Хөвсгөл аймгийн Их-Уул сумын Сэлэнгэ мөрөнд мал ачсан бага оврын ачааны машин осолдсон хэрэг өчигдөр гарсан байна. Дуудлагын дагуу Хөвсгөл аймгийн Онцгой байдлын газрын албан хаагчид хэргийн газар очиход гурван тоннын даацтай ХӨА 78-18 улсын дугаартай Маяти маркийн автомашин Бага ацын бирвааз гэдэг газраар зорчиж явахад нь мөс нь цөмөрч, живсэн байжээ.

Долоон цагийн турш тус аймгийн Онцгой байдлын газрын Эрэн хайх, аврах салбарын бүлгийн дарга Л.Ганзоригоор ахлуулсан нийт найман албан хаагч аврах ажиллагааг явуулж, мөсөнд цөмөрсөн автомашиныг татан гаргажээ.

Улсын хэмжээнд 60.8 сая мал өвөлжиж байгаагаас 16.0 мянган өрхийн 7.0 сая мал отроор өвөлжиж байна.

Монгол Улсын Шадар сайд, Улсын онцгой комиссын даргын 2016 оны 3 дугаар тушаалаар өвөлжилтийн нөхцөл байдалтай газар дээр нь танилцаж, үнэлэлт дүгнэлт өгөх үүрэг бүхий хоёр шуурхай бүлгийг 21 аймагт томилон ажиллуулав.

Баруун, төв, зүүн аймгуудын зарим газраар тал газраа 25-35 см, уулархаг газар, гуу жалгандаа 50-90 см-ийн зузаан цасан бүрхүүл тогтсон, мөн цас орж цасан бүрхүүл тогтох үеэр ихэнх нутгаар хүйтний эрч суларч, салхитай байсан тул тал хээрт тогтсон цас өдөртөө хайлмагтан, шөнөдөө мөстөн, нягтарч хатуурсны улмаас өвөлжилтийн нөхцөл байдлыг улам хүндрүүлсэн.

Архангай, Баян-Өлгий, Баянхонгор, Булган, Дархан-Уул, Дорнод, Дундговь, Говь-Алтай, Завхан, Өвөрхангай, Сэлэнгэ, Увс, Ховд, Хөвсгөл зэрэг аймгуудын орон нутгийн чанартай зам, даваа цас орох, шуурах үеэр хаагдаж, иргэдэд үзүүлэх эрүүл мэнд, нийгмийн халамж үйлчилгээнд ихээхэн хүндрэл бэрхшээл үүсэх явдал гарсаар байна.

Ховд, Завхан, Хөвсгөл аймгуудын уулархаг нутгаар өвөлжиж байсан малчид цас их орж байгаа тул мал сүргээ тарга тэвээрэг алдаагүй байгаа дээрээ говийн бүс рүү отор нүүдэл хийх ажлыг аймаг, орон нутгийн удирдлагуудтай хамтран зохион байгуулж байна.

Үүссэн нөхцөл байдалтай холбогдуулан орон нутгийн удирдлагууд, малчдын зүгээс улсын нөөцийн өвс, тэжээлийн үнийг хямдруулах, эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээ үзүүлэх автомашин шинээр олгох, цасанд суусан, боогдсон, эрэн хайх, аврах ажиллагааны дуудлага нэмэгдэж байгаа тул шатахууны асуудлыг шийдвэрлэх, цасанд хаагдсан зам, давааг нээх зориулалтаар ачигч, түрэгч ковш, туулц сайтай автомашин олгож өгөх хүсэлтүүдийг Улсын онцгой комисст ирүүлсэн.

Монгол Улсын Засгийн газраас тодорхой асуудлуудыг шийдвэрлэн ажиллаж байгаа бөгөөд манай оронд үйл ажиллагаа явуулж байгаа донор улсууд, хүмүүнлэгийн тусламжийн байгууллагууд өвөлжилт, хаваржилтыг хохирол багатай даван туулахад хамтран ажиллах, туслалцаа дэмжлэг үзүүлэх, бэлэн байдалд ажиллах саналаа илэрхийлээд байна.

Нийслэлийн ирэх 2017 оны төсвийг НИТХ хэлэлцэн хуулийн хугацаандаа буюу өнгөрөгч баасан гаригт баталсан билээ. Хотын төсвийн нийт орлогыг 542.1 тэрбум төгрөг байхаар баталсан. Хэрвээ дүүргүүд төсвөө батлахдаа хотын төсөвт төвлөрүүлэх орлогыг зохих дүнгээр баталвал нийслэлийн нийт орлогын төсөв 656.2 тэрбум төгрөг байх юм. Харин хотын шуудын 2017 оны төсвийн жилд зарцуулах төсвийн нийт зарлагын хэмжээг 601.5 тэрбум төгрөгөөр баталсан байна. Мөн нийслэлийн төсвөөс 2017 онд Улсын төсөвт шилжүүлэх орлогын хэмжээг 89.4 төгрөгөөр баталсан байна гэж Нийслэлийн ЗДТГ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ.

Ирэх оны нийслэлийн төсвийн талаарх дэлгэрэнгүй мэдээллийг ЭНДЭЭС үзнэ үү.

Ерөнхий сайдын тэргүүлдэг Хүүхдийн төлөө үндэсний зөвлөл, Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг Гэр бүл, хүүхэд, залуучуудын хөгжлийн газар Монгол Улсын “Оны онцлох хүүхэд”-ийг тун удахгүй тодруулан, алдаршуулах гэж байна.

Жил бүр эх орныхоо өнцөг булан бүрээс сурлага, урлаг, спортоор тэргүүлсэн шилдэг хүүхдүүдийг шалгаруулан “Оны онцлох хүүхэд”-ээр өргөмжилдөг уламжлалтай билээ. Иймд улиран өнгөрч буй 2015 онд Үндэсний болон Олон Улс, тив, дэлхийн түвшинд оюун ухаан, урлаг, спортын төрлөөр үе тэнгийнхэнтэйгээ өрсөлдөн, онцгой амжилт гаргаж, эх орноо сурталчлан, манлайлсан шилдэг 9 сурагч “Оны онцлох хүүхэд” болох юм. “Оны онцлох хүүхэд”-ийг үндсэн есөн номинациар шалгаруулна.

Үүнд:

1. Сурлагын амжилт

2. Урлаг, уран бүтээл

3. Биеийн тамир, спорт, бие бялдрын хөгжил

4. Хүүхдийн өөрийн удирдлагын байгууллага

5. Бүтээлч, ажилч хичээнгүй байдал, мэргэжлийн чиг баримжаа

6. Хүмүүнлэг, энэрэнгүй үйлс

7. Техникийн сэтгэлгээ, шинийг сэдэх санал санаачилга

8. Байгаль хамгаалал, эрүүл аюулгүй орчин

9. Эх орны түүх, соёл, өв уламжлал гэсэн төрлүүдэд бусдыгаа манлайлж, амжилт гаргасан байх аж.

Дашрамд дурдахад Монголын улсын ”Оны онцлох хүүхэд” шалгаруулалтад анхан шатны байгууллагаас шалгарсан 270 хүүхдэд Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг Гэр бүл хүүхэд залуучуудын хөгжлийн газрын “Шилдэг хүүхэд” медалийг олгохоор болжээ.

Соёлын гавьяат зүтгэлтэн Ж.Дашдондог Төрийн шагнал хүртээлээ.

Тавантолгойн төслийг хөдөлгөх, хэлэлцээрийг үргэлжлүүлэх үүрэг бүхий ажлын хэсэг өнөөдөр анхны уулзалтаа хийлээ. Уг ажлын хэсгийг Засгийн газрын гишүүн, Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн сайд Ц.Дашдоржоор ахлуулан байгуулж, оролцогч талтай хийх уулзалт, хэлэлцээрийн үеэр баримтлах удирдамжийг Засгийн газрын хуралдаанаас баталсан юм. Ажлын хэсэг 19 хүний бүрэлдэхүүнтэй бөгөөд дэд даргаар БОАЖ-ийн сайд Д.Оюунхорол, ЗТХ-ийн сайд Д.Ганбат нар ажиллана.

Монгол Улсын Засгийн газрыг бүрэн төлөөлөх уг ажлын хэсэг өнөөдөр удирдамжийн хүрээнд Шинхуа группийн удирдлагуудтай уулзалт хийлээ.

Уулзалтын эхэнд ажлын хэсгийн ахлагч, УУХҮ-ийн сайд Ц.Дашдорж Монгол Улсын Засгийн газраас Тавантолгой төслийг ордын олборлолт, борлуулалт, төмөр зам төдийгүй Өмнөговь аймгийн бүс нутгийн бүтээн байгуулалттай хамт цогц байдлаар шийдэх байдлаар хэлэлцээрийг үргэлжлүүлэх бодлого барьж буйгаа илэрхийлэв.

”Шинхуа” группийн талаас группийн дарга Lu Bing, ерөнхий менежер Liu Xiang нарын тэргүүтэй төлөөлөгчид оролцсон бөгөөд тэд “Тавантолгойн төслийн тендерт бид хоёр ч удаа орж, мөн хоёр удаа ялсан. Монгол Улсад болсон сонгуулийн дараа байгуулагдсан танай Засгийн газраас Тавантолгойн өмнөх хэлэлцээрийг үргэлжлүүлэх, “Шинхуа” групптэй хамтран ажиллах сонирхолтой байгаад бид баяртай байна. Бид ч танай ажлын хэсэгтэй хэлэлцээрээ үргэлжлүүлж, Тавантолгойн төсөлд оролцох сонирхолтой байгаагаа илэрхийлж байна” гэлээ.

Ажлын хэсгийнхэн өнөөдөр Тавантолгойн төсөлд оролцох боломжтой үндэсний олборлогч аж ахуйн нэгжүүдийн төлөөлөл арваад компанийн удирдлага, мэргэжилтнүүдтэй уулзаж, үндэсний олборлогч компаниуд бүтээн байгуулалтын ажилд хэрхэн оролцох, тэдэнд ямар нөөц боломж байгаа талаар тэдэнтэй санал солилцох юм.

Нийслэлийн Засаг даргын Байгаль орчин, ногоон хөгжлийн асуудал хариуцсан орлогч Ж.Батбаясгалан ОХУ-ын Чита хотын Тамгын газрын дарга Олег Кузнецовтой уулзлаа. Хотуудын байгаль орчин, спорт, хөдөө аж ахуйн салбарын хамтын ажиллагааны талаар ярилцсан юм.



ОХУ-ын Чита хотын Тамгын газрын дарга Олег Кузнецов “Манай үндсэн хамтын ажиллагааны чиглэл нь аялал жуулчлалын салбар. Бид энэ салбарын хамтын ажиллагаагаа илүү өргөжүүлэхийг хүсч байна. Чита хотод байгалийн үзэсгэлэнт газар, хөшөө дурсгал бүхий газрууд олон бий. Эдийн засгийн хөгжлийн хувьд ч 2 хот хоорондын үзэсгэлэн яармагийг зохион байгуулах хэрэгтэй гэж бид үзэж байгаа. Манай хотын хувьд Улаанбаатар хоттой биеийн тамир, боловсролын салбарт мөн идэвхтэй хамтарч ажилладаг. Цаашид ч дэмжлэг үзүүлэн ажиллахад бэлэн.” гэлээ.



Нийслэлийн Засаг даргын Байгаль орчин, ногоон хөгжлийн асуудал хариуцсан орлогч Ж.Батбаясгалан “Чита хот бол ОХУ-д өвлийн спортоор чухал байр суурь эзэлдэг. Зөвхөн өвөл гэлтгүй аялал жуулчлалын нэг чухал бүс. Цаашдаа аялал жуулчлалыг хамтдаа хөгжүүлж, илүү өргөжүүлэх шаардлагатай гэж бодож байна.” гэлээ. Мөн 2 хотын хамтын ажиллагааны үр дүнд Улаанбаатар болон Чита хотын иргэдэд эрүүл, аюулгүй орчин бүрдэнэ гэдэгт имтгэлтэй байгаагаа хэллээ гэж Нийслэлийн ЗДТГ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ.

УИХ-ын Төсвийн байнгын хорооны өнөөдрийн /2016.12.09/ хуралдаан 10.05 минутад гишүүдийн 57.9 хувийн ирцтэйгээр эхэллээ. Байнгын хорооны хуралдаанаар Гаалийн тариф, гаалийн татварын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийн эцсийн хэлэлцүүлгийг хийсэн юм. Хуралдаанд Гадаад харилцааны яам болон Гаалийн ерөнхий газраас ажлын хэсэг оролцов.



Төсвийн байнгын хороо 2016 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуралдаанаараа уг хуулийн төсөлд найруулгын засвар хийж зарчмын зөрүүтэй гурван саналаар санал хураалт явуулан анхны хэлэлцүүлгийг хийсэн билээ. Уг хуулийн төсөлтэй холбогдуулж УИХ-ын гишүүн Ц.Нямдорж, Х.Баделхан, Ч.Хүрэлбаатар нар асуулт асууж, санал хэлсэн юм. УИХ-ын гишүүн Ч.Хүрэлбаатар, Дэлхийн худалдааны байгууллагын гишүүн орны жишгээр аж ахуйн нэгжүүд нэн тааламжтай нөхцөлд хамрагдах бол барааны гарал үүслийг нотлох баримт бичгийг гаргах шаардлагатай эсэхэд товч, тодорхой хариулт өгөөч. Учир нь тодорхойгүй нөхцөл байдлын улмаас аж ахуйн нэгжүүдэд гаалийн байцаагчийн зүгээс дарамт ирэх эрсдэлээс болгоомжилж байна гэж байлаа. Ажлын хэсгийнхэн, нэн тааламжтай нөхцөлд хамрагдах бол мэдүүлэгч нь барааны гарал үүслийг нотлох баримт бичиг шаардахгүй гэв.



Харин УИХ-ын гишүүн Ц.Нямдорж, Х.Баделхан нар хуулийн төслийн 31 дүгээр зүйлийн 31.3 дахь хэсэгт тариф эдлэх гэдгийг үгийн сонголт оновчтой биш байна хэмээн саналаа хэлцгээж байлаа. Ингээд төслийн 31 дүгээр зүйлийн 31.3 дахь хэсэгт “Нэн тааламжтай болон хөнгөлөлтөд хамрагдахын тулд мэдүүлэг гаргагч нь барааны гарал үүслийн нотлох баримт бичгийг гаалийн байгууллагад гаргаж өгнө” гэж өөрчлөх саналын томьёоллоор санал хураалт явуулахад хуралдаанд оролцсон гишүүд 100 хувь дэмжив.

Эцсийн хэлэлцүүлэг хийсэн тухай Төсвийн байнгын хорооны санал, дүгнэлтийг УИХ-ын гишүүн Б.Баттөмөр УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаанд танилцуулахаар болов гэж УИХ-ын Тамгын газрын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ.

Өмнөх Засгийн газрын үед Тавантолгойн нүүрсний ордод хөрөнгө оруулах сонгон шалгаруулалтад ”Шиньхуа” групп, ”Энержи ресурс” компани, Японы ”Сумитомо” корпорацитай хамтран консорциум бүрдүүлэн өрсөлдөж, ялалт байгуулсан. Гэвч УИХ-ын гишүүн Л.Эрдэнэчимэгийн ахалж асанУИХ-аас томилогдсон Ажлын хэсэг тус групптэй байгуулах гэрээг хойшлуулсан байдаг.

Улаанбаатар-Дархан чиглэлийн авто замыг шинэчлэн дөрвөн эгнээтэй, тусгаарлах зурвас бүхий зам болгож өргөтгөж, нэгдүгээр ангиллын гол зам болгон шинэчлэхээр болжээ. Энэхүү замаар хоногт 2600 тээврийн хэрэгсэл зорчдог байна.

Тус замын 15 төмөр бетон гүүрийг шинэчлэх, явган хүний гүүрэн гарам барих, 52-ын даваа, Баруунтуруун, Хустай зэрэг есөн даваанд налууг багасгах, зарим км-т амралтын цэг байгуулах, Тахилтын давааны хэсэгт 1000 метр урт туннель барих зэрэг ажил хийхээр төлөвлөсөн байна.

Найруулагч Б.Чингүүний бүтээл “Аз жаргал” уран сайхны киноны нээлт өнөөдөр болно. Мөн энэ өдөр Б.Чингүүний төрсөн өдөр тохиож буй юм байна.



“Аз жаргал” уран сайхны кинонд хүний дотоод сэтгэлийн мөн чанар, амьдралын үн цэнийг харуулахыг зорьсон аж. Киноны гол дүрд “Маск” продакшны жүжигчин А.Гэрэлцэцэг, Ц.Ганзориг, залуу жүжигчин Ч.Сэлэнгэ нар дүр бүтээжээ.



Киноны нээлт энэ өдрийн 15.00 цагт “Тэнгис” кино театрт, 19.00 цагт “IMAX” кино театрт болно.

БЗД-ийн 4-р хороо Доржийн гудамж, КТМС-ийн урд замд амины Nissan Tiida автомашины жолооч А нь явган зорчигч ХУД 26-р хороонд оршин суух Н /29н,эм/ нарын 2 хүнийг мөргөж гэмтээсэн байна. Жолооч А гэгч нь согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодсон.

Харин ЧД-ийн 12-р Дэнжийн мянгын зам, “Нарантуул-2” захын урд уулзварт амины Toyota Prius-20 автомашины жолооч М нь явган зорчигч БЗД 21-р хороонд оршин суух М /50н,эм/-г чирж гэмтээжээ. Жич: Жолооч М нь согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодсон. Др:1.17%

Согтуугаар тээврийн хэрэгсэл жолоодох зөрчил буурахгүй байна.

Улаанбаатар хотод үйл ажиллагаа явуулж байгаа 330 аж ахуйн нэгж, компанийн менежер, удирдлагууд хамрагдсан байна.

Өнөөдөр Авлигын эсрэг өдөр тохиож байна. Жил бүрийн 12 дугаар сарын 09-ний өдрийг Авлигын эсрэг олон өдөр болгон тэмдэглэсээр иржээ.



Энэ өдөртэй холбогдуулан УИХ-ын нэр бүхий гишүүд ГХЯ-ны хурлын танхимд дипломатчидтай уулзах аж. Энэ үеэр авлигатай тэмцэх парламентын бүлэг байгуулснаа зарлах юм байна.

Жил бүрийн арванхоёрдугаар сарын 9-ний өдрийг Авлигын эсрэг олон улсын өдөр хэмээн НҮБ-аас тунхагласан билээ. 2003 оны 11 дүгээр сарын 1-нд НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейн батласан Авлигын эсрэг НҮБ-ын конвенцид гарын үсэг зурах ажил 2003 оны энэ өдөр мексикийн Мерида хотод өндөр хэмжээний улс төрийн бага хурал дээр эхэлсэн юм.



Дэлхийн 100 улсын төлөөлөгчид гурван өдрийн хугацаанд олон улсын шинэ баримт бичигт гарын үсэг зуржээ.Тийнхүү бага хурал нээгдсэн өдрийг Авлигатай тэмцэх олон улсын өдөр гэж зарласан юм.



2005 оны 12 дугаар сарын 14-нд Конвенц хүчин төгөлдөр болжээ. Уг конвенц нь НҮБ-ын үзэж буйгаар, улс орнуудын эдийн засгийн хөгжлийг бусниулж, ардчилсан институтуудыг сулруулж, олон нийтийн дэг журмыг зөрчиж, нийгмийн итгэлийг алдагдуулдаг авлигыг дэлхий нийтийн хэмжээнд сэргийлж, үндсээр нь устгах зорилготой билээ. Конвенц “улс орнуудын хөгжилд хохирол учруулж, ардчилал, эрх зүйт төрд аюул учруулж байгаа” авлигыг эсэргүүцэх олон улсын эрхийн чухал хэрэгсэл болох ёстой юм.

АНУ-ын Калифорнид төвтэй Graphiq компаниас гаргасан дэлхийн хамгийн ядуу орнуудын жагсаалтад Монгол Улс 82 дугаарт бичигдсэн байна.



Тэдгээр бэлэн мөнгөний хомсдол ихтэй, дэлхийн хамгийн ядуу буурай орнуудыг жагсаахдаа тэд Дэлхийн банкны 2015 оны тайланд дурдсан нэг хүнд ногдох Дотоодын нийт бүтээгдэхүүний хэмжээг үндэслэжээ. Жагсаалтад НҮБ-ын гишүүн 115 орныг багтаасан бөгөөд Хойд Солонгосын эдийн засгийн талаарх судалгаа, тоо баримт хангалттай биш тул жагсаалтад оруулаагүй байна.

П.Н.Шастины нэрэмжит 41 төв эмнэлгийн Зүрх судас, мэс засал, эрчимт эмчилгээ гээд олон тасгаар орж, үйл ажиллагаатай нь танилцлаа. Аль ч тасгаар орсон орчин үеийн тоног төхөөрөмжөөр тоноглогдсон, эмч сувилагчдын харилцаа хандлага сайжирсан, сэтгэлд нийцтэй орчин угтаж байв.



П.Н.Шастины нэрэмжит III төв эмнэлэг хот, хөдөөгийнхөнд харьяалал харгалзахгүй үйлчилдэг.Нийт 700 гаруй эмч, ажилчидтай. Жилдээ 18 мянган хүнд амбулаторийн үйлчилгээ үзүүлдэг, том эмнэлэг. Тиймээс тус эмнэлгийнхэн иргэдийнхээ тав тухтай байдлыг бүрдүүлэх үүднээс өнгө төрх болоод эмчилгээ үйлчилгээнийхээ чанар хүртээмжийг нэлээд сайжруулжээ.



Хот, хөдөөнөөс, холын аймгуудаас ирж хэвтэн эмчлүүлж байгаа иргэдийн сэтгэгдлийг сонсвол ам сайтай байна. “П.Н.Шастины нэрэмжит III төв эмнэлэгт тархины харвалтын бүлэн хайлуулах эмчилгээ, судсан дотуурх зүрхний төрөлхийн гажгийн мэс засал, судсан дотуурх тархины хавдрын судас бөглөх мэс засал, тархины судасны эмгэгийн мэс заслын эмчилгээ, гадаадад өндөр өртгөөр хийгддэг зүрх, тархины мэс заслуудыг монгол эмч нар хямд өртгөөр, чадварлаг хийж, өвдсөн зовсон хүмүүст амьдрал бэлэглэж байгаад талархаж байна” гэж байв.



МОНГОЛД ЭМЧЛЭГДЭХ БОЛОМЖГҮЙ ӨВЧНҮҮД ЦӨӨРЧЭЭ



П.Н.Шастины нэрэмжит III эмнэлэгт зүрхний хэм алдалтын аблаци эмчилгээ, судасны эмгэгүүдийн үеийн мэс засал, тархи мэдрэлийн мэс заслууд, тархины судсан дотуурх оношилгоо чих, хамар хоолойн мэс засал, нүдний болор, торлог шилэнцрийн мэс засал гээд нарийн мэргэжлийн ихэнх мэс заслуудыг амжилттай хийж байгаа ажээ.



Энэ тухай Мэдрэлийн мэс заслын тасгийн их эмч Л.Аваажигмэд хэлэхдээ ”Монголчуудын дунд цус харвах өвчний тохиолдол бусад орнуудтай харьцуулахад өндөр үзүүлэлттэй, залуужих хандлагатай байна. Энэ өвчнөөр ид хөдөлмөрийн насны хүмүүс их өвчилж байна. Манай эмнэлэг дээр 25,35 насны залуус хүртэл цус харвалт болоод ирж эмчлүүлж байна.



Хагалгаанд орж байгаа хүмүүсийн хувьд 25-55 насныхан дийлэнх байна. Монголд эмчлэх боломжгүй гадаад оронд явуулж эмчлүүлдэг долоон төрлийн өвчнөөс хоёрыг нь дотооддоо эмчилдэг болсон. Энэ бүх нарийн хүнд хагалгаануудыг монгол эмч нар өөрсдөө бие даан хийж байгаа” гэв.



Тэр ч бүү хэл, Монгол Улсад хүний гавлын ясыг нээхгүйгээр, унтуулахгүйгээр судсан дотроос нь хагалгаа хийж. эмчилдэг болоод жил гаруйн нүүрийг үзэж байгаа ажээ. Энэ төрлийн хагалгаа нь дэлхий дахинд харьцангуй сүүлд хөгжиж эхэлсэн залуу салбар гэгддэг ч манай эмч нар энэ төрлийн хагалгааг цаг алдалгүй хийж эхэлсэнд монгол эмч нараараа бахархах сэтгэл төрөв.



ЗҮРХ, ТАРХИ, МЭДРЭЛИЙН ГАРАЛТАЙ ӨВЧИН ЗАЛУУЖИЖ БАЙНА



Тасгуудаар явж байхад Монголд зүрх, судасны өвчлөл, тархины хавдар зэрэг өвчлөл залуужиж байгааг хараад сэтгэл зовнив. Зүрхний мэс заслын тасагт төрөлхийн зүрхний гажигтай бага насны хүүхэд, тэр дундаа 1-2 насны хүүхдүүд хагалгаанд орсон байна. Гол төлөв судсан дотуур хийгддэг энэ хагалгааг зургаан сараас дээш настай хүүхдэд хийдэг ажээ.



Энэ тухай зүрхний мэс заслын тасгийн эмч нар хэлэхдээ “ Төрөлхийн зүрхний гажигтай хүүхдүүд жил ирэх тусам нэмэгдэж байна. Уг нь хүүхдийн зүрхний цоорхой төрснийхөө дараа аяндаа битүүрэх ёстой. Битүүрэхгүй удах л юм бол яаралтай хагалгаанд оруулах зайлшгүй шаардлагатай байдаг. Энэ цоорхой жижигхэн байсан ч гэсэн хүүхдийг аль болох бага байхад нь хагалгаа хийх хэрэгтэй.



Цаг хугацаа алдвал амь насанд нь аюултай” гэж байсан. Мөн сүүлийн жилүүдэд зүрхний хэм алдагдах өвчин нэмэгдэх хандлагатай байгаа аж. Харин азаар монгол эмч нар маань энэ өвчнийг эрт оношилдог, эмчилж чаддаг болсон гэж байв. Монгол хүний эрүүл мэндийг эрсдэлд оруулж буй зүрхний хэм алдагдах өвчин буюу аблаци эмчилгээ нь дэлхий дахинд өртөг зардал өндөртэй эмчилгээнд ордог.



Тухайлбал, зүрхний хэм алдагдлын электрофизиологийн оношилгоо, аблаци эмчилгээний зардалд монгол иргэд Азийн орнуудад 8,000-30,000 ам доллар, АНУ, Европын орнуудад 20,000-50,000 ам долларыг зөвхөн аблаци эмчилгээнд зарцуулдаг аж.

Дархан уул аймгийн Хонгор сумын Хар модтын гуу гэх газар нутаглаж буй Иргэн Ж-гийн хонь өвчилсөн мэдээлэл 12-р сарын 6-ны өдөр аймгийн ХХААГ-т ирсэн байна. Энэ дагуу холбогдох албаны төллөөллүүд багтсан шуурхай бүлэг тус өдөр газар дээр нь ажиллаж бог малын цэцэг өвчин байж болзошгүй анхны шинж тэмдэг илэрсэн учраас улсын мал эмнэлгийн төв лабораторит дээж авч шинжилгээнд явуулжээ. Улсын мал эмнэлэг, ариун цэврийн төв лабораторийн шинжилгээгээр шинж тэмдэг илэрсэн мал цэцэг өвчнөөр өвчилсөн нь тогтоогдсон тул холбогдох албаныхан уг өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээг авч ажиллах төлөвлөгөөг нарийвчлан гаргажээ.



Голомтын бүсэд 4 хот айл байгаа бөгөөд энд 900 гаруй толгой мал байгаагаас 800 орчим нь бог мал байна. Одоогоор цэцэг өвчин нь зөвхөн хонин сүрэгт илэрсэн байна. Эхний ээлжинд цэцэг өвчин гэж тогтоогдвол голомтын бүсэд байгаа ил шинж тэмдэгтэй малыг устгах, үлдсэн малыг вакцинжуулах учраас Мал эмнэлэг үржлийн газраас 2000 вакцины захиалга өгсөн байгаа юм байна. Аймаг орон нутгийн хэмжээнд малын халдварт өвчний тандалт судалгааг хийж тодорхой арга хэмжээ авч байгаа учраас өвчний тархалт нэмэгдэхгүй гэдгийг албаныхан хэлж байна.



Цэцэг өвчин нь өндөр халуурах, арьс салст бүрхүүлд цэврүүт гүвдрүү үүсэх, дотоод эрхтний үрэвслийн шинжээр илэрдэг цочмог халдварт өвчин юм. Өвчтэй мал халдварын эх үүсвэр болдог бөгөөд тэдгээрийн нус, нулимс, өтгөн, шингэн, шарх, тавны хогжруу нь гадаад орчныг бохирдуулдаг байна. Уг өвчний үүсгэгчээр бохирлогдсон тэжээл, ус, бэлчээр, хэвтэр, бууц, тоног хэрэгсэл, хүний хувцас, бүх төрлийн тээврийн хэрэгсэл, түүхий эдээр дамжин халдвар тархдаг байна. Иймээс иргэд цэцэг өвчин гарсан аймаг орон нутагт зорчихгүй байх, хонь ямаа мах түүхий эд нийлүүлэх худалдан авахдаа гарал үүслийн бичгийг сайтар нягталж цэцэг өвчнөөсурьдчилан сэргийлэхийг анхааруулж байна.

Монгол улсад Ардчилсан хөдөлгөөн өрнөсний 27 жилийн ойд зориулсан уламжлалт барилдаан өнөөдөр Монгол бөхийн өргөөнд боллоо. Барилдаанд у.х Ш.Уламбаяр, А.Цацабшир, Н.Батзаяа, Т.Баасанхүү, Б.Бат-Өлзий, Х.Гантулга, Д.Бат-Эрдэнэ, у.н Н.Бүрэнбаатар, Д.Цогзолдорж, Б.Заяамандах, Б.Сангисүрэн, Б.Амарзаяа, Ц.Одбаяр тэргүүтэй 224 бөх зодоглосноос улсын шинэ харцага Т.Баасанхүү түрүүлж, а.х.а Ш.Мөнгөнбаатар үзүүрлэв. Их шөвөгт у.х А.Цацабшир, у.н Л.Лха-Очир нар шалгарлаа. Дунд шөвөгт у.х Х.Гантулга, у.н Э.Даш, а.х.а Б.Номиндалай нар үлдэв.

Гурвын даваа

1. Ш.Уламбаяр у.х –Б.Эрдэнэбаяр а.з

2. А.Цацабшир у.х –Ө.Батзул а.х

3. Н.Батзаяа у.х –О.Түмэн а.з

4. Т.Баасанхүү у.х –О.Баярхүү а.а

5. Б.Бат-Өлзий у.х –Л.Энхсаруул а.н

6. Х.Гантулга у.х –Ц.Батжаргал а.х

7. Д.Цогзолдорж у.н –П.Мөнхбат а.а

8. Б.Сангисүрэн у.н –Э.Лхамхүү а.н

9. Ц.Одбаяр у.н –Ц.Ганбат а.х

10. Л.Лха-Очир у.н –Б.Доржсүрэн а.х

11. Ч.Ганзориг у.н –Ц.Адъяа а.х

12. Э.Даш у.н –Б.Бат-Эрдэнэ а.н

13. Б.Ганхуяг у.н –П.Өсөхбаатар а.х

14. Ц.Чимэддорж у.н –Ж.Бямбадонид а.н

15. Ч.Хөхчирэнгэр у.н –Н.Мустафа а.а

16. Д.Амарсайхан у.н –О.Наранбаатар а.х

17. Б.Чимэдвандан у.н –Б.Бат-Орших а.а

18. Б.Номиндалай а.х.а –Д.Аззаяа а.н.н

19. Ш.Мөнгөнбаатар а.х.а –Ш.Чинтулга а.х

20. Б.Эрдэнэхүү а.х.а –Д.Пүрэвдорж а.х

21. Ц.Бямба-Очир а.х.а –Ч.Эрдэнэсайхан а.з

22. Н.Золбоо а.х.а –Т.Сайханжаргал а.а

23. О.Хангай а.а –Ш.Отгонтөгс а.а

24. Б.Тайван а.а –У.Береке а.а

25. Б.Хишигбаатар а.а –Цэ.Мөнхбаяр а.а

26. Т.Бэгзсүрэн а.а –Б.Хаш-Эрдэнэ а.а

27. Д.Тогтохжаргал а.а –Д.Тамир а.а

28. Ш.Пүрэвгарьд а.а –Б.Даваа-Очир а.а

Дөрвийн даваа

1. Ш.Уламбаяр у.х –Ц.Адъяа а.х

2. А.Цацабшир у.х –Ч.Эрдэнэсайхан а.з

3. Н.Батзаяа у.х – Т.Сайханжаргал а.а

4. Т.Баасанхүү у.х – У.Береке а.а

5. Б.Бат-Өлзий у.х – Цэ.Мөнхбаяр а.а

6. Х.Гантулга у.х – Б.Хаш-Эрдэнэ а.а

7. Б.Сангисүрэн у.н – Ш.Пүрэвгарьд а.а

8. Ц.Одбаяр у.н –Д.Тогтохжаргал а.а

9. Л.Лха-Очир у.н –П.Мөнхбат а.а

10. Э.Даш у.н –О.Хангай а.а

11. Б.Ганхуяг у.н –Б.Эрдэнэхүү а.х.а

12. Ц.Чимэддорж у.н –Ш.Мөнгөнбаатар а.х.а

13. Ч.Хөхчирэнгэр у.н –Б.Номиндалай а.х.а

14. Д.Амарсайхан у.н –Б.Чимэдвандан у.н

Тавын даваа

1. А.Цацабшир у.х –Ц.Адъяа а.х

2. Н.Батзаяа у.х – Б.Номиндалай а.х.а

3. Т.Баасанхүү у.х – Б.Сангисүрэн у.н

4. Х.Гантулга у.х – Д.Тогтохжаргал а.а

5. Л.Лха-Очир у.н –Б.Эрдэнэхүү а.х.а

6. Э.Даш у.н –Д.Амарсайхан у.н

7. Ш.Мөнгөнбаатар а.х.а –Цэ.Мөнхбаяр а.а

Зургаагийн даваа

1. А.Цацабшир у.х –гоц мөргөв

2. Т.Баасанхүү у.х – Б.Номиндалай а.х.а

3. Х.Гантулга у.х – Л.Лха-Очир у.н

4. Э.Даш у.н –Ш.Мөнгөнбаатар а.х.а

Долоогийн даваа

1. А.Цацабшир у.х –Ш.Мөнгөнбаатр а.х.а

2. Т.Баасанхүү у.х – Л.Лха-Очир у.н

Наймын даваа

1. Т.Баасанхүү у.х - Ш.Мөнгөнбаатр а.х.а

/түрүүлэв/ /үзүүрлэв/

Нийслэлийн ИТХ-иас хотын ирэх оны төсвийг батлаад байгаа билээ. Үүнтэй холбогдуулан хотын дарга С.Батболд нэр бүхий зарим хүмүүсийг “Туушин” зочид буудалд оройн зоогонд урьсан