Улаанбаатарын утаа үл мэдэг сарнижээ, энд. Энд гэдэг маань Буянт-Ухаагийн дэнж. Уулын замаар Туулыг тольдон “мөлхсөөр” товлосон хугацаанаасаа жаахан хоцроод Буянт-Ухаагийн дэнжид саяхан бууриа зассан “Нислэг” кафе руу очлоо. Харин энд миний фэйсбүүкийн найз Ума эгч буй. Ума.. Ума Сүри...Фэйсбүүкийн танил Ума эгчийн нэрийг С.Ундармаа гэдэг. Буянт-Ухаа дахь Чингис хаан нисэх буудлын өөдөөс харсан хоёр давхар цагаан байшинд кафегаа нээгээд сар орчмыг үджээ. Биднийг С.Ундармаа эгчийн хань Д.Цогт-Эрдэнэ ах инээд алдан угтлаа. Ума эгчийн фэйсбүүкийн хуудаснаас түүний ханийг хэр хөгжилтэй хүн бэ гэдгийг гадарлах болохоор харин ч инээмсэглэлгүй угтсан бол гайхах байлаа. “Миний эхнэртэй юун тухай ярилцах нь вэ, аан. Умааг дуудчихлаа” гэсээр ширээнд урьсан Цогоо гуай, Ума эгч хоёр “Нислэг” кафегаа өөрсдөө ажиллуулж буй.
ГАВЬЯАТ НИСГЭГЧИЙН ОХИНЫ “НИСЛЭГ” КАФЕ
Нислэг кафед орж очиход зөөлөн дулаан уур амьсгал угтана. Найзуудаараа тухлаад кофе уун хорвоогийн сонин хачныг хуучилж суумаар тийм тухтай. Хоёрдугаар давхартаа таван өрөөтэй бөгөөд өрөө бүхнийг тухтай суухаар тохижуулжээ. Кафегаа нээхээр төлөвлөөд өөрсдөө бүх юмаа тэгээс эхлэн босгосон гэх тэд энэ хугацаанд барилгачин, засварчин, будагчин, оёдолчин, интерьер дизайнер гээд их л олон мэргэжилд хувирчээ. Булан бүрт нь сэтгэл шингээсэн гэж бардам ярихаар сайхан тохижуулжээ тэд. Хамгийн гол нь “Нислэг” кафены хоол ямар ч амтлагчгүй, яг гэрийн хоол шиг гардгаараа маш онцлог.
-Кафегаа яагаад “Нислэг” гэж нэрлэв, бас яагаад заавал Буянт-Ухаад, хотын төвөөс ийм хол газрыг сонгосон юм бэ?
-Миний аав Д.Сүрэнхорлоо гавьяат нисгэгч, ИНУЕГ-ын даргаар ажиллаж байлаа. Монгол Улсын Үндсэн хуулийг батлалцсан хүн. Буянт-Ухаагийн дэнж бол миний бага настай салшгүй холбоотой. Аав ээж, хүүхэд настай холбоотой олон сайхан дурсамж энэ газарт байдаг. Нисгэгч аавын охинд Буянт-Ухаагийн дэнж ээлтэй байлгүй яахав. Бас энэ газар нээж байгаа кафе маань “Нислэг” нэртэй байлгүй яах вэ.
-Байнгын үйлчлүүлэгчидтэй болж байна уу?
-Байнгын үйлчлүүлэгчид байгаа шүү. Цайны цагаар урд оффисийн хүүхдүүд ороод ирдэг юм. Найз нөхөд маань биднийг их дэмжинэ. Хотоос зориод хүрээд ирнэ. Манай кафегаас гаргадаг хоол бүгд гэрийн хоол, бас үнэ нь 7000-7500 төгрөг байдаг. Амт чанар, үнэ боломжийн болохоор хүмүүс их ам сайтай байдаг. Би тогоочдоо амтлагч битгий хийгээрэй гэдэг юм. Тэгээд л хүмүүс дуртай байдаг байх.
-Мах, бараа бүтээгдэхүүний үнэ өдрөөс өдөрт нэмэгдээд л байна. Танайх дагаад үнээ нэмсэн үү. Эсвэл анх нээхдээ л ийм үнээр үйлчилж байв уу?
-Анх нээснээсээ үнээ өөрчлөөгүй. Хоолныхоо үнийг нэмэх бодол надад байхгүй. Махны үнэ өссөн ч хоолныхоо үнийг нэмж чадахгүй л байгаа. Бараа материалын үнэ энэ хэвээрээ өсөөд байвал 200-300 төгрөгөөр нэг порц хоолны үнийг нэмэгдүүлж магадгүй л юм даа.
-“Нислэг” кафед хэчнэн хүн ажиллаж байна вэ. Цалингаа тавих гээд зээл авсан гээд бичсэн байсныг тань уншсан...
-Кафегаа нээхдээ нөхөр бид хоёр засвараа өөрсдөө хийж байлаа, тоног төхөөрөмжөө бүгдийг зээлээр, түрээсээр авсан. Үнэнийг хэлэхэд гарааны бизнес эхлүүлж байгаа хүмүүст зээл олгох байгууллага олдоогүй ээ. ЖДҮ-гийн зээл авъя гэхээр үйл ажиллагаа явуулаад заавал нэг жил болсон байх шаардлагатай юм байна. Тэгээд бид хоёр байр, машинаас эхлээд хуримын бөгж, ээмэг гээд бүгдийг нь ломбардад тавиад кафегаа нээсэн. Бид өөдрөг хүмүүс, болно оо гээд л зүтгээд байгаа. Болно доо. Манай кафе одоогоор таван ажилтантай. Цалингаа тавихын тулд тэтгэврийн зээл авсаан, үнэн. Эхний цалингаа тэгэж тавьж байлаа. Дараа нь ахаасаа мөнгө зээлсэн. Манай хэд бид хоёрыг бодоод заавал өнөөдөр цалингаа авна гээд шахаад байдаггүй. Тэглээ гээд би нэг өдөр ч гэсэн цалинг нь хойш тавьчихъя гэж бодож байгаагүй. Яаж ийж байгаад л цалингаа хугацаанд нь тавихыг хичээдэг.
ХОЁРДУГААР ДАВХАРТ БАЙГУУЛАХ НОМЫН САНГИЙН НЭР “МОМОГИЙН НАЙЗУУД”
“Нислэг” кафегийн хоёрдугаар давхартаа тэд хүүхдийн номын сан байгуулахаар төлөвлөжээ. Хил гааль дээр бараа материал гацаж байгаагаас энэ төлөвлөгөө жаахан хойшлоод байгаа. Гэхдээ тэд хүүхдийн номын сандаа хэдийнэ нэр өгчээ. Тэр нь “Момогийн найзууд”. Саяхан бурханы орныг зорьсон П.Батхуяг найзынхаа дурсгалд зориулж ингэж нэрлэнэ гэдгээ Д.Цогт-Эрдэнэ ах хэлэв. “Богинохон хугацаанд амьдарсан ч гэлээ миний найз олон хүний сэтгэлд том орон зай үлдээжээ. Хар багаас нөхөрлөсөн Момотойгоо номын дэлгүүрээр гүйдэг, номын санд өнжин нөхөрлөдөг байлаа” гэж тэрбээр тэнгэрт дэвшсэн найзыгаа дурсав.
БОРООНЫ ДАРААХЬ ҮНЭР БИДНИЙГ ЭХ ОРОН РУУ МИНЬ БУЦААН ДУУДСАН
Тэдний дунд нэгнээ гэсэн хайр оршин буй. Ундармаа эгчээс анх танилцсан түүхийг асуухад “Цогоо манай найзын ангийн хүүхэд байсан юм байна лээ. Анх 2015 онд фэйсбүүкээр танилцаж байсан юм. Бид хоёр учрах ёстой хүмүүс байжээ гэж боддог. Манай хүн АНУ-д 12 жил амьдарч байгаад Монголдоо ирээд эндээ хамт амьдрах болсон доо. Учрах ёстой хүнтэйгээ учирсан болохоор би жаргаж амьдарч байна. Бид бие биенээ яг байгаагаар нь хүлээн авч хайрладаг учраас жаргалтай амьдардаг” гэлээ.
АНУ-д 12 жилийг үдсэн Д.Цогт-Эрдэнэ ах “Монголоо үнэхээр их санасан. Ялангуяа бороо орсны дараах үнэр шиг тийм тансан үнэр өөр ямар ч улсад байдаггүй юм билээ. Эх орноо санаад зүүдлээд сэрдэг үе байсан” гэлээ.
–Танд буцах бодол байсан уу?
-Үгүй ээ. Тэр талаар бодохыг ч хүсдэггүй. Эх орондоо ирээд амьдралынхаа аз жаргал, утга учраа олчихсон хүнд буцах бодол байгаагүй. Эхнэр маань заримдаа гадагшаа явъя гэдэг. Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүн амьдрахад Улаанбаатар тохиромжгүй хот шүү дээ. Гадагшаа явахаар бол эхнэрийнхээ төлөө л явна.
С.Ундармаа: Хааяа Монголоос өөр газар амьдармаар санагддаг юм. Нэг хэсэг Австралид хэсэг амьдрах гэж үзсэн. Тэндээ 14 хоногт 800 долларын тэтгэлэгтэй байдаг байлаа. Гэхдээ нутгаа санаад эргээд ирсэн. Яг л нөгөөх борооны дараах үнэр шиг...
...Улаанбаатарын утаа энд үл мэдэг сарнижээ. Хотын тийш саравчилахад сааралтан үзэгдэж, хамар цоргих нь эхүүн үнэр үл ялиг үнэртэх ийм цагаар “Нислэг” кафед бидний богинохон уулзалт борооны дараахь тансаг үнэрийн талаар ийн ярилцсаар өндөрлөлөө. 30-аадхан минутын өмнө гэгээтэй байсан гадаа үдшийн бүрий татаад эхэлчихэж. Олон улсын нислэг хүлээн авдаг байсан Буянт-Ухаа үдшийн бүрэнхийд эл хульхан үзэгдэнэ. Онгоцны мотор хүнгэнэсэн буянтай дэнжсэн уг нь. Гэхдээ зүгээр ээ. “Нислэг”-ээр үйлчлүүлэх үйлчлүүлэгчид Буянт-Ухаагийн буурал дэнжийг олноороо зорьж байх болтугай.
Т.Мөнхжаргал
Сэтгэгдэл (6)