2011 оны Монголын эдийн засгийн үзүүлэлт өсөлттэй, өөдрөг гарсныг Монгол банк мэдэгдэв. Төгрөгийн ханш суларсан, зээлийн хүү нэмэгдсэн гээд “аар саар” асуудлыг эс тооцвол манай эдийн засаг үнэхээр сүпер өсөлттэй байгаа аж. Улирч буй онд банкуудын зээлийн хэмжээ 75 хувиар өссөн гэв. Мөн бодит секторын өсөлт ч харьцангуй нэмэгдсэн тул одоо явуулж байгаа бодлогоо өөрчлөх шаардлагагүй гэсэн дүгнэлтэнд хүрчээ. Ялангуяа УИХ төсвийн тодотгол хийж, 2012 оны төсвийг танасан тул инфляцийг нэг оронтой тоонд барих боломжтой болсон гэдгийг тайлбарлалаа. Харин банкууд ойрын өдрүүдэд зээлийнхээ хэмжээг мэдэгдэхүйц багасгасан, иргэдийн амьдралын түвшин дээрдэхгүй байгаа талаар асуухад Монгол банкны Мөнгөний бодлогын судалгааны газрын захирал Д.Болдбаатар “Өрхийн зээлийн дарамт их байгаа нь үнэн. Ийм асуудал тулгараад байгаа” гэснээс өөр хариулт хэлсэнгүй. Ирэх жил бидний эмээх зүйл бол иргэдэд сая төгрөг тараана, багш нарын цалинг нэмнэ гэсэн асуудал болоод байгааг үгүйсгэсэнгүй. Багш нарын цалин нэмэгдвэл зээлийн хүүг улам чангаруулна гэдгээ ч мэдэгдэв. Харин нэг сая төгрөгийг хэзээнээс, яаж тараах нь тодорхойгүй байгаа болохоор тэр үед нь “бодолцоно” гэсэн юм. Гадаадын эдийн засагчид танай инфляци огцом өснө шүү гэж сануулаад, Хятадын эдийн засаг хямарвал яах вэ гэсэн айдас иргэдэд байна. Европын халдвар Азид нөлөөлөөд эхлэвэл яах вэ гэсэн асуултанд тэрбээр “Манайх Хятадын Ардын банктай хамтарч ажиллах санамж бичигт гарын үсэг зурсан. Хямрал болвол Ардын банктай хамтарч ажиллана гэсэн төлөвлөгөөтэй байгаа” гэв. Үүнээс үзвэл ирэх онд манай эдийн засаг Хятадаас бүрэн биш ч нэлээд хамааралтай байх нь ээ. 2012 онд манай эдийн засгийн эрэлтийн 50 хувийг худалдааны салбар эзэлнэ гэсэн дүгнэлтийг Монгол банк гаргаад байгаа. Монголын худалдаачдыг тэтгэж, тэжээж байдаг нь Хятадын зах зээл тул тэнд хямрал болвол энд нурах нь ээ дээ янз нь. Нурвал найдах газар нь эргээд Хятад л болох гэнэ.

Д.Идэржаргал