Шинэчлэлийн Засгийн газар 100 өдрийн ажлаа тайлагнаж, яамдууд хэрхэн
үр бүтээлтэй ажилласан талаар танилцуулж байна. Иймд Эрүүл мэндийн дэд
сайд Ж.Амарсанаатай өнгөрсөн 100 хоногийн хугацаанд ямар ажил амжуулсан
талаар болон эрүүл мэндийн салбарын цаг үеийн асуудлаар ярилцлаа.
-Шинэчлэлийн Засгийн газар 100 өдрийн ажлын тайлангаа тайлагнаж байна. Харин таны хувьд Эрүүл мэндийн дэд сайдын албан тушаалд очоод мөн л 100 хонолоо. Энэ хугацаанд ямар ажил хийв?
-Эрүүл мэндийн яамны хувьд суурь шинэчлэл гэх зургаан зүйл дээр тулгуурлан шинэчлэл хийхийг зорьсон. Зарим нь ч үр дүнгээ өгч эхлээд байна. Тухайлбал, яамны дотоод бүтэц, тогтолцоо, эрүүл мэндийн даатгал болон санхүүжилтийг шинэчлэх, эмийн чанар аюулгүйн байдлыг хангах, эмийн зохистой хэрэглээг төлөвшүүлэх, салбар дахь сонирхлын зөрчил болон авлига хээл хахуультай тэмцэх, мөн соёлтой харилцааг бий болгох, зайн оношлогоо мэдээллийг хөгжүүлэх зэрэг үндсэн зургаан чиглэлээр шинэчлэлийг хийж байгаа. Үүнээс гадна ажлаа хүлээж авсан өдрөөс хойш монголын анагаах ухаан хаана байна вэ гэсэн судалгаа хийж байна. Дэлхийн хэмжээнд 1300 гаруй мэс ажилбар хийж байгаагаас манай улсад 400-500-г нь хийж байна. Мөн 2700 төрлийн лабораторын шинжилгээ хийж байгаагаас 400-г нь манай улсад хийж байна. Мөн өвчтнийг үнэлдэг 120 үнэлгээний аргаас манайд 6-7-г хэрэглэж байна. Үүнээс манай улсын анагаах ухаан ихээхэн хэмжээгээр хоцрогдсон байгаа нь харж болно. Иймд бид энэхүү хоцрогдлыг хэрхэн арилгах тал дээр хөгжлийн бодлогоо боловсруулж, төлөвлөгөөний дагуу хэрэгжүүлнэ. Энэ төрлийн судалгааг урьд өмнө манай яам хийж байгаагүй бөгөөд анагаах ухааны хөгжил хаана байгаагаа мэддэггүй байсан байна.
-Дээрх шинэчлэлүүд бодит үр дүнг авчирч байна уу?
-Шинэчлэлийн Засгийн газар 100 өдрийн ажлын тайлангаа тайлагнаж байна. Харин таны хувьд Эрүүл мэндийн дэд сайдын албан тушаалд очоод мөн л 100 хонолоо. Энэ хугацаанд ямар ажил хийв?
-Эрүүл мэндийн яамны хувьд суурь шинэчлэл гэх зургаан зүйл дээр тулгуурлан шинэчлэл хийхийг зорьсон. Зарим нь ч үр дүнгээ өгч эхлээд байна. Тухайлбал, яамны дотоод бүтэц, тогтолцоо, эрүүл мэндийн даатгал болон санхүүжилтийг шинэчлэх, эмийн чанар аюулгүйн байдлыг хангах, эмийн зохистой хэрэглээг төлөвшүүлэх, салбар дахь сонирхлын зөрчил болон авлига хээл хахуультай тэмцэх, мөн соёлтой харилцааг бий болгох, зайн оношлогоо мэдээллийг хөгжүүлэх зэрэг үндсэн зургаан чиглэлээр шинэчлэлийг хийж байгаа. Үүнээс гадна ажлаа хүлээж авсан өдрөөс хойш монголын анагаах ухаан хаана байна вэ гэсэн судалгаа хийж байна. Дэлхийн хэмжээнд 1300 гаруй мэс ажилбар хийж байгаагаас манай улсад 400-500-г нь хийж байна. Мөн 2700 төрлийн лабораторын шинжилгээ хийж байгаагаас 400-г нь манай улсад хийж байна. Мөн өвчтнийг үнэлдэг 120 үнэлгээний аргаас манайд 6-7-г хэрэглэж байна. Үүнээс манай улсын анагаах ухаан ихээхэн хэмжээгээр хоцрогдсон байгаа нь харж болно. Иймд бид энэхүү хоцрогдлыг хэрхэн арилгах тал дээр хөгжлийн бодлогоо боловсруулж, төлөвлөгөөний дагуу хэрэгжүүлнэ. Энэ төрлийн судалгааг урьд өмнө манай яам хийж байгаагүй бөгөөд анагаах ухааны хөгжил хаана байгаагаа мэддэггүй байсан байна.
-Дээрх шинэчлэлүүд бодит үр дүнг авчирч байна уу?
Шинэчлэлийн Засгийн газар 100 өдрийн ажлаа тайлагнаж, яамдууд хэрхэн үр бүтээлтэй ажилласан талаар танилцуулж байна. Иймд Эрүүл мэндийн дэд сайд Ж.Амарсанаатай өнгөрсөн 100 хоногийн хугацаанд ямар ажил амжуулсан талаар болон эрүүл мэндийн салбарын цаг үеийн асуудлаар ярилцлаа.
-Шинэчлэлийн Засгийн газар 100 өдрийн ажлын тайлангаа тайлагнаж байна. Харин таны хувьд Эрүүл мэндийн дэд сайдын албан тушаалд очоод мөн л 100 хонолоо. Энэ хугацаанд ямар ажил хийв?
-Эрүүл мэндийн яамны хувьд суурь шинэчлэл гэх зургаан зүйл дээр тулгуурлан шинэчлэл хийхийг зорьсон. Зарим нь ч үр дүнгээ өгч эхлээд байна. Тухайлбал, яамны дотоод бүтэц, тогтолцоо, эрүүл мэндийн даатгал болон санхүүжилтийг шинэчлэх, эмийн чанар аюулгүйн байдлыг хангах, эмийн зохистой хэрэглээг төлөвшүүлэх, салбар дахь сонирхлын зөрчил болон авлига хээл хахуультай тэмцэх, мөн соёлтой харилцааг бий болгох, зайн оношлогоо мэдээллийг хөгжүүлэх зэрэг үндсэн зургаан чиглэлээр шинэчлэлийг хийж байгаа. Үүнээс гадна ажлаа хүлээж авсан өдрөөс хойш монголын анагаах ухаан хаана байна вэ гэсэн судалгаа хийж байна. Дэлхийн хэмжээнд 1300 гаруй мэс ажилбар хийж байгаагаас манай улсад 400-500-г нь хийж байна. Мөн 2700 төрлийн лабораторын шинжилгээ хийж байгаагаас 400-г нь манай улсад хийж байна. Мөн өвчтнийг үнэлдэг 120 үнэлгээний аргаас манайд 6-7-г хэрэглэж байна. Үүнээс манай улсын анагаах ухаан ихээхэн хэмжээгээр хоцрогдсон байгаа нь харж болно. Иймд бид энэхүү хоцрогдлыг хэрхэн арилгах тал дээр хөгжлийн бодлогоо боловсруулж, төлөвлөгөөний дагуу хэрэгжүүлнэ. Энэ төрлийн судалгааг урьд өмнө манай яам хийж байгаагүй бөгөөд анагаах ухааны хөгжил хаана байгаагаа мэддэггүй байсан байна.
-Дээрх шинэчлэлүүд бодит үр дүнг авчирч байна уу?
-Суурь зургаан асуудлаа тодорхойлж, үүний хүрээнд тушаал шийдвэрүүд нь гараад үүрэг даалгавар өгөөд ажиллаж байна. Шууд үр дүн гарна гэдэг явцуу зүйл. Цаг хугацаа шаардагдана.
-Эрүүл мэндийн салбарт тулгарч байгаа хамгийн хэцүү ямар асуудал байна вэ?
-Эмнэлгүүдийн ачаалал байна. Дүүргийн болон нэгдсэн эмнэлэг, ГССҮТ, ХӨСҮТ, ХСҮТ, Түргэн тусламжийн 103, Энэрэл зэрэг эмнэлгүүдийн ачаалал маш их байна. Би анх ажлаа авсан өдрөө Түргэн тусламжийн 103 төвийн үйл ажиллагаатай танилцсан. Манай 103 төвийн ачаалал дэлхийн дунджаас 5-6 дахин их байсан. Тийм учраас манай дуудлагын хугацаа урт бөгөөд дэлхийн хэмжээнд 5-8 минутад түргэн очих ёстой бол манайд 30 минутаас 1 цагийн хооронд хүрч өвчтнүүдэд үйлчилгээ үзүүлдэг. Өнгөрсөн долоо хоногт би Баянзүрх дэх салбар дээр гарч дуудлаганд явсан. Бид Дарь-Эх рүү очих ирэх цаг нийлээд 2 цаг болж байна. Нэг л дуудлагад ийм хугацаа зарцуулж байхад гэтэл нийслэлийн хэмжээнд өдөрт 500-700 дуудлага ирдэг.
Бидний хувьд шалтаг тоочоод, зовлон ярих ёсгүй. Харин үүнийг хэрхэн шийдэх гарцыг олох ёстой. Иймд би Түргэн тусламжийг түргэн болгохын тулд Замын цагдаагийн удирдлагатай хамтран ажиллаж байна. Замын цагдаагийн түгжрэлтэй байгаа хэсгүүдэд цагдаа зогсоох, зам тавихгүй байгаа жолооч нарт хариуцлага тооцох боломжтой гэсэн юм. Мөн ямар нэгэн осол аваар болоход цагдаагийн албан хаагчид хамгийн түрүүнд очдог. Тэд анхан шатны тусламж үзүүлж чадахгүй тул хүн амь нас эрсдэх магадлал өндөр байдаг. Иймд яамнаас Замын цагдаагийн албан хаагчдыг энэ чиглэлээр мэргэшүүлэхээр хамтран ажиллахаар болоод байна. Ирэх он дуустал нийт албан хаагчдын гуравны нэгд энэхүү боловсролыг олгох болно.
-Эмнэлгүүдийн барилгын ажлын явц хэр байна вэ?
-Ерөнхийдөө бол ихэнх барилгын ажил удаашралтай байна. Иймд зарим барилгын ажлыг түргэтгэх ажлыг хийж байна. Үр дүнгээ ч өгсөн. Тухайлбал, Дулааны цахилгаан станц дулаан өгөх боломжгүй гэсэн шалтгаанаар Түлэнхийн төвийн барилгын ажил зогссон байсан. Үүнийг буцаан хэвийн үргэлжлүүлэхээр болсон. Мөн гуравдугаар төрхийн барилгын ажил зогссон байсан бөгөөд гүйцэтгэгч компанид нь шаардлага тавьсны дагуу хэвийн үргэлжилж байна. Иймдээ ч ирэх онд ашиглалтад өгөхөөр ажиллаж байна. Үүнээс гадна нэгдүгээр төрхийн өргөтгөлийг ирэх онд хүлээлгэн өгөхөөр ажиллаж байна. Харин Нисэхэд баригдаж байгаа дөрөвдүгээр төрх дэд бүтцийн асуудлаас болоод зогсонги байдалд ороод байна.
-Төрийн албан хаагчдын эмнэлгийг Хууль зүйн яам ажлын байрны зориулалтаар ашиглахаар болоод байна. Энэ талаар ЭМЯ ямар байр суурь илэрхийлж байгаа вэ?
-Энэ талаар ЭМЯ-ны байр суурь гэхээс илүүтэйгээр хувийн байр сууриа илэрхийлье. Хамгийн гол нь тухайн барилгыг очиж үзэх нь чухал юм. Учир нь зарим хүмүүс тэрхүү барилгыг эмнэлгийн бус оффиссын зориулалтаар баригдсан гэж үзэж байгаа. Хэрвээ тийм бол зориулалтаар ашиглах нь зүйтэй юм болов уу гэж бодож байна.
-Сүүлийн үед танай салбарт ДОХ-ын асуудал хурцаар хөндөгдөж байна. Энэ талаар яам ямар бодлого баримтлаж байна вэ?
-Манайд ДОХ-ын 120 тохиолдол илрээд байна. Энэ бол тийм ч их өндөрт орох тоо биш. Гэхдээ 120 тохиолдолын цаана 600-700 тохиолдол байна гэж үздэг. Тиймээс 600-700 байна гэж үзээд сэргийлэх арга хэмжээг авч байх ёстой. Одоогийн байдлаар 120 хүнээс 17 хүн нас бараад байна. Үүнийг элэгний вирустай харьцуулахад өчүүхэн тоо. Элэгний В, С вирусаас болж манайд жилдээ 2500 хүн нас барж байна. Гэтэл ДОХ-оос болоод сүүлийн арван жилд 15 хүн нас барсан. Иймд харьцангуй хандах ёстой байх аа.
-Ажлаа авснаас нэлээн олон элчин сайдтай уулзлаа. Эдгээр уулзалт ямар нэгэн үр ашигаа өгөв үү?
-Японы буцалтгүй тусламжийн хүрээнд ЭМШУИС-ийн харьяа олон улсын стандартад нийцсэн жишиг эмнэлэг байгуулахаар болсон. Тэд ганц эмнэлэг бариад өгөх бус эхний таван жилдээ боловсон хүчин болон техник хэрэгслээр хангахаар болсон. Мөн Азийн хөгжлийн банкны зээл тусламжаар Сонгинохайрхан дүүргийн эмнэлгийг шинэчлэхээр болсон. Үүнийг бас жишиг эмнэлэг болгохоор ажиллаж байна. БНСУ-ын тусламжаар оношлогооны төв байгуулахаар болсон. Энэ ажил ирэх онд эхэлнэ.
-Өнгөрсөн 100 хоногт Д.Удвал сайдтай хэрхэн гар нийлж ажиллав?
-Нэг Шинэчлэлийн Засгийн газрын бүрэлдэхүүнд байгаа, нэг зорилготой хүмүүс. Харин тэрхүү зорилгодоо хүрэхдээ санал зөрөх асуудал гарахыг үгүйсгэхгүй. Арга нь өөр ч гэсэн нэг газар очих тул хамтраад ажиллана.
-Шинэчлэлийн Засгийн газар 100 өдрийн ажлын тайлангаа тайлагнаж байна. Харин таны хувьд Эрүүл мэндийн дэд сайдын албан тушаалд очоод мөн л 100 хонолоо. Энэ хугацаанд ямар ажил хийв?
-Эрүүл мэндийн яамны хувьд суурь шинэчлэл гэх зургаан зүйл дээр тулгуурлан шинэчлэл хийхийг зорьсон. Зарим нь ч үр дүнгээ өгч эхлээд байна. Тухайлбал, яамны дотоод бүтэц, тогтолцоо, эрүүл мэндийн даатгал болон санхүүжилтийг шинэчлэх, эмийн чанар аюулгүйн байдлыг хангах, эмийн зохистой хэрэглээг төлөвшүүлэх, салбар дахь сонирхлын зөрчил болон авлига хээл хахуультай тэмцэх, мөн соёлтой харилцааг бий болгох, зайн оношлогоо мэдээллийг хөгжүүлэх зэрэг үндсэн зургаан чиглэлээр шинэчлэлийг хийж байгаа. Үүнээс гадна ажлаа хүлээж авсан өдрөөс хойш монголын анагаах ухаан хаана байна вэ гэсэн судалгаа хийж байна. Дэлхийн хэмжээнд 1300 гаруй мэс ажилбар хийж байгаагаас манай улсад 400-500-г нь хийж байна. Мөн 2700 төрлийн лабораторын шинжилгээ хийж байгаагаас 400-г нь манай улсад хийж байна. Мөн өвчтнийг үнэлдэг 120 үнэлгээний аргаас манайд 6-7-г хэрэглэж байна. Үүнээс манай улсын анагаах ухаан ихээхэн хэмжээгээр хоцрогдсон байгаа нь харж болно. Иймд бид энэхүү хоцрогдлыг хэрхэн арилгах тал дээр хөгжлийн бодлогоо боловсруулж, төлөвлөгөөний дагуу хэрэгжүүлнэ. Энэ төрлийн судалгааг урьд өмнө манай яам хийж байгаагүй бөгөөд анагаах ухааны хөгжил хаана байгаагаа мэддэггүй байсан байна.
-Дээрх шинэчлэлүүд бодит үр дүнг авчирч байна уу?
-Суурь зургаан асуудлаа тодорхойлж, үүний хүрээнд тушаал шийдвэрүүд нь гараад үүрэг даалгавар өгөөд ажиллаж байна. Шууд үр дүн гарна гэдэг явцуу зүйл. Цаг хугацаа шаардагдана.
-Эрүүл мэндийн салбарт тулгарч байгаа хамгийн хэцүү ямар асуудал байна вэ?
-Эмнэлгүүдийн ачаалал байна. Дүүргийн болон нэгдсэн эмнэлэг, ГССҮТ, ХӨСҮТ, ХСҮТ, Түргэн тусламжийн 103, Энэрэл зэрэг эмнэлгүүдийн ачаалал маш их байна. Би анх ажлаа авсан өдрөө Түргэн тусламжийн 103 төвийн үйл ажиллагаатай танилцсан. Манай 103 төвийн ачаалал дэлхийн дунджаас 5-6 дахин их байсан. Тийм учраас манай дуудлагын хугацаа урт бөгөөд дэлхийн хэмжээнд 5-8 минутад түргэн очих ёстой бол манайд 30 минутаас 1 цагийн хооронд хүрч өвчтнүүдэд үйлчилгээ үзүүлдэг. Өнгөрсөн долоо хоногт би Баянзүрх дэх салбар дээр гарч дуудлаганд явсан. Бид Дарь-Эх рүү очих ирэх цаг нийлээд 2 цаг болж байна. Нэг л дуудлагад ийм хугацаа зарцуулж байхад гэтэл нийслэлийн хэмжээнд өдөрт 500-700 дуудлага ирдэг.
Бидний хувьд шалтаг тоочоод, зовлон ярих ёсгүй. Харин үүнийг хэрхэн шийдэх гарцыг олох ёстой. Иймд би Түргэн тусламжийг түргэн болгохын тулд Замын цагдаагийн удирдлагатай хамтран ажиллаж байна. Замын цагдаагийн түгжрэлтэй байгаа хэсгүүдэд цагдаа зогсоох, зам тавихгүй байгаа жолооч нарт хариуцлага тооцох боломжтой гэсэн юм. Мөн ямар нэгэн осол аваар болоход цагдаагийн албан хаагчид хамгийн түрүүнд очдог. Тэд анхан шатны тусламж үзүүлж чадахгүй тул хүн амь нас эрсдэх магадлал өндөр байдаг. Иймд яамнаас Замын цагдаагийн албан хаагчдыг энэ чиглэлээр мэргэшүүлэхээр хамтран ажиллахаар болоод байна. Ирэх он дуустал нийт албан хаагчдын гуравны нэгд энэхүү боловсролыг олгох болно.
-Эмнэлгүүдийн барилгын ажлын явц хэр байна вэ?
-Ерөнхийдөө бол ихэнх барилгын ажил удаашралтай байна. Иймд зарим барилгын ажлыг түргэтгэх ажлыг хийж байна. Үр дүнгээ ч өгсөн. Тухайлбал, Дулааны цахилгаан станц дулаан өгөх боломжгүй гэсэн шалтгаанаар Түлэнхийн төвийн барилгын ажил зогссон байсан. Үүнийг буцаан хэвийн үргэлжлүүлэхээр болсон. Мөн гуравдугаар төрхийн барилгын ажил зогссон байсан бөгөөд гүйцэтгэгч компанид нь шаардлага тавьсны дагуу хэвийн үргэлжилж байна. Иймдээ ч ирэх онд ашиглалтад өгөхөөр ажиллаж байна. Үүнээс гадна нэгдүгээр төрхийн өргөтгөлийг ирэх онд хүлээлгэн өгөхөөр ажиллаж байна. Харин Нисэхэд баригдаж байгаа дөрөвдүгээр төрх дэд бүтцийн асуудлаас болоод зогсонги байдалд ороод байна.
-Төрийн албан хаагчдын эмнэлгийг Хууль зүйн яам ажлын байрны зориулалтаар ашиглахаар болоод байна. Энэ талаар ЭМЯ ямар байр суурь илэрхийлж байгаа вэ?
-Энэ талаар ЭМЯ-ны байр суурь гэхээс илүүтэйгээр хувийн байр сууриа илэрхийлье. Хамгийн гол нь тухайн барилгыг очиж үзэх нь чухал юм. Учир нь зарим хүмүүс тэрхүү барилгыг эмнэлгийн бус оффиссын зориулалтаар баригдсан гэж үзэж байгаа. Хэрвээ тийм бол зориулалтаар ашиглах нь зүйтэй юм болов уу гэж бодож байна.
-Сүүлийн үед танай салбарт ДОХ-ын асуудал хурцаар хөндөгдөж байна. Энэ талаар яам ямар бодлого баримтлаж байна вэ?
-Манайд ДОХ-ын 120 тохиолдол илрээд байна. Энэ бол тийм ч их өндөрт орох тоо биш. Гэхдээ 120 тохиолдолын цаана 600-700 тохиолдол байна гэж үздэг. Тиймээс 600-700 байна гэж үзээд сэргийлэх арга хэмжээг авч байх ёстой. Одоогийн байдлаар 120 хүнээс 17 хүн нас бараад байна. Үүнийг элэгний вирустай харьцуулахад өчүүхэн тоо. Элэгний В, С вирусаас болж манайд жилдээ 2500 хүн нас барж байна. Гэтэл ДОХ-оос болоод сүүлийн арван жилд 15 хүн нас барсан. Иймд харьцангуй хандах ёстой байх аа.
-Ажлаа авснаас нэлээн олон элчин сайдтай уулзлаа. Эдгээр уулзалт ямар нэгэн үр ашигаа өгөв үү?
-Японы буцалтгүй тусламжийн хүрээнд ЭМШУИС-ийн харьяа олон улсын стандартад нийцсэн жишиг эмнэлэг байгуулахаар болсон. Тэд ганц эмнэлэг бариад өгөх бус эхний таван жилдээ боловсон хүчин болон техник хэрэгслээр хангахаар болсон. Мөн Азийн хөгжлийн банкны зээл тусламжаар Сонгинохайрхан дүүргийн эмнэлгийг шинэчлэхээр болсон. Үүнийг бас жишиг эмнэлэг болгохоор ажиллаж байна. БНСУ-ын тусламжаар оношлогооны төв байгуулахаар болсон. Энэ ажил ирэх онд эхэлнэ.
-Өнгөрсөн 100 хоногт Д.Удвал сайдтай хэрхэн гар нийлж ажиллав?
-Нэг Шинэчлэлийн Засгийн газрын бүрэлдэхүүнд байгаа, нэг зорилготой хүмүүс. Харин тэрхүү зорилгодоо хүрэхдээ санал зөрөх асуудал гарахыг үгүйсгэхгүй. Арга нь өөр ч гэсэн нэг газар очих тул хамтраад ажиллана.
Б.Даваа
Сэтгэгдэл (11)