МАН-ын Удирдах зөвлөл Монгол Улсын саалийн үнээ гэгддэг “Эрдэнэт” үйлдвэрт хэнийг “эзэн” суулгахаа шийджээ. Тус үйлдвэрийн захирлаар нэлээд олон хүний нэр яригдаж байсан ч МАН-ынхан Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн яамны дэд сайд Х.Бадамсүрэнд итгэл хүлээлгэж, “Эрдэнэт” үйлдвэрийг удирдуулахаар санал нэгдсэн байна. Түүнийг энэхүү суудалд залах эсэхийг “Эрдэнэт” үйлдвэрийн ТУЗ-ийн гишүүд эцсийн байдлаар шийдэх юм. Харин олны өгүүлж буйгаар ТУЗ-ийн гишүүд нь МАН-ын угшлын хүмүүс байгаа учир намынхаа нэр дэвшүүлсэн хүнийг ногоон гэрлээр батламжилна хэмээгдэж байна. Тэгвэл МАН-ын итгэлийг хүлээж “Эрдэнэт”-ийг толгойлох Х.Бадамсүрэн гэж хэн бэ гэдгийг хүргэж байна.

Эрдэнэт үйлдвэрийн ерөнхий захиралд томилогдох өндөр магадлалтай байгаа Х.Бадамсүрэн нь өдгөө Уул уурхайн дэд сайдаар ажиллаж буй. Тэрбээр 1980 онд Геологи, уул уурхайн үйлдвэрийн яаманд мэргэжилтэнээр ажил амьдралынхаа гарааг эхэлж байжээ. Улмаар Эрчим хүч, уул уурхайн үйлдвэр, геологийн яаманд мэргэжилтэн, Уул уурхайн салбарын ерөнхий инженер бөгөөд Хамтарсан үйлдвэрийн хэлтсийн дарга, Бор-Өндөрийн уул уурхайн байжуулах үйлдвэрийн захирлын нэгдүгээр орлогч, Хэнтий аймгийн Хэрлэн хорооны АДХ-ын гүйцэтгэх захиргааны дарга, Монгол-Оросын хамтарсан “Монголросцветмет” нэгдлийн анхны монгол ерөнхий захирал, “Дарханы төмөрлөгийн үйлдвэр” ТӨХК-ийн менежментийн багийн удирдагч, Үйлдвэр худалдааны яамны Геологи, уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн  газрын дарга. УИХ-ын гишүүн, Монгол уул уурхайн танхимын ерөнхийлөгч, Монголын жоншны холбооны тэргүүн, Аж үйлдвэрийн яамны дэргэдэх Зэсийн баяжмал хайлуулах, цэвэршүүлэх үйлдвэрийн төслийн удирдагч, нэгжийн захирлын албыг хашиж байжээ.

Х.Бадамсүрэн 1974 онд Өмнөговь аймгийн төвийн 10 жилийн дунд сургууль, ОХУ-ын Эрхүүгийн Политехникийн дээд сургууль, АНУ-ын Колорода муж, Боулдерын Эдийн засгийн дээд сургууль, ОХУ-ын Москва хотын уул уурхайн их сургууль, Техникийн ухааны боловсролын доктор, ОХУ-ын Москва хотын уул уурхайн их сургууль, техникийн шинжлэх ухааны доктор нэгэн юм.

Х.Бадамсүрэнтэй холбоотой эерэг болоод сөрөг мэдээллүүд хэвлэлийн шарласан хуудаснаа мөнхөрчээ. Түүнийг Бэрхийн уурхайг хаахад хүргэсэн, хөрөнгө орлогоо худлаа мэдээлсэн гэхчлэн олон асуудалд холбогдож явсан, орон шоронд хүртэл ороход хүргэж байсан талаар нь хэвлэлүүд өдгөө онцолж байгаа. Тэгвэл түүнтэй холбоотой бас нэгэн таагүй мэдээлэл хэвлэлийн хуудаснаа мөнхөрчээ.

umnugovi.mn 2012.03.26

Тодруулбал түүний талаар төрсөн нутгийнх нь мэдээллийн сайтад буюу 2012.03.26-нд umnugovi.mn сайтад “Монросцветмет нэгдлийн хөрөнгөөр хувьдаа барилга угсралтын компани байгуулж завшснаас эхлээд жонш борлуулах гэрээг зах зээлийн үнээс байж боломгүй доогуур үнээр хийж, 300 мянган долларын хахууль авч байсан үүх түүхтэй” хэмээн Х.Бадамсүрэн эрхмийн талаар өгүүлжээ. Цаашлаад "Шижир алт ХХК”-тай хамтран гаалийн татвараас санаатайгаар зайлсхийж улсад 860 сая төгрөгийн хохирол учруулсан гээд түүний хийсэн хэргүүд ил тод байдаг.

Өршөөлийн хуульд хамрагдаж, хэргийг хэрэгсэхгүй болгосон, анх удаа гэмт хэрэгт холбогдсон гэж прокурорын шатанд хэргийг хаасан гэх мэтээр ам дамжин яригддаг ч аль шийдвэр нь үнэн гэдгийг хууль хяналтын нэг ч албан тушаалтан батлаагүй. Уг нь дээрх хэргийн шүүх хурал дээр улсын яллагч Х.Бадамсүрэнгийн өмчөөс 3 сая төгрөгийг улсын орлого болгох, чанга дэглэмтэй хорих ангид 7 жил хорих ял оноосон байдаг.” хэмээн өгүүлсэн байгаа юм. Х.Бадамсүрэнгийн холбогдсон удаах хэрэг нь Монголросцветмет нэгдэлд ерөнхий геологичоор ажиллаж байсан М.Ариунбаярын үйлдсэн хэргийн хамсаатнаар татагдсан явдал. М.Ариунбаяр 2009, 2010 онд Авлигатай тэмцэх газарт улсын хөрөнгөөр нөөцийг нь тогтоосон талбайг "Нөөцгүй” гэсэн хуурамч дүгнэлт гаргаж, авч үлдээд Хятадын компаниудад өндөр үнээр зарсан хэргээр шалгагдахад Х.Бадамсүрэн бас татагдаж мэдүүлэг өгч байв. "М.Ариунбаяр яавч ганцаараа ийм хэрэг хийж чадахгүй. Х.Бадамсүрэн даргын оролцоотойгоор хийсэн.

Бор-Өндөрийн Баргилтын ордыг Х.Бадамсүрэн, М.Ариунбаяр хоёр зарсан. Тэр ордыг авсан хятадууд баяжуулах үйлдвэр барьчихсан, төмрийг өдөр, шөнөгүй урагшаа зөөж байгаа” гэж хамт ажиллаж байсан хүмүүс нь гэрчилдэг аж. Х.Бадамсүрэн УИХ-ын гишүүн болоод ч хууль бус зүйлд хутгалдахгүй байж чадсангүй. Сурсан зангаараа Өмнөговь аймгийн Номгон суманд буй хятадуудын ашиглаж байгаа хар тугалгын ордын ойролцоо 43 км зайд хилийн шинэ боомт нээх, хятадын нутгийн гүнээс тус орд хүртэл төмөр зам татах зөвшөөрлийг хөөцөлдөж байжээ. Хар тугалганы ордыг Х.Бадамсүрэн урьд нь хятадуудад зуучилж худалдсан. Тэр орд нь дархан цаазат, тусгай хамгаалалттай бүсэд багтаж байсныг лоббидож өөрчлүүлсэн тухай мэдээлэл цацагдсныг Х.Бадамсүрэн үгүйсгээгүй байна” хэмээн бичигджээ.

Б.Өлзий. Нийгмийн толь. 2007.01.13

"Сайн нэрийг хүсэвч олохгүй муу нэрийг хусавч арилахгүй" гэсэн үг бий. Түүний талаар мөн 2007 оны 1 сар 13-ны өдрийн Нийгмийн толь сонинд ийнхүү бичиж байжээ. "Х.Бадамсүрэн Өмнөговь аймаг дахь хилийн боомтыг нээлгэж байгаа талаар “Монгол улсын аюулгүй байдлын төлөө зүтгэе” офицеруудын холбооноос мэдээлэл хийлээ. Шинээр нээх боомт хятадын талаас Бага модны застав, манай талаас Бүдүүн модны застав гэж нэрлэдэг хилийн зурвас газар. Стратегийн болон цэрэг дайны зориулалтаар ашиглах урд хөрштэй холбогддог хамгийн хялбар, дөт зам юм байна. Уг боомтын нутаг дор говийн цэнгэг усны орд , нөөц байдаг ажээ. Тийм уёраас эртнээс энэ хэсгийг хүн явуулахгүй хорьж, цаазлаж ирснийг Офицеруудын холбооныхон хэлэхдээ “Х.Бадамсүрэн урд хөршид хэвлэгдсэн Өмнөговь аймгийн нарийвчилсан зураглал бүхий номыг ашиглаад байгаа” гэсэн мэдээлэл хардлага төрүүлж байна” гэлээ. Энэ талаар УИХ-ын аюулгүй байдлын зөвлөлд шаардлага хүргүүлэхээ тэд хэлэв.

Зарим эх сурвалжууудын мэдээлж байгаагаар Х.Бадамсүрэн Асгатын ордыг гадныхантай наймаацах гэж байгаа ажээ. Х.Бадамсүрэн Оросын уул уурхайн томчууд И.А.Зорин, Сулейман Керимов нартай хуйвалдан Асгатын ордыг тэдэнд ашигтайгаар өгөх шинэ хувилбар дээр ажиллаж байна.

Саяхан “Монголросцветмэт” нэгдлийн захирал Х.Бадамсүрэнгийн хэргийг шүүх хурал Баянзүрх дүүрэгт болсон. Тус шүүх хуралд Х.Бадамсүрэнгээс гадна “Шижир алт” компанийн захирал Ч.Жанчив, гүйцэтгэх захирал Б.Ганболд нарыг 303 сая төгрөг татвараас нуусан хэргээр шүүхэд дууджээ. Х.Бадамсүрэнгийн хувьд жонш борлуулах гэрээг зах зээлийн үнээс доогуур ханшаар хийсэн гэдгээр буруутгагдсанаас гадна 300 мянган ам.долларын авлига авсан хэрэгт шалгагдаад байгаа юм.

Ямартай ч энэ долоо хоногт багтан "Эрдэнэт" үйлдвэрийн ерөнхий захирлын суудалд Х.Бадамсүрэн томилогдох эсэх нь шийдэгдэх буй за. Харин түүний "Эрдэнэт"-ийн захирлаар томилох болвол дэд сайдын суудлаас чөлөөлөх бөгөөд МАН-ын дотор дахин дэд сайдын төлөөх марафон өрнөх юм.

24tsag.mn