Зика вирүст халдвараас сэргийлэх мэдэгдэл хүргүүлжээ

Д.Төрмөнх “Миний мэдэх “Женко” Баттулга”

Байнгын хороо зээлийн хэлэлцээрийн тухай хуулийн төслүүдийг соёрхон батлахыг дэмжлээ

21-нд баруун болон төвийн нутаг, говийн нутгийн хойд хэсгээр, 22-нд зарим газраар, 23-нд нутгийн өмнөд хэсгээр, 24-нд нутгийн хойд хэсгээр цас орж, цасан шуурга шуурна. Салхи 21, 24-нд зарим газраар секундэд 12-14 метр хүрч ширүүснэ. Хүйтэрч Завхан голын эхээр шөнөдөө 41-46 градус, өдөртөө 27-32 градус, Увс нуур болон Дархадын хотгор, Идэр, Тэс голын хөндийгөөр шөнөдөө 36-41 градус, өдөртөө 23-28 градус, Хэнтэйн уулархаг нутаг, Хараа, Ерөө, Туул, Тэрэлж, Хэрлэн голын сав газраар шөнөдөө 29-34 градус, өдөртөө 16-21 градус, говийн бүс нутгийн өмнөд хэсгээр шөнөдөө 16-21 градус, өдөртөө 4-9 градус, бусад нутгаар шөнөдөө 22-27 градус, өдөртөө 10-15 градус хүйтэн байна.

Дуу хөгжмийн шилдгийн шилдгийг тодруулдаг Грэмми авардс 2016 наадам гурав хоногийн өмнө болж өнгөрсөн. 58 дахь удаагаа зохион байгуулагдаж байгаа энэхүү наадам Европын шилдэг хамтлаг, дэлхийн топ одод дуучид өөрсдийн хамгийн гайхалтай уран бүтээлээрээ өрсөлддөг юм. Энэхүү наадмын улаан хивсний ёслолын оддын зарим зургуудыг та бүхэндээ толилуулья.

Зээлийн хэлэлцээрүүдийг соёрхон баталж, хуулийн төслүүдийг хэлэлцэхийг дэмжсэнээр ээлжит бус чуулган өндөрлөлөө

Зээлийн хэлэлцээрүүдийг соёрхон батлах тухай хуулийн төслүүдийг баталлаа

Монгол Улсын Их Хурлын чуулганы өнөөдрийн /2016.02.19/ үдээс хойших нэгдсэн хуралдаан үдээс хойш хуралдсан Байнгын хороодын хуралдааны дараа үргэлжилж эхлээд “Санхүүгийн хамтын ажиллагааны Ерөнхий хөтөлбөрийн тухай” Монгол Улсын засгийн газар, Унгар Улсын засгийн газар хоорондын хэлэлцээрийг соёрхон батлах тухай хуулийн төслийг хэлэлцэж, энэ талаарх хууль санаачлагчийн илтгэлийг Засгийн газрын гишүүн Б.Болор танилцуулав.


Монгол Улсын Засгийн газар, Унгар Улсын Засгийн газар хооронд “Санхүүгийн хамтын ажиллагааны Ерөнхий хөтөлбөрийн тухай” хэлэлцээрийг 2010 оны 1 дүгээр сарын 13-ны өдөр байгуулж, мөн оны 05 дугаар сарын 06-ны өдрийн Улсын Их Хурлаар соёрхон батлуулжээ. Уг хөтөлбөрийн хүрээнд 1973 онд БНУУ-ын техник, эдийн засгийн тусламжаар байгуулсан “Биокомбинат” ТӨҮГ-ыг шинэчлэх төслийг 25 сая ам.долларын хөнгөлөлттэй зээлийн хөрөнгөөр хэрэгжүүлэхээр тусгасан байна. Хөнгөлөлттэй зээлийн эргэн төлөлтийн хугацаа нь 17.5 жил, зээлийн үндсэн төлбөрөөс чөлөөлөгдөх хугацаа 4 жил бөгөөд жилийн 0 хувийн хүүтэй юм. Хоёр улсын эдийн засгийн хамтын ажиллагааг өргөжүүлэх ач холбогдол бүхий уг төслийг Унгар Улсын Засгийн газрын хөнгөлөлттэй зээлийн хөрөнгөөр санхүүжүүлэх талаар дахин хэлэлцэж, хоёр улсын Засгийн газар хооронд 2010 онд байгуулсан Санхүүгийн хамтын ажиллагааны Ерөнхий хөтөлбөрийн хэлэлцээртэй ижил нөхцөлөөр шинээр байгуулахаар тогтжээ.
Аюулгүй байдал, гадаад бодлогын байнгын хороо дээрх хуулийн төслийг өнөөдрийн хуралдаанаараа хэлэлцээд соёрхон батлах нь зүйтэй хэмээн үзсэн байна. Хуулийн төсөлтэй холбогдуулан асуулт асууж, үг хэлэх гишүүн байгаагүй тул хуулийн төслийг батлах нь зүйтэй гэсэн Байнгын хорооны саналаар санал хураалт явуулахад чуулганы нэгдсэн хуралдаанд оролцсон гишүүдийн 80.7 хувь нь дэмжсэнээр Зээлийн хэлэлцээрийг соёрхон батлах тухай хууль батлагдлаа.


Дараа нь Монгол Улсын Засгийн газар Азийн хөгжлийн банк хооронд байгуулах “Зээлийн батлан даалтын системийг дэмжих замаар эдийн засгийг төрөлжүүлэх ажлын байр бий болгох” төслийн зээлийн хэлэлцээрийг соёрхон батлах тухай хуулийн төслийг хэлэлцэн баталлаа. Энэ талаарх хууль санаачлагчийн илтгэлийг Сангийн сайд Б.Болор танилцуулсан юм.
Дээрх төсөл нь жижиг дунд үйлдвэр эрхлэгч иргэд, аж ахуйн нэгжүүдийн санхүүгийн үйлчилгээ авах боломжийг нэмэгдүүлж, уул уурхайн бус салбарууд дахь ажил эрхлэлтийг бий болгох замаар эдийн засгийг төрөлжүүлэх зорилготой юм. Уг төсөл нь урт хугацаат санхүүгийн дэмжлэг, хугацаат хадгаламжийн зах зээлийг дэмжих гэсэн бүрэлдэхүүн хэсэгтэй. Техник туслалцааны төслийн хүрээнд зээлийн батлан даалтын системийн үр ашгийг нэмэгдүүлэх зорилго бүхий техник туслалцааны төслийг 0.8 сая ам.долларын буцалтгүй тусламжийн хөрөнгөөр хэрэгжүүлэх юм байна. Төслийн нийт санхүүжүүлэлтийн 88 хувь буюу 60.5 сая ам.долларыг Азийн хөгжлийн банк санхүүжүүлэх агаад харин үлдэх 12 хувьд оногдох 8.1 сая ам.долларыг Монгол Улсын Засгийн газар гаргах юм байна.


Хуулийн төслийн хэлэлцэх эсэхийг хэлэлцсэн талаарх Аюулгүй байдал, гадаад бодлогын байнгын хорооны санал, дүгнэлтийг Улсын Их Хурлын гишүүн Ц.Баярсайхан танилцуулсан бөгөөд хэлэлцэж буй асуудалтай холбогдуулан гишүүд асуулт асууж, үг хэлсэнгүй. Ингээд хуулийн төслийг батлах санал хураалт явуулахад нэгдсэн хуралдаанд оролцсон гишүүдийн 88.9 хувь нь дэмжсэнээр хууль батлагдсан юм.
Мөн өдрийн хуралдаанаар Монгол Улсын Засгийн газар Азийн хөгжлийн банк хооронд байгуулах “Ургамал, малын эрүүл ахуй, хүнсний аюулгүй байдлыг хангах арга хэрэгслийг шинэчлэн сайжруулах” төслийн зээлийн хэлэлцээрийг соёрхон батлах тухай хуулийн төслийг хэлэлцэж, хууль санаачлагчийн илтгэл болон Аюулгүй байдал, гадаад бодлогын байнгын хорооны санал, дүгнэлтийг сонсов. Хэлэлцэж буй асуудалтай холбогдуулан гишүүдээс асуулт, санал гараагүй бөгөөд чуулганы нэгдсэн хуралдаанд оролцсон гишүүдийн 89.1 хувь нь зээлийн хэлэлцээрийг соёрхон батлахыг дэмжсэн юм.

Татварын багц хуулийн төслүүдийг эцсийн хэлэлцүүлэгт шилжүүлэв

Мөн өдрийн чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар Татварын ерөнхий хууль /шинэчилсэн найруулга/-ийн төслийн хэлэлцэх эсэх асуудлыг шийдвэрлэсэн юм. Хуулийн төслийн талаарх төсөл санаачлагчийн илтгэлийг Сангийн сайд Б.Болор танилцуулав. Засгийн газрын үйл ажиллагааны хөтөлбөрт тусгагдсан зорилго, зорилтыг хэрэгжүүлэх, бизнест ээлтэй орчин бүрдүүлэх замаар тодорхой салбарт үйл ажиллагаа эрхлэгч, татвар төлөгчдийг татварын бодлогоор дэмжих, татварын энгийн, ойлгомжтой, тэгш шударга байх зарчмыг бүрэн утгаар нь хангасан, эдийн засгийн өсөлтийг хэлбэрэлтгүй дэмжсэн, олон улсын жишигт нийцэхүйц оновчтой, тогтвортой орчинг бий болгох шаардлагыг харгалзан хуулийн төслийг боловсруулжээ.


Хэлэлцэж буй асуудалтай холбогдуулан УИХ-ын гишүүн О.Баасанхүү асуулт асууж, Улсын Их Хурлын гишүүн Я.Содбаатар санал хэлсний дараа байнгын хорооны саналаар хураалт явуулахад чуулганы нэгдсэн хуралдаан оролцсон гишүүдийн 89.3 хувь нь дэмжсэн тул хуулийн төслийг эцсийн хэлэлцүүлэгт бэлтгүүлэхээр Төсвийн байнгын хороонд шилжүүлэв.
Дараа нь Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухай /шинэчилсэн найруулга/ хуулийн төслийн хэлэлцэх эсэх асуудлыг хэлэлцэж шийдвэрлэв. Уг хуулийн төслийн талаарх хууль санаачлагчийн илтгэлийг Сангийн сайд Б.Болор, Төсвийн байнгын хорооны санал, дүгнэлтийг УИХ-ын гишүүн Л.Эрдэнэчимэг нар танилцуулсан юм.


Хэлэлцэж буй асуудалтай холбогдуулан Улсын Их Хурлын гишүүн О.Баасанхүү асуулт асууж тодруулсны дараа санал хураалт явуулан дээрх хуулийн төслүүдийг анхны хэлэлцүүлэгт бэлтгүүлэхээр Төсвийн байнгын хороонд шилжүүллээ.
Дараа нь Хувь хүний орлогын албан татварын тухай /шинэчилсэн найруулга/ хуулийн төслийн хэлэлцэх эсэх асуудлыг хэлэлцэв. Уг асуудлыг Төсвийн байнгын хорооны өнөөдрийн хуралдаанаар хэлэлцэх явцад гишүүдээс асуулт, санал гараагүй аж. Чуулганы нэгдсэн хуралдааны явцад хууль санаачлагчийн илтгэл болон Байнгын хорооны санал, дүгнэлттэй холбогдуулан гишүүд асуулт асууж, үг хэлээгүй тул хуулийн төслийг хэлэлцэх эсэх асуудлаар санал хураалт явуулахад чуулганы нэгдсэн хуралдаанд оролцсон гишүүдийн 86.0 хувь нь дэмжсэн учир анхны хэлэлцүүлэгт бэлтгүүлэхээр шилжүүлсэн юм.
Түүнчлэн энэ өдрийн нэгдсэн хуралдаанаар Гаалийн албан татвараас чөлөөлөх тухай, Нэмэгдсэн өртгийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хуулийн төслүүдийн хэлэлцэх эсэх асуудлыг хэлэлцлээ. Энэ талаарх хууль санаачлагчийн илтгэлийг Эрчим хүчний сайд Д.Зоригт танилцуулсан юм. Хязгаар нутгийн зарим сумд ОХУ болон БНХАУ-аас цахилгаан худалдан авч эрчим хүчээр хангагддаг байна. 2016 онд хоёр хөрш орноос нийт 2491,4 мян кВт.ц цахилгаан эрчим хүч худалдан авах төлөвлөгөөтэй байгаа аж. ОХУ болон БНХАУ-аас импортолж байгаа цахилгаан эрчим хүчний нийт төлбөр нь 491,9 сая төгрөг бөгөөд гаалийн болон нэмэгдсэн өртгийн албан татварын төлбөр болох 76,3 сая төгрөгийг чөлөөлөхөөр дээрх хуулийн төслийг боловсруулжээ.
Төсвийн байнгын хорооны хуралдаанаар уг асуудлыг хэлэлцэх үеэр Улсын Их Хурлын гишүүдээс санал гараагүй бөгөөд хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонх нь хуулийн төслийг хэлэлцэхийг дэмжсэн байна. Чуулганы нэгдсэн хуралдааны явцад хэлэлцэж буй асуудалтай холбогдуулан асуулт асууж, санал хэлэх гишүүн гараагүй. Ингээд хуулийн төслийг хэлэлцэх эсэх асуудлаар санал хураалт явуулахад нэгдсэн хуралдаанд оролцсон гишүүдийн 86 хувь нь дэмжлээ.

Ээлжит бус чуулган өндөрлөлөө

Улсын Их Хурлын ээлжит бус чуулганы өнөөдрийн үдээс хойших нэгдсэн хуралдаанаар Эрүүгийн хэрэг шалган шийдвэрлэх тухай /шинэчилсэн найруулга/ болон холбогдох бусад хуулийн төслүүд ; Хууль сахиулах тухай болон холбогдох бусад хуулийн төслүүд ; Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх тухай /шинэчилсэн найруулга/ болон холбогдох бусад хуулийн төслүүдийн хэлэлцэх эсэх асуудлыг хэлэлцсэн юм. Эдгээр хуулийн төслүүдийн талаарх хууль санаачлагийн илтгэлийг Засгийн газрын гишүүн, Хууль зүйн сайд Д.Дорлигжав танилцуулав.


Мөн дээрх хуулийн төслүүдийн хэлэлцэх эсэх асуудлыг хэлэлцсэн талаарх Хууль зүйн байнгын хорооны санал, дүгнэлтийг сонсов. Хууль зүйн байнгын хорооны өнөөдрийн хуралдаанаар эдгээр хуулийн төслүүдийн хэлэлцэх эсэх асуудлыг хэлэлцээд дэмжсэн юм.
Чуулганы нэгдсэн хуралдааны явцад хууль санаачлагчийн илтгэл болон Байнгын хорооны санал, дүгнэлттэй холбогдуулан гишүүд асуулт асууж, байх сууриа илэрхийллээ. Ингээд чуулганы нэгдсэн хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонх нь дээрх хуулиудын төслүүдийг хэлэлцэхийг дэмжсэн тул анхны хэлэлцүүлэгт бэлтгүүлэхээр Хууль зүйн байнгын хороонд шилжүүлснээр Улсын Их Хурлын 2016 оны ээлжит бус чуулган өндөрлөлөө.


Ээлжит бус чуулганыг хааж Улсын Их Хурлын дарга З.Энхболд хэлсэн үгэндээ, ээлжит бус чуулганаар Хүүхдийн эрхийн тухай, Хүүхэд хамгааллын тухай, Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний эрхийн тухай хууль, Захиргааны хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай, Барилгын тухай, Ирээдүйн өв сангийн тухай, Зөрчлийн тухай хуулийг дагалдаж гарсан хуулиуд зэрэг нийт 291 хууль болон тогтоолын эцсийн найруулгыг сонслоо. Эдгээр хуулиуд нь ард иргэдийн зүгээс хүлээлт үүсгээд байсан. Хуулиуд тус тусын хүчинтэй болох хугацаа буюу ердийн журмаар, “Төрийн мэдээлэл” эмхэтгэлд хэвлэгдсэнээрээ гэх мэтээр хэрэгжиж эхлэх болно. Эдгээр хуулиудыг хэрэгжүүлэхийн тулд 04 дүгээр сард эхлэх хаврын ээлжит чуулганыг хүлээх шаардлагагүй боллоо гэдгийг онцлов. Мөн тэрбээр ээлжит бус чуулганаар хэд хэдэн зээлийн хэлэлцээрийг соёрхон баталж, эрх зүй, татварын шинэчлэлийн холбогдолтой зарим томоохон хуулийн төслүүдийг хэлэлцэхийг дэмжин анхны хэлэлцүүлэгт шилжүүлснийг тэмдэглээд, ээлжит бус чуулганы хуралдаанд идэвхтэй оролцсон Улсын Их Хурлын гишүүдэд талархал илэрхийлсэн юм хэмээн Улсын Их Хурлын Тамгын газрын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ.

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулбал жаргал ирнэ

БАРУУН АЙМГУУДЫН НУТГААР: Үүлшинэ. Шөнөдөө цас орохгүй. Өдөртөө нутгийн хойд хэсгээр бага зэргийн цас орж, явган шуурга шуурна. Салхи баруун өмнөөс хойш эргэж секундэд 6-11 метр, өдөртөө нутгийн өмнөд хэсгээр секундэд 12-14 метр хүрч ширүүснэ. Их нууруудын хотгор, Идэр, Тэс голын хөндий, Завхан голын эхээр шөнөдөө 36-41 градус, өдөртөө 20-25 градус, Алтайн өвөр говиор шөнөдөө 8-13 градус, өдөртөө 0-5 градус, бусад нутгаар шөнөдөө 19-24 градус, өдөртөө 7-12 градус хүйтэн байна.

ТӨВИЙН АЙМГУУДЫН НУТГААР: Үүлшинэ. Шөнөдөө цас орохгүй. Өдөртөө нутгийн баруун хойд хэсгээр бага зэргийн цас орж, явган шуурга шуурна. Салхи баруун өмнөөс секундэд 6-11 метр. Дархадын хотгороор шөнөдөө 31-36 градус, өдөртөө 15-20 градус, Хэнтэйн уулархаг нутаг, Хараа, Ерөө, Туул, Тэрэлж голын хөндийгөөр шөнөдөө 27-32 градус, өдөртөө 10-15 градус, бусад нутгаар шөнөдөө 20-25 градус, өдөртөө 7-12 градус хүйтэн байна.

ЗҮҮН АЙМГУУДЫН НУТГААР: Солигдмол үүлтэй. Шөнөдөө нутгийн зүүн хэсгээр бага зэргийн цас орж, зөөлөн цасан шуурга шуурна. Өдөртөө цас орохгүй. Салхи баруун хойноос секундэд 5-10 метр, шөнөдөө зарим газраар секундэд 12-14 метр хүрч ширүүснэ. Шөнөдөө Хэрлэн голын эхээр 22-27 градус, бусад нутгаар 18-23 градус, өдөртөө бүх нутгаар 10-15 градус хүйтэн байна.

ОТРЫН НУТАГ ХЭРЛЭНБАЯН-УЛААН ОРЧМООР: Үүлшинэ. Цас орохгүй. Салхи баруунаас секундэд 5-10 метр. Шөнөдөө 25-27 градус, өдөртөө 8-10 градус хүйтэн байна.



ГОВИЙН АЙМГУУДЫН НУТГААР: Багавтар үүлтэй. Цас орохгүй. Салхи баруун өмнөөс секундэд 6-11 метр, өдөртөө Арц Богдын өвөр хоолойгоор секундэд 12-14 метр хүрч ширүүснэ. Өмнөговийн нутгаар шөнөдөө 15-20 градус, өдөртөө 1-6 градус, бусад нутгаар шөнөдөө 19-24 градус, өдөртөө 5-10 градус хүйтэн байна.

УЛААНБААТАР ХОТ: Үүлшинэ. Цас орохгүй. Салхи баруун өмнөөс секундэд 5-10 метр. Шөнөдөө Яармаг-Сонгины орчмоор 30-32 градус, бусад хэсгээр 22-24 градус, өдөртөө 9-11 градус хүйтэн байна.

рррр

Хорих газарт сураггүй болсон зуу гаруй хүний хэргийг шалгаж байна

МҮЭХ-ынхон С.Ганбаатарыг дэмжихээ илэрхийлэв

• АТГ-ын албан хаагчид 1620 хоног хөдөө орон нутагт ажиллажээ
• Авлигатай тзмцэх гаЗЭр. Азийн хөгжпийн банк, Олон улсын эдийн застйн хөгжмл, хамтын ажиллагааны байгууллага, НҮЕ-»<н Хөгжлийн хвтелбар хамтран Ази, Номхон далайн орнуудын Авлигын эсрэг
• санаачилгын 20 дахь удаагийн Удиддах зөвлөлийн уулзалт, 13 дахь удаагийн бүс нутгүйн семинарыг гадаадын 31 срнь 80 гаруй төлөөлөгчийг оролцуупан
• Улаанбаатар хотноо 2015 оны 11 дүгзэр сарын 18-20-ны өдрүүдэд амжилттай зохион байгууллаа.
Авлигьн төсөөллийн индексийн 2015 оны дүнг ”Тэанслэзэнси интернэшнл Монгол” байгууапагзас олон нийтэд такилцуулж. мэдээлзл хийсэн. Энз жкп ыанай улс 168 орноос 39 сноогоор 72 дугаар байрт жагсч, өмнөх с+ныхоос 8 байр ахисан үзүүлэлттэй гарлаа.
• Архив, албан хэдэг хөтлөлтийн улсын үзлэгт бэлтгэх ажлыг сайтар зохион байгуугар ннйт дүнгээр ‘А’ үнэлгээ авав.
• 2015 снд батлагдсан урсгап зардлын төсвийн санхүүжалт болон хөрөнгө оруулалтын зардлын төсвийг cap бүрийн хуваарийн даг/у зарцууллаа.
• Шилэн дансчы тухай хуулийг хэрэгжүүлэх, байгууалагь н төсвийн гүйцэтгэлийн рарын мэдээг хуугьд заэсан хугацаанд төрийн санд хүргүүлэх, терайн болон орон нутгийн хөрөнгөөр худалдан авах бараа, ажкп. үйлчилпээнрй төлөвлөгөө боловсруулж. холбогдзх яаыдад хүргүүлэх, ундсэн хөрөнге. бараа материал. цалин хелс. нийгмяйн даатгалын шимтгэл. хүн амын орлогьн албан татвартай холбоотой тооцоог хийх. баланс гзргах зэрэг бзгц ажлыг хангалттай сайн гүйцзтгзлзэ.
• Давхардсан тоогоср байгуудлзгын албан хаагчид хөдөө орон нутагг 1520 хоног ажилласэн байна
• Авлигын эсрэг хуулиар хүлээсэн үндсэн чиг үүргэз Авлигатай тэмцэх газар зохих ёсоор гүйцэтгэсэн хэмээн дүгнэж байна.

УИХ-ын гишүүн Х.Тэмүүжин хэвлэлийн хурал хийв
Монгол Улсын Их Хурлын гишүүн Х.Тэмүүжин өнөөдөр /2016.02.19/ хэвлэлийн хурал зохион байгуулж, Үндсэн хуулийн цэцийн гишүүнийг эгүүлэн татах асуудал Үндсэн хууль зөрчсөн эсэх асуудлаарх сэтгүүлчдэд мэдээлэл хийлээ.
Улсын Их Хурлаар Үндсэн хуулийн цэцийн гишүүнийг эгүүлэн татах асуудлыг хэлэлцэхтэй холбоотой олон төрлийн тайлбар, таамаг, маргаан яригдаж байгаа бөгөөд үүнд хууль зүйн үндэслэл, баримт бүхий тайлбар хийх шаардлага байгааг тэрээр хэвлэлийн хурлын эхэнд онцлов. Үүнтэй холбоотойгоор цэцийн шийдвэр, анх илгээсэн байгууллагын санал зэрэг тавигдах шаардлага мөн эсэх, Улсын Дээд шүүхийн санал ”санал” мөн эсэх, Үндсэн хуулийн цэцийн гишүүнийг хууль зөрчсөн эсэхийг хэн тогтоох вэ гэсэн гурван асуудлаар хууль тогтоомжийн хүрээнд тайлбарлан, баримтуудыг олон нийтэд танилцуулах шаардлагатай хэмээн үзсэн байна.
Монгол Улсын Үндсэн хуулийн Жаран тавдугаар зүйлийн 4-т заасан “Үндсэн хуулийн цэцийн дарга, гишүүн хууль зөрчвөл Үндсэн хуулийн цэцийн шийдвэр, анх илгээсэн байгууллагын саналыг үндэслэн Улсын Их Хурал эгүүлэн татаж болно” гэдэг заалтыг 1992 оны 05 дугаар сарын 06-ны өдрийн Улсын Бага Хурлын хуралдааны тэмдэглэлийг иш татан тайлбарласан юм. Тус тэмдэглэлээр хуулийн зүйл, заалтын утгыг тодорхой харж болох бөгөөд цэцийн шийдвэр, илгээсэн байгууллагын санал хоёр нь тусдаа. Тиймээс үүсээд байгаа нөхцөл байдалд эдгээр баримт нь хангалттай баримт, тайлбар болно хэмээн үзсэн байна.
Мөн Улсын Их Хурлаас хүргүүлсэн Үндсэн хуулийн цэцийн дарга хууль зөрчсөн эсэх талаар санал ирүүлэх хүсэлтийн дагуу Улсын Дээд шүүхийн Ерөнхий шүүгч Ц.Зориг хариу ирүүлсэн бөгөөд энэ нь ”санал” мөн эсэх талаарх тайлбарыг хийлээ. Монгол Улсын Шүүхийн тухай хуулийн 13.1.1-т Улсын Дээд шүүхийн Ерөнхий шүүгч нь тухайн шүүхийг дотоод, гадаад харилцаанд төлөөлөх бүрэн эрхтэй гэж заасан байдаг байна. Харин Үндсэн хуулийн цэцийн дарга, гишүүдийг огцруулах эсэх асуудлын талаар санал илэрхийлэх талаарх хууль, эрх зүйн зохицуулалт байдаггүй аж. Монгол Улсын Шүүхийн тухай хуулийг анх 1993 оны 02 дугаар сарын 04-ний өдөр баталсан бол 2012 оны 3 дугаар сарын 07-ны өдөр баталсан, өнөөдөр хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж байгаа уг хуульд Үндсэн хуулийн цэцийн гишүүнд нэр дэвшигчийг санал болгох талаарх зохицуулалт байдаг. Харин эгүүлэн татах талаар ямар ч зохицуулалт байдаггүй бөгөөд ердийн хуулиар зохицуулаагүй харилцааг Үндсэн хуулийн хүрээнд шийдвэрлэдэг. Энэ дагуу Монгол Улсын Үндсэн хуулийн Жаран тавдугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт “Үндсэн хуулийн цэцийн дарга, гишүүн хууль зөрчвөл Үндсэн хуулийн цэцийн шийдвэр, анх илгээсэн байгууллагын саналыг үндэслэн Улсын Их Хурал эгүүлэн татаж болно” хэмээн заасны дагуу зохицуулна. Тиймээс энэ тохиолдолд Үндсэн хууль зөрчсөн эсэх талаар маргаан гаргах ямар ч үндэслэл байхгүй гэдгийг Улсын Их Хурлын гишүүн Х.Тэмүүжин тайлбарласан юм.
Өнөөдөр мөрдөгдөж байгаа хуулиар Үндсэн хуулийн цэцийн дарга болон гишүүдийг хууль зөрчсөн эсэхийг Үндсэн хуулийн хүрээнд шийдвэрлэх зохицуулалттай. Үндсэн хуулийн цэцийн дарга Ж.Амарсанаа нь 2016 оны 01 дүгээр сарын 20-нд хуулийг хэрхэн хэрэглэх талаарх заавар бүхий албан бичгийг Монгол Улсын Дээд шүүхийн Ерөнхий шүүгч Ц.Зоригтод эх хувийг илгээн, Улсын Дээд шүүхийн Эрүүгийн хэргийн танхимын тэргүүн Т.Уранцэцэг, Иргэний хэргийн танхимын тэргүүн Х.Сонинбаяр, Захиргааны хэргийн танхимын тэргүүн М.Батсуурь, Улсын Дээд шүүхийн Тамгын газрын дарга Ж.Наранпүрэв нарт хувийг илгээснээрээ хууль зөрчсөн хэмээн үзсэн байна. Монгол Улсын Үндсэн хууль болон хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж буй Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцийн тухай хууль, Үндсэн хуулийн цэцэд маргаан хянан шийдвэрлэх ажиллагааны тухай хуулиар Үндсэн хуулийн цэцийн дунд суудал хуралдан шийдвэр гараагүй байхад Үндсэн хуулийн цэцийн дарга дүгнэлт гаргах эрхгүй байна. Түүнчлэн 2016 оны 02 дугаар сарын 15-ны өдөр гаргасан Үндсэн хуулийн цэцийн 3 дугаар дүгнэлтээр түдгэлзүүлсэн хуулиудыг үйлчлүүлэхгүй гэсэн агуулга бүхий 2016 оны 01 дүгээр сарын 20-нд Үндсэн хуулийн цэцийн дарга Ж.Амарсанаагийн гарын үсэг бүхий албан бичгийг танилцууллаа.
Монгол Улсын Үндсэн хуулиар Үндсэн хуулийн цэц дүгнэлт гаргах эрхтэй бөгөөд уг дүгнэлтийг Улсын Их Хурал хүлээн зөвшөөрөөгүй бол Үндсэн хуулийн цэц дахин хянан үзэж эцсийн шийдвэр гаргах эрхтэй байдаг. Харин 2016 оны 02 дугаар сарын 02-ны өдөр Улсын Их Хурлын даргад эх хувиар, Улсын Их Хурлын гишүүд, Улсын Их Хурлын Тамгын газрын даргад хувилан илгээсэн “Улсын Их Хурлын үйл ажиллагааг Үндсэн хуульд бүрнээ нийцүүлэх тухай” албан бичгийн хуулбарыг танилцууллаа. Сонордуулга маягийн уг албан бичгийг Үндсэн хуулийн цэцийн 8 гишүүний гарын үсэгтэйгээр илгээсэн нь холбогдох хуулиудыг зөрчин Үндсэн хуулийн цэцийн шийдвэрийн 3 дахь хэлбэрийг гаргасан болохыг Улсын Их Хурлын гишүүх Х.Тэмүүжин тайлбарласан юм. Хэвлэлийн хурлын төгсгөлд тэрээр сэтгүүлчдийн сонирхсон асуултад хариулт өгөв хэмээн Улсын Их Хурлын Тамгын газрын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээлэв.

Дэлхийн банк зика вирусын халдвартай тэмцэх үйл ажиллагаанд нэгдэж Латин Америк болон Карибын тэнгисийн орнуудад 150 сая долларын тусламж үзүүлэхээр боллоо.

УИХ-ын дарга З.Энхболд түүнийг хууль зөрчсөн хэмээн үзэж албан тушаалаас нь эгүүлэн татах албан тоотыг Улсын дээд шүүхэд хүргүүлсэн. Харин Улсын дээд шүүхээс түүнийг эгүүлэн татахыг зөвшөөрснөөр ийнхүү Улсын Их хурлаар хэлэлцэж эхлээд байгаа юм.

төлүүлжээ
• Эрүүгийн хэрэгт холбогдон 410 хүн шалгагджээ. Хэргийн холбогдогчдыг албан тушаалын байдлаар нь авч үзвэл төрийн улс төрийн 42, төрийн захиргааны 79, төрийн тусгай 44, тврийн уйлчилгзэний 58, терийн бусбайгууллагьш албан гушаалтан 11, бусад 176 байв. Хэргийн холбогдогчоос 28 сэжигтэн, яллагдагчид цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжэз авсан бегеед энэ нь емнөх оны мөн үеэс 17.6 хувиар буурсан байна.
• Яллах дүгнзлт уйлдүүлэхзэр шилжүүлсэн хэргээс 2015 онд ЭМЯ-ны төрийн нарийн бичгийн даргаар ажиллаж байсан Н.Тумэндэмбэрэл, ОБЕГ-ын Гал
• гүймэртзй тзмцэх газарт тасгийн даргаар ажиллаж байсан Д.Тогсоням, ИХИХЕГ-ын хяналт шалгалтын улсын ахлах бэйцаал- Ж.Лунцэг, Увс аймгпйн Өмнөговь сумын сургуулчйн захирал Б.Лхзмсүрэн, Нагай» дүүргийн Цагдаагийн хэлтсийн мөрдөн байцаагч М.Гансүлд, Ерөнхий сайдын ахлах зөвлөх асан Л.Гансүх, Цэвзр агаар сангийн захирал Н.Хүрэлсүх, ня-бс М.Хулан нарын зэрэг 68 хүнд холбогдох эрүүгийн 24 хэрэг шүүхээр
• шийдвэрлэгджээ.
• Гэмт хэргийн улмаас 46 тэрбум 478.3 сая төгрөгийн хохирол учирснаас мөрдөн
• байцаалтын шатанд 2 тэрбум 921.3 сая төгрөгийн хохирлыг нөхөн төлүүлсэн. 11 тэрбум 276.9 сая төгрөгийн эд зүйлийг битүүмжлэн хамгаалсан, 800.5 сая төгрөгийн нуугдмал мөнгө, эд хөренгв
• илрүүллээ. Шүүхээс 8 тэрбум 847 оая 242
• мянга 855 төгрөгийг улсын орлого болгох шийдвэр гарчээ.

УИХ-ын дарга З.Энхболд түүнийг хууль зөрчсөн хэмээн үзэж албан тушаалаас нь эгүүлэн татах албан тоотыг Улсын дээд шүүхэд хүргүүлсэн. Харин Улсын дээд шүүхээс түүнийг эгүүлэн татахыг зөвшөөрснөөр ийнхүү Улсын Их хурлаар хэлэлцэж эхлээд байгаа юм.

АНУ Умард Солонгосын эсрэг хориг арга хэмжээгээ чангатгалаа

Сэлэнгэ аймгийн прокурорын газраас Гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажлын хүрээнд хууль сурталчлах, яриа таниулга хийх зэрэг олон талт ажлыг хийхээр төлөвлөн, ажиллаж байна.Дээрх ажлын хүрээнд 2016 оны 02 дугаар сарын 15-ны өдөр Алтанбулаг, Шаамар сумын төрийн албан хаагчдын дунд ‘’Гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх тухай хууль‘’, ‘’ Архидан согтуурахтай тэмцэх тухай ‘’ хуулиар яриа, таниулга хийж нийт 75 албан хаагчийг хамруулжээ.Арга хэмжээний үеэр ‘’Архины эсрэг хамтдаа‘’ сэдэвт 5 минутын видео бичлэгийг үзүүлсний зэрэгцээ тус суманд үйлдэгдэн гарсан гэмт хэргийн гаралтын талаар мэдээлэл хийж, сум орон нутгийн онцлог, зонхилон үйлдэгдэж байгаа гэмт хэргийн шалтгаан нөхцлийн талаар нутгийн захиргааны байгууллагын удирдлагуудтай харилцан санал бодлоо солилилцсон байна.

Мөн тус прокурорын газрын тамгын хэлтсийн дарга С.Батзул, туслах ажилтан Г.Булаг-Ундрал нар 2016 оны 02 дугаар сарын 17 ны өдөр тус аймаг дахь Нийгмийн даатгалын хэлтэст “Ашиг сонирхол-авилга” сэдвээр сургалт зохион байгуулсан ба сургалтанд нийгмийн даатгалын 16 хяналтын байцаагч, ажилтнууд хамрагджээ.

Эмхэтгэлийн өнөөдрийн дугаарт, Эрүүгийн хууль /Шинэчилсэн найруулга/-ийг нийтэллээ.