-
2017 оны 5 сарын 03
Сонгино хайрхан уулын оргил 1663 метр өндөр. Уг хайрхан нь арслан савдагтай байсан учир Арсланхайрхан хэмээн нэрлэдэг байсан байна. Чингис хаан нэгэнтээ 8 өрлөг, 13 баатрын хамт өнөөгийн Улаанбаатар хот орших газар буюу үзэсгэлэнт сайхан Алтан тэвшийн хөндийд саатан тухалсан аж. Чингээд Арслан хайрханы бэлээр явж байтал арслан хүрхрэх мэт дуу гарч, хад асга нурав гэнэ. Харин нэг сонгино өнхрөн өнхөрсөөр хааны өлмийд тулж тогтсон тул ихэд бэлгэшээн Сонгино уул хэмээн нэрлэсэн домогтой. Галт хар үнэг нутаглах тул цасгүйхар өвөлждөг гэх Сонгино хайрханы өврөөс сумны дуут товруу, зэв, бүсний алтан чимэг зэрэг олдсоныг эрдэмтэд Чингис хаан, Жамуха нартай холбоотой гэж үзсэн бөгөөд Сонгино хайрханы Дадарт ууланд Жамухаг цус гаргалгүй нөгчөөсөн гэж судлаачид баталсан ба тэндээс олдсон алтан бүсийг ч ГҮр хааных гэж таамаглажээ. Сонгино хайрханы нутагт Хэрэйд ханлиг оршиж байсан ба Сонгины буланд 1949 онд Хэрэйдийн ван хан Тоорилын өргөөний туурийг олсон байна. Тус өргөөнд Тэмүүжин эхнэр хүүхдээ мэргэдүүдээс чөлөөлөхөд туслахыг хүсэж, хар булган дахаа Тоорил ханд өргөж байв. Хэрэйд улс мөхсөний дараа тус өргөөнд Чингис хаан хэсэг сууж байгаад Есүй, Хулан хатдын байнгын харш болон хувирсан байна. Уг тууриас 1949, 1966, 2006 оны малтлагуудаар олон сонирхолтой олдвор илэрч байжээ. Тус дүүргийн сүлд нь Сонгино ч биш, Арслан ч биш Өвгөн байдаг нь Түвдээс залагдан ирсэн их ламтан Агваанпэрэнлэйжамц Сонгино хайрхан уулын тахилгын судар зохиох үүрэг хүлээгээд улмаар уулыг ихэд шинжжээ. Чингээд ”Энэ өндөр хар уул их догшин юм байна. Учир нь энэ уулын эзэн нь хөх үхэр хөлөглөсөн, араа соёо нь зөрсөн, архи нанчид зооглох дуртай, цэргийн эрдэм ихтэй, айхавтар хөх өвгөн ажээ” хэмээн айлдаж. Тэрхүү эзэн савдаг нь 1998 онд зохиогдсон дүүргийн сүлдэнд тусгалаа олжээ. Ардчилсан хувьсгалын дараа Нийслэлийн Октябрийн район Баянгол дүүрэг хэмээн нэрлэгдэх болсон. 1992 оны байдлаар Улаанбаатар хот 500 000 хүн амтай, харин 245 000 нь Баянгол дүүрэгт оршин суудаг байжээ. Хэт том гэж шүүмжлэгдсэн Баянгол дүүргийг 1, 10-р хорооллоос бүрдсэн , 3,4-р хороолол болон төмөр замын хорооллыг нэгтгэсэн, Баянхошуу, Толгойт, Зүүнсалааг багтаасан гээд 3 дүүрэг болгон хуваах төлөвлөгөө тэр үед бий болжээ. Гэтэл 3 дахь дүүрэг нь дан гэр хорооллоос бүрдэх болчихоод байсан учир Баянгол дүүргийн дорно хэсгийг таслан авч 1992.10.01-нд Сонгино дүүргийг байгуулжээ. Анх дүүрэг Сонгино дүүрэг хэмээх нэртэй байсан агаад Сонгино хайрхан дүүрэг болгохын тулд нэлээдгүй хөөцөлдсөн бөгөөд улсын Ерөнхийлөгчийн туслалцаа ч орж байжээ.
Сонгино хайрхан дүүргийн хүн амын 40% нь орон сууцанд, 60% нь гэр хороололд амьдардаг. Эхийг ”Болсон явдал” сониноос
Сонгинохайрхан уул
Нийслэлийн баруун хэсэгт орших Сонгино хайрхан уул нь домог түүх ихтэй, хад цохио асга ихтэй гурван шовх оргил нь холоос сүр бараатай үнэхээр биширмээр сүрдмээр харагддаг, Туулын хөвөө дагуу тогтсон үзэсгэлэнт сайхан уул билээ.Энэ уулыг хөх чоно хөлөглөсөн өвгөн савдагтай догшин хайрхан гэдгээс гадна зарим хөгшид хөх бух унасан хөх өвгөн савдагтай гэж хэлцдэг. Хайрхан уулын савдагаас цэрэгт мордох, дайн байлдаан зэрэг хатуу үйлийг эрхлэхээр мордож байгаа хүн өөрийн биеийг даатган, сүсэглэн залбиран хүсэхэд ямар нэг гай зэтгэрээс авардаг, хүсэл түргэн бүтдэг хэмээн эрт дээр үеээс ард олон маань сархад идээнийхээ дээжийг өргөн гуйн мөргөж шүтэж ирсэн бөгөөд энэ уламжлал заншил одоо ч хэвээрээ сүү, сархад, идээнийхээ дээжийг өрсөөр байгаа билээ.
Хайрхан уулын энгэрийн хөх асганд зэрлэг улаан сонгино их ургадаг байснааас сонгонит хайрхан суюу Сонгино хайрхан хэмээн нэрлэжээ. Сонгино хайрхан уулыг нэн эртнээс тахин шүтэж ирсний ул мөр том жижиг олон овоо тахилга бий.
Хайрхан ууланд галт хар үнэг байдгаас ямар ч цастай өвөл тэр болгон цас тогтдоггүй гэж ярьдаг.Сүүлнийх нь үзүүр цав цагаан, тас хар жижигхэн хар үнэгийг үзсэн гэх хүмүүс мэр сэр байдаг ба тэр бүрт хүнд харагддаггүй.Сонгино хайрхан уулын салбар ууланд тарвага, зурам, үнэг, хярс, мануул, туулай, чоно байдгаас гадна зудтай жил буга, гөрөөс, аргал, янгир, шилүүс
нүүдлэн ирж нутагладаг байжээ.
Мөн төрөл бүрийн жигүүртэн сойр, ятуу, ууль, шар шувуу, том хүрэн тас байсан ба Монголын Шувуу Ажиглагчдын Клубынхэн 2008 оны 03 сарын 16-ны өдөр ангир, харцага, хар хэрээ, хон хэрээ, алаг шаазгай, хан бүргэд, начин шонхор, улаан хошуут, хээрийн бор шувуу, оронгийн бор шувуу, хөхвөр тагтаа, алагтуу, шоорон алаг болжмор, шар хөмсөг хөмрөг шувуу байгааг ажиглан харснаа өөрийн Монголын Шувуу Ажиглагчдын Клуб сайтнаа тэмдэглэсэн байна.
Бөхөг, түргэний голын нийлэх уулзвараас дээхнэ Сонгино хайрхан уулын баруун үзүүрт Туул голын урьд дэнж дээр эртний хотын туурь байдаг. Энэ хотын туурийг Монголын нууц товчоонд хэд хэд дурьдсан Хэрэйдийн Ван хан Тоорил хааны зуслан, Туулын хар шугуйд доод нийслэлийнх нь туурь гэх ба хожим Чингис хааны бага хатан Хулан хатны ордон болсон гэж зарим түүхчид үзжээ.
Туул голын хойд биед Хайрхан уулын баруун үзүүр цовхордог цохионы дээд ам бурхант уулын зүүн хойд дахь булаг, Булгат хайрханы хажуугийн Дадар Сэвлэг уулын энгэр хавьд эртний хиргэсүүр булш олон бий. Дадар уулнаас XII-XIII зууны Чингис хааны үед хамаарагдах язгууртны булш олдсон.
Сонгино амралтын хойд дахь Баяр толгой, Өлзийт толгой, Ухаатолгой, хэмээх гурван дэнжийг нилээд хожуу хойт дэнж гэж нэрлэх болжээ.Баяр толгой хэмээх дэнж дээр 2 жижигхэн сүм бурхан багшийн найман суврага байсныг хэлмэгдүүлэлтийн үед нураасан түүхтэй. 2-р богдын багш хамбын өвөлжиж байсан өвөлжөө нь Сонгинохайрханы энгэрт бий. Овоо тахилгын шүлэг дууллалыг агуйн лам хэмээх Лувсанпэрэнлэйжамц зохиосон гэдэг юм билээ. Гучаад оны алдаа завхрал, хэлмэгдүүлэлтийн үед хүрээний бурхан тахил, ном судрыг дунд хайрханы нэгэн агуйд нуусан гэх яриа байдаг.
Туул голын урьд морин давааны ард 1915 онд Богд хаант Монгол улсын засгийн гаазар, Оросын хаант засагтай байгуулсан гэрээний дагуу Түшээт хан, Засагт хан, Цэцэн хан аймгийн мал сүргийг эрүүлжүүлэх эм бэлдмэлийн үйлдвэр байгуулсан байна.
Сонгино амралтын урьд байгаа таван эцэг малын бий.Аргал, янгирын барималын хавьд хэсэгхэн товгор газарт байшингийн туурь байх бөгөөд энэ нь оросын малын эмч нарын хувийн байшингийнх, сүүлд энэ байшин орос сургагч, мэрэгжилтэн нарын хүүхэд саатуулах цэцэрлэг болсон түүхтэй.
Догшин хайрхан уул гэж тахин шүтэж ирсэн учраас ан амьтад нь хүрдэггүй байгалийнхаа унаган төрхөөрөө саяхан хүртэл байсан уул юм.Энэ хавь битүү бургасан шугуй байлаа.Гэвч үүнд одоо итгэхэд бэрх болсон.Бидний үеийн хүмүүс эх дэлхийтэйгээ хэрхэн харьцаж, амьдрах орчноо уул, ус, модоо хайрлан хамгаалах сэтгэлгүй хандаж байгааг харуулах жишээ болж байгаад сэтгэл өвдөж, зүрх шимширнэ.Үүнд бас дэлхийн дулаалал нөлөөлж байгаа ч хүн бидний унаган байгаль дэлхийдээ хатуу ширүүн харьцсанаас болсон шүү гэж бодохоор санахааар өөрийн эрхгүй харуулсал төрөх нь үнэхээрийн гунигтай.
Морин даваанд Туул голын урьд Хаант Оросын малын эм бэлдмэлийн үйлдвэрийг 1923 онд Ардын засаг худалдан авч, маршил Х.Чойбалсангийн нэрэмжит мал тарилга үйлдвэрийн газар болж байгаад 1950-иад оноос Биокомбинат болон хөгжсөн түүхтэй.
Сонгино амралтын хавь газрыг өгөөмрийн шар тал буюу өгөөмрийн шар тохой гэж янз янзаар нэрлэж байжээ.Чингис хааны алтан ураг, Түшээт хан Чухандоржийн хүү Дархан чин ван Дондовдоржийг нутаглаж байх үед II Богд Жавзан дамба Лувсан домби дамби мэндэлсэн хэмээн түүх шашдирт тэмдэглэн бичигдсэн гэдэг байна.
Сонгино хайрхан уулын бэлд орших ҮЭ-ийн Сонгино амралт нь 1948 онд анх 10-н гэртэй, арваад ажилтантай ажиллаж эхэлсэн, манай улсын ууган амралтын нэг юм. Түм бужигнаж байсан, энэхүү амралт нэгэн үе мартагдах шахсан амралтаа өнөөдрийн МҮЭ-ийн удирдлага хамт олон сэргээн засаж, үйлчилгээг нь өргөжүүлж байгаад үйлчлүүлэгчид түүний дотор ахмадууд өндөр сэтгэгдэлтэй байгааг энд дурдахад таатай байна.
Морин даваанаас түргэний гол, шувуун фабрик, бөхөг хүртэлх нутаг нь өвөлдөө хүйтэн салхитай, зундаа сэвэлзүүр салхитай, элсэрхэг алтан харгана ургасан, бөхөг түргэний ар хөндийд арвай их тарьдаг байсан гэлцэдэг.Эрт дээр үеэс тариа тарьж байсны үлдэгдлийг батлах чулуун тээрмүүд их олдог байсан ба Бөхөг түргэний сав бол тариа ногоо тарихад тохиромжтой газрын нэг гэж үзэж ирсэн, одоо төмс хүнсний ногоо, нарийн ногоо ихээр тариалж байгаа газрууд байгуулагдан нийслэлийнхэний хэрэгцээнд нийлүүлж баййна.Мөн чацаргана суулгах, тарих, мод үржүүлэгийн гэх аж ахуйн газрууд ажиллаж байна.
-
2017 оны 5 сарын 03
АРДЧИЛСАН ЗАЛУУЧУУДЫН ХОЛБООНООС
АРДЧИЛСАН НАМЫН ГИШҮҮДДЭЭ УРИАЛГА ХҮРГЭЖ БАЙНА
Ардчилсан намын шинэчлэлийн үйл явц нийгмийн хүсэн хүлээж байсан чиглэлд өрнөж, намын дотоод сонгуулиар шат шатны удирдах байгууллагуудад залуу гишүүд олноор сонгогдон орж ирлээ.
Намын бодлого тодорхойлох гол байгууллага болох Үндэсний бодлогын хорооны гишүүдийн 38.1 хувь, намын анхан шатны нэгжийн дарга, Хэрэг эрхлэх газрын дарга нарын 60-70 хувь нь залуусаас бүрдэх болсон нь намын бодлогод салхи оруулан цаг үетэйгээ хөл нийлүүлэх, шинэчлэлийг цаашид улам гүнзгийрүүлэх таатай нөхцөлийг бүрдүүлж байна.
Улс төрд шинэ жишиг нэвтрүүлж буй Ардчилсан нам энэхүү ололтоо бататган ахиулж, Төрийн тэргүүнд нэр дэвшигчээ нийт гишүүдээсээ сонгох хариуцлагатай цаг хугацааны өмнө ирээд байна.
Ардчилсан залуучуудын холбооноос Монгол Улсын Ерөнхийлөгчид тус намаас нэр дэвших эрхэм хүндтэй үүргийг хүлээх улс төрчийг дотоод сунгаагаар тодруулахдаа:
Үндэсний эв нэгдлийг эрхэмлэн хамгаалж, Үндсэн хууль, хууль тогтоомж, ёс зүйг дээдлэн сахидаг, ардчилсан, эрх чөлөөт Монгол орноо төлөөлж чадахуйц, бизнес-улс төрийн бүлэглэлүүдээс ангид, залуучууд бидэнд мэдлэг боловсролоороо үлгэр дууриал болж ажиллах улс төрчийг сонгохыг уриалж байна.
АРДЧИЛСАН ЗАЛУУЧУУДЫН ХОЛБОО
2017.05.02
-
2017 оны 5 сарын 03
-ТӨРИЙН ӨМЧИЙН НИЙТ КОМПАНИЙН 70 ХУВЬ НЬ АЛДАГДАЛТАЙ АЖИЛЛАЖ БАЙХАД ТӨР ХУВИЙН ӨМЧИЙГ ТӨРИЙН МЭДЭЛД АВСААР БАЙНА-
Уншигч танд нэгэн тоон мэдээлэл хүргэе. Монгол Улсад 2012 оны байдлаар төрийн өмчийн болон төрийн өмчийн оролцоотой нийт 94 компани тоологджээ. Эдгээрээс 2012 онд 50 компани алдагдалтай ажиллаж, өр зээлээ төлж чадаагүй бөгөөд 14 компанийн дөрвөн жилийн бугшсан өр 190.1 тэрбум төгрөгт хүрсэн гэдгийг тухайн үеийн Төрийн өмчийн хороо зарлаж байлаа.
Товчхондоо, нэлээд хэдэн цэцэрлэг барьчих мөнгө хэний халаасанд орсон нь мэдэгдэхгүй алга болсон гэсэн үг. Энэ тоо жил ирэх тусам нэмэгдэж явсаар 2016 онд нийт компанийн 70 хувь нь ашиггүй ажилласан гэдгийг тухайн үеийн Сангийн дэд сайд Х.Булгантуяа хэвлэлд өгсөн ярилцлагадаа онцолж байжээ.
Компанийн алдагдал 2017 онд нэмэгдсэн үү гэхээс буурсангүй. Улмаар Төрийн өмчийн бодлого зохицуулалтын газраас ажлын хэсэг гарч алдагдалтай ажиллаж байгаа аймаг, орон нутгийн төрийн өмчит компаниудад шалгалт оруулахад 18 ХХК, гурван хувьцаат компани, нэг нөхөрлөл, 138 үйлдвэрийн газрын нийт алдагдал 111.9 тэрбумд хүрснийг Эдийн засгийн байнгын хорооны хуралдаанаар хэлэлцэж байсан юм.
Мөн Төрийн өмчит 87 компаниас Төрийн өмчийн бодлого зохицуулалтын газрын харьяанд байдаг 81 компани алдагдалтай ажиллаж байгаа нь тодорхой болсон. Тэднийг хариуцлагаа дээшлүүлж, төрийн мөнгөөр тавилга, машин, орон байрны дэмжлэг, завсар үйлчилгээ хийхгүй байх чиглэл өгч, улмаар зургаан компаниас бусад нь 2017 онд алдагдлаа арилгаж ашигтай ажиллахыг үүрэг болгосон гэдгээ ТӨБЗГ-ын дарга Ц.Ням-Осор эдүгээгээс гурван сарын өмнө хэвлэлд өгсөн ярилцлагадаа онцолж байлаа.
Эдгээр тоон баримтыг дурдах болсны учир гэвэл төр өөрийн өмчийн компанийнхаа алдагдлыг тооцож үүрэг хариуцлага өгөхөөс биш хэрэгжилт, хяналт, хариуцлага огтхон ч байдаггүй гэдгийг уншигч танд ойлгуулахыг хүссэн юм. Төрийн өмчит болон өмчийн оролцоотой эдгээр компаниудын алдагдал жилээс жилд 10-20 тэрбумаар нэмэгдэж, хувь нь ч өссөөр байгааг дээрх тоон баримтаас харж болохоор байгаа юм.
Тиймдээ ч ашиггүй “хог-ноосоо салахын тулд төр Монгол шуудан, Оргил рашаан сувилал, Хөрөнгийн бирж, Төрийн банк зэрэг төрийн өмчит компаниудыг хувьчлахаар шийдвэр гаргасан ч өнөө хэр тодорхой үр дүн гарсангүй. Хувьчлах жагсаалтад орсон компаниуд нь хүртэл 19 тэрбум төгрөгийн алдагдалтай байгаа. Өнгөрөгч оны төсөвт хувьчлалаас 120 тэрбум төгрөг оруулахаар төсөвлөсөн ч биелээгүй юм. Дааж давшгүй өр төлбөр, хурган дарга нарын шахааны бизнесийн бай болсон компаниудыг худалдан авч эрсдэл гаргах хүн олдохгүй нь тодорхой.
Гэтэл хувийн хэвшлийн компаниудад төрийн хяналт шалгалт дэндүү чанга байдаг нь худлаа биш. Жил болгон аудит оруулах нь холгүй хянаж шалгаж бүх төрлийн татвар нэмж тэднээс татаас авч байгаа учраас Монгол Улс арай л дампуурлаа зарлачихгүй оршин тогтнож байгаа. Өнөө жилийн төсөвт мөн адил төрийн өмчийн компаниуд биш хувийн хэвшлийн аж ахуйн нэгжийг татвараар дарамталж, орлого олохоор тусгажээ. Өмчилж авсан компаниа дампууруулдаг. өр зээл нь дааж давшгүй хэмжээнд хүрчихсэн атлаа төр алдаагаа ухаарсангүй. Дахиад л төрийн өмчит компанийн тоог нэмэгдүүлж, бүр 100 хувь өмчилж, өөртөө лай хураасан хэвээр.
Эндээс дүгнэхэд алдагдалтай биш харин ч ашигтай ажилладаг нь мэдэгдэж байгаа юм. Хамгийн сонирхолтой нь хурган дарга нар нь хэдэн тэрбумаар мөнгө идэж, байраа засаж, машин унасан хэвээр байхад төсвийн үрэлгэн зардлыг танаж байна хэмээн Ерөнхий сайдаасаа эхлээд л шоу хийх аж. Төсвийн үргүй зардлыг тэглэлээ, тансаглал бүх шатанд зогслоо, амаргүй цаг үед ард түмэнтэйгээ хамт хямралаас гарах гэж зүтгэж байна хэмээн шоудсаар байгаа.
Тэгэхээр төрийн өмчийн компаниуд нь үргүй зардлын хэмнэлтэд огтхон ч хамрагдаагүй бололтой. Хамгийн сүүлд ТОСК-ийн захирлаар ажиллаж байсан нэг эрхэм олон арван тэрбум төгрөгийг хувьдаа завшсан хэргээр АТГ-т шалгуулж эхэлжээ. Төрийн өмчийн мэдэлд 100 хувь шилжсэн “Эрдэнэт” үйлдвэртэй холбоотой сүүлийн үеийн дуулиан төрийн өмчийн компанийн тансаглал гэж чухам юу байдгийг яруу тодоор харуулж өгөв.
Үйлдвэрийн дарга нь хэн байхаас үл хамаарсан 300 сая төгрөгөөр цоо шинэ машин унаж, 180 сая төгрөгөөр тавилгаа шинэчилдэг хуультай гэдгийг бид мэдэж авлаа. Төр хэмнэлтэд шилжих эсэх нь эдгээр компаниудад огтхон ч хамаагүй бөгөөд компанийн дотоод хуулиа дагахаа Х.Бадамсүрэн дарга мэдэгдчихсэн. Дэлхийн хэмжээний компанийн захирал 24.5 сая төгрөгийн цалин авахгүй яадаг юм хэмээн Төрийн өмчийн бодлого зохицуулалтын газрын дарга Ц.Ням-Осор нэгэнтээ хэвлэлийнхэнд бухимдсан удаатай.
Хэдэн зуун сая төгрөгийн төрийн өмчийг нэг дарга гарын үсэг зураад л нөгөөд шилжүүлж болдгийг “Эрдэнэт” үйлдвэрийн хуучин даргын машиныг Ц.Ням-Осор даргад “бэлэглэхэд” бид харлаа, үзлээ. Төр ингэж л тансаглаж байна. Энэ зөвхөн ганцхан жишээ. Ил болсон наад захын тансаглал төдийхөн. Цаашлаад, “Эрдэнэт” үйлдвэрт шахсан албаны хэрэгцээний бэлгэвч, “Эрдэнэс Тавантолгой” компанид нийлүүлсэн хэрэглэх боломжгүй камазны дугуй, Багануур компанийн нүүрсний дуулиан зэрэг тэрбум, тэрбумын шахааны талаар энд бичвэл цаг ч хомс, цаас ч хайран байх биз.
Бодит байдал ийм л байгаа. Гэтэл Ерөнхий сайд Ж.Эрдэнэбат, Сангийн сайд Б.Чойжилсүрэн нар хэмнэлт хийж, үргүй зардлыг танасан, тансаглал шат шатанд байхгүй болсон хэмээн ярьж яваа нь ам, ажлын зөрүүг яруу тодоор харуулж байгаа юм. Төр хэмнэлт хийсэн үү гэвэл хийсэн. Гэхдээ төрийн өмчит компани, өөрсдийн шахааны бизнестээ хэмнэлт хийгээгүй. Хэмнэлтээ тэд ард түмний татварыг нэмж хийсэн юм.
Монголынхоо ирээдүй болсон үр хүүхдээс 20 мянган төгрөг харамлаж хэмнэлээ. Монголчуудын амин зуулга болсон приус машины татварыг нэмж хэмнэлт явуулав. Тэтгэвэрт гарах насыг нь хойшлуулж, ядарсан ард түмнээрээ “даажигнаж” хэмнэлт хийснийг бүгд мэдэж байгаа. Төрийн компанийнхаа толгойг илэх атлаа хувийн хэвшлээ дарамталж үрэлгэн зардлаа хэмнэсэн төдий. Төрийн өмчит, хувийн хэвшлийн компанийн ялгаа хэн даргаар очихоос бус хэрхэн ашигтай ажиллуулах вэ, хэний шахааг авах вэ гэдгээрээ л ялгаатай.
...Харин хувийн хэвшил хамгийн ашигтай, тэгээд хамгийн хямдханыг л олж чаддаг учраас алдагдалгүй, бас ашигтай ажиллаж чаддаг нь бичигдээгүй хууль. Тэнд шахаа байхгүй. Бүх зүйл хуулийн дагуу, тэгээд ил тод байдаг. Харин манай төрд бүх зүйл хаалттай, бас хууль бус болдог. 94 төрийн өмчит компани ашиггүй ажиллаж буйн шалтгаан төр өөрөө юм...
Төр ашигтайг нь бус албан тушаалтны шахааг өндөр үнээр авдаг. Харин хувийн хэвшил хамгийн ашигтай, тэгээд хамгийн хямдханыг л олж чаддаг учраас алдагдалгүй, бас ашигтай ажиллаж чаддаг нь бичигдээгүй хууль. Тэнд шахаа байхгүй. Бүх зүйл хуулийн дагуу, тэгээд ил тод байдаг. Харин манай төрд бүх зүйл хаалттай, бас хууль бус болдог. 94 төрийн өмчит компани ашиггүй ажиллаж буйн шалтгаан төр өөрөө юм. Ард түмэн цахилгаан хэрэглэж, нүүрсний хэрэгцээ буураагүй цагт төрийн өмчийн дулааны, цахилгаан станцууд ашиггүй ажиллана гэдэг юу л бол. “Эрдэнэт” үйлдвэрийн зэсийн нөөц дуусаагүй байхад ашиггүй ажиллах тухай ойлголт байхгүй.
Гагцхүү дарга нарынхаа тансаглал, идэх уухыг л хянаж чадахгүйгээс 111 тэрбумаар алдагдал хүлээж байгаа юм. Хэрвээ 81 төрийн өмчит компанид төр төмөр нүүрээ харуулж, хяналт тавьдаг бол ард түмний халаасыг тэмтрэхэд хүрэх байсан уу. Хурган дарга нарынхаа тансаглалд хяналт тавьдаг Ерөнхий сайд, Засгийн газартай бол Олон улсын валютын сангаас доллар “гуйлгачилж” суух байсан болов уу. Үр хүүхдээсээ мөнгө харамлаж, амьдралаасаа илүүчилж хураасан хадгаламжаас нь мөнгө татах хүртлээ доройтохгүй байсан юм, төр.
Тиймээс эхлээд төрийн өмчит компаниудынхаа тансаглалаа цэгцлээч гэж хүсье, Ерөнхий сайд аа. “Эрдэнэт” шиг хэчнээн үйлдвэр хэдхэн хүний гараар орж, дарга цэргийн байр, машины мөнгийг бэлтгэх хэрэг вэ. Хурган даргын байр, машин, халамж, тэтгэмжид зарцуулж буй мөнгөөр ядахдаа үр хүүхдэдээ өгч байсан 20 мянган төгрөгөө үргэлжлүүлж болох л байлаа.Тансаглал буураагүй.Тэр тусмаа үрэлгэн зардал огтоос ч буураагүй.
Зардлаа танаж, төсвийн үргүй зардлаа тэглэж чадаагүй учраас Валютын сан хүртэл биднээс “нүүр” буруулж байна. Дэд сайдуудаа цомхотгож, төрийн өмчөөр тоглож буй хурган дарга нартаа хариуцлага тооцож чадаагүй атлаа төсвийн хэмнэлт хийлээ гэсэн үлгэр ярихаа больчихвол яасан юм бэ. Ашиггүй ажиллаж байгаа үйлдвэрүүдээ эхлээд хувьчил. Тансаглахыг нь зогсоо. Тэгж чадвал үнэхээр ард түмнийхээ төлөө, эдийн засгаа эрүүлжүүлэх гэж чардайж явна гэж итгэе.
-
2017 оны 5 сарын 03
Нийслэлийн Налайх дүүргийн ногоон бүсэд аялал, жуулчлалын чиглэлээр үйл ажиллагаа эрхэлж буй аж ахуйн нэгж байгууллагуудад гамшгаас хамгаалах болон ой, хээрийн гал түймрээс урьдчилан сэргийлэх, гал түймрийн улсын хяналтыг хэрэгжүүлэх чиглэлээр төлөвлөгөөт шалгалтыг хийж байна.
Хуурайшилтын улирал үргэлжилж байгаатай холбогдуулан ой, хээрийн түймрийн аюулаас урьдчилан сэргийлэх зорилгоор хийгдэж буй уг шалгалтаар аж ахуйн нэгж байгууллагуудад ой, хээрийн түймрээс урьдчилан сэргийлэх самбар байршуулаагүй, ард иргэдэд зориулсан сэрэмжлүүлэг, санамж тавиагүй, багаж хэрэгсэл бэлтгээгүй, аваарын гэрэлтүүлэггүй зэрэг нийтлэг зөрчлүүд илэрлээ.
Мөн гамшгаас хамгаалах бэлэн байдлын төлөвлөгөөгүй, болзошгүй гамшиг осол, гал түймэр гарсан үед зарлан мэдээлэх дохиоллын хэрэгсэл суурилуулаагүй байгууллага, аж ахуйн нэгжүүд байв.
Эдгээр аж ахуйн нэгж байгууллагуудад Гамшгаас хамгаалах улсын хяналтын байцаагчийн заавал биелүүлэх албан шаардлага хүргүүлж, зөрчлийг хуульд заасан хугацаанд яаралтай арилгах шаардлагыг тавьж хяналтаа чангатгаад байна.
Энэхүү шалгалт нь байгууллагуудын ажлын байран дахь хариуцлага болон иргэдийн хариуцлагыг сайжруулж, ногоон бүсэд гарах гал түймрийн аюулаас сэрэмжлэх, улсын ойн нөөцийг хамгаалах зорилготой юм гэж Налайх дүүргийн Онцгой байдлын хэлтсээс мэдээллээ.
-
2017 оны 5 сарын 03
Энэ оны гуравдугаар сарын ипотекийн зээлийн статистик мэдээлэл гарчээ
-
2017 оны 5 сарын 03
МАН-ын VIII Бага хурал өнөөдөр болно. Бага хурал нь 310 гишүүнтэй бөгөөд тэд Ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвшигчээ тодруулах юм.
-
2017 оны 5 сарын 03
Өсвөр насны хүүхдүүдийн дунд хорт зуршил болоод байгаа мансуурах явдал гаарсаар байна.
-
2017 оны 5 сарын 03
Гацууртын орд дахь Сентерра Гоулд компанийн эзэмшлийн лицензийг цуцлуулах “Ноён уулаа аврах хөдөлгөөн” төрийн бус байгууллагын нэхэмжлэлийг Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүх өчигдөр хэлэлцлээ.
-
2017 оны 5 сарын 03
УИХ-д суудалтай улс төрийн намуудаас Ерөнхийлөгчийн сонгуульд хэн нэр дэвших талаарх хар зураг Ерөнхийдөө тодроод эхэллээ. АН-ын хувьд өнөөдөр Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн сунгаа явагдаж байна.
-
2017 оны 5 сарын 03
123
-
2017 оны 5 сарын 03
The Eagle Huntress бүргэдчин охины маань кино Дэлхий даяар гарч эхэлсэн одоо Эх оронд Улаанбаатарт нээлтээ хийх гэж байна 5 сарын 4нд
-
2017 оны 5 сарын 03
Нэр дэвшигчийг тодруулах асуулга эхэлнэ
-
2017 оны 5 сарын 03
Өмнөд Солонгос улсын экс ерөнхийлөгч Пак Гын Хе нь эдүгээ авилгалын хэрэгт холбогдон түр саатуулагдсан байгаа билээ.
Түүнийг өнгөрсөн оны 10-р сард авилгалын хэрэгт холбогдуулан шалгаж эхлэх үед түүнтэй хамт тухайн үеийн Сенүри нам, өнөөгийн Ханкүүк Чаю намд харъяалагддаг байсан их хурлын 40-н гишүүн намаасаа гарч, өөр нам байгуулж байсан ажээ.
Тэгвэл намаасаа гарсан 40-н гишүүний 13 нь өнөөдөр хэвлэлийн хурал хийлгэж, намдаа буцаад элсэж байгаагаа мэдэгдэж, цаашлаад ерөнхийлөгчийн сонгуульд Ханкүүк Чаю намаас нэр дэвшигч Хунг Жүн Пю-г дэмжих болсоноо дуулгажээ.
Нэр дэвшигч Хунг Жүн Пю тэдний энэ үйлдлийг дэмжиж ”Намаасаа гарсан бусад бүх гишүүнийг эргэж ирэхийг хүсье. Бид та бүхнийг хүлээж авахад бэлэн” гэж хэлсэн байна.
-
2017 оны 5 сарын 03
ныг “Иргэдийн оролцоотой эрх зүйн шинэтгэлийн жил” болгон зарласантай холбогдуулан нийслэлийн Засаг даргын нийт агентлаг, харьяа газрууд Сүхбаатарын талбайд нээлттэй хаалганы өдөрлөг зохион байгуулж байгаа билээ.
Энэ дагуу нийслэлийн Газрын алба өнөөдөр буюу 2017 оны тавдугаар сарын 3-ны өдөр иргэдэд ажлаа сурталчлах өдөрлөгийг зохион байгуулах гэж байна.
Өдөрлөгийн үеэр нийслэлийн Газрын албанаас дараах үйлчилгээг иргэдэд үзүүлнэ.
Газар өмчлөлийн чиглэлээр иргэдэд үзүүлэх үйлчилгээ:
Нийслэлийн Засаг даргын захирамжаар баталгаажсан Газар өмчлөлийн шийдвэрүүд тараана
Иргэн гэр бүлийн хэрэгцээнд зориулсан газар өмчилж авахыг хүссэн өргөдөл авна
Улаанбаатар хотод газар өмчилж аваагүй нь үнэн тодорхойлолт гаргаж өгөх
Газар өмчлөлийн талаар танилцуулга хийнэ
Гэр хорооллын газрын төлөв байдал, чанарын улсын хянан баталгааны дүгнэлт бичиж иргэдэд олгоно
Газрын төлбөрийн чиглэлээр иргэдэд үзүүлэх үйлчилгээ:
Иргэн, аж ахуйн нэгж байгууллагад газрын төлбөрийн нэхэмжлэл бичнэ
Газрын төлбөрийн чиглэлээр иргэдэд мэдээлэл өгнө
Газрын төлбөртэй холбоотой хууль, тогтоомжийн талаар зөвлөгөө өгнө
Газрын кадастрын чиглэлээр иргэдэд үзүүлэх үйлчилгээ:
Иргэдэд кадастрын зургаар үйлчилнэ
Газар эзэмших эрх нь барьцаанд бүртгэлтэй эсэх лавлагаа олгоно
Газар эзэмшүүлэх, ашиглуулах чиглэлээр иргэдэд үзүүлэх үйлчилгээ:
Газар эзэмших, ашиглах эрхтэй холбоотой материал бүрдүүлэлтийн талаар зөвлөгөө, мэдээлэл өгнө
Газар эзэмших, ашиглах эрхийн гэрчилгээний хугацаа сунгуулах тухай хүсэлт хүлээн авна
Газар эзэмших эрхийн гэрчилгээг бусдад шилжүүлэх тухай хүсэлт хүлээн авна
Газар эзэмших эрхийн талбайн хэмжээн зориулалт өөрчлөх, эдэлбэрийн хэлбэр, байршил, оноосон нэр өөрчлөх тухай хүсэлт хүлээн авна
Газар эзэмших эрхийн барьцааны бүртгэл хийнэ
Газар эзэмших эрхийг барьцаанаас чөлөөлнө
Газар эзэмших эрхийг барьцаанд бүртгэлтэй эсэх лавлагаа өгнө
Иргэдэд газрын харилцааны чиглэлээр тайлбар, мэдээлэл өгч ажиллана гэж нийслэлийн Газрын албанаас мэдээллээ.
-
2017 оны 5 сарын 03
Цаг агаарын аюултай үзэгдлээс сэрэмжлүүлж байна...
-
2017 оны 5 сарын 03
МАН Удирдах зөвлөлөө хуралдуулжээ. Уг хурлаар тун удахгүй болох Ерөнхийлөгчийн сонгуульд МАН-аас нэр дэвших улстөрчийг тодруулсан байна.
-
2017 оны 5 сарын 03
10:30 цагт: Эрүүл мэндийн сайдын тушаалын дагуу ЦССҮТ-өөс сар бүрийн 3-ны өдрийг ”Цусаа бэлэглэх өдөр” болгон тэмдэглэж ирсэн. Өнөөдөр болох уг уламжлалт арга хэмжээг тус төв Нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газар, МУЗН-тай хамтран тэмдэглэхээр болжээ. Хаана: ЦССҮТ-ийн шинэ байранд
11:00 цагт: Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн төслөөр нээлттэй хэлэлцүүлэг зохион байгуулна. Уг хэлэлцүүлэгт УИХ-ын гишүүд, Хуульзүйн яамны төлөөлөл, хуульчид болоод хүний эрхийн ТББ-ын төлөөлөл, салбарын эрдэмтэд оролцоно. Хаана: Төрийн ордны ”А” танхим буюу Их Эзэн Чингис хаан танхимд
11:00 цагт: Монгол улсын Ардын уран зохиолч, СГЗ Т.Галсан даяаршсан энэ дэлхийд эх хэл, соёлоо хадгалж үлдэхийн чухлыг монголчууд бидэнд сэрж сануулж яваа билээ. Үндэсний бичиг, соёлын өдрөөр энэ эрхэм хүмүүнтэй хийх ”Гээгдсэн үгс, мартагдсан соёлын эрэлд” уулзалт Баянзүрх дүүрэг дэх номын санд болно. /БЗД 12-р хороолол, 58-р байр/
11:30 цагт: ШУА-ийн Хэл зохиолын хүрээлэнгээс ”Үндэсний бичиг үсгийн баяр”-т зориулан ”Хэл зохиолын хүрээлэнгийн нээлттэй өдөрлөг”-ийг ШУА-ийн Хүрээлэнгүүдийн нэгдүгээр байранд зохион байгуулна.
11:30 цагт: “Хадан гэрийн соёл” гэх өвөрмөц нэртэй үзэсгэлэн Монголын үндэсний музейн түр үзэсгэлэнгийн танхимд нээлтээ хийнэ.
11:40 цагт: 2016 оны Шилдэг татвар төлөгчид болон ”Татвар төлөгчдийн өдрүүд”-ийг тэмдэглэн өнгөрүүлэх тухай ТЕГ-аас мэдээлэл хийнэ. Хаана: ТЕГ-ын 7 давхарт
MN-Мэдээллийн төвд
11:00 цагт: Жил бүрийн тавдугаар сарын 5-ны өдрийг “Дэлхийн гарын эрүүл ахуйг сахих өдөр” болгон тэмдэглэн өнгөрүүлдэг. Уг өдөрт зориулсан “Гараа цэвэр байлгая, эмнэлгийн тусламж үйлчилгээтэй холбоотой халдвараас сэргийлэх” аяны хүрээнд УНТЭ–ээс “Гарын эрүүл ахуй , нянгийн тэсвэржилттэй тэмцэх нь таны гарт байна” сэдэвт хэвлэлийн бага хурлыг зарлаж байна.
11:30 цагт: “Мэйжикнэт” ХХК-иас монголын анхны эм, эмийн сангийн нэгдсэн хайлтын системийг танилцуулна.
12:30 цагт: Эко автомашин импортлогчид Автомашины онцгой албан татвар нэмэгдсэнтэй холбоотой асуудлаар хэвлэлийнхэнд хандлаа. Тэд уг хууль гарахаас өмнө худалдан авсан ч хууль хэрэгжиж эхлэхээс өмнө Монгол Улсад орж ирээгүй автомашины татварыг шинэ хуулийн дагуу төлөх нь шударга бус хэмээн үзэж байна.
Зууны мэдээ сонины Үндэсний мэдээллийн төвд
11:00 цагт: Монгол Улсын Баатар Э.Бат-Үүл Ерөнхийлөгчийн сонгуультай холбоотойгоор байр сууриа илэрхийлнэ.
11:30 цагт: МУ-ын Ерөнхий Сайдын ивээл дор Эрчим хүчний яам, Эрчим хүчний зохицуулах хорооны бодлогын дэмжлэгтэйгээр зохион байгуулагдах ”СЭРГЭЭГДЭХ ЭРЧИМ ХҮЧНИЙ ҮНДЭСНИЙ НАЙМДУГААР ФОРУМ”-ын Даян дэлхийн ногоон хөгжлийн байгууллага болон Дэлхийн салхины эрчим хүчний зөвлөлөөс мэдээлэл хийнэ.
12:00 цагт: Иргэдийн шударга шүүх ТББ-аас Ц.Нямдоржтой холбоотой асуудлаар мэдээлэл хийнэ.
12:30 цагт: Хэвлэлийн эрх чөлөөний өдөрт зориулан нэрт сэтгүүлч С.Жамбалдоржийн нэрэмжит сан байгуулсан талаар мэдээлэл хийнэ.
14:00 цагт: “Эгзэгтэй цаг мөчид эргэцүүлэн тунгаах ухаанаар хандах нь: Тайван, шударга, бүхнийг хамарсан нийгмийг хөгжүүлэхэд хэвлэл мэдээллийн үүрэг” сэдэвт энэ жилийн Дэлхийн хэвлэлийн эрх чөлөөний өдөрт зориулсан үйл ажиллагааг Глоб Интернэшнл Төв, Монголын Сэтгүүлчдийн Нэгдсэн Эвлэл хамтран ЮНЕСКО-гийн Бээжин дэх Төлөөлөгчийн газар болон Нээлттэй нийгэм Форумын дэмжлэгтэйгээр Нээлттэй Нийгэм Форумын хурлын танхимд зохион байгуулна.
14:00 цагт: “Нийслэлийн сайн гэр бүл” шалгаруулах аяны нээлтийн үйл ажиллагаа болно. Хаана: Баянзүрх дүүргийн 115-р цэцэрлэгт
14:00 цагт: “Сэтгүүлч нарт зориулсан ёс зүй, харилцааны сургалт” МҮЭХ-ны төв байранд болно.
17:00 цагт: Бүгд найрамдахчуудын олон улсын хүрээлэн (БНОУХ)-гээс “Бидний дуу хоолой” баримтат кино бүтээснээ олон нийтэд хүргэнэ. Хаана: Туушин Бест Вестерн зочид буудлын Соёмбо танхимд
Нийслэлийн 53-р сургуулийн ”Бийрэн бичлэг”-ийн дугуйлангийн сурагчдын тайлант үзэсгэлэн болно. Ардын дуунаас бүтсэн нийт 40 ширхэг бүтээлийн үзэсгэлэн дэлгэгдэнэ.
-
2017 оны 5 сарын 03
Өчигдөр 18.00 цагийн үед Цэргийн госпиталийн зургаан давхраас хүн үсэрч, нас барсан хэрэг гарчээ.
-
2017 оны 5 сарын 03
...МАН-ын бүлэг засаг дарга Су.Батболдыг шахамдуулж, гарыг нь мухарлаад байна, сонгуулийн дараа өөрчлөх нь тодорхой болжээ. Их сайндаа Су.Батболд М.Энхболдын суларсан тойрогт дэвшиж амиа хоохойлж болох ч бас цагаа тулахад тэгтлээ хаа ч юм. Дэвшлээ ч ялтлаа хаа юм...
-
2017 оны 5 сарын 03
Баянзүрх
11:00-17:30
2, 4, 7-р хороо 3, 8, 9, 28, 31, 36, 37А, Б, 38А, Б, 40-42, 43Б, 51, 53, 59, 110-114, 200, 201-р байрууд, Тонхил нуур, Атар шим, Инкон, Свийт стандарт ХХК-ууд, ИЗИС, Цагдаагийн соёл олон нийтийн төв, Сэлэнгэ зочид буудал болон эдгээрийн ойр орчмоор
Сүхбаатар
10:30-14:30
7, 8, 11-р хороо 3À, 5À, 4-6, 11, 21, Эрхүүгийн 2, 6-р байрууд, Хэл иргэншлийн дээд сургууль, Монгол шуудан 20-р салбар болон эдгээрийн ойр орчмоор
15:00-18:00
1-р хороо 220 мянгатын 25-р байр, Баянгол зочид буудал, 143-р цэцэрлэг болон эдгээрийн ойр орчмоор
Чингэлтэй
10:30-16:00
19-р хорооны нутаг дэвсгэр
10:30-17:30
15, 16-р хороо Согоотын 52-86, Булагийн 21, Хайлаастын 9-11, Жаргалантын 7-16-р гудамж, Нийтийн бие засах газар, Ариун гэгээн сүм, Гүнтийн тал, Амирлан трейд, Монкара ХХК-ууд, ЧД-ийн Бизнес инкубатор, Хүүхдийн амбулатори болон эдгээрийн ойр орчмоор
Хан-Уул
10.30-18.00
11-р хороо Удирдлагын академи, Жапан таун, Занашир, УСУГ-ын худаг болон эдгээрийн ойр орчмоор
Сонгино хайрхан
10:30-17:00
32, 22, 29-р хороо 384 гарам, Тахилт, БТУ-ын 2, 4, 5, 6, 8, 12, 13р гудамж, МҮОНРТ-ийн орон сууц болон эдгээрийн ойр орчмоор
10:30-18:00
6, 19, 23-р хороо 21-р хороолол, ҮЭ-ийн 41 Т-10, Хангайн 39 Т-16, 73 Т-12, Тоосгоны 70-75, Хангайн 14-27, 79-80-р гудамж болон эдгээрийн ойр орчмоор