Антибиотикийн талаарх иргэдийн мэдлэгийг дээшлүүлэх дэлхийн долоо хоногийн аян үргэлжилж байна. Уг аяны зорилго нь нянгийн тэсвэржилтийн хор уршгийн талаарх ойлголтыг иргэдэд хүргэх юм. Энэ хүрээнд эмнэлгийн байгууллагын эмч, ажилтан болон иргэдэд чиглэсэн сургалт, сурчилгааг зохион байгуулж байгаа бөгөөд өнөөдөр нийтийн үйлчилгээний эмийн сангуудын эмчзүйч нарыг сургалтад хамруулахаар төлөвлөжээ.
ДЭМБ-аас дэлхийн улс оронд антибиотикийн хэрэглээ, нянгийн тэсвэржилт ямар байгаа талаар тандалтын судалгаа хийж байгаа аж. Харин манай улсад одоогоор нянгийн тэсвэржилтэд хийсэн судалгаа хийгдээгүй байна. Ингээд үүнтэй холбоотой бусад асуудлаар Нийгмийн эрүү мэндийн үндэсний төвийн Биотехнологи, инновацийн албаны дарга Б.Ичинхорлоогоос тодрууллаа.
-Антибиотикийн талаарх мэдлэгийг дээшлүүлэх дэлхийн долоо хоног болж байна. Энэ хүрээнд ямар ямар ажил хийгдэх вэ?
-ДЭМБ, НЭМҮТ, Эрүүл мэндийн яам, Улсын нэгдүгээр төв эмнэлэг зэрэг байгууллага хамтран уг ажлыг хамтран хэрэгжүүлж байна. Энэ хүрээнд Улсын нэгдүгээр төв эмнэлгээс антибиотикийн тэсвэржилт, хэрхэн урьдчилан сэргийлэх, зохистой хэрэглээг хэрхэн хэвшүүлэх талаар мэдээ, мэдээллийг өгнө. Мөн Нийгмийн эрүүл мэндийн үндэсний төвөөс энэ төрлийн сургалт, судалгааг иргэдэд хүргэхээр хариуцан ажиллаж байна. Тухайлбал, иргэдэд чиглэсэн энгийн үг хэллэгтэй, хэрэгжүүлэхэд хялбар сурталчилгааны материалыг хэвлэмэл болон веб хуудас зэрэг боломжтой бүхий л байдлаар дамжуулан түгээх юм.
-Антибиотикийн тэвсэржилт гэж яг юуг хэлдэг юм бэ?
-Антибиотик бий болсон цагаасаа хойш олон өвчнийг анагааж ирсэн ч зөв хэрэглэж, хэвших шаардлага тулгараад байна. Иргэдийн дунд дур мэдэн их хэмжээний антибиотик хэрэглэдэг нийтлэг алдаа байна. Мөн нэг ууж эхэлсэн эмээ дуустал нь уухгүй эдгэчихлээ гэж бодоод хаячихдаг. Гэтэл эмчилгээгээ дутуу хийснээс нян өөрөө антибиотикийг эсэргүүцэх хүчтэй болж эхэлдэг. Өөрөөр хэлбэл, тухайн антибиотикт нян дарагдахгүй болно гэсэн үг. Ингээд антибиотик эсэргүүцэх чадвартай болсон нян өөр нянгууд руу мэдээлэл дамжуулна. Улмаар бүх нянгууд антибиотикийн тэсвэржилттэй болдог. Энэ тохиолдолд тухайн нянг устгахын тулд илүү хүчтэй антибиотик, эсвэл хоёр гурван төрлийн эмийг хольж хэрэглэх шаардлагатай болдог. Мөн антибиотикоор дарагдахгүй супер хүчтэй нян ч бий болж ч болно. Тиймээс антибиотикийн зөв хэрэглээг дадал болгох нь нэн чухал.
-Антибиотик ховор хэрэглэдэг ч тэсвэржсэн нянгийн халдвар авах эрсдэл гарч байна гэсэн. Ийм байх боломжтой юу?
-Нян хоол хүнс, орчин зэрэг бидний эргэн тойронд бий. Энэ нь цөмийн зэвсгээс ч илүү аюултай зэвсэг болж хувирна гэж үздэг. Тиймээс антибиотикийг маш болгоомжтой хэрэглэх хэрэгтэй.
-Эмийн сангууд антибиотикийг жороор олгодог болсон. Энэ нь антибиотикийн зохисгүй хэрэглээг багасгахад хэр үр дүнгээ өгч байна вэ?
-Жороор олгодог болсноор зохисгүй хэрэглээ буурч байгаа ч зарим эмийн сангуудад антибиотик шууд олгодог зэрэг асуудал мэр сэр гарч байгаа.
-Тэгвэл энэ талаарх мэдээллийг эмзүйч нарт түлхүү олгох ёстой юм биш үү?
-Дээрх ажлын хүрээнд эмч, эмнэлгийн ажилчдад сургалт, мэдээллүүд явагдана. Тэдэнд нян тэсвэржилт хэрхэн бий болж байгаа талаарх механизмыг тайлбарлаж өгнө. Харин иргэдэд зөвхөн эмчийн зааж өгсөн антибиотикийг хэрэглэх шаардлагатай талаар таниулан мэдүүлнэ.
-Ер нь эмзүйч нарыг сургалтад хамруулдаг уу?
-Эрүүл мэндийн яамнаас тодорхой сургалт зохион явуулдаг. Харин уг аяны хүрээнд өнөөдөр 80 орчим эмзүйчийг сургалтад хамруулна.
-Манай улсад антиобитикийн хэрэглээ ямар түвшинд байдаг юм бэ?
-Эмийн зохисгүй хэрэглээгээрээ манай улс эхний тавдугаарт ордог. Энэ нь иргэд дур мэдэн антибиотик хэрэглэдэгтэй холбоотой. Хамгийн гол нь иргэдэд хэвшмэл дадал байна. Тухайлбал, “энэ эм ийм сайн гэнэ” зэрэг дам байдлаар авч хэрэлэж байгаа нь асуудал үүсгэж байна. Тиймээс эмийг эмчийн зааврын дагуу, жороор хэрэглэж байх нь маш чухал юм.
Б.Лхам