АСЕМ-ын уулзалтыг зохион байгуулах Үндэсний зөвлөлийн хуралдаан боллоо

Жүжигчин Б.Амарсайханы ”Би юу хийчих вэ” бичлэг цацагдсаны дараа олон нийтийн анхаарлын төвд ороод байсан. Үүнтэй холбоотойгоор өмгөөлөгч Б.Батбаяр жүжигчин Б.Амарсайханыг Сүхбаатар дүүргийн цагдаагийн нэгдүгээр хэсэгт шалгуулах гомдол гаргаснаа мэдэгдсэн. Өмгөөлөгч Б.Батбаяр жүжигчин Б.Амарсайханы энэ үйлдэл нь сонгуулийг будлиантуулж, төрийн эрхийг хууль бусаар авах гэсэн санаа зорилго агуулж байгаа тул 15-20 жилийн ялтай хэмээн хэвлэлд ярилцлага өгөөд байсан. Тэгвэл өнөөдөр Сүхбаатар дүүргийн цагдаагийн хэлтэст жүжигчин Б.Амарсайханыг дуудаж, байцаалт авчээ. Тэрбээр энэ тухай ярихдаа ”Миний хэлсэн ярьсанд худлаа зүйл байхгүй” гэлээ.

Хөдөлмөрийн сайд Г.Баярсайхан, Хууль зүйн байнгын хорооны дарга Д.Ганбат нарыг өнгөрсөн өвөл сонгогчидод бидон тараасан гэх мэдээлэл цацагдаж, нэлээдгүй шүүмжлэл дагуулсан. Тэгвэл энэ асуудлаар иргэн Б.Батбаяр Хөдөлмөрийн сайд Г.Баярсайхан, Хууль зүйн байнгын хорооны дарга Д.Ганбат нарыг хууль зөрчсөн байж болзошгүй хэмээн үзэж, АТГ-т шалгуулахаар болсноо өнөөдөр мэдээлэв.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн зарлигаар Архангай аймгийг Хөдөлмөрийн гавьяаны улаан тугийн одонгоор шагналаа. Уг шагналыг Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга П.Цагаан өнөөдөр гардуулан өгөв. Тэрээр шагнал гардуулж хэлсэн үгэндээ:

УИХ-ын гишүүн Л.Цог Тусгаар тогтнол, эв нэгдлийн намын улс төрийн бодлогын зөвлөхөөр ажиллахаар болжээ.

Хүрэлсүхийн Энхжаргал хурандааг олон нийт тийм сайн мэдэхгүй байх. Харин хууль хяналтынхан бол зарчимч, шударга, шаардлага өндөртэй, хууль сахиулагч гэдгээр нь мэднэ. Энэ эрхмийн нэр Авлигатай тэмцэх газрын даргад нэр дэвшсэн сонсогдлоо. Авлигатай тэмцэнэ гэдэг амь насаараа дэнчин тавихын нэр болчихоод байгаа юм. Энэ газрын анхны даргаар шударга зарчимч гэдгээрээ алдартай томилогдон очсон ч Б.Дангаасүрэн Автсралийн Сидней хотод учир битүүлгээр амь насаа алдсан билээ. Тийм учраас амь насанд ч аюултай байж мэдэх албан тушаал.



Бас хазгай гишгэхэрхгүй газар. Тус газрын даргаар ажиллаж байсан хурандаа Ч.Сангарагчаа сайшаал магтаалаар биш шоронд ороод Авлигатай тэмцэх газраас мултарсан. Авлигын хэргээр шалгагдсан, шалгагдах магадлалтай нөхдүүд хэзээд хэнийг “хадан хясаа” руу түлхэхэд бэлэн байдаг билээ. Авлигатай тэмцэх газрын дарга гэдэг бол хүсээд байх албан тушаал биш. Тус газрын дарга Н.Ганболд өөрийн хүсэлтээр ажлаа өглөө. Яагаад бэ гэхээр амар амгалан тайван амьдрахыг хүсч байгаа болоод л тэр.



Энэ албыг зориглон хийнэ гэдэг хэцүү. Тэгэхээр Монгол Улс авлигалд хэрхэн торлогдсон гэдэг нь тодорхой харагдах биз. Авлигачид найз нөхдөөрөө яриулна, ангийн багш, ээж аавтай нь хүртэл уулзана. Хүүхдийнх нь багшаар авлигал хүртэл өгүүлэхийг оролдоно гээч. Сүүлдээ айлган сүрдүүлж, араас нь өдөр шөнөгүй дагаж, элдэв мэдээлэл цуглууна. Лам бөө, хараал жатга, элс давс цацах энгийн үзэгдэл болсон газар. Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж нэгэнтээ “Хуулийн засаглал биш хулгайч нарын засаглал тогтох гээд байна” гэсэн утгатай үг хэлсэн.



Авлигалын хэргийг жирийн иргэд биш албан тушаалтнууд хийдэг. Тэдний гар хөл, туслах, дүү нар шоронгоор дүүрэн бий. Төрөөс хулгай хийчихээд нойргүй хонож буй эрхмүүд ч олон байна. Тэд шорон орсноос Авлигалтай тэмцэх газрыг татан буулгах, хүчийг нь бууруулах, өөрийн хүнээ шургуулахын мөрөөдөж байгаа. Ийм хүнд газар “Хатуу” хэмээн алдаршсан хурандаа Х.Энхжаргал очих гэж байна. Түүний нэрийг сонсоод авлигачид айн цочих нь мэдээж. Хууль зөрчсөн албан тушаалд захирагдах дургуй Х.Энхжаргалтай учраа олоход маш хүнд байх болно.



Төрд тангараг өргөж тушаал авдаг учраас хурандаа Х.Энхжаргал Авлигатай тэмцэх газрын даргад очих байх. УИХ, Засгийн газар түүнээс өөр сонголт байхгүй болов уу. Хуулийн байгууллагад насаараа зүтгэсэн нэгэн эрхэм “Авлигатай тэмцэх газар очсоноос арай тайвнаар нь албан газрын хийсэн нь манаач дээр” хариулсан байдаг. Ямартай ч төр засаг тун боломжийн хувилбар дэвшүүлсэн санагдана. Түүнийг очих сургаар авлигалчид үүрээ эвдүүлэн бужигналдаж “Огцруулна” гэж орилдож мэднэ. Авлигачид хүчтэй байгаа учраас тус газрыг үндсээр нь өөрчлөх, аажмаар устгах хууль тогтоомж санаачлан “Хэлмэгдэгч”-ийн дүрд тоглох болсон билээ.



Хурандаа Х.Энхжаргал Төв аймаг, Баянзүрх дүүргийн Цагдаагийн газрын даргаар ажиллаж байсан. Мөн Замын цагдаад томоохон өөрчлөлт хийж торгуулийн систем, харилцааны соёлд дэвшил гаргасан нэгэн. Тэрээр “Замын хөдөлгөөний дүрэм мөрдөгддөг улс оронд хууль хэрэгждэг” гэж хэлдэг юм билээ. Муусайн ч хамаагүй хуулийг даган мөрдөх ёстой гэдэг зарчимтай “Хатуу” хочит Энхжаргалд орон байр, малын гээд хулгайч нартай тэмцэж явсан туршлага бий. Харин одоо жинхэнэ их гарын, төрийн хулгайч нартай нүүр тулж магадгүй байна. Жирийн иргэд хаана байдгийг ч мэдэхгүй, төрөөс төрсөн тэрбумтангууд нэрийг нь хэлэхээс цээрлэдэг “Гурван үсэгтэй газар”-ын даргад ”Хатуу” хочит Х.Энхжаргал нэр дэвшлээ.

Өнгөрсөн долоо хоногт Халдварт өвчин судлалын үндэсний төвд 2057 иргэн хандсанаас улаанбурхан өвчний оноштойгоор 315 нь хэвтэн эмчлүүлж байна. Дээрх өвчнийг эмчлэх, оношлоход шаардлагатай бүхий л эм тариа, техник хэрэгсэл бүрэн хангагдсан бөгөөд үүнд нийт 400 гаруй сая төгрөг гаргасан байна.

Тэгвэл улаанбурхан өвчний эсрэг вакцин маргааш буюу энэ сарын 5-нд ирэхээр болжээ.

Улаанбурхан өвчний дэгдэлт Орхон, Дархан-Уул, Архангай, Говь-Алтай, Баянхонгор, Өвөрхангай, Дорноговь аймаг болон Улаанбаатар хотод тархалт өндөртэй байгаа юм байна.

Нийгмийн бодлого, боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны байнгын хорооны хуралдаан 14.00 цагаас “Их эзэн Чингис хаан танхим”-д:

УИХ дахь АН болон МАН-ын бүлэг өнөөдөр үдээс хойш 16 цагаас хуралдахаар тов зарлалаа.


УИХ-ын чуулганы өнөөдрийн үдээс өмнөх хуралдаанаар цэцийн энэ оны 05 дугаар дүгнэлтийг хүлээж авахаар болсон. Өөрөөр хэлбэл цэц сонгуулийг намын жагсаалтаар явуулах нь Үндсэн хууль зөрчиж байна хэмээн дүгнэлт гаргасан. Энэхүү дүгнэлтийг парламент хүлээн авснаар нэр дэвшигчид намын жагсаалтаар сонгуульд өрсөлдөх боломжгүй болж байгаа юм.

Мөн үдэд Сонгуулийн ерөнхий хороо сонгуульд оролцох нам, эвслүүдэд сонгуулийн батламжийг нь гардуулсан. Сонгуультай холбоотой үйл явц ийн эрчимжсэнтэй холбоотой дээрх хоёр нам байр сууриа нэгтгэхээр хуралдааны тов зарласан байна.

​Сонгуулийн Ерөнхий хорооноос ИЗНН-ыг сонгуульд оролцуулахгүй гэх шийдвэрийг гаргасан. Тэгвэл уг асуудлаар тус намын дарга Ц.Ганхуяг тэргүүтэй намын гишүүд, дэмжигчид мэдээлэл хийлээ. ИЗНН-ын намын дарга Ц.Ганхуяг энэ үеэр “Манай намыг сонгуульд оролцуулахгүй болсонтой холбогдуулан бид Сонгуулийн Ерөнхий хороог Захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд өгөх гэж буйгаа мэдэгдэж байна. Бидэнд алдаагаа засах ямар нэгэн боломж олголгүйгээр сонгуульд оролцох эрхийг маань шууд хаасан нь улс төрийн захиалгат үйлдэл гэж хардахад хүргэж байна” гэлээ.



Тус мэдэгдэлд, Сонгуулийн Ерөнхий хороо Сонгуулийн тухай хуулийн 121.2 дахь болон 124.3.2 дахь заалтыг тус, тус үндэслэн ИЗНН-ыг сонгуульд оролцуулахаар бүртгэхээс татгалзсан тогтоолыг 2016 оны тавдугаар сарын 2-ны өдөр гаргасан атлаа манай намд албан ёсоор тавдугаар сарын 4-ны өдрийн 08 цаг 45 минутад уг шийдвэрээ хүлээлгэн өгсөн нь СЕХ-ны бүртгэхээс татгалзсан шалтгаан нь эрх зүйн хувьд тус намыг 2016 оны УИХ-ын Сонгуульд оролцохоор бүртгэхээс татгалзах үндэслэл болохгүй хэмээн үзэж байна. Иймд ИЗНН Сонгуулийн тухай хуулийн 111.4.2-т заасны дагуу Захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд анхан шатны журмаар нэхэмжлэл гаргаж, СЕХ-ны шийдвэрийг түдгэлзүүлэхийн төлөө ажиллахаар тогтлоо гэж ИЗНН-аас мэдэгдэж байна” гэжээ.

Япон улсын “Зүрх хамгаалах төсөл” төрийн бус байгууллага Манай улсад сайн дурын үйл ажиллагаа зохион байгуулж, зүрхний катетер эмчилгээг 536 хүүхдэд хийсэн байна.

Ховд-Улаанбаатар чиглэлийн ОМ7056 дугаар аялал гүйцэтгэсэн El-CXV бүртгэлийн дугаар бүхий агаарын хөлөгт гэмтэл гарсан талаар МИАТ компаниас өнөөдөр тайлбар хийлээ.

“Ньюсвийтфүүдс” болон “Олон сүм” ХХК-ийн “Русская кухня” цехийн үйлдвэрлэсэн эклерээс үүдэлтэй хоолны хордлогоор одоогийн байдлаар нийт 145 хүн өвдөөд байгаа билээ.

2016 оны сонгуульд оролцох хүсэлтээ 13 нам, гурван эвсэл Сонгуулийн ерөнхий хороонд өгсөн. Намуудын ирүүлсэн бичиг баримтыг СЕХ хянаад, 11 нам, гурван эвслийг сонгуульд оролцуулахаар бүртгэж, өнөөдөр батламж гардууллаа. Сонгуулийн ерөнхий хороо хоёр нам буюу ХҮН, ИЗН-ыг бүртгэхээс татгалзсан юм. СЕХ-ноос сонгуульд оролцохоор бүртгэсэн нам: Ардчилсан нам, Монгол Ардын нам, Монгол Консерватив нам, Бүгд Найрамдах нам, Монголын Ардчилсан хөдөлгөөний нам, Монгол Ардын хувьсгалт нам, Эрх чөлөөг хэрэгжүүлэгч нам, Ард түмнээ хайрлая нам, Монголын Уламжлалын нэгдсэн нам, Монголын Социал-демократ нам, Иргэний хөдөлгөөний нам Харин эвсэж оролцохоор бүртгүүлсэн намууд: Тусгаар тогтнол эв нэгдлийн нам, Монголын Ногоон намын “Тусгаар тогтнол, эв нэгдэл” эвсэл, Эх орончдын нэгдсэн нам, ХАМУГ Монголын Хөдөлмөрийн намын “Эх орончдын нэгдсэн эвсэл”, Хөгжлийн хөтөлбөр нам, Монголын Либерал намын “ХААН сонголт” эвслүүд тус тус батламжаа гардан авлаа. Энэ үеэр Сонгуулийн ерөнхий хорооны дарга Ч.Содномцэрэнгээс зарим зүйлийг тодрууллаа.
-Сонгуулийн ерөнхий хороо хоёр намыг бүртгэхээс татгалзсан байна. Ямар шалтгаанаар энэ хоёр намыг бүртгээгүй вэ?
-Нам эвслүүд сонгууль болохоос 60 хоногийн өмнө сонгуульд оролцох хүсэлтээ 60 хоногийн өмнө Сонгуулийн ерөнхий хороонд илэрхийлэх ёстой. Энэ хугацаанд 13 нам, гурван эвсэл материлаа өгсөн. Ингээд Сонгуулийн ерөнхий хорооноос томилогдсон ажлын хэсэг намуудын баримт бичгийг шалгаад хорооны хурлаар оруулсан. Хурлаар 11 нам, гурван эвслийг бүртгэх шийдвэр гарсан. ХҮН, ИЗНН хоёр намыг бүртгэхээс татгалзсан. Сонгуулийн тухай хуульд сонгуульд оролцох нам 10, эвсэл 11 төрлийн бичиг баримт ирүүлэх ёстой. ХҮН-ын хувьд ирүүлэх ёстой бичиг баримтаас дутуу ирүүлсэн. Сонгуулийн дансны материалаа өгөөгүй. Мөн ирүүлсэн бичиг баримт нь хоёр өөр тамгатай байсан. Тиймээс Сонгуулийн ерөнхий хорооны гишүүд энэ намыг бүртгэх үндэслэлгүй гэж шийдсэн. ИЗНН-ын бичиг баримт ч учир дутагдалтай байсан. Тогтоол дээрээ намын дарга С.Оюун гарын үсэг зураагүй байсан. С.Оюун дарга өөрөө ирж тайлбараа өгсөн. ИЗНН гурван даргатай. Сонгуульд орох хүсэлтэд Д.Ганхуяг дарга л гарын үсэг зурсан байна. зурсан дарга нь дээд шүүхээс албан ёсоор баталгаажаагүй байсан. Энэ мэт бичиг баримтын зөрчилтэй байсан учраас энэ хоёр намыг бүртгэхээс татгалзсан.
-МҮАН, ИЗНН сонгуульд оролцохгүй, АН-ыг дэмжиж ажиллана гэдгээ мэдэгдсэн. МҮАН-ын гишүүн АН-ын нэр дээр нэр дэвших боломжтой юу?
-Хуулиар ямар нэгэн намын гишүүн өөр намын нэр дээр сонгуульд оролцох боломжгүй.
-Сонгуулийн хуульд өөрчлөлт оруулах шаардлага үүслээ. Үүнтэй холбоотойгоор сонгуулийн бэлтгэл ажилд ямар өөрчлөлтүүд орох вэ?
-Сонгуулийн хууль гарсанаас хойш Сонгуулийн ерөнхий хороо цаг хугацааны хувиар гаргасан. Үндсэн хуулийн Цэцийн шийдвэрийг УИХ хүлээж авч, Сонгуулийн хуульд өөрчлөлт оруулах нь ойлгомжтой боллоо. Цэцийн дүгнэлтээс гадна өөр ямар ч заалтад өөрчлөлт ороогүй. Тиймээс цаг хугацааны графикийн дагуу ажлаа хийгээд явж байгаа. Энэ сарын 5-наас нэр дэвших ажиллагаа эхлэх ёстой. Хуульд өөрчлөлт орохгүй бол энэ ажил хугацаандаа эхлэнэ. Сонгуулийн ерөнхий хороо хууль тогтоох байгууллагын хуулийг хэрэгжүүлэх үүрэгтэй учраас гарсан хуулийг хэрэгжүүлж ажиллана. Одоогоор хуульд заасан хугацаандаа амжаагаад хийгээд явж байгаа.
-Саналын хуудсаа хэвэлсэн үү?
-Нэр дэвшүүлэх үйл ажиллагаа эхлээгүй байхад саналын хуудас хэвлэхгүй. Хуулирааа нэр дэввшүүлэх ажиллагаа дуусаад, нийтэд мэдээлэлсний дараа саналын хуудсыг хэвэлнэ. Тодруулбал, зургаадугаар сарын эхээр саналын хуудсаа хэвэлнэ.

“Сайн хашаа” хөтөлбөр хэрэгжүүлэхийг “Шийдлийн цаг”-аар үүрэг болголоо

Сүүлийн жилүүдэд улаанбурханы өвчлөл газар авч, нялхсын алтан амийг авч одсоор байгаа билээ. Гамшгийн хэмжээнд хүрээд буй энэхүү өвчинтэй тэмцэж, эмчилгээнд шаардагдах тоног төхөөрөмжийг худалдан авах хандавын аяныг иргэд, олон нийт хэдийнэ эхлүүлсэн. Тэгвэл зарим иргэний сайн үйлсийн аян хил гаалийн ажилчдын хүнд суртлын улмаас хүрэх газраа хүрч чадахгүй гацсан байна.

Г.Уянгад Л.Цог зөвлөнө
УИХ-ын гишүүн Г.Уянга мэдээлэл хийлээ. Тэрбээр Ерөнхийлөгчийн Үндсэн хууль зөрчсөн гэх үндэслэлээр огцруулах хүсэлт гаргажээ. Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдоржийг Канадын иргэн Каплаг өршөөсөн нь хууль зөрчсөн гэж тэрбээр үзсэн байна. Мөн Тусгаар тогтнол-эв нэгдлийн намын даргын хувьд УИХ-ын гишүүн Л.Цогийг улстөрийн бодлогын зөвлөхөөр авч ажиллуулж байгаа аж. Тиймээс УИХ-ын гишүүн Л.Цог МАХН-аасаа гарах бололтой.

Эрүүгийн хууль, Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийг шинэчлэн найруулж, Эрүүгийн хэрэг шалган шийдвэрлэх тухай хууль, Хууль сахиулах тухай хуулийн төслүүдийг УИХ ирцгүйгээр хэлэлцэн батлахаар улайрч байгааг олон нийт гайхан шүүмжилсээр байна.

УИХ-ын Д.Тэрбишдагва, Ч.Улаан нар намаасаа гарч МАН-д элсэхээр болсноо албан ёсоор дуулгасан. Тэд намаасаа гарах болсон шалтгаанаа ингэж тайлбарлалаа.

ИЗНН-ыг АН-д элссэн, ХҮН-ыг дотоододоо асуудалтай, даргын асуудлаа эцэслэн шийдвэрлээгүй гэсэн шалтгаанаар СЕХ-ноос сонгуульд оролцуулахгүй байх шийдвэрийг гаргасан байгаа юм.