

-Мядагмаа, та эх орноосоо илүүтэй гадны ТВ-үүдээр гараад байгаагийн учир юу вэ?
-Энэ жил л тэгэж таарлаа. Хятад улс намайг гурван жил дараалж урьсны эцэст энэ жил очих шив. Нэгдүгээр сарын 23-нд болсон хятад тооллын цагаан сарын тоглолтод анх удаа “Одон” ТВ-д очиж оролцлоо. Маш сайхан том танхимд хоёр өдөр болдог юм байна. Эхний өдөр нь сургуулилт, тэгээд маргааш нь бичлэг. Тоглолтод Өвөр Монголын рок, поп, ардын дууны одод бүгд оролцсон. Гадаадын жүжигчдээс Монголын рок шүтээн Лхагвасүрэн ирсэн бол Орос-Буриадыг төлөөлж би “Адуушанай дуун”-аараа ая өргөлөө.
Бүх юм сайхан болж, үзэгчид халуун дотноор хүлээн авсанд баяртай байна. Миний дуунуудыг зөвхөн манай Буриадад төдийгүй, 7 сая орчим монгол, түүний дотор нэлээн хэдэн мянган Шэнэхээний буриад зон аж төрдөг Хятадын Өвөр монголд мэдэж байгаа нь тун таатай байлаа.
Харин Улаанбаатарт намайг найзууд, бас ажил мэргэжил нэгтэй нөхөд маань хүлээж байсан юм. Монголын MNB2 (МҮОНТ-ийн II суваг. 24tsag.mn) суваг намайг уйгагүй урьсныг сонсоод найзууд их гайхаж байна лээ. MNB2 бол буриад, казах, эвенк гээд монгол туургатны олон хэл дээр нэвтрүүлгээ бэлтгэн цацдаг төрийн мэдлийн суваг. (Мядагмаа MNB2 сувгийн эзэмшил болон “монгол туургатны” хэлний тухайд эндүүрчээ. 24tsag.mn.) Бас олон найзууд минь ажилладаг UBS болон TV9 телевизийн нэвтрүүлэгт оролцсон. Над шиг жижигхэн хүнд хэвлэл мэдээлэл тэгэж анхаарал тавьсанд би үнэхээр гайхсан шүү. Монголын хэд хэдэн сонин, сэтгүүлд бас ярилцлага өгсөн.
– Өвөр Монголд ямар сэтгэгдэл төрөв?
– Энэ бол миний хувьд урлагийн одын хувьд уригдсан анхны аялал байлаа. Өмнө нь Харбин, Хайлаар, Манжуур, Бээжин гээд Хятад оронд олон очсон. Хятад бол Орос шиг агуу том орон. Өвөр Монголд зах хязгааргүй их тал хараад гайхлаа. Яг л ширээ шиг тэгшхэн. Хүмүүс нь ч их таалагдлаа. Хятад дахь монголчууд өөрийгөө үнэлж хүндлэх омог бахархлаа цэвэр монгол маягаар хадгалж үлдсэнийг анзаарсан. Буриадаар “дарюн” гэдэг юм даа. Алхаа гишгээнээс нь авахуулаад нэг тийм агуу шинж анзаарагдсан. Зүгээр нэг үзүүлэнгийн хиймэл биш, цаанаасаа төрөлх чанар нь юм уу даа. Харин манайхан атирч хавчийгаад хаашаа ч юм яарч шогшсон явдалтай шүү дээ.
Бас Өвөр Монголд англиар ч, оросоор ч ерөөсөө ярьдаггүй. Зөвхөн монгол, хятад хэлээр. Энэ утгаараа Оросын иргэдэд ахмадууд нь оросоор, залуус нь англиар ярьчихдаг Улаанбаатарт илүү амар юм даа. Өвөр Монголд Улаанбаатар, Бээжин шиг нэртэй брэндүүд овоорчихоогүй, уламжлалт иргэншил нь их хүчтэй байна. Хаа сайгүй эмх журам, ариун цэвэр. Ялангуяа Улаанбаатарын бужигнаан, Улаан Үдийн түгжрээтэй харьцуулахад замын хөдөлгөөнд энэ нь илүүтэй анзаарагдах юм.
– Монгол таныг гайхашруулахаа больжээ?
– Монгол миний хувьд маш ойр орон. Найзуудынхаа тухай ярьсан шүү дээ. Дашрамд сонирхуулахад оросын “Фабрика звезд” шиг монголын телевизийн төсөлд хүндэт зочны хувиар уригдсан болохоор удахгүй дахиад Улаанбаатар явна.
Улаанбаатарт би очих болгондоо өөртөө нэг шинэ зүйл нээдэг. Энэ удаа Өвөр монголд төрсөн сэтгэгдлээсээ харахад буриадуудыг Азийн монголчууд маш их үнэлдэг юм байна. Хятадад бол буриадуудыг сайн малчид, уран гартай үйлчид гэж магтдаг. Монгол улсад бол гайгүй яваа олон монголчууд буриад цустай юм билээ.
– Баярлалаа, Мядагмаа. Амжилт хүсье.
Тимур Дугаржапов, «Новая Бурятия»

