Ийм дүгнэлтийг Монголын төр хийж байна. Шүүх хуулийн байгууллагын шинэчлэлийн хүрээнд шүүхийн тухай багц хуулийг шинэчилж тэдэнд олгох цалинг амьдралд нь хүрэлцэхүйц, баталгаатай байна гэж тодорхойлсон. Харин амьдралд нь хүрэлцэхүйц баталгаатай цалин гэж яг хэдэн төгрөгийг хэлээд байгаа талаар тогтсон ойлголт байхгүй. Харин хуульчид маань хуулийн хуудууг овжин ашиглаж өөрсдийнхөө цалинг Монголын хамгийн том бизнесмэнүүдээс ч өндрөөр тогтоох болчихоод байгаа нь олон хүнийг бухимдахад хүргээд байгаа. Тодруулбал улсын хэмжээнд ажиллаж байгаа 417 шүүгч дээр нэмж 70 орон тоо бий болгож нэг шүүгчид 3.5-аас 5.0 сая төгрөгийн цалин олгохоор яригдаж байгаа. Ингэснээр жил бүр улсын төсвөөс 44 орчим тэрбум төгрөгийг зөвхөн шүүгч нарын цалинд зарцуулах болж байгаа юм.  Нийгэмд шударга ёсыг тогтоож, хуульт засагллыг бий болгоход хамгийн их үүрэгтэй хүмүүс бол шүүгчид гэдэгтэй хэн ч маргахгүй. Гэвч шударга ёсыг тогтоох хүчин зүйлийг зөвхөн эдийн засгийн баталгаат байдлаар хангана гэж байгаа нь дэндүү өрөөсгөл ойлголт гэж олон хүн үзэж байгаа. Тухайлбал УИХ-ын тамгын газрын нарийн бичгийн дарга асан, хуульч Ц.Шаравдорж “хөдөө суманд хамгийн хүнд үүрэг гүйцэтгэж байгаа цагдаа 300 мянган төгрөгийн цалин авч байхад энд дулаан байранд байгаа хүн 3 сая төгрөгийн цалин авах нь шударга бус. Салбарынхан нь барицвал яах вэ. Энэ чинь төр өөрөө хуулийн байгууллагынхнаа авилга аваа гэж хэлж байгаатай ижил зүйл. Жирийн нэг цагдааг “яагаад авилга авсан” гэхэд “цалин бага учраас авилга авсан” гэвэл урдаас нь юу гэж хэлэх вэ, ийм хол зөрүүтэй цалингын жишиг тогтоож болохгүй” гэсэн утгатай зүйлийг телевизээр ярьсан. Үнэхээр шүүгч хараат бус байхын тулд эдийн засгийн баталгаатай байх нь зүйн хэрэг ч 3.5 - 5.0 сая төгрөгөөр үүнийг хангана гэдэг нэлээд ахадсан тоо гэдгийг ийнхүү хэлж байгаа юм.

Өнөөдөр Монголд нэг сая ба түүнээс дээш орлоготой хүмүүс боломжийн цалинтайд тооцогддог. Тэгвэл 1.5 төгрөгийн цалин авч байгаа шүүгч нар үүнийгээ амьдралд хүрэлцээгүй гэж үзэж байна. Тэд 3.5 - 5.0 сая төгрөгийн цалин авч байж л шударга ажиллах нөхцөл бүрдэнэ гэжээ. Монголын томоохон компаниудын гүйцэтгэх захирлууд ч ийм хэмжээний цалин авдаггүй. Харин татвар төлөгчдийн мөнгөөр цалинждаг шүүгч нар “ийм цалин авна үгүй бол шударга ажиллах нөхцөл алга” гэж хэлж байгаа нь “шударга ёс мөнгөн дээр тогтдог” гэж дүгнэхэд хүргэж байгаа юм.

Шүүхийн Ерөнхий зөвлөлийн дарга Н.Лүндэндорж хэвлэлд өгсөн нэгэн ярилцлагадаа “Эдийн засгийн хувьд хараат бус цалин гэж ямар цалинг хэлэх вэ? Хоёр сая төгрөг өгчихөөд тэрийгээ тэгж хэлж болох уу? Хоёр сая төгрөг амьдралын баталгаа мөн үү” гэх зэргээр асуудал дэвшүүлжээ. Голоод байгаа тэр хоёр сая төгрөгөөр нь Монголын 2300 өрх өдөрт идэх талхаа авч байна. Гурван ам бүлтэй айл 2 өрөө байрныхаа лизингийг төлөөд идэх хоол, өмсөх хувцсаар гачигдахгүй амар жимэр амьдарч байна. Ажил горилогч ихэнхи иргэд 700-800 мянган төгрөгийн цалинг боломжийн гэж байна. Дөрвөн хүнтэй жижиг компани ажилчдынхаа бүтэн сарын цалинг тавьж байна. Хоёр сая төгрөгөөр яагаад ч амьдарч чадахгүй гэж ярьж байгаа шүүхийн ерөнхий зөвлөлийн дарга маань үнэхээр амьдралаас тасархай хүн бололтой. Түүний хэлж буйгаар мэргэжлийн байгууллагууд 3.5 - 5.0 сая төгрөгийн цалинтай шүүгч шударга ажиллана гэж дүгнэсэн нь 2000-2800 ам доллар буюу жилийн орлого нь 24000- 34000 ам доллар гэсэн үг. Ийм хэмжээний мөнгө дөнгөж амьдралын баталгаа гэж үзэж байгаа Н.Лүндэндорж цаашид ч цалин нэмэгдэх ёстой гэсэн байр сууриа хачирласан байгаа юм. Амьдралын баталгаанд алдуурч төөрсөн даргад зөвлөхөд баян Саудын арабын нэг хүнд оногдох ДНБ-ийн жилийн дундаж 23000 ам доллар бол өндөр хөгжилтэй Европын холбоонд 31000 ам доллар байна. Таны тааллаар Монголын шүүгчид баян орны иргэдээс ч баян болох нь. Нэгэнт баян шүүгч нартай болж байгаа юм чинь “амьдралд хүрэлцээтэй, баталгаатай” гэсэн хуулийн заалтаа “баян байна” гээд өөрчилбөл яасан юм бэ.