Үндсэн хуулийн цэцийн дүгнэлтийг хүлээн зөвшөөрөх боломжгүй гэж үзлээ

Эрүүгийн цагдаагийн газрын зохион байгуулалттай гэмт хэрэгтэй тэмцэх хэлтсээс БЗД-ийн 15-р хорооний 13-р хороолол орчим, мөн дүүргийн 14 дүгээр хороо “Нарантуул” ОУХТөвд тодорхой шалгалтын ажиллагаа явуулж хууль бусаар байлдааны болон ангийн зориулалттай галт зэвсгийн сум, хэрэгсэлийг их хэмжээгээр зарж борлуулдаг бүлэг этгээдүүдийг илрүүлэн шалгаж байна.
Сэжигтэй этгээдүүдийн нэг хэсгийг өөрсдийн автомашиндаа галт зэвсгийн сум хэрэгслийг зөөж байх үйлдэл дээр нь саатуулсан бол бусад этгээдүүдийг Нарантуул ОУХТ- дээрээс саатуулсан байна.
Нарантуул” ОУХТ Өргөтгөлийн хэсгийн чингэлэгүүдэд явуулсан үзлэг шалгалтаар байлдааны зориуллаттай АКМ, Винтов, ТТ, ангийн зориулалттай калибрь, дровинк, ремингтон маркийн буунуудын сумнууд нийт 6000 гаруй ширхэг хадгалагдаж байсаныг эд мөрийн баримтаар түр хураан авсан.
Дээрх ажиллагааний үр дүнд ангийн болон байлдааны галт зэвсгийн нийт 7500 орчим ширхэг сум хууль бусаар хадгалсан, бусдад зарч борлуулсан үйлдэлд нэр бүхий 4 иргэнд холбогдуулан ЭХ-ийн 185-р зүйлийн 185.2-т заасанаар тус хэлтэст эрүүгийн хэрэг үүсгэн урьдчилан хорих 0461-р ангид сэжигтэнээр саатуулан шалгалтын ажиллагааг явуулж байна.

УИХ дахь Нийгмийн бодлого, боловсрол, соёл шинжлэх ухааны байнгын хороогоор Хамтын тэтгэврийн тухай хуулийн төслийн анхны хэлэлцүүлгийг хийж гишүүдийн олонхийн саналаар дэмжлээ.
Энэ үеэр гишүүд өөрсдийн байр, суурийг илэрхийлээ.
Тухайлбал, УИХ-ын гишүүн Ц.Оюунгэрэл “Уг хуульд хоёр ноцтой заалт байна. Уг хуулийг бүхэлд нь дэмжээд баталмаар байх юм. Гэхдээ 4.3.2, 4.3.3 зүйл, заалтыг зөв томъёолж батлахгүй бол Үндсэн хуулийн эсрэг болох гээд байна. Тухайлбал, Гэрлэлтээ бүртгүүлсэн боловч хамт амьдардаггүй эхнэр, нөхөр гэсэн заалтыг тодорхой болгож хуулийн төсөлд оруулах хэрэгтэй. Тэднийг ялгаж, салгаж хэн нь ач зээгээ харж сумын төв дээр байна. Хэн нь мал маллаж хөдөө амьдарч байна гэдгийг өгөх юм уу. Ихэвчлэн хүүхэд харах ажилд эмээ нар томилогддог. Үүнээс болж тэтгэврийн насны хүмүүс хоёр өөр газарт амьдарч байдаг. Хүний хувь заяанд тохиох янз бүрийн зүйлийг хуулинд оруулж болохгүй. Гэрлэлтээ бүртгүүлсэн л бол бүртгүүлсэн. Тэгээд салаагүй бол тус хуулинд хамрагдах ёстой.
Эхнэр, нөхрийн насны зөрүүг 20 ба түүнээс дээш гэсэн байна. Ер нь насны зөрүү хэд байж эхнэр, нөхөр гэж тооцогдохыг хуулинд оруулж байгаа нь утгагүй. Хүн насны зөрүүтэй гэрлэж болно. Гэхдээ Хамтын тэтгэвэр авч болно. Гэхдээ үлдсэн хүн нь тэтгэврийн насандаа хүрч байжил авах шаардлагыг тавих ёстой. Эхнэр юм уу нөхрөө нас барснаас хойш тэтгэвэрт гартлаа ганцаараа амьдарсан хүн Хамтын тэтгэврийг авна. Харин өөр хүнтэй гэр бол болсон бол хамрагдахгүй. Гадны улсуудад ч ийм л байдаг” гэлээ.
УИХ-ын гишүүн Л.Эрдэнэчимэг “Ялангуяа гадаадад амьдарч байгаа хүмүүс төрөх үедээ гурваас таван жилээр эцэг эхийн аль нэгийг авч явж байна. Нэгэнт гэрлэлт нь баталгаатай бол тусдаа амьдарч байгаа эсэхээс үл шалтгаалах хэрэгтэй” УИХ-ын гишүүн А.Бакей “Хамтын тэтгэвэо олгохгүй нөхцөл нь 15 ба түүнээс дээш жил амьтдрахдаа гэрлэлтээ батлуулаагүй бол, гэрлэлтээ бүртгүүлсэн боловч хамт аьдардаггүй бол хамтын тэтгэвэр олгохгүй юм. Гэр бүлээ бүртгүүлчихээд огт хамт амьдардаггүй хүмүүс цөөнгүй байдаг тул хамтын тэтгэвэр өгөхгүй байх юм. Мөн гэр бүлийн гишүүдийн насны зөрүү 20-оос дээш байвал хамтын тэтгэвэр олгохгүй гэдэг заалтыг хасах нь зүйтэй.
ХАХНХ-ын сайд С.Эрдэнэ “Энэ хуулийг 2012 оноос хойш хэлэлцээд 2013 онд баталчихсан бол, бүр 2014 онд баталсан бол энэ хууль 2016 онд хэрэгжээд эхлэх бүрэн боломжтой байсан. Харамсалтай нь энэ хууль маань бүтэн хоёр жилийн хугацаанд янз бүрийн шалтгаанаар хэлэлцэгдэхгүй байсаар байгаад өнөөдрийг хүрч байна. Хэрэв батлагдах юм бол 2017 оны нэгдүгээр сарын 1-нээс эхлэж хэрэгуих бололцоотой байгаа юм. Эргэж нөхөн тооцох хугацааг гурван жил байх уу, таван жил байх уу гэдэг дээр эргээд сайн авч үзэх шаардлагатай. Би 2012 оноос тооцох нь зөв гэж үзэж байна. Яагаад гэвэл энэ хууль 2012 онд өргөн баригдсан. Энэ хуулийг олгох хувийг 50,70 гэхгүйгээр эдийн засгийн нөхцөл байдалдтай уялдуулаад тухайн үеийн Засгийн газар тогтооно гээд баталчихсан. Тэгэхээр хувиараа улсын төсвөөё олгогдох мөнгийг тогтоох боломжтой. 1995 оноос өмнө тэтгэвэрт гарсан буюу цэргийн тэтгэвэр тогтоолгосон иргэдийн хувьд ногдох мөнгө нь улсын төсвөөс гарах юм. Бусад мөнгө нь тэтгэвэрийн сангаас гарах юм. Тиймээс анх хууль өргөн барьсан 2012 оноос хойш гээд таван жилээр явчихвал яасан юм бэ. Энэ хуулийг маш олон хүн хүлээсэн” гэв.

Цагдаагийн алба хаагчид Сүхбаатар, Баянзүрх, Хан-Уул, Баянгол дүүргийн нутаг дэвсгэрээс автомашины гурвалжин цонх хагалж эд зүйл хулгайлдаг гурван бүлэг этгээдийг баривчлан шалгалтын ажиллагаа хийж байна. Гэмт этгээдүүд нь хулгай хийхдээ тээрийн хэрэгсэл ашигладаг байжээ. Мөн Нарантуул, Хархорин, Тэди, Монтел зэрэг гар утас зарж борлуулдаг газраар хулгайн эд зүйл авч зардаг буюу гар дээрээс гар утас худалдаалдаг /ченж/ этгээдүүдийг эрүүгийн хариуцлагад татаж шалгаж байгаа аж.



Удаа дараа хулгайн хэрэг үйлдэн эрэн сурвалжлагдаж байсан ”С” гэгчийг Хөвсгөл аймгаас барьж, холбогдох шалгалтын ажиллагаа явуулахад Баянзүрх, Сүхбаатар, Баянгол дүүргийн нутаг дэвсгэрээс бусдын орон байрнаас эд зүйл хулгайлсан нь илэрчээ.



Эдгээр хэргийг Улаанбаатар хотын цагдаагийн газраас нийслэлд үйлдэгдэж буй хулгайлах гэмт хэргээ урьдчилан сэргийлэх, таслан зогсоох, гэмт хэргийг илрүүлэх чиглэлээр явуулж буй “Нийслэл илрүүлэлт” арга хэмжээний хүрээнд илрүүлсэн байна.

Цагдаагийн байгууллагаас иргэдэд тээврийн хэрэгслээ харуул хамгаалалтгүй газар эзэнгүй орхихгүй байх, аж ахуйн нэгж байгуулдагууд харуул хамгаалалтаа сайжруулж чанарын шаардлага хангасан хяналтын камер тавьж байршуулах. Хүн олноор цугларч байгаа газар, зах худалдааны төв, гудамж талбай, нийтийн тээврийн том оврын автобусаар зорчих үедээ халаас, цүнхнээсээ эд зүйл, гар утсаа алдахаас болгоомжилж сонор сэрэмжтэй явж байхыг анхааруулж байна.

Хүндийн өргөлтийн ДАШТ АНУ-ын Хьюстонд энэ сарын 20-28-ны өдрүүдэд болно. Манай улсаас 18 хүний бүрэлдэхүүнтэй баг өнөдөр АНУ-ыг зорино. Энэ удаагийн тэмцээн нь “Рио-2016” зуны олимпийн XXXI наадмын эрх олгох юм.



Монголын багийн бүрэлдэхүүнд эмэгтэйчүүдээс ОУХМ М.Анхцэцэг, О.Баярцэцэг, эрэгтэйчүүдээс ОУХМ Э.Мөнхдөл, спортын мастер М.Гантулга тэргүүтэй 15 тамирчин багтжээ.



Харин Бразилийг зорих олимпийн эрхийн дараагийн өрсөлдөөн 2016 оны IV сар Узбекистанд болно. Үүнээс эхний 8 байрт шалгарсан тамирчин олимпийн эрхээ авна.

Нийслэлийн 2015-2016 оны өвөлжилтийн бэлтгэлийг хангах ажлын хүрээнд Улаанбаатар хотын Ерөнхий менежер бөгөөд Захирагчийн ажлын албаны дарга Б.Бадрал болон холбогдох албаны хүмүүс “Улаанбаатар цахилгаан түгээх төв” ХК-ийн Зүүн түгээх төв, “Амгалан” дулааны станц, Улаанбаатар дэд станцын ажилтай танилцлаа. Энэ үеэр инженер хангамжийн байгууллагууд өвөлжилтийн бэлтгэл ажлаа танилцуулж, нүүрсний нөөц, хөдөлмөрийн аюулгүй байдлыг хэрхэн хангаснаа үзүүлэв.
“Амгалан” дулааны станцын удирдлагууд “Станц ашиглалтанд орсноор 6, 12, 13 дугаар хорооллын дулаан хангамж эрс сайжирч, хотын агаарын бохирдол буурч байгаа юм. Хамгийн холын хэрэглэгч хүртэл 25 км шугамаар дулаан эрчим хүчийг дамжуулж халаалтаа бүрэн авч чадахгүй байгаа хүндрэлтэй цэгүүдийг дулаанаар хангасан. Мөн хотын баруунаас зүүн тийш хүртэлх хэрэглэгчдэд дулааныг жигд хүргэж горим тохируулга хийхэд хүндрэл учирдаг байсан. Энэ бэрхшээлийг шийдэж байгаад таатай байна” гэлээ.
Харин “Улаанбаатар цахилгаан түгээх төв” ХК-ийн Зүүн түгээх төв 2015 онд Хужирбуланд Хороо, Хадат фидерүүдийг залгаж айл өрхийн ачааллыг хөнгөлснөөр Баянзүрх дүүргийн 28 дугаар хорооны 1150 айл өрхийн цахилгаан хангамж эрс сайжирсан. Мөн хөрөнгө оруулалтын ажлаар Дамбадаржаа, Шарга морьт, Билгүүний энгэр буюу Сүхбаатар дүүргийн 18 дугаар хорооны 2230 айл өрхийг цахилгаан хангамжийн найдвартай эх үүсвэртэй болгов. Майхан толгой, Санзай, Тасганы усан сан орчмын 800 гаруй айл өрхийн хүчдэлийн уналтыг сайжруулах ажил хийж нийт 4180 айл өрхийг гэрэл гэгээтэй дулаан өвөлжих боломжоор хангасан байна гэж Улаанбаатар хотын Захирагчийн ажлын албанаас мэдээллээ.

Эрүүл мэнд, спортын сайдын үүрэг гүйцэтгэгч Ц.Оюунбаатар тушаал гаргажээ.

УИХ-ын Нийгмийн бодлого, боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны байнгын хорооны хуралдаанаар Хамтын тэтгэврийн тухай хуулийн төслийн анхны хэлэлцүүлгийг хийх үеэр МАН-ын гишүүд хуралдаанаа орхиж гарлаа. УИХ-ын гишүүн Ч.Хүрэлбаатар, Н.Номтойбаяр, Д.Хаянхярваа нар хуралдааныг орхиж гарсан юм.

Тус бүлэг Хамтын тэтгэврийн тухай хуулийн төслөөр завсарлага авах хүсэлт тавьсан ч өнгөрсөн нэгдүгээр сард уг хуулиар завсарлага авсан байсан тул байнгын хорооны дарга Д.Батцогт өгөх боломжгүй гэдгээ мэдэгдсэн.

Үүний дараа дээрх нэр бүхий гишүүд хуралдааныг орхиж гарлаа.

Тус байнгын хорооны хуралдаан товлосон цагаасаа гурван цагаар хойшлогдож эхэлсэн бөгөөд Л.Эрдэнэчимэг гишүүн суга таягтай ирж ирц бүрдүүллээ. Тэрээр хөлөө гэмтээжээ.

УИХ дахь МАН-ын бүлгийн хувьд ийн хуралдаандаа суухгүй байгаа шалтгаан нь Малчдын тэтгэврийн насыг урагшлуулах тухай хуулийн төслийг өнөөдрийн байнгын хорооны хуралдаанаар хэлэлцэж эхлэхийг шаардаж буйтай холбоотой.

Тус бүлгийн гишүүд Малчдын тэтгэврийн насыг урагшлуулах тухай хуулийн төслийг 2 жилийн өмнө санаачлан боловсруулж УИХ-д өргөн мэдүүлсэн ч хэлэлцүүлэгт оруулаагүй байгаа юм.

Сайншанд салхин парк” ХХК нь Дорноговь аймгийн Сайншанд хотын ойролцоо 52 МВт-ын хүчин чадал бүхий салхин паркийн төслийг Германы Ферростаал компаний хөрөнгө оруулалт, хамтын ажиллагаа болон удирдлага зохион байгуулалтын дор хамтран хөгжүүлж байгаа билээ.

Нийтийн үйлчилгээний Улаанбаатар нэгтгэлийн удирдлагууд 200 орчим хүнээ түр зогсолт нэрийн дор ажлаас халах шийдвэрийг саяхан гаргажээ. Эдгээр ажилчид нь зургаа хүртэлх сарын хугацаанд цалингийн доод хэмжээний тэтгэмж авч гэртээ суух юм байна. Эдийн засгийн хямралтай энэ үед Нийслэлийн өмчит үйлдвэрийн газар 200 хүнээ хөсөр хаяж, ажилгүй болгож байгааг олон хүн шүүмжилж байна.

Тэгвэл тус газар яагаад 200 хүнийг ийхгүү гудамжинд гаргах болов. Үүний хариуцлагыг хэн үүрэх ёстой вэ. Энэ асуултад хариулт хайгаад нэг үзье. 2012 оны сонгуулийн дараагаар Хот тохижилт үйлчилгээний газар, тэмдэгтийн үйлдвэр зэрэг хэд хэдэн газрыг нэгтгэн байгуулж, даргаар нь НИТХ-ын төлөөлөгч Д.Энхсайханыг томилж байсан. Ингээд нийслэлийн өнгө үзэмж, цэвэр цэмцгэр байдлыг хариуцан ажиллах болсон юм.

Гэвч тус байгууллага санасаны хэмжээнд хүртэл ажиллаж чадаагүйг нийслэлчүүд мэдэж буй. Зундаа хэдэн зуун сая төгрөгийн ганц наст цэцгэнд зориулж байсныг мэднэ. Ер нь энэ байгууллага байгуулагдсан цагаас багагүй мөнгө тус газарт эргэлдэх болсон. Харамсалтай нь нүдэнд үзэгдэж, гарт баригдах олигтой ажил хийгээгүй байсаар санхүүгийн алдагдалд орж, эцэс сүүлдээ 200 хүнийг талхнаасаа салах дээрээ туллаа.

Харин үүнийг эх сурвалжууд тус байгууллагын удирдлагуудын буруугаас үүдэлтэй гэдгийг хэлж байна. Байгуулагдсан цагаасаа хэл ам таталж аудитын байгууллагын шалгалтад удаа дараа бүдэрч байсан аж. Ингээд аудитаас гаргасан дүгнэлтийг биелүүлэхгүй явсаар эцэстээ ийм байдалд хүрсэн аж. Тиймээс сул зогсолт хийж, хэдэн хүн ажилгүй болох ёстой бол энгийн ажилчид биш удирдлагууд нь өөрсдөө огцорч, цалин мөнгөө хасуулах учиртай гэдгийг олон хүн хэлж байна.

Өмнийн цэнхэр говийн хүү, СТА дуучин Т.Батсайханыг дуунд дуртай Монголын ард түмэн андахгүй. Тэрээр дунд сургуулиа төгсөөд нутгийнхаа ХДТ-т ажиллаж байгаад СУИС-ийн дуурийн дуулаачийн ангид элсэн орж МУГЖ О.Ичинхорлоо багшийн гарын шавь болсноор дуулах эрдэмд шамдан сурсан юм. Нарийн цээл хоолойтой бор хүүг багш нь дуурийн ирээдүйтэй дуучин болгохын төлөө чармайн хичээллүүлж байсан ч Батсайхан цагийн аясыг даган нийтийн дуунд хөл тавьж багшийнхаа сэтгэлийг багагүй гонсойлгосон гэдэг. Дуучин Г.Эрдэнэтунгалагтай хамтран “Ханьсахын жаргал” дууг дуулсан нь амжилттай болж түүнийг Монголын ард түмний хайртай олны танил дуучин болох эхлэлийг нь тавьсан юм. Цээл хоолойтой Т.Батсайхан хэдийгээр нийтийн дуу руу ийнхүү уравсан ч сурч эзэмшсэн сонгодог чиглэлээрээ уран бүтээлээ туурвиж ард түмэндээ сонгодог тоглолт хийж багшийгаа баярлуулна даа гэсэн хүсэл мөрөөдлийг байнга зүрх сэтгэлдээ далдхан тээсээр, хувийн бэлтгэлээ ч орхигдуулалгүй иржээ.

Тэрээр 5 жилийн өмнө өгсөн нэгэн ярилцлагандаа:

- Миний хувьд өөрийн хүсэл мөрөөдөлдөө хүрч, сайхан уран бүтээлийг ард түмэндээ хүргэхийг зорьж яваа жирийн уран бүтээлч. Ари, опера гэж юу байдгийг биеэрээ мэдэрч амжилтанд хүрэхийг хүсдэг. Миний багш гавьяат жүжигчин О. Ичинхорлоо намайг сонгодогоор явуулах их сонирхолтой. Байнга л ”Зохиолын дуу дуулаад явах хүн биш юмсан” гэж хэлж сануулж байдаг. Ямар ч байсан дуурийн урлагт хөл тавина. Гэхдээ яг хэзээ гэдэг нь тодорхой бус байна... хэмээн ярьж байжээ.

Хүсэл мөрөөдөлтэй, зорьсон зорилготой байхад хүн юуг ч бүтээн туурвиж болдогийн тод жишээг харуулахаар СТА дуучин Т.Батсайхан “Миний...Сонгодог” тоглолтоо хийх гэж байна. Зохиолын дуугаар олонд хэдийнээ танил болсон залуу уран бүтээлч ийнхүү 11 жилийн дараа мөрөөдлөө биелүүлж, басхүү багшийнхаа итгэл найдварыг алдалгүй дэлхийн сонгодог уран бүтээлээр үзэгчидтэйгээ уулзах гэж байгаа нь үнэхээр бахдалтай.

Хүсэл мөрөөдлөөр хөглөгдсөн “Миний...Сонгодог”-т тавтай морил.

Монгол Улсаас Эрээн хотод суугаа Консулын газрын дэд консул А.Баярсайханыг эгүүлэн дуудах шийдвэр гарчээ.

-Удирдах зөвлөлийн уулзалтаар Монгол Улсын авлигын эсрэг бодлого, эрх зүйн орчин, үйл ажиллагааны үнэлгээг танилцуулна-

Авлигатай тэмцэх газар, Азийн хөгжлийн банк, НҮБ-ын Хөгжлийн хөтөлбөр, Эдийн засгийн хамтын ажиллагаа, хөгжлийн байгууллага хамтран Ази-Номхон далайн орнуудын Авлигын эсрэг санаачилгын Удирдах зөвлөлийн 20 дахь удаагийн уулзалт “Туушин” зочид буудлын “Соёмбо” танхимд өнөөдөр эхэллээ.

Удирдах зөвлөлийн уулзалтын гол онцлог нь Зүүн Европ, Төв Азийн Авлигын эсрэг сүлжээнээс боловсруулан гаргасан Монгол Улсын авлигатай тэмцэх үйл ажиллагаанд хийсэн үнэлгээний талаар танилцуулах юм.

Түүнчлэн “Шударга байдлын үнэлгээ/шинжилгээ”, “Нийтийн албаны ёс зүйг удирдах тухай зарчим”-ын шинэчилсэн найруулга болон Авлигын эсрэг санаачилгаас цаашид авч хэрэгжүүлэх үйл ажиллагааны талаар хэлэлцэнэ. Гишүүн орнуудын хэрэгжүүлж байгаа авлигын эсрэг үйл ажиллагааны өнөөгийн явцын талаар мэдээлэл солилцохын зэрэгцээ Зөвлөх хороо болон ажиглагч нарын илтгэлийг сонсч, Авлигын эсрэг санаачилгын Нарийн бичгийн дарга нарын газрын үйл ажиллагааны тайлантай танилцах юм байна.

Удирдах зөвлөлийн 20 дахь удаагийн уулзалт нь Зөвлөх хорооны гишүүдийн болон хувийн хэвшил, иргэний нийгэм, хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүдтэй хийх зөвлөлдөх уулзалтаар үргэлжилнэ. Хурлыг УИХ-ын дэд дарга Л.Цог, УИХ-ын гишүүн С.Оюун, Авлигатай тэмцэх газрын дэргэдэх Олон нийтийн зөвлөлийн дарга Л.Төр-Од нар удирдан явуулж байна.

Монгол Улс нь Эдийн засгийн хамтын ажиллагаа, хөгжлийн байгууллагын Зүүн Европ, Төв Азийн Авлигын эсрэг сүлжээ болон Истанбулын авлигын эсрэг үйл ажиллагааны төлөвлөгөөнд 2012 онд нэгдэн орсон билээ. 2014 онд Авлигын эсрэг сүлжээ нь Монгол Улсын авлигын эсрэг бодлого, эрх зүйн орчин, үйл ажиллагааны үнэлгээг боловсруулан гаргасан юм.

Б.Аззаяа: Хүссэн зүйлээсээ атгачихаад л нутаг буцна
Монголын циркийн урлагийн гайхамшгийг гадаадын олон орон сурталчилж, өдгөө АНУ-д амьдраад жил гаруйн хугацаа болж байгаа Монголын үндэсний циркийн жүжигчин Б.Аззаяатай онлайнаар ярилцлаа.

-Эхлээд манай уншигчдад өөрийгөө танилцуулахгүй юу?
-Сайн байцгаана уу, намайг Б.Аззаяа гэдэг. Монголын үндэсний циркийн жүжигчнээр ажилладаг. Агаарын гимнастик, тэнцвэрчин мэргэжилтэй.
-Циркийн урлагаар хичээллээд хэдэн жил болж байна вэ?
-Олон жил болж байна. Бараг 13 жил циркийн урлагаар хичээллэж байна гэхээр 10 настайгаасаа циркийн урлагт хөл тавьсан гэх үү дээ.

-Арван настайгаасаа гэхээр хүүхэд ахуйн дурсамж тань тэр чигээрээ цирктэй холбогджээ?
-Тийм ээ. Багаасаа л энэ урлагтай амьдралаа холбосон болохоор хүүхэд нас минь циркэд өнгөрсөн. Анх 10 настайдаа аав, ээжийгаа дагаад багшдаа шалгуулж байлаа. Тэр үеэс л циркийн жүжигчин болох гараагаа эхэлсэн. Одоо хэр нь суралцаад л явж байна даа.
-Монголын үндэсний циркийн жүжигчнээр ажиллаад хэр удаж байна вэ?
-Яг одоогоор бол “Mongolia circus entertainment”-д харьяалагддаг. Үйл ажиллагаагаа 20 гаруй жүжигчинтэй явуулж байна. Гэхдээ одоог хүртэл Монголын үндэсний циркийнхээ хамт олонтойгоо хамтарч ажиллаж байгаа.
- 20 гаруй жүжигчинтэй гэхээр үнэхээр нүсэр том бүрэлдэхүүн байх нь ээ?
-Тэгэлгүй яах вэ, бид жил бүр Монгол Улсаа сурталчилж, гадаадын орнуудаар аялан тоглолт хийдэг. Одоо ч гэсэн эх орноо сурталчлаад АНУ-д байна. Энд ирээд жил гаруй боллоо.
-Удаж байгаа юм байна шүү дээ. Өнгөрсөн хугацаанд Монголынхоо циркийн урлагийн гайхамшигт үзүүлбэрийг тус улсын хэчнээн хотод үзүүлээд байна вэ?
-Одоогоор АНУ-ын 60 гаруй хотоор аялаад байна. Гэхдээ энд бүрэн бүрэлдэхүүнээрээ байхгүй байгаа. Бусад маань гадны өөр улсад аялан тоглолтоор явж байгаа байх. Миний хувьд энд өөрийн хамтрагч охинтой эх орноо сурталчилж явна. Бид “American international circus”-д харьяалагдаж, ажилллаж байна.
-Үнэхээр бахархмаар юм аа. Америк чиний аялан тоглолтоор очиж байгаа хэд дэх орон гэсэн үг вэ?
-Яг хэд гэж тоолох хэцүү.
-Яагаад?
-Олон орноор аялан тоглолт хийсэн болохоор нарийн тоо гаргах хэцүү л дээ. /Инээв/
-Ингэхэд гадаадын орнуудаар тойрон аялал хийхэд Монголын циркийн урлаг, та бүхнийг хэрхэн хүлээж авч байх юм бэ?
-Үнэхээр сайхан хүлээж авдаг. Монголын жүжигчид гэхээр бүр ч их сонирхож, бусдаас илүү хүлээж авдаг шүү.
-Тэр болгонд эх орноороо бахархах сэтгэл төрнө л биз дээ?
-Яг үнэн. Би урлагийн хүн болохоор сэтгэл хөдлөл ихтэй. Үзүүлбэрээ үзүүлж дууссаны дараа үзэгчдийн алга ташилт, тэр агшин, тэр мэдрэмж юутай ч зүйрлэшгүй сайхан.
-Гэр орон, эх орноосоо хол байгаа хүнд санхүүгийн асуудал их тулгардаг байх. Циркээсээ цалинжаад явдаг уу?
-Мэдээж хүний газар байгаа болохоор санхүүгээ маш сайн тооцоолохгүй бол болохгүй. Өөрөөр хэлбэл, бид хоёр энд цалинтай ажилладаг. Циркээс маань цалинжуулдаг юм.
-Эх орондоо хэзээ ирэх вэ?
-Яг одоогоор бол эх орондоо очно гэсэн зүйл бодоогүй байна. Хүссэн зүйлээсээ атгачихаад л нутаг буцна даа.
-Хүссэн зүйл гэдгээ жаахан дэлгэрүүлж болох уу?
-Нэгэнт л циркийн урлагийг сонгосон болохоор оргилд нь гарахыг хүсч байна.
-Циркийн үзүүлбэр үзэж байгаа хүндээ сайхан ч үзүүлж байгаа жүжигчиндээ их эрсдэлтэй мэргэжил шиг санагддаг. Өнгөрсөн хугацаанд шантрах үе байсан л биз дээ?
-Байлгүй яах вэ. Анхандаа маш их уйлдаг, шантардаг байсан. Гэсэн ч энэ урлагтаа хайртай болохоор хэзээ ч орхиж байгаагүй. Зарим үзүүлбэр маань үнэхээр эрсдэлтэй л дээ. Анх бол “Багш маань хажууд байгаа юм чинь” гэж бодоод, багшдаа итгээд үзүүлбэрээ хийдэг байсан. Одоо бол биеэ даагаад явж байгаа болохоор өөрөө өөрийнхөө чадварт л итгэнэ шүү дээ.
-Таны хариултаас байсхийгээд л “Багш, багш” гэдэг үг гарах юм. Ингэхэд багшийг тань хэн гэдэг юм бэ?
-Мэдээж багшгүйгээр энэ мэргэжлийг төсөөлөхгүй. Миний багшийг Эрдэнэцэцэг гэдэг.
-Монгол Улсын гавьяат жүжигчин үү?
-Тийм ээ. Багаас маань зааж, сургасан хүн байгаа юм. Уран чадвар, хатуужил гээд л... бүх зүйлийг зааж өгсөн. Багштайгаа нэлээн хэдэн орноор аялан тоглолтоор явж байсан. Хоол хийхийг хүртэл зааж өгсөн шүү. /Инээв/
-Харь оронд циркийн үзүүлбэр үзүүлж явахдаа багшийгаа санана л биз дээ?
-Тэгэлгүй яах вэ, маш их санаж байна. Заримдаа багштайгаа явж байгаа хүүхдүүдийг харахаар атаархдаг. Багш маань яг л миний ээж гэсэн үг. Бүхий л зүйлийг зааж өгдөг байлаа. Тэр хүнээс их олон сайхан зүйлийг сурсан. Үнэхээр их талархаж, баярлаж явдаг. Бас миний төрсөн ах Б.Ариунболд гэж циркийн жүжигчин, жонглёрчин хүн бий. Ах маань миний хоёр дахь багш л гэсэн үг. Ахдаа ч гэсэн баярлаж явдаг.
-Ингэхэд манай улсын циркийн жүжигчдийн уран чадвар дэлхийн хаах нь явна гэж боддог вэ?
-Маш өндөрт явдаг шүү дээ. Оролцсон тэмцээн бүрээсээ ямар нэгэн байдлаар шагнал хүртдэг.
-Сүүлийн үед манай улсын циркийн урлаг зогсонги байдалд орчихлоо. Үзэгч битгий хэл циркийн жүжигчин хүртэл ховор байна. Үүнтэй санал нийлэх үү?
-Тийм ээ, санал нийлнэ. Монголд циркийн жүжигчин ховор, тэр хэрээр уран бүтээл гаргахгүй байгаа нь үнэн. Намайг жаахан байхад циркийн их гоё, гоё тоглолт болдог байсан. Үзэгчид хүртэл танхим дүүрэн байдаг байлаа. Тэр үеийг хааяа үгүйлдэг шүү.
-Гадаадын олон орноос үзүүлбэрээ үзүүлж явахад хөгжилтэй үе тохиолдоно л биз дээ?
-Тэгэлгүй яах вэ, олон жүжигчинтэй хамт явдаг болохоор байнга л хөгжилтэй зүйл тохиолдоно. Нэг удаа биднийг тоглолтоо үзүүлж байхад бүх гэрэл унтраад галын дохио дуугарсан юм. Танхимд байсан бүх үзэгч гараад явчихсан. Ийм үед яг яах ёстойгоо мэдээгүй. /Инээв/
-Хөгжилтэй юм аа. Гэхдээ галын дохио дуугарч байхад үзэгчидтэйгээ уралдаад л гарна биз дээ, өөр яах юм бэ?
-Эхлээд гэрэл унтрахаар нь үзүүлбэрээ үзүүлээд л байсан. Тэгсэн бүр галын дохио дуугардаг юм даа. Тайзнаас яаж бууснаа ч санадаггүй шүү дээ. Үнэхээр хөгжилтэй.
-Циркийн жүжигчин гэх мэргэжлийн сайхан, муухай нь хаанаа байдаг юм бэ?
-Хэр баргийн хүн чадахааргүй сайхан мэргэжилтэй болно. Гадаадын олон орныг үзнэ. Сайхан найз нөхөд, хамт олонтой болно гээд сайхан зүйл олон бий. Бэрхшээл гээд байх зүйл байхгүй ээ. Тэвчээр, хатуужил шаардсан урлаг болохоор тэр бүхнийг даваад гарчих юм бол сайхан мэргэжил шүү дээ.
Ийн Б.Аззаяа ”Манайхан циркийн урлагт хайртай, үздэггүй хүн гэж үгүй. Тэр ч өнгөөрөө циркийнхээ урлагт хайртай байгаарай. Бас уран бүтээлч бидэнд алга ташилтаа харамгүй өгч байхыг хүсч байна” хэмээснээр бидний ярилцлага өндөрлөв.

Б.Аззаяа: Хүссэн зүйлээсээ атгачихаад л нутаг буцна

Автомашин ачих, түр саатуулах шинэ журам хэрэгжинэ

Францын цагдаагийн байгууллагаас Парис хотноо халдлага үйлдсэн, амиа хорлогч этгээдийн гэрэл зургийг нийтэлж, түүнийг өмнө нь үзэж харсан болон зүс таних хэн ч байсан тус байгууллагатай холбогдож, энэхүү хүний талаарх мэдээллийг өгөхийг хүссэн байна.Өнгөрөгч долоо хоногт Парис хотноо байрлах Францын үндэсний цэнгэлдэх хүрээлэнд бөмбөг тэслэсэн амиа золиослогч уг этгээдтэй холбоотой бүхий л мэдээллийг хүлээн авна хэмээн Францын цагдаагийн байгууллагаас мэдэгдээд байна. Тус албаны зүгээс энэхүү этгээдийн зураг болон мэдээлэл авах хүсэлтийг өөрсдийн твиттер хуудсанд өчигдөр байршуулсан байна. 11 дүгээр сарын 13-ны халдлагын үеэр нийт 7 хүн халдлага үйлдсэнээс 5-нх нь хэн болохыг одоогийн байдлаар олж тогтоогоод байгаа юм.

БГД-20 ”.....” ХХК-ны ажилтан бетон хавтанд даруулсан байна” гэсэн мэдээллийг 11-р сарын 17-нд шалгахад: Тус байгууллагын туслах ажилтан СХД-7 хороонд суух М /эр.46н/ нь бетон хавтан өргөх ажил хийж байхад хавчуулагдаж гэмтсэнийг БГДЦХ-2 шалгаж байна.

ЧД-9 “Хордлого тайлах төвд угаартсан хүн ирж хэвтлээ” гэсэн мэдээллийг 11-р сарын 17-нд шалгахад: Дэнжийн ..... тоотод суух Б /эр.54н/, Т, охин О, зээ охин А нар гэртээ угаартаж хэвтэн эмчлэгдэж байгааг ЧДЦХ-1 шалгаж байна.

БЗД-16 хороо ...-р байрны ... тоотод 12:00 цагийн үед хүүхэд ганцаараа байхад үл таних хүн орж худал хэлж зурагт авч явсан байна” гэсэн мэдээллийг 11-р сарын 17-нд авч шалгахад: Уг тоотод суух Х /эм.21н/-гийн охин М /эм.7н/-г ганцаараа байхад нь гаднаас Үл таних хүн орж “эгч чинь гадаа дуудаж байна” гэж залилан Konika /32”/ зурагтыг хулгайлан авч явсан хэргийг БЗД-19 хороонд суух Т /эр.13н/ гэгч үйлдсэнийг халуун мөрөөр нь илрүүлэн БЗДЦХ-1 шалгаж байна.
СХД-25 “Хайрханы .... тоот хашааны гадна тавьсан автомашины аккумлятор алдагдсан байна” гэсэн мэдээллийг 11-р сарын 17-нд шалгахад: Уг тоотод суух иргэн Т /эр.30н/-ийн Huyndai Porter автомашины WESТА аккумлятор 2ш алдагдсан хэргийг СХД-25 хороонд суух А /эр.39н/ хулгайлсаныг илрүүлэн СХДЦХ-2 шалгаж байна.

shiilgeeg 60 honog. Eruul mendiin shaltgaanaar baland avah huselt ogson ch huleej avaagui

ххх