ЛУВСАНБАЛДАН ЦЭРЭНДАВАА /1956-2016/



Нефть, хийн үндэсний ассосиацийн тэргүүн Лувсанбалдангийн Цэрэндаваа 2016 оны 05 сарын 24-ний өдөр өвчний улмаас таалал төгсч Монголын газрын тосны салбарт нөхөж барашгүй гарз тохиолоо.



Л.Цэрэндаваагийн 1996 онд үүсгэн байгуулсан “Жамп” ХХК нь Монгол Улсад газрын тосны бүтээгдэхүүн импортлох, худалдаалах чиглэлээр байгуулагдсан хамгийн анхны хувийн хэвшлийн компаниудын нэг байсан бөгөөд түүний 2008 онд үүсгэн байгуулсан “Петрожамп” ХХК нь өдгөө газрын тосны салбарын хөрөнгө оруулалтыг нэмэгдүүлэх, импортын олон эх үүсвэрийг бий болгох, газрын тосны хими, боловсруулалт хийх зэрэг олон чиглэлээр амжилттай ажиллаж байна.



Тэрбээр 2010 оноос хойш дотооддоо газрын тосны бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж, гадаад зах зээлээс хараат байдлыг бууруулах, Монгол Улсад газрын тосны боловсруулах үйлдвэрийг байгуулах зорилгоор өөрийн мэдлэг оюуныг харамгүй чилээж, хамгийн бага үнэтэй нефть бүтээгдэхүүнээр хэрэглэгчдийг хангах чин хүсэл эрмэлзэлтэй, түүнийгээ ч амьдралд бодитоор хэрэгжүүлж ирсэн нэгэн байлаа.



Газрын тосны салбарын хөгжилд оруулсан талийгаачийн хувь нэмэр үнэлшгүй их бөгөөд өөрийн ухамсарт амьдралын ихэнх хэсгийг энэ салбарын хөгжил дэвшлийн төлөө зориулсан, аливаад шинийг илэрхийлэгч, манлайлагч, сурган хүмүүжүүлэгч, газрын тосны салбарын ноён оргилуудын нэг байлаа.



Бидний эрхэм нөхөр, хамтран зүтгэгч Л.Цэрэндаваагийн ажилч хичээнгүй, хүнлэг энэрэнгүй, шударга, зарчимч, тууштай, эхэлсэнээ дуусгадаг зан чанар, дотно дүрх төрх нь Монгол Улсын Газрын тосны салбарын хамт олны зүрх сэтгэлд мөнхөд дурсагдах болно.

МАХН-ын 76 нэр дэвшигч өнөөдөр Чингисийн талбайд өлсгөлөн зарлах гэж байна. Уг өлсгөлөнд МАХН-ын дарга Н.Энхбаяр, Барилга хот байгуулалтын сайд З.Баянсэлэнгэ, Шадар сайд Ц.Оюунбаатар, МАХН-ын дэд дарга Э.Эрдэнэжамъяан, нарийн бичгийн дарга Б.Тулга гэх мэт хүмүүс оролцоно гэх мэдээлэл байна. Өлсгөлөн зарлах болсон шалтгаан нь МАХН-ын дарга Н.Энхбаяр болон дэд дарга Э.Эрдэнэжамъян нарыг сонгуульд оролцуулахгүй гэснийг эсэргүүцэж буйтай холбоотой юм.



МАХН-ын дарга Н.Энхбаярыг ялтайд тооцогдох хугацаа нь дуусаагүй учир төрийн албан тушаал хаших эрхгүй гэсэн байна. Харин Э.Эрдэнэжамъяаны хувьд дэд сайдаар ажиллаж байхдаа Интерпол руу захидал бичсэнээсээ болж төрд ажиллах эрхээ дөрвөн жилээр хасуулжээ.

Телевизүүдийн холбоо ил захидал илгээлээ

Долоон буудлын уулзвараас Чингэлтэйн эцсийн буудал хүртэлх 3,3 км авто замын өргөтгөл шинэчлэлтийн ажлын хүрээнд 7 буудлын уулзвараас Хайлаастын салдаг уулзвар хүртэл 700м замыг 2016.05.28-ны 06:00 цагаас 2016.06.01-ны 06:00 цаг хүртэл хааж хучилтын ажил хийх болсныг мэдэгдье. Зам хаах хугацаанд иргэд Хайлаастын замыг сонгон зорчино уу.

ХХААЯ-ны авлигын сүлжээг зарлалаа

Онцгой байдлын ерөнхий газрын дарга бригадын генерал Т.Бадрал Хөвсгөл аймгийн Тариалан суманд ажиллаж Гал түймэр унтраах, аврах 46 дугаар ангийн нээлтийн арга хэмжээнд оролцон үг хэллээ.

УИХ-ын сонгуульд нам эвслээс нэр дэвшүүлэх ажиллагааг 23-аас эхлүүлж эхлэн тав хоногийн дотор буюу өнөөдөр дуусгавар болгож байгаа.

Харин Монголбанк энэ удаагийн дуудлага худалдаагаар ирүүлсэн саналыг биелүүлээгүй болно.

АСЕМ-ын бэлтгэл ажил хэвийн үргэлжилж байна

Хан-Уул дүүрэг дэх Нисэхийн зам буюу “Буянт-Ухаа-1” хорооллын урд замд “Sinotruk ZZ” маркийн автомашины жолооч унадаг дугуйтай явсан иргэнийг мөргөж амь насыг нь хохироожээ.

Өчигдөр буюу энэ сарын 26-ны орой эрүүгийн ертөнцийн ”Мунзуй” хочит Г.Нямдоржийг УМБГ-ын Зохион байгуулалттай гэмт хэрэгтэй тэмцэх хэлтсийнхэн баривчилсан талаар эх сурвалж мэдээллээ. Түүнийг Баянгол дүүргийн нутаг дэвсгэр, гуравдугаар хороололд байрладаг ”Rich Hill” зочид буудалд бусдыг барьцаалан мөнгө нэхэн, дээрэмдэж байхад нь үйлдэл дээр нь баривчилсан аж.

Тус тойрог сонгуулийн хуулийн өөрчлөлтөөр дөрвөн мандаттай болсон бөгөөд дүүргийн АН–ынхан өчигдөр нэр дэвшигчидээ тодорхой болголоо.
Ямартай ч АН-хан дараах нэр дэвшигчийг олон цензурыг харгалзан тун чиг боломжийн шийдвэрт хүрчээ. УИХ гишүүдээс Лу.Болд, Г.Батхүү, АН ын дараа үеийн улс төрчид болох Ж.Ганхуяг, Г.Байгалмаа нар ХУД-ээс тодорлоо.

Дээрх нэр дэвшигчдийн сонголт нь олон сонирхолыг нэгтгэсэнээрээ хамгийн “оптимальный” болж чадаж. Тухайлбал: АН-н мөнхийн “зовлон” фракцын хуваарилалтаар МОАХ – с Г.Байгалмаа, МОАН –с Лу.Болд, Г.Батхүү, Алтангадас – с Ж.Ганхуяг. АН- н өнөөгийн УИХ-д эзлэх суудал нь 38 буюу нийт тойргийн 50%. Иймд тойрог бүрийн 50% нь “улирагсад” гэвэл /З.Энхболдын гол шаардлага/ дээр дурьдсан Лу.Болд, Г.Батхүү нар. Харин жендэрийн хувьд 30% гэвэл 1 квот нь эмэгтэй байх нөхцлийг Г.Байгалмаа, тойргийн “гал тогоо”-д байж сонгогчидтой гардан ажилласан шаардлагыг 8 жил Засаг даргын албыг хашсан Ж.Ганхуяг гэхчилэнгээр тус тус хангажээ.

Өмнөх 2012 оны Улсын их хурлын сонгуулиар ялалт байгуулсан Лу.Болд гишүүн тойрогтоо тогтмол уулзалтуудыг зохион байгуулж томоохон ажлуудыг санаачлан хийж хэрэгжүүлсэнд сонгогчид ам сайтай байдаг юм билээ. Мөн Лу.Болд гишүүний хувьд туршлагатай, гадаад харилцаа тал дээр Монголын нүүрийг тахалдаг улс төрч гэж хэлэхэд бараг л хэлсдэхгүй байх. Иймдээ ч Лу.Болд гишүүн ХУД АН-ынхнаас бүрэн дэмжлэг авч нэгээр гарч байх шиг.

Хоёр дахь квотын “эзнээр” ХУД Засаг дарга Ж.Ганхуяг “тодорсон”. Ж.Ганхуягийн хувьд дүүрэгтээ хоёр удаа Засаг даргаар сонгогдон ажиллаж байгаа төрийн менежментийн хувьд бэлтгэгдсэн менежер гэх юм билээ. Зөв менежмэнтийг хийсний үр дүнд дүүрэгтээ жил бүр төсвөөс хамгийн их санхүүжилтийг татаж чадсан сүйхээтэй залуу. Энэ ч утгаараа сүүлийн найман жил Хан-Уул дүүрэг танихын аргагүй өөрчлөгдөж, дүүргийн жирийн иргэдээс эхлээд АН жирийн гишүүд ч дүүргийн намынхаа дэд дарга, “унаган хүүд” бүрэн дэмжлэгээ өгчээ. Нөгөө талаас АН –н дараа үеийн улс төрчид буюу 70-аад оны “даруулж даруулж ирсэн” гэх дунд үеийнхэн ч түүнийг тун хүчтэй дэмжиж байгаа гэнэ.

Г.Батхүү гишүүн нь Өвөрхангайгаас хоёронтоо УИХ гишүүний сэнтийд сууж байгаа туршлагатай улс төрч. Энэ жил тэрээр Өвөрхангайдаа үзэлгүйгээр Хан-Уулыг сонгосон нь бас учиртай. Магадгүй өнгөрсөн 2012 оны сонгуулиар маш их хэл ам болж байж сонгогдож байсан нь ийн буйраа сэлгэхэд хүргэсэн бололтой.

Эсрэгээрээ МОАХ-ын угшилтай Г.Байгалмаа анхнаасаа хүчтэй яригдаж байсан. Их хурлын даргын зөвлөх тэрээр Дэд сайдаар ажиллаж байхдаа Хан-Уул руу хүчтэй анхаарч тэнд өөрийн дэмжигчдийг бий болгож чадсан “авхаалжтай” нэгэн. Г.Байгалмааг МОАХ –н партизанууд хүчтэй дэмжихээс гадна АН-н 1-р хүн далдуур зөвлөхөө чамлахааргүй зүтгүүлсэнээр квотын эзэн болгож чаджээ.

Иймээс ХУД-ийн АН-хан Лу.Болд, Г.Батхүү, АН ын дараа үеийн улс төрчид болох Ж.Ганхуяг, Г.Байгалмаа нараа дэвшүүлээд явсан нь багадаа намын дотоод эв нэгдэл, ихдээ сонгуульд ялах боломж гэж үзжээ. Өнөөгийн нөхцөл байдлаас харахад дээрх хувилбараас илүү зөв сонголт харагдахгүй байна. Одоо ҮЗХ батлах л үлдлээ.

Монголын Өмгөөлөгчдийн холбоо, Хуульчдын холбооны Өмгөөлөгчдийн хорооны хуульч, өмгөөлөгчид “Иргэддээ-Тусалъя” аяны хүрээнд иргэдэд хууль зүйн үнэ төлбөргүй зөвлөгөө өгч байна. Арга хэмжээ өнөөдөр 10:00-16:00 цагийн хооронд үргэлжилнэ.

Уул уурхайн яамнаас мэдээлснээр энэ сарын 25-ны өдрийн байдлаар улсын хэмжээнд дунджаар ердийн хэрэглээний 40 хоногийн газрын тосны бүтээгдэхүүний нөөцтэй байна.

АН-ынхан өнөөдөр ээлжит бус ҮЗХ-ны хурлаа хийхээр зар тараагаад байна. ҮЗХ өнөөдөр 18.00 цагаас Төрийн ордонд хуралдах тов гарчээ. Уг хурлаар 2016 оны УИХ-ын ээлжит сонгуульд АН-аас нэр дэвших хүмүүсээ тодруулна

Нийслэлийн Засаг даргын санаачилгаар “Найрсаг Улаанбаатар” хөтөлбөрийн хүрээнд нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газраас Батлан Хамгаалахын яам, Зэвсэгт хүчний Жанжин штаб, Хил хамгаалах Ерөнхий газар, Онцгой байдлын Ерөнхий газартай хамтран Улаанбаатар цэргийн хүрээний анги, байгууллагуудын дунд тэргүүний тохижилттой, жагсаалч анги шалгаруулах ”Монгол цэргийн жавхаа’’ уралдааныг 4 дэх жилдээ зохион байгуулж байна.

Хүйтэн дайны үеийн зөвлөлтийн арга барил бүхий хэв маягтай оросын тагнуулын сүлжээний гишүүний шүүх хурал лхагва гаригт явагдлаа. АНУ-ын банкны системийн талаар тагнуулын үйл ажиллагаа явуулж байсан хэрэгт Оросын банкны мэргэжилтэн, 41 настай Евгений Буряковыг буруутай хэмээн шүүхээс шийдвэр гаргаж, түүнийг 2.5 жил шоронд хорих ялыг шүхээс оноосон байна. АНУ-ын холбооны бүсийн шүүгч Ричард Берман мөн 10000 ам.долларын торгуулийг түүнд ногдуулсан байна. Яллагчид түүнийг дипломатуудтай холбоо үүсгэн, тэдэнтэй хамтран ОХУ-ын банкнуудын эсрэг АНУ-ын зүгээс тавьж болзошгүй хоригийн талаар эдийн засгийн тагнуулын мэдээллүүдийг цуглуулж байсан болон АНУ-ын эрчим хүчний өөр эх үүсвэр, хувилбар, нөөц бололцоог хайж эрэлхийлж байгаа талаарх мэдээллүүдийг цуглуулж байсан хэрэгт буруутгасан байна. Түүнийг эдгээр мэдээллүүдийг 2012 оноос 2015 оны 1 дүгээр сар хүртэл идэвхтэй цуглуулсаныг баталсан байна. Түүний харьяалагддаг нууц тагнуулын бүлгийг ”Хууль зөрчигчид” гэж нэрийддэг бөгөөд уг бүлгийн гишүүд нь АНУ-д өөр нэр, бичиг баримт ашиглан олон жилийн турш энгийн хүмүүс шиг амьдарч байдаг талаар АП агентлаг мэдээллээ.

Дөрвөн настай хүү нохойд уруулсаны улмаас шархаа даалгүй амиа алдсан харамсалтай хэрэг өнгөрсөн гуравдугаар сард гарсан билээ.

Тэгэхээр намын дүрэмд заасны дагуу Засгийн газрынхаа эсрэг санал өгсөн болон түүнтэй адил үйлдэл гаргасан гишүүдийн УИХ-д нэр дэвших эрхийг нь хасч хариуцлага тооцох ёстой гэж буй аж. УИХ-ын сонгуульд нэр дэвшигчдийн нэрсийг ҮЗХ-оор хэлэлцэхийн өмнө хяналтын хорооноос ийм шийдвэр гаргасан нь АН доторх зөрчлийг улам хурцатгаж мэдэхээр байна. Учир нь уг асуудлыг Ардчилсан намын дүрэмд тодорхой заасан байдаг тул өнөөдөр хуралдах ҮЗХ-ны шийдвэрээс нэр бүхий 15 гишүүн нэр дэвших, эс дэвших асуудал шийднэ гэж байгаа юм. Өнөөдрийн шийдвэр АН-ыг дүрмээ хэрэгжүүлдэг эс хэрэгжүүлдэгийг харуулна.

Шилэн дансны тухай хуулийг нийслэл, дүүргийн харьяа төсөвт байгууллагууд 96,4 хувиар биелүүлжээ