УИХ-ын 2016 оны сонгуульд нэр дэвшихээ албан ёсоор мэдэгдсэн дуучин Нара буюу М.Нарантуяагийн тухай 24 баримтыг хүргэж байна. Тэрбээр үе, үе цахим ертөнцөд дуулиан тарьдаг бөгөөд энэ удаа улс төрч болно гэдгээ зарласан нь олон хүнийг сошиалд талцуулаад байгаа юм. Ингээд дуулианы эзэн Нарагийн тухай сонирхолтой баримтуудтай танилцана уу.

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулбал өвчин ирнэ

УЛААНБААТАР ХОТ: Үүлшинэ. Цас орохгүй. Салхи баруун хойноос секундэд 5-10 метр. Шөнөдөө Яармаг-Сонгины орчмоор 30-32 градус, бусад хэсгээр 22-24 градус, өдөртөө 10-12 градус хүйтэн байна.

“Говийн чоно-2016” газар хөдлөлтийн гамшгийн хор уршгийг арилгах олон улсын хамтарсан сургалт, дадлагын бэлтгэл ажлын хүрээнд “Орчны шинжилгээний уулзалт”-ыг ОБЕГ болон Орхон аймагт энэ сарын 22-26-ны өдрүүдэд зохион байгуулж байна.

“Төрийн орон сууцны корпораци” ТӨҮГ-ын Тэргүүн дэд захирал Д.Алтанхуягтай ярилцлаа.

Н.Жанцан Цэцийг удирдаж эхлэв

Гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажлын хүрээнд Орхон аймгийн прокурорын газраас санаачлан 2016 оны 02 сарын 19-ний өдөр Монголын хуульчдын холбоо, Аймгийн цагдаагийн газартай хамтран “Хууль сахиулах” их сургуулийн Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын танхимын эрхлэгч хурандаа Р.Мөнхбаяр, багш, ахлах дэслэгч Э.Энхболд, “ЭМШУИС”-ийн багш, доктор н.Цэрэнбат нарыг урьж “Зам тээврийн ослын гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх нь”, “Ослын газарт үзлэг хийхэд анхаарах зарим асуудал”, “Шүүх ДНХ шинжилгээ, шинжээч томилоход анхаарах асуудал” гэсэн сэдвүүдээр сургалт, зөвлөгөөн хийжээ.

Сургалтанд тус аймгийн болон Сум дундын прокурорын газрын прокурор, ажилтан, тус аймагт үйл ажиллагаа явуулдаг жолооны курсийн багш, захирал, Аймгийн Цагдаагийн газрын замын байцаагч, зохицуулагч, мөрдөн байцаагч нар хамрагдаж, жишээ баримтан дээр тулгуурлан хуулийн кейс, бодлого бодож, багш нараас сонирхсон асуултандаа хариулт авсан нь үр дүнтэй сургалт болсон байна.

УИХ дахь АН-ын бүлэг мэдээлэл хийлээ. УИХ дахь АН-ын бүлгийн дарга Б.Гарамгайбаатар мэдээлэлдээ:
-Намрын чуулган ажлын 90 хоног үргэлжилж, нэгдсэн хуралдаан 38 удаа, байнгын болон дэд хороо давхардсан тоогоор 130 гаруй удаа хуралдсан байна. Нийтдээ 212 хууль, 65 тогтоол хэлэлцсэн. АН-ын бүлэг өнгөрсөн намрын чуулганы хугацаанд хуулийн төслүүдийг хэлэлцэн батлахад чухал үүрэг гүйцэтгэн ажиллалаа. Хөгжлийн урт хугацааны бодлогын баримт бичгийг баталж гаргасан. Өнгөрсөн хугацаанд АН бусад голлох хуулиудад идэвхийлэн ажиллаж, хуульзүй, нийгмийн салбарын томоохон хуулиудыг батлан гаргаж, малчдыг үйлдвэрлэгчдийн хэмжээнд тавьсан гэлээ. МАН-ын бүлгээс УИХ-ын ээлжит бус чуулганыг ганцхан асуудал хэлэлцээд завсарласан гэж дүгнэсэн. АН-ын бүлэг үүнд ямар байр суурьтай байгааг тодруулахад “Ээлжит бус чуулганаар ганцхан ҮХЦ-ийн даргыг огцруулах асуудлыг хэлэлцээгүй. Намрын чуулганаар баталсан хуулиудын эцсийн найруулагыг сонсож, зээлийн хэлэлцээрүүдийг баталсан. Мөн зарим хуулийн төслүүдийн хэлэлцэх эсэхийг дэмжсэн гэсэн юм. Түүнчлэн ҮХЦ-ийн даргыг огцруулсан асуудлыг хууль бус гэж МАН-ын бүлэг үзэж байгаа. Харин АН-ын бүлэг “ҮХЦ-ийн гишүүнийг эгүүлэн татсан асуудал хууль бус үйлдэл биш. Хуулийн дагуу явагдсан. ҮХЦ-ийн гишүүнийг эгүүлэн татах эрх анх нэрийг нь дэвшүүлэн оруулж ирсэн байгууллага болон УИХ-д хадгалагддаг. Үүнтэй холбоотой УИХ-ын дарга З.Энхболд УДШ-ээс саналыг нь авсан. Хууль зөрчөөгүй гэсэн юм.

Гүрпүрэв Ганчимэг

УИХ дахь МАН-ын бүлгийн дарга С.Бямбацогт, дэд дарга Н.Номтойбаяр, УИХ-ын гишүүн Д.Лүндээцанцан нар мэдээлэл хийлээ.
Дараа нь сэтгүүлчдийн сонирхсон асуултад хариуллаа.
-Ээлжит бус чуулганыг Үндсэн хууль зөрчлөө гээд байна. УИХ-ын даргын зөвлөлийн хуралд бүлгийн дарга, намын дарга нар оролцдог. Таныг бүлгийн хуралд суугаагүй гэж байсан. Хуралдаа суугаагүй нь таны буруу юу эсвэл таныг хуралдаа суу гэж хэлээгүй юм уу?
-Даргын зөвлөлийн хуралд хоёр удаа оролцсон. 28 асуудлыг ээлжит бус чуулганаар хэлэлцэнэ гэж УИХ-ын дарга хэлж байсан. Ийм олон асуудлыг ээлжит бус чуулганаар хэлэлцэж амжихгүй гэдгээ хэлээд эсэргүүцсэн. Харамсалтай нь даргын зөвлөлийн хурал шийдвэрээ гаргасан. Зөвшилцөнө гэдэг чинь харилцлан тохиролцоод, асуудлаа шийдэхийг хэлдэг. Үндсэн хуулийн 65-ын 4-т Үндсэн хуулийн цэцийн шийдвэр гарч анх илгээсэн байгууллагын саналыг үндэслэн Цэцийн гишүүнийг эгүүлэн татаж болно гээд заачихсан байгаа. Харамсалтай нь Цэцийн 9 гишүүн хуралдаж эгүүлэн татна гэсэн шийдвэр гаргаагүй. Үндсэн хуулийн цэцийн найман гишүүн гарын үсэг зураад Их хурлын гаргаж байгаа шийдвэр хууль зөрчиж байна шүү гэдгийг сануулсан бичиг бидэнд ирсэн. Хоёрт нь Улсын дээд шүүх анх илгээсэн байгууллага нь мөн. Анх илгээхдээ дээд шүүх нь бүрэлдэхүүнтэй хуралдаад явуулсан бол дараа нь бүрэлдэхүүнтэй хуралдаагүй. Зориг гэж шүүгч бичиг явуулсан. Явуулсан бичгэн дээр нь юу гэж заасан гэхээр тусгайлан өгөх саналгүй гэсэн байгаа. Өөрөөр хэлбэл анх илгээсэн байгууллагын саналыг үндэслэн гэдэг нь дахиад хууль зөрчсөн. Ийм хоёр үндэслэлээр Үндсэн хууль зөрчлөө гэж үзэж байгаа. Тийм учраас МАН-ын бүлэг хуралдаа ороогүй.
-МАН, МАХН хамтарч баяраа тэмдэглэнэ гэсэн. Цаашид нэгдэхийн эхлэл биш үү?
-МАН-ын 95 жилийн ой болно. Хамтарч тэмдэглэх саналыг МАХН-аас тавьсан. Бид яагаад нэгдэж, нийлээд хамтарч ажиллаж болохгүй гэж. Цаашдаа нэгдэж нийлээд ажиллахыг үгүйсгэхгүй.
-МАН-ынхан Цэцийн даргыг огцруулахад оролцоогүй. Хэрвээ чуулгандаа оролцоод саналаа өгөөд явсан бол Ж.Амарсанаа дарга огцрохгүй байх боломж байсан болов уу?
-Олонхи гэдэг нь АН-ын гишүүдийг хэлээгүй, Шударга ёс эвсэл, ИЗНН гээд 47 гишүүний ирцээ бүрдүүлэх ёстой гэсэн. Хэрвээ энэ ирцээ бүрдүүлбэл МАН-ын бүлгийн 26 гишүүн орно гэсэн. Гэхдээ Үндсэн хууль зөрчсөн асуудал дээр орохгүй бусад асуудал дээр оролцоод төрийн ажлыг гацаахгүй явна гэсэн боловч чуулган ганцхан өдөр хуралдсан болоод хаасан.
МАН-ын бүлгийн дэд дарга Н.Номтойбаяр УИХ үйл ажиллагаа явуулснаас хойш нийтдээ гурван удаа ээлжит бус чуулган зарлан хуралдуулсан. Эхний ээлжит бус чуулганаар авлига албан тушаалтныг өршөөх тухай хуулийг хэлэлцээд тарсан, харин дараагийн удаад урьж залж, гуйж оруулсан засгаасаа МАН-ыг хөөх хөөх шийдвэр гаргахын тулд хуралдсан. Харин гурав дахь ээлжит бус чуулганыг дөнгөж сая хуралдаад дууслаа. Энэ үеэр чухам юу хэлэлцсэнийг та бүхэн сайн мэдэж байгаа. Үүнээс дүгнэхэд зөвхөн өчүүхэн сандал ширээ, эрх ашгийн төлөө АН-ынхан аливаа асуудалд хандаж байгаа нь илт юм. Энэхүү хууль бус үйл ажиллагаанд МАН оролцохгүй гэдэг байр суурийг илэрхийлсэн. Хуулийн хүрээнд найм хоногийн завсарлага авч хуулиар олгогдсон эсэргүүцлийн эрх хэмжээг ашиглаж эцэст нь хууль зөрчсөн хуралд оролцохгүй байхаар шийдсэн. Гэтэл хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн нийгмийн асуудлаар МАН, МАХН-ынхан “бойкот” хийж байгаа мэтээр нийгмийн зорилтот бүлгийн багийг өмсч хууль бус үйл ажмллагаа хийж байна. Мөн хууль бус асуудлыг хэлэлцэхдээ семинар нэрийн дор хийж тавилттай жүжиг тавьж улмаар МАН, МАХН-ын гишүүдрүү байж боломгүйгээр дайрч доромжилсон. Үүнд бид туйлын бухимдалтай байна. Холбогдох ёс зүйн хороо, хууль шүүхийн байгууллагад хандана.
МАН Н.Энхбаярыг дэмжинэ
УИХ дахь МАН-ын бүлгийн дарга С.Бямбацогт мэдээлэл хийлээ. Өнөөдөр 09.00 цагт УИХ-ын ээлжит бус чуулганыг нээх товтой байсан ч гишүүдийн ирц бүрдээгүйгээс хойшлогдсоор байгаа. Гэхдээ эрх баригч намын гишүүд ирвэл чуулганы танхимд орж ирцийг бүрдүүлэн хуралдцаанд оролцохоо мэдэгдлээ. УИХ дахь МАН-ын 26 гишүүнээс 22 нь Төрийн ордонд албан өрөөндөө ажлаа явуулж байгаа аж.
УИХ дахь МАН-ын бүлэг ээлжит бус чуулганыг хуралдуулах шаардлагагүй гэж үзжээ. Намрын чуулганаар 24 асуудал хэлэлцэхээр төлөвлөснөөс 11-ийг нь хэлэлцжээ. Намрын чуулган 4 сар 120 хоног үргэлжилдэг. Харин ээлжит бус чуулганы 10 хоногийн хугацаанд 20 гаруй хуулийн төсөл хэлэлцэхээр төлөвлөсөн нь халтуурдсан зүйл болж, улс орны хийгээд ард иргэдийн амьдралд сөргөөр нөлөөлнө гэж МАН-ын бүлэг гэсэн байр суурьтай байна. Тэрбээр мэдээлэл хийснийхээ дараа сэтгүүлчдийн сонирхсон асуултад хариулсан юм.
-Танай намын бүлэг УИХ-ын даргыг огцруулах асуудлыг тавина гэж байсан. Энэ нь төр тогтворгүй байхад нөлөөлөх юм биш үү?
-УИХ-ын дарга ёсзүйн биш хууль зөрчсөн олон удаагийн үйлдэл гаргасан. Тийм ч учраас УИХ-ын даргын асуудал яригдаж байна. ҮХЦ-ийн гишүүнийг хууль бусаар чөлөөлөх гэж байгаатай МАН-ын бүлэг эвлэрэхгүй. Ээлжит бус чуулганаар ч ҮХЦ-ийн гишүүнийг хууль бусаар огцруулах асуудал орсон. Асуудлыг олонхиороо хүч түрж шийдэж болохгүй. Хүч түрж, хууль зөрчдөг байдал газар авсан. Тийм болохоор хуулийн хүрээнд асуудлыг тавина.
-Шадар сайдаар Н.Энхбаярыг томилохтой холбогдуулан танай бүлгийн гишүүдийг эсэргүүцэж байгаа гэсэн яриа байна. Энэ талаар?
-Засгийн газрын томилгооны асуудалд МАН-ын бүлэг хөндлөнгөөс оролцох боломжгүй. Эрх баригч АН, “Шударга ёс” эвслийн бүлгийн шийдвэрлэх асуудал. Бид Засгийн газрын гишүүнээр нэрийг нь дэвшүүлсэн эрхмүүдийг дэмжээд явна. Харин ажлаа сайн хийх хэрэгтэй. Хийж чадахгүй бол хариуцлага тооцно. ЭМС-ын сайдыг томилоогүй байна. Хэрвээ Шадар сайдад МАХН-ын дарга Н.Энхбаярын нэрийг дэвшүүлбэл дэмжээд явна.

“Стандартын шаардлага хангасан хамгаалалтын малгай, цээживч, тохойвч, өвдгөвч өмсүүлж, унаач хүүхдийн аюулгүй байдлыг бүрэн хангаагүй, даатгалд хамруулаагүй, хүүхдийн эцэг, эхтэй гэрээ байгуулаагүй бол цаашид өвөл, хаврын хурдан морины уралдаан зохион байгуулахыг хориглох нь зүйтэй” гэж Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газрын даргын үүрэг гүйцэтгэгч Ц.Шаравдорж хэллээ.

УИХ-ын ээлжит бус чуулганы хуралдаанаар Үндсэн хуулийн цэцийн дарга Ж.Амарсанааг эгүүлэн татсан. Тэгвэл түүний орны хүнийг томилох үйл ажиллагаа хуулийн дагуу хэрхэн явагдах талаар УИХ-ын гишүүн Г.Лүндээжанцангаас тодрууллаа.

Прокурорын байгууллагын удирдах ажилтны нэгдсэн зөвлөгөөнд Улсын Ерөнхий прокуророос өгсөн “Прокурорын байгууллагын үйл ажиллагааг ил тод, нээлттэй байлгаж, үйл ажиллагаагаа иргэд олон нийтэд таниулан сурталчилж, иргэдийн эрх ашгийг хамгаалах зорилгоор иргэн, захиргааны хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд прокурор оролцож байх” гэсэн үүрэг чиглэлийг хэрэгжүүлэн ажиллах зорилгоор Өвөрхангай аймгийн Хархорин сум дахь Сум дундын прокурорын газар нь 2016 оны 02-р сарын 18-ны өдөр Бат-Өлзий суманд ажиллаж, ард иргэдтэй уулзалт зохион байгуулжээ.

Уулзалтад 245 иргэд, төрийн албан хаагч нар оролцсон бөгөөд 2015 онд тухайн суманд үйлдэгдсэн эрүүгийн хэргийн нөхцөл байдал болон үйлдэгдэж байгаа гэмт хэргийн шалтгаан нөхцөлийн талаар прокуророос мэдээлэл хийж, иргэдийн асуусан асуултанд хариулт өгчээ.

Бат-Өлзий сумын төр, захиргааны байгууллагын удирдлага, албан хаагчидтай уулзаж, төрийн эрх, ашиг сонирхол хөндөгдсөн иргэн болон захиргааны хэргийн шүүх хуралдаанд төрийн эрх ашиг сонирхлыг хамгаалж прокурор оролцож байх талаар сургалт, мэдээлэл хийж ажилласан ба уг арга хэмжээг сумын төр, захиргааны байгууллагын албан хаагчид, ард иргэд таатай хүлээн авч хамтран ажиллахаа илэрхийлсэн байна.

Тус суманд ажиллах хугацаандаа Өвөрхангай аймгийн Хархорин сум дахь сум дундын прокурорын газраас санаачлан Өвөрхангай аймгийн Бат-Өлзий сумын сум дундын шүүхтэй хамтран нээлттэй шүүх хуралдаан хийжээ. Энэ удаагийн шүүх хуралдаанаар Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.3-т заасан гэмт хэрэгт холбогдсон Т, Д, Ч нарт холбогдох хэргийг хэлэлцсэн ба улсын яллагчаар ахлах прокурор Н.Батмөнх оролцсон байна.

Нээлттэй шүүх хуралдааны үйл ажиллагаатай тус сумын 125 иргэн танилцаж, шүүх, прокурорын үйл ажиллагааны талаар үнэн бодитой мэдээлэл авсан нь Гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх, шүүх, прокурорт итгэх итгэлийг нэмэгдүүлсэн үр дүнтэй ажил болжээ.

Эво Моралес 4 дэх удаагаа Ерөнхийлөгчийн сонгуульд өрсөлдөх үү?

”Монгол хэлний их тайлбар толь”-ийн iOS хувилбарыг өнөөдрөөс эхлэн татаж авч ашиглах боломжтой боллоо.

Оюутны улсын аварга шалгаруулах зуун буудалт даамын тэмцээн энэ сарын 19-21-ний өдрүүдэд боллоо.

Нийслэлийн эдийн засагт аялал жуулчлалын салбарын эзлэх хэмжээг 20 хувьд, аялал жуулчлал, зочлох үйлчилгээний салбарт ажиллагсдын тоог 35 мянгад хүргэж, Улаанбаатар хот 2020 он гэхэд 2 сая, 2030 онд 5 сая жуулчин хүлээж авах зорилт бүхий “Найрсаг Улаанбаатар” хөтөлбөрийг өнгөрсөн оноос эхлэн нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газар, нийслэлийн Соёл урлагийн газар, Аялал жуулчлалын газар, хувийн хэвшлийн байгууллагуудтай хамтран үндсэн 7 зорилтын хүрээнд хэрэгжүүлж байна.

Нийслэлийн Баянгол дүүргийн 16 дугаар хороо Гандангийн 60 айлын нэгдүгээр давхарт энэ сарын 18-ны өдөр гал гарсан талаар бид мэдээлж байсан.

Өнөөдөр аргын тооллын 2016 оны хоёрдугаар сарын 22, билгийн тооллын гал бичин жилийн хаврын тэргүүн сарын шинийн 15-ны билэгт сайн өдөр.

Нийслэлийн Удирдах ажилтнуудын ээлжит Шуурхай зөвлөлгөөн боллоо. Зөвлөлгөөнийг нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч Э.Бат-Үүл удирдан явуулав. Зөвлөлгөөнөөр өмнөх хуралд өгсөн үүргийн биелэлтийг танилцуулж, нийслэлийн Засаг дарга үүрэг даалгавар өгөв.