Сонгинохайрхан дүүргийн цагдаагийн хэлтсийн эрүүгийн төлөөлөгч, дэслэгч Г.Ганбаяр галд өртөн шатаж байсан айлаас дөрвөн хүний амь аварч, баатарлаг үйлс бүтээгээд буй. Түүнийг өнөөдөр хотын удирдлагууд хүлээн авч уулзан, нийслэлийн тэргүүний ажилтан цол тэмдгээр шагнаж, урамшууллаа.

Дэслэгч Г.Ганбаярыг энэ сарын 24-ны өглөө 08.00 цагийн үед ажилдаа явж байтал автобусны буудлын ойролцоох нэгэн айлын байшин шатаж байгаа мэт утаа суунаглаж харагдсан гэдэг. Яаран гүйж очоод хашааны завсраар хартал гал хурдацтай тархаж байсан бөгөөд тэрээр байшингийн цонхыг хагалан орж, галын аюулаас дөрвөн хүний эрдэнэт амийг аварсан юм.

Гэрэл

АН-ын сунгаа сар шахуу хугацаанд үргэлжилж таван нэр дэвшигч 21 аймаг 9 дүүрэгт уулзалтаа хийж дууслаа. Алдаатай оноотой, хэрүүлтэй маргаантай үргэлжилсэн АН-ын шинэчлэх сунгааны дүн энэ сарын 29 нд гарна. Хэн намын дарга болох бол гэсэн таамаглал АН-ынханд төдийгүй нийт монголчуудын хүлээлт болоод байгаа. Харин таван нэр дэвшигчдээс илүүтэй зарим нэг хүнийг нэр дэвшүүлж ард нь байгаа хүмүүс эхнээсээ бачимдаад эхэлсэн бололтой. Түүний нэг нь АН-ын сунгааны хугацаанд Дэлхийн эдийн засгийн чуулганд оролцож байсан Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж эх орондоо ирсэн даруйдаа хүчний байгууллагуудад үүрэг өгсөн гэнэ. Үнэндээ бол Ерөнхийлөгчид хэн нам дарга болбол ашигтай, хэн намын дарга болбол аюултай гэдэг нь олны нүдэнд тодорхой байгаа ч бүр улаан цагаандаа гарч рейтингээрээ тэргүүлж яваа Н.Алтанхуягт арга хэмжээ авахыг үүрэгдсэн байна. Мэдээж хэрэг түүнийг намын дарга болбол өс авна гэсэн айдастай байгаа тэрбээр намын дарга болгохгүй байх сүүлийн арга нь баривчилгаа байхыг үгүйсгэхгүй гэж албаны эх сурвалж хэлж байна.



Б.Болд

Сэргээшийн сорьц шинжилдэг лаборатори

-Өнөөдрийн оффшорчид дунд хамгийн их амьтны хараал идэж байгаа ч гэсэн оффшорт мөнгө байршуулснаа хүлээсэн нь ганц Баярцогт. Хэрвээ шалгагдаад эхэлбэл Баярцогтын тэр сая ам.доллар үнэхээр өчүүхэн мөнгө ч байж магадгүй.Шалгах ёстой субъект нь Монголын төр. Тиймээс төрд шаардлага хүргүүлнэ.

-Эрдэнэтийн 49, ХХБ, нормаль болон Баярцогт офшоор-


нэг. Хүний эсрэг “Ард түмэн”


-Ард түмэн бөөн баяр аа. Эрдэнэтийн 49 хувийг ард түмэн бидэндээ эргүүлж авах юм байна. Бас ард түмэн биднийгээ баяжуулахын оронд өөрөө баяжсан пяадалуудын мөнгийг офшоороос нь хурааж ирээд ард түмэн бядандаа өгөх юм байна. Ингэж гялайх гэж, ард түмэн бид чинь цулайх нээ...


Гэхдээ нэг “Но” байна. Эрдэнэтийг ард түмэн л авч байгаагаас биш чи авсан явдал байхгүй. Иймээс, чи яаран баярлах хэрэггүй, ард түмэнд л Эрдэнэтийг өгөх гэж байгаагаас бус чамд ГОК-ийг өгсөн явдал байхгүй. Хэрвээ чи тэндээс аргыг нь олж луйвардахгүй л бол юм олж долоохгүйгээ ойлгох хэрэгтэй. Бас надад ч өгөөгүй учраас наашаа атаархах явдалгүй. Түүнчлэн, офшоорчдийн мөнгийг хураагаад ирлээ гэж бодъё, бас л ард түмэнд ногдохоос чи бид хоёрт ногдохгүй. Үүнийг “Төсвийн түмпэн рүү хийгээд хуваагаад цохичихно” гэхээр илүү ойлгогдох байх. Ингэхэд чи бид хоёрт ноогдоогүй юманд баясахын учир юу билээ.


Ер нь “Ард түмэн” гэдэг хэллэг ХХ зууны эхээр хувьсгалт хүчирхийллийг дагалдан монгол хэлнээ орж иржээ. Нууц товчоо, Чингисийн сургааль, Ганжуур, Данжуурын орчуулга, Ноён хутагтын сургаалиас энэ үгийг олохгүй. Монгол язгууртны алтан ургийг устгах геноцид бодлогын хүрээнд энэ үгийг зохиожээ. Язгуур угсаагүй, ихэс дээдэс цагаан ястны эрэмбээс гадуур хүнийг заах, “(х)аран” “ард” “хар хүн” гэсэн утга дээр түмэн (олон түмэн, түмэн олон гэж ярьдаг) буюу олон гэдэг үгийг залгаж бүтээсэн хэмээн судлаачид хэлдэг.


Энэ үгийг хувьсгалт засаглалын зүгээс хувь хүний улс төрийн болон эдийн засгийн эрх чөлөөг үгүйсгэх хэрэгслэл болгосон. Хувь хүн(жишээлэхэд Дорж, Бат гэх мэт) гэж байхгүй, чи бол юу ч биш, харин “ард түмэн” байгаа хэмээн сурталдсан. “Ард түмэн ингэж үзэж байна” гээд бууддаг, хөрөнгийг нь хураадаг байсан. Хэлмэгдсэн хүн учир явдлаа очиж тайлбарлах, өршөөл уучлал биечлэн гуйх гэхээр хаана ч ард түмэн гэж юм байхгүй. Үнэн хэрэгтээ хүчирхийлэгч төрийн өөрийнх нь бамбай байсан хэрэг.


Харин ардчилсан ёс нь хувь хүн ба түүний эрх чөлөө, өмч хөрөнгийг төрөөс, ард түмнээс хамгаалахаа тунхагладаг. 1924 оны анхны Үндсэн хуулийн “Бүх Монгол улсыг үүнээс хойш Бүгд найрамдах бүрэн эрхтэй Ард улс гэж улсын дээд эрхийг жинхэнэ ардад(жинхэнэ биш ард байх ба тэд хуулиас гадуур) шилжүүлэн...” гэсэн оршил ба 1992 оны анхны ардчилсан Үндсэн хуулийн “хүний эрх(№1), эрх чөлөө(№2), шударга ёс(№3), үндэснийхээ эв нэгдлийг(№4) эрхэмлэн дээдэлж...” гэсэн заалтууд бид ямар дэглэмд орж, ямар дэглэмээс салж байгааг их л тодорхой харуулдаг л даа. Сүүлийн ишлэлд, шударга ёс, үндэсний эв нэгдлээс илүү хүний эрх, эрх чөлөө нь үнэтэй гэж үзсэн байгаа биз?


...Ингэхэд чи өөрийгээ “ард түмэн” гэж бодсоор байна уу, шалгах арга байна. Цаад Эрдэнэтийн чинь 51 хувь нь монголын ард түмэн гуайн мэдэлд байгаа. Очоод цагаан сараар хэрэглэх хэдэн цаас, ах дүүстээ золгохдоо унах шинэ машин аваад ирээч. Чи үнэхээр л ард түмэн юм бол өөрийнхээ юмнаас дураараа авах эрхтэй ш дээ.


Хоёр. Сэрэмж ба Эрх чөлөө


Чи бид хоёр тэмцэх эрхтэй, гэхдээ тэмцлээ өөрийг нь хамгаалах үүрэгтэй. Хэн нэгний тэмцлийн золиос, оролцомгүй юмны дэм, дээдсийн өмнөөс яс булаалдсан ноход болж болохгүй. Яг нарийндаа ардчилал чамд өөрийгээ хамгаалах боломж л өгдөгөөс биш чиний өмнөөс чамайг хамгаалах үүрэг хүлээдэггүй. Дашрамд хэлэхэд, чиний өмнөөс чамайг хамгаалдаг төр байдаг ба түүнийг социализм гэдэг, хорвоод үнэгүй юм байдаггүй учраас ажлынхаа хөлсөнд чиний эрх, эрх чөлөөг авдаг.


Ер нь ингэхэд, “Эрдэнэтийн 49 хувийг хэнээсээ хэн нь авсан юм бэ? Чи бид хоёрын нэгэнд байсныг нь авчихсан хэрэг үү” гэсэн асуулт гарна. Хөндлөнгөөс харвал ийм дүр зураг байна. Эрдэнэтийн тал дээр нэмэх нь нэг буюу 51 хувийг монголын Засгийн газар, талаас нь нэгийг хасах буюу 49 хувийг Оросын засгийн газар эзэмшиж байж.


Монголын тал биш оросын тал, энгүүнээр хэлэхэд орос хэлээр ярьдаг монхор шонхор хүмүүс амьдардаг тэр улс өөрийн хувийг заржээ. Гэхдээ монголчуудад. Хэрвээ энэ процесс буруу юм бол тэмцэл арай өөр фронт дээр өрнөмөөр. Жишээлэхэд, Улаанбаатарт биш Москвад, навтгар хамартай биш шонхор хүмүүс жагсаж “Оросын ард түмэн бидний өмчийг яагаад монголчуудад өгөв. Монголын тагнуулуудыг Кремлээс хөөе” гэж жагсмаар санагдах юм.


Үнэхээр л манайхан “Оросууд ийм муухай, юмаа очиж очиж манайханд зараад байхдаа яадгийн” гэж уур нь хүрээд байгаа юм бол авсантай нь биш, зарсантай нь заргалдмаар бодогдох юм. Манайхан ядаж Оросын Элчин сайдын гадаа жагсаж “Манайхнаас юмаа эргүүлж ав, бидэнд өгсөн юмаа буцаа” гэж хашгирмаар төсөөлөгдөх юм.


Эцсийн дүндээ, чи бид хоёрт огт ногдохгүй юмны төлөөх тэмцэлд хутгалдсны утга юу вэ. Мэдээж шударга ёсны төлөөх иргэний зөн. Чухам энэ зөн совингоор маань тоглохыг л улс төр гэж байгаа юм. Чухам бидний зөн совинг ашиглан уур хилэнг нь хөдөлгөн босгоод нөгөөгөөсөө засгийн эрхээс авахуулаад өмч хөрөнгө эзэмших эрхийг нь булаахыг л улс төр хийх гээд байна. Яг манайд байгаа утгаар. Асуудлын гол нь Эрдэнэтэдээ биш, бидний иргэний зөн совинг зэрэг жинсээ булаалдсан томчууд хоорондын дайндаа ашиглаж байгаа юм. Иймээс, зөн совингоо хамгаал.


Эцсийн дүндээ Эрдэнэтийг ч, офшоорыг ч “чи багтдаггүй, би ордоггүй” мөнөөх “ард түмэн”-ий хүсэл зоригоор биш, харин хууль шүүхээр шийдэх ёстой. Хүний өөрийн шүүх арбитр юу байна, ийм юмыг хууль ёсоор шийдэх үүрэг хүлээсэн газруудаар шийдүүлэх ёстой.

гурав.“Нормал офшор” ба “баярцогт офшор”


Офшоорын эсрэг дайныг зэрвэс харахад офшоор нь “нормал” болон “Баярцогтын” гэж хоёр янз байгаа болтой байна. “Ард түмэн” гуайн үзэж байгаагаар “Нормал офшоор” нь гэм багатай, сонгуульд нөлөөлдөггүй, харин “Баярцогтын офшоор” бол их аюултай, намаа сонгуульд унагадаг осолтой эд бололтой юм.


Шүлгэнд “Нээрээ би тийм ээ гэх шиг нэр нь хүртэл тэмээ” гэж гардаг шиг МАН-ын офшоорчид сонгуульдаа гялалзсан амжилт гаргаж, Улаанбаатар хотын намын хороо нь хоёр ч офшоортой, дээр өнөө “ 60-тай” даргаар удирдуулсан атлаа үнэмлэхүй ялалт байгуулжээ. Харин Баярцогт ангиллын офшоортой Баярцогт өөрөө ялагдаж, одоо ард түмнээр шүүгдэх дээрээ тулаад байгааг бодоход , цаад учир нь өнөө “багшаас шавьд аман увьдисаар дамждаг тарни”-тай гэдэг шиг мистик чанартай болтой.


Тэгэхээр офшоорын эсрэг тэмцэл нь офшоорын эсрэг биш харин Баярцогтын эсрэг тэмцэл бололтой. Гараад чагна, Офшоорт мөнгө нь байгаа олон арван монгол хүн нэр нь зарлагдсан. Баярцогтоос бусдынх нэр гадаа сонсдоно уу, эс сонсдоно уу? Тэр хэнийг хаана, хэзээ хэрхэн, ийм ул суурьтай гомдоосныг балхжав бид хоёр л лав “таашгүй” аж.


Надаас одоо асуух байх гэж, өнөө “Баавгай бид хоёрын хэнийх нь талд байна” гэдэг шиг. “Офшоорын тал уу, ард түмний тулд уу, Худалдаа хөгжлийн банкны талд уу, ард түмний талд байна уу” гэж. Яг л ХХ зууны эхээр “Ард уу тайж уу, алин вэ хө” хэмээн дуулан асууж байгаад ялласан шиг.


...Баярцогтын төлөө бус байна, тэрнийг алж хонзонгоо тайлна уу, талж сэтгэлээ онгойлгоно уу, надаа хамаагүй. Харин хонзонгоороо далимдуулан арай гэж бүрэлдэж байгаа нийгмийнхээ нандин бүхнийг самрахын эсрэг бол зогсоно оо, зогсоно. Хувь хүний эрх ашгийг ард түмэн дийлээд л эхэлбэл ардчилал баяртай болдог. Яагаад гэхээр ийм процесс нэгэнт л эхэлсэн бол нэг өглөө чи бид хоёрын үүдийг тогшоод зогсож байдгийг бид харсан, туулсан..


Түүнчлэн, хулгайн эсрэг боловч хулгайтай тэмцэхийн оронд сейфтэй тэмцэхийн бол эсрэг байна. Хүн төрөлхтөн хулгайтай тэмцдэг болохоос биш хулгайлсан юм хадгалж болдог газартай тэмцдэггүй. Хар тамхийг анусандаа хийж нууж тээвэрлэдэг, ингэлээ гээд олон улсын гэрээгээр хошногоны амыг боодоггүй.


Хармайны хулгайч нар суйлсан мөнгөө хэтэвчиндээ хадгалж мэднэ, хэтэвчтай байхыг цаазлах уу? Банкинд байршуулсан иргэдийн хадгаламж бүхлээрээ цэвэр ариун болохыг хэн батлах юм бэ? Малын хулгайч нар туусан мал, агуурсаа нуусан гээд ой модыг шатаах уу, агуй хонгилыг дэлбэлэх үү?


Би хүн төрөлхтний нэгэн адил хулгайн эсрэг байна, хулгайнх бол түүгээрээ ганданд ном хуруулсан байсан ч мөрөөр нь мөшгиж, олж ирэх ёстой (Гэхдээ Ганданг дэлбэлэхгүйгээр) гэж итгэдэг. Гэхдээ энэ бүх шийдвэр ард түмнээс биш шүүхээс гарсан хууль ёсных байх ёстой. Ард түмэн шүүгчийг сонгох эрхтэй байж болох ч өөрөө шүүх эрхгүй байхыг нь хууль цаазат төр гэдэг байх.

Би шүүхийн шударга эсэхэд бусдынхаа адил эргэлздэг. Гэхдээ л шүүхээс гадуур шүүхийн үргэлж эсрэг зогсдог. Бусдад хайртайдаа биш, өөртөө хайртайдаа л тэр. Бас ухаантайдаа бус, хэн нэгэнд таалагдаагүй гэдэг үндэслэлээр миний буруу болдог нийгэмд амьдрах ямар аюултайг мэддэг болоод тэр.



Ингээд эцэст нь надаас “хэний талд байна” гэж дахин асуумаар байна уу? Би оросуудын талд байна. Оросууд “эзэн нь юмаа мэдэх эрхтэй” гэж бодож байна. Ингэхэд “Оросын(Зөвлөлтийн) талд байгаа хүнийг та нар яах юм бэ” гэх гэсэн юм бол биш. Харин өмчийг ард түмэн биш, төр биш харин эзэн нь мэддэг байлгах гэж ардчилсныг мэддэг, тийм утгаар л ардчиллыг дэмждэг болохоор тэр.


Ерөөсөө ч оросуудад талархаж байна. Тэд ХХ зуунд бидний улс төрийн тусгаар тогтнолын баталгаа болж ачилсан шигээ, өнөөдөр эдийн засгийн тусгаар тогтнолын маань нэгэн баталгааг эргүүлэн өгч байна, спасибо‼


Эрдэнэтийн 49 хувийг монголчуудад ерөөсөө өгөхгүй, тэрүүгээр нь дарамтлаад л явж болох л байсан. Их гүрний 49-хөн хувь гэдэг бол бага гүрний 99 хувьтай тэнцэх зангарагтай гэдэгт эргэлзэх хэрэггүй. Бас тэр 49 хувийг хятадуудад зарсан бол яах байсан юм бэ. Бээжин, Москва хоёрыг Монголын парламентаас томилогдсон комисс, өнөөдөр Улаанбаатарт шүүгээд сууж харагдах уу, айн?


дөрөв. Феодлын хөрөнгийг хурааж болдоггүй юм.


Яг өнөөгийнхтэй үнэн адилхан үйл явдал одоогоос яг 90 жилийн өмнө эхэлсэн юм. Монголын төрийг бүрэн хянасан Коминтернийхэн манай алтан ургийн ноёд дээдсийг зайлуулаад ядууст нь ингэж хэлжээ. “Та нар бол ядуус биш, харин ард түмэн. Та нарт байх ёстой хөрөнгө малыг феодал лам ноёд авсан учраас ядуу болчихсон юм. Одоо эднээс юмаа эргүүлж авцгаа” гээд хөрөнгө хураах процесс эхэлсэн юм. “Офшоорт ард түмний 10 тэрбум төгрөгийг нуусан учраас ард түмэн ядуу байна” , “Ард түмэнд байх учиртай Эрдэнэтийн 49 хувийг ХХБанк (монголчууд) авчихнаас болоод би зүдэрч эхэллээ” гэх өнөөгийн лоозонгууд, зууны дараахь шударга “ард түмэн”-ий араншин нь тэртээ 1927 оныхтой юутай төсөөтэй, юутай давтамжтай.


1927-28 онд эхлүүлсэн феодалын хөрөнгө хураах процесс ингэж л эхэлсэн. Ядуусын хөрөнгийг хэзээ, хэрхэн булааж авсныг хувьсгалчид тайлбарлаагүй ч гэсэн гаргалгаа нь ард түмэнд таалагдав. Тэд өөрсдөө феодал биш учраас бахтай байлаа. Дараа нь феодалуудын улс төрийн эрхийг хаслаа, ард түмэн өөрийгээ феодал биш гэж үзэх учраас баярлав. Сүүлд нь феодалуудыг өөрийг нь хүнийх нь хувьд буудаж эхлэв. Ард түмэн гуай өөрөө феодал биш учраас бас л талархлаа. Гэтэл араас нь феодалын хамсаатан гар хөл бологчдийг устгаж эхлэхэд олон тооны “ард түмэн” тэнд багтав. Гайхаж эхэлсэн боловч тамын тээрэм нэгэнт эргээд эхэлчихсэн учраас зогсоох арга байсангүй. Ийм тээрмийг нэг бол эргүүлэхгүй байх, эргэх гэж хөдлөхөд нь гацаах хоёрхон арга бий. Тээрэм эргэсээр, хувьсгалын эсэргүү, ардын дайсан, ноосны төлөвлөгөө тасалдуулагчид, японы тагнуул, намын эсрэг бүлэг илрүүлэн устгасаар, устгасаар...төгсгөлд нь устгал хийлцсэн, оролцсон, устгал болсныг мэдсэн хэсгийг устгаад, хамгийн сүүлд ард түмний өөрийнх нь малыг хураагаад аажуурлаа. Баячуудын хөрөнгийг ард түмэнд эргүүлж өгөх процессийн дараа ард түмэн гуай өөрөө хов хоосон, зөвхөн нэгдлийн мал малласан тохиолдолд ам бүлийн тооноос үл хамааран нэг айл 50 хонь эзэмших эрхтэй үлдэв. (Наад зах нь 12 сарын тооллогоос өмнө идшээ хийх эрхгүй байсан зэргээс үзвэл, өмчлөх биш эзэмших эрх гэвэл зохилтой)


Тийм учраас эд хөрөнгийг хураахаар эхэлсэн ямар ч процесс хувь хүнийг нүцгэлснээр дуусна. Өнөөдөр Эрдэнэтийн 49 хувийг оросуудаас авсан монголуудын хувь хөрөнгийг хурааж болж байвал, офшоор хэмээх завсрын бүст монгол хүний хадгалсан хөрөнгийг шүүхийн шийдвэргүйгээр хураан авч эхэлбэл 1927 онд феодалын хөрөнгийг хурааж эхэлсэн тэр дээрмийг дугуйг бид дахин эргүүлнэ. Нэгэнт эргэж эхэлсэн бол энэ тээрэм маргааш нь “хэвлэл мэдээллийн хэрэгсэл хувьд байгаа учраас ард түмэнд үйлчлэхгүй байна. Иймээс “Өдрийн сонин”, “Монгол HD” телевизээс эхлээд Сансар, Юнивижнийг ард түмэнд өг” хэмээн эргэж эхэлнэ. Учир нь хувь хүний эрх, эрх чөлөөг чөлөөт хэвлэл л эцсээ хүртэл хамгаалдаг.


Улмаар, “MCS, Худалдаа хөгжлийн банкинд ард түмнийг тэжээх ийм хөрөнгө оччихсон байна. Ард түмэнд эргүүлж өгнө. Энэ мөнгөөр хямралаас гарна” хэмээн тээрэмдэж эхэлнэ. Чи бид хоёр сонин гаргадагүй, хувьдаа зурагтгүй, Эм Си Эс ба Худалдаа хөгжилд хувьцаагүй учраас “больж, муусайн баячуудыг” хэмээн дуугүй л ажна. Дараа нь MCS, Худалдаа хөгжлийн банкны хамсаатанг илрүүлэн тээрэмдэж эхлэхэд бид эргэлзэж эхлэх боловч тээрэм нэгэнт эргэсэн байна. Удалгүй, хоёр машинтай айлын нэгийг, хоёр байшинтай айлын нөгөөг орон сууцгүй ард түмэнд өгөхөөр хураахад надаас мөн л холуур байна гэж залбирна. Харин “машин, болон орон сууцыг иргэд сайн дураараа ард түмэндээ заавал бэлэглэх” шийд гарахад бүх юм нэгэнт оройтсон байдаг. Ийм юм болдог, ийм л юм болсон.


Ийм учраас хувийн эрх чөлөө, хувийн өмчид зөвхөн, зөвхөн, бас зөвхөн шүүхийн шийдвэрээр хүрэх ёстой.


Эцэст тэмдэглэхэд, үндэсний хөрөнгөтнүүдэд нэг юм хэлмээр, та нар бие биенээ дийлж байна, өрсөлдөөн дунд сөргөлдөгчөө дарж байна гэж бүү андуурцгаа. Өнөөдөр ХХБ-ийг, “нормаль” биш офшоорыг хурааж эхэлбэл, ийм тээрэм нэг л эргэвэл: маргаашийн золиос нь чи өөрөө шүү. Юмтай болох амархан, харин юмтай амьдрахад их ухаан хэрэгтэй шүү, “таваариш”-уудаа. Хөнөөлт тээрэм зохиогчоо, анх эргүүлсэн эзнээ таньдаггүй. Ийм болохоор та нар олсон жаахан юмаа олзлолдон булаалдахын оронд, тогтоцоо хамгаалах талаар бодохгүй бол болохгүй цаг боллоо шүү. Олсон долсноосоо гаргаж, өмчтэй байх эрх, өмчийн халдашгүй байдлыг хамгаалсан ёс суртлыг бий болголцохгүй бол, оройтох нь байна. Өөр зүйлгүй...


Жич: Монголчууд офшоорт мөнгө нуухаа мөддөө болихгүй ээ. Лав л, хүний мөнгийг шүүхийн шийдвэргүйгээр хурааж авахыг шаардаж, шаардуулж байгаа цагт. Харигдсан “баригдсан” офшоорчдын үлгэрээс хаширч байгаа амьтан нэг ч байхгүй, харин юунаас болж баригдав гэдгийг судалж, илүү сайн нуух аргыг л судалж байгаа. Бусад улсын баячууд татварын хөнгөлөлттэй орчин эрж офшоорт хөрөнгөө хадгалдаг бол манайхан ердөө “феодлын хөрөнгө хураах комисс”, “мал нийгэмчлэх төлөөлөгч” нараас л айсандаа тэнд нууж байгаа.


Харин монголд хэзээ ч феодалын хөрөнгийг хураахаа больсон, ард иргэд нь шударга шүүхийг шаардахаас биш, шүүхийн оронд шүүх болохыг эрмэлзэхээ больсон, тэднийг дэглэмийн өмнөөс шүүгч болгон ашиглахаа больсон тэр цагт л хүмүүс офшоорт мөнгөө хийхээ болино.

Эх сурвалж:baabar.mn

Улсын Нэгдүгээр Төв Эмнэлгийн ЧХХСТасгийн

Тангарагтаа үнэнч явсан нь

Улсын Их Хурлын чуулганы өнөөдрийн /2017.01.26/ нэгдсэн хуралдаан 10 цаг 20 минутад хувийн 52.6 ирцтэй эхэлж, нийтдээ 17 асуудал хэлэлцэж шийдвэрлэхээр тогтов. Чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар эхлээд “Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн 2017 оны ээлжит сонгуулийн санал авах өдрийг тогтоох, сонгуулийг товлон зарлах тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийг хэлэлцэв.

Энэ асуудлыг хэлэлцэж шийдвэрлэсэн талаархи Төрийн байгуулалтын байнгын хорооны санал, дүгнэлтийг Улсын Их Хурлын гишүүн Д.Хаянхярваа танилцуулав.



Сонгуулийн тухай хуулийн 16.1 дэх хэсэгт “Ээлжит сонгуулийг санал авах өдрөөс 65-аас доошгүй хоногийн өмнө Улсын Их Хурал товлон зарлана”, 16.3 дахь хэсэгт “Ээлжит сонгуулийн санал авах өдрийг санал авах өдрөөс 150-иас доошгүй хоногийн өмнө тогтооно” гэж тус тус заажээ. Түүнчлэн уг хуулийн 16.6 дахь хэсэгт гадаад улсад суугаа иргэдээс санал авах өдрийг Улсын Их Хурал тогтоох бөгөөд уг санал авах хугацаа нь гурав хүртэл өдөр байж болохоор зохицуулсан байдаг.

Сонгуулийн ерөнхий хороо Сонгуулийн төв байгууллагын тухай хуульд заасны дагуу Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн 2017 оны ээлжит сонгуулийн санал авах өдрийг тогтоох, сонгуулийг товлон зарлах тухай саналаа энэ сарын 18-ны өдөр Улсын Их Хуралд ирүүлсэн байна. Иймээс Сонгуулийн ерөнхий хорооны саналыг үндэслэн Төрийн байгуулалтын байнгын хорооноос дээрх тогтоолын төслийг боловсруулжээ. Тогтоолын төсөлд Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн ээлжит сонгуулийг 2017 оны 02 дугаар сарын 01-ний өдрөөс эхлэн товлон зарлах, Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн анхан шатны сонгуулийн санал авах ажиллагааг 2017 оны 06 дугаар сарын 26-ны өдөр явуулахаар тогтоох, түүнчлэн Монгол Улсын дипломат төлөөлөгчийн газар байрладаг гадаад улсад байгаа сонгуулийн эрх бүхий иргэний санал авах ажиллагааг 2017 оны 06 дугаар сарын 10,11-ний өдрүүдэд явуулахаар тогтоохоор тусгасан байна. Тус Байнгын хороо энэ сарын 24-ний өдрийн хуралдаанаараа тогтоолын төслийг хэлэлцээд хуралдаанд оролцсон гишүүдийн дийлэнх олонхийн саналаар дэмжиж, чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар хэлэлцүүлж батлуулахаар шийдвэрлэсэн.



Байнгын хорооны санал, дүгнэлттэй холбогдуулан Улсын Их Хурлын гишүүн Д.Эрдэнэбат, Д.Гантулга нар холбогдох Байнгын хороо болон ажлын хэсгээс асуулт асууж тодруулан хариулт авсан юм. Ингээд Байнгын хорооны саналаар тогтоолын төслийг батлах санал хураалт явуулахад чуулганы нэгдсэн хуралдаанд оролцсон 53 гишүүний 46 нь буюу 86.6 хувь нь тогтоолын төслийг дэмжсэнээр Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн 2017 оны ээлжит сонгуулийн санал авах өдрийг тогтоох, сонгуулийг товлон зарлах тухай Улсын Их Хурлын тогтоол батлагдлаа. Энэ тогтоолыг 2017 оны 01 дүгээр сарын 26-ны өдрөөс эхлэн дагаж мөрдөх юм.

Дараа нь “Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн 2017 оны ээлжит сонгуульд техник хэрэгсэл хэрэглэх тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийг хэлэлцэв. Энэ асуудлыг хэлэлцсэн талаархи Төрийн байгуулалтын байнгын хорооны санал, дүгнэлтийг Улсын Их Хурлын гишүүн Д.Хаянхярваа танилцуулсан юм.

Сонгуулийн автоматжуулсан системийн тухай хуульд Улсын Их Хурал сонгуулийн автоматжуулсан системийг сонгуульд хэрэглэх талаар шийдвэр гаргах; сонгуулийн автоматжуулсан системийг ашиглахад шаардагдах хөрөнгийн эх үүсвэрийг шийдвэрлэх бүрэн эрхийг хэрэгжүүлэхээр заасан байдаг. Сонгуулийн ерөнхий хороо хуулийн холбогдох заалтын дагуу Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн 2017 оны ээлжит сонгуульд техник хэрэгсэл хэрэглэх тухай шийдвэр гаргуулах саналаа энэ сарын 19-ний өдөр Улсын Их Хуралд ирүүлжээ.

Энэ үндсэн дээр тус Байнгын хороо “Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн 2017 оны ээлжит сонгуульд техник хэрэгсэл хэрэглэх тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийг боловсруулсан байна. Уг тогтоолын төсөлд Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн 2017 оны ээлжит сонгуулийн сонгогчдын бүртгэлийн үйл ажиллагаанд бүртгэлийн техник хэрэгслийг, санал авах, тоолох үйл ажиллагаанд “New Image Cast” санал тоолох төхөөрөмжийг тус тус хэрэглэхийг Сонгуулийн ерөнхий хороонд зөвшөөрөхөөр тусгасныг энэ сарын 24-ны өдөр хуралдсан тус Байнгын хорооны хуралдаанаас дэмжиж, чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар хэлэлцүүлж батлуулахаар тогтсон юм.



Байнгын хорооны санал, дүгнэлттэй холбогдуулан Улсын Их Хурлын гишүүн О.Баасанхүү, Х.Баделхан, Ц.Даваасүрэн, Б.Бат-Эрдэнэ нар асуулт асууж тодруулав. Сонгуулийн ерөнхий хорооны дарга Ч.Содномцэрэн гишүүдийн асуултад “2012 оны Улсын Их Хурлын ээлжит сонгуульд сонгуулийн техник хэрэгсэл ашиглахад батлагдсан төсвийн дагуу 20 гаруй тэрбум төгрөг зарцуулсан. Энэ оны Ерөнхийлөгчийн ээлжит сонгуульд техник хэрэгсэл ашиглахад зориулж 20 тэрбум төгрөг төсөвт суулгасан байгаа. Сонгуулийн тухай хуулиар техникийн тооллогыг хэсгийн хороодын 50 хүртэл хувьд хийхээр заасан. Хуулийн энэ заалтын дагуу Ерөнхийлөгчийн ээлжит сонгуулиар сонгуулийн хэсгийн хороодын 50 хүртэл хувьд техникийн тооллогыг хийнэ” гэсэн хариулт өгсөн юм.

Ингээд Байнгын хорооны саналаар тогтоолын төслийг батлах санал хураалгахад чуулганы нэгдсэн хуралдаанд оролцсон 57 гишүүний 49 нь буюу 86 хувь нь дэмжиж, тогтоолын төсөл батлагдлаа. Тогтоолын төслийг батлагдсан өдрөөс нь эхлэн дагаж мөрдөх юм гэж Улсын Их Хурлын Тамгын газрын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтэс мэдээлэв.

2017 оны 01 дүгээр сарын 25-ны өдөр Замын цагдаагийн албаны ЖШУХ дээр нийт 353 дуудлага, мэдээ мэдээлэл хүлээн авснаас зам тээврийн ослын 247 дуудлага бүртгэгдсэн. Үүнээс гэмт хэргийн шинжтэй гомдол мэдээлэл 6 бүртгэгдэж, 7 хүн хүнд хөнгөн гэмтсэн. Ослын шалтгаан, хэлбэрээс авч үзвэл согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ хөдөлгөөнд оролцсон жолооч 1, явган зорчигч 2 бүртгэгдсэн байна.
Тухайлбал:
1. ЧД-ийн нутаг Дэнжийн 1000-н замд Хүчит шонхор захын зүүн замд Эмсид ХХК-ны H.Aero City маркийн 540 маркийн автомашины жолооч О нь Kia Pregio маркийн авто машинтай мөргөлдөж зорчигч 37 настай, эрэгтэй Д нарын 2 хүн гэмтсэн.
Орон нутагт:
1. Баян-өлгий аймгийн Цэнгэл сумын 9-р багийн төвд шороон замд Донг Фэнг маркийн ачааны авто машины чиргүүлийн хойд дугуйнд зам дээр тоглож байсан 07 настай эрэгтэй А нь дайрагдаж амь нас нь хохирсон.

УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар Ахмад настны тухай хуулийн төслийн эцсийн хэлэлцүүлгийг хийв. Хэлэлцэж байгаа асуудалтай холбогдуулан гишүүдийн асуултад Нийгмийн бодлого, боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны байнгын хорооны дарга Л.Энх-Амгалан хариуллаа.



УИХ-ын гишүүн Д.Лүндээжанцан:



-Ахмадын хөдөлмөрийг шулах нөхцөл их байна. Тэтгэвэрт гарсан хүн компанид ажиллуулахдаа тэтгэвэр авч байна гэж хэлээд бага цалин өгдөг. Цалингаасаа нийгмийн даатгал төлдөг. Гэхдээ тэтгэвэр нэмэгдэх нь бага. Үүнийг яаж зохицуулж байна вэ?



-Ахмадуудын хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих заалт орсон. Өөрсдөө хоршоо байгуулж зээл авах нөхцөл бүрдэнэ.



УИХ-ын гишүүн Ж.Ганбаатар:



-Тэтгэвэр авч байгаа 260 мянган ахмадуудын дундаж тэтгэврийн дүн хэд вэ? Хамгийн дээд болон бага тэтгэврийн дүн хэд вэ? Хувийн хэвшлийнхэн дундаж цалин өгдөг. Дундаж цалин нь 900 мянга, оффисын менежер 1.5 сая төгрөг гэх зэргээр. Цаашдаа тэтгэврийг цалинтай ойртуулах нь зөв гэж боддог.



-Монгол Улсад тэтгэвэр авч байгаа хүмүүсийн дундаж нь 300 мянган төгрөг. Доод тэтгэвэр 200 төгрөг. Энэ хууль батлагдсанаар хүн амын амжиргааны доод түвшин, инфляциас хамаарч тэтгэвэр тогтооно хэмээлээ.



Тэтгэврийг тухайн үеийн инфляци, амжиргааны төвшинг харгалзаж тогтоодог юм байна. Хувь тэнцүүлсэн 218 мянга, дундаж 306 мянга, бага тэтгэвэр 240 мянган төгрөг юм байна. Ингээд гишүүд асуулт асууж дууссаны дараа санал хураалт явууллаа. Ахмад настны тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгыг 83.6 хувийн саналаар дэмжив. Ингээд Ахмад настны нийгмийн хамгааллын тухай хуулийг бүхэлд нь баталлаа.



Дараагаар нь Дипломат албаны тухай хуулийн төслийн эцсийн хэлэлцүүлгийг хийв. Асуулт асуух гишүүн байсангүй. Тиймээс Дипломат албаны тухай хуулийн төслийг батлах санал хураалт явууллаа. Гишүүдийн олонхийн саналаар Дипломат албаны тухай хуулийг батлав.

Түүнийг нэрийг Project ONE гэдэг. Энэ удаагийн Детройт Мотор Шоунд танилцуулснаар 2 дахь удаагаа ийнхүү танилцуулж байна. Энэ удаад зарим нэгэн мэдээллийг ил болгосон юм. Юу вэ гэхээр түүний хөдөлгүүр нь Формула 1-ийн солирт ашигладаг хөдөлгүүртэй байхаар онцлог гэнэ.

Үнэн үү? Тиймээ. түүнд 1.6 литрийн V6 цилиндртэй хөдөлгүүрийг суурилуулах бөгөөд уралдааны замаас энгийн замд хувирган авчрахаар компанийн зүгээс шийдсэн байна.

Мөн цаашлаад тус хөдөлгүүрийг хайбрид системтэй хослуулснаар энэ их хүчийг гаргах боломжийг олгож байгааг тэд дуулгасан юм. Мэдээж ингэж хослуулж байгаа тул 4 дугуйн хөтлөгч системтэй болно. Үүнийг дагаад тракшн контрол системийн ажиллагаа сайжрах гэнэ.

Монгол Улсын гавьяат тамирчин С.Ням-Очир энэ сарын 16-нд жүдо бөхийн насанд хүрэгчдийн Улсын аварга шалгаруулах тэмцээний нээлтийн үйл ажиллагааны үеэр зодог тайлсан. Мөн түүний гэргий жүдо бөхийн ОУХМ П.Лхамдэгд мөн зодог тайлахаар болсон. Учир нь тэд хамтдаа гадаадад суралцахаар төлөвлөж буй гэнэ.



Тэгвэл жүдо бөхийн шигшээ багийн шилдэг эмэгтэй тамирчид болох МУГТ Ц.Мөнхзаяа, М.Бундмаа мөн зодог тайлахаар болжээ. Ийнхүү Монголын жүдо бөхийн нэгэн үеийн тив, дэлхийн шилдэг тамирчид тамирчны замналаа өндөрлүүлж байна.

Цахилгаан техникийн үндэсний хорооны хурал зохион байгуулагдлаа

Ази, номхон далайн сансрын хамтын ажиллагааны байгууллага нь гишүүн орнуудынхаа сансрын технологийн хөгжлийг дэмжих, хүний нөөцийг чадавхижуулах зорилгоор “Сансрын технологийн хэрэглээ” чиглэлээр Доктор (DOCSTA), Магистр (MASTA)-ийн зэрэг олгох тэтгэлэгт хөтөлбөрийг хэрэгжүүлдэг. Тус хөтөлбөрт Монгол Улс 2008 оноос хойш оролцож байгаа бөгөөд Харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн газраас сансрын технологийн салбарт ажиллах мэргэжилтнүүдийг бэлтгэх зорилгоор 2017 оны элсэлтийг нээлттэй зарлаж байна.

Хөтөлбөрийн тухай:

Нэгдсэн үндэстний байгууллагын “Сансрын хэрэглээ” хөтөлбөрийн зөвлөмжүүдийг хэрэгжүүлэх зорилгоор Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улсын Бэйханг Их сургуулийн санаачилгаар 2006 оноос эхлэн тус хөтөлбөр хэрэгжиж эхэлсэн.

1952 онд байгуулагдсан Бэйханг Их сургууль нь хуучнаар Бээжингийн их сургуулийн Агаарын хөлгийн инженерчлэл, Сансар судлалын чиглэлийн салбар сургууль бөгөөд энэ чиглэлээр мэргэжилтэн бэлтгэж эхэлсэн хамгийн анхны, Хятадын шилдэг 16 сургуулийн нэг юм.

Суралцах чиглэл:

Зайны тандан судалгаа ба газар зүйн мэдээллийн систем- Remote Sensing and Geo-Information System (RS&GIS): 1- 2 хүн
“Байршил тогтоох хиймэл дагуулын систем- Global Navigation Satellite System (GNSS)”: 1- 2 хүн
“Бичил хиймэл дагуулын технологи” – Micro-Satellite Technology: 1- 2 хүн

Нийт “Сансрын технологийн хэрэглээ” чиглэлээр Доктор (DOCSTA) 2 хүн, Магистр (MASTA) 3-6 хүн сурлалцуулна.

Хугацаа: 2017 оны 9 дүгээр сараас эхлэн 1 жил 9 сарын хугацаанд

Тэтгэлэгийн хамрах хүрээ:

9 сарын сургалтын төлбөр;
1 жилийн судалгаа, төсөл дээр ажиллах сургалтын төлбөр;
Сургуулийн дотуур байр (цэвэр ус, цахилгааны зтөлбөр багтахгүй)-ны төлбөр;
Суралцах хугацааны амьжиргааны зардал (Хятадын Тэтгэлгийн зөвлөлийн стандартын дагуу дунджаар сар бүр 3000 юань);
Гэнэтийн осол, эмчилгээний үеийн даатгалын төлбөр (Хятадын Тэтгэлгийн зөвлөлийн стандартын дагуу);
2 талын, энгийн зэрэглэлийн нислэгийн тийзний төлбөрийг зөвхөн 1 удаа олгох;

Тавигдах шаардлага:

Монгол Улсын иргэн байх;
2017 оны 3 дугаар сарын 10-ны өдрийн байдлаар 40 нас хүрээгүй байх (35 нас хүрээгүй өргөдөл гаргагчид шалгаруулалтад давуу тал эдэлнэ.);
Сансрын технологийн салбар эсхүл судалгааны байгууллагад ажиллаж байсан мэргэжлийн туршлагатай байх;
Англи хэлний унших, бичих, харилцан ярих өндөр түвшний чадвартай байх (Хэлний мэдлэгийг гэрчлэх баримтыг шаардана.);
Монгол Улсын Засгийн газар болон бусад улсын засгийн газраас хүлээн зөвшөөрөгдсөн буюу магадлан итгэмжлэгдсэн их, дээд сургуулийг байгалийн ухаан, мэдээлэл харилцаа холбооны инженерийн чиглэлээр магистр болон бакалавраас доошгүй зэрэгтэй төгссөн байх;
Дипломын голч дүн 3.0-аас доошгүй байх;
Өргөдөл гаргах хугацаа хүртэл тухайн мэргэжлээрээ 2-оос доошгүй жил ажилласан туршлагатай байх;
Эрүүл мэндийн хувьд гадаадад урт хугацаагаар суралцах чадвартай байх (Эхний шатны шалгаруулалтад тэнцсэн өргөдөл гаргагчид эрүүл мэндийн нарийвчилсан үзлэгт орно).

Бүрдүүлэх материал:

Өргөдлийн маягт ((http://laihua.csc.edu.cn линкээр орж бүртгүүлээд цахимаар өргөдлийн маягтыг бөглөж хэвлэсний дараа өөрийн цээж зургаа нааж, гарын үсэг зуран огноог тавьсан байна.)
Дипломын болон дүнгийн хуудасны хуулбар (Англи хэл дээр 2 хувь бөгөөд нотариатаар баталгаажуулсан байх);
Багш, профессор болон удирдах албан тушаалтан болох 2 хүний тодорхойлолт;
Ажлын газрын тодорхойлолт
Суралцах төлөвлөгөө (Суралцахаар зорьж буй хөтөлбөр, мэргэжлийн болон хувийн сонирхол, эх орондоо эргэж ирээд хэрхэн үр дүнтэй ажиллах тухай 500-гаас доошгүй үгтэй эссе)
Бүтээлийн жагсаалт
Англи хэлний түвшинг тодорхойлох гэрчилгээ

Шалгаруулалт:

Бичиг баримтын шалгаруулалтад тэнцсэн өргөдөл гаргагчдыг ХХМТГ-аас ярилцлаганд урих ба шалгаруулалтын эцсийн шийдвэрийг Ази-номхон далайн сансрын хамтын ажиллагааны байгууллага болон Бэйханг Их сургуулиас гаргана.

Өргөдөл хүлээн авах эцсийн хугацаа:

2017 оны 2 дугаар сарын 20-ны өдөр

Холбоо барих хаяг:

Утас: 329236, 330782

Электрон шуудан: foreignrelation@cita.gov.mn болон oyuntsetseg@cita.gov.mn

Харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн газар

Витамин гэж юу вэ?

В-ийн төрлийн витаминууд нь хүний идэж буй хоол хүнснээс энергийг чөлөөлдөг бөгөөд, бодисын солилцооны харилцан үйлчиллийг зохицуулдаг байна. В-ийн төрлийн витаминууд, фолиевийн хүчлүүд нь цусан дахь гемоцистиний төвшинг хянахад чухал ач хобогдолтой. Гемоцистин өөрчлөгдсөнөөс зүрхний өвчнүүд, Альцгеймерийн өвчин /зөнөгрөл/, яс сийрэгжих өвчнүүд үүсдэг байна. Өдөрт 400 мг фолиевийн хүчил, 10 мг витамин В6, 50 мг витамин В12 хэрэглэснээр гемоцистинийг хэвийн хэмжээнд байхад тустай гэж судлаачид үздэг байна. Мөн зарим судалгаагаар энэ витаминууд судас хатуурлаас сэргийлдэг болохыг нотолсон байна.

-А витамин дутагдвал үс өнгөө алдаж хэврэгшиж, арьс хуурайшин үрчлээтнэ. Нүдний хараанд нөлөөлж, оройн цагаар юм харах нь муудна.

-Д витамин дутагдвал нойр муудаж, цочин сэрэх, уйламтгай, хоолонд дургүй болж цаашдаа сульдаа өвчинд шилжинэ. Сульдаа нь ялангуяа өвөл, хаварт цөөнгүй тохиолдоно, Хүүхэд шүдлэх, зулай битүүрэх нь саатаж, яс нь зөөлөрч муруйна. Насанд хүрсэн хүнд Д витаминдутагдвал яс зөөлөрч сийрэгжин, бэртэж хугарахад амархан болдог.

-К витамин бие мах-бодид дутагдах явдал ховор тохиолдоно. К витамин дутагдахад арьсан дор болон булчин, ходоод, гэдэс бусад эрхтэнд цусхарвана.

-В1 витамин дутагдвал хоол унданд дургүй болж, эцэж туран, амархан ядрах, юмнаас айж цочих, уур уцаартай болох, толгой өвдөх зэрэг шинжтэмдэг илэрнэ.

-В2 витамин дутагдвал бие суларч, хоолонд муудаж, жин буурна. Мөн нүд аргаж улайх, гялбаж нулимс гоожно.

-В6 витамии дутагдвал үс унаж, арьс загатнан, улайж шархлана.

-В12 витамин дутагдвал цус төлжих нь саатаж, цус багадах учир хоолонд дургүй болж бие суларч, амархан ядарч, арьс цонхийно.

-РР витамии дутагдвал ам хатах, уух юманд дур-лах, шүлс гоожих, тэнхээ тамир алдаж суларна. Хоолонд муудаж сулрах, толгой өвдөж,нойрондоо муу болно. Амны хөндийн салст бүрхүүл, хэлхэсэг газар улайж цаашдаа шархлана.Арьс ширүүн болж тар хөл, хүзүүний арьсан дээрэхлээд улаан толбууд гарч дараа нь шархалж яршина.

-С витамин дутагдвал бие суларч, нойр хүрэх, тэнхээ тамир алдарч амарханядрах, турж эцэх, нүүр гарын арьс цайрч, хуруу хумс, уруул зэрэггазраар хөхөвтөр толбо үзэгдэнэ.Уруул буйл хөхрөн хавдаж, цус гарах, шүд ганхаж өвдөх.цаашдаа булчин үе мөч өвчтэй болж, арьсан дээгүүржижиг цус харваж хөх толбууд бий болно.

Витамин А хэрэглэх ямар ач тустай вэ?

Нас ахиж буй дийлэнхи хүмүүс энэ витаминий дутагдалтай байдаг. Витамин А нь хүний дархлааны системийг хэвийн байлгахад чухал ач холбогдолтой.Витамин А нь лууван улаан хулуу/pumking/, туна загас, манжин, буурцаг/spinach/, загас өндгөнд их хэмжээтэй агууллагддаг.Витамин А дутагдсанаас болж хараа муудах, нүдний торлогт өөрчлөлт орох, нүдний болор цайхад түлхэц болж, арьс хуурайшдаг.Мөн сонсгол, амт үнэр мэдрэх мэдрэмж сулардаг.Витамин А хэрэглэх хэмжээ нь өдөрт 5.000-50.000 IU байх ба 10.000 IU -ээс дээш нэгжээр хэрэглэхдээ эмчийн зөвөлгөө аваарай.

В-ийн төрлийн витамин хэрэглэх ямар ач тустай вэ?

В-ийн төрлийн витаминд витаминВ1,В2,В3,В5,В6 зэрэг витаминууд багтана. Витамин В1-ийн дунд зэргийн дутагдлын үед хоолны дур, биеийн жин буурах ба дотор муухай оргин бөөлжимтгий болох, цочромтгой болж амархан уурлаж уцаарладаг болно.Хүнд хэлбэрийн дутагдлын үед булчин суларч, бери бери хэмээх өвчин үүсч хавагнан зүрх томордог байна.Витамин В1-нь гурвалжин будаа, гахай үхрийн мах, шинэхэн вандуй, буурцаг, талх, oranges, cereals зэрэгт их агуулагддаг байна.Витамин В1-ийг өдөрт 25-300 mg-аар хэрэглэнэ.

Витамин В2-Riboflavin

Витамин В2 дутагдлын дунд зэргийн дутагдлын үед амны салстууд шархалж, уруул хагарах, нүд улайх, арьс ховхорч хуурайших,толгой эргэх,үс унах,нойр муудах,гэрэлд цочромтгой болох,ходоод гэдэсний үйл ажиллагаа хямрах зэрэг шинжүүд илэрнэ. Витамин В2-ийн хэрэглэх тун өдөрт 300 mg.Витамин комплекс витамин С-ийн хамт хэрэглэхэд тохиромжтой.Хүнд хэлбэрийн дутагдлын үед цус багадах, мэдрэлийн өвчний шинжүүд илэрдэг.

Витамин В3-Nacin

Витамин В3-ийн дутагдлын үед арьс шархламтгай болох,гүйлгэх,толгой эргэх, ядрах, толгой өвдөх, нойр муудах хоолний дур муудах, арьсны харшил үүснэ. Хүнд хэлбэрийн дутагдлын үед пеллагра хэмээх өвчин үүсдэг байна. Витамин В3 -нь тахианы цээжний мах , үхрийн элэг, талх, талх исгэгч, цэцгэн байцаа /broccoli/, лууван эрдэнэ шишийн гурил, өндөг, загас, самар, гахайн мах, төмс, өргөст хэмхэнд элбэг байдаг. Өдрийн тун 25-300mg.

Витамин В5-Pantothenic

Acid Амуу буудай/whole grain/, мөөг, яргай загас/salmon/, талх исгэгч/yeast/, roal jelly, шинэхэн ногоо, элэг, бөөр, гахайн мах, бүлх, давсалсан загас, хар талханд элбэг байдаг. Витамин В5 дутагдахад дотор муухай оргих, ядрах, толгой өвдөх, гар бадайрах хэвлийгээр өвдөх, булчин зангирах зэрэг шинжүүд гарна.Өдрийн хэрэглэх тун 25-300 мг.Витамин А, С, Е-тэй хэрэглэхэд тохиромжтой.

Витамин В6-pyrodoxoin

Цусан дахь гемоцистиний төвшинг хэвийн хэмжээнд байлгахад тустай витамин. Гемоцистин хэвийн байх нь зүрхний үйл ажиллагаанд тустай гэнэ.Витамин В6 дутахад цус багадах, толгой өвдөх, арьс хуурайших, хэл шархлах, уруул сэтрэх, дотор муухай оргих зэрэг шинжүүд илэрнэ. Өдөрт хэрэглэх тун 1,5-2 мг. Банана, тахиа үхрийн мах, амуу буудайн талх, өндөг, талх исгэгч, самар хушганд их байдаг байна.

Витамин В12-Cyonacobalamin

Судалгаагаар ихэнхи залуучуудад энэ витамин дутагдалтай байдаг нь тогтоогджээ. Мөн махан хоол иддэггүй хүмүүс болон өндөг үл идэгчид энэ витамин дутагддаг байна. Хөгшчүүлийн 12-15%-д энэ витамин дутагдалтай байдаг гэнэ.Мөн ходоодны хүчил дарангуйлагч антацидууд тогмол хэрэглэгчдэд энэ витамин дутагддаг .Цус багадалт,ходоод гэдэсний өвчтэй хүмүүст энэ витамины дутагдал нийтлэг. Өдрийн тун 100мг. Аливаа хүн биеийнхээ хэрэгцээ шаардлага, өдөрт авах хэмжээгээр В-ийн төрлийн витаминуудыг хэрэглэх зайлшгүй шаардлагатай. Хоол тэжээлийн хамт хүний биед витамин-минералиуд хангалттай орж байх ёстой.Хангалттай хоол витамин минерал нь хүний эрүүл явахын үндсэн суурь болно.Хүмүүс олон шалтгаанаас болоод витамин-минералийг хангалттай хэрэглэж чаддаггүй байна. Судалгаагаар АНУ-ын хүн амын дунд төмөр,зэс,магнез их хэмжээгээр дутагдалтай байдаг нь тогтоогджээ.Биеийн жингээ хасах, махнаас татагалзах зэрэг шалтгаанаас болоод тэдгээр хүмүүсийн биед тодорхой витамин-минералиуд дутагдаж эхэлдэг байна.Зарим бүлгийн хүмүүст тодорхой витаминий дутагдал маш өндөр байдаг. Өндөр настануудад витамин Д, А, Е, кальци, зэс их хэмжээгээр, витамин В1, В2, нилээд хэмжээгээр дутагдалтай байдаг гэнэ. Хүнийг эрүүл саруул, эрч хүчтэй явахад хамгийн чухал зүйл бол хоол хүнс. Хоол хүнсээр дамжуулан биед хэрэгтэй амин дэмүүдээ авдаг.Та ямар хүнсэнд ямар витамин их байдгийг дараах зөвлөгөөнөөс мэдэж аваарай.

А витамин: Малын өөх тос, цагаан идээнд байна. Загасны тосонд ихээр агуулагддаг.

Д витамин: Загасны тос, загасны түрс, сөн үхрийн элэг, тахианы өндөг, талх, пивоны хөрөнгөнд ихээр агуулагддаг. Харин сүү, цагаан идээ, цөцгийн тос зэрэгт багавтар байна.

Е витамин: Өөх тосонд их байдаг. Харин загасны тосонд огг байхгүй.Мөн ургамлын ногоон навч, үр будаанд ихээр агуулагдах боловч сүү, цагаан идээ, цөцгийн тосонд бага байна.

К витамин: Ургамлын ногоон навч, ялангуяа нарсны шилмүүс, байцаа ээрэгт их агуулагдана. Цагаан будаа, лууван, загасны тос, цөцгийн тос, сүү, тахианы өндөг зэрэгт бага байдаг.Харин элгэнд их хэмжээтэй байна.

С витамин: Ургамалд үүсэн бий болоод тэндээс хоол тэжээлийн хамтаар хүн, малын биед орно. С витамин хамгийн ихээр ургамлын ногоон навчинд байдаг.Нохойн хошуу, чацаргана, аньсны үр жимс, хушганд их, мах, цагаан идээнд бага агуулагддаг.Гүүний сүү, айрагт нэлээд их байдаг бол гурил будаа, өөх тос, өрөм, бяслаг зэрэгт энэ витамин огт байхгүй.Иймээс хүн өөртөө хэрэглэгдэх С витаминыг их төлөв идэшний ногоо, жимс зэрэг ургамал ногооноос авна.

Р витамин: Мах, ургамал, ногоонд нэлээд байдаг. Цагаан будааны хальс, пиво, талхны хөрөнгө, буудай, арвай, үхрийн элэг зэрэгт их хэмжээтэй агуулагддаг.

В-1 витамин: Ургамал, ногоонд ихээр агуулагдана. Цэвэрлээгүй цагаан будаа, үр будааны хальс, талхны хөрөнгө, бүдүүн гурилд их, булчин мах, сүү, цагаан идээнд бага зэрэг байна.

В-2 витамин: Талх, пивоны хөрөнгө, арвай буудай, цагаан будааны хальс, вандуй, ногоон сонгино, үхрийн элэг, бяслаг зэрэгт нэлээд их байна. Идэшний ногоо, жимс зэрэгт бага байна.

В-6 витамин: Цагаан будааны хальс, буудай, вандуй, пиво, талхны хөрөнгө, малын элэг, бөөр, маханд их байдаг.

В-12 витамин: Ургамал ногоо, жимсний зүйлд байдаггүй. Харин мах, ялангуяа элгэнд их байдаг.

ФОСФОР хэрэглэх ямар ач тустай вэ?

Фосфорийг судлаачид ясны бодисын солилцоонд оролцож, кальцийг хэвийн хэмжээнд хадгалах нөхцлийг бүрдүүлдэг гэж үздэг.Фосфор ихэнхи өндөр настанд дутагдаж байдаг бөгөөд кальци хэрэглэж байгаа үед магнез давхар хэрэглэхэд илүүдэхгүй гэдгийг судлаачид зөвлөсөн байдаг.

Кали хэрэглэх ямар ач тустай вэ?

Судлаачид калийг цусны даралт бууруулдаг ба цусхарвалтаас сэргийлдэг гэж үздэг.Гэхдээ 99 мг-аар өдөрт хэрэглэхийг зөвлөдөг.Калийг өндөр тунгаар 2400 мг аас дээш хэрэглэхэд ходоодийг хүчтэй цочроодог тул жимс ногооны шүүсний хамт хэрэглэхэд зүгээр.Жигнэсэн төмсөнд их хэмжээгээр хадгалагддаг.Кали дутагдахад арьс хуурайсч, гүйлгэх, бие дагжих, шөрмөс татах, зүрхний хэм алдагдах, хавагнах, нойргүйдэх, өөх тос хуримтлагдах, цусны даралт ихсэх зэрэг шинжүүд гарна. Калийг доз хэтрүүлэн хэрэглэхэд зүрхний хэм алдагдах, булчин сулрах , зүрхний гэмтлийн шинжүүд гарна.
Эх сурвалж: emch.mn

1-р сарын 26
11 цаг 17 минут
Дуучин Б.Болд, Э.Чулуунчимэг нар хамтын амьдралдаа цэг тавьжээ
Lifestyle Celebrity news

Нийтийн дууны ертөнцөнд өнгө нэмсэн хосоор нэрлэгдээд байсан Б.Болд, Э.Чулуунчимэг нар хамтын амьдралдаа бүр мөсөн цэг тавьсан бололтой. Дуучин СТА Чулуунчимэг өөрийн фэйсбүүк хуудсандаа:

Хайрлаад хайрлаад байхад

Хайр даадаггүй

Уучлаад уучлаад байхад

Алдаагаа ухаардаггүй

Тэвчээд тэвчээд байхад

Гэм нүглээ ойлгодоггүй

Эхнэр гэдгийг эд хогшил мэт санаж

Энхэр биеийг нь сэвтээж гэмтээж

Харын өвчинд тархи нь идэгдэж

Харгис авир зүрхэнд нь хуралдсан

Алдар нэр зоос мөнгийг

Амьдралын гол зорилго мэт андуурч

Өнгөний сайхан сэтгэлийн сайхныг

Үзэж ялгах ухаан нь балартсан

Нүүр дүүрэн гэмгүй төрхөөрөө

Нүгэлт төрхөө нуун далдалсан

Ичих нүүр эрээ цээргүй

Эрийн оронцог болсон чамайг

Энэ бие энхрий үрээс минь гадна

Бурхан тэнгэр харж байгааг сана

Бусдын нүд ч сохор бишийг ойлго

Үйлийн үр нүглийн төлөөс

Үг дуугүй л чамруу очно

Түмэн олны хайрыг хүндэлж

Түнэр хар төрхийг чинь нууж

Таван жилийг ардаа үдсэн.

Тэвчээрт хязгаар байдаг л юм байна

Тэсэхгүй өнөөдөр үгээ хэлж байна

Үрийн минь эцэг сайн л явбал

Үнэхээр бусад нь надад хамаагүй

Ямар хүнийг дутуу үнэлж

Яаж чи доромжилж байснаа

Ойлгоцгоох өдөр ирнэ гэдэгт найдъя

Одоо угаасаа бүх зүйл дууссан

Ёсолж тавьсан хадаг яндараа

Нэхээд авах ёсыг сонсож байсангүй

Олоон жилийг хамт туулаагүй ч

Олон л зүйлийг чамаас мэдэрлээ

Гэгээн сайхан ч зөндөө л байлаа

Гэрэлгүй галгүй ч амьдарч үзлээ

Ирээдүйд яаж галтай явахыг минь

Хараад л суухаас өөр хувь чамд үлдээгүй… хэмээн нийтэлжээ.
27
Санал болгох
Эртний Атлантидийн нууц
Эрчүүдэд хэрэгтэй нэмэлт тэжээлүүд
Таны биед ямар витамин дутагдаж байна вэ?
Аарцтай боов хийх
Шинэ хүүхэд угтах монгол ёс
Би л ганцхан яагаад ингэж зовох ёстой юм бэ?
Ханиад томуугаас сэргийлэх энгийн аргууд
Хаван (Edema) гэж юу вэ?
АНХААРУУЛГА: Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд zaluu.com хариуцлага хүлээхгүй болно. Манай сайт ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан бөгөөд мөн IP хаяг ил гарсан тул Та сэтгэгдэл бичихдээ бусдын эрх ашгийг хүндэтгэн үзнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Холбогдох утас: 91777757
27 сэтгэгдэл
Сэтгэгдэл бичих
49.199.74.53Зочин • 1 сарын 26. 12 цаг 09 минут

Сайхан гэр салж дунд нь хуухэд л хохирч бна харамсалтай. Бас ямар шонийн эрвээхэй Анужин шиг шулам энэ хоерын дундуур гуйж гэр бул салгасан бол, нохор нь гэж тархи нь эргэсэн амьтан. Гэр булийн хуулийг чангатгаж Солонгос шиг гэр бул салахад эцэгт нь хуухдийг огдог, эхнэр хохиролын монго авдаг болбол ядаж л гэр булээс гадуурх завхайралыг Багаван.
• Хариу бичих • Шэйрлэх
202.180.216.162ert • 1 сарын 26. 11 цаг 59 минут

ЮУН СҮРТЭЙ АВГАЙ ВЭ, ЗАЙЛАХ МӨРӨӨРӨӨ ЗАЙЛАХГҮЙ НӨХРӨӨ БААХАН МУУЛЖ ШҮЛГЭНЦЭР ЭРЭЭЧЧИХЖЭЭ, ИЙМ НОВШИЙН ХҮҮХНҮҮД ИХ БОЛЖЭЭ.
• Хариу бичих • Шэйрлэх
27.123.214.114Зочин • 1 сарын 26. 11 цаг 55 минут

ЭРГЭЭД НИЙЛЭХИЙН ХООРОНД ИНГЭЖ ИХ ЦАГ ГАРЗДАЖ ЦААС ЭРЭЭЧИХ ХЭРЭГ ЮУН .
• Хариу бичих • Шэйрлэх
202.179.29.159Зочин • 1 сарын 26. 11 цаг 52 минут

эрэгтэй хүмүүсийн гэмгүй төрхний цаана маш их дарамт байдагийг эгч нар нь харич нэг мэднэ дээ миний дүү насандаа зоригтой шийдвэр гаргасан нь сайн байна. Чулуунчимэгтээ амжилт хүсье
• Хариу бичих • Шэйрлэх
202.131.233.10зочин • 1 сарын 26. 11 цаг 51 минут

Б.Болдыг эхнэр Чулуунчимэгтээ дээрэлхүү ааш муутай гэж сонссон. Энэ эмэгтэй сайхан дуулдаг сайхан эмэгтэй шүү дээ Ийм эмэгтэйг харйлаж чадахгүй бол эрийн муугийн шинж дээ Чулуунчимэгээ чамд амжилт хүсье
• Хариу бичих • Шэйрлэх
202.179.8.114Зочин • 1 сарын 26. 11 цаг 49 минут

Брет Пит, Жоли хоёр салах гээд 1 жил илүү болсон. Манай 2 дуучин маань маргааш гэхэд эвлэрэх байхаа. Урьд өмнө саллаа гээд уйлж унжаад байсан даа.
• Хариу бичих • Шэйрлэх
202.126.89.197zochin • 1 сарын 26. 11 цаг 49 минут

har hor suusan bol tolgoinoos ni salahgvi salsan deer
• Хариу бичих • Шэйрлэх
202.126.89.197zochin • 1 сарын 26. 11 цаг 48 минут

nasaaraa haramsaj zowj chanasan dowol salsan deer
• Хариу бичих • Шэйрлэх
124.158.79.173ИСЛАМЫН УЛС • 1 сарын 26. 11 цаг 44 минут

Одоо яахав дээ. Муусайн Гичийнүүд байнга САЛНА САЛАЯ гээ биз. Олон ааштай хүүхнүүд Хужаагийн доор хэвтэж байвал ТААРНА
• Хариу бичих • Шэйрлэх
203.91.119.102Зочин • 1 сарын 26. 12 цаг 12 минут

Bitgii guts
• Хариу бичих • Шэйрлэх
202.21.105.42Зочин • 1 сарын 26. 11 цаг 50 минут

эргүү мал
• Хариу бичих • Шэйрлэх
103.10.21.66altantsetseg • 1 сарын 26. 11 цаг 43 минут

Vp xvvxdee bodoj zobj amidapcnaas yypiigyy bodoj ipeedvigee xapj amidapsan ni deep vnexeep zobooj baisan bol salax xepegtei emee ni odoo 60 gapsan nasan tupshdaa neg muu zupshiltei zasna gej baidaggvi ym odoo amaa bapiad nemepgvi eptxen zybyyp shiid abiyastai zaluu updaasaa ilvv ixiig xiij bvtee chamd chadal baigaa minii oxin
• Хариу бичих • Шэйрлэх
202.131.235.74зочин • 1 сарын 26. 11 цаг 42 минут

Нас залуу байсан дээр зориг гаргасан болж дээ, эр хүний завхай явдал гэр бүлд муу энерги цуглуулдаг, Эсвэл зогсоох, салах 2 зам байдаг, Чулуунчимэгт амжилт хүсье,
• Хариу бичих • Шэйрлэх
202.131.233.190Зочин • 1 сарын 26. 11 цаг 53 минут

emegteichuud ch bas zavhairdag teriig yu geh uu zaaval er geed baih yahav setgeliin tevcheergui humuus zavhairdag yum shigee
• Хариу бичих • Шэйрлэх
124.158.79.173Зочин • 1 сарын 26. 11 цаг 41 минут

Humuus salj niileh n amar boljdeee. Huuhnuudees l buh ym boldog shuu dee. Salna sarnina gj dandaa yrih iim dee.
• Хариу бичих • Шэйрлэх
202.179.25.216Зочин • 1 сарын 26. 11 цаг 40 минут

chi saihan setgel bulaam busgui.ter nuhur ni jinhene huduu tsaraitai,chamd gologohoor zaluu shig haragddag bsan,zugeeree chi saihan amidraltai,saihan zaluutai uulzah bhoo,sanaa zoboltgui
• Хариу бичих • Шэйрлэх
202.55.180.186m • 1 сарын 26. 11 цаг 38 минут

saihan hyyhen shd ee yah gej iim yutai suudag bnaa tsarai muutai zaluu.
• Хариу бичих • Шэйрлэх
202.55.180.186m • 1 сарын 26. 11 цаг 37 минут

ene hyyhnii derged huduu tsaraitai, yaj chuluunchimeg tooson yumbe dee
• Хариу бичих • Шэйрлэх
43.228.130.186Зочин • 1 сарын 26. 11 цаг 35 минут

хайран сайхан хос...........харамсалтай байна даа
• Хариу бичих • Шэйрлэх
202.131.250.130Зочин • 1 сарын 26. 11 цаг 34 минут

зүгээр нэг бөх суучихна
• Хариу бичих • Шэйрлэх
122.201.31.116Зочин • 1 сарын 26. 11 цаг 33 минут

Хеерхийг их зовоождээ. Эмэгтэй хун сална гэдэг зориг шуу. Зоддог л бол салах хэрэгтэй
• Хариу бичих • Шэйрлэх
122.201.28.15Зочин • 1 сарын 26. 11 цаг 28 минут

Bold yamar ***** yum be
• Хариу бичих • Шэйрлэх
139.5.218.46Зочин • 1 сарын 26. 11 цаг 28 минут

ийм хөдөө царайтай бандиас салсан нь зөв
• Хариу бичих • Шэйрлэх
202.131.238.58Зочин • 1 сарын 26. 11 цаг 28 минут

dotor huniig ni gargaad tavij ee gej
• Хариу бичих • Шэйрлэх
103.26.193.31Зочин • 1 сарын 26. 11 цаг 27 минут

Өө ямар харамсмаар юм бээ. Сайхан хос харагддаг шүү дээ. Сүүлийн үед Чулуунчимэг ганцаараа дуулаад байсан ийм учиртай байжээ. Үр хүүхдээ бодоод бие бинийхээ алдааг уучилж болоогүй юм байх да. За ямартай ч Чулуунчимэг дуучиндаа аз жаргал хүсье. Сайхан ч хүүхэн сайн ч дуучин.
• Хариу бичих • Шэйрлэх
88.202.186.218түм • 1 сарын 26. 11 цаг 26 минут

харамсал... болохгүй бол болдоггүй юмаа. амжилт.
• Хариу бичих • Шэйрлэх
27.123.214.83Зочин • 1 сарын 26. 11 цаг 24 минут

Ene bandiin ger bul n modnii naimaa hiideg gj bga erdenet baigal ehiin mini suiruulj bgada
• Хариу бичих • Шэйрлэх
Шинэ мэдээ
Зургаан кг жинтэй хүүхэд мэндэлжээ
1 минут 24 секундын өмнө
Тураана, холестериний хэмжээг тэнцвэржүүлнэ гэх мэт есөн шидийн ач тустай жимс
3 минут 11 секундын өмнө
Мэрайя Керри бүжигчин залуутай хайрын романс үүсгэв
7 минут 56 секундын өмнө
Стресс амьдралыг уртасгадаг
12 минут 37 секундын өмнө
Нэг литр нь 22 мянган долларын үнэтэй сүү
15 минут 56 секундын өмнө
Дрэйк болон Жэннифэр Лофэз нар харилцаандаа цэг тавьжээ
19 минут 29 секундын өмнө
Хар салхи ванн-тай бүсгүйг гаргаж шиджээ
23 минут 56 секундын өмнө
Америкийг өөрчлөх Трампийн зарлигууд
27 минут 14 секундын өмнө
Монголын хоккейчид хоёр дараалан хожлоо
30 минут 58 секундын өмнө
Алтлаг өмсгөлөөр гоёсон Блак Чайнагийн тачаангуй зураг
33 минут 52 секундын өмнө
Үнэхээр оюун сэтгэлээ зориулсан хобби сонгосон хүн дарамт, хямралаас ангид байж чаддаг
36 минут 56 секундын өмнө
Налайх дүүрэгт хорио цээрийн дэглэм тогтоолоо
43 минут 13 секундын өмнө
Бүдүүн хүмүүсийн тухай сонирхолтой баримтууд
45 минут 39 секундын өмнө
Жүжигчин О.Цэнгэл өнөөдөр 27 нас хүрлээ
52 минут 11 секундын өмнө
Дуучин Б.Болд, Э.Чулуунчимэг нар хамтын амьдралдаа цэг тавьжээ
55 минут 56 секундын өмнө
О.Хангай арслан “Өнөр бүл хүүхдийн төв” -ийн хүүхэд багачуудад агаар шүүгч бэлэглэлээ
58 минут 10 секундын өмнө
АНУ-д ардчилал нэг эрэмбээр ухарчээ
1 цаг 1 минутын өмнө
Пэрис Жексон Биберт санаа тавив
1 цаг 5 минутын өмнө
Оросын Ту-22 бөмбөгдөгчид Сири дэх террористуудад цохилт өгч буй нь /бичлэг/
1 цаг 5 минутын өмнө
Үйлдвэрт хий алдагдаж нэг хүн амиа алджээ
1 цаг 11 минутын өмнө
Иог хийснээр эдгээр өвчнийг анагааж болно
1 цаг 15 минутын өмнө
Resident Evil цувралын 6 дахь анги “Эцсийн бүлэг” маргааш кинотеатруудад нээлтээ хийнэ
1 цаг 18 минутын өмнө
ҮХЛ-н Бүх-Оддын тоглолтын өмнө: Атлантик дивизионы баг
1 цаг 22 минутын өмнө
УИХ-ын гишүүдийн ирцийн мэдээ
1 цаг 26 минутын өмнө
Gucci, Prada-ын нэрт загвар өмсөгч төрөлхийн манин байжээ
1 цаг 27 минутын өмнө
Мэрайя Керри бүжигчин залуутай хайрын романс үүсгэв
1 цаг 30 минутын өмнө
Ялагдлын шокноос Ардчилсан хувьсгалын хоёр дахь давалгаа эхлэв үү
1 цаг 31 минутын өмнө
Нас барсан хүүг хичээлээ тасласан хэмээн тавлав
1 цаг 33 минутын өмнө
Цас орж, цасан шуурга шуурна
1 цаг 39 минутын өмнө
Д.Отгондалай цолны найраа хийнэ
1 цаг 41 минутын өмнө

Энэ сарын 24-ний өдөр Сонгинохайрхан дүүрэгт нэгэн айлын байшин шатсан хэрэг гарсан. Азаар байшинд байсан дөрвөн иргэн сайхан сэтгэлт хүний тусаар амьд гарч чадсан билээ. Тодруулбал Сонгинхайрхан дүүргийн цагдаагийн хоёрдугаар хэлтсийн эрүүгийн төлөөлөгч, дэслэгч Г.Ганбаяр гэх залуу шатаж буй байшинг хараад хашааг нь давж орон, цонхыг нь хагалж дотор нь байсан дөрвөн хүнийг аварч чадсан байна.

Тэгвэл ХЗДХ-ийн сайд С.Бямбацогт өнөөдөр 14.00 цагт албаны сонор сэрэмж, авхаалж самбаагаа дайчлан дөрвөн хүний алтан амийг аварсан дэслэгч Г.Ганбаярыг хүлээн авч уулзан, шагнаж урамшуулахаар болжээ.

Үүний өмнө буюу 13:00 цагт хотын удирдлагууд ч мөн хүлээн авч уулзан, талархал илэрхийлэх юм байна.

​Ээж, аавуудын санаачилгаар эхэлсэн утааны эсрэг хөдөлгөөнд урлагийнхан нэгдсэн бөгөөд тэд өнөөдөр хэвлэлийн бага хурал хийхээр болжээ. Хэвлэлийн бага хурал “New star” студид 14:00 цагт болох аж. Утааны эсрэг дахин жагсаалд нэгдэх санаачилгыг хөгжмийн зохиолч Б.Чинбат, “Никитон” хамтлагийн дуучин Б.Батчулуун нар гаргаж, бусдыгаа уриалан жагсаалд оролцохоор болсон юм.


“Утааны эсрэг ээж, аавуудын холбоо” байгуулагдан өнгөрсөн арванхоёрдугаар сарын 26-нд жагсаал зохион байгуулж, төр засгийн удирдлагуудад шаардлага хүргүүлсэн. Гэвч тэдний шаардлагад хариу ирүүлээгүй тул уг холбооны санаачлагаар дахин жагсаал зохион байгууулсан. Тус жагсаал нь “Боож үхлээ” нэртэйгээр энэ сарын 28-нд Чингисийн талбайд болно.



Утааны эсрэг дахин жагсаалд нэгдэх санаачилгыг хөгжмийн зохиолч Б.Чинбат, “Никитон” хамтлагийн дуучин Б.Батчулуун нар гаргаж, бусдыгаа уриалан жагсаалд оролцохоор болжээ.

Налайх дүүргийн тав дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт хонь малын гоц халдварт цэцэг өвчин гарсан байна. Тав дугаар хорооны Дархан ноёны худаг гэх газарт өвөлжиж буй өрхийн хоёр хонь өвчин туссан байдалтай байна гэсэн дуудлага нэгдүгээр сарын 23-ны өдөр ирж “Бөх-Мо” мал эмнэлэгийн эмч нар 399 хонинд үзлэг тандалт хийж үзэхэд 51 хонинд малын гоц халдварт цэцэг өвчний шинж тэмдэг илэрсэн тул тусгаарласан байна.

Улмаар нийслэлийн Мал эмнэлгийн газрын халдвартын их эмч Ц.Гантөмөр нэгдүгээр сарын 24-ны өдөр ирж тав дугаар хороонд ажилласан аж. Сэжигтэй тохиолдол илэрсэн 15 хониноос дээж авч, Улсын мал эмнэлэг, ариун цэврийн төв лабораторийн шинжилгээнд өгөхөд хонь малын гоц халдварт цэцэг өвчин болох нь тогтоогджээ.

Иймээс дүүргийн Онцгой комисс яаралтай хуралдан, шаардлагатай бүхий л арга хэмжээг авч ажиллаж байна. Тус дүүргийн Засаг дарга энэ сарын 24-нд голомт гарсан бүс нутагт хорио цээрийн дэглэм тогтоох захирамж гаргасан. Мөн өнгөрсөн 23-25-ны өдрүүдэд нийт 1762 хонинд үзлэг тандалт хийснээс 173 хонинд цэцэг өвчний шинж тэмдэг илэрчээ.

Хорио цээрийн дэглэм тогтоосон бүсэд Онцгой байдлын хэлтсээс найман албан хаагч, ОБЕГ-ын харьяа Аврах тусгай ангиас 15 албан хаагч, Эрүүл мэндийн нэгдлээс гурван эмч ажилтан, Мэргэжлийн хяналтын хэлтсээс нэг, Цагдаагийн хэлтсээс хоёр алба хаагч, “Бөх-Мо” мал эмнэлгээс дөрвөн эмч, нийт хүн 33 үүрэг гүйцэтгэж байна. Одоогоор голомтын бүсэд ариутгал халдваргүйжүүлэлтийн ажлыг хийж байгаа бөгөөд вакцинжуулалтын ажлыг үе шаттай хийх юм.

Үүнээс гадна тус газарт Зэвсэгт хүчний ангиуд байрлаж байгаа юм. Тухайн хэсэгт гурван постыг байрлуулан хөдөлгөөнт эргүүлээр хяналт тавьж ажиллаж байна.

Тус бүс нь зорчигчдийн хөдөлгөөн ихтэй газар учраас орж, гарч байгаа хүн, машинд ариутгал, халдваргүйжилтийг хийж, хөдөлгөөнийг нэвтрүүлж байна

“НИЙТИЙН ТЭЭВРИЙН ҮЙЛЧИЛГЭЭГ САЙЖРУУЛАХ АЯН”-НЫ ХҮРЭЭНД НИЙСЛЭЛИЙН ЗАСАГ ДАРГААС ӨГСӨН ЧИГЛЭЛИЙН ДАГУУ НИЙСЛЭЛИЙН УДИРДЛАГУУД НИЙТИЙН ТЭЭВРИЙН КОМПАНИУДЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААТАЙ ТАНИЛЦАВ

Нийслэлийн засаг даргаас өгсөн чиглэлийн дагуу Нийслэлийн Засаг даргын Дэд бүтэц, хөгжлийн асуудал хариуцсан орлогч П.Баярхүүгээр ахлуулсан ажлын хэсэг нийтийн тээврийн үйлчилгээ эрхэлдэг аж ахуйн нэгж, байгууллагуудын үйл ажиллагаатай танилцлаа. Ажлын хэсэгт Нийслэлийн тээврийн газрын орлогч дарга Г.Доржпалам, Х.Булгаа, Нийслэлийн тээврийн газрын Зорчигч, тээврийн үйлчилгээний хэлтсийн дарга Э.Баярт нар багтсан юм. Ажлын хэсэг нийтийн тээврийн үйлчилгээний компаниудаас томоохонд тооцогддог Автотерминал трейд ХХК, Атибус ХХК, Тэнүүн Огоо ХХК, Сутайн буянт ХХК, Эрдэмтранс ХХК зэрэг байгууллагын нөхцөл байдалтай танилцаж, удирдлагуудтай уулзан санал солилцлоо.



ТОДРУУЛГА:

Өнөөдрийн байдлаар нийтийн тээвэрт 1167 автобус бүртгэлтэйгээс өдөр тутамдаа ажлын өдрүүдэд 926 автобус, амралтын өдрүүдэд 664 автобус нийслэлчүүдэд үйлчилж байна. Нийт 20 нийтийн тээврийн үйлчилгээний байгууллагын 1241 тээврийн хэрэгсэл байснаас энэ сарын 2-ны өдөр нийт 116 автобусыг хугацаа хэтэрсэн, техникийн шаардлага хангахгүй хэмээн үзэж үйлчилгээнээс хассан байна. Нийтийн тээврийн 326352, 323176 гэсэн 24 цагийн санал авах утсаар иргэдээс маш их санал, гомдол ирдэг. Тухайлбал жолоочийн ёс суртахуунгүй байдал, автобусан дотор тамхи татах, жолоо барьж байх үедээ утсаар ярих, бэлэн мөнгөний хайрцаг руу мөнгө хийхэд загнах, мөнгийг дундаас нь авах, автобусны цэвэрлэгээний байдалтай холбоотой гомдол дийлэнх хувийг эзэлж байгаа аж.



Нийслэлийн Засаг даргын дэд бүтэц, гэр хорооллын хөгжлийн асуудал хариуцсан орлогч П.Баярхүү уулзалтын үеэр:

Нийслэлд хугацаа нь дууссан, насжилт өндөртэй, хорт утаа ихээр ялгардаг тээврийн хэрэгсэл маш олон байна. Тиймээс нийслэлийн зүгээс үе шаттайгаар солих буюу парк шинэчлэлт хийхээр зорьж байна. Энэ ажлын хүрээнд Улаанбаатартай ах дүүгийн найрсаг харилцаатай БНСУ-ын Сөүл хотоос 7-8 жил явсан 1000 автобусыг үнэ төлбөргүйгээр нийлүүлэхээр ярьж байна. Монголын талаас зөвхөн гааль, татвараа хариуцах нөхцөлтэйгээр ярьж байна. Ингэхдээ илүү дэвшилтэт цахилгаан болон газын түлш хэрэглэдэг автобус сонгох нь байгаль орчинд ээлтэй шийдэл гэж үзэж байна. Мөн бид цоо шинэ 300-аад том оврын автобусыг мөн БНСУ-аас авахаар ярилцаж байгаа юм. Энэ удаагийн уулзалтаар бид аж ахуйн нэгжүүдэд дээрх автобусны гааль, татварын зардлыг даагаад хариуцаад явах боломж байгаа эсэхийг нь тодруулж, санал солилцоод явж байна. Харин эдгээр аж ахуй нэгжүүд маань нийгмийн хариуцлагынхаа хүрээнд тусгайлан үүрэг хүлээж ажиллах нь зөв гэж үзэж байна. Тухайлбал Улаанбаатар хотын захын хорооллын хүүхдүүд тэр бүр нийтийн тээврээр үйлчлүүлж чадахгүй байна. Тиймээс ЕБС-дад ч автобус хуваарилахаар төлөвлөж байгаа бөгөөд нийтийн тээврийн үйлчилгээг нь ЕБС-иуд өөрсдөө хариуцах бололцоогүй тул аж ахуй нэгжүүдийг хамтран ажиллана гэдэгт итгэж байна.



Дараагийн гол асуудал бол иргэд, олон нийтээс бидэнд хамгийн их ирүүлдэг санал, гомдол бол нийтийн тээврийн автобус эмх замбараагүй явдаг, цэвэрлэгээ, үйлчилгээ тааруухан, суудал сандлын бүрээсний үзэмж хангалтгүй зэрэг автобусны ариун цэвэр, наад захын соёлын талаарх шүүмжлэл юм. Үүнийг нийтийн тээврийн газар, хувийн хэвшлийнхтэйгээ хамтраад шийдэх хэрэгтэй. Нийтийн тээврийнхэн өөрсдөө цэвэр цэмцгэр орчин бүрдүүлэхэд эрс өөрчлөлт, дэвшил гаргах хэрэгтэй байна. Та бүхний зүгээс долоо хоногтоо нэг удаа суудлын бүрээсээ угаах, автобусны дотоод цэвэрлэгээг тогтмол хийж хэвшүүлэхийг хүсч байна. Хотын соёл, өнгө үзэмж хотоор зорчих нийтийн тээврээс хамгийн их шалтгаалдаг гэдгийг бид мартаж болохгүй.

Түүнчлэн төрийн албан хаагчдыг долоо хоногт 1-2 удаа нийтийн тээврээр зорчдог болгохоор ярилцаж байна. Нийт төрийн албан хаагчид хэрэв нийтийн тээврээр зорчдог болвол тодорхой хэмжээний орлого нийтийн тээвэрт орох тооцоо байна. Нөгөөтэйгүүр замын түгжрэл ч буурахад нөлөөлнө гэж үзэж байна.

Зуслангийн чиглэлийн автобусууд зогсоол дээр зогсохгүй явах, хөгшин, настай хүмүүсийг авахгүй байна гэсэн гомдлууд нэлээд ирж байна. Тиймээс та бүхэн иргэдийн санал гомдолыг анхаарч, үйлчилгээгээ сайжруулах тал дээр бүхий л бололцоогоо ашиглана гэдэгт итгэлтэй байна. Бид нийтийн тээврийн үйлчилгээг сайжруулахын тулд цаашид шат дараатай ажлуудыг тогтмол хийх болно. Мөн нийтийн тээврийг бэлэн мөнгөгүй, бүрэн картын системд шилжүүлэх шаардлагатай байгаа тул Улаанбаатар Смарт карт ХХК болон нийтийн тээврийн газарт холбогдох үүрэг даалгаваруудыг өгч, бэлтгэл ажил хийгдээд явж байна. Удахгүй энэ ажил хэрэгжиж эхэлнэ. Эхний ээлжинд дээр дурьдсан байгууллагуудын удирдлагуудтай санал солилцож, хамгийн их гаргаж буй зөрчлүүдийг танилцуулж, анхааруулаад явж байна.



Уулзалтын үеэр нийтийн тээврийн үйлчилгээ эрхэлдэг аж ахуйн нэгж, байгууллагуудын төлөөллүүд харилцан санал бодлоо солилцож, тулгамдаж буй асуудал, бэрхшээл дутагдлаа арилгах, шинэ зүйлийг дэмжиж ажиллах талаар илэн далангүй ярилцаж, санал бодлоо солилцлоо.

Сутайн Буянт ХХК-ний дэд захирал Б.Лхагвадулам: Нийслэлийн удирдлагууд бидний ажил байдалтай танилцаж байгаад баяртай байна. Та бүхний санал шийдэл, хийж хэрэгжүүлж буй ажлыг сонсч мэдлээ. Бид ч мөн адил бүхий л боломжоороо үйлчилгээгээ сайжруулж, иргэдийг цэвэрхэн, тав тухтай орчинд зорчуулахын төлөө ажиллана. Манай баазын үйл ажиллагаа 24 цагийн турш тасралтгүй явагддаг. Ажилчдынхаа нийгмийн асуудалд манай компани илүү анхаарч ажилладаг бөгөөд 20 жилийн хугацаанд 60 ажилтныг орон сууцтай болгосон. Ер нь нийтийн тээврийн салбар нь хүнд нөхцөлд ажилладаг, стресс ихтэй ажлын байр. Энэ үүднээс ажилчдынхаа нийгмийн асуудал, ар тал, ахуй амьдралыг нь анхаарах нь бидний үүрэг гэж боддог. 2017 оныг манай байгууллагын зүгээс “Аваар осолгүй жил” болгон зарласан. Манай автобусаар үйлчлүүлэхэд цэвэр орчин, үйлчилгээний соёлтой байдлаар угтахыг бид хичээж ажилласаар байна. Жишээ нь 2013 оны хавраас эхлэн манай компанийн жолооч нар дулааны улиралд цагаан цамц, бээлий, зангиа өмсөж хэвшсэн. Энэ нь мөн л ажлын байрны нэг эмх цэгц, соёлтой үйлчилгээний илрэл юм. Үүгээрээ бид анх удаа Улаанбаатар хотын нийтийн тээвэрт жолооч нартаа цагаан цамц өмсүүлж, жигдлэн үйлчилгээнд гаргасан анхны компани гэгдэх болсон. Манайхаас ажлын өдөр 61, амралтын өдөр 45 тээврийн хэрэгсэл шугаманд явж байна. Бид боломжоороо насжилт өндөртэй, ашиглалтын хугацаа нь дууссан тээврийн хэрэгслүүдийг акталж байна. Хэрэв нийслэлээс үнэгүй автобусаар дэмжинэ гэвэл бидэнд гааль, татварын зардлаа даахад татгалзах зүйл алга. Энэ бол бидний хувьд маш том дэмжлэг гэж үзэж байна. Нэг үеэ бодвол бидний тээврийн хэрэгслийн засвар үйлчилгээ чанаржиж, сэлбэг хэрэгслийн хангалт сайжирсан ба үйлчилгээгээ улам сайжруулахаар зорин ажиллаж байна.

Тэнүүн Огоо ХХК-ний гүйцэтгэх захирал Ж.Эрдэнэбат: Нийслэлийн удирдлагуудын хэрэгжүүлэх гэж байгаа бэлэн мөнгөгүй бүрэн картын системд шилжих ажлыг бид дэмжиж байгаа. Учир нь нийтийн тээвэрт бэлэн мөнгөнөөс үүдээд маш олон асуудал үүсдэг. Орлого бүрдэхгүй байх, уранхай, хуурамч мөнгөн тэмдэгт хийх, жолооч мөнгөө төл гэж шаардлага тавьсаны хариуд элдвээр хэлэх, биед нь хүрэх гэх мэт олон зөрчил илэрдэг. Бүрэн картын системд шилжчихвэл аль ч талдаа амар байх болно. Смарт карт бол маш зөв шийдэл. Парк шинэчлэлтийн хувьд бид та бүхний саналыг хүлээн авахад татгалзах зүйлгүй. Хэрэв цаашид газын түгээх төв, станцыг байгуулвал түлшний тухайд асуудалгүй байх биз. Ямар ч утаа гаргадаггүй, цэвэрхэн, эдэлгээ даадаг давуу тал бүхий автобустай болоход бидний зүгээс хамтран ажиллахад бэлэн байна. Нийслэлийн зүгээс ингээд дэмжиж өгвөл бид засвар, үйлчилгээ болон бусад зүйлийг бүрэн хариуцаад аваад явах боломжтой. Манай байгууллага нь ажилчдын хувцас, автобусны бүрээсээ өөрсдөө оёдог ба 14 хоногт нэг удаа бүрээсээ сольж байна. Мөн бид ажилчдынхаа эрүүл мэндэд анхаарч эмнэлэгийн үйлчилгээ, фитнесс спорт заал зэргийг тохижуулан ажиллуулж байна. Нийслэлийн удирдлагууд бидний ажил байдалтай танилцаад явж байгаа нь цагаа олсон ажил болж байна.

Эрдэмтранс ХХК-ний гүйцэтгэх захирал Д.Ананд: Та бүхний саналыг сонслоо. Манай байгууллагын хувьд бид зуслангийн чиглэлийг давхар хариуцдаг. Иргэдээс ирж байгаа “хүүхэд, ахмад настнуудыг авахгүй байна” гэсэн гомдлын мөрөөр анхааран ажиллаж байгаа. Бидний зүгээс Улаанбаатар Смарт Карт компаний цахим картжуулах ажлыг их дэмжиж байна. Удахгүй бүрэн цахим картанд шилжчихвэл ажил, үйлчилгээнд амар байх болно. Нийслэлийн удирдлагууд та бүхэн бидний зовлон жаргалыг ойлгон, дэмжиж ажиллана гэдэгт итгэн, талархаж байна. Бид ч мөн адил цэвэрч байдал, үйлчилгээний соёл дээр цаашид улам анхаарч ажиллах болно.

Автотерминал ХХК-ий гүйцэтгэх захирал Г.Түвшинтөгс: Манай байгууллагын хувьд хуурамч, уранхай бэлэн мөнгөний асуудал их гардаг. Мөнгө тоолох, уранхай мөнгийг ялгах ажилд хүн хүч орохоос гадна цаг хугацаа их зарцуулдаг. Тиймээс бид смарт картын системийг бүрэн дэмжиж байгаа. Бид шаардлага хангахгүй автобуснуудыг болж өгвөл нийтийн тээвэрт явуулахгүй акталж байна. Түүнчлэн автобусны угаалт, цэвэрлэгээнд анхаарч, өөрсдөө сандлын бүрээс болон ажилчдын хувцсаа оёж байна. Сард 2 удаа автобусны бүрээсээ угааж, улиралдаа нэг удаа сольж байна. Автобусаа автоматаар угааж, засвар үйлчилгээний төв ажиллуулж байна. Мөн бид нийгмийн хариуцлагаа ухамсарлан хувийн хэвшлүүдээс анх удаа хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдэд зориулж тусгай зориулалтын автобусаар үйлчилэхээр бэлтгэлээ хангаж байна. Бидний төлөвлөж байгаагаар энэ долоо хоногтоо шуга



Эх сурвалж: Монголын үнэн сонин