зар
Улаанбаатар
Өнөөдөр / 2025.10.31
Өдөртөө
Шөнөдөө
ХАЙЛТ ХИЙХ
Эхлэл
Улс төр
Эдийн засаг
Нийгэм
Дэлхий
24 баримт
24 фото
COP17
Спорт
Видео
Сошиал мэдээ
  • Эхлэл
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • 24 баримт
  • 24 фото
  • COP17
  • Спорт
  • Видео
  • Сошиал мэдээ

Л.Энх-Амгалан: Дараагийн Их хуралд олонд танигдаж, итгэл хүлээсэн улстөрчид сонгогдох болов уу

2019-12-04
0
ЖИРГЭХ

Ирэх 2020 онд болох УИХ-ын ээлжит сонгуулийг ямар хувилбараар явуулах талаар УИХ-ын гишүүн Л.Энх-Амгалангаас сэтгүүлчид тодрууллаа.


-Сонгуулийг ямар хувилбараар явуулах бэ гэдэгт МАН-ын бүлэг байр сууриа нэгтгэсэн үү?

-Хууль санаачлах эрх нь УИХ-ын 76 гишүүнд бүгдэд бий. Бүлэг дээр байр сууриа илэрхийлээгүй гэсэн асуудал байхгүй. Олон талаас нь ярилцсан. Өнгөрсөн хавар Монгол Улс-Нэг тойрог гэсэн байдлаар явуулъя гэдэг мэдээллийг бүлгээс өгч байсан. Засгийн газраас энэ чиглэлээр санал авсан. Харин одоо өргөн барьсан хуулиар 26:50 гэсэн хувилбар. 26 гэдэг нь Монгол Улс даяар нэг тойрог. Зөв, бурууг нь дүгнэж, саналаа хэлэх боломж УИХ-ын бүх гишүүдэд бий. Бид хэдий болтол жалга довны депатутын тогтолцоотой байх юм бэ. Үүнээс яаж салахад аль хувилбар нь дээр бэ гэдэг дээр ярилцаж байна.

-26 гэдэг нь Үндсэн хуулийн цэцийн шийдвэртэй зөрчилдөх юм биш үү?

-Зөрчилдөхгүй. Хуучин 2008, 2012 онд нам дугуйлж байсан. Одоо бол нам намаас 26 хүнээ дугуйлж, нэгийг нь ард түмэн сонгож, эрэмбэлнэ.

-Тэгэхээр олон санал авсан 26 хүн сонгогдохгүй. Авсан саналыг хувь тэнцүүлэх юм уу?

-Яг тийм. Тогтолцоо нь мажоритар. Өөрөөр хэлбэл, нам болгон 26 хүн нэр дэвшүүлнэ гэсэн үг. Жишээлбэл,  МАН-аас 26 хүн хамгийн олон санал авлаа гэхэд нийлбэрийг нь тооцно. Тооцоод үзвэл нийт саналын 50 хувийн санал авсан юм чинь 26 суудлын 50 хувь буюу 13 суудлыг авна. Хуучин намд өгдөг байсан. Нам нь хаалттай жагсаалтаар өөрсдөө эрэмбэлдэг байсан. Тэгвэл одоо бол ард түмэн санал өгөөд өөрсдөө эрэмбэлнэ гэсэн үг. Ингэхээр Үндсэн хууль зөрчсөн үйлдэл болохгүй. Гэхдээ хамгийн олон санал авсан хүн жагсаалтад орж чадахгүй юм биш үү гэдэг зүйл яригдсан. Улс төрийн намуудад босго тавьдаг шүү дээ. Нийт сонгогчдын таваас доошгүй хувь авах ёстой. Тэгж байж сонгуульд суудал хуваарилагдах эрх улс төрийн намуудад  оногдох ёстой. Бие даагч нарын хувьд том тойрог дээр бие дааж болно. Жижиг тойрог дээр ч болно.

-Нэг нэр дэвшигч үнэмлэхүй олон санал авсан байлаа гэхэд тэр хүний санал дээр үндэслээд цөөн санал авсан нэр дэвшигч УИХ-д орох нь хууль зөрчсөн үйлдэл болохгүй юу?

-Жишээлбэл, МАН-ын дарга У.Хүрэлсүх 500 мянган хүний санал авлаа гэж бодъё. Нийт сонгогчдын 50 хувийн санал авлаа гэхэд бидэнд 13 суудал оногдоно гэсэн үг. 13 дахь суудалд оногдсон хүн магадгүй 1000 хүний санал авсан байхыг үгүйсгэхгүй. Яагаад гэвэл хувь тэнцүүлсэн арга шүү дээ. Гэтэл нөгөө намаас 5000, 8000 санал авчихаад орж чадахгүй байх гэж ярьж байна. Тэгэхээр хүнээ дугуйлсан мажоритар тогтолцоо, аргачлал нь хувь тэнцүүлэх аргачлалаас өөр арга байхгүй.

-Саналын хуудсаа яаж зохион байгуулах юм бэ. Улс төрийн 30 гаруй нам байна шүү дээ?

-Дээд шүүхэд бүртгэлтэй 34 нам бий. Нам тус бүр 26 хүн нэр дэвшүүллээ гэхэд 700 гаруй нэр дэвшигчийн нэрс гарна. Үүнийг Сонгуулийн ерөнхий хороотой хамтарч саналын хуудас дээр яаж бичих бэ гэж шалгаж үзсэн. Практикийн хувьд боломжтой юм билээ. Хамгийн гол нь санал тоолох, дүн гаргахад тодорхой хүндрэл гарахыг үгүйсгэхгүй.

-Намын нэр дугуйлах, хүний нэр дугуйлахад ялгаа байгаа юм уу?

-Яалаа гэж дээ. Үндсэн хуулийн өөрчлөлтөөр ард түмэн өөрийн төлөөллөө шууд, чөлөөтэй сонгоно гэж зааж өгсөн. Тийм учраас ард түмэн хоёр санал өгнө. Хоёр хүн дугуйлна гэсэн үг. Нэг нь улс даяар нэр дэвшсэн хамгийн их таалагдсан хүнээ сонгоно. Хоёр дахь нь өөрийнхөө тойрог буюу жижиг тойрогт нэр дэвшсэн нэр дэвшигчийг сонгоно.

-Том, жижиг тойргоор сонгууль явуулах нь гишүүдийн тэгш байдлыг алдагдуулах юм биш үү?

-Одоогийн тогтолцооны хамгийн сул тал нь улсын төсвийг 76 жижиг тойрогт цацдаг явдал. Улс орны хөгжлийн асуудлыг ярвдаг төлөөлөлтэй болъё гэдэг зүйлийг бид ярьж байна, хүсэж байна. Монголд улс төрийн тогтвортой байдал маш чухал.

-Нэр дэвшигчийг жагсаахдаа ямар аргачлал хэрэглэх бэ?

-Цагаан толгойн үсгийн дарааллаар байршуулна. Намын дарга гээд У.Хүрэлсүхийг хамгийн дээр бичнэ гэсэн ойлголт байхгүй.

-Нэр дэвшигчдээ яаж тодруулах юм бэ?

-Улстөрчийн ретинг гэж байдаг биз дээ. Үүгээр л тодруулна. Хэн УИХ-ын гишүүн болдог бэ гэхээр тухайн тойрогт хамгийн өндөр ретингтэй хүн сонгогддог биз дээ. Бидний тоглоомын дүрэм энэ шүү дээ.

-Санал авах боломж багатай, мөнгөтэй эрхмүүд 26 руу орох магадлал хэр бол?

-Энэ бол жинхэнэ ард түмний шалгуураас хамаарах зүйл.

-Гол нь намаас ямар шалгуур тавих юм бэ?

-Улс төрийн ретингээр оруулах байх.

-Олон жил улс төрд явсан ахмад улстөрчдөд боломж илүү өндөр гэж ойлгож болох уу?

-Олонд танигдсан, олны итгэлийг хүлээсэн улстөрчид сонгогдох болов уу.

-Танай нам намын санхүүжилтийн асуудлыг яаж шийдэх бэ. АН-ын зүгээс сонгуульд нэр дэвшихийг хүсвэл ямар хэмжээний татаас төлөх ёстойгоо ил зарласан.  

-Үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлттэй холбоотойгоор хэд хэдэн хууль батлагдах ёстой. Нэгдүгээрт, Сонгуулийн тухай хууль, хоёрдугаарт, Улс төрийн намуудын тухай хууль, гуравдугаарт, Засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн тухай хууль батлагдах ёстой. Улс төрийн намуудын тухай хуульд санхүүжилтийн асуудлыг тусгаж өгнө. Сонгуулийн тухай хуульд сонгуулийн дээд хэмжээг Аудитын ерөнхий газар, Сонгуулийн ерөнхий хороо тогтооно гэж заасан. Ингэхдээ компани 10 сая, хувь хүн гурван сая төгрөгийн хандив өргөх зохицуулалттай. Гэхдээ газар нутгийн хэмжээ, сонгогчийн тооноос хамаарч зардлын хэмжээг өөрчлөх байх.

Г.Эрдэнэ

0
ЖИРГЭХ
Санал болгох
Ү.Амарбат: УИХ-ын дарга асан Д.Амарбаясгалангийн 3 хүүхэд Англи улсад өндөр төлбөртэй сургуульд бус Монголдоо сурдаг
Оюутолгой төслийн хувь нийлүүлэгчдийн зээлийн хүүг хэлэлцэх ээлжит долоон жилийн хугацааг үл харгалзан хэлэлцээрийг үргэлжлүүлэхээр боллоо
Монгол Улсын Ерөнхийлөгчид БНХАУ-ын дарга Ши Жиньпин захидал ирүүлжээ
УИХ: 2026 оны төсвийн хүрээний мэдэгдлийг хэлэлцэнэ
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл (15)

  • zochin (74.118.176.12)
    BALIAR TEGEEL BAS MCS. SHUDRAGA YOS YOS ZUI YU CH BAIHGUI
    2019 оны 12 сарын 06 | Хариулах
  • Зочин (103.194.176.121)
    mash buruu hervee ingevel 26giin ehnii heded ni nuguu l neg nyamdorj enkhtuvshin ulaan gsen umnuud namaas songogdono. 100 huvi hunii songovol ard tumen heden hulgaich nart dungee tavij songohgui
    2019 оны 12 сарын 05 | Хариулах
  • Hn (202.179.31.78)
    Ene odoo toryn ergelt hgeed bn u???? Yallaa gej huchin hulgai hiisen etggeeduud-g songoh ve? Chhi garch irbel ha hha ha yostoi 2020 ony 7saryn 1 bolno. Ene udaa ard tumen mmash zorigtoi bn. Eronhiilogch gsen ard tumenee hamgaalna. Chi songuuliin ur dun buten jilyn omno heldeg yamar luivarchin horon sanaatan ve
    2019 оны 12 сарын 04 | Хариулах
  • Зочин (202.9.40.128)
    Shaaaaagaarai...ter ni chi l lab bish....oniison hujaaaa mini zailaarsi
    2019 оны 12 сарын 04 | Хариулах
  • Зочин (202.126.89.119)
    Ямарч байсан МАН-ын энэ новшнуудыг л сонгохгүй шүү
    2019 оны 12 сарын 04 | Хариулах
  • zochin (185.39.141.38)
    hahaha 65 bvgd olnii tanil bolson . bvgdiig ni dahin songoj . hishin shig vzej .. ene nvvrschinii nvvrsiig ni hulgaigaar urgeljlvvlen zuulguj .tender kontsesiin deerem hahuuliig ni hiilgej hairla . ard tvmeen!
    2019 оны 12 сарын 04 | Хариулах
  • Зочин (122.201.22.70)
    бантан
    2019 оны 12 сарын 04 | Хариулах
  • Зочин (203.91.115.53)
    Энэ 76 дотроос хамгийн бага хулгай хийсэн хүнийг тодруулж Оны шилдэг улс төрчөөр шалгаруулая
    2019 оны 12 сарын 04 | Хариулах
  • zochin (185.39.141.38)
    ene mcs iin nvvrschin . kontses tendriin naimaachin hahuulchin uuriiguu olond yuugaaraa tanihdsan gej danalzana ve. ..
    2019 оны 12 сарын 04 | Хариулах
  • Zochin (66.181.178.211)
    Uuriigu hichee, ene nuhur l bish shu
    2019 оны 12 сарын 04 | Хариулах
  • зочин (202.9.46.7)
    одоо байгаа та нар биш шүү та нар муугаар олонд танигдсан өөрсдийнхөө амьдралыг бод бидний төлөө яав ч зүтгэхгүй хүмүүс байна тар чинь танигдсан
    2019 оны 12 сарын 04 | Хариулах
  • zochin (202.9.46.7)
    songokh l bolno kharin ta nar bish shuu..
    2019 оны 12 сарын 04 | Хариулах
  • Зочин (103.229.123.241)
    Энэ нэг юм улс төрийн албан тушаалын амтанд бүр орчихжээ!!! "М-Си-Эс"-д байхдаа ийм байгаагүй л юмсан.
    2019 оны 12 сарын 04 | Хариулах
  • больчих оо (91.170.197.199)
    завхарсан юм хийж байх юм.
    2019 оны 12 сарын 04 | Хариулах
  • Tatf (103.57.95.51)
    Cham shig hulgaichdaas saltsgaah bh gej naidna
    2019 оны 12 сарын 04 | Хариулах
  • Шинэ
  • Их уншсан
  • Их сэтгэгдэлтэй
  • НӨАТ-ын III улирлын буцаан олголтыг иргэдийн дансанд шилжүүлж эхэллээ
    1 цаг 47 мин
  • А.Амартүвшин: Хагас коксон түлш, сайжруулсан түлш, угаасан мидлингээс сонгож хэрэглэх боломжтой
    2 цаг 27 мин
  • Пари Сен-Жермен vs Ниц: Лиг 1-ийн энэ долоо хоногийн хамгийн сонирхолтой тулаан
    3 цаг 9 мин
  • Улаанбаатар хот АНУ-ын Солт Лэйк хоттой санамж бичиг байгууллаа
    5 цаг 43 мин
  • Монгол Улс ФИБА Ази-ийн дунд хугацааны чуулганд оролцлоо
    5 цаг 46 мин
  • Ойрын 10 хоногт цаг агаар ХЭРХЭХ вэ?
    6 цаг 9 мин
  • П.Наранбаяр: Бид хөнжлийнхөө хэрээр хөлөө жийнэ гэдэг шиг төсвөө харж байж цалингаа нэмэх ёстой гэдгийг ойлгоорой
    6 цаг 14 мин
  • "Оюутолгой"-гоос 10 тэрбумыг "хулгайлсан" Д.Амартүвшинг шүүхээс суллажээ
    7 цаг 3 мин
  • ФОТО: Багш нарын ажил хаялт 12 дахь өдрөө үргэлжилж байна
    7 цаг 10 мин
  • Нийслэлийн есөн дүүрэгт “Төрийн болон орон нутгийн өмчийн нэгдсэн цахим систем”-ийн сургалт зохион байгууллаа
    7 цаг 34 мин
  • Түлш хэрэглэгчдэд үйлчлэх төв хяналтын дэлгэцэд ирсэн угаарын хийн дохио бүрийг алдалгүй бүртгэж, шуурхай арга хэмжээ авч байна
    7 цаг 36 мин
  • Ү.Амарбат: УИХ-ын дарга асан Д.Амарбаясгалангийн 3 хүүхэд Англи улсад өндөр төлбөртэй сургуульд бус Монголдоо сурдаг
    7 цаг 37 мин
  • Өсвөрийн УАШТ-ээс олны хамгийн их дэмжиж байгаа бөх Р.Омар гэж хэн бэ?
    8 цаг 25 мин
  • Аймшгийн баярын тухай таны заавал мэдэх ёстой 24 зүйл
    8 цаг 45 мин
  • Эмээлт эко аж үйлдвэрийн паркийн 10мвт-ын нарны цахилгаан станц барих судалгааны ажил үргэлжилж байна
    8 цаг 49 мин
  • Аймшгийн баяраар үзвэл зохих ТАВАН монгол кино
    8 цаг 55 мин
  • Оюутолгой төслийн хувь нийлүүлэгчдийн зээлийн хүүг хэлэлцэх ээлжит долоон жилийн хугацааг үл харгалзан хэлэлцээрийг үргэлжлүүлэхээр боллоо
    9 цаг 9 мин
  • Монгол Улсын Ерөнхийлөгчид БНХАУ-ын дарга Ши Жиньпин захидал ирүүлжээ
    9 цаг 23 мин
  • Монгол хоолны өв, шинэчлэлийг хослуулсан "Уламжлалт ба орчин цагийн Монгол хоолны 99 жор"
    9 цаг 35 мин
  • УИХ: 2026 оны төсвийн хүрээний мэдэгдлийг хэлэлцэнэ
    9 цаг 42 мин
  • Өсвөрийн УАШТ-ээс олны хамгийн их дэмжиж байгаа бөх Р.Омар гэж хэн бэ?
  • Аавынхаа энд хүрч МУГЖ болсон С.Ариунбямбын тухай 15 баримт
  • Цахиур хагалж буй хүчтэн Б.Цагаанбандийн тухай 15 баримт
  • Ц.Бямба-Отгон: Би Дархан аваргыгаа өмөөрнө
  • Ханиадандаа "Битүү шөл" хийж уух жор
  • ЦЕГ-ын дарга болсон Ж.Болд гэж хэн бэ?
  • "Physical Asia" шоуны анхны уран нугараач оролцогч МУГЖ Э.Лхагва-Очирын 10 баримт
  • Аймшгийн баярын тухай таны заавал мэдэх ёстой 24 зүйл
  • Монгол баатрын дүртэй Б.Энх-Оргилын тухай сонирхолтой 20 баримт
  • Монголыг дэлхийд бахдуулсан ТАВАН аварга
  • Х.Нямбаатар: Зөвхөн Засгийн газрын гишүүний албан бичгээр өдрийн цагаар шатахуун тээвэрлэх эсэхийг шийднэ
  • "The MongolZ" багийн бүрэлдэхүүнд өөрчлөлт орлоо
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх, ХХҮҮХҮ-ийн сайд Ж.Энхбаяр нар сав, баглаа боодлын үндэсний үйлдвэрлэгчдийн үйл ажиллагаатай танилцлаа
  • Г.Занданшатар ба түүний нөхөд “харлуулах тактик”-аар мэргэшснээ баталсан өдрүүд өрнөж байна
  • УИХ-ын гишүүн Ж.Алдаржавхлан: Ирэх оны төсвөөс тоног төхөөрөмжийн зардлыг танаж багш, эмч нарын цалинг нэмэх боломжтой
  • WORLD JUDO DAY: Жүдо бөхийн тухай сонирхолтой танин мэдэхүй
  • Дарханы төмөрлөгийн үйлдвэр ххк Страгтегийн ордтойгоо “Сахал” Эрдэнэбилэгийн мэдэлд шилжих эсэх шүүх хурал үргэлжилж байна
  • Х.Тэмүүжин: Ард түмнээсээ сонгогддог парламентын хуралдаанд Засгийн газар нь зохион байгуулалттайгаар хаалт хийсэн нь төрийн эрхийг хууль бусаар авах жинхэнэ үйлдэл мөн
  • АЛТАН ЦОМ: Улсын аварга О.Хангай VS Улсын арслан Э.Батмагнай
  • АЛТАН ЦОМ: Улсын арслан Э.Оюунболд VS Улсын арслан Ц.Бямба-Отгон
  • Ц.Бямба-Отгон: Би Дархан аваргыгаа өмөөрнө
  • Аавынхаа энд хүрч МУГЖ болсон С.Ариунбямбын тухай 15 баримт
  • Өсвөрийн УАШТ-ээс олны хамгийн их дэмжиж байгаа бөх Р.Омар гэж хэн бэ?
  • Ханиадандаа "Битүү шөл" хийж уух жор
  • Монголыг дэлхийд бахдуулсан ТАВАН аварга
  • Монголын сагсан бөмбөгийн багууд дунд “Холбооны цом”-ын тэмцээнийг явуулна
  • ЦЕГ-ын дарга болсон Ж.Болд гэж хэн бэ?
  • АЛТАН ЦОМ: Улсын арслан Э.Оюунболд VS Улсын арслан Ц.Бямба-Отгон
  • Х.Тэмүүжин: Ард түмнээсээ сонгогддог парламентын хуралдаанд Засгийн газар нь зохион байгуулалттайгаар хаалт хийсэн нь төрийн эрхийг хууль бусаар авах жинхэнэ үйлдэл мөн
  • Г.Занданшатар ба түүний нөхөд “харлуулах тактик”-аар мэргэшснээ баталсан өдрүүд өрнөж байна
  • Б.Чинбүрэн: Эрүүл мэндийн ажилчдын цалинг ээлж дараатай нэмэхийг зорьж байгаа
  • УИХ-ын гишүүн Ж.Алдаржавхлан: Ирэх оны төсвөөс тоног төхөөрөмжийн зардлыг танаж багш, эмч нарын цалинг нэмэх боломжтой
  • Дарханы төмөрлөгийн үйлдвэр ххк Страгтегийн ордтойгоо “Сахал” Эрдэнэбилэгийн мэдэлд шилжих эсэх шүүх хурал үргэлжилж байна
  • Л.Энх-Амгалан: Цалингаас гадна тогтолцооны шинэчлэлийг ярих хэрэгтэй
  • Apple Pay х Mastercard виртуал картад зориулсан урамшууллын хугацаа сунгагдлаа
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх “Жүр Үр” ХХК-ийн үйлдвэрт ажиллалаа
  • “Бахрейн 2025”: Өнөөдөр Монголын тамирчид спортын 6 төрөлд өрсөлдөнө
  • Э.Бат-Амгалан: Багш, эмч болоод төрийн албан хаагчдыг орон сууцанд хамруулах ажлын хэсэг байгууллаа
  • МУГЖ С.Ариунбямба: Ард түмнийхээ дуудлагаар, тэдний халуун алга ташилтан дор энэхүү хүндэт дээд цолыг хүртэж  байгаадаа баяртай байна
  • Л.Жижжалам: Энэхүү шагналыг авахад ээж минь их баярлаж байгаа ээжийгээ баярлуулсандаа баяртай байна
24 баримт
  • Өсвөрийн УАШТ-ээс олны хамгийн их дэмжиж байгаа бөх Р.Омар гэж хэн бэ?
  • Аймшгийн баярын тухай таны заавал мэдэх ёстой 24 зүйл
  • "Physical Asia" шоуны анхны уран нугараач оролцогч МУГЖ Э.Лхагва-Очирын 10 баримт
  • Монгол баатрын дүртэй Б.Энх-Оргилын тухай сонирхолтой 20 баримт
  • Аавынхаа энд хүрч МУГЖ болсон С.Ариунбямбын тухай 15 баримт
Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Нийгэм Дэлхий 24 баримт 24 фото COP17 Спорт Видео Сошиал мэдээ
Холбоо барих Сурталчилгаа байршуулах Зар Вэб сайт хийх

Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан. Мэдээлэл хуулбарлах хориотой.

Вэб сайтыг хөгжүүлсэн: Sodonsolution ХХК