ШӨХТГ-ын дарга Бат-Эрдэнэтэй цөөн хором ярилцлаа.
-ШӨХТГ-аас “Хүчит шонхор” захад хяналт шалгалт оруулснаар зохиомол хомсдол үүсгэдэг, үгсэн хуйвалддаг гэдгийг тогтоочихсон. Ямар зөрчлүүд илэрсэн талаар мэдээлэл өгөөч?
-Монгол Улсад цар тахал дэгдсэнээс хойш өнөөдрийг хүртэл өдгөө тав дахь удаагаа хөл хорио тогтоогоод байна. Энэ хугацаанд бараа, бүтээгдэхүүний үнийг хөөрөгдөхгүй, зохиомол хомсдол үүсгэхгүй, өсгөхгүй байхад ШӨХТГ анхаарч, ажиллаж ирлээ. Гэтэл эх нь хаана байна гэхээр “Хүчит шонхор” бөөний ганц төв дээр байна. 2014 оны зургаадугаар сарын 14-ны өдөр тухайн үеийн Улаанбаатар хотын захирагч байсан Э.Бат-Үүл түгжрэлийг бууруулах зорилгоор “Хүчит шонхор”, “Нарантуул” гэх хоёр захыг үүрийн 05 цагаас онгойх эрх өгсөн байдаг. Гэтэл өнгөрсөн энэ долоон жилийн хугацаанд уламжлал болно гэдэг шиг иргэд тийш л явдаг болсон. Бүх зүйл хэт төвлөрсөн газар зах зээлийн зарчим үйлчлэхээ болино. Тиймдээ ч ШӨХТГ-аас хийсэн хяналт шалгалтаар “Хүчит шонхор” захыг давамгай байдалтай аж ахуйн нэгжээр тогтоочихсон. Үүнийг зах зээлийн байдлаар задлахгүй бол тэнд үгсэн хуйвалдах, зохиомол хомсдол үүсгэх, үнэ тохирох ийм систем руу орчихсон байгаа. Энэ дагуу хуулийн дагуу арга хэмжээ авч байгаа. Зөрчлийн хувьд, 2020 оны зургаадугаар сараас хойш үйл ажиллагааны зөвшөөрөлгүй, төвлөрсөн ганц том зах гэхэд бүх жин хэмжүүр тохирлын гэрчилгээгүй явж ирсэн байдаг. Ингээд ярихаар ганц “Хүчит шонхор”-ыг л яриад байна гэдэг. Эх уурхай нь тэнд байгаа болохоор ярихаас аргагүй болж байна л даа.
-Махны үнийг багахан нэмэхэд л энэ нь иргэдийн нуруунд ачаа болж байдаг. Цаашлаад томоохон эзэдтэй худалдааны төв, хүнсний дэлгүүрүүд танай газрын шаардлагыг хүлээн авахгүй байх тохиолдол бий юү?
-Үндэсний статистикийн хорооноос гаргасан дүнгээр бол, иргэдийн 29,3 хувь нь ядуу төвшинд оччихсон. Мэдээж, махны үнэд 1000 төгрөг нэмэхээр тухайн гэр бүлд ямар хүндрэл очих вэ. Тиймдээ л энэ бүхэнд зохицуулалт хийх гол үүргийг манай газар хүлээдэг. Нөгөөтэйгүүр, ШӨХТГ маш их мэдээллийг ил гаргаж тавьдаг болсон. Томоохон эзэдтэй сүлжээ дэлгүүр, худалдааны төвтэй холбоотой мэдээллийг ил гаргахгүй бол шалгалтын үйл явцад нөлөөлөх гээд байдаг. Ил гаргачихаар ичдэг юм уу, нэрээ боддог юм уу нөлөөлөл нь бага. Мэдээллээ нээлттэй гаргаж тавиад байгаагийн цаана давхар өөрсдийгөө хамгаалах механизм ажиллаад байна гэсэн үг юм. Томоохон байгууллагууд, тухайлбал, шатахуун, газ, өндөг, махны худалдаа, нийлүүлэлтэд хяналт шалгалтад заавал иргэний төлөөллөөс хүн оруулдаг. Хэвлэл мэдээллийнхээс ч урьж, оролцуулдаг. Тэгж байж л асуудлыг нийгэмд бодитоор мэдээлдэг гэсэн үг юм.
-ШӨХТГ-аас Зөрчлийн тухай хуулиар торгууль ногдуулдаг. Үүнийг байгууллагууд хэр биелүүлдэг вэ?
-2017 оноос хойш Зөрчлийн тухай хуулиар торгууль ногдуулдаг болж, заавал прокурорын зөвшөөрөлтэйгөөр процесс өрнөдөг болсон. Манай газраас гаргасан гомдлын 80 орчим хувь нь шүүхэд ялж байдаг. Гэхдээ удаан үргэлжлэх маргаан ч бий. 2020 оны долоодугаар сард И март, Номин худалдааны төвтэй холбоотой торгуулийн маргаан одоог хүртэл үргэлжилсээр байгаа.
У.Тэргэл
Сэтгэгдэл (8)