Өмнөговь аймгийн Ханхонгор сумын нутагт гадаадын иргэд зорчиж явсан тээврийн хэрэгсэл осолдсон байж болзошгүй тухай дуудлагыг 2017 оны 11 дүгээр сарын 09-ний өдөр тус аймгийн Онцгой байдлын газар хүлээн авч эрэн хайх ажиллагааг шуурхай зохион байгуулан УНП улсын дугаартай “Ниссан Навара” загварын суудлын автомашинтай зорчиж явсан АНУ-ын иргэн E.T /33 настай, эрэгтэй/, E.S.P /33 настай, эмэгтэй/ нарыг тус сумын Мандах багийн нутаг “Сүүжийн-Овоо” гэдэг газар цасанд суусан байсныг эсэн мэнд олж, амь насыг нь авран хамгаалсан билээ.

Тэгвэл Америкийн Нэгдсэн Улсаас Монгол Улсад суугаа Элчин сайдын яамнаас Онцгой байдлын ерөнхий газарт Талархал ирүүлсэн байна.

Талархлын бичигт “Онцгой байдлын алба хаагчид Монгол Улсад аялж байгаад аюулд өртсөн Америкийн Нэгдсэн Улсын иргэдэд тусламж үзүүлсээр байгаад талархал илэрхийлье. Намайг Монголд байх хугацаанд Онцгой байдлын албанаас хоёр ч удаагаа АНУ-ын иргэдийг аюулаас аварлаа.

Саяхан буюу 11 дүгээр сарын 09-ны өдөр АНУ-ын хоёр иргэн Даланзадгад сумын ойролцоо цасан шуурганд өртөн төв замаасаа гарч, цасанд суун 5 цаг орчим гацсан бөгөөд бензин нь дуусах дөхөж, тэндээ хасах градуст шөнийг өнгөрөөх аюултай нүүр тулсан. Манай консулын баг тэдний дуудлагыг хүлээн авмагцаа Онцгой байдлын ерөнхий газраас тусламж хүссэн билээ. Онцгой байдлын ерөнхий газар тэр даруй мэргэжлийн хүрээнд шуурхай арга хэмжээ аван, хоёр аврах баг илгээснээр АНУ-ын иргэдийг 90 минутын дотор олж, амь насыг нь авран хамгааллаа.

Монгол Улсын Онцгой байдлын алба ийнхүү сайн үлгэр дуурайллаар манлайлж байгаа бөгөөд бусад улс орны Онцгой байдлын асуудал эрхэлсэн байгууллагууд үлгэр жишээ аваасай хэмээн хүсч байна.

Хүндэтгэсэн, Хэргийг түр хамаарагч Мануэль П.Микаллер, Жр.” гэжээ хэмээн Онцгой байдлын ерөнхий газраас мэдээллээ.

“Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний эрх, оролцоо, хөгжлийг дэмжих” Үндэсний хөтөлбөр, үйл ажиллагааны төлөвлөгөөг баталж, төрийн болон төрийн бус байгууллагын хамтын ажиллагаанд тулгуурлан мэргэжил, аргазүйн удирдлага, зохицуулалтаар ханган хэрэгжилтэд нь хяналт тавьж ажиллахыг Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайд С.Чинзоригт даалгалаа.

Хөтөлбөр нь хөгжлийн бэрхшээлтэй хүмүүсийн эрхийн талаар мэдлэг, ойлголтыг нийгмийн бүх түвшинд түгээх, төрийн болон орон нутгийн бодлого шийдвэрт асуудлыг тусгах, тэдэнд хүргэх үйлчилгээний тогтолцоог боловсронгуй болгох, салбар хоорондын уялдаа холбоог сайжруулах замаар амьдралынх нь чанарт бодит өөрчлөлт оруулах зорилготой юм.

Хөтөлбөрийн хүрээнд хөгжлийн бэрхшээлтэй хүмүүст нэн тэргүүнд тулгамдаж байгаа эрүүл мэнд, боловсрол, хөдөлмөр эрхлэлт, нийгмийн оролцоонд бүрэн дүүрэн оролцох, нийтийн тээвэр, зам, орон сууц, олон нийтийн барилга байгууламжийн хүртээмжийг нэмэгдүүлэх, статистик тоон мэдээллийг сайжруулахыг зорьж байна.

Хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд шаардагдах хөрөнгийг жил бүрийн эдийн засаг, нийгмийг хөгжүүлэх Үндсэн чиглэл, улсын болон орон нутгийн төсөвт тусгаж, олон улсын байгууллагын зээл, тусламжид хамруулах замаар санхүүжүүлж ажиллахыг холбогдох сайд, аймаг, нийслэлийн Засаг дарга нарт даалгалаа.

Монгол Улсын Засгийн газар, Азийн хөгжлийн банктай хамтран хэрэгжүүлэх “Улаанбаатар хотын гэр хорооллыг хөгжүүлэх хөрөнгө оруулалтын хөтөлбөрийн хоёрдахь үе шатны төсөл”-ийн Зээлийн хэлэлцээрийг Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцэн дэмжлээ.

Хэлэлцээрт гарын үсэг зурснаар Азийн хөгжлийн банкнаас хөнгөлөлттэй зээл авч Дэнжийн 1000 болон Дамбадаржаа дэд төвийг хөгжүүлэхэд зарцуулах юм.

Дэнжийн 1000 дэд төв нь Чингэлтэй дүүргийн 11, 12, 13 дугаар хороо, Дамбадаржаа дэд төв Сүхбаатар дүүргийн 16, 17 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрийг хамардаг.

Дэд төвүүдэд бохир усны шугам, гэрэлтүүлэг бүхий автозам, гүүр, дулааны дэд станц, үерийн хамгаалалтын суваг, цэцэрлэгт хүрээлэн, тус бүр 100 хүүхдийн цэцэрлэг, спортын цогцолбор зэргийг барихаар төлөвлөж байна.

Хөрөнгө оруулалтын хөтөлбөрийн эхний шатанд Баянхошуу болон Сэлбэ дэд төвд дулаан, цахилгаан, усан хангамж, автозамыг сайжруулж, ногоон байгууламжийг нэмэгдүүлэн, хүүхдийн цэцэрлэг, МСҮТ, бизнес инкубатор төв барьж байгуулжээ.

<iframe src=”https://www.facebook.com/plugins/video.php?href=https%3A%2F%2Fwww.facebook.com%2Fanbuleg%2Fvideos%2F1662928990412639%2F&show_text=0&width=560” width=”560” height=”315” style=”border:none;overflow:hidden” scrolling=”no” frameborder=”0” allowTransparency=”true” allowFullScreen=”true”></iframe>

Нийслэлийн Залуучуудын хөгжлийн газар, “Бодлогод залуусын хяналт” ТББ-тай хамтран ”Залуучууд ба төсөв” олон талт зөвлөлдөх уулзалтыг Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг Гэр бүл, хүүхэд, залуучуудын хөгжлийн газар, ”Иргэний боловсролын төв” ТББ, НҮБ-ын Хүн амын хөгжлийн сангийн дэмжлэгтэйгээр зохион байгуулж байна.

Энэхүү уулзалт нь залуучуудын хөгжилд зориулсан төсвийн үр ашгийг нэмэгдүүлэхэд залуучууд, иргэний нийгмийн байгууллагын оролцоог бий болгож, хамтын ажиллагааг бэхжүүлэх зорилгоор зохион байгуулагдаж байгаа юм гэж нийслэлийн Залуучуудын хөгжлийн газраас мэдээллээ.

Хүүхэд, өсвөр үеийнхэн нь тухайн улс орны ирээдүйн оюуны, нөхөн үржихүйн, нийгэм, эдийн засгийн хөгжлийн хөдөлгөгч гол баялаг болдог учир тэдний эрүүл мэндийг хамгаалах нь улс орон бүрийн шийдвэрлэвэл зохих, нэн чухал асуудалд хамаардаг. Гэтэл хүүхдүүд хөгжиж буй насандаа агаарын бохирдолтой орчинд амьдарсаар байгаа нь тэдний эрүүл мэндэд ямархуу аюул заналхийлж байгаа нь харагдаж байна.

Хүний эрүүл мэндэд нөлөө үзүүлэх хүчин зүйлүүдийн 50% нь амьдралын хэв маягаас, 20% нь удамшлын хүчин зүйлээс, 20% нь гадаад орчны хүчин зүйлүүдээс, 10% нь эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээнээс хамаардаг, мөн эрүүл мэндийн 10 эрсдэлт хүчин зүйлийн нэгэнд агаарын бохирдол ордог болохыг ДЭМБ-аас тогтоосон байдаг.

Хүүхдийн бие бялдрын хөгжил нь цаг уурын болон газар зүйн онцлог, улс орны нийгэм эдийн засгийн нөхцөл, хотжилт, үйлдвэржилт, хүрээлэн буй орчны бохирдол зэрэг олон хүчин зүйлээс шууд хамааралтай байдаг тул гадаад, дотоод орчны хүчин зүйлсийн нөлөөллийг үнэлэх нэг чухал үзүүлэлт болдог. Иймээс хүүхдүүд сөрөг нөлөөлөлд илүү их мэдрэг байдаг. Гадаад орчны хүчин зүйлсийн хүүхдийн бие махбодид үзүүлэх нөлөөлөл нь нэг удаагийн үйлчлэлээр хязгаарлагддаггүй, тэдний цаашдын өсөлт хөгжилд сөргөөр нөлөөлдөг. Мөн гадаад орчны бохирдуулагчид нь хүүхдийн бие махбодийн дархлааны тогтолцоог сулруулж олон төрлийн өвчин эмгэгт өртөх эрсдэлийг нэмэгдүүлдэг нь хүүхдийн бие махбодь, өсөлт хөгжил нь насанд хүрэгчдээс ялгаатай, дараах онцлог шинжүүдтэй байдагтай холбоотой юм. Үүнд:

1. Хүүхдийн эд, эрхтэн нь бүрэн хөгжөөгүй, дархлалын тогтолцоо нь тогтвортой бус, өсөлтийн онцлог үе шатууд байдаг

2. Аливаа бохирдуулагчдыг хүүхдийн бие махбодь нь илүү ихээр шингээх чадвартай боловч биеэс шүүн гадагшлуулах чадвар нь сул байдаг нь мэдрэлийн болон дотоод шүүрлийн тогтолцоо нь илүү их мэдрэг байдагтай холбоотой

3. Биед орсон хорт бодисууд нь удаан хугацаагаар биед нь хуримтлагдах боломжтой

4. Хүүхдийн бие махбодийн хөгжил нь тодорхой үе шатуудтай байдаг

Агаарын бохирдолд хүүхэд, өсвөр насныхан, өндөр настнууд, архаг хууч өвчтэй, зүрх судасны өвчтэй хүмүүс, жирэмсэн эмэгтэйчүүд илүү их өртдөг.

Агаарын бохирдол нь хүүхдийн дасан зохицох чадварт, цаашлаад хүүхдийн оюун ухаан, сэтгэн бодох чадварт ч нөлөөлдөг болохыг нь судлаачид тогтоогдсон байдаг. Дасан зохицох чадвар гэдэг нь өвчлөхгүйгээр амьдрах чадварын үзүүлэлтийг хэлдэг бөгөөд энэ үзүүлэлт Улаанбаатар хотын хүүхдүүдэд орон нутгийн хүүдүүдээс муу байсан ба дасан зохицох чадварт агаарын хийн найрлага - хүхрийн болон азотын давхар ислүүд хүчтэй нөлөөлдөг.

Эдгээр хийнүүд нь гэр хороолол, уурын зуухнууд, цахилгаан станцууд болон тээврийн хэрэгслээс ялгарч буй утааны найрлаганд агуулагддаг бөгөөд амьсгалж буй агаартай хамт уушгиар дамжин цусанд нэвтэрч, улмаар бүх эд эрхтэнд тархдаг тул бохир агаараар амьсгалснаар хүн өвчилдөг. Орчны бохирдол ихтэй газар нутагт амьдарч буй хүүхдүүдийн дунд амьсгалын, хоол боловсруулах, зүрх судасны, мэдрэлийн болон бусад эрхтэн тогтолцоо, чих, хамар хоолойн, арьсны эмгэгүүд илүү их тохиолддог байна.

Эрүүл хүүхдийн насны онцлог, бие бялдрын хөгжлийн зүй тогтлыг ойлгохгүй, тэдэнд нөлөөлж буй гадаад орчны хүчин зүйл, насны онцлогт тохирсон хоол, бусад дэглэм зэргийг харгалзан үзэхгүйгээр аливаа өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх ажлыг оновчтойгоор зохион байгуулах боломжгүй юм.

Дээр дурдсанаас үзэхэд, манай улсын ирээдүй болсон хүүхдийн эрүүл мэндийн талаар тавих анхаарал халамжийг нэмэгдүүлэх нь өнөөгийн нийгмийн захиалга, хэрэгцээ, шаардлага болж байгааг харуулж байна.

Эх сурвалж: НЭМҮТ

Л.Болд: Нээлттэй сонсголын ажлын хэсгийг яаралтай хуралдуулах хэрэгтэй байна

Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийн сувиллын 10 дугаар цэцэрлэг нь 1964 онд ЭМЯ-ны шийдвэрээр 0-3 нас хүртэлх насны хүүхдийн сувиллын ясли нэртэйгээр анх байгуулагдсан. 1993 оноос тулгуур эрхтэний согогтой хүүхдийн анги нээж улмаар 2008 оноос Боловсролын яамны захирамжаар 100 хувь хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийг хөгжүүлэх цэцэрлэг болсон. 1993 оноос одоог хүртэл тус цэцэрлэгээр 1400 орчим хүүхэд асран хүмүүжсэн бөгөөд эдгээрээс 300 гаруй хүүхдийн биеийн хөгжил нь сайжирч ердийн цэцэрлэг болон ЕБС-д шилжүүлэн эрүүл хүүхдүүдтэй мөр зэрэгцэн сурч боловсрох бололцоотой болгосон юм.

UFC Групп нийгмийн хариуцлагын хүрээнд тус сувиллын 10 дугаар цэцэрлэгт сайн санааны өдөрлөгөө зохион байгуулж ханиад томуу ихсэж байгаа энэ үед хүний биед хэрэгцээт амин дэмийг авч дархлаа дэмжих Био чацарганы өтгөрүүлсэн шүүсээ цэцэрлэгийн бяцхан өхөөрдөм дүү нартаа бэлэглэлээ.

Сувиллын 10-р цэцэрлэгийн арга зүйч Д.Энхмөнх

-Өнөөдөр манай цэцэрэлэгт UFC группийн хамт олон БИО ЧАЦАРГАНЫ ШҮҮС бэлэглэж байгаа энэ явдалд бид бүхэн туйлын баяртай байна. Манай цэцэрлэгт хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдүүд хүмүүждгээрээ онцлог бөгөөд ялангуяа утаа болон агаарын бохирдол ихсэж хүйтний эрч чангарч байгаа энэ үед витаминжуулалтаар дутагддаг учир энэхүү амин дэмтэй БИО ЧАЦАРГАНЫ ШҮҮС бэлэглэснээр бяцхан үрсэд маань нэлээд их дэм болно гэдэгт итгэлтэй байна.

Тус арга хэмжээнд БИО Чацаргана брэндийн нүүр царай, бяцхан авьяастан, дуучин Б.БАТ-ЭНЭРЭЛ оролцож уран бүтээлийн дээжээсээ бэлэг барьж бяцхан дүү нартаа ая дууны мэнд хүргэлээ.



“Б.Бат-Энэрэл” Бяцхан авъяастан, дуучин

-Амин дэмээр баялаг БИО ЧАЦАРГАНЫ шүүсээр цэцэрлэгийн дүү нарыгаа дайлсандаа маш их баяртай байна.

Хүйтний эрч чангарч буй энэ цаг үед UFC группын био чацарганы шүүсийг тогтмол хэрэглэснээр уушигны олон төрлийн өвчин болон дархлааг дэмжин тамир тэнхээг сайжруулж ханиад томуунаас урьдчилан сэргийлэх ач тустай юм. Иймд био чацарганыг сонгох нь хэрэглэгч таны гэр бүлдээ оруулж буй үнэтэй хөрөнгө оруулалт учир өөрт хамгийн ойр байрлах дэлгүүрээс худалдан аваарай.

Нийслэлийн иргэдийн чөлөөт цагаа зөв боловсон өнгөрүүлэх боломжийг бий болгох, байгалийн сайханд, эрүүл орчинд амрах зугаалах нөхцөлийг бүрдүүлэх, аялагчдын аюулгүй байдал, тав тухыг хангах зорилгоор Чингэлтэй хайрханы нэгдүгээр явган аяллын замыг тэмдэгжүүлэх, амрах цэгүүдийг тохижуулах ажлыг нийслэлийн Аялал жуулчлалын газраас хийж гүйцэтгэлээ.

Тус явган аяллын замын дагуу ширээ сандалтай сүүдрэвчүүд, мэдээллийн самбаруудыг байршуулж, зүг заасан, анхааруулах тэмдгүүдийг суурилуулан тохижуулснаар иргэд тохилог аяллын замаар алхан амралтын өдрөө цэвэр агаарт өнгөрөөх боломжтой боллоо. Мөн явган аялагчид ууланд гарахаас өмнө ойр орчим байрлах дэлгүүрүүдээс тодорхой хэмжээний худалдан авалт хийдэг учир Чингэлтэй дүүргийн иргэдийн орлогод тодорхой хэмжээний хувь нэмэр оруулах ач холбогдолтой юм.

Тохижилтын нээлт арванхоёрдугаар сарын 1-ний 10:00 цагт болох тул та бүхнийг хүрэлцэн ирж тохижилтын ажилтай танилцан хамт цэвэр агаарт алхахыг урьж байна.

Алхалт Чингэлтэйн автобусны эцсийн буудлаас 1,5 км зайтай Чингэлтэй Зүрх уулын амнаас эхэлнэ гэж нийслэлийн Аялал жуулчлалын газраас мэдээллээ.

Сүхбаатар дүүргийн 7 дугаар хороо, Денверийн гудамж, ”Хийморь 11” орон сууцны зүүн талын нийтийн эзэмшлийн талбай дээр барилгын норм норматив болон холбогдох бусад хуулийг зөрчин эхлүүлсэн барилгын ажлыг зогсоох шийдвэрийг хотын дарга гаргалаа. Уг шийдвэрт ...Нийслэлийн Сүхбаатар дүүргийн 07 дугаар хорооны нутаг дэвсгэр, Денверийн гудамжны дагуу орон сууцны 12а байрны зүүн талд үйлчилгээний зориулалтаар 300м2 иргэн Ц.Батбаатарт эзэмшүүлсэн нь Хот, суурины усан хангамж, ариутгах татуургын ашиглалтын тухай хуулийн 17.8.4, 17.14, Захиргааны ерөнхий хуулийн 60.1.1 дэх заалтуудыг тус тус зөрчсөн тул дээр дурдсан газар эзэмших эрхийн гэрчилгээг хүчингүй болгохоор заасан байна. Мөн уг газарт барих барилгын Архитектур төлөвлөлтийн даалгавар болон барилгын ажлын зөвшөөрлийг 2017 оны 11 дүгээр сарын 29-ний өдрийн дотор хүчингүй болгож, холбогдох мэдэгдлийг зохих журмын дагуу иргэн Ц.Батбаатарт хүргүүлэхийг Нийслэлийн Хот төлөвлөлт, ерөнхий төлөвлөгөөний газарт үүрэг болгожээ. Иргэн Ц.Батбаатар нь анх уг эзэмшлийн газар дээрээ 18.0х8.0 метр хэмжээтэй барилга барихаар Хот төлөвлөлт, Ерөнхий төлөвлөгөөний газраас архитектур төлөвлөлтийн даалгавар авсан боловч барилгын ажлын зураг төсөл дээрээ тэнхлэгээр 25.0х11.0 метрийн хэмжээтэй буюу барилгын суурийн хэмжээгээ томсгон магадлал хийж, энэ дүгнэлтээ Барилгын хөгжлийн төвөөр баталгаажуулан барилгын ажлаа эхлүүлсэн нь “Орон сууцны барилгын зураг төсөл төлөвлөлт” БНбД 31-01-10-ийн 1.6 дах заалт, 12 дугаар хүснэгтэд заасан зай хэмжээ зөрчигдөж, оршин суугчдын ая тухтай амьдрах хэвийн нөхцөлийг алдагдуулахад хүрээд байсан байна.

Дээр дурдсан нөхцөл байдлыг үндэслэн Нийслэлийн Засаг дарга С.Батболд иргэн Ц.Батбаатарын газар эзэмших эрхийг хүчингүй болгохыг Нийслэлийн газрын албанд, уг газрыг нийслэлийн гудамж, зам, талбайн 2018 оны хаврын тохижилтын ажлын хүрээнд тохижуулж, үр дүнг танилцуулахыг Улаанбаатар хотын Захирагчийн ажлын албанд тус тус даалгалаа.

Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч С.Батболд ажлаа авсан даруйдаа нийтийн зориулалттай орон сууцны хороолол дунд болон ерөнхий боловсролын сургууль, цэцэрлэгийн ойр орчмын газарт орон сууц, конторын барилга барих зориулалтаар газар олгохыг хориглох захирамж гаргаж байсан бөгөөд энэхүү захирамжийн биелэлтийг хангаж ажиллахыг Нийслэлийн Газрын алба болон Нийслэлийн Хот төлөвлөлт, ерөнхий төлөвлөгөөний газарт даалгасан юм гэж НЗДТГ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээлэв.

Монголбанкны ерөнхийлөгч асан Н.Золжаргалыг АТГ-аас саатуулан шалгаж эхэлсэн талаарх мэдээллийг хүргэсэн. Түүнийг “Чингис бонд”,

​

2009 онд Монгол Улсын иргэн Л.Байгальмаа гэгч эмэгтэй хар тамхи зөөвөрлөсөн

Халдвартай хүн ханиаж, найтаах үед томуу, томуу төст өвчний вирүс агаар-дуслын замаар дамжин халдварлаж өвчин үүсгэдэг.

Тиймээс уг өвчнөөс урьдчилан сэргийлж, өдөр тутмын амьдралдаа хэвшүүлэх энэхүү зөвлөмжийг Нийслэлийн эрүүл мэндийн газраас хүргэж байна.

2017 оны 11 дүгээр сарын 30-ны өдөр Замын цагдаагийн албаны ЖШУХ нийт 336 дуудлага, мэдээ мэдээлэл хүлээн авснаас зам тээврийн ослын 260 дуудлага бүртгэгдсэн бөгөөд осол хэргийн улмаас 1 хүн гэмтэж бэртсэн.
Гудамж замд хийсэн хяналт шалгалтаар согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодсон 41 жолоочийг илрүүлэн саатуулж ажиллаа.
Бүртгэгдсэн зам тээврийн осол, хэргийг хэлбэрээр нь авч үзвэл явган зорчигч мөргөж гэмтээсэн 9 осол, мөргөлдөх хэлбэрээр 6 осол гарч 1 хүн гэмтсэн хэрэг тус тус бүртгэгдсэн бөгөөд энэ өдөр согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ зам тээврийн осолд холбогдсон явган зорчигч 1 бүртгэгджээ.
Тухайлбал:
1. Баян-зүрх дүүргийн Нарны зам, “Аз Амортизаторын” урд замд Toyota Prius-20 маркийн автомашины жолооч Е нь явган зорчигч Н, Б нарыг мөргөж гэмтээсэн ослыг Баян-знрх дүүрэг дэхь замын цагдаагийн хэлтэс шалгаж байна.
2. Сүхбаатар дүүргийн Энхтайваны өргөн чөлөөө, “МУБИС”-ийн урд замд Toyota Prius-20 маркийн автомашины жолооч Д нь явган зорчигч Э-г мөргөж гэмтээсэн ослыг Чингэлтэй дүүрэг дэхь замын цагдаагийн хэлтэс шалгаж байна.
Улсын хэмжээнд согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ замын хөдөлгөөнд оролцсоны улмаас 73 хүний амь нас хохирч, 105 хүн хүнд, хүндэвтэр байдлаар гэмтэж бэртсэн бол согтуугаар тээврийн хэрэгсэл жолоодсон 23000 гаруй жолоочийг илрүүлж гарч болзошгүй осол, хэргээс урьдчилан сэргийлж ажилласан байна.
Тоон үзүүлэлтээс харахад зорчигч болон жолооч нар согтуугаар замын хөдөлгөөнд оролцон зам тээврийн осол, хэрэгт холбогдон эрүүл мэнд, амь насаараа хохирох нь дийлэнх хувийг эзлэж байна.
Хүйс болон насны байдлаар нь үзвэл 18-35 насны идэвхитэй амьдралд яваа залуучууд тэр дундаа 33 орчим хувийг дээрх насны эмэгтэйчүүд эзэлж байна.
Нийт илрүүлсэн 23000 гаруй зөрчлийн:
• 19000 орчим нь эрхийн үнэмлэхтэй согтуугаар тээврийн хэрэгсэл жолоодсон,
• 2500 орчим нь эрхээ хасуулсэн үедээ согтуугаар тээврийн хэрэгсэл жолоодсон,
• 1500 орчим нь жолоодох эрхгүй этгээд согтуугаар тээврийн хэрэгсэл жодоодсон зөрчил байна.
Зам тээврийн осол, хэргийн шалтгаан дундаас хамгийн их хохирол учруулдаг тэргүүн шалтгаануудын нэг нь согтуугаар тээврийн хэрэгсэл жолоодох явдал юм. Учир нь согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн хүн жолоодох чадвараа алдаж, орчиндоо өрнөж байгаа зүйлийг тусгахаа больж, ядарч байгаагаа мэдэхгүй болдог байна. Согтуурлын эхний шатанд анхаарал суларч, мэдээллийг хүлээн авах болон сэтгэн бодох чадвар муудах зэрэг олон сөрөг дагаваруудыг бий болгодог.

​

Засгийн газрын өчигдрийн хуралдаанаар С.Зоригийн амь насыг хөнөөсөн хэргийн материалын зарим хэсгийг нууцын зэрэглэлээс гаргах

Афганистан бол төрийн бүх байгууллагууд нь авлигад идэгдсэн дэлхийн хамгийн өндөр авлигын түвшинтэй орнуудын нэг юм. Тус улсын авлигатай тэмцэх төв 2016 оны 6 дугаар сард байгуулагдсан боловч өнөөг хүртэлх жил гаруй хугацаанд ажилтнуудаа бүрэн гүйцэд хамгаалж ажиллаж чадахгүй байна.

Авлигатай тэмцэх төв нь Кабул хотод өндөр түвшний авлигын хэргүүдэд олон нийтийн сонсгол хийж эхэлснээс хойш жилийн дотор гурван албан хаагч алагдсан байна. Мөн энэ сарын эхээр нэг мөрдөн байцаагч нүүр рүүгээ буудуулж шархдан, нэг удирдах албан тушаалтан гэрийнхээ гадаа халдлагад өртжээ. Тус төвийн зөвхөн хоёр шүүгч нь Дээд шүүхээс түр зээлдсэн хуягласан машинаар үйлчлүүлдэг бол үлдсэн ажилтнууд болох шүүгч, прокурор, мөрдөн байцаагч нар цагдаагийн “зөөлөн арьстай” гэгдэх машинаар хүргүүлдэг байна. Зарим ажилтнууд хувийн машин, эсвэл нийтийн тээврээр үйлчлүүлдэг нь тэднийг улам их эрсдэлд оруулдаг аж.

Дээрх аллагууд үйлдэгдсэнээс хойш Дотоод явдлын яам, Тагнуулын газар зэргээс тус төвийн албан хаагчдыг тусгайлан хамгаалах зарлиг гарган ажиллаж эхэлжээ. Гэвч хамгаалуулж буй албан хаагчид нь шөнийн цагаар хамгаалагч нарыг гэртээ байлгах хангалттай зайгүй учир орой болоход гэрт нь буцаадаг байна. Түүнчлэн төрөөс амласан олон тооны хуягласан машин өгөх, ажилтнуудын гэр орныг бүрэн хамгаалалтад авах зэрэг ажлууд одоог хүртэл бүрэн гүйцэд хийгдээгүй л байна.

Авлигатай тэмцэх төвийн ажилтнууд болон тэдний гэр бүлд зориулсан орон сууц баригдаж байгаа бөгөөд ирэх оноос ашиглалтад орох аж. Афганистан улсад авлигатай тэмцэх байгууллагын ажилтнуудаас гадна мэдээлэгч нарын амь насанд халдах эрсдэл өндөр байна.

​

Монголбанкны ерөнхийлөгч асан Н.Золжаргалыг АТГ-аас саатуулан шалгаж эхэлжээ. Түүнийг “Чингис бонд”, “Үнэ тогтворжуулах хөтөлбөр”-тэй

30 дахь жилдээ зохион байгуулагдаж буй ”Гоёл-2018” наадам өчигдөр болж өнгөрлөө. Энэ жилийн шилдгийн шилдэг буюу Топ модель хэмээх эрхэм шагналыг загвар өмсөгч Т.Халиунаа хүртлээ. Т.Халиунаад Топ модель хэмээх эрхэм шагналыг Монголын анхны топ моделиор тодорч байсан загвар өмсөгч Э.Одгэрэл гардуулан өглөө. Мөн Гоо-Од салоны дизайнер н.Долгормаа тус наадмын Гран-При шагналын эзэн болжээ.

Мэргэжлийн сүмогийн 70 дахь ёкозүна Харумафүжи Д.Бямбадорж өөрийн хүсэлтээр зодог тайлахаар шийдсэн тухай түүний багш, ояката Исэгахама өчигдөр өглөө мэдэгдсэн билээ. Тэрбээр хүсэлтээ Японы сүмогийн холбоонд хүргэж өгсөний дараа хэвлэлийн бага хурал хийсэн юм. Ояката Исэгахаматай хамт хийсэн тус хэвлэлийн бага хурлын үеэр ёкозүна Харумафүжи Д.Бямбадорж юу өгүүлсэнийг 24 баримт буландаа онцолж байна.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулгын санаачилгаар “Улсын хөгжил, төрийн бодлогод эрдэмтдийн оролцоог нэмэгдүүлье” сэдэвт нээлттэй хэлэлцүүлэг өнөөдөр Ерөнхийлөгчийн дэргэдэх Иргэний танхимд боллоо.

Нээлттэй хэлэлцүүлэгт Шинжлэх ухааны Академи, Их, дээд сургууль, эрдэм шинжилгээний 36 байгууллагын нийт 100 гаруй эрдэмтэд оролцож илтгэл сонсож, байр сууриа илэрхийлэв.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга уг нээлттэй хэлэлцүүлэгт оролцож үг хэлсэн юм.

Төрийн тэргүүн хэлсэн үгэндээ “Улсын хөгжил, төрийн бодлогод эрдэмтдийн оролцоог нэмэгдүүлье” сэдэвт нээлттэй хэлэлцүүлэгт оролцож байгаа та бүхэнд энэ өдрийн мэндийг хүргэе. Би Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн тангараг өргөснөөс хойш 5 сар болох гэж байна. Энэ хугацаанд салбар салбарын төлөөлөлтэй уулзалтууд хийж байгаа юм.

Энэ удаа эрдэмтэн та нарынхаа дуу хоолойг сонсож, цаашид хийх ажлаа ярилцъя гэсэн юм. Академич С.Нарангэрэл сая хэллээ. Монгол Улс хүчтэй, зохион байгуулалттай байх үедээ дандаа эрдэмтдийнхээ үгийг сонсож байсан гэлээ.

Өнөөдөр улс орны байдлын талаар босоод ярьцгаахад сайн сайхан зүйл ярихгүй байх. Гадаад өр 26-30 тэрбум ам.долларт хүрлээ. Гэтэл бид гурван саяулахнаа. Газрын болон бусад баялаг өдөр шөнөгүй Монгол Улсын хилээр гарч байна. Энэ мөнгө хаашаа орж байна вэ? Үүн дээр ямар судалгаа байдаг вэ? Байхгүй.

Боловсролын салбарынхантай уулзлаа. Боловсролын салбар хаашаа яваад байна вэ? Хэний боловсрол юм бэ? Монгол хүний онцлогийг боловсролын салбарт тусгах уу, үгүй юү? Мэдэх хүн байдаггүй.

Батлан хамгаалах салбар хаана явна вэ? Батлан хамгаалах салбарын бодлого ямар байх вэ? Яагаад цэргийн албыг нэг жил болгосон бэ? Яагаад оюутан цэрэгтэй болгосон бэ? Бас л байхгүй.

УИХ өнөөдөр мөнгө төлөөд ороод ирдэг бизнесийн, уулзалтын том салбар болсон. Мөнгөтэй л бол УИХ-ын гишүүн болдог. Мөнгөтэй л бол сайд болдог. Энэ мөнгө хаанаас орж ирж байгаа вэ? Энэ мөнгө уул уурхайгаас ордог, Үндсэн хуулийн 6.1-д заасан “Монгол Улсын газрын дорх баялаг болон бусад зүйл ард түмний өмч байна” гэсэн заалт өнөөдөр лиценз нэрээр хэдхэн гэр бүлийн өмч болсон.

Энэ мөнгө эргээд улс төр рүү орж ирээд УИХ, Засгийн газрыг бужигнуулдаг болсон. Намууд дотор тэд өөрсдийн хүмүүсээ суулгаад бодлого хэрэгжүүлдэг болсон. Би яагаад ингэж зоригтой яриад байна вэ гэвэл өнөөдөр УИХ, Засгийн газраас гаргаж байгаа шийдвэрүүдийн үр дүнд өнөөгийн энэ нөхцөл байдалд хүрсэн гэж ойлгож байгаа. Гаргаж байгаа шийдвэрүүд хэнд ашигтай очиж байна вэ, хэнд ашиггүй байна вэ гэдгийг өнөөдөр бид хэлэлцэж ярих ёстой юм. Үүн дээр эрдэмтэн, мэргэдийнхээ үгийг сонсоё гэсэн юм. Өнөөдөр хуучирсан арга барилаар яримааргүй байгаа юм. Зоригтой гарч ирээд, зоригтой үг хэлдэг болооч гэж эрдэмтдээсээ хүсмээр байна. Эрдэмтэн, мэргэдээ сонсдог болохын тулд та бүхний нэгдэл хэрэгтэй байгаа юм.

Нийт 2017 онд 32,8 тэрбум төгрөг шинжлэх ухаан, технологийн салбарын төсөвт суусан байна. Үүний зарлага 2017 онд яаж гарсан бэ? Ямар үр дүн гарсан бэ гэсэн дүгнэлт хиймээр байгаа юм. 2018 онд ямар төсөв хийж, юунд зарцуулах гэж байгаа вэ?

Анагаах ухаан, байгалийн ухаан, нийгмийн ухаан, техникийн ухаан, хөдөө аж ахуйн салбар гээд 5-6 том салбар байна. Энэ дотроос хамгийн их хоцрогдсон салбар бол хүн судлалын ухаан байхгүй болсон. Хөдөө аж ахуйн салбарын шинжлэх ухаан байхгүй болсон. Энэ салбарын эрдэмтдийн дуу хоолойг би л лав сонсолгүй удлаа. Яагаад энэ салбарууд алга болов гэдэг дээр дүгнэлт яримаар байна. 2017 онд 32,8 тэрбум төгрөг шинжлэх ухаан, технологийн салбарын төсөвт суусан гэдэг бол эрдэмтдийнхээ тоотой харьцуулахад бага биш мөнгө. Харин хаашаа энэ мөнгө гараад явав? Ингээд 2018 онд бүгдээрээ зохион байгуулалтад оръё.

Ерөнхийлөгчийн санаачилсан “Улсын хөгжил, төрийн бодлогод эрдэмтдийн оролцоог нэмэгдүүлье” сэдэвт нээлттэй хэлэлцүүлгээр эрдэмтдийнхээ оролцоог хэрхэн яаж нэмэгдүүлэх талаар ярих гэж байна. Энэ нэрийн дор өнөөдөр та бүхэн нэг шийдэл гаргаасай. Өнөөдөр надад зарлигийн төсөл гардуулна гэлээ. Зарлиг гаргахад яаж хэрэгжүүлэх вэ? Дайн байлдаан, энх цаг, бүтээн байгуулалт, энэ бүхэн шинжлэх ухааны үндэслэлтэй хэрэгждэг.

Өнөөдөр бид энэ их газрын дорх баялаг, газар дээрх баялагтай мөртлөө яагаад бүтээгдэхүүн гаргаж чаддаггүй юм бэ? Өнөөдөр бид 1970-аад оны сүүл, 1980-аад оны эхний япончуудын судалгаа, ноу хау, менежмэнтэд суурилсан “Говь” үйлдвэрийн бүтээгдэхүүнийг л экспортлож байна. Бас 1970-аад оны сүүл, 1980-аад оны эхээр эрдэмтэд, мэргэд, геологичдын судалсан “Эрдэнэт” үйлдвэрийн зэсийн баяжмалыг л бид өнөөдөр экспортлож байна. Энэ бүгд дээр эрдэмтэн, мэргэд эхлээд судалгаагаа гаргасан. Одоо ийм зүйл байхгүй.

ХАА-н салбар гэж энэ том салбар өнөөдөр эрдэмтдийнхээ дуу хоолойг сонсмоор байна. Бид яагаад дэлхийн ноолуурын 30 хувийг бэлтгэдэг мөртлөө бүтээгдэхүүн хийж чаддаггүй юм. Японд ноолууран бүтээгдэхүүн татваргүй оруулах эрхийг хийгээд өгсөн. Яагаад хөгждөггүй юм. Судалгаа хэрэгтэй. Та нарын үг хэрэгтэй. Монголчууд зөвхөн түүхий эдийн бааз болох бодлого 1989, 1990-ээд оны эхээр хөршийн бодлогуудад нөлөөлөөд явчихсан. Үүнийг эрдэмтэд яримаар байна.

Худалдааны хоригийн бодлого цаасан дээр бичигдээгүй ч далд утгаараа өнөөдөр бид худалдааны хоригтой сууж байгаа. Монголоос гардаг бүтээгдэхүүн хоёр хөршид борлогдохдоо 20-45 хувийн татвар төлж гарч байна. Иймэрхүү зүйлээ яримаар байна.

Академич С.Нарангэрэл эрдэмтэд тендэрийн квотод орох тухай ярилаа. Квотод орохын тулд эрдэмтэд тодорч гарч ирэх хэрэгтэй. Шинжлэх ухаанд зарцуулах 32,8 тэрбум төгрөг бол бага биш мөнгө байна. Тэр мөнгөний зардал, юу хийж бүтээснээ тайлагнамаар байгаа юм.

Өнөөдөр спорт, урлагийнхан тодорхой хэмжээгээр дэмжигдэж байна. Дэлхийд гараад од болж эхэлж байна. Энэ дээр монгол хүний генийг судлах ёстой. Гурван сая монголчууд гадагшаа явахаараа оюуны спортоос яагаад олон медаль авч байна вэ? Спортын төрөлд яагаад өндөр амжилт гаргаж байна гэдгийг судалж тайлбарладаг баймаар байна.

Төмөр замын бодлогыг 2010 онд нэлээд судалгаанд үндэслэж гаргасан. Асуудалтай тулгарсан. 1960-аад онд ЗХУ-ын дарга Н.С.Хрущев “Монгол Улс биднийг дагаж олон жил явлаа. Энэ улсыг бид яаж хөгжүүлэх вэ. Төмөр замаас 500 км-ийн цаана Тавантолгой гэж маш сайн коксжих нүүрсний орд байдаг юм байна. Түүнийг дэлхийн зах зээлийн эргэлтэд оруулъя” гэж ярьж байсан баримт байдаг. Судалж байсан эрдэмтдийн судалгаа байна. Манай эрдэмтэд үүнийг яагаад судалдаггүй юм бэ?

Уул уурхайгаар дагнасан эрдэмтэн мэргэд байдаг байлгүй дээ. Яагаад бид өнөөдөр нэг улсаас, нэг бүтээгдэхүүнээс хараат болчихоод, үүнийгээ эдийн засаг гэж нэрлэдэг юм бэ? Эдийн засаг судалдаг эрдэмтэн мэргэд, гавьяатууд байдаг биз дээ. Дуу хоолойгоо гаргаач гэж л хэлэх гээд байгаа юм.

Хүннүгийн үед бидний дээдэс өөрсдөө зэвсэг, зэв хийдэг байсан. Төмрөөр тогоо, шанагаа хийдэг байсан. Одоо манайхаас төмрийн хүдэр, коксжсон нүүрс гадагш гараад явж байна. Үүнийг нийлүүлээд төмөр, ган хийж яагаад болдоггүй юм бэ? 2200 жилийн өмнө төрт ёсоо байгуулж байсан улс гээд түүхэндээ бичээд, гайхуулаад явдаг улс шүү дээ. Малтлага хийхэд төмрөөр хийж байсан зүйлс гарч ирээд байдаг. Одоо яагаад хийж болдоггүй юм бэ гэдэг дээр эрдэмтэн мэргэд яагаад дуугарч болдоггүй юм бэ? Ийм зүйлийг ярих гэсэн юм.

Анагаах ухааны салбар гэж мартагдсан салбар байна. Өнөөдөр хорт хавдар, ходоод, элэгний хавдраар энэ цөөхөн хүнтэй байж дэлхийд тэргүүлж байна. Авлигаараа дэлхийд тэргүүлж явна. Бүх зүйл дээр эрдэмтэн мэргэдийн үг дутагдаж байна.

ШУА-ийн ерөнхийлөгч Д.Рэгдэл гуай, орлогч Г.Чулуунбаатар гуай зохион байгуулалтаа өөрчлөөч ээ. Анагаах ухаан, хүн судлал, ХАА, техникийн салбараа тусгаарлаад, багууд болгоод, багууд дотор нь уралдаан зарлаач. Спортынхон бол “Бөртэ чоно” гэж тайлангаа хийдэг. Загварынхан “Гоёл” гэж хийдэг. Эрдэмтэд жилийн тайлангаа хийгээд, салбар бүрээс тэргүүлсэн эрдэмтдээ урамшуулах шагнал яагаад гаргаж болдоггүй юм бэ? Хүн бол өдөөгдөж байж хөдөлдөг. ХАА-н салбарын технологийг шинэчлэх дээр хэн юу хийсэн бэ? Хонины ноос, ноолуур хоёрын дундаас ямар бүтээгдэхүүн гаргасан бэ?

Яагаад өнөөдөр заавал монгол хонины ноосыг австрали хонины ноостой хольж байж даавуу хийгээд байна вэ гэдэг ч юм уу. Иймэрхүү зүйл дээр санаачилгатай хандахгүй бол судалгаагаа яаж амьдралд хэрэгжүүлэх вэ?

Шинэ санаачилга гаргалаа гэхэд лаборатори байхгүй. Патентаа олон улсад зарлах юм уу? Дотооддоо хэрэгжүүлэх юм уу? Техникийн салбар дээр олон зүйл ярьж болно. Манайхаас бусад оронд атаархмаар шинэ нээлтүүд гараад байх юм. Энэ дээр бид яагаад юм хийж болдоггүй юм бэ?

Зохион байгуулалтад ороод, удирдлагуудтайгаа ярьж байгаад салбар салбараа аваад явах өөрсдийн хүмүүсийг сонгооч ээ. Монгол Улсын Ерөнхийлөгч үүнийг дэмжих гээд цуглуулж байгаа юм. УИХ-ыг та бүхэн мэдэж байгаа. Ямар ч зүйл миний зүгээс оруулахад улс төрийн шалтгаанаар унагах магадлал бараг 99 хувь. Үүн дээр эрдэмтэдтэйгээ хамтарч байж Монгол Улсын өнөөгийн байдлыг өөрчлөх алхам хийхгүй юм бол энэ улс өнөөдөр дэлхийн хамгийн баян мөртлөө хамгийн ядуу улс боллоо. Ядуурал гэдэг бол Монгол Улс ядуурдаггүй, Монгол Улсын иргэд нь ядуурдаг. Та нар дотор өргүй хүн бараг байхгүй байх. Бид ингээд арчаагүй байгаад байвал байгаад л байна.

Яагаад 1992 онд баталсан Үндсэн хуулийн 6.1-д “Монгол Улсын газрын дорх баялаг ард түмний өмч байна” гэж заачихаад түүнийхээ эзэн нь болохын төлөө тэмцдэггүй юм бэ? Яагаад лиценз нэрээр А4-ийн цаасаар гадна дотнынхон аваад, түүнийг өөрсдийнхөө баялаг болгоод, өөрсдөдөө зориулсан хууль батлуулаад байдаг юм бэ? Үүн дээр дуугараач ээ.

МҮОНРТВ гэж байдаг. Хувьчлагдаагүй салбар. Тэнд яагаад 7 хоногт нэг удаа, нэг цагийн “Эрдэмтдийн цаг” байж болдоггүй юм бэ? Яагаад эрдэмтэд МҮОНРТВ-ээр хэлэлцүүлэг хийж болдоггүй юм бэ?

Ийм зүйлийг яриад зоригтой дуугараад өгвөл би дэмжихэд бэлэн байна. Сэдэв бүр дээр би үг дуугараад байх болов уу гэж бодож байна. Миний санаа бол салбар салбараар багцлаад, жил бүр уралдаан зарлаад, эрдэмтдээ иргэддээ сонсгоод, зохион байгуулалтаа сайжруулахгүй бол ийм байдлаар явахгүй нь гэдэг нь тодорхой боллоо.

Миний хэлсэн зүйл бол салбар салбараараа зохион байгуулалтаа сайжруулъя. МҮОНРТВ-ээр эрдэмтэд дуу хоолойгоо ард түмэнд хүргэе. Тодорхой шагналын сантай, тэр сан нь Ерөнхийлөгчийн ивээл дор байдаг ч юм уу. Бид дуугарахгүй бол бидний цаана дуугардаг хүмүүс ялалт байгуулаад яваад байна.

Өнөөдөр Монгол Улс нэг улсаас, нэг бүтээгдэхүүнээс хараат эдийн засагтай болсонд бидний буруу их байгаа шүү. Баярлалаа, та бүхэнд. Амжилт хүсье” гэлээ.

Эрдэмтдийн төлөөллөөс санаачилсан Засгийн газарт чиглэл өгөх тухай Ерөнхийлөгчийн зарлигийн төслийг Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулгад гардууллаа

Үүний дараа эрдэмтдийн төлөөллөөс санаачилсан Засгийн газарт чиглэл өгөх тухай Ерөнхийлөгчийн зарлигийн төслийг ШУА-ийн ерөнхийлөгч Д.Рэгдэл Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулгад гардуулсан юм. Үүнд улсын хөгжил, хүнсний аюулгүй байдал, агаарын бохирдол зэрэг тулгамдсан асуудлуудаар тодорхой шийдэл дэвшүүлэн, цаашид улсын хөгжил, төрийн бодлогод эрдэмтдийн оролцоог нэмэгдүүлэх, улмаар шинжлэх ухааны үндэсний чадавхийг бэхжүүлэх талаар цогц арга хэмжээ авах тухай эрдэмтдийн саналыг тусгажээ.

Хэлэлцүүлгийн үеэр ШУА-ийн ерөнхийлөгч Д. Рэгдэл “Улсын хөгжил, Төрийн бодлогод эрдэмтдийн оролцоог нэмэгдүүлэх нь”, Стратеги судлалын хүрээлэнгийн захирал Б. Энхбайгаль ““Судалгаанд суурилсан төрийн бодлого: шинжлэх ухаан, төрийн байгууллагуудын хамтын ажиллагаа”, Монгол улсын Шинжлэх ухааны гавьяат зүтгэлтэн, Хууль зүйн шинжлэх ухааны доктор (Sc.D) профессор, академич С.Нарангэрэл “Эрдэмтэн мэргэдээс суралцах монгол ухаан” Хөдөө Аж Ахуйн Их сургуулийн ректор, МИДСК Их дээд сургуулиудын Консорциумын Ерөнхийлөгч Т.Хэрүүга “Их сургуулийн судалгааны орчинд тулгамдаж байгаа асуудлууд, түүнийг шийдэх арга зам, үйл ажиллагааны чиглэл” зэрэг илтгэл хэлэлцүүлэв.

Мөн хүнсний аюулгүй байдал болон нийслэлийн утааг бууруулах талаар илтгэл сонслоо.

Ажилгүйдэл, ядуурлыг бууруулж утааг багасгая. Хүн болгоноор ажил хийлгэе

Утааг бууруулах тухай илтгэлийн дараа Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга хэлэхдээ “Утааны асуудлыг одоо бид хивсэнцэр, дулаалга, зуух зэргээр шийдэх тухай яриагаа зогсооё. 1,5 сая төгрөгөөр өнөөдөр зуух, дулаалга авах айл байхгүй. Өнөөдөр ядуурал 66 хувьд хүрсэн. Ажилгүйдэл, ядуурлаас болж өнөөдөр утаа гарч байна.

Гол эх үүсвэр нь утаатай биш, ажилгүйдэл, ядууралтай тэмцэх ёстой юм. Хөдөөнөөс олон хүн орж ирсэн. Ажилгүй, ядуу хүмүүс гэрт амьдарч байгаа. 2010 онд би ЗТБХБ-ын сайд байхдаа утаанаас салах талаар Турк, БНСУ, Англи, Япон гээд олон улсын туршлага судалсан. Бусад орнууд утаанаас яаж салсан бэ гэхээр ажилгүйдэл, ядуурлыг хамт алга болгосон. Яасан бэ гэхээр өөрсдөөр нь орон сууц бариулсан. Тэр орон сууцанд нь оруулаад өртгийг нь цалингаас нь моргейж маягаар суутгаад явсан. Үүнийг ярихаар эргээд бизнес рүү ордог. Бид 80-100 сая ам.доллартай тэнцэх утаагүй зуух гэдгийг Турк Улсаас оруулж ирж шахсан. Гал түлж л байгаа бол тэндээс утаа гарна. Энэ шийдлийг хөгжсөн орнууд бүгдээрээ үзээд туулаад гараад ирсэн.

Дэлхийн II дайны дараа 1946 онд Лондонд 4 хоног бүх хөдөлгөөн зогсож, машин явж чадахаа больсон. Угаартаж хэдэн мянган хүн нас барсан. Ингээд Конгрессоос газ хэрэглэдэг болъё гэсэн шийдвэр шууд гаргаад нүүрсний бизнесийг зогсоосон. Одоо бид түүн рүү явахгүй бол өнөөдөртөө гэж хойшлуулсаар 7 жил боллоо.

Дагуул хотуудыг байгуулъя. Улаанбаатар хот 500 мянган хүн багтахаар анх төлөвлөгдсөн. Ийм олон хувийн машинтай байна гэж тооцоолоогүйгээс зам нь нарийхан. Одоо нэг сая 200 мянгаас нэг сая 300 мянган хүн байна. Дагуул хотуудыг байгуулж, тодорхой нүүдэл гараад газар, хашааны үнэ хумигдаад ирэхээр дахин төлөвлөлт хийж болно.

Ийм шийдлүүд гаргасан боловч харамсалтай нь Монголын зовлонгоор баяждаг хэсэг бүлэг хүмүүс үүн дээр тоглоод, зуух шахаад гараад явсан. Тендэрүүдийг дандаа тэд авдаг байсан. Энэ шийдлүүдийг та нар сонсох юм бол утаатай холбоотойгоор би өөрийнхөө тавьж байсан, тухайн үед Засгийн газраар оруулж байсан шийдлүүдээ хэлмээр байна.

Ажилгүйдэл, ядууралтай холбоотойгоор утаа гардаг. Ажилгүйдэл, ядуурлыг бууруулж утааг багасгая. Хүн болгоноор бүтээн байгуулалтын ажил хийлгэе. 18-25 нас, 25-35 нас, 35-45 нас, 45-60 насны ангиллаар хүмүүсээр өөрсдөөр нь ажил хийлгэе. Орлоготой болоод ирмэгц орон сууцны компанид ажилд ороод түүгээрээ зээлээ төлөөд явъя. Компанийн эзэндээ хашаа, байшингаа бас тодорхой үнээр зарж болно. Компанийн эзэн тэнд дахиад орон сууц барина. Ийм шийдлүүд гаргасан юм. Харамсалтай нь шөнийн тариф, халаагуур гэх мэт арга ядсан зүйлээр яваад байна. Төрийн бодлого байгаа онохгүй байна. Үүн дээр бид саналаа нэгтгэх ёстой. Утааг бууруулах тал дээр хамтарч ажиллая. Над дээр хэдэн эрдэмтэд ирээд миний хийсэн дээр өөр өөрсдийн судалгааг гаргаад, 2018 онд утааг шийдсэн гэдгээр яагаад шагнал авч болдоггүй юм бэ? Ингээд сэдэв бүр дээр би хэлэхэд бэлэн байгаа шүү” гэв.

Эрдэмтэд нээлттэй хэлэлцүүлгийн үеэр байр сууриа илэрхийлж, Ерөнхийлөгчийн санаачилгуудыг дэмжиж байгаагаа хэллээ.