Саяхан Монголын хоёр дуучин олон улсад хоолойгоороо үнэлэгдсэн баярт үйл явдал боллоо.       

УДБЭТ-ын гоцлол дуучин, МУГЖ Э.Амартүвшин “BBC” телевизээс хоёр жил тутамд зохион байгуулагддаг дуурийн дуучдын “Cardiff Singer of the World” тэмцээнд үзэгчдийн нэрэмжит шагнал хүртсэн.

Харин Г.Ариунбаатарын хувьд 2011 онд Москвад болсон М.И.Глинкийн нэрэмжит олон улсын гоцлол дуучдын уралдаанд тэргүүн байр эзэлж байсан бөгөөд саяхан хөгжмийн урлагийн хамгийн том баяр болох Дэлхийн нэрт хөгжмийн зохиолч П.И.Чайковскийн нэрэмжит дуурийн дуулаачдын уралдаанд түрүүлж, Гранпри шагналын эзэн болсон.

Тиймээс дуучин Г.Ариунбаатар, Э.Амартүвшин нарыг “Хөдөлмөрийн баатар” цолоор шагнах тухай тодорхойлолтыг БСШУ-ы сайд Л.Гантөмөр Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдоржид хүргүүлсэн билээ.

Хэрэвзээ олон улсын дуурийн дуулаачдын уралдаанаас шагнал авч эх орныхоо нэрийг дэлхийн сонгодог урлагийн тайзнаа дуурсгасан дуучинд “Хөдөлмөрийн баатар” цол тэмдэг олгох ёстой гэж үзэж байгаа бол энэ тодорхойлолтод МУГЖ У.Далантай ч зайлшгүй багтах ёстой.

Учир нь У.Далантай 2001 онд Олон улсын дуурийн дуу дуулаачдын тэмцээнээс анхны “Гранпри” шагналыг эх орондоо авч ирсэн. Тодруулбал, олон улсын дуурийн дуу дуулаачдын уралдаанаас эх орондоо Гранпри авч ирсэн анхны дуучин бол яах аргагүй МУГЖ У.Далантай. Тэрбээр 2001 онд П.Словцовын нэрэмжит Олон улсын дуурийн дуу дуулаачдын тэмцээний “Гран при” шагналыг хүртэж эх орныхоо нэрийг дэлхийн сонгодог урлагийн тайзнаа дуурсгасан гэдгийг өнөөдөр түүх мартаагүй.

Эл шагналыг хүссэн хүн болгон авч чадахгүй. Монголын түүхэнд энэ шагналыг цөөхөн хэдэн хүний авсны нэг нь МУГЖ У.Далантай.

Түүх сөхвөл АЖ Д.Жаргалсайхан, АЖ зууны манлай дуучин Х.Уртнасан нар Б зэрэглэлийн уралдаантай дүйцэхүйц хэмжээний томоохон уралдаанаас гуравдугаар байрын шагнал, хүрэл медаль хүртэж, дэлхийн сонгодгуудад Монгол улс гэдэг нэрийг анх дуулгаж байсан.  

Харин дараа нь МУГЖ П.Ганбат агсан олон улсын А зэрэглэлийн уралдааны тусгай байрын шагнал, олон улсын Б зэрэглэлийн уралдааны хоёр, гуравдугаар байрын шагналыг Монголдоо авч ирсэн түүхтэй бөгөөд МУГЖ П.Ганбат агсныг бурханы оронд одсоноос хойш эл амжилт хэсэг тасарч, давтагдахгүй байсан юм. Хожим нь буюу 2001 онд У.Далантай Олон улсын дуурийн залуу дуучдын уралдаанаас “Гранпри” шагнал, 2002 онд БНАСАУ-д зохиогдсон “Хаврын баяр” олон улсын наадмын Гранпри шагналыг Монголдоо анх удаа авч ирсэн баярт үйл явдлыг түүх гэрчилнэ.

Гэвч тухайн үед “Гранпри” шагналыг үнэ цэнийг ойлгох албан тушаалтан, эрх мэдэлтэн байгаагүйдээ ч юм уу, дургүйдээ ч юм уу ямартай ч У.Далантай дуучны хөдөлмөрийн үр шим, гаргасан амжилтыг нь төр засаг харж үзэж гар сунгаагүй байдаг юм.

У.Далантай “Гранпри” шагнал хүртээд эх орондоо ирэхэд төр засгаас хуулийнхаа дагуу олон улсын уралдаан тэмцээнээс шагналт байр эзэлсэн тохиолдолд олгодог шагналыг өгнө хэмээн ам гарсан ч тэр нь үүл мэт замхарсан байдаг юм.

“Бэлгийн морины шүдийг үздэггүй” гэгчээр У.Далантай шагналынхаа талаар нэг их хөөцөлдөөгүй ч харин нэлээд хугацаа өнгөрсний дараа чухам юу болсныг тодруулсаных нь төлөө дуурийн театрын удирдлагууд, төр засгийн эрхмүүд түүнийг буруутгаж, ажлаас нь хүртэл чөлөөлж байсан санагдана.

Олон улсын тэмцээнээс "Гран при" шагнал хүртсэнийхээ төлөө У.Далантай ийнхүү “муу нэр луу дансны эзэн” болсон. Үнэхээр харамсалтай.

Энэ мэтээр олон улсын нэртэй уралдаан тэмцээнээс тэргүүн байр эзэлсэн ч төр засагтаа үл тоогдсон зураач, уран бүтээлчид ч бишгүй байдаг гэдгийг ч энд өгүүлэх нь зүйтэй болов уу.    

Ямартай ч төр засгийн эрхмүүдэд “Аавын хүүхдүүдийг алагчилж болохгүй” гэдэг үгийг дахин дахин сануулъя. Урмыг нь хугалахаар ууцыг нь хугал гэдэг үг бий. Бор зүрхээрээ уран бүтээлээ туурвиж эх орныхоо нэрийг дэлхийн тайзнаа цуурайтуулсан дуучдынхаа урмыг хугалж болохгүй шүү дээ.

24tsag.mn Б.Батчимэг