
Японы албан тушаалтнууд “Бид байлдааны өндөржүүлсэн бэлэн байдалд байгаа ба тэднийг Японы газар нутгийн усан хил эсвэл аралд буулгахгүйн тулд үүнийг хийж байна. Үүний зэрэгцээ мөргөлдөөн гаргахгүйн төлөө арга хэмжээ авч байна” гэв.
Японы засаг захиргаанд байдаг маргаантай арлуудын нэг дээр очсон Хятадын идэвхтнүүд буусан. Үүнээс шалтгаалан байдал хурцадсан гэж хэлж болно. Арал дээр очсон хятадын таван иргэнийг японы тал барьж хэд хоног хорьсны эцэст сулласан. Гонконг дахь “Дяоюйдао арлуудыг хамгаалах үйл ажиллагааны хороо” сэтгүүлчдэд мэдэгдэхдээ Японы эргийн хамгаалалт Хятад хөлөг онгоцыг усан их буугаар буудсан тухай мэдээлсэн юм.
“Хятад Дяоюйдао арлуудын хамаарлын талаар тодорхой хатуу байр суурьтай. Хэрэг явдлын өрнөлтийг анхааралтайгаар харж байгаа юм. Хятадын тал БНХАУ-ын иргэдийн аюулгүй байдалд заналхийллээс хийсэн ямар нэгэн үйлдлээс татгалзахыг Японоос шаардаж байна” гэж БНХАУ-ын Гадаад хэргийн яамны албан ёсны төлөөлөгч Цинь Ган мэдэгдсэн юм.
Сарын өмнө Хятадын хэд хэдэн хөлөг онгоц Сенкакугийн ойролцоох усан хилд орсон нь Японы зүгээс эсэргүүцэл илэрхийлэхэд хүргэсэн юм. Хятадын Гадаад хэргийн сайд Ян Зечи Японы Гадаад хэргийн сайд Коитиро Гэмбад хариу барин Дяоюйтай ольтриг нь эрт дээр цагаас Хятадын нутаг учраас Хятад түүнийг эзэмших бүрэн эрхтэй гэсэн байлаа. Дараа нь Япон өөрийн Элчин сайдаа Бээжингээс дуудан зөвлөлдөхөөр болсон байв.
Япончуудын 80 хувь нь олон нийтийн санал асуулгын дагуу Хятадыг буруутай гэж байгаа. Японоор Сенкаку буюу Хятадаар Дайоюу арал нь 2004 оноос хойш Японы хяналтанд байгаа. АНУ Хятад, Япон улсуудад хандан арлын эзэмшлийн маргаанаа энхийн аргаар шийдэхийг уриалсан байна. Хүн ам бараг оршин суудаггүй Сенкаку арал нь стратегийн хувьд чухал ач холбогдолтой усан замтай ойролцоо оршдог бөгөөд газрын тосны баялаг нөөцтэйд тооцогддог аж.
Үүнээс өмнө Хятад, Япон улсуудын хооронд аралтай холбоотой маргаан дэгдэж байсан юм. 2010 оны есдүгээр сард Сенкаку арлын ойролцоогоос Хятадын усан онгоцны ахмадыг баривчилж байжээ. Түүнийг арлын ойролцоо Японы эргүүлийн хоёр хөлгийг дайрсан гэж буруутгаад байсан юм. Гэхдээ Японы тал түүнд тулгасан хэргүүдийг эцэст нь хэрэгсэхгүй болгож, түүнийг сулласан байна. Эдгээрээс харахад японы тал арлын маргаануудад давуу эрхтэй оролцож байгаа юм.



Э. Мөнх