Коронавирусний цар тахалтай холбоотойгоор үйл ажиллагаа нь хамгийн их тасалдаж, хоцрогдож буй нь боловсролын салбар гэдэгтэй маргах хүн ховор биз. 2019-2020 оны хичээлийн жилд сурагчид хоёрхон улирал хичээллээд “амралт”-ын горимд шилжсэн.
Салбар яам нь теле хичээлийг цахимаар зааж байгаа ч үр дүн нь төдийлөн хангалттай биш байгаа. Үүнийг ч хэлэх хүн олон. Ямар сайндаа л бяцхан сурагч “Дэмий теле хичээл үзэж, цаг үрж байхын оронд ядаж гурил зуураад сурч байя” гэж үнэнийг цөөн үгээр “өчих” билээ.
Үндсэн хуулиар олгогдсон сурч боловсрох эрхээ эдэлж буй хүүхдүүдийн хувьд ямар нэгэн төлбөр мөнгөний асуудал гарахгүй учраас нэг талдаа сэтгэл амар суугаа.
Харин хувийн сургуулийг сонгон суралцдаг сурагчдын хувьд танхимын хичээлд суралцаагүй атлаа төлбөрийг бүрэн төлж байгаа нь учир дутагдалтай, асуудал болоод байгаа юм.
Тодотговол, өнгөрсөн жил ганцхан улирал танхимын хичээлд суралцсан сурагчдаас тухайн сургууль бүтэн жилийн төлбөр нэхэж, авсан байдаг. Ингэхдээ сургуулийн захиргаа нь “Эцэг эхтэй хийсэн гэрээ” гэх зүйлээр сүрдүүлж, БШУЯ-наас “Сургууль төлбөрийн асуудлыг дотооддоо зохицуул. Хэрэв сурагчдад онлайнаар хичээл заасан бол төлбөрийг авахыг зөвшөөрсөн” гэх тайлбар. Энэ нь сургуулийн захиргаанд өгөөш болсон нь дамжиггүй. Тэд онлайнаар ганц нэгэн цаг хичээл заасан болчихоод “Бид хичээл зааж, үйл ажиллагаагаа явуулсан учраас төлбөрөө бүтэн авна” хэмээсэн байдаг. Энэ асуудал сургууль, багш нарын дарамт шахалтаас эмээсэн эцэг эхийн амыг “тагласан”.
Тэгвэл дээрх асуудал 2020-2021 оны хичээлийн жилд ч мөн адил давтагдах нь. Хувийн цэцэрлэг, сургуулийн төлбөрийг буцаах эсэх журмыг ойрын хугацаанд боловсруулж, хэрэгжүүлж эхлэх талаар БШУ-ны Сайд Л.Цэдэвсүрэн өчигдөр мэдээлсэн. Тэрбээр "Хувийн сургуулийн төлбөртэй холбоотой асуудал хичээлийн жил эхлээд л яригдсан. Засгийн газраас үүнийг журамлахыг үүрэг болгосон. Зарим цэцэрлэг, сургуулиуд төлбөрөө буцаасан бол зарим нь хөнгөлөлт өгч, ирэх жилд нь шилжүүлсэн байсан. Энэ долоо хоногтоо журмаа батлах ба тус журамд төлбөрийг ямар тохиолдолд буцааж эсвэл хөнгөлж, дараагийн хичээлийн жилд шилжүүлэх, ямар үед эцэг эхтэй хийх гэрээг шинэчлэн төлбөрийн уян хатан зохицуулалттай болгох талаар тодорхой тусгасан байх болно" хэмээсэн.
Түүний мэдээлж буйгаар өнгөрсөн жил хувийн сургууль, цэцэрлэг төлбөрөө буцаасан, зарим нь хөнгөлж, дараа жилийнх нь сургалтын төлбөрт шилжүүлсэн гэх. Гэтэл байдал яг хөрсөн дээрээ эсэргээрээ дээр мэдээлсэн шиг л байгаа. Үүнийг Л.Цэдэвсүрэн сайд нэг анхааралдаа авахад илүүдэхгүй биз.
Түүнчлэн БШУ-ын сайд Л.Цэдэвсүрэн “Энэ хичээлийн жилийн сургалтын төлбөрийг журмаар зохицуулна” гэх сайхан үг хэлжээ. Үнэндээ журам нь хэний талд, хэрхэн гарах уу гэдэг нь ч өнөөдөр олны анхаарлыг татаж буй.
Харин олон нийт “Хувийн сургуулийн дийлэнх нь эрх мэдэл, албан тушаалтнуудын “оролцоотой" хувь эзэмшсэн байдаг. Тиймээс ч сургалтын төлбөрийг зохицуулах журам нь хувийн сургуулийн “талд” гарна байх хэмээж байна. Шуудхан хэлэхэд ч энэ нь үнэний ортой байна.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч асан Ц.Элбэгдорж “American school of ulaanbaatar” гэх монголын хамгийн өндөр өртөгтэй хувийн сургуульд хувь эзэмшдэг. Мөн УИХ-ын гишүүн Б.Бат-Эрдэнэ “Аварга” нэртэй дээд болон дунд сургуультай бол Ерөнхий сайд асан Р.Амаржаргал “Санхүү эдийн засгийн их сургууль”-ийн эзэн. Энэ мэтээр эл тоо хөвөрч өгнө.
Тиймээс ч хувийн сургуулиудын төлбөрийн асуудал сургуулийн талд гараад байна гэх хардлага олон нийтийн дунд хөвөрч буй юм. Л.Цэдэвсүрэн сайд журам нэрээр ардын хүүхдийг "мөлжиж", хувийн сургуулийг “тэжээх” эсэх нь ирэх долоо хоногт тодорхой болох нь.
Б.Баатар
Сэтгэгдэл (9)