Манай цагдаагийн байгууллага хар тамхины хэрэглээтэй тэмцэж, олон ч үйлдлийг илрүүлсэн гавьяатай. Гэвч амин судас болсон их үүсвэрийг нь таслах чухал ажилдаа тэд хойрго, сэтгэлгүй гэхээсээ илүү төлөвлөгөө, бодлогогүй ажиллаад байгаа гэж дүгнэхэд болно. 

Саяхан МУГТ, Сонирхогчийн боксын Олимп, ДАШТ-ий мөнгөн медальт, мэргэжлийн боксын рингд амжилттай яваа IBO холбооны Дэлхийн аварга Н.Төгсцогт хар тамхи хэрэглэсэн байх үедээ цагдаа нарт баривчлагдав. Одоогоор түүнийг шалгаж байгаа гэх мэдээлэл байна. Түүний карьер энэ хүрээд дуусах уу? 

Спортын оргил үедээ яваа, 32 настай түүний хувьд мэргэжлийн боксын дэвжээнд хөл тавьсан цагаасаа хойш 15 тулаан хийж, хоёрт нь ялагдан нэгт нь тэнцээд байгаа. Ингэхдээ тэр есийг нь хүнд цохилтоор ялсан. Мэргэжлийн боксын ертөнцөд түүнийг "King Tug" гэж хочилдог. Хэрэв тэр үнэхээр л хар тамхи хэрэглэсэн бол хэтэрхий "ХААН" араншин гаргаж дээ. Хэтэрхий даварчхаж. 

Бид амжилттай яваа тамирчин, дуучин хэнбугайг ч улс орныхоо нэрийг гаргаж, урлаг спортын оргилд мандаж яваад нь олзуурхан шүтдэг, хүндэлдэг сайхан ард түмэн. Гэвч сүүлийн жилүүдэд тэдний зарим нь хар нэртэй тамхи хэрэглэж, аавын хаалга татацгаасан удаатай. 

Нэхэн сануулбал, Олны хайр хүндлэлийг хүлээсэн дуучид хар тамхи хэрэглэж байгаа талаарх яриа 2000 оны дунд үеэс эхлэн урлагт анх хөл тавьж байгаа залуусын дунд гарч байжээ. Дуучид хар тамхи хэрэглэж эхэлснээс хойш Монголын хүүхэд, залуус хэдэн мянгаараа хар тамхинд орж донтох болсон гэлцдэг. 

Содномдаржаагийн Чулуунбаяр буюу “Ice top” хамтлагийн гишүүн Коби, Төмөрбаатарын Болортуяа буюу дуучин Эгшиглэн нараас 2018 оны тавдугаар сард хар тамхи илэрсэн байдаг. 2006-2007 онд хар тамхи хил дамнуулан худалдаалсан, тээвэрлэсэн хэргээр ял сонссон этгээдүүдийн дунд УИХ-ын гишүүн асан Ш.Сайхансамбуугийн хүү С.Наранбат, “Ice top” хамтлагийн дуучин Манлай, Коби болон дижи Өөжий зэрэг Монголын рок попын шинэ залуу одууд оролцсон тухай цуурсан санагдана. Харин хэсэг хугацааны дараа Өршөөлийн тухай хууль батлагдсанаар тэд эрх чөлөөтэй болсон гэдэг. 

“Ice Top”, “Guys”, “А-Сареllа” зэрэг тухайн үедээ “од” болж байсан хамтлагууд хар тамхины хэрэгт холбогдож байсан. Урлагийнхан хар тамхи, мансууруулах төрлийн бодисыг татдаг, татаж болдог гэдгийг хүүхэд залууст буруу үлгэрлэсэн нь яг л шинэ мянганы эхлэхтэй зэрэгцсэн гэж хэлж болно. Сүүлд л гэхэд дуучин Б.Амархүү, реппер Roockie буюу  нар уг хэрэгт холбогдож, хорих ял эдэлсэн. Одоо наранд наргиж яваа. Guys хамтлагийн дуучин Х.Бат-Ундрахын 2017 оны хэргийг ч бас мартаж болохгүй. Тэр байтугай эрх мэдэлтэй, урлагийн одуудын хүүхдүүд ч хар тамхины хэрэгт холбогдож байсныг бид сайн санаж байгаа. 

Баригдаагүй л болохоос мансууран цэнгэж яваа хэдий олон алдартан байгаа бол гэхээс яс хавталзана. Угтаа бид тэднийг хүндэлсэн, хайрласан. Гэвч тэд даварсан. Ял эдэлчхээд гарч ирэхэд нь өөхшүүлж байгаа юм шиг хайрлан угтаж авсан бидний буруу. Хар тамхи хэрэглэвэл карьер нь дуусч, нэр хүнд нь үнстэй хутгалддаг бол тэд юу гэж л даврах вэ дээ. Ийм сайхан ард түмэнтэй улсад амьдарч байгаа даа тэд ч бас талархаж яваасай. 

Хэрэв тэд Өмнөд Солонгост од болж төрсөн бол өдийд лав аль нэг үйлдвэрт мах шулж, аяга угааж явахаас зайлахгүй. "Муу нэрийн хусавч арилахгүй" гэдэг үнэн агаад хатуу үгийг санаж, алдаагаа давтахгүйг хичээн хайр дааж амьдраарай та нар!

Л.Сая