Энэ сарын 30-ны өдөр хүртэл шалгана

Ж.Энхжаргал: Халх голын удирдлагууд газрын наймаа хийсэн

-“Халх гол” чөлөөт бүсийг судалгаагүй эхлүүлсэн талаар орон нутгийнхан ярьж байна. Энэ галаар тодруулахгүй юу?

-Халхголд маш олон судалгаа хийгдсэн байдаг. 1967-1978 оны хооронд Монгол Оросын хамтарсан атрын судалгааны экспедиц, Халхгол сангийн аж ахуйн байгуулах ТЭЗҮ хийж байсан. Халхгол бүс нутгийн хөгжил ерөнхий схем гаргаж байсан. 2009 онд KOI- КА-ийн Халхголын хөдөө аж ахуйг хөгжүүлэх мастер төлөвлөгөө гаргаж байсан. Солонгосын эрдэмтэд Монголын шинжлэх ухааны байгууллага, Дорнодын эрдэм шинжилгээний хүрээлэнгийн хамтарсан судалгаа ч бий. 2012 онд Халхгол бүс нутгийг хөгжүүлэх мастер төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэх ажлын нарийвчилсан төлөвлөгөө гарч байсан зэрэг олон судалгаа бий.

-Орон нутгийн удирдлагууд гадаадынханд газар олгоогүй гэдгээ илэрхийлж байиа. Харин та бүхэн эсрэгээр нь ярьж байгаа?

-Дорнод аймгийн Халхгол сумын ИТХ-ын Тэргүүлэгчид 2009 онд “Хансоломо” компанид тэжээлийн ургамал тариалах зорилгоор 30 мянган гектар газрыг олгосон тогтоол бий.

Тогтоол гаргасан өдрөө Засаг дарга нь захирамж гаргаж, компанид газар ашиглах эрхийн гэрчилгээг олгосон байдаг. В.Менхтайваныг үүнийг хийсэн гээгүй, өмнөх удирдлагуудынх нь шийдвэр. Харин В.Мөнхтайван 2013 онд “Соёмбо буудай” компанид 1631.2 га газрыг олгосон захирамж нь байна. Энэ к*рмпанийг судлахаар БЙХАУ-ын хөрөнгө оруулалттай. Өнгөрсөн есдүгээр сард Халхголын асуудал босох үед компанийг монгол хүний нэр дээр шилжүүлсэн байна лээ. Бид үүнийг газрын дам наймаа гэж харж байгаа.

-Чөлөөт бүсийн галаар нутгийн иргэдийн саналыг аваагүй гэж яригддаг?

-Бид Өргөдлийн байнгын хороонд ирсэн 1630 хүний өргедөлд хариу өгч тал талын төлөөлөлтэй уулзалт зохион байгуулсан. Орон нутгаас төлөөлж ирсэн хүмүүс ард иргэдтэй очиж уулзаач гэсний дагуу очсон. Гэвч биднийг хүлээж аваагүй. Иргэдтэй уулзах нөхщөөр хангаагүй, хүмүүсийг буруу турхирч байгаа. Үүнээс өмне 2011 оноос хойш Дорнод аймгаас Засаг дарга, ИТХ-аас дөрвөн удаа чөлөөт бүс байгуулах хүсэлт ирүүлсэн байдаг. Орон нутгийн удирдлагуудын хүсэлт иргэдийнх гэж ойлгож байгаа.

Нэрт сагсан бөмбөгч, Алдартын танхимын гишүүн, спортын мастер Доржпаламын Даваахүүгийн нэрэмжит U-19 хүртэлх насны залуучуудын УАШТ өнөөдөр Спортын төв ордонд эхэллээ. Тэмцээнд нийт эрэгтэй 18 эмэгтэй 7 багийн баг тамирчид хурд хүч авьяас чадвараа сорин өрсөлдөж байгаа бөгөөд хөдөө орон нутгаас Хөвсгөл, Дорнод, Сэлэнгэ, Сүхбаатар, Багануур дүүргийн баг тамирчид хүрэлцэн ирж оролцож байна.

Энэтхэг улсад 6,6 кг жинтэй хүү төржээ

Монгол Улсын Их Хурлын Өргөдлийн байнгын хорооны дарга О.Баасанхүү Дорнод аймгийн Халхгол сумын нутгийн зөвлөлийн тэргүүлэгчид болон тус сумын иргэдээс “Хөдөө аж ахуйн “Халх гол” чөлөөт бүс байгуулах тухай” Улсын Их Хурлын 2015 оны 75 дугаар тогтоолын асуудлаар ирүүлсэн өргөдлийн дагуу 11 дүгээр сарын 5-8-ны өдрүүдэд Дорнод аймгийн төв, Халхгол сум, Ялалт багт тус тус ажиллаж, иргэдийн санал, хүсэлтийг сонсож, мэдээлэл өгч, Өргөдлийн байнгын хорооны үйл ажиллагаа, шийдвэрийн талаар танилцууллаа.



Орон нутгийн томилолтын эхний өдөр /2015.11.05/ Дорнод аймгийн иргэдтэй уулзалт хийж, Өргөдлийн байнгын хорооны үйл ажиллагаа, шийдвэрийн талаар танилцуулж, ХХААЯ-ны мэргэжилтнүүд Халхгол чөлөөт бүсийн талаар мэдээлэл хийлээ.

Хөдөө аж ахуйн Халхгол орчмын бүс нутагт хийгдэх хөдөө аж ахуйн бүтээн байгуулалт хийх, их хэмжээний үйлдвэрлэл бий болгох, сэргээн хөгжүүлэх талаарх судалгааг 1960-аад оноос хойш нийт 13 хийж байжээ. Түүнчлэн, 2011 оноос хойш Дорнод аймгийн Засаг даргаас 2 удаа чөлөөт бүс байгуулах хүсэлтийг Засгийн газарт тавьж, ИТХурлаар дэмжиж байсан талаар мэдээлэл өгсөн. Тус уулзалтад аймгийн удирдлагууд, холбогдох албан тушаалтнууд оролцож, хөдөө аж ахуйн Халх гол чөлөөт бүсийн талаарх орон нутгийн санал, загвар аж ахуй болон иргэдийн дунд байгаа нийтлэг асуултад хариулт өгсөн юм.

Дорнод аймгийн иргэд

Түүнчлэн 1659 иргэний өргөдлийг холбогдох Байнгын хороонд хүргүүлсэн Халхгол сум болон Ялалт багт /2015.11.06/ ажиллаж, иргэдтэй уулзалт хийж, холбогдох мэдээлэл танилцуулан, чөлөөт ярилцлага өрнүүлсэн юм.

Халхгол сумын иргэд

Чөлөөт бүсийн талаарх ерөнхий мэдээллийг танилцуулж, Халхгол суманд “Халхгол төсөл” нэртэй 200 га газар хөдөө аж ахуйн загвар аж ахуй 2010 онд байгуулагдан амжилттай хэрэгжиж байгаа талаар мэдээлэл хийв. Халхгол чөлөөт бүсийн зурвасыг тусгаарлахгүй, зөвхөн үйлдвэрлэл, хорио цээр, гаалийн бүс бүхий чөлөөт бүсийн 5 хувийн газрыг хашаалж хорио цээрийн онцгой дэглэм хэрэгжүүлнэ. Харин чөлөөт бүсийн 14 хувь нь тариалангийн талбай бусад 80 гаруй хувь нь хөдөө аж ахуйн аялал жуулчлал, бэлчээрийн мал аж ахуй үйлдвэрлэлийн бүс байхаар төлөвлөсөн байна. Иймд, малчдыг нүүлгэн шилжүүлэх асуудал үүсэхгүй. Үйлдвэр, хорио цээр, гаалийн талбай нь түүхийн дурсгалт болон соёлын өв болсон газрыг хамруулаагүй тул нүүдлийн соёл, ахуй амьдралд сөргөөр нөлөөлөхгүй байхаар Халхгол чөлөөт бүсийг төлөвлөж байгаа талаар ХХААЯ-ны мэргэжилтнүүд иргэдэд танилцуулсан. Халхгол чөлөөт бүсийн үйл ажиллагаа эхэлснээр мал эмнэлгийн үйлчилгээ хурдан шуурхай, чанартай болж малын эрүүл мэнд сайжрах нөхцөл бүрдэх юм. Үүнийг даган малчид зөвхөн өрхийн хэрэглээгээ хангах төдийд бус мал аж ахуйгаа эрчимжүүлэн, эдийн засгийн үр ашигтай уламжлалт мал аж ахуй эрхлэх, хөдөө аж ахуйн аялал жуулчлалаар дамжуулсан амьжиргаагаа дээшлүүлэх, нэмэлт орлого олох боломж нэмэгдэнэ хэмээн тооцоолжээ. Түүнчлэн орон нутагт хийгдэх хөдөө аж ахуйн бүтээн байгуулалт, үйлдвэрлэлээс үүдэн 1000 гаруй шинэ ажлын байр бий болж, судалгаа сургалтын төвүүд байгуулагдсанаар Халхгол сумын иргэд орон нутагтаа ажиллаж, сурах боломж нэмэгдэх юм байна.

Ялалт багийн иргэд

Уулзалтын төгсгөлд Улсын Их Хурлын гишүүн, Өргөдлийн байнгын хорооны дарга О.Баасанхүү “Орон нутгийн иргэд шат шатны байгууллагууд ямар нэг шийдвэр гаргахдаа олон нийт, тэр дундаа тухайн бүс нутгийн иргэдэд тодорхой мэдээлэл өгөөгүй, хэлэлцэж ярилцалгүй шууд шийдвэр гаргадаг талаар нэлээд шүүмжилж байна. Энэ байдлаас үүдэн төрийн байгууллага-иргэд ойлголцохгүй, гаргасан шийдвэрийг эсэргүүцэж байгаа дүр зураг харагдлаа. Тухайлбал, Халхгол чөлөөт бүс байгуулах асуудал зөвхөн 2015 онд яригдаад, батлагдчихсан биш. Бүр 2006 онд судалгааг нь хийж, 2010 онд чөлөөт бүсийн төслийг боловсруулж, 2015 онд батлагдсан байхад нутгийн иргэд хангалттай мэдээлэл аваагүй гэж байна. Ойлголтгүй байдлаасаа болж УИХ-ын 2015 оны 75 дугаар тогтоолыг хүчингүй болгуулах хүсэлт гаргаад байгаа юм байна гэж би хувьдаа дүгнэлээ” гэв. Цаашид орон нутгийн иргэд болон олон нийтэд тодорхой мэдээлэл өгөх, ойлголтын зөрүүг арилгах тал дээр анхаарч ажиллах шаардлагатайг тэрээр тэмдэглэж байв.

Монгол Улсын Их Хурлын Өргөдлийн байнгын хорооны дарга О.Баасанхүү орон нутгийн томилолтынхоо үеэр “Петро Чайна Дачин Тамсаг” ХХК-д ажиллан, өнгөрсөн 08 дугаар сард Ажлын хэсгээс хүргүүлсэн 4 шаардлагыг биелүүлсэн эсэхийг /2015.11.07/ хянасан юм. Өргөдлийн байнгын хороонд иргэдээс ирсэн гомдлын дагуу 08 дугаар сард тус байнгын хорооны Ажлын хэсэг “Петро Чайна Дачин Тамсаг” ХХК-ийн үйл ажиллагаатай танилцаж, шаардлага хүргүүлсэн юм. Бүтээгдэхүүн хуваах гэрээний дагуу 207 км асфальтан зам тавих асуудлыг шийдэх шаардлагын хүрээнд өнөөдөр 107 км замыг ашиглалтад оруулаад байгаагаа компанийн удирдлагууд танилцуулж байлаа. Үлдсэн 100 км замыг хоёр хувааж, монголын компаниудаар гүйцэтгүүлэхээр төлөвлөсөн бөгөөд санхүүжилтийн асуудлыг шийдвэрлэх шатандаа үргэлжилж байгаа талаарх мэдээллийг Байнгын хорооны даргад танилцуулсан юм. Энэ үеэр Өргөдлийн байнгын хорооны дарга О.Баасанхүү “20 гаруй жил яригдсан 207 км замын асуудал үндсэндээ шийдэгдэж байна. Газрын тосны газар болон Зам тээвэр, барилга хот байгуулалтын яам хооронд тодорхой зохицуулалт хийснээр, яам бүрэн хяналт тавьж, хугацаатай үүрэг өгсөн. 2016 оны 10 дугаар сарын 31 өдөр бүрэн ашиглалтад оруулахаар төлөвлөгөөтэй ажиллаж байгаа юм байна. Үндсэн 207 км зам дээр нэмээд 68 км зам барих гэрээ хийсэн, удаашралтай ч гэсэн үр дүнтэй байгаа нь дэвшил гэж үзэж байна. Монгол ажилчдад ээлжийн амралт өгөх ёстой гэдэг шаардлагыг биелүүлсэн талаараа танилцууллаа” хэмээв.

Мөн “Петро Чайна Дачин Тамсаг” ХХК-ний газрын тосны 22 дугаар талбай буюу 783 мянган га талбайтай холбоотой үүсээд байгаа нөхцөл байдлын талаар ярилцаж, холбогдох хууль тогтоомжид өөрчлөлт оруулах замаар маргаантай асуудлыг шийдэх боломжийг судалж, нарийн шалгалт явуулна хэмээн Байнгын хорооны дарга О.Баасанхүү хэлсэн юм.

Дорнод аймагт ажиллах үеэрээ мөн ”Алтай групп”-ын малын тэжээлийн үйлдвэр, Хилийн цэргийн 0191 дүгээр ангийн үйл ажиллагаатай танилцсан юм. Улсын Их Хурлын гишүүн, Өргөдлийн байнгын хорооны дарга О.Баасанхүүг дагалдан ХХААЯ-ны Газар тариалангийн бодлогын хэрэгжилтийг зохицуулах газрын ахлах шинжээч Н.Ариунболд, Стратегийн бодлого, төлөвлөлтийн газрын мэргэжилтэн Н.Даваацэрэн, Халхгол төслийн мэргэжилтэн Г.Мөнхмаргад, Зам, тээврийн хөгжлийн төвийн итгэмжлэгдсэн лабориторийн эрхлэгч Д.Мөнхтүвшин болон албаны бусад хүмүүс ажиллав хэмээн Улсын Их Хурлын Тамгын газрын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээлэв.

Монгол Улсын Их Хурлын дарга Зандаахүүгийн Энхболд өнөөдөр /2015.11.09/ Үндэсний өгөх өдөрт зориулсан тархины саажилттай хүүхдүүдийн бүтээл, цуглуулгын “Энэ бол би” үзэсгэлэнг үзэж сонирхлоо.

Үндэсний өгөх өдөр хөдөлгөөн, “Таны инээмсэглэл” төв, Монголын тархины сааны холбооноос зохион байгуулж буй тус үзэсгэлэнд С.Намуунцэцэг, Ч.Энхсайхан, А.Хүдэрбат, А.Дөлгөөн, Б.Мөнхтулга нар зурсан зураг, бичсэн шүлэг, цуглуулгаараа оролцож байгаа юм. Мөн Улсын Их Хурлын гишүүн С.Одонтуяа тус арга хэмжээг ивээн тэтгэж, залуусыг дэмжин 400 гаруй хүүхэлдэйн цуглуулгаа дэлгэжээ.

Улсын Их Хурлын дарга З.Энхболд залуусын бүтээл, цуглуулгыг үзэж, сонирхсны зэрэгцээ С.Намуунцэцэг, А.Хүдэрбат, А.Дөлгөөн нарт Монголын залуучуудын холбооны “Тэргүүний залуу” алтан медаль гардуулав. Энэхүү үзэсгэлэнгийн үеэр сэргээн засах эмчилгээний зориулалттай ”Spider cage” буюу ”Аалзны тор” төхөөрөмжийг худалдан авах санхүүжилтийг хуримтлуулах хандивын аян явагдаж байгаа талаар “Таны инээмсэглэл” төвийн тэргүүн Э.Болорчулуун Улсын Их Хурлын даргад танилцуулсан юм.

Занабазарын нэрэмжит Дүрслэх урлагийн музейд 11 дүгээр сарын 01-ний өдөр нээлтээ хийсэн “Энэ бол би” үзэсгэлэнгийн хаалтын арга хэмжээ өнөөдөр боллоо. Хаалтын ёслолд Хүн амын хөгжил, нийгмийн хамгааллын сайд С.Эрдэнэ, Улсын Их Хурлын гишүүн Д.Арвин, Япон Улсын Элчин сайдын зөвлөх Минорү Кикүчи болон албаны бусад хүмүүс оролцсон юм.

Хаалтын ёслолын үеэр үзэсгэлэн зохион байгуулагчид Улсын Их Хурлын гишүүн С.Одонтуяагийн монголын хүүхэд залуус, эмэгтэйчүүдэд чиглэсэн бүх үйл ажиллагааг дэмжиж, хүмүүнлэгийн үйлсэд оруулсан хувь нэмрийг нь үнэлж “Хүмүүнлэгийн элч”-ээр өргөмжиллөө хэмээн Улсын Их Хурлын Тамгын газрын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээлэв.

Ромын Пап Францисын дуу хоолойг багтаасан рок урсгалын цомог гарчээ

Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч Э.Бат-Үүл “Эрүүл мэндийн чиглэлээр мэргэжлийн үйл ажиллагаа эрхлэх тусгай зөвшөөрлийг хүчингүй болгох тухай” А/866 дугаар захирамж гаргалаа. Захирамжаар Нийслэлийн Засаг даргын 2014 оны “Ажлын хэсгийн бүрэлдэхүүнийг шинэчлэн батлах тухай” А/608 дугаар захирамжаар томилогдсон ажлын хэсгийн 2015 оны 10 дугаар сарын 09-ний өдрийн хурлын дүгнэлт, Нийслэлийн мэргэжлийн хяналтын газрын 2015 оны 07 дугаар сарын 17-ны өдрийн 02-06/2262, 2015 оны 09 дүгээр сарын 29-ний өдрийн 02-03/2820 албан тоотуудаар ирүүлсэн саналыг үндэслэн Сэтгэшгүй ХХК-ийн эмнэлэг, сувиллын үйл ажиллагаа эрхлэх тусгай зөвшөөрлийг хүчингүй болголоо. Мөн тус захирамжаар эрүүл мэндийн чиглэлээр мэргэжлийн үйл ажиллагаа эрхлэх тусгай зөвшөөрлийг хүчингүй болгосон эмнэлэг, сувиллын талаар харьяа татварын байгууллагад мэдэгдэж, цахим хуудсанд мэдээллийг байршуулахыг нийслэлийн Эрүүл мэндийн газар, үйл ажиллагаанд нь хяналт тавьж ажиллахыг нийслэлийн Мэргэжлийн хяналтын газарт үүрэгдлээ. .Энэхүү захирамжийн хэрэгжилтэд Нийслэлийн засаг даргын Нийгмийн хөгжлийн асуудал хариуцсан орлогч Ц.Энхцэнгэл хяналт тавина гэж Нийслэлийн ЗДТГ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ.

Өвөлжилтийн бэлтгэл ажил өнөөдрөөс эхэллээ

Нийслэлийн Засаг даргын 2015 оны А/870 дугаар захирамжаар нийслэлийн нутаг дэвсгэрт байгаа мал, тэжээвэр амьтдын 2015 оны тооллогыг 12 дугаар сарын 07-ноос 17-ны өдрүүдэд явуулахаар боллоо. Тооллогын комиссыг нийслэлийн Засаг даргын Экологи, ногоон хөгжлийн асуудал хариуцсан орлогч Т.Бат-Эрдэнэ даргалах юм.

Нийслэлийн мал, тэжээвэр амьтдын тооллогын комисс нь 2015 оны тооллогын бэлтгэл ажлыг дүүргийн тооллогын комисстой хамтран нийслэлийн нутаг дэвсгэрт үндэсний Статистикийн хорооноос баталсан заавар, аргачлалын дагуу зохион байгуулна. Тооллогыг 2015 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн өглөөний 800цагаас эхэлж,12дугаар сарын 17-ны өдрийн оройн 2000цагт дуусгана. Мал, тэжээвэр амьтдын тооллогын өдрүүдэд нийслэл, дүүргийн статистикийн газар, хэлтэст тооллогын жижүүр өдөр бүр өглөөний 800-2000 ажиллаж, тооллогын аргачлал, заавартай холбоотой лавлагаа өгөхөөс гадна тооллогын явцын мэдээлэл солилцож байхыг нийслэлийн Засаг даргын захирамжаар баталсан удирдамжид заажээ. Мөн дүүргийн Засаг дарга нь дүүргийн тооллогын комисстой хамтран тооллогод мал, тэжээвэр амьтдыг бүрэн хамруулах, тооллогын явцын мэдээг хугацаанд нь мэдээлэх, дүнг нэгтгэн гаргах, тооллогын явцад элдэв зөрчил гаргахгүй байх үүргийг хүлээнэ гэж Нийслэлийн ЗДТГ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ.

УИХ-ын гишүүдийг 99 болгож, таван жилээр ажиллуулах өөрчлөлтийн талаар хэн юу хэлэв?

Сэлэнгэ аймагт оны эхний 10 сарын байдлаар 52 удаа ой хээрийн түймэр гарчээ. Мөн ахуйн гал түймэр 92 удаа гарсан байна.



Ой, хээрийн түймрийн хувьд ОХУ-аас хил давж хоёр түймэр орж иржээ. Мөн иргэд үнс нурмаа ил задгай асгаснаас, лаа, дэн, тамхи, шүдэнзний галаас, машин техникийн яндангийн цонолт зэрэг иргэдийн анхаарал болгоомжгүй үйлдлээс шалтгаалсан түймэр ихэнх хувийг эзэлж байгаа бол аянганы улмаас 12 түймэр гарчээ. Түймрийн улмаас нийт 59.833.9 га газар гал түймэрт өртөн шатаж, байгаль экологид урьдчилсан байдлаар 7.7 тэрбум төгрөгийн хохирол учирсан гэж ОБЕГ-аас мэдээлж байна.



Харин 17 удаагийн ой, хээрийн түймрийн шалтгаан тогтоогдоогүй байна.

Прокурор, мөрдөн байцаагчдын сууж явсан машин осолдсон ноцтой хэрэг гарчээ. Осол энэ сарын 8-нд буюу өнгөрсөн ням гарагийн 11.00 цагийн үед Сэлэнгэ аймагт гарсан байна. Тодруулбал, Сэлэнгэ аймгийн Ерөө суманд хэргийн газрын үзлэг хийгээд буцаж явсан Сэлэнгэ аймгийн цагдаагийн газрын цагдаагийн долоон албан хаагч, нэг прокурорын сууж явсан фургон автомашин осолдож, ослын улмаас Сэлэнгэ аймгийн прокурорын газрын хяналтын прокурор эмэгтэй Г хүнд бэртсэн байна.

Харин цагдаагийн долоон албан хаагч ямар нэгэн гэмтэл аваагүй бол прокурор Г-ийн хамарны яс, нүдний ухархайн яс хугарч хүнд гэмтсэн аж. Тиймээс прокурор Г-г өчигдөр яаралтай түргэн тусламжийн машинаар Улаанбаатар хотод авчран ГССҮТ-д хүргэжээ. Харин өнөөдөр ШШҮХ-ээс томилогдсон шинжээч эмч гэмтлийн зэргийн талаар дүгнэлт гаргахаар болсон байна.

Осол юунаас болж гарсан нь тодорхойгүй ослын шалтгааныг тодруулахаар ажиллаж байгаа гэнэ. Харин мөрдөн байцаалтын явцад Сэлэнгэ аймгийн цагдаагийн газрын дарга н.Энхбаяр хэргийг нуун дарагдуулж, дотооддоо чимээгүй шалгаад өнгөрөх гэж байгаа талаар эх сурвалж мэдээлээд байгаа юм. Тиймээс хуулийн байгууллагынхан энэхүү хэрэгт анхаарал хандуулж, ослын шалтгааныг үнэн зөв тогтоох болов уу. Энэ талаар бид эргэн мэдээлэх болно.

Нийтлэлч Баабар гуай хуурамч бичиг баримтаар тэтгэврээ тогтоолгосныг Нийгмийн даатгалын газрынхан илрүүлжээ. Энэ тухай Нийгмийн даатгалын газрынхан өөрсдийн твиттер хуудсаар дамжуулан олон нийтэд мэдээллээ. Тодруулбал, ”Бат-Эрдэнийн Батбаяр буюу олноо Баабар гэж алдаршсан нийтлэлч хуурамч бичиг баримт бүрдүүлж тэтгэврээ тогтоолгожээ. Баабар гуай минь дээ” хэмээн жиргэсэн байна. Мөн Хүн амын хөгжил, Нийгэм хамгааллын сайд С.Эрдэнэ Баабар гуайн хуурамч бичиг баримтаар тэтгэвэр тогтоолгосон гэх баримтыг олон нийтэд үзүүлсэн юм.

Монгол Улсын Их Хурлын 2015 оны намрын чуулганы өнөөдрийн нэгдсэн хуралдаан 09:00 цагаас эхэлнэ. Тус хуралдаанаар дараах асуудлуудыг хэлэлцэнэ.

“Төрөөс мөнгөний бодлогын талаар 2016 онд баримтлах үндсэн чиглэл батлах тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төсөл /Монгол банк 2015.09.30-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, анхны хэлэлцүүлэг/;

Монгол Улсын 2016 оны төсвийн тухай, Нийгмийн даатгалын сангийн 2016 оны төсвийн тухай, Хүний хөгжил сангийн 2016 оны төсвийн тухай хуулийн төслийн хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүд /Засгийн газар 2015.10.01-ний өдөр өргөн мэдүүлсэн, анхны хэлэлцүүлэг/;

Монгол Улсын нэгдсэн төсвийн 2016 оны төсвийн хүрээний мэдэгдэл, 2017-2018 оны төсвийн төсөөллийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл /Засгийн газар 2015.10.01-ний өдөр өргөн мэдүүлсэн, анхны хэлэлцүүлэг/;

Монгол Улсын 2016 оны төсвийн тухай, Хүний хөгжил сангийн 2016 оны төсвийн тухай, Нийгмийн даатгалын сангийн 2016 оны төсвийн тухай хуулийн төслүүд /Засгийн газар 2015.10.01-ний өдөр өргөн мэдүүлсэн, хоёр дахь хэлэлцүүлэг/.

УИХ-ын гишүүн М.Батчимэгийн зөвлөх З.Пагмажавыг өнгөрсөн наймдугаар сарын сүүлээр эх орноосоо урвасан хэмээн үзэж, шүүхээс 16 жилийн хорих ял оноосон. Тодруулбал, З.Пагмажавыг Тайвань руу Монгол Улстай холбоотой мэдээлэл гаргадаг байсан нь тогтоогдсон учир Эрүүгийн хуулийн 79.1-ээр зүйлчилж дээрх ялыг оноосон байдаг. Гэвч З.Пагмажав уг шийдвэрийг эсэргүүцэж, Нийслэлийн шүүхийн давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргасан юм. Уг гомдлыг өнөөдөр Нийслэлийн давж заалдах шатны шүүхэд хэлэлцэнэ.

З.Пагмажав өдгөө ШШГЕГ-ын харьяа цагдан хорих 461 дүгээр ангид саатуулагдаж байгаа.

З.Пагмажав нь УИХ-ын гишүүн М.Батчимэгийг Ерөнхийлөгчийн Үндэсний аюулгүй байдлын бодлогын зөвлөхөөр ажиллаж байх үеэс л зөвлөхөөр нь ажиллаж байсан нэгэн. М.Батчимэг гишүүний хувьд Тайвань улсад 2005-2008 оны хооронд Тайбэй дахь Улаанбаатарын худалдаа, эдийн засгийн газрын төлөөлөгчийн газрын тэргүүнээр ажиллаж байжээ.

Өнгөрсөн долоо хоног үйл явдлаар дүүрэн долоо хоног болж өнгөрлөө. Хамгийн гол нь иргэдийн дунд хүлээлт үүсгээд байсан Өршөөлийн хууль УИХ-ын нэгдсэн чуулганаар эцэслэн батлагдав. Ингэхдээ авлигын хэргүүдийг өршөөхөөргүй болсон юм. Тодруулбал, “Хууль бусаар хөрөнгөжих”, “Төсвийн хөрөнгийг зориулалтын бусаар зарцуулах” “Бусдын эд хөрөнгийг залилан мэхэлж завших”, “Төрийн албан тушаалтан албаны эрх мэдэл буюу албан тушаалын байдлаа урвуулах”, ”Төрийн албан тушаалтан эрх мэдлээ хэтрүүлэх” зэрэг гэмт хэргийг өршөөхгүй байхаар шийдвэрлэв. Харин “Бусдын эд хөрөнгийг завших, үрэгдүүлэх” гэсэн заалтыг өршөөлд хамруулж, уучлал үзүүлэхээр болсон билээ.
Мөн хар тамхины хэргийн зарим зүйлчлэл өршөөлд багтаж байгаа бөгөөд Эрүүгийн хуулийн 192.3 / Мансууруулах болон сэтгэцэд нөлөөлөх эм, бэлдмэл, бодисыг хууль бусаар бэлтгэх, олж авах, хадгалах, тээвэрлэх, илгээх, борлуулах/, , 196 дугаар зүйл заалтууд /Мансууруулах буюу сэтгэцэд нөлөөлөх бодисыг хэрэглэх газар зохион байгуулах/ өршөөлийн хуульд үл хамаарч байгаа ч бусад зүйлчлэл Өршөөлийн хуулиас гадуур үлдэж байгаа юм.
Өөрөөр хэлбэл, Эрүүгийн хуулийн 188 дугаар зүйлийн 188.4, 192 дугаар зүйлийн 192.3-т заасан гэмт бүлэглэлийн гишүүн, зохион байгуулалттай бүлэг хар тамхийг зөөвөрлөсөн, хэрэглэсэн, улсын хил нэвтрүүлсэн хэргүүдийг Өршөөлийн хуулиар хаасан нь үнэн. Гэхдээ Эрүүгийн хуулийн 188 дугаар зүйлийн 188.3, 192 дугаар зүйлийн 192.2, 194 дүгээр зүйлийн 194.2-т заасан хар тамхи болон мансууруулах болон сэтгэцэд нөлөөлөх эм бэлдмэл, бодисыг хууль бусаар бэлтгэх, олж авах, хадгалах, тээвэрлэх, илгээх, борлуулах хэрэгт ял шийтгүүлсэн этгээд өршөөлийн хуульд бүрэн хамрагдаж байгаа юм. Ингэснээр манай улс Үндсэн хууль , нэгдэн орсон олон улсын конвенциудаа ч зөрчиж байгаа гэдгийг учир мэдэх хүмүүс хэлж байна.
Ингээд хар тамхины хэргээр шалгагдаж байсан хийгээд ял авсан этгээдүүдээс хэн нь суллагдаж, хэн нь өршөөлд хамрагдаж чадаагүй вэ?
Д.Сугарын хүү С.Цогт Өршөөлийн хуульд хамрагдаагүй ч ялын хугацаа дуусах дөхөж байна
Төрийн өмчийн хорооны дарга асан, Үндсэн хуулийн цэцийн гишүүн Д.Сугарын хүү С.Цог нарын 12 хүнд холбогдох хар тамхины хэргийг Дүүргийн эрүүгийн анхан шатны I шүүхэд хоёр өдрийн турш үргэлжилж, С.Цогийг хоёр жилийн хорих ялаар шийтгэсэн. Тэднийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 192.1, 192.2, 192.3.4, 188.2-т зааснаар буруутган ялласан байдаг. Тэгвэл тэднийг ялласан зүйл ангиас Эрүүгийн хуулийн 192.3-ийг Өршөөлийн хуульд хамруулаагүй учир тэд өршөөлд хамрагдахгүй аж.
Гэвч С.Цог нар өнгөрсөн жил шүүхээр орж ял авсан ч шалгагдсан хугацаа цөөнгүй. Тэгэхээр 2 жилийн ял авсан түүний суллагдах хугацаа ойртсон гэсэн үг юм.


“Ice top” хамтлагийн гишүүн Д.Манлайжаргал, М.Бадрах нар Өршөөлд хамрагдаж ял хасууллаа
Улсын Дээд шүүхийн хяналтын шатны эрүүгийн хэргийн шүүх хуралдаанаар “Ice top” хамтлагийн гишүүн Д.Манлайжаргал, Ш.Батбаяр, М.Бадрах нарт холбогдох хэргийг өнгөрөгч долоо хоногт хянан хэлэлцсэн. Дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны 1 дүгээр шүүх Д.Манлайжаргал, М.Бадрах нарыг мансууруулах болон сэтгэцэд нөлөөлөх бодисыг борлуулах зорилгогүйгээр хууль бусаар хадгалсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, Эрүүгийн хуулийн 192 дугаар зүйлийн 192.1 дэх хэсэгт зааснаар Д.Манлайжаргалд 1 жил 6 сарын хорих ял оногдуулж, өмнөх тогтоолоор оногдуулсан ялаас 2 жилийг нэмж, нийт биечлэн эдлэх ялыг чанга дэглэмтэй хорих ангид 3 жил 6 сараар тогтоож, М.Бадрахад 3 сар 1 хоногийн баривчлах ял шийтгэсэн байдаг. Улмаар Нийслэлийн Эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүх уг хэргийг хянан хэлэлцээд Д.Манлайжаргалд оногдуулсан 3 жил 6 сарын хугацаагаар хорих ялыг жирийн дэглэмтэй хорих ангиад эдлүүлэхээр өөрчилж, шийтгэх тогтоолын бусад заалтыг хэвээр үлдээсэн. Тэгвэл Улсын Дээд шүүхээс өршөөл үзүүлэх тухай хуулийн 10 дугаар зүйлийн 10.10 дахь хэсэгт “эрх зүйн байдлыг нь дээрдүүлсэн, аль илүү ашигтай үндэслэлээр нэг удаа өршөөлд хамааруулна” гэж заасны дагуу Д.Манлайжаргалд өмнөх тогтоолоор оногдуулсан ялыг тэнссэн хугацааг хэрэгсэхгүй болгож, сүүлчийн тогтоолоор оногдуулсан 1 жил 6 сар хорих ялыг биечлэн эдлүүлэхээр шийдвэрлэсэн юм.
Баавар Өршөөлд хамрагдаж суллагдсан ч хар тамхины хэрэгт холбогдоогүй
Хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр Ш.Батбаярыг хар тамхины хэрэгт холбогдоод суллагдсан мэтээр мэдээлэл гарч, олон нийтийн зүгээс ч тийм бодолтой байгаа нь илэрхий. Тэгвэл Ш.Батбаяр буюу Баваарын хувьд төрийн албан хаагчийн хуулиар хүлээсэн үүргээ гүйцэтгэж байхад нь хүч хэрэглэн эсэргүүцсэн, хүч хэрэглэхээр заналхийлсэн гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцогдож, Эрүүгийн хуулийн 230 дугаар зүйлийн 230.1 дэх хэсэгт зааснаар 1 жил 6 сар хорих ял авсан юм.
Харин үүнийг Улсын Дээд шүүхийн хяналтын шатны эрүүгийн хэргийн шүүх хуралдаанаар хэлэлцээд Өршөөл үзүүлэх тухай хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 4.1-т зааснаар Ш.Батбаярт Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 230 дугаар зүйлийн 230.1-т зааснаар оногдуулсан 1 жил 6 сар хорих ялыг өршөөн хэлтрүүлж, нэн даруй суллахаар шийдвэрлэсэн юм.






Өнгөрсөн долоо хоног үйл явдлаар дүүрэн долоо хоног болж өнгөрлөө. Хамгийн гол нь иргэдийн дунд хүлээлт үүсгээд байсан Өршөөлийн хууль УИХ-ын нэгдсэн чуулганаар эцэслэн батлагдав. Ингэхдээ авлигын хэргүүдийг өршөөхөөргүй болсон юм. Тодруулбал, “Хууль бусаар хөрөнгөжих”, “Төсвийн хөрөнгийг зориулалтын бусаар зарцуулах” “Бусдын эд хөрөнгийг залилан мэхэлж завших”, “Төрийн албан тушаалтан албаны эрх мэдэл буюу албан тушаалын байдлаа урвуулах”, ”Төрийн албан тушаалтан эрх мэдлээ хэтрүүлэх” зэрэг гэмт хэргийг өршөөхгүй байхаар шийдвэрлэв. Харин “Бусдын эд хөрөнгийг завших, үрэгдүүлэх” гэсэн заалтыг өршөөлд хамруулж, уучлал үзүүлэхээр болсон билээ.

Төслийн нийт өртөг нь 827 сая ам доллар байх энэхүү томоохон бүтээн байгуулалтын талаарх 24 баримтыг хүргэж байна.

Тагнай эрвэгнэвэл аймшиг гарах болно. Бие татвал хэрүүл маргаан хийгээд уйтгарлахуй үг дуулна. Өдрийн сайн цаг нь луу, могой, хонь, нохой, хулгана, үхэр болой. Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулбал сүлд тэнэж одно.

УЛААНБААТАР ХОТ: Үүл багасна. Цас орохгүй. Салхи өдөртөө баруун өмнөөс секундэд 5-10 метр. Шөнөдөө Яармаг-Сонгины орчмоор 14-16 градус, бусад хэсгээр 9-11 градус хүйтэн, өдөртөө бүх хэсгээр 1-3 градус дулаан байна.