Улсаа хөгжүүлэх хамгийн зөв арга бол түгжрэлээс гарах, хотын хөдөлгөөний хурдыг 40 км цагт хүргэх асуудал. Үүнийг шийдэж байж бид хүн шиг амьдарч улс шиг хөгжинө. Гэхдээ түжрэлийн асуудлыг хязгаарлалт хийж биш, олон жилийн өмнө нуран унасан социализмын үеийн стандарттай зохицуулалтыг орчин үеийн зах зээлийн загварт шилжүүлж, хамгийн шилдэг сайн нэгдсэн нэг стандарттай менежменттэй болгоход л болно.
Гэтэл одоо зуун ямаанд жаран ухна гэгчээр давхар зам юм уу, тунелтэй болж байж л замын түгжрэл гайгүй болно гэж буй мэргэн ухаантанууд бий. Тийм биш ээ найзуудаа.
Хотын гудамжинд байгаа тэмдэг тэмдэглэл, гэрлэн дохио маш замбараагүй байдаг. Товчхон дүгнэж хэлбэл яг л галзуу хүний өдрийн тэмдэглэл шиг байгаа учраас замын хөдөлгөөний түгжрэл чинь одоо түгжрэл биш дайн болчихоод байна. Харин зохицуулалтын менежментээ сайн хийсний дараа түгжрээд байвал дээрх давхар замын тухай ярьж болох юм.
Өнөөдрийн байдлаар "Тэнэг" тавилттай гэрлэн дохиог, тэмдэг, тэмдэглэлийг ухаалаг зөв хийхэд л замын хөдөлгөөний түгжрэлийн асуудал шийдэгдэж "Ок" болно. Ямар ч уулзвар тойрог орц гарцыг гэрлэн дохиогоор зохицуулдаг жамтай, заавал дөрвөн зам болгож хөрөнгө мөнгө үрж байж гэрлэн дохио тавьдаг гэсэн ойлголт байхгүй. Бидэнтэй хамт социализмын гурилан дундуур туучиж явсан барууны улс орнууд зах зээлийн эдийн засагт шилжихдээ манайх шиг ингэж тойрогоо эвдэж "тэнэгтээгүй" гэрлэн дохионуудыхаа л менежментийг сайжруулж байсан. Барууны, Берлины загварыг хуулж тавьж байсан, Гэтэл монголчууд юу ч хийгээгүй, юу ч хийж мэдэхгүй ирсэний хар гайгаар буурай орон чигээрээ хоцрогдон хаягдсан. Тавин хэдхэн уулзварыхаа учрыг олохгүй тархи нь эргэж дээр нь шахааны бизнес голдуу стандартын бус хаалт хашлага их хийж иргэдээ хохироосоор... Үр дүн нь газрын доорхи баялаг, мал сүрэг, газар нутаг хүртэл дархлаагүй болж улс орноо өрийн намагт живүүлсээр байгааг бид харж байна.
Ямар ч улс орны хөгжиж дэвших хүчирхэг байхын эх үндэс нь авто зам ба түүн дээрхи хөдөлгөөний уран зохицуулалт байдаг авто машины ирэн үед түүнийхээ хөдөлгөөнийг зөв зохицуулаад байгаа улс орон хөгжөөд, арга эвий нь олохгүй байгаа улс орон уруудаж доройтоод байгаа бичигдээгүй хууль дэлхийд бий.
Тийм учраас торгох хязгаарлахын дон туссан хотынхонд хандаж хэлэхэд:
Цаг алдалгүй энэ хэдхэн гэрлэн дохионыхоо менежментийг сайжруулаачээ, тэмдэг тэмдэглэлийг нь зөрүүлж дутаалгүй хийлгээч ээ, ядахдаа хот дотроо дэг журамтай бухимдалгүй дүрэм журмаараа айх аюулгүй яваад байж болдог болгочихмоор байна. Улаанбаатар маань тавин хэдхэн уулзвартай хөгжилтэй орны тосгоны дайтай л хот шүү дээ. Гэтэл эрх баригчид замын хөдөлгөөний зохицуулалтаа сайжруулж түгжрэлээс гарах арга зам хайхын оронд хязгаарлалт хийж, торгож ачиж, түгжиж иргэдээ хохироогоод л сууж байгаа нь үнэхээр бухимдалтай байна.
Тайж овогт Б.Гэрлээхүү
Сэтгэгдэл (6)