АТГ-аас Ерөнхий сайд асан Ч.Сайханбилэгийг Оюу Толгойн Дубайн гэрээг үзэглэхдээ эрх мэдэл, албан тушаалын байдлаа ашиглаж, бусдад давуу эрх олгосон байж болзошгүй гэх үндэслэлээр яллагдагчаар татан шалгаж байгаа билээ.
Гэвч Ч.Сайханбилэг эрүүл мэндийн үйлчилгээ авахаар хуулийн байгууллагаас зөвшөөрөл авч Монгол Улсын хилээр гарсан. Тэрбээр өнгөрсөн сард өмгөөлөгчөөрөө дамжуулж хилийн хоригоо цуцлуулах хүсэлтээ шүүхэд гаргасныг хүлээж авсан юм. Гэвч түүнийг ирэх хугацаа хэд хэдэн удаа хойшилсон нь оргон зайлсан гэдэг үндэслэл болж Интерполоор эрэн сурвалжлах шалтгаан болоод байгаа юм.
Түүнийг Интерполоор эрэн сурвалжилж эхэлсний дараа Ч.Сайханбилэг өөрийгөө өмгөөлүүлэхээр АНУ-ын “Amsterdam Partners” компанитай гэрээ байгуулсан талаар тус компанийн вэб сайтад нийтлэгдсэн. Тус компанийн үүсгэн байгуулагч, хуульч Роберт Амстердам “Монголын төр засаг шүүхийн хараат бус байдал, хууль дээдлэх зарчимдаа халдаж байна. Өнөөгийн төр засгийн удирдлагууд авлигын эсрэг ажиллах нэрийдлээр ардчиллыг булшилж, өрсөлдөгчийнхөө эсрэг шүүх байгууллагыг хөдөлгөж байна. Ч.Сайханбилэгийг Монголд байхад нь шүүхийн зохих шийдвэргүйгээр, хууль бусаар баривчилсан учраас одоо АНУ-д байгаа" хэмээн мэдэгдсэн юм.
Харин түүнийг АНУ-ын иргэншил хүссэн талаар өчигдөр Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга З.Энхболд албан тушаалаа хүлээлгэн өгөх болсноо мэдэгдэх үеэрээ дурдсан.
Гэвч З.Энхболд даргын хийсэн мэдээллийг Ерөнхий сайд асан Ч.Сайханбилэг үгүйсгэж, иргэншлээ солихгүй гэдгээ цахим хуудсаараа дамжуулан мэдэгдсэн юм. Хэдийгээр түүнийг ийн мэдэгдэл гаргасан ч иргэншлээ солих тухай хардлага төдийлөн намжсангүй. Тиймээс иргэншлээ солих эсэх ярианы гол “бай” болоод байгаа Ч.Сайханбилэгт тийм боломж байгаа юу гэдгийг харах гээд үзье.
Манай улс АНУ-тай гуравдагч хөршийн бодлого баримталдаг. Энэ хүрээнд эдийн засаг, хамтын ажиллагааны хувьд ойр байхыг эрмэлздэг. Ерөнхийлөгч Х.Баттулгын өнгөрсөн долдугаар сард АНУ-д хийсэн айлчлалын үеэр “Гуравдагч хөршийн худалдааны хууль”-ийг баталбал хоёр талын эдийн засгийн харилцаанд шинэ хуудас нээгдсэнийг олон нийтэд зарласан байдаг. Нөгөөтээгүүр, АНУ хүний эрхийг дээдэлдэг орон ч авлига, албан тушаалын хэргээр шалгагдаж, эрэн сурвалжлагдаж байгаа хүнд иргэншил өгөх магадлал нь тун бага. Учир нь, дэлхий нийтээр авлигатай хэрхэн тэмцэх талаар эрвийх дэрвийхээрээ ажиллаж байна. Хоёрдугаарт, түүнд иргэншил өгөх шийдвэр гаргавал хоёр улсын хамтын ажиллагаа, итгэлцэлд сөргөөр нөлөөлж болзошгүй учраас АНУ Ч.Сайханбилэгт яаран иргэншил олгох эсэх асуудлыг авч хэлэлцэхгүй болов уу.
Учир нь Ерөнхийлөгч асан Н.Энхбаяр БНСУ-аас иргэншил хүсч байсан удаатай. Тухайн үед түүнийг БНСУ-аас улс төрийн орогнол хүсч, гэр бүлийнхээ хамт тэндэхийн иргэн болсон талаар үндэсний өдөр тутмын "Жун-ан Илбү" сонин мэдээлж байв.
Гэвч Ерөнхийлөгч асан Н.Энхбаяр БНСУ-аас буцаж ирээд энэ талаар үгүйсгэсэн байдаг юм. Учир мэдэх хүмүүс түүнийг БНСУ-д иргэншил хүссэн ч “хүлээж авах боломжгүй” гэсэн хариу өгсөн гэдэг. Ингээд л эх орондоо буцаж ирвэл гаднаас иргэншил хүссэн зэргээр улс төрийн нэр хүндэд нь сэвтэй учир дээрх мэдээллийг ор үндэсгүй хэмээн эрс үгүйсгэсэн гэж ярьдаг юм билээ.
Үүн шиг Дубайн гэрээг байгуулахдаа албан тушаалын давуу байдлаа ашигласан гэх үндэслэлээр хуулийн байгууллагад ороогдох болсон Ч.Сайханбилэгт Н.Энхбаярын замнал ирсэн гэдэг асуулт төрж байна.
Гэхдээ түүнийг АНУ-аас иргэншил хүссэн эсэх асуудал тухайн улсын холбогдох байгууллагын албан ёсны мэдээллээр баталгаажихаас бус хэн нэгний үгээр үнэн болно гэсэн үг биш. Түүнээс өмнө “Монгол хүн байна даа, гуравхан зүйлийг хэзээ ч хийхгүй гэж бодож явдаг. Иргэншлээ өөрчилж, эх орноо хэзээ ч худалдахгүй, Зика вирусаар халдварлаж төрөө, нийгмээ хэзээ ч бузарлахгүй, шавилхан юмыг дэлсэж, шараа болохгүй өөртөө" гэсэн Ч.Сайханбилэгийн мэдэгдэлд итгэх л үлдэж байна.
Б.Лхам
Сэтгэгдэл (9)