Улаанбаатарт өдөртөө 27 хэмийн дулаан байна

Улсын хэмжээнд Архангай, Дархан-Уул, Хөвсгөл, Сэлэнгэ, Завхан, Булган зэрэг нийт зургаан аймгийн хэд хэдэн сумын нутаг дэвсгэрт түймэр ассаар байна. Түймрийг унтраахаар Онцгой байдлын алба хаагчид, орон нутгийн иргэдийн иргэдтэй хамтран ажиллаж байна.

2017 оны 8 дугаар сарын 01-ний өдөр “I”, “II”, “III” ангилалд бүртгэлтэй 20 хувьцаат компанийн 68,464 ширхэг хувьцаа арилжигдсанаас 8 хувьцаат компанийн хувьцааны ханш өсч, 8 хувьцаат компанийн хувьцааны ханш буурсан бол 4 хувьцаат компанийн хувьцааны ханш тогтвортой байлаа. Үүнээс “Мерекс” компанийн хувьцааны ханш хамгийн өндөр буюу 4.45%-иар өссөн бол ”Женко тур бюро” компанийн ханш хамгийн өндөр буюу 8.47% хувиар уналаа.

Засгийн газрын үнэт цаасны анхдагч зах зээлийн арилжаагаар 175,327 ширхэг үнэт цаас 16,851,013,631 төгрөгөөр арилжаалагдсан байна.

Засгийн газрын үнэт цаасны хоёрдогч зах зээлийн арилжаагаар 721 ширхэг үнэт цаас 68,069,050 төгрөгөөр арилжаалагдсан байна.

Энэ өдөр ”MSE ALL” индекс 887.53 нэгж болж 0.47%-иар буурсан бол зах зээлийн үнэлгээ 1,583,857,061,241 төгрөг болсон байна.

Монгол сарлагийн үүлдэр угсааг чанаржуулах, ашиг шимийг нэмэгдүүлэн бүрэн гүйцэд ашиглах, малчдын орлогыг нэмэгдүүлэх улмаар аялал жуулчлалын уламжлалт арга хэмжээ болгон жил бүр тэмдэглэх зорилготой “МОНГОЛ САРЛАГ” фестивалийг Архангай аймгийн Ихтамир сумын Эрдэнэтолгой баг ”Тайхарын тал”-д 8 дугаар сарын 9, 10-ны өдрүүдэд зохион байгуулах гэж байна.
Фестивалийг ”Аймгийн бэлчээр ашиглагчдын холбоо” ТББ, ”Нэг Архангай шинэ хөгжлийн тэмүүлэл” НҮТББ санаачлан аймгийн ЗДТГ, Ихтамир сумын ЗДТГ, Монголын бэлчээр ашиглагчдын холбоо, Монголын ноос ноолуурын холбоо, ”Ногоон алт-Малын эрүүл мэнд” төсөлтэй хамтран зохион байгуулах юм байна.
Арга хэмжээний үеэр “Сүрлэг хангай” сарлагийн парад, “Хөхдэй” уралдаант тэмцээн, Сайхан сарлаг, Ганган сарлаг, Сарлагт ээлтэй малчин, Саглагар сагсаахай, Шимт идээ, Арвин баялаг, Уран сарлаг , гэсэн төрлүүдэд сарлаг шалгаруулах юм байна.
Мөн аймгуудын бэлчээр ашиглагчдын холбоодын аялагч, жуулчдад зориулсан “Өгөөж буян”, “Цагаадай” үзэсгэлэн, “Ягаадай” урлагийн тоглолт болох ажээ.

Орчны бохирдлыг бууруулах үндэсний хорооны ээлжит хуралдаан өнөөдөр /2017.08.01/ боллоо.

Хүүхдийг эхийн сүүгээр хооллох Дэлхийн 7 хоног

8 дугаар сарын 1-7

Эхийн сүү манай улсын хосгүй баялаг

Өнөөдөр хүүхдийг эхийн сүүгээр хооллох Дэлхийн 7 хоног эхлэж байна. Хүүхдийг Эхийн Сүүгээр Хооллох Дэлхийн Холбоо, НҮБ-ийн Хүүхдийн Сан, ДЭМБ –с хүүхдийг эхийн сүүгээр хооллохын чухлыг эхчүүд, нийт иргэдэд сануулдаг энэ өдөр “Эрүүл амьдрах ухаан төв”-ийн тэргүүн, Анагаах ухааны доктор М.Оюунбилэгтэй ярилцлаа.

-Жил бүрийн 8 дугаар сарын 1-нээс 7-ны хооронд “Хүүхдийг эхийн сүүгээр хооллох” 7 хоногийг Дэлхий даяар тэмдэглэдэг. Манай оронд ч энэ уламжлал хэдийнээ тогтсон. Энэ жил ямар сэдвийн дор энэ ажлыг зохион байгуулж байна вэ?

-Тиймээ энэхүү 7 хоногийг 1992 оноос дэлхий дахинаа тэмдэглэх болсон үеэс л манай Нийгмийн эрүүл мэндийн үндэсний төвийн Хоол судлалын алба “Хүүхдийг эхийн сүүгээр хооллох дэлхий дахины долоо хоног”-ийн цуврал арга хэмжээнүүдийг наймдугаар сарын 1-нээс 7-ны хооронд орон даяар амжилттай зохион байгуулж, тэмдэглэсээр ирсэн. Олон улсын нэр хүндтэй байгууллагууд уг өдрийг онцгойлон сонгон авсан нь ч учиртай. Хүүхдийг эхийн сүүгээр хооллохыг хөхүүлэн дэмжин хамгаалсан олон улсын Инносентийн тунхаглал 8-р сарын 1-ний өдөр батлагдсан юм.

-Энэ долоо хоногийн үйл ажиллагааг уламжлал болгон зохион байгуулж байгаа нь хүүхдийг эхийн сүүгээр хооллохын ач холбогдлын талаарх нийт хүмүүсийн ойлголтыг улам баяжуулах, эхийн сүүгээр хооллохыг амьдралын тал бүрийн асуудалтай холбон дэмжих, Инносентийн тунхаглалын зорилтуудыг дэлхий дахинд хэрэгжүүлэхэд туслах зорилготой.

- Эхчүүдийн, хүүхдээ хөхүүлэхийг хамтдаа дэмжицгээе” гэсэн сэдвийн дор болж буй 2017 оны ажиллагааны үндсэн зорилго нь хүүхдийг эхийн сүүгээр хооллохтой холбоотой бүх байгууллагуудын түншлэл, урт хугацааны хамтын ажиллагааны үндэс суурийг бий болгож цаашид улам бэхжүүлэхэд чиглэгдсэн.

-”Эхийн сүү орлуулагч бүтээгдэхүүн”/ЭСОБ/нэртэй угжны сүүг сурталчлах, худалдахыг таслан зогсоохын тулд ЭСОБ-г импортлогч аж ахуйн нэгжүүдийг “Сайн дурын үүрэг амлалт”-д нэгдэх боломжийг нь хангах, иргэдийн дунд эхийн сүүгээр хооллох, ЭСОБ-р хүүхдээ хооллохгүй байх эерэг хандлага, зөв мэдлэг олгох ач холбогдолтой.

-Энэ жилийн 7 хоногийг тэмдэглэн өнгөрүүлэх ажил УИХ-аас саяхан баталсан “Нялх, балчир хүүхдийн хүнсний тухай хууль” 7-р сарын нэгнээс мөрдөгдөж эхлэж байгаа хугацаатай давхцаж буйгаараа онцлог арга хэмжээ болж байна.

-Сүүлийн үед хөхүүл эхчүүдийн тоо багасч энэ нь нялхсын өвчлөл, эндэгдэлд нөлөөлж байгаа талаар их яригдаж байна. Судлаач хүний хувьд та ямар дүгнэлттэй байна вэ? Үүнд нөлөөлж байгаа гол шалтгаан нь юу юм бол?

-Нялхсын өвчлөл эндэгдэл, эхийн сүүгээр хооллохтой урвуу хамааралтай байдаг гэдгийг гадаадын эрдэмтэдийн болон бидний судалгаа нотолсон. Хүүхдийг эхийн сүүгээр хооллох дэлхийн бодлого Манай улсад хэрэгжих эхлэл тавигдаж хүүхдээ хөхүүлж өсгөдөг Монгол уламжлал сэргэсэн 1992 оноос хойш 2000-аад он хүртэл энэ бодлогыг идэвхтэй хэрэгжүүлсэн үйл ажиллагааны үр дүнд.



манай улс азийн орнууд дотор энэ үзүүлэлтүүдээрээ тэргүүлж байлаа. Үүний үр дүнд төрсний дараа 30 минут дотор амлуулах хувь 1993 оноос 1999 онд 49.3%-с 93.4%, 4-6 сар хүртэл дан эхийн сүүгээр хооллодог хүүхдийн эзлэх хувь 48.3-с 94.2% болтлоо нэмэгдэж нялхсын эндэгдэл 1000 амьд төрсөн хүүхэд тутамд 59.81-с/1993/, 31.23/2000/хүртлээ эрчимтэй буурсан байдаг.



Харамсалтай нь манайхан энэ амжилтаа хадгалж чадсангүй. Сүүлийн үеийн судалгаагаар хүүхэд төрсний дараа 1 цаг дотор /тэр үед 30 минут дотор гэсэн үзүүлэлт гаргадаг байсан/амлуулалт 71.1%, 6 сар хүртэл /тэр үед 4-6 сар хүртэл гэсэн үзүүлэлт гаргадаг байсан/ дан эхийн сүүгээр хооллох нь 47.1% болж буурснаар нялхсын нас баралтын бууралтын эрч саарсан нь ажиглагдаж байна.

Өөр нэг сөрөг үзүүлэлт бас ажиглагдаж байгааг ч хэлэх хэрэгтэй. Өмнөх жилүүдэд эхийн сүүгээр хооллохыг амжилттай хэрэгжүүлсэн хот, аймаг, сумдын эмнэлэгт өгч байсан “Хүүхдэд ээлтэй эмнэлэг”-ийн шагналын гэрчилгээ авсан эмнэлэгийн тоо 1992 оноос 2001 он хүртэлх 9 жилийн хугацаанд 140 хүрч байсан бол 2001-с 2007 оны хооронд ердөө 52 эмнэлэг болж цөөрөөд 2007 оноос хойш шалгуулах хүсэлтэй газрууд байсан ч нэг ч эмнэлэгийг шалгаруулаагүй. Энэ ажил үндсэндээ зогссон. Тусгайлсан мэргэжилтэн бэлтгэх, эмч нарын сургалт зохион байгуулах, үнэлгээ, хяналт шалгалт, сурталчилгааны ажлыг эрчимжүүлэх гээд бодлогоор хэрэгжүүлж байсан олон талын ажил ч бараг байхгүй болсон гэхэд болно.

Нялхсын нас баралтыг бууруулъя, хүүхдүүдээ эсэн мэнд, эрүүл саруул өсгөе гэж бодвол төрөх газрууд хүүхэд төрөнгүүт 1 цагийн дотор ангир уураг амлуулахыг төрсөн хүүхдийн 95 хүртэл хувьд хүртэл нэмэгдүүлэх. Нялхасыг 6 сар хүртэл эхийн сүүгээр дагнан хооллох хувийг 90-ээд хувьд, 2 нас хүртэл нь нэмэгдэл хоолны зэрэгцээ хөхүүлэх хүүхдийн тоог 80-аад хувьд, 1992-2000 оны хооронд хүрч байсан үзүүлэлтүүдэд хүргэх зорилт тавин ажиллах шаардлагатай. Энэ үр дүнд хүрэхийн тулд Инносентийн тунхаглалыг бодит ажил хэрэг болгож, НҮБ-ын Хүүхдийн Сан /НҮБ-ын ХС/, ДЭМБ-аас дэвшүүлсэн хүүхдийг эхийн сүүгээр хооллох 10 зорилтыг хэрэгжүүлэх нь зүйтэй. Үүнд Засгийн газрын анхаарал, оролцоо нэн чухал.

-Хүүхдийг эхийн сүүгээр хооллох эхчүүдийн хувийн жинг 1990-2000 оны хэмжээнд хүргэж болох гарц нь Инносентийн тунхаглалыг бодит ажил хэрэг болгох явдал гэдгийг та хэллээ. Инносентийн тунхаглалд орсон гол санаанууд юу байдаг бол?

Хүүхдийг эхийн сүүгээр хооллох тухай Инносентийн тунхаглалыг 1990 онд Италийн Флоренс хотод “Эхийн сүүгээр хооллох дэлхий нийтийн санаачлага” зөвлөгөөнөөр хэлэлцэн баталсан. Уг зөвлөгөөнөөс хүүхдийг эхийн сүүгээр хооллох нь эх нялхасын эрүүл мэндэд онцгой ач холбогдолтойг дурьдаад угжаар хооллохын эсрэг хууль эрх зүйн баримт гаргах, эхийн сүүгээр хооллоход тохиолдож байгаа бэрхшээлийг даван туулах, эмэгтэйчүүдийг зохистой хоол тэжээлээр хангах, эрүүлийг хамгаалах байгууллага эхийн сүүгээр хооллох бодлогыг бүх нийтийн эрүүл мэндийг хамгаалахын салшгүй хэсэг болгон хэрэгжүүлэх, эрүүл мэндийн нийт ажилтныг. хүүхдийг эхийн сүүгээр хооллох асуудлыг зохицуулахад шаардлагатай нарийн мэргэшилд сургахын ач холбогдолыг тунхагласан. Мөн үүний зэрэгцээгээр эхийн сүүгээр хооллох үндэсний бодлого боловсруулж хэрэгжүүлэх, үндэсний зохицуулагчийг томилж, төрийн ба төрийн бус байгууллагууд, үйлдвэрлэгч, импортлогчид зэрэг олон салбарыг хамарсан байгууллага байгуулах. “Нялхас эхийн сүүгээр хооллохыг хөхүүлэн дэмжих, хамгаалах” талаар ДЭМБ, НҮБ-ын ХС хамтран боловсруулсан 10 зорилтыг бүрэн хэрэгжүүлэхэд нэгж байгууллага бүр анхаарч ажиллах. Ажил эрхэлж буй эмэгтэйчүүд хүүхдээ хөхүүлэх хуулийн үндэслэл боловсруулж мөрдөн хэрэгжүүлэх зөвлөмжийг улс орны Засгийн газруудад өгсөн байдаг.

-НҮБ-ын ХС, ДЭМБ-аас дэвшүүлсэн хүүхдийг эхийн сүүгээр хооллох 10 зорилтын тухайд ?

НҮБ-ын ХС, ДЭМБ-аас эхчүүдийг хүүхдээ хөхүүлэхэд нь дэмжин тусалж 10 зорилт хэрэгжүүлсэн эмнэлгийг хүүхдэд ээлтэй эмнэлэг болгон шалгаруулах санаачлага гаргасан. Үүнд:

1. Хүүхдийг эхийн сүүгээр хооллохыг хэрэгжүүлэх эмнэлгийн байгууллага нь 10 зорилтын дагуу өөрийн онцлогт тохирсон бодлоготой байна.

2. Энэ бодлогоо хэрэгжүүлэхийн тулд эмнэлгийн ажилтнуудыг сургалтанд хамруулсан байх.

3. Жирэмсэн эх бүрийг хүүхдээ хөхүүлэхэд нь бэлдүүлэх, эхийн сүүгээр тэжээхийн ач тусыг ойлгуулах.

4. Хүүхдийг төрсний дараа 1 цаг дотор ангир уургийг нь амлуулах.

5. Эхчүүдэд хүүхдээ хөхүүлэх, хөхөө саах аргыг сургасан байх.

6. 6 сар хүртэл нь хүүхдэд нэмэлт шингэн, ус, глюкоз, сүү, хоол өгөхгүй, зөвхөн дагнан эхийн сүүгээр хооллох.

7. Эх хүүхэд хоёр өдөр ч, шөнө ч ямагт хамт байх нөхцөл боломжоор хангаж өгөх.

8. Хүүхдээ хөхөх гэж хүссэн үед нь хөхүүлж байх.

9. Хүүхдэд угжны болон, саатуулах хөхөлдөг өгч болохгүй.

10. Хүүхдийг эхийн сүүгээр хооллоход туслах сайн дурын бүлгийг байгуулах.

Хүүхдэд ээлтэй эмнэлгүүд нь төрөхийн өмнө, төрөх явц, төрсний дараа үед эхчүүдэд онцгой анхаарал хандуулж энэхүү 10 зорилтыг хэрэгжүүлэхэд анхаарлаа төвлөрүүлэх ёстой.

Монгол Улс, хүүхэд төрүүлсэн эхчүүдэд 3 жилийн хугацаанд хүүхдээ асрах боломж олгож тэтгэмж өгдөг болсон чухал заалт бүхий хуультай болсон энэ үед хүүхдийг эхийн сүүгээр хооллох бодлогыг ЭМЯ дахин шинэ шатанд гарган хэрэгжүүлэх нь зүйтэй юм.

-Хүүхдээ хөхүүлэхээс цааргалаад гадаадын гоё гоё савтай сүүгээр хооллоод байгаа эхчүүд нэг гол зүйлийг ойлгох хэрэгтэй гэвэл тэр нь юу байж болох вэ?

-Юуны түрүүнд төрүүлсэн хүүхдээ хөхүүлж өсгөнө гэдэг нь эхийн ачлалын хамгийн гол зүйл гэдгийг орчин үеийн эхчүүд төдийлөн сайн ойлгохгүй байна. Эхийн ачийг хариулна гээд хүн бүр дуулдаг, ярьдаг, зохиолчид, яруу найрагчид бичдэг. 10 сар хэвлийдээ тээсний дараагийн ачлал нь хүүхдээ хөхүүлж өсгөх. Энэхүү ачлалын эцсийн үр дүн нь “асар их хайр”-ын мэдрэмж юм. Эхчүүдийн хүүхдээ хөхүүлэх тэр л агшинд өөр хэнд ч биш зөвхөн хөхүүл эхэд төрдөг их хайр хүүхдэд ээжийгээ хайрлах мэдрэмжийг үүсгэж тэр нь бусдыг хайрлах, бүр цаашилбал эх орон, дэлхийгээ хайрлах их хайр болон бүрэлдэн тогтдог. Тэгээд ч “Хүүхдээ хөхүүлэх нь ид шидийн үе” гэсэн мэргэн үг гарсан байдаг. Энэ ачлалаа эхчүүд маань бүү гээгээсэй.

-Эхчүүд маань эхийн сүүний давуу талыг мэдэхгүйгээсээ болоод нялх үрсээ угжны сүүгээр хооллоод байна уу?

-Тийм гэж хэлж болно. Нэг талаас эмнэлэг, эрүүл мэндийн байгууллага энэ талаар өөрсдөдөө ч, эхчүүдэд ч сургалт муу хийж байна, хэвлэл мэдээллээр ч сурталчилгаа муу хийгдэж байна. Нөгөө талаас энэ талаархи мэдээлэл олж авах эхчүүдийн санаачлага хангалтгүй байна. Хүүхэд төрүүлж өсгөх нь мэдлэг. Мэргэжил эзэмшихээс ч илүү хэцүү, үүний тулд их юм уншиж судлаж мэдэж авах шаардлагатай. Нөгөө л болчихдог, болгочихно гэсэн бүдүүлэг хандлага энд их нөлөөлж байх шиг санагддаг.

-Хүүхэд ойндоо хүрэхдээ төрсөн жингээсээ 3 дахин нэмэгдэн өсдөг. Хүн амьдралын ямар ч хугацаанд ингэтлээ хурдан өсч том болдоггүй. Энэ өсөлтийг хангахын тулд хүний амьдралын ямар ч үед шаардагддаггүй их хэмжээний уураг хэрэгтэй. Хоол боловсруулах чадвар хамгийн дорой энэ үед нь зөвхөн эхийн сүүний уураг л дээд зэргээр шингэж, уургийн өндөр хэрэгцээг хангана. Эхийн сүү өөрийнхөө тосыг боловсруулдаг /үнээний сүүнээс 15 дахин их/, өөрийнхөө нүүрс усыг боловсруулдаг даавруудтай тул тос, нүүрс ус нь амархан шингэдгээрээ үнээний сүүнээс ялгаатай. Хоол боловсруулах шүүсэнд бүх даавар байх боловч идэвх, хэмжээгээрээ зөвхөн эхийн сүүг л боловсруулах чадвартай. Нялх хүүхдийн хоол боловсруулах эрхтний шингээх чадварт байгалиас заяасан хоол нь зөвхөн л эхийн сүү байдаг.

“Хүүхдээ аль болох удаан хөхүүлэх нь тэднийг улам ухаантай болгодог нь баттай болсоор байна” хэмээн Макгиллийн ИС-ын проф. М. Крамер батлан хэлж байна. Эхийн сүүнд байдаг ханаагүй тос омега-3 бүл тосны хүчлийн 1 болох докозагексаены хүчил хүүхдийн тархи, нүдний торлогийн хөгжлийг хурдасгаж IQ-г нь өндөр болгож оюун ухааныг сайжруулдаг. Хүүхдээ хараа сайтай, ухаантай хүн болгохыг хүсдэг эх хүн бүр хүүхдээ сүүгээрээ өсгөхийн чухлыг эндээс мэдэж болно.

-Эхийн сүү хүүхдийн мэдрэлийн тогтолцоонд чухал ач холбогдолтой амьдралын орлуулшгүй амин хүчлүүдийг агуулдаг бол үнээний сүүнд ийм амин хүчлүүд байдаггүйгээр барахгүй нялхсын мэдрэлийн тогтолцоог гэмтээх амин хүчилтэй. Хүүхдийнхээ тархи мэдрэлийн тогтолцоог хэвийн хөгжүүлэх хүсэл эх бүхэнд байх нь ойлгомжтой.

-Эхийн сүү анхны урьдчилан сэргийлэх тарилга, халдвараас хамгаалах амьд шингэн болдог гэдгийг сүүлийн үед эхчүүд сайн мэдэх болсон ч чухам ямар өвчнөөс сэргийлдэг талаар тэр бүр мэддэггүй. Эхийн сүүнд хүүхдэд тохиолдох ихэнх өвчнөөс сэргийлэх, хамгаалах бодисууд, нян, ялангуяа вирусын эсрэг болон биеийн эсэргүүцлийг сайжруулах маш олон бодис байдагаас гадна хүүхэд төрөөд хамгийн их өвддөг хүйн халдвар, вирус, гэдэс, амьсгалын замын халдвар, чихний өвчин, бөөр шээсний замын үрэвсэл, хүүхдэд тохиолддог улаан бурхан буюу корь, салхин цэцэг, сахуу зэрэг олон халдварт өвчнүүдээс сэргийлэх боломжтой.

-Төрсөн нярай хүүхдийг ангир уургийг нь эрт амлуулснаар шарлалт багасна, хүй цөглөлт хурдасна. Үүгээрээ эхийн сүү төрсөн хүүхдэд байгалиас заяасан ганц хоол юм шүү гэдгийг дахин нотолно. Энэ бүх бодисын аль нь ч угжны ямар ч сүүнд байхгүй юм.

-Хөхүүл хүүхдийн амьдрах чадвар угжны хүүхдийнхээс 14 дахин илүү байдаг нь эхийн сүүний л ач тус. Эхийн сүү харшил үүсгэгч бодис агуулдаггүй бол үнээний сүү харшил үүсгэгч уурагтай. Хүүхдийг эхийн сүүгээр дагнан хооллоход суулгалтаас болж эндэх тохиолдол 9-25 дахин, амьсгалын замын өвчнөөс болж эндэх тохиолдол 2.5 дахин бага байдаг. Аризоны (АНУ) эрдэмтэд 4 сар хөхөө хөхсөн хүүхэд дагнан эхийн сүүгээр хооллоогүй хүүхдүүдтэй харьцуулбал, чихний хурц үрэвслээр өвдөх нь 50%-иар цөөн, олон эрдэмтэн 6 сар хүртлээ хөхүүл байсан хүүхдүүд хүүхэд насандаа хорт хавдраар өвчлөх эрсдэлээс хамгаалагдана гэдгийг тогтоожээ. Хөхүүл хүүхдүүдэд гэдсээр хатгаж өвдөх шинж тэмдэг цөөн тохиолддог. Кроны өвчин, Чихрийн Шижин хэв шинж 1-ээр өвдөх эрсдэл цөөн. Хамгийн чухал нь хэт мариалж таргалахгүй.

Эхийн сүү үрсийн маань хэрэгцээгээр найрлагаа өөрчлөж байдаг амьд сүү. Хөхүүлэх үед эхлээд гардаг усархаг хөхөвтөр өнгөтэй сүүгээр хүүхэд цангаагаа гаргана. Нэлээд хөхүүлсний дараа гарах өтгөн цагаан өнгөтэй сүү нь тослог, илчлэг ихтэй хүүхдийг цатгах сүү. Аль аль нь уураг, тос, нүүрс ус, аминдэм, бичил бодис хангалттай тул хүүхдийн өсөлт хөгжилийг хангана. Эхийн сүү орчны халуунд шингэрч амны цангааг гаргана. Хүйтэнд илчлэг чанар нь нэмэгдэнэ. Дутуу төрсөн хүүхдийн эхийн сүү нь илчлэг, тослог, уураг ихтэй, өвчин эсэргүүцэх бодис, бичил бодисыг илүү агуулдаг учир дутуу хүүхдийн хэрэгцээг эхийнх нь сүү л хангана.

Хүүхдийг эхийн сүүгээр хооллох нь хамгийн сайн хөрөнгө оруулалт болж, улс орон, эрүүлийг хамгаалах байгууллага, гэр бүлийн төсвийг хэмнэх ач холбогдолтой гэдэгтэй маргах зүйлгүй. Угжны хүүхдэд хэрэгтэй шилэн ба нийлэг сав, баглаа боодол, хөхөлдөг байгалийг бохирдуулдаг бол эхийн сүү байгалийг бохирдуулахгүй, өөрөө бохирдолгүйн дээр түүнд ариун цэвэр, эрүүл ахуйн хяналт шалгалт хийх шаардлагагүй, Дандаа шинэхэн. Халуун хүйтэн нь тохирсон. Гашлахгүй, исэхгүй, муудахгүй гээд хүнсний аюулгүй байдалыг байгалиасаа хангадаг ганц хоол. 6 хүртэлх сартай бүх хүүхэд, 2 нас хүртэлх хүүхдэд өгөх бэлэн ийм их сүү хүнсний хангамжийн нэг чухал хэсэг болдог

-Эхийн сүү ийм их ач тустай юм байна. Үүнийг уншсан хүмүүс түүний дотор эхчүүд их зүйл тунгааж ойлгож авах байх аа. Эхийн сүүний ач тусын зэрэгцээ хүүхдээ хөхүүлэх нь хүүхдэд ч, эхэд ч ач тустай гэдгийг манай эхчүүд бас л сайн мэдэхгүй болов уу.

-Эхийн сүү, хүүхдээ хөхүүлэх гэсэн хоёр тусдаа ойлголтыг нэг нэгнээс нь салгах аргагүй ч ач холбогдлыг нь тодотгох үүднээс тус тусад нь ярихаас аргагүй. Хүүхдээ хөхүүлсний ач тус хязгааргүй. Хөхүүл хүүхдийн ам, тагнай, эрүү, хацрын булчингийн хөгжил амархан сайжирдаг. Шүд зөв байрлалтай ургаж, хэл яриа нь зөв хөгжиж, хэлд хурдан орно. Хөхүүлэх үед хүүхэд эхийнхээ үнэрийг байнга мэдэрдгээс үнэрлэх, сүүг нь амталснаар амтлах, ээжийгээ байнга харж хөхдөгөөс харах, эхийнхээ хайр энхрийллийн үгийг байнга сонсож байдгаас сонсох, ээжийнхээ халуун бие, зүрхний цохилтыг мэдэрч хөхдөгөөс хүрэлцэх 5 мэдрэхүй илүүтэй хөгжсөнөөр илүү сэргэлэн болно. Мөн эх хүүхдээ биедээ нааж, ойр дотно харилцдаг нь тархины хөгжилд тустай болохыг ч Канадын эрдэмтэд хэлж байгаа юм. Эхчүүдийн, төрсөн хүүхдээ хөхүүлэхийг нийгмээрээ хөхүүлэн дэмжих ёстойг эрдэмтэд дахин дахин анхааруулж байна. Ээжийнхээ хамгаалалтад байгаагаа байнга мэдэрдэгээс амгалан тайван хүүхэд болно.

Хүүхдээ хөхүүлэхэд “хөхүүл эхийн” өнчин тархинд үүсдэг окситоцин даавар эхэд хүүхдээ хайрлан энхрийлэх, асран хамгаалах хязгааргүй хүнлэг энэрэнгүй зан төрхийг бий болгодог тул хүүхдээ илүү их анхаарч, халамжлан асрана. Хүүхдээ угжаар хооллож байгаа эхийн өнчин тархинд энэ даавар үүсэхгүй. Хөхүүл эх хүний энэ үрээ хайрлах хайр нь үрийнх нь эхээ хайрлах, хожим нь бусдыг хайрлах, хүнлэг энэрэнгүй хүн болох тэр их хайрын “ундрага” болдогийг дээр ярьсан. Ертөнцийн хүмүүсийн бие биенээ хайрлах хайр эх хүн хүүхдээ хөхүүлэх тэр л агшнаас эхэлдэг. “Дэлхийг зөөллөх, эхчүүдийн агуу их ухаан” юм шүү.

Хүүхдээ хөхүүлэх нь эхчүүдэд ч тустай. Төрөх үеийн цус алдалт, хүндрэл, эндэгдэл, хөх, умайн хорт хавдар, яс хугаралт, чихрийн шижин, хөхний өвчин зэрэгт өртөх эрсдэл эрс багасна. Эхчүүдийн хөхний толгой хагаралт, хөхний сүүний татралт эрс багасч умайн агшилтын хугацаа хурдасна.

Хөхүүлэх үед эх хүүхэд хоёр сэтгэл санааны холбоотой болж эхчүүд сэтгэл санааны хямралгүй амар, тайван явж чадна. Хурдан тэнхэрнэ. Гэр бүлийг бэхжүүлнэ. Дараагийн жирэмслэлтээс сэргийлнэ. Эдийн засгийн хувьд ч үр ашгаа өгнө.

Эхчүүд нялхсаа хөхүүлэн өсгөснөөр өөрийнхөө болон хүүхэд, гэр бүл, орчин тойрныхныхоо амьдралыг олон талаар өөрчилнө. Тухайбал:

1-рт төрсөн хүүхэд бүрээ өвчин зовлонд хэлмэгдүүлэхгүйгээр эсэн мэнд, эрүүл чийрэг, ухаантай хүн болгон өсгөж, эхчүүд, гэр бүл сэтгэл амар тайван, аз жаргалтай амьдрах нөхцөл бүрдэнэ.

2-рт гадаадаас хүүхдийн сүү, хоол оруулж ирэх, хүүхдийн сүү үйлдвэрлэх, өвдсөн нялхсыг эмчлэх зардал хэмнэгдэнэ.

3-рт жил тутам 70000-140000 нялх хүүхэдтэй айлын орлого нэмэгдэж ядууралгүй амьдрахад нь хувь нэмрээ оруулна.

4-рт эрүүл мэндийн салбарт, юуны түрүүнд эх үрсийн эрүүл мэндийг хамгаалах ажилд ихээхэн хэмнэлт гарна. Мөн байгалиа бохирдуулснаас үүсэх өвчин багасахад нөлөөлнө. Мэргэжлийн хяналтын ажлын ачаалал багасна.

5-рт Нярай, нялхас, 5 хүртэлх насны хүүхдийн эндэгдэл буурч олуулаа болоход хувь нэмэр оруулна. Саяхан бид 3 сая дахь иргэнээ ямар их баяр баясал дүүрэн угтан авлаа. Түүнээс хойш 2 жилийн хугацаанд 3 сая 120 мянгуулаа боллоо. Үүнээс ч илүү олуулаа болох боломжуудыг бид алдсаар байгаадаа дүгнэлт хийх ёстой.

-Сонирхолтой, ач холбогдолтой ярилцлага өгсөн танд баярлалаа. Бодлого боловсруулагчид, эмч, эмнэлгийн мэргэжилтнүүд, эхчүүд энэ талаар хаанаас, ямар эх сурвалжаас зөв мэдлэг, илүү тодорхой мэдээлэл олж авч амьдралдаа энэ бүхнийг хэрэгжүүлж болох вэ?

-Гэр бүлийн бүх гишүүдэд зориулан миний бичсэн “Зөв зохистой хооллож эрүүл амьдрах” гэсэн 4 цуврал номын 1-р буюу ногоон алимны зурагтай “0-2 насны хүүхдийн хооллолт”, Мөн “Эхчүүдийн хүүхдээ хөхүүлэхийг дэмжихийн учир “ гэсэн 2 номд бүх зүйл тодорхой бичигдсэн байгаа. Эдгээр номыг “Аз хур”, “Интерном” ,” Golden book” номын дэлгүүрүүдээс авах боломжтой. Баярлалаа.

Бэлтгэсэн: Нийгмийн эрүүл мэндийн үндэсний төв

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн сайд П.Сэргэлэнг өнөөдөр хүлээн авч уулзав. Уулзалтын үеэр зуншлага, өвлийн бэлтгэл, ургац, үр тариа, хадлангийн байдал, мал, мах бэлтгэлийн талаар ярилцлаа.

Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч С.Батболдоор ахлуулсан баг өнөөдөр нийслэлд хийгдэж буй авто замын шинэчлэл, бүтээн байгуулалтын ажлын явцтай танилцлаа. Нийслэлийн Засаг даргын Дэд бүтэц, гэр хорооллын хөгжлийн асуудал хариуцсан орлогч Д.Баярхүү, Улаанбаатар хотын Ерөнхий менежер бөгөөд Захирагчийн ажлын албаны дарга Т.Гантөмөр, нийслэлийн Авто замын хөгжлийн газрын дарга Ж.Тогтохбаяр, нийслэлийн Хөрөнгө оруулалтын газрын дарга Ц.Ариунбаяр, нийслэлийн Газрын албаны орлогч дарга Б.Загдсамбар болон холбогдох албаны хүмүүс дагалдан явав.

Хотын даргаар ахлуулсан баг Хан-Уул дүүргийн 11 дүгээр хороо Зайсан толгойн урдуур Богд уулын арын замтай холбогдох 2.4 км авто замын өргөтгөл шинэчлэлтийн ажлын явцтай танилцлаа. Замын ажлыг Авто замын хөгжлийн газрын захиалгаар “Өргөн говь” ХХК хийж гүйцэтгэж байгаа аж. Зайсан орчмын энэ замд 1957-1960 онд урсгал засвар хийгдэж байснаас хойш нэг ч удаа засвар шинэчлэлт хийгдээгүй аж. “Засвар шинэчлэлт хийснээрээ замын зорчих хэсгийн өргөн 7 метр байсныг 12 метр өргөн, 4 эгнээ болно” гэдгийг нийслэлийн Авто замын хөгжлийн газрын дарга Ж.Тогтохбаяр танилцуулж байлаа. Энэ сарын 17-нд эхэлсэн замын ажлыг ирэх арваннэгдүгээр сарын 1-ний өдөр ашиглалтад бүрэн хүлээлгэж өгөх юм байна.

ХААИС-ын уулзварын өргөтгөл, Богд Жавзандамбын уулзварын өргөтгөл, шинэчлэлтийн ажилтай мөн танилцлаа. ХААИС-ын уулзвар нь зүүн болон баруун талаасаа нэг нэг урсгалаар нэвтэрдэг учир замын түгжрэл энэ хэсэгт ихээр үүсдэг байна. Уулзвар хэсгийн 1251 ам метр талбайг өргөсгөж хоёр талаасаа 5 эгнээтэй болгон шинэчлэж байгаа юм. Замын ажлыг Улаанбаатар зам засвар арчлалтын газар гүйцэтгэж, энэ сарын 15-н гэхэд авто замын зорчих хэсгийг нээхээр төлөвлөн ажиллаж байгаа аж.

Богд Жавзандамбын музейн уулзварын өргөтгөл, шинэчлэлийн ажлыг “Ди Вай Кей Би” ХХК хийж гүйцэтгэж байна. Уг уулзварт өргөтгөл хийснээр 21 метрийн өргөн, зургаан эгнээтэй болох аж. Мөн 1.5-3м өргөнтэй явган хүний зам бий болох юм. Уулзвар хэсгийн 8050 ам метр талбайн өргөтгөлийн ажил өнгөрсөн зургаадугаар сард эхэлж, энэ сарын 15-н гэхэд авто замын зорчих хэсгийг нээхээр төлөвлөсөн байна.

БНХАУ-ын Засгийн газрын хөнгөлөлттэй зээлээр хийгдэж буй Яармагийн шинэ гүүр барих, хуучин гүүрийг засварлах төслийн ажилтай танилцлаа. Төслийн гүйцэтгэгчээр Хятадын төмөр замын 20-р товчоо ажиллаж байна. Туслан гүйцэтгэгчээр Монголын 15 компани ажиллаж байгаа аж. Өнгөрсөн дөрөвдүгээр сард эхэлсэн төсөл ирэх жилийн арваннэгдүгээр сарын эхээр дуусч, гүүрийг ашиглалтад хүлээлгэн өгөх юм. “Энэ жилийн хувьд үндсэн гүүрний ажлыг дуусгах төлөвлөгөөтэй байгаа. Дулааны улиралд гүүрийн дан нуруугаа цутгаж бэлдээд өвөл хучилт хийнэ. Өнөөдрийн байдлаар үндсэн гүүрийн 36 ширхэг гадсан суурьны ажил хийгдсэн. Гүүрийн хамгийн чухал ажил нь тулгуур суурь байдаг. Энэ ажил өндөр хувьтай явж байгаа” хэмээн “ЭС АР ПИ” ХХК-ийн гүүрийн инженер Б.Энхбат ажлын явцаа хотын даргад танилцууллаа.

Өгөөжийн ойролцоох уулзварын өргөтгөл шинэчлэлийн ажилтай танилцсанынхаа дараа хотын дарга С.Батболд “Бид цаг хугацаатай уралдан ажиллах шаардлагатай. Хавар тендерийн ажлаа эрт зарласан. Улаанбаатар хотын хэмжээнд Замын сангийн хөрөнгөөр хийхээр төлөвлөгдсөн бүх замын ажил эхлээд явж байгаа. Наймдугаар сарын 15-наас эхлэн замын хөдөлгөөний ачаалал ихэсдэг. Үүнээс өмнө Улаанбаатар хотын гол зам, уулзваруудын ажлыг дуусгах үүргийг холбогдох албаны хүмүүст өгөөд байсан. Өнөөдөр ажлын явцтай танилцаж байна. Сонгино болон Баянзүрхийн гүүрийн ажил эхлэх шатандаа явж байна. Налайх, Чойрын замыг энэ намартаа эхэлнэ. Газар чөлөөлөлтийн ажлыг хийгээд эхэлсэн байгаа. Нийслэлийн төвд хийгдэх томоохон гүүрэн гарц Замын цагдаагийн газрын уулзварт хийгдэнэ. Ажил эхэлсэн. Тухайн хэсэгт байсан хоёр ШТС, хэд хэдэн бизнесийн байгууллагуудтай тохирч газрыг чөлөөлүүлэхээр болсон. Энэ бүх зам 2018 оны сүүл 2019 оны эхэнд бүрэн ашиглалтад орно. Ингэснээрээ нийслэлийн өнгө үзэмжид сайнаар нөлөөлөхөөс гадна авто замуудын нэвтрэх чадвар эрс сайжрах юм” хэмээлээ.

Нийслэлийн Авто замын хөгжлийн газрын дарга Ж.Тогтохбаяр “Энэ жил нийслэлийн хэмжээнд нийт 42 авто замын төсөл хэрэгжиж байна. Манайхаас хяналт, шалгалтаа хийгээд ажиллаж байгаа. Өнөөдрийн байдлаар ХААИС, Оргил худалдааны төвийн уулзвар, Өгөөжийн уулзвар гэсэн гурван уулзварын өргөтгөл, шинэчлэлтийн ажил хийгдээд явж байна. Авто плазагийн ойролцоо шинээр уулзвартай болж байгаа. Мөн дөрвөн гүүрэн гарцны ажил хийгдэж байна. Сонсголон болон Баянзүрхийн гүүрийн ажлыг энэ намар эхлүүлэхээр ажиллаж байна” хэмээн хийж гүйцэтгэж байгаа ажлын явцын талаар ярилаа гэж нийслэлийн ЗДТГ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ.

Монгол Улсын Үндсэн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах асуудлаар Анхдугаар зөвлөлдөх санал асуулга явуулсан тайланг үндэслэн Зөвлөлдөх зөвлөлөөс УИХ-д гаргасан зөвлөмжийн дагуу Ажлын хэсгээс боловсруулсан төслийг бүх нийтээр хэлэлцүүлэхээр болсон. Энэ талаар УИХ-ын 39 дүгээр тогтоол гарч, УИХ-ын гишүүн Д.Лүндээжанцангаар ахлуулсан Ажлын хэсгийг байгуулсан билээ.

Тогтоолын дагуу УИХ-ын Тамгын газраас 7 баг гаргаж, 07 дугаар сарын 31-нээс эхлэн 21 аймаг, 9 дүүрэгт Үндсэн хуульд оруулах нэмэлт, өөрчлөлтийн төслийн талаар сургалт явуулж, хэлэлцүүлэг хийж эхлээд байна.

Өчигдөр (2017.07.31) эхний баг болох /цаашид “төсөл хэлэлцүүлэгч” гэх/ Улсын Их Хурлын Өргөдлийн байнгын хорооноос эхний сургалт, хэлэлцүүлгийг Баянхонгор аймгийн төв Баянхонгорт зохион байгуулсан юм.

Ингээд хоёр дахь баг болох УИХ-ын Тамгын газрын Мэдээлэл технологийн хэлтсийн дарга Ц.Борхүүгээр ахлуулсан УИХ-ын Нийгмийн бодлого, боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны байнгын хорооноос өнөөдөр (2017.08.01) Үндсэн хуульд оруулах нэмэлт, өөрчлөлтийн төслийн талаарх сургалт, хэлэлцүүлгийг Хэнтий аймгийн төв Чингис хотод зохион байгуулж байна.


Энэ үйл ажиллагааг 2 үе шаттай зохион байгуулж байгаа юм. Өглөөний 09.00 цагаас үдийн 12.00 цаг хүртэл үргэлжилсэн сургалтад аймаг, сум, багийн ИТХ-ын Нарийн бичгийн дарга, ЗДТГ-ын дарга, багийн Засаг дарга, ажлын хэсгийн гишүүд хамрагдлаа. Тэд цаашид сум, багтаа сургалт, хэлэлцүүлгийг үргэлжлүүлэн зохион байгуулна.

Өглөө эхэлсэн сургалтыг нээж Хэнтий аймгийн Засаг дарга Н.Ганбямба хэлсэн үгэндээ “Тулгуур Үндсэн хуулиа батлаад 20 гаруй жил боллоо. Энэ хугацаанд дордуулсан гэж яригддаг долоон өөрчлөлтийг эс тооцвол өөрчлөлт оруулаагүй. Өнөөдрийн сургалт, хэлэлцүүлэгт иргэдээ олноор оролцуулахыг зорьж байна. Энд саналаа өгсөн иргэдийн тоо бусад аймгуудаас илүү байгаасай гэж хүсч байна” гэв.

Мөн энэ үеэр УИХ-ын гишүүн Д.Гантулга үг хэлсэн юм. Тэрбээр “Нийгэм, эдийн засгийн том өөрчлөлтийг хийхийн тулд Үндсэн хуулиндаа тодорхой өөрчлөлтүүдийг хийх хэрэгтэй байна. Өөрөөр хэлбэл тогтолцооны хувьд өөрчлөлт хийх шаардлага бий. Эцэг хуульд өөрчлөлт оруулаагүйгээс болоод УИХ, Засгийн газар тодорхой шийдвэр гаргах бололцоо алга. Жишээлбэл, хэт улстөржилт, төрийн албаны тогтворгүй байдал, Ерөнхийлөгч, УИХ-ын давхацсан эрх үүрэг гээд олон тулгарч буй асуудлуудыг шийдвэрлэхэд ард иргэдийн саналыг авах нь чухал” хэмээн онцолсон юм.

Дараа нь Байнгын хорооны ахлах зөвлөх Л.Лхагвасүрэн Монгол Улсын Үндсэн хуульд оруулах нэмэлт, өөрчлөлтийн төслийн талаар дэлгэрэнгүй танилцуулгыг хийлээ.

Танилцуулга хийгдсэний дараа дэгийн дагуу хуулийн төсөлтэй холбогдуулан сургалтад оролцогчид сонирхсон асуултаа асууж, асуултад Ахлах зөвлөх П.Амаржаргал хариуллаа.


Асуулт, хариулт дууссаны дараа Үндсэн хуульд оруулах нэмэлт, өөрчлөлтийн төслийн талаар саналын хуудас бөглүүлэн, бичгээр санал авах ажлыг явууллаа.

Ийнхүү сургалт өндөрлөлөө. Үдээс хойш 13.00 цагт сургалтад хамрагдсан хүмүүс болон иргэдийн дунд хэлэлцүүлэг явагдана хэмээн УИХ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтэс мэдээллээ.

“Амьд явах, эрх чөлөөтэй байх, өмчтэй байх нь хүний үндсэн гурван эрх юм” гэдэг лебирал үзлийг дэлхий нийтээр хүлээн зөвшөөрч байна. Манай улс ардчилалд шилжсэнээр тэдэнтэй хөл нийлүүлэн алхах боломж бүрдсэн билээ.
Монгол хүн өмчтэй болох хуулиар зөвшөөрөгдсөн эхний алхам бол малыг малчдад, орон сууцыг иргэдэд үнэ төлбөргүй хувьчилсан явдал. Өмчилсөн малынхаа тоо толгойг өсгөхийн төлөө малчид хөдөлмөрлөсний үр шимээр өнөөдөр “60 сая малтай орон” болсон. Малчин хүн дуртай үедээ малаасаа зарж, бэлэглэж, солилцоо хийж болно. Бүр өмчөө зараад хот суурин бараадаж, байр машин аваад, дэлгүүр худалдааны төвд өөрийн гэсэн амжиргаа залгуулах бизнестэй болсон нь ч олонтаа.
Өөрийн нэр дээр өмчилсөн байраа барьцаанд тавьж, авсан мөнгөөрөө ажлын байр бий болгосон жижиг дунд үйлдвэрлэгчид, худалдаа үйлчилгээ эрхлэгчид ч зөндөө бий. Эдгээр өмчтэй, ажилтай, орлоготой иргэдийн нуруун дээр тусгаар улс тогтнодог гэхэд хол зөрөхгүй.
Хувийн машинаа барьцаалаад хэдэн төгрөгөөр нь аялаад ирж болно, хүссэн тавилгаа авч гэрээ чимж болно, хүүхдийнхээ сургалтын төлбөрийг ч шийдчихэж болно. Өмчтэй хүн эрх чөлөөтэй, амьдралаа сэтгэл хангалуун өнгөрүүлнэ.

Харин энэхүү амин эрхэнд хэн халдаж болзошгүй вэ?

Хэн нэгэн этгээд хулгайлж, луйвардаж, залилж авсан бол төрийн хуулийн дагуу шийтгүүлж, өмчийг чинь танд эргүүлэн авч өгнө. Гэтэл төр өмчинд чинь халдвал хэн түүнийг “өмөөрөх” билээ...
“Хувийн өмч, төр хоёр эрс тэс зан араншинтай хоорондоо таардаггүй хүмүүс шиг гэж ойлгож болно. Учир нь хувийн өмчийг шударга, чөлөөт, бүтээлч, өрсөлдөөнт, эрэлттэй гэх мэт шинж дагалддаг бол, төрийг дагалдан хүчирхийлэгч, дангаар ноёрхсон, өрсөлдөөнгүй, бусдын хөдөлмөрийг мөлжсөн, танил тал дээр тулгуурласан, авилгач гэх мэт шинж гарч ирдэг. Иймээс энэ хоёр бие, биедээ харшилтай байхаас өөр арга байхгүй” гэж философийн ухааны доктор Б.Батчулуун тодорхойлсон байдаг.

Төрийн нэрээр ирсэн цагаан захтан таны өмчийг булаавал яах вэ?

“-Улсын бүртгэлийн газрын даргын үүрэгдсэнээр хөршийн маань байрны ордерийг төрийн эзэмшилд гаргажээ. Тэр дагуу “Өмчийн харилцааныхан” тэднийхийг байраа суллаж өгөхийг шаардав. Учир нь, байраа худалдан авсан хөрөнгийн эх үүсвэр тодорхой бус, анхнаасаа улсын мэдэлд байсан байр гэнэ. Ингээд хурааж авсан байрыг зараад иргэдэд бэлэн мөнгө болгон тараана гэж төр шийдэв”
Энэ тохиолдолд бэлэн мөнгө авахыг хүссэн залхуу цөөнх баярлаж, харин өмчдөө тулгуурлан ажиллаж амьдарч буй олонхи эсэргүүцэв. Ийм шийдвэр гаргасан төрийн эрх баригчдын эрсэг санал өгөв.
“-АНхаа МАНдах хоёр байнгын өрсөлдөгч. Анхаа саяхан шинэ машин авч бизнестээ хэрэглэж эхлэв. Хүчин чадал нэмэгдсэн тэдний ажил ч өөдлөөд ирлээ. Харин Мандах төрд ажилладаг найз Нямаадаа “шордож” гүтгэсээр байгаад өмчийг нь хураалгаж чадлаа. Ингээд хамгийн түрүүнд банк дүүрэн бензинийг нь соруулж, Нямаагийн хүүгийн машинд талыг нь хийж өглөө. Улмаар шинэ хөдөлгүүрийг нь өөрийн хуучнаараа солив”
Энэ хооронд шүүхээс хүний өмчийг хэлцэл хийхгүйгээр хууль бусаар авсан төрийг буруутгалаа. Ийм шийдвэр гарна гэдгийг мэдэж байсан хуйвалдагсад шийдвэр гүйцэтгэх хугацаанаас өмнө илүүг тонож дээрэмдэхийн төлөө өдөр шөнөгүй “хөдөлмөрлөсөөр”...

Энэ бүхнийг би дуугүй л харж байв. Яагаад гэвэл миний машиныг булаагаагүй, өөрийн байрандаа өмнөх ажлаа хийгээд л амьдарч явна. Харин маргааш миний өмчийг булаавал хэн өмөөрөх билээ...
С.Оюу

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга өнөөдөр зарим томилгоог хийсэн байна.

Хэлэлцүүлгийг Монгол Улсын Их Хурал; Монгол Улсын Ерөнхийлөгч; Монгол Улсын Засгийн газар; Төрийн алба; Шүүх эрх мэдэл; Монгол Улсын засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж, түүний удирдлага гэсэн зургаан сэдвийн хүрээнд өрнүүлсэн ба сэдэв тус бүрийн танилцуулгыг төсөл хэлэлцүүлэгч баг хийсэн юм. Тухайлбал, Улсын Их Хурлын зарим заалт, хэсгийг өөрчлөх болсон үндэслэл, шаардлагын хувьд одоогийн мөрдөгдөж байгаа Үндсэн хуулийн Хорин долдугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт Улсын Их Хурлын ээлжит чуулган хагас жил тутам нэг удаа тавиас доошгүй ажлын өдөр чуулна гэж заасан. Харин төслийн заалтад Улсын Их Хурлын ээлжит чуулган хагас жил тутам нэг удаа далан таваас доошгүй ажлын өдөр чуулна гэж тусгасан байгаа. Ингэснээр Улсын Их Хурлын чадавхийг бэхжүүлж, хяналтын эрх мэдлийг бодитоор өргөжүүлэх, хууль бүтээх ажиллагааны чанарыг сайжруулна.

Түүнчлэн Улсын Их Хурал нийтийн ашиг сонирхлыг хөндсөн тодорхой асуудлаар хянан шалгах түр хороо байгуулж болно гэж төсөлд тусгагдсан. Энэ нь Улсын Их Хурлын хяналтын бүрэн эрхийг бодитоор хэрэгжүүлэх боломжоор хангах, парламентыг бодит мэдээллээр хангах, иргэдэд нийтийн ашиг сонирхлыг хөндсөн аливаа асуудлын бодит нөхцөлийг илрүүлэх боломжтой гэж төсөл санаачлагчид үзэж байгаа.



Дээрх зургаан сэдвийн дор тус бүр танилцуулга хийгдсэний дараа хэлэлцүүлэг өрнүүлж, иргэдийн саналыг сонссон юм. Тухайлбал, Баянхонгор сумын 1-р багийн иргэн Баттөр, Улсын Их Хурал, Засгийн газрын хяналт-тэнцлийг хангах сэдвийн хүрээнд УИХ-ын гишүүн Ерөнхий сайдын албыг давхар хашиж болно, харин бусад гишүүд давхар алба хашиж байгаа нь төрийн ажлыг алдагдуулж байна гэлээ. Түүнчлэн Засаг захиргаа, нутгийн удирдлагын тогтолцооны хувьд орон нутгийн 4-5 сумыг нэгтгэж, бүсчлэн хөгжүүлэх хэрэгтэй гэсэн байр суурь илэрхийлэв.



Шаргалжуут тосгоны иргэн Баярмагнай, Монгол Улсын нутаг дэвсгэр засаг захиргааны хувьд “хот” гэдэг нэгж нэмэгдвэл тосгоныг хотын нэгжид хамруулах гэсэн санал хэлж байв. Учир нь одоогийн Засаг захиргаа, нутгийн удирдлагын тогтолцооны хувьд тосгон сумын нэгжид харьяалагддаг боловч хүн ам, газар зүйн хэмжээтэй харьцуулбал багаас том гэсэн санал хэлж байв.



Ингээд Үндсэн хуульд оруулах нэмэлт, өөрчлөлтийн төслийн талаар иргэдийн дунд явуулсан хэлэлцүүлэг амжилттай өрнөж, тус хэлэлцүүлэгт 390 иргэн оролцож, саналын хуудсаар саналаа өгөв хэмээн УИХ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтэс мэдээллээ.

Өмнөд Солонгосын Бусан хотын томоохон дэлгүүрүүдээс хувцас хулгайлсан хэргээр хоёр монгол эмэгтэй баривчлагджээ.

Монгол Улсын хэмжээнд 2017 он гарсаар 07 дугаар сарын байдлаар нийт 2944 удаа аюулт үзэгдэл, осол тохиолдож, үүний улмаас 127 хүн амь насаа алдаж, 46 хүн гэмтэж бэртэн 530,9 мянган толгой мал хорогдож, 11,8 тэрбум төгрөгийн шууд хохирол учирсан байна.

Тохиолдсон аюулт үзэгдэл, ослын тоо, хохирлыг өнгөрсөн оны мөн үетэй харьцуулахад:



Эдгээрийн хор уршгийг арилгахад Онцгой байдлын албаны албан хаагчид болон орон нутгийн иргэд нийт 21450 хүн, 3579 автомашин ажиллаж, 733 хүний амь нас, байгууллага, аж ахуйн нэгж, иргэдийн 13,8 тэрбум төгрөгийн өмч хөрөнгийг авран хамгаалж, гамшигтай тэмцэх, хор уршгийг арилгах ажилд Засгийн газар, Онцгой байдлын алба болон орон нутгаас 8,5 тэрбум төгрөг зарцуулсан байна.

Өнгөрсөн онтой харьцуулахад улсын хэмжээнд аюулт үзэгдэл, осолд өртөж нас барсан хүний тоо 28-аар, гэмтэж бэртсэн хүний тоо 6-аар тус тус нэмэгдсэн үзүүлэлттэй байна.

Мөн аюулт үзэгдэл, осолд нас барсан хүний тоо өнгөрсөн оны мөн үетэй харьцуулахад 20-оор буюу 15,7 хувиар өссөн байгаа нь объектын түймэрт нас барсан хүний тоо 6-аар, усны осолд нас барсан хүний тоо 11-ээр, бичил уурхай, нурангины осолд нас барсан хүний тоо 4-өөр тус тус нэмэгдсэнтэй холбоотой байна.

Өнгөрсөн оны мөн үетэй харьцуулахад аюулт үзэгдэл, ослоос аварсан хүний тоо 258-аар, аварсан эд хөрөнгө 0,6 тэрбум төгрөгөөр тус тус нэмэгдсэн байна.



2017 оны эхний 7 сард ой, хээрийн түймэр өнгөрсөн оны мөн үетэй харьцуулахад 34,9 хувиар, хүчтэй салхи шуурга 65,0 хувиар, шүлхий 92,9 хувиар, аянга 57,1 хувиар, бичил уурхай, нурангины осол 42,9 хувиар тус тус нэмэгдсэн нь нийт аюулт үзэгдэл, ослын тоо 3,4 хувиар өсөхөд нөлөөлсөн байна.

Мөн 2017 оны эхний 7 сард эрэн хайх, аврах ажиллагааны 254, тээврийн хэрэгслийн ослын 67, нийт 321 удаагийн дуудлагаар давхардсан тоогоор Онцгой байдлын албаны 2792 аврагч, 514 автомашин ажиллаж, 796 хүнд анхны тусламж үзүүлэн, 65 хүний амь насыг авран хамгаалаад байна гэж Онцгой байдлын ерөнхий газраас мэдээллээ.

Монголын боксчид олимпийн өмнөх бэлтгэлээ Шимада хотод хангана

Зөрчлийн тухай хууль шинээр батлагдан 2017 оны 07 дугаар сарын 01-ний өдөр хэрэгжиж эхэлсэнтэй холбоотойгоор сүүлийн үед цахим хуудсаар Зөрчлийн оноо дууссан, тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрх нь хасагдсан иргэдэд өршөөл үзүүлж эрхийг нь сэргээж байна гэсэн ташаа мэдээлэл тархжээ.

Энэ нь ор үндэслэлгүй бөгөөд Зөрчлийн тухай хууль хэрэгжиж эхэлснээр Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хуулиар арга хэмжээ тооцуулсан иргэдийн зөрчил хүчингүй болоогүй бөгөөд Хууль зүйн сайдын 2015 оны А/186 дугаар тушаалаар баталсан “Тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрх дуусгавар болох, эрх сэргээх журам”-ын дагуу үйл ажиллагаа зохион байгуулагдаж байна гэж ЦЕГ-ын Бүртгэл хяналтын төвөөс мэдээллээ.

Жимсэнд яваад төөрч амиа алджээ

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга өнөөдөр өсвөрийн жүдочдод бүс гардуулж, баяр хүргэн, спортын амжилт хүслээ. Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга Монголын жүдо бөхийн холбооны Ерөнхийлөгчөөр 2006 оноос хойш ажиллаж байгаа, мөн Олон улсын жүдо бөхийн холбооны Бодлогын зөвлөлийн Ази тивийг хариуцсан тэргүүнээр ажилладаг юм.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулгын үүсгэн байгуулсан жүдогийн акедемид суралцаж, шалгалтаа амжилттай өгсөн өсвөрийн 66 тамирчин шар, улбар шар, ногоон, цэнхэр, бор бүс сертификатын хамт гардан авлаа. Өсвөрийн жүдочдод бүс гардуулах ёслолд хүрэлцэн ирсэн зочид, тамирчид, эцэг эхчүүдэд хандан Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Монголын жүдо бөхийн холбооны Ерөнхийлөгч Х.Баттулга “Манай Жүдогийн академи байгуулагдаад нэлээд олон жил болж байна. Монголын өсвөр үе, залуучууд хүүхдүүд багаасаа хөдөлмөрч, тэвчээртэй болж бие бялдрын хөгжил нь сайжирч, интернэт орчинд бус, спорт зааланд цагаа илүү үр бүтээлтэй өнгөрүүлэхэд Жүдогийн академийн байгуулагдсан зорилго нь оршиж байгаа юм. Өнөөдөр цол ахиулж бүс гардуулах ёслол болж байна. Академийнхаа багш дасгалжуулагчид, хүүхдүүдэд баяр хүргэе” гэсэн юм.

Өсвөрийн жүдочдод бүс гардуулах ёслолын ажиллагаанд Монголын Жүдо бөхийн холбооны ерөнхий нарийн бичгийн дарга, олимпын зэрэглэлийн шүүгч М.Бөхбат, Олон Улсын жүдо бөхийн холбооны Энхтайваны хорооны дарга Николас Мэсснэр, Олимпийн аварга, дэлхийн 3 удаагийн аварга Грек улсын тамирчин Иллиас Иллиадис нар болон тамирчид, дасгалжуулагчид оролцсон юм. Бүс гардуулах ёслолын дараа Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Монголын жүдо бөхийн холбооны Ерөнхийлөгч Х.Баттулга Олон улсын жүдо бөхийн холбооноос хийгдэж байгаа “Judo for the world” баримтат киноны багийнханд ярилцлага өгөв.

Чөлөөт бөхийн залуучуудын Европын хошой аварга, Монголчуудын эчнээ танил Буриадын хагас хүнд жингийн бөх Юрий Власко учир битүүлгээр алуулсан харамсалтай явдал болжээ. Долдугаар сарын 29-ны өглөө Буриадын Горячинскад буюу Байгаль нуурын эргээс нэгэн эрэгтэй хүний цогцос олдсон юм. ОХУ-ын гэмт хэрэгтэй тэмцэх алба, шинжээчид дүгнэлт гаргахад өдгөө 20 настай Власкогийн цогцос мөн болохыг тогтоосон байна. Одоогоор мөрдөн шалгах ажиллагаа явагдаж байгаа бөгөөд түүний зүрхэн тус газар хүйтэн мэсний ором байсан нь учир битүүлгээр нас барсан нь тодорхой болж байна. Власко үүнээс хоёр хоногийн өмнө Борис Будаевын нэрэмжит залуучуудын ОУТ-д жиндээ тасархай түрүүлсэн юм.

Наймдугаар сарын цаг агаарын урьдчилсан мэдээллийг Цаг Уур, Орчны Шинжилгээний Газраас гаргажээ.