МОНГОЛ УЛСЫН ИХ ХУРЛЫН ХАВРЫН ЭЭЛЖИТ ЧУУЛГАНЫ 2015 ОНЫ 04 ДҮГЭЭР САРЫН 24-НИЙ ӨДӨР /БААСАН ГАРАГ/-ИЙН НЭГДСЭН ХУРАЛДААНААР ХЭЛЭЛЦЭХ АСУУДАЛ

МУИС-ийн 2015-2016 оны хичээлийн жилийн бакалаврын элсэлтийн онлайн бүртгэл 3 хоногийн дараа (2015.04.27) эхэлнэ.

Улсын Их Хурлын чуулганы өнөөдрийн /2015.04.23. Пүрэв гараг/ үдээс хойших хуралдаанаар Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх тухай хуулийн 34 дүгээр зүйлийн 34.3 дахь хэсгийн заалт нь Үндсэн хуулийн холбогдох зүйл, заалтыг зөрчсөн эсэх тухай маргааныг хянан шийдвэрлэсэн тухай Үндсэн хуулийн цэцийн 2015 оны 04 дүгээр дүгнэлтийг сонсов.

УИХ-ын гишүүн Ц.Оюунгэрэл Дэлхийн номын өдрийг тохиолдуулан өнөөдөр /2015.04.23/ Баянзүрх дүүрэгт байрлах ”Нобелийн шагналтнууд” хүүхдийн номын санд зочиллоо.

Баянгол дүүргийн XIV хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах 16 дугаар байрны зүүн талд “БИ ЖИ БИ ЖИ” компани эзэмшил газраа хэтрүүлэн орон сууц, үйлчилгээний зориулалттай барилга барьж, үерийн даланг нурааснаас тус байрны даацын хавтанд суулт өгч, нурж эхэлсэн юм. Үүнээс болж олон арван иргэд орох оронгүй болж маш их хохирол амсахаар болоод байгаа. Үүнтэй холбогдуулан Баянгол дүүргийн Засаг дарга Д.Оросоогоос зарим зүйлийг тодрууллаа.

2015 оны 04 дүгээр сарын 23-ны 21 цагаас 04 дүгээр сарын 24-ний 21 цаг хүртэлх цаг агаарын урьдчилсан мэдээ:

Тухайн өдөр нохой жилтнээ аливаа үйлийг хийхэд эерэг сайн ба бар, туулай жилтнээ сөрөг муу нөлөөтэй тул элдэв үйлд хянамгай хандаж, биеэ энхрийлүүштэй.

ОХУ-ын Москва хотын Улаанталбайд парад алхах бүрэлдэхүүн маргааш өглөө ОХУ-ыг зорих юм байна. Тэд ОХУ-ын Улаан-Үд хот хүртэл тусгай автобусаар явах бөгөөд тэндээс нь ОХУ-ын цэргийн тусгай онгоц авах юм байна. Батлан хамгаалахын дэд сайд А.Баттөр өчигдөр бүрэлдэхүүнийг ОХУ-ыг зорихоос нь өмнө бэлтгэлийн явцтай танилцжээ. Тэрбээр парад оролцогчдод ”Дэлхийн орнуудын цэргүүдэд Монголын цэргийн сүр хүчийг гайхуулж, цог золбоолог гэдгээ харуул. Эр цэргийнхээ сүр хүчийг гайхуулах том боломж та нарын гарт байна” хэмээн захиж, амжилт хүсчээ.

Я.Батсуурийг батлан даалтад гаргахаар болжээ. Тодруулбал, “Эрдэнэс тавантолгой”-н захирал асан Я.Батсуурийг АТГ-аас баривчлан саатуулснаас хойш хоёр сарын хугацаа өнгөрч байна. Энэ хугацаанд тэрбээр хуулийн байгууллагад батлан даалтад гарах хүсэлтээ хэд хэдэн удаа илэрхийлсэн ч, татгалзсан хариу аваад байсан юм. Тэгвэл Я.Батсуурийг батлан даалтад гаргахаар болсон байна. Гагцхүү яг хэзээ гарахыг нь эх сурвалжууд нууцалж байгаа юм.

Баян-Өлгийн сурагчдын 70 хувь нь монгол хэлний шалгалтад унажээ

Монгол Ардын Намын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Ж.Мөнхбат сэтгүүлчдэд мэдээлэл өглөө. Тэрбээр Ардчилсан намын Ерөнхий нарийн бичгийн даргын үүргийг түр орлон гүйцэтгэгч Л.Эрхэмбаярын мэдэгдэлд хариулт өгөхийн зэрэгцээ Говьсүмбэр аймгийн ИТХ-ын нөхөн сонгуулийн дүнг танилцуулсан юм. Нийт дөрвөн тойрогт нөхөн сонгууль явуулснаас МАН бүгдэд нь илт давуу ялалт байгуулжээ.

Нийслэлийн Засаг даргын 2013-2016 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрт тусгагдсаны дагуу “Улаанбаатар хотын нийтийн тээврийн үйлчилгээнд удирдлага, мэдээллийн болон цахим төлбөрийн систем нэвтрүүлэх төсөл”-ийг хэрэгжүүлж байна. Уг төслийг Нийслэлийн ИТХ-ийн Тэргүүлэгчдийн 2014 оны 10 дугаар сарын “Хамтарсан компани байгуулах тухай” тогтоолоор байгуулагдсан Монгол Солонгосын хамтарсан “Улаанбаатар Смарт Карт” ХХК хэрэгжүүлж байгаа бөгөөд өнөөдрийн байдлаар том оврын автобусуудад тоног төхөөрөмж суурилуулах ажил үргэлжилж байна.

Нийслэлийн Засаг даргын захирамжийн дагуу нийслэлийн 2015 оны шилдэг тохижилт, ногоон байгууламжтай, цэмцгэр байгууллага аж ахуйн нэгж шалгаруулах болзолт уралдаан зарлалаа. Уралдаан нь нийслэлийн нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулж буй аж ахуйн нэгж, байгууллагуудын ажлын шинэ санал санаачилгыг дэмжих, нийгмийн хариуцлагыг өндөрсгөх, тохижилт бүтээн байгуулалт, хог хаягдал, цэвэрлэгээний менежментийг сайжруулах, хотын өнгө үзэмжийг дээшлүүлэх замаар иргэдийн ая тухтай орчинд ажиллаж, амьдрах нөхцлийг бүрдүүлэх, 2016 онд Улаанбаатар хотод зохион байгуулагдах АСЕМ-ын дээд түвшний уулзалтын бэлтгэл ажлыг хангах зорилготой юм.

Цагдаагийн Ерөнхий газрын дэд дарга, дэд комиссар Д.Амарсайханы урилгаар БНСУ-ын Цагдаагийн Ерөнхий газрын Дотоод хяналт шалгалтын газрын дарга Нам Жу Сунг тэргүүтэй төлөөлөгчид энэ сарын 20-23ны өдрүүдэд манай улсад айчиллаа.

Японы Ерөнхий сайд Шинзо Абэ, Хятадын Ерөнхийлөгч Ши Жинпин нар Индонезид болж буй олон улсын чуулга уулзалтын үеэр уулзалджээ. Газар нутгийн маргаантай Азийн “дайсан” орнуудын төрийн тэргүүдийн уулзалт дипломат харилцаагаа сайжруулахын бэлэг тэмдэг боллоо хэмээн олон улсын хэвлэлүүд мэдээлж байна.

Хуулийн төслүүдийг хэлэлцэхийг дэмжлээ

Улсын Их Хурлын чуулганы өнөөдрийн /2015.04.23. Пүрэв гараг/ үдээс хойших хуралдаан Төсвийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай, Хүний хөгжил сангийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслүүдийн хэлэлцэх эсэх асуудлаар үргэлжиллээ.

Хууль санаачлагчийн илтгэлд, өнөөгийн мөрдөгдөж буй Төсвийн тухай хуулийн дагуу ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөрийн орлогын 5 хувийг Орон нутгийн хөгжлийн нэгдсэн санд хуваарилах замаар орон нутгийн хөгжлийг дэмжих бодлого баримталж байна. Харин ашигт малтмалын хайгуулын болон ашиглалтын тусгай зөвшөөрлийн төлбөр нь 100 хувь улсын төсөвт төвлөрдөг. Уул уурхайн салбараас орон нутагт шилжүүлэх орлогын хэмжээг зохистой түвшинд нэмэгдүүлснээр уул уурхайн хайгуул, судалгааны ажил эрчимжиж, улмаар Монгол Улсын ашигт малтмалын нөөцийн илэрц нэмэгдэх нь Монгол Улсын ирээдүйн хөгжилд чухал ач холбогдолтой. Иймд ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөр, ашигт малтмалын тусгай зөвшөөрлийн төлбөрийн орлогоос орон нутагт шилжүүлэх дүнгийн хэмжээг нэмэгдүүлэх зорилгоор хуулийн төслүүдийг боловсруулсан талаар дурдсан байна.

Хэлэлцэж буй асуудалтай холбогдуулан Улсын Их Хурлын гишүүн Ж.Батзандан, Д.Хаянхярваа, Л.Энх-Амгалан, Ё.Отгонбаяр, Ч.Хүрэлбаатар, З.Баянсэлэнгэ, Б.Бат-Эрдэнэ, С.Одонтуяа, Ц.Дашдорж, С.Оюун, Ч.Улаан нар асуулт асууж, санал хэллээ. Тухайлбал, Улсын Их Хурлын гишүүн Ч.Хүрэлбаатар, улсын төсвөөс орон нутгийн төсөв рүү мөнгө шилжүүлэх тухай асуудал яригдаж байна. Энэ хуулийг дэмжээд явбал улсын төсвийн орлого буурах юм. Улсын чанартай томоохон төслүүд, иргэдийн цалин, тэтгэвэр, халамж бүгд улсын төсвөөс хийгддэг. Өнөөдөр улсын төсвийн орлого бага байгаа учраас Засгийн газар зээл аваад явж байгаа. Улсын төсвийнхөө орлогыг бууруулаад орлого бүрдэхгүй байна гээд зээл аваад, үнэт цаас гаргаад байдаг мөртөө улсын төсвийн орлогыг бууруулах асуудлыг оруулж ирж байгаа нь бодлогын алдаа болж байна. Өнөөдрийнх шиг санхүүгийн эх үүсвэр муу, төсвийн орлого бүрдэхгүй байгаа, дээр нь данхайсан зардлаа хасч чадахгүй байгаа ийм нөхцөл байдалд эх үүсвэрээ төвлөрүүлж, үргүй зардлуудыг танаж байж хямралаас гарна. Одоогийн оруулж ирж байгаа хуулийн төслүүд эсрэгээрээ, мөнгө төвлөрүүлэх асуудал байхгүй байна гэсэн шүүмжлэлийг хэлсэн бол Улсын Их Хурлын гишүүн Д.Хаянхярваа, цаг хугацааны хувьд орон нутагт шийдвэрлэх асуудал мөн үү гэвэл биш. Орон нутгийн хөгжлийн сан нь цаашлаад аймгийн, сумын хөгжлийн сан гээд явдаг. Хөдөө, орон нутагт өгсөн хөгжлийн сангийн мөнгөөр өнөөдөр юу хийсэн талаар судлаад үзээрэй. Арван хэдэн саяар жорлон хийдэг, хоёр зуун саяар цэцэрлэгт хүрээлэн нэртэй хашаа барьж гэрэлтүүлэг хийж байгаагаас өөр цаашлах юм байхгүй гэдгийг хэллээ. Мөн Улсын Их Хурлын гишүүн С.Одонтуяа, энэ хууль өөрөө хөгжлийн бодлогын концепцын хувьд цоо шинэ хууль гэж харж байгаа. Мөнгийг төвлөрүүлэх асуудлыг гишүүд ярьж байна. Бид байхгүй байгаа мөнгийг л төвлөрүүлнэ, хуваана гэж яриад байгаа. Гэтэл энэ нь мөнгөний цоо шинэ эх үүсвэр олохын тулд санаачилсан хуулийн төсөл. Энэ эрх мэдлийг өгснөөр аймгууд өөрсдийнхөө орон нутагт уул уурхайг хөгжүүлэх, тэгснээр иргэдээ ажилтай, орлогтой болгох, орон нутгийнхаа эмнэлэг, сургуулийн асуудлыг шийдэхэд орон нутаг өөрөө ажиллая гэж байгаа. Харин зарцуулах мөнгийг Монгол Улсын нэгдсэн хөгжлийн бодлогод нийцүүлж зарцуулалт хийж чадах уу гэдэгт онцгой анхаарах ёстой. Хуулийн төсөлд мөнгийг яг юунд зарцуулах талаар тодорхой харагдахгүй байна. Иймд яаж хөгжлийн нэгдсэн бодлоготойгоо нийцүүлэх, хэн шийдэх, орон нутагт цэцэрлэг, сургууль ямар нэг обьект барилаа гэхэд чанар, стандартын асуудалд яаж анхаарах асуудлыг тодотгосон юм.

Сангийн сайд Ж.Эрдэнэбат өгсөн хариултдаа, орон нутагт очиж байгаа хөрөнгийн хэмжээ сургууль, цэцэрлэг бариад байхаар их хөрөнгө байх боломжгүй. Нийт 30 хувийн орлогын 20 хувь нь аймагт, 10 хувь нь суманд очих юм. Аймгийн түвшинд орон нутгийн хөгжлийн сан болон бусад хөрөнгөөр цэцэрлэг, сургууль барих бололцоотой. Гэхдээ энэ нь нэгээс хоёр цэцэрлэг барих хэмжээний хөрөнгө хуваарилагддаг. Цаашдаа Монгол Улсын хөгжлийн бодлогод нийцсэн томоохон хэмжээний хөрөнгө оруулалтыг орон нутагт хийх бололцоо хомс байгаа. Иймээс хуулиа мөрдөж ажиллах шаардлагыг орон нутгийн удирдлагад тавина. Хуулийн төсөлд аймаг, орон нутагт очих мөнгийг юунд зарцуулах нь тодорхой бус байгаатай санал нэг байна гэлээ.

Гишүүд асуулт асууж, санал хэлсний дараа хуулийн төслүүдийг хэлэлцэхийг дэмжиж буйгаа илэрхийлж Улсын Их Хурлын гишүүн Р.Гончигдорж, Л.Энх-Амгалан, Ё.Отгонбаяр нар үг хэлсэн бол дэмжих боломжгүй гэсэн байр суурьтай байгаагаа илэрхийлж Улсын Их Хурлын гишүүн Б.Бат-Эрдэнэ, Г.Уянга, Ч.Улаан нар үг хэлэв.

Ингээд байнгын хорооны саналаар хуулийн төслүүдийг хэлэлцэх нь зүйтэй гэсэн саналын томьёоллоор санал хураалт явуулсныг хуралдаанд оролцсон гишүүд 58, 3 хувийн саналаар дэмжсэн тул хуулийн төслүүдийг анхны хэлэлцүүлэгт бэлтгүүлэхээр Төсвийн байнгын хороонд шилжүүлэв.

Чуулганы үдээс хойших нэгдсэн хуралдаан үргэлжилж байна хэмээн Улсын Их Хурлын Тамгын газрын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээлэв.

ОХУ-ын монголч эрдэмтдийн төлөөллийг хүлээн авч уулзав

Ц.Нямдорж : Эрчим хүч, төмөр замын өрийг улсын өрөөс хасвал улсын өр жилийн төсөвтэй тэнцнэ шүү

С.Жавхланбаатар: Тавантолгойн төсөл хэрэгжиж эхлэхээр эхний ээлжинд 650 сая долларын мөнгөн урсгал орж ирнэ

Хятадад гурван настай бяцхан хүү ээжийгээ цахилгаан шатнаас түлхэж унагаасан тухай “South China Morning Post” сайт мэдээлжээ.