
Буриад улс малынхаа үүлдэр угсааг сайжруулах зорилгоор сүүлийн нэг
жилд алс холын Халимаг улс, Астрахань, Волгоград мужаас 11 мянган толгой
мал авчээ. Тухайлбал оны эхэнд Халимагаас алдарт “Эдильбай” үүлдрийн
700 толгой эр хонь, “Халимаг” үүлдрийн 70 толгой үржлийн бух авсан
байна. “Эдильбай” нь 300-гаад жилийн өмнө Баруун Монголоос нүүддэллэж
очсон ойрадуудын уугуул хонин сүрэг Урал, Ижил мөрний хооронд аж төрж
байсан тэндэхийн уугуул нүүдэлчдийн сүрэгтэй хольцолдон халимагуудын
хонин сүргийн цөм болсон, хүйтэнд асар тэсвэртэй, мах ноосны өндөр
гарцтай өвөрмөц үүлдэр бөгөөд XIX зуунд үржил селекцийг нь шинжлэх
ухааны аргаар улам боловсронгуй болгосон юм.

Буриад улс малынхаа үүлдэр угсааг сайжруулах зорилгоор сүүлийн нэг жилд алс холын Халимаг улс, Астрахань, Волгоград мужаас 11 мянган толгой мал авчээ. Тухайлбал оны эхэнд Халимагаас алдарт “Эдильбай” үүлдрийн 700 толгой эр хонь, “Халимаг” үүлдрийн 70 толгой үржлийн бух авсан байна. “Эдильбай” нь 300-гаад жилийн өмнө Баруун Монголоос нүүддэллэж очсон ойрадуудын уугуул хонин сүрэг Урал, Ижил мөрний хооронд аж төрж байсан тэндэхийн уугуул нүүдэлчдийн сүрэгтэй хольцолдон халимагуудын хонин сүргийн цөм болсон, хүйтэнд асар тэсвэртэй, мах ноосны өндөр гарцтай өвөрмөц үүлдэр бөгөөд XIX зуунд үржил селекцийг нь шинжлэх ухааны аргаар улам боловсронгуй болгосон юм. Энэ жил Буриадад 30 гаруй хонин суурь 100 эм хониноос зуу ба түүнээс дээш төл бойжуулсан бөгөөд улсын хэмжээгээр 530 тонн ноос авч, 10 аж ахуй сайн үүлдрийн хонин сүргийн гэрчилгээ авсан байна.
Буриадын Хөдөө аж ахуйн яамны мэдээлсэнээр, энэ оны 12 дугаар сарын байдлаар тус улс 275 мянган толгой хоньтой байгаа нь өнгөрсөн оны мөн үеийнхээс хоёр хувиар өссөн үзүүлэлт ажээ. Энэ жил улсаас хонин сүргийг өсгөхөд зориулан зургаан сая рублийн татаас олгосон байна. 2020 он гэхэд тус улс 330 мянган толгой хоньтой болохоор төлөвлөжээ.
Сонирхуулахад Буриад улс Монголоос анх 1982 онд “Халх” үүлдрийн буюу монгол хонь үржлийн зориулалтаар авсан бөгөөд энэ нь хагас бүдүүн ноост хонины шинэ “Буриад” үүлдрийг гаргаж авах үндэс суурь болсон юм. Харин 2010 онд буюу 28 жилийн дараа дахин 1000 толгой хонь авсан байна. Өнгөрсөн жил Буриадын ерөнхийлөгчийг Хиагтын районд айлчлахад “Халх” үүлдрийн хонь дагнан үржүүлдэг тэндэхийн нэгэн аж ахуй түүнд үржлийн 20 толгой ийм хонь бэлэглэснийг ерөнхийлөгч Хорь, Жид, Хижинг, Иволгийн районуудад тараан өгсөн юм. Өнөөдөр Буриадад “Халх” үүлдрийн үржлийн эр хонь 15 мянган рубль буюу бараг 700 мянган төгрөгийн үнэтэй байна.