Нийслэл доторхи автозам хийгээд түүгээр зорчиж байгаа техник хэрэгслүүдийн хамаарлаас харвал нийслэлийн замын хөдөлгөөн “0” зогсолт хийх хугацаа хэдийн болсон. Гэсэн ч өдийг хүртэл жижиг шийдлүүдээр торгоож, түгжрэлтэй ч гэр ажлынхаа хооронд автомашинаар зорчиж буй. Бидний зорчиж байгаа замын нийт урт 1183 км. Энэ урттай замаар хоногт 250 мянган тээврийн хэрэгсэл зорчих боломж бий. Гэтэл өнөөдрийн байдлаар өдөрт дунджаар 450 мянган тээврийн хэрэгсэл замын хөдөлгөөнд оролцож байна. Өөрөөр хэлбэл, таван литрийн хувинд найман литр ус хийж байгаагаас ялгаагүй. 250 мянган автомашин зорчих хүчин чадалтай 1183 км зам дээр 450 мянган автомашин гараад ирэхээр явах биш, зогсохоос өөр арга байхгүй. Ийм нөхцөлд түгжрэл үүсэхгүй гээд яах билээ.
-Нийслэлийн авто замын ердөө зургаан хувийг гэрлэн дохио, камераар хянаж чаддаг-
Ийнхүү нэгэнт хөдөлгөөнд орсон 450 мянган автомашиныг 155 гэрлэн дохио, 44 хяналтын камер, 96 зөрчил бүртгэлийн камераар хянаж байна. Харин нийт зам буюу 1183 км-ийг нийтэд нь дээрх тооны гэрлэн дохио, камераар хянаж чадахгүй. Тухайлбал, нийт замын ердөө 6,59 хувь буюу 78 км замын хөдөлгөөнийг хянаж, хөдөлгөөний аюулгүй байдалд хяналт тавьдаг байна. Цаашид 154 км-ийг хянах боломж байгаа тухай Замын хөдөлгөөний удирдлагын төв мэдээлсэн юм. Тус урттай замыг хянахын тулд нэмж 41 байршилд гэрлэн дохио, 104 ширхэг хяналтын камер, 61 байршилд зөрчил бүртгэлийн камер шаардлагатай аж.
Одоогоор ажиллаж буй камеруудын туламжтайгаар өнгөрсөн хугацаанд 3.5 сая зөрчил илрүүлж, 83 тэрбум төгрөгийн торгууль ноогдуулжээ.
Гэсэн хэдий ч дээрх зөрчлийн 2.3 сая зөрчлийн буюу 50 орчим тэрбум төгрөгийн торгууль эргэн төлөгдсөн байна. Торгууль төлөлт өмнөх онуудад 80 гаруй хувьтай байсан ч энэ онд 24 хувь хүртэл буурчээ.
-Н.Намуу: Замын хөдөлгөөний хууль дүрмийг сахин биелүүлэх тал дээр ажиллах шаардлагатай-
Энэ талаар Замын хөдөлгөөний удирдлагын төвийн Хөдөлгөөн зохицуулалтын хяналтын хэлтсийн дарга Н.Намуу “Энэ жилийн хувьд торгуулийн эргэн төлөлт 24 хувьтай байна. Энэ бол маш бага үзүүлэлт. Эргэн төлөлт дээр нь анхаарахгүй байгаагаас шалтгаалаад иргэд торгуулж л байдаг, явж л байдаг гэх ойлголттой болсон. Торгуулийн гол зорилго бол иргэдэд замын хөдөлгөөний хууль дүрмийг сахин биелүүлэх баримжаа өгөх гээд байгаа юм. Тиймээс торгуулаад явж л байдаг гэх ойлголтыг залруулж, замын хөдөлгөөний хууль дүрмийг сахин биелүүлэх тал дээр нь ажиллах шаардлагатай байна” гэв.
Бүх замыг хянаж чадахгүй байгаа өнөөгийн нөхцөлд жолооч нарын соёл, ухамсар замын хөдөлгөөнд чухал нөлөө үзүүлж буй. Жолоочийн буруугаас осол гарч, тухайн осол нь түгжрэлийн шалтгаан болсоор байна.
Жишээлбэл, Өнгөрсөн баасан гарагт цас орж, халтиргаа гулгаа үүссэн. Тухайн нөхцөлд ТЭЦ4 орчимд автомашины осол гарсан байв. ТЭЦ4 орчимд гарсан осол 20 хүрэхгүй минутын дотор Моносын уулзвар хүртэл нөлөөлж байгааг станцын тусламжтайгаар харав.
Иймээс цаашид замын түгжрэлийг бууруулахын тулд автозам, гүүр шинээр барих бус хууль эрхзүйн орчныг чангатгаж, жолооч нарыг хариуцлагажуулах шаардлагатай байгаа юм. Энэ талаар Замын хөдөлгөөний удирдлагын төвийн Хөдөлгөөн зохицууалтын хяналтын хэлтэс хэлэлцэж, гурван чиглэлээр хэд хэдэн саналыг гаргажээ. Тэгвэл хууль эрхзүйн чиглэлээр ямар арга хэмжээ авах вэ? Үүнд,
- Баруун гар талдаа жолооны хүрдтэй тээврийн хэрэгслийн импортыг хязгаарлах
- 10-с дээш жилийн насжилттай тээврийн хэрэгслийн импортыг хязгаарлах
- Эвдэрсэн, осолд орсон, их хэмжээний гэмтэлтэй тээврийн хэрэгслийн импортыг хязгаарлах
- Тээврийн хэрэгслийн татварыг нэмэх
- Автозам ашигласан татварыг ашиглалтаас хамааруулж буюу худалдаж авсан бензиний үнэд шингээх
- Торгуулиа төлөхгүй байгаа тээврийн хэрэгслийн эзэмшигчдэд хот, хорооноос үзүүлэх төрийн үйлчилгээг хязгаарлах, үйлчилгээ авахад төлүүлдэг болгох
- Зөрчил гаргасан жолоочид хүлээлгэх торгуулийн хэмжээг гурваас тав дахин нэмэгдүүлэх зэрэг саналуудыг гаргажээ.
Энэ мэт саналуудыг хэрэгжүүлж түгжрэлийг бага багаар бууруулахгүй бол өргөс авч байгаа мэт ганцхан аргаар шийдэхгүй. Тухайлбал, нийтийн тээврийн тоог нэмэгдүүлэх, хашлагуудыг буулгаж зам чөлөөлөх, төрийн зарим байгууллагуудыг хотын төвөөс нүүлгэх, гүүр барих зэрэг түгжрэлийг бууруулах жагсаалт дуусахгүй мэт үргэлжилсээр байна.
Харин төрийн зүгээс түгжрэлийг саатуулах дунд, урт хугацааны дараах бодлогуудыш хэрэгжүүлэхээр ажиллаж байгаа юм. Тухайлбал,
- 2023 онд нийтийн тээврийн парк, зохион байгуулалт-үйлчилгээг шинэчлэхээр ажиллаж байна
- Авто замын сүлжээг оновчтой нэмэгдүүлэх ажлын хүрээнд замын хөдөлгөөний ухаалаг зохицуулалт, зохион байгуулалтыг бий болгох
- Замын хөдөлгөөний танхайралтай тэмцэн, түгжрэлийн талаарх олон нийтийн хандлагын өөрчлөлтийг дэмжих
- Түгжрэлийн эсрэг хууль эрх зүйн эдийн засгийн хөшүүрэг бүхий орчин шаардлагатай юм.
Д.Батчулуун
Сэтгэгдэл (15)