зар
Улаанбаатар
Өнөөдөр / 2025.07.12
Өдөртөө
Шөнөдөө
ХАЙЛТ ХИЙХ
Эхлэл
Улс төр
Эдийн засаг
Нийгэм
Дэлхий
24 баримт
24 фото
Элчин сайд ярьж байна
Спорт
Видео
Сошиал мэдээ
  • Эхлэл
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • 24 баримт
  • 24 фото
  • Элчин сайд ярьж байна
  • Спорт
  • Видео
  • Сошиал мэдээ

Л.Энх-Амгалан: Дараагийн Их хуралд олонд танигдаж, итгэл хүлээсэн улстөрчид сонгогдох болов уу

2019-12-04
0
ЖИРГЭХ

Ирэх 2020 онд болох УИХ-ын ээлжит сонгуулийг ямар хувилбараар явуулах талаар УИХ-ын гишүүн Л.Энх-Амгалангаас сэтгүүлчид тодрууллаа.


-Сонгуулийг ямар хувилбараар явуулах бэ гэдэгт МАН-ын бүлэг байр сууриа нэгтгэсэн үү?

-Хууль санаачлах эрх нь УИХ-ын 76 гишүүнд бүгдэд бий. Бүлэг дээр байр сууриа илэрхийлээгүй гэсэн асуудал байхгүй. Олон талаас нь ярилцсан. Өнгөрсөн хавар Монгол Улс-Нэг тойрог гэсэн байдлаар явуулъя гэдэг мэдээллийг бүлгээс өгч байсан. Засгийн газраас энэ чиглэлээр санал авсан. Харин одоо өргөн барьсан хуулиар 26:50 гэсэн хувилбар. 26 гэдэг нь Монгол Улс даяар нэг тойрог. Зөв, бурууг нь дүгнэж, саналаа хэлэх боломж УИХ-ын бүх гишүүдэд бий. Бид хэдий болтол жалга довны депатутын тогтолцоотой байх юм бэ. Үүнээс яаж салахад аль хувилбар нь дээр бэ гэдэг дээр ярилцаж байна.

-26 гэдэг нь Үндсэн хуулийн цэцийн шийдвэртэй зөрчилдөх юм биш үү?

-Зөрчилдөхгүй. Хуучин 2008, 2012 онд нам дугуйлж байсан. Одоо бол нам намаас 26 хүнээ дугуйлж, нэгийг нь ард түмэн сонгож, эрэмбэлнэ.

-Тэгэхээр олон санал авсан 26 хүн сонгогдохгүй. Авсан саналыг хувь тэнцүүлэх юм уу?

-Яг тийм. Тогтолцоо нь мажоритар. Өөрөөр хэлбэл, нам болгон 26 хүн нэр дэвшүүлнэ гэсэн үг. Жишээлбэл,  МАН-аас 26 хүн хамгийн олон санал авлаа гэхэд нийлбэрийг нь тооцно. Тооцоод үзвэл нийт саналын 50 хувийн санал авсан юм чинь 26 суудлын 50 хувь буюу 13 суудлыг авна. Хуучин намд өгдөг байсан. Нам нь хаалттай жагсаалтаар өөрсдөө эрэмбэлдэг байсан. Тэгвэл одоо бол ард түмэн санал өгөөд өөрсдөө эрэмбэлнэ гэсэн үг. Ингэхээр Үндсэн хууль зөрчсөн үйлдэл болохгүй. Гэхдээ хамгийн олон санал авсан хүн жагсаалтад орж чадахгүй юм биш үү гэдэг зүйл яригдсан. Улс төрийн намуудад босго тавьдаг шүү дээ. Нийт сонгогчдын таваас доошгүй хувь авах ёстой. Тэгж байж сонгуульд суудал хуваарилагдах эрх улс төрийн намуудад  оногдох ёстой. Бие даагч нарын хувьд том тойрог дээр бие дааж болно. Жижиг тойрог дээр ч болно.

-Нэг нэр дэвшигч үнэмлэхүй олон санал авсан байлаа гэхэд тэр хүний санал дээр үндэслээд цөөн санал авсан нэр дэвшигч УИХ-д орох нь хууль зөрчсөн үйлдэл болохгүй юу?

-Жишээлбэл, МАН-ын дарга У.Хүрэлсүх 500 мянган хүний санал авлаа гэж бодъё. Нийт сонгогчдын 50 хувийн санал авлаа гэхэд бидэнд 13 суудал оногдоно гэсэн үг. 13 дахь суудалд оногдсон хүн магадгүй 1000 хүний санал авсан байхыг үгүйсгэхгүй. Яагаад гэвэл хувь тэнцүүлсэн арга шүү дээ. Гэтэл нөгөө намаас 5000, 8000 санал авчихаад орж чадахгүй байх гэж ярьж байна. Тэгэхээр хүнээ дугуйлсан мажоритар тогтолцоо, аргачлал нь хувь тэнцүүлэх аргачлалаас өөр арга байхгүй.

-Саналын хуудсаа яаж зохион байгуулах юм бэ. Улс төрийн 30 гаруй нам байна шүү дээ?

-Дээд шүүхэд бүртгэлтэй 34 нам бий. Нам тус бүр 26 хүн нэр дэвшүүллээ гэхэд 700 гаруй нэр дэвшигчийн нэрс гарна. Үүнийг Сонгуулийн ерөнхий хороотой хамтарч саналын хуудас дээр яаж бичих бэ гэж шалгаж үзсэн. Практикийн хувьд боломжтой юм билээ. Хамгийн гол нь санал тоолох, дүн гаргахад тодорхой хүндрэл гарахыг үгүйсгэхгүй.

-Намын нэр дугуйлах, хүний нэр дугуйлахад ялгаа байгаа юм уу?

-Яалаа гэж дээ. Үндсэн хуулийн өөрчлөлтөөр ард түмэн өөрийн төлөөллөө шууд, чөлөөтэй сонгоно гэж зааж өгсөн. Тийм учраас ард түмэн хоёр санал өгнө. Хоёр хүн дугуйлна гэсэн үг. Нэг нь улс даяар нэр дэвшсэн хамгийн их таалагдсан хүнээ сонгоно. Хоёр дахь нь өөрийнхөө тойрог буюу жижиг тойрогт нэр дэвшсэн нэр дэвшигчийг сонгоно.

-Том, жижиг тойргоор сонгууль явуулах нь гишүүдийн тэгш байдлыг алдагдуулах юм биш үү?

-Одоогийн тогтолцооны хамгийн сул тал нь улсын төсвийг 76 жижиг тойрогт цацдаг явдал. Улс орны хөгжлийн асуудлыг ярвдаг төлөөлөлтэй болъё гэдэг зүйлийг бид ярьж байна, хүсэж байна. Монголд улс төрийн тогтвортой байдал маш чухал.

-Нэр дэвшигчийг жагсаахдаа ямар аргачлал хэрэглэх бэ?

-Цагаан толгойн үсгийн дарааллаар байршуулна. Намын дарга гээд У.Хүрэлсүхийг хамгийн дээр бичнэ гэсэн ойлголт байхгүй.

-Нэр дэвшигчдээ яаж тодруулах юм бэ?

-Улстөрчийн ретинг гэж байдаг биз дээ. Үүгээр л тодруулна. Хэн УИХ-ын гишүүн болдог бэ гэхээр тухайн тойрогт хамгийн өндөр ретингтэй хүн сонгогддог биз дээ. Бидний тоглоомын дүрэм энэ шүү дээ.

-Санал авах боломж багатай, мөнгөтэй эрхмүүд 26 руу орох магадлал хэр бол?

-Энэ бол жинхэнэ ард түмний шалгуураас хамаарах зүйл.

-Гол нь намаас ямар шалгуур тавих юм бэ?

-Улс төрийн ретингээр оруулах байх.

-Олон жил улс төрд явсан ахмад улстөрчдөд боломж илүү өндөр гэж ойлгож болох уу?

-Олонд танигдсан, олны итгэлийг хүлээсэн улстөрчид сонгогдох болов уу.

-Танай нам намын санхүүжилтийн асуудлыг яаж шийдэх бэ. АН-ын зүгээс сонгуульд нэр дэвшихийг хүсвэл ямар хэмжээний татаас төлөх ёстойгоо ил зарласан.  

-Үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлттэй холбоотойгоор хэд хэдэн хууль батлагдах ёстой. Нэгдүгээрт, Сонгуулийн тухай хууль, хоёрдугаарт, Улс төрийн намуудын тухай хууль, гуравдугаарт, Засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн тухай хууль батлагдах ёстой. Улс төрийн намуудын тухай хуульд санхүүжилтийн асуудлыг тусгаж өгнө. Сонгуулийн тухай хуульд сонгуулийн дээд хэмжээг Аудитын ерөнхий газар, Сонгуулийн ерөнхий хороо тогтооно гэж заасан. Ингэхдээ компани 10 сая, хувь хүн гурван сая төгрөгийн хандив өргөх зохицуулалттай. Гэхдээ газар нутгийн хэмжээ, сонгогчийн тооноос хамаарч зардлын хэмжээг өөрчлөх байх.

Г.Эрдэнэ

0
ЖИРГЭХ
Санал болгох
УИХ-ын гишүүн У.Отгонбаяр дараах хуулийн төслүүдийг өргөн мэдүүлжээ
УИХ-ын дэд хороодыг залуу гишүүд ахалж эхэллээ
Д.Амарбаясгалан: Хараат бус байдал, шийдвэр гаргах чадамж, хариуцлагын тогтолцоог төгөлдөржүүлж парламентын засаглалыг бодит утгаар нь баталгаажуулж чадлаа
Японы Цог Жавхлант Эзэн Хаан Нарүхито “Монгол Коосэн технологийн коллеж”-ид зочиллоо
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл (15)

  • zochin (74.118.176.12)
    BALIAR TEGEEL BAS MCS. SHUDRAGA YOS YOS ZUI YU CH BAIHGUI
    2019 оны 12 сарын 06 | Хариулах
  • Зочин (103.194.176.121)
    mash buruu hervee ingevel 26giin ehnii heded ni nuguu l neg nyamdorj enkhtuvshin ulaan gsen umnuud namaas songogdono. 100 huvi hunii songovol ard tumen heden hulgaich nart dungee tavij songohgui
    2019 оны 12 сарын 05 | Хариулах
  • Hn (202.179.31.78)
    Ene odoo toryn ergelt hgeed bn u???? Yallaa gej huchin hulgai hiisen etggeeduud-g songoh ve? Chhi garch irbel ha hha ha yostoi 2020 ony 7saryn 1 bolno. Ene udaa ard tumen mmash zorigtoi bn. Eronhiilogch gsen ard tumenee hamgaalna. Chi songuuliin ur dun buten jilyn omno heldeg yamar luivarchin horon sanaatan ve
    2019 оны 12 сарын 04 | Хариулах
  • Зочин (202.9.40.128)
    Shaaaaagaarai...ter ni chi l lab bish....oniison hujaaaa mini zailaarsi
    2019 оны 12 сарын 04 | Хариулах
  • Зочин (202.126.89.119)
    Ямарч байсан МАН-ын энэ новшнуудыг л сонгохгүй шүү
    2019 оны 12 сарын 04 | Хариулах
  • zochin (185.39.141.38)
    hahaha 65 bvgd olnii tanil bolson . bvgdiig ni dahin songoj . hishin shig vzej .. ene nvvrschinii nvvrsiig ni hulgaigaar urgeljlvvlen zuulguj .tender kontsesiin deerem hahuuliig ni hiilgej hairla . ard tvmeen!
    2019 оны 12 сарын 04 | Хариулах
  • Зочин (122.201.22.70)
    бантан
    2019 оны 12 сарын 04 | Хариулах
  • Зочин (203.91.115.53)
    Энэ 76 дотроос хамгийн бага хулгай хийсэн хүнийг тодруулж Оны шилдэг улс төрчөөр шалгаруулая
    2019 оны 12 сарын 04 | Хариулах
  • zochin (185.39.141.38)
    ene mcs iin nvvrschin . kontses tendriin naimaachin hahuulchin uuriiguu olond yuugaaraa tanihdsan gej danalzana ve. ..
    2019 оны 12 сарын 04 | Хариулах
  • Zochin (66.181.178.211)
    Uuriigu hichee, ene nuhur l bish shu
    2019 оны 12 сарын 04 | Хариулах
  • зочин (202.9.46.7)
    одоо байгаа та нар биш шүү та нар муугаар олонд танигдсан өөрсдийнхөө амьдралыг бод бидний төлөө яав ч зүтгэхгүй хүмүүс байна тар чинь танигдсан
    2019 оны 12 сарын 04 | Хариулах
  • zochin (202.9.46.7)
    songokh l bolno kharin ta nar bish shuu..
    2019 оны 12 сарын 04 | Хариулах
  • Зочин (103.229.123.241)
    Энэ нэг юм улс төрийн албан тушаалын амтанд бүр орчихжээ!!! "М-Си-Эс"-д байхдаа ийм байгаагүй л юмсан.
    2019 оны 12 сарын 04 | Хариулах
  • больчих оо (91.170.197.199)
    завхарсан юм хийж байх юм.
    2019 оны 12 сарын 04 | Хариулах
  • Tatf (103.57.95.51)
    Cham shig hulgaichdaas saltsgaah bh gej naidna
    2019 оны 12 сарын 04 | Хариулах
  • Шинэ
  • Их уншсан
  • Их сэтгэгдэлтэй
  • Наадмын өдрүүдэд 3700 цагдаагийн алба хаагч ажиллаж байна
    2 цаг 45 мин
  • Яруу найрагчдын НААДАМ гоёсон шүлгүүд
    3 цаг 8 мин
  • Энэ жилийн наадамд гурав давсан АЙМГИЙН цолтонгууд
    3 цаг 22 мин
  • Наадам: Манлай уяач, УИХ-ын гишүүн З.Мэндсайханы хул соёолон түрүүллээ
    3 цаг 33 мин
  • Монгол наадам болон монгол нутгийн тухай тэд юу хэлэв?
    4 цаг 14 мин
  • Улаанбаатарт өдөртөө 30 хэмийг давж хална
    6 цаг 7 мин
  • ​​​​​​​Архангай аймгаас хамгийн олон буюу 13 бөх хоёр даваад байна
    18 цаг 5 мин
  • У.Хүрэлсүх: Монгол наадам бол төрт ёс, түүх, соёлын үнэт өв, тусгаар тогтнол, мандан бадрахын бэлгэдэл юм
    Өчигдөр 14 цаг 22 мин
  • ФОТО: УИХ-ын гишүүдийн наадмын гоёл
    Өчигдөр 13 цаг 33 мин
  • Наадмын өвөрмөц мэндчилгээнүүд
    Өчигдөр 09 цаг 35 мин
  • Дэлхийд ганцхан Монгол наадмын тухай 24 баримт
    Өчигдөр 09 цаг 00 мин
  • УИХ-ын гишүүн У.Отгонбаяр дараах хуулийн төслүүдийг өргөн мэдүүлжээ
    Уржигдар 17 цаг 59 мин
  • Наадам: Төв аймгийн Заамар сумын уяач Ж.Түмэн-Өлзийгийн бор хээр шүдлэн түрүүллээ
    Уржигдар 17 цаг 10 мин
  • НИТХ-ын дарга А.Баярын урилгаар БНСУ-ын Сөүл хотын ИТХ-ын дарга Хо Жун Чой Улаанбаатар хотод айлчилж байна
    Уржигдар 15 цаг 39 мин
  • Д.Цахилгаан “Илиада”, “Одиссэй”, “Тэнгэрлэг туульс” бүтээлийн орчуулгаар нь Төрийн шагнал хүртлээ
    Уржигдар 14 цаг 42 мин
  • Наадам: Тод манлай уяач Б.Гантигийн сартай хүрэн хязаалан түрүүллээ
    Уржигдар 13 цаг 16 мин
  • Үерийн аюулаас сэрэмжилж, зөвшөөрөгдсөн зам гүүрээр зорчихыг зөвлөв
    Уржигдар 12 цаг 58 мин
  • Д.Жаргалсайханы Төрийн шагнал хүртэж байгаа ГУРВАН дуу
    Уржигдар 12 цаг 41 мин
  • Цэргийн ёслолын жагсаалд хууль сахиулах байгууллагын 1500 гаруй алба хаагч оролцлоо
    Уржигдар 12 цаг 39 мин
  • Тэдний "Чингис Жагаа"-гийн "Төрийн шагнал" хүртэж байгаа уран бүтээлд дайн үлдээсэн үгс
    Уржигдар 11 цаг 48 мин
  • "Бүх цэргийн наадам"-аар шөвгөрсөн найман бөхийн допингийн хариу иржээ
  • Рэйвагийн тооллыг эхлүүлэгч, Японы 126 дахь Эзэн хаан Нарүхито гэж хэн бэ?
  • Дэлхийд ганцхан Монгол наадмын тухай 24 баримт
  • У.Хүрэлсүх: Монгол наадам бол төрт ёс, түүх, соёлын үнэт өв, тусгаар тогтнол, мандан бадрахын бэлгэдэл юм
  • Наадмын өвөрмөц мэндчилгээнүүд
  • Улсын цолон ойрхон бөх #6: Цэргийн заан Б.Батсуурь
  • "Салхи Дамбий шиг цайлган" гэж өөрийгөө тодорхойлсон МУГЖ Д.Бямбацогтын талаарх найман баримт
  • Улсын цолон ойрхон бөх #8: Аймгийн заан С.Доржпалам
  • Улсын цолон ойрхон бөх #7: Аймгийн арслан Ц.Төмөрцоож
  • Аварга цолтон төрүүлдэг могой жилийн наадам
  • Улсын баяр наадамд зодоглох Улсын цолтой 102 бөх
  • Улсын цолонд ойрхон бөх #9: Аймгийн хурц арслан М.Еркебулан
  • АМРАЛТЫН ӨДӨР: Та амралтаараа юу үзэх вэ?
  • ​​​​​​​Архангай аймгаас хамгийн олон буюу 13 бөх хоёр даваад байна
  • Б.Энхбаяр: ХЭҮК-ын тайланг хэлбэр төдий сонссон болоод өнгөрдөг байсан асуудал түүх болсон
  • Г.Тэмүүлэн: Төсвийн тодотголыг хэлэлцэхдээ 126 гишүүний ирцтэй байх ёстой
  • УИХ-ын дэд хороодыг залуу гишүүд ахалж эхэллээ
  • ШУУД: УИХ-ын чуулганы хуралдаан үргэлжилж байна
  • "Багануур" ХК-ийн ажилчид ТУЗ-ийн зөвлөлийн шийдвэрээ эсэргүүцэж, ажил хаялт зарлахаа мэдэгдээд байна.
  • Тэдний "Чингис Жагаа"-гийн "Төрийн шагнал" хүртэж байгаа уран бүтээлд дайн үлдээсэн үгс
  • АМРАЛТЫН ӨДӨР: Та амралтаараа юу үзэх вэ?
  • ТАНИЛЦ: Ирэх долоо хоногт УИХ-аар хэлэлцэх асуудлууд
  • Улсын цолон ойрхон бөх #7: Аймгийн арслан Ц.Төмөрцоож
  • ШУУД: УИХ-ын чуулганы хуралдаан үргэлжилж байна
  • "Багануур" ХК-ийн ажилчид ТУЗ-ийн зөвлөлийн шийдвэрээ эсэргүүцэж, ажил хаялт зарлахаа мэдэгдээд байна.
  • Рэйвагийн тооллыг эхлүүлэгч, Японы 126 дахь Эзэн хаан Нарүхито гэж хэн бэ?
  • Аварга цолтон төрүүлдэг могой жилийн наадам
  • Монголчууд донтох хандлага хамгийн бага таван үндэстний нэгээр тодров
  • Наадмын нээлтийн тоглолтыг 7 дугаар сарын 11-ний 21:00 цагт дахин тоглоно
  • Ойрын өдрүүдийн цаг агаарын урьдчилсан төлөв
  • Улсын цолон ойрхон бөх #8: Аймгийн заан С.Доржпалам
  • Г.Тэмүүлэн: Төсвийн тодотголыг хэлэлцэхдээ 126 гишүүний ирцтэй байх ёстой
  • "Салхи Дамбий шиг цайлган" гэж өөрийгөө тодорхойлсон МУГЖ Д.Бямбацогтын талаарх найман баримт
  • Б.Энхбаяр: ХЭҮК-ын тайланг хэлбэр төдий сонссон болоод өнгөрдөг байсан асуудал түүх болсон
  • УИХ-ын дэд хороодыг залуу гишүүд ахалж эхэллээ
  • Наадам айсуй: Төрийн наадамд ганц ч сум алдалгүй 40 онон түрүүлсэн Хөдөлмөрийн баатар, Дархан мэргэн Ш.Даваахүү
  • Боломжгүй мэт гайхамшигтай спортын 4 таамаг 
  • Улсын цолон ойрхон бөх #6: Цэргийн заан Б.Батсуурь
  • Японы Цог Жавхлант Эзэн Хаан Нарүхито “Монгол Коосэн технологийн коллеж”-ид зочиллоо
  • Д.Амарбаясгалан: Хараат бус байдал, шийдвэр гаргах чадамж, хариуцлагын тогтолцоог төгөлдөржүүлж парламентын засаглалыг бодит утгаар нь баталгаажуулж чадлаа
24 баримт
  • У.Хүрэлсүх: Монгол наадам бол төрт ёс, түүх, соёлын үнэт өв, тусгаар тогтнол, мандан бадрахын бэлгэдэл юм
  • Дэлхийд ганцхан Монгол наадмын тухай 24 баримт
  • "Салхи Дамбий шиг цайлган" гэж өөрийгөө тодорхойлсон МУГЖ Д.Бямбацогтын талаарх найман баримт
  • Рэйвагийн тооллыг эхлүүлэгч, Японы 126 дахь Эзэн хаан Нарүхито гэж хэн бэ?
  • Хамгийн залуу эмэгтэй МУГТ болж буй Н.Нандинхүсэл гэж хэн бэ?
Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Нийгэм Дэлхий 24 баримт 24 фото Элчин сайд ярьж байна Спорт Видео Сошиал мэдээ
Холбоо барих Сурталчилгаа байршуулах Зар Вэб сайт хийх

Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан. Мэдээлэл хуулбарлах хориотой.

Вэб сайтыг хөгжүүлсэн: Sodonsolution ХХК