Нийслэлийн Налайх дүүргийн 3 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах Баялагийн хонхорт үйл ажиллагаа явуулдаг иргэн Д-гийн уурхайд хоёр хүн дарагдсан дуудлага 2016 оны 06 дугаар сарын 07-ны өдрийн 15:20 цагт ОБЕГ-ын Уул уурхайн аврах ангид ирсэн байна.

Мадонна Брэд Питттэй унтсандаа Жолигоос уучлалт гуйлаа

Монгол Улсын Их Хурлын дарга Зандаахүүгийн Энхболд өнөөдөр /2016.06.09/ “Бондын бүтээн байгуулалт” хэлэлцүүлгийн нээлтэд оролцов.
Улсын Их Хурлын 2012 оны 10 дугаар сарын 25-ны өдрийн 52 дугаар тогтоолоор Засгийн газрын үнэт цаасыг анх удаа олон улсын зах зээл дээр гаргахаар баталсан. Нийтдээ 5 тэрбум ам.долларын үнэт цаас гаргах энэ хөтөлбөрийн хүрээнд эхний үе шат болгож 1.5 тэрбум ам.долларын “Чингис” бондыг Засгийн газар амжилттай арилжаалсан. Өнгөрсөн хугацаанд бондын хөрөнгөөр олон төсөл, хөтөлбөрүүдийг санхүүжүүлж, улс орны хэмжээнд томоохон бүтээн байгуулалтын ажлуудыг өрнүүлсэн юм. Энэхүү бүтээн байгуулалт, бондын хөрөнгийн зарцуулалтын үр дүнгийн талаар тайлагнаж, хэлэлцэх “Бондын бүтээн байгуулалт” хэлэлцүүлэгт төсөл хөтөлбөр хэрэгжүүлэгч байгууллагууд, зээл авсан аж ахуйн нэгжүүдийн төлөөлөл, мэргэжилтнүүд, судлаачид зэрэг 600 орчим төлөөлөгч оролцож байгаа юм байна.
Улсын Их Хурлын дарга З.Энхболд хэлэлцүүлгийг нээж үг хэлэв. Тэрээр, 2012 онд бидний өмнө том сонголт тулгарсан юм. Тэр нь уул уурхайн бүтээгдэхүүний үнэ дахин өсөхийг хүлээгээд зүгээр суух уу, эсвэл хямралыг сөрөн, бүтээн байгуулах замаар эдийн засгаа олон тулгууртай болгож, ирээдүйн хөгжлийн суурийг тавих уу гэдэг салаа замын бэлчир дээр бид ирж зогссон байв. Бид хямралыг сөрье, эдийн засгаа олон тулгууртай болгоё гэж бүтээн байгуулалтын замыг сонгосон.

Бид бүтээн байгуулалтынхаа гол тулгуур баганыг Засгийн газрын бондоор босгож, эрчим хүч, барилга, инженерийн дэд бүтэц, авто замын хөрөнгө оруулалтаа хүчтэй тэлж чадлаа. Бондын хөрөнгө оруулалтаар иргэдээ байртай, компаниудаа үйлдвэртэй, улсаа дэд бүтэцтэй болгож, нийт эдийн засагтаа Монголдоо үлдэх, ирээдүйд ашиг үр өгөөжөө өгөх өмч хөрөнгө, хуримтлал бий болголоо.

Хуримтлалыг дэмжих санхүүжилтийг хийх тогтолцоог эрс шинэчилснээр 4 жил хүрэхгүй хугацаанд 82 мянган өрх шинээр байранд орж, 96 мянган ажлын байр бүхий барилгын салбар, бусад олон дагавар салбаруудын өсөлтийг дэмжлээ. Сүүлийн 4 жилд 3,405 км хатуу хучилттай зам барьж, нийт хатуу хучилттай замaa 2.2 дахин өсгөж чадлаа. Эрчим хүчний үйлдвэрлэл 25 хувь өсөж, өнгөрсөн жил уг салбар анх удаа ашигтай ажиллаа.
Бонд босгож бүтээн байгуулалтад хөрөнгө оруулаад үүссэн хуримтлалаараа ирээдүйн орлого, эдийн засгийн өсөлтөө баталгаажуулдаг загварт шилжлээ. Монголчууд бид бүтээн байгуулж чадна гэдгээ өнгөрсөн 4 жилийн ажлаараа харуулж чадлаа. Халамж авч суудаг монголыг бүтээн байгуулдаг монгол болголоо хэмээн хэллээ.
Дэлхийн олон улс орнууд эдийн засгийн зогсонги байдлаас гарах арга замаа хайж, мухардаж байгаа энэ үед Монгол Улс эдийн засгийн хүндрэлийг даван туулах арга зам тодорхойлсон байгааг тэмдэглэн хэллээ. Өнгөрсөн 4 жилийн амжилтаа ирэх 4 жилд эрчимжүүлж, бүтээн байгуулагч Монголыг экспортлогч Монгол болгох ёстойг Улсын Их Хурлын дарга онцлоод “Монгол Улс уул уурхайн хэт хамаарлаас ангижирч, аж үйлдвэр, ХАА-н бүтээгдэхүүнээрээ дэлхийд хүчтэй өрсөлддөг орон болох ёстой. Бидний энэхүү түүхэн зорилтод илүү таатай орчин манай бүс нутaгт болон хөрш орнуудын эдийн засагт бүрэлдэн бий болж байна” гэв. Төгсгөлд нь тэрээр, хэлэлцүүлэгт оролцогчид Монгол Улсын эдийн засагт амин чухал аж үйлдвэр, хөдөө аж ахуйн боловсруулах үйлдвэрлэл, барилга, зам тээвэр, эрчим хүчний салбаруудад өнгөрсөн 4 жилийн турш хийсэн бүтээн байгуулалтын ажлаа нэгтгэн дүгнэж, эдгээр салбарын ирээдүйг илүү бүтээлчээр тодорхойлно гэдэгт итгэлтэй байгаагаа илэрхийлсэн юм.
Хэлэлцүүлгийн нээлтэд Улсын Их Хурлын гишүүд Н.Батбаяр оролцсон юм. “Чингис” бондын хөрөнгийг эх орондоо бүтээн байгуулалт болгосон хүмүүс энэхүү хэлэлцүүлэгт оролцож байгааг тэмдэглээд, талархал илэрхийлэв. Дэлхийн зах зээл дэх түүхий эдийн уналт, мөн Оюутолгойн хөрөнгө оруулалтын анхны үе шат дуусч байсан 2012 онд тодорхой алхам хийхгүй бол хүнд байдалд орох байсан тул олон улсын зах зээлд Засгийн газрын бонд гаргах санаачилга гаргасан болохыг тэрээр хэллээ. Улсын Их Хурал уг санаачилгыг дэмжснээр улс орны эдийн засгийг огцом уналтаас хамгаалсан 1.5 тэрбум ам.долларын бондыг Засгийн газар арилжаалсан болохыг тэмдэглэв. Улсын Их Хурлын гишүүн Н.Батбаяр хэлэхдээ, анхнаасаа 5 тэрбум ам.долларын төлөвлөлттэй эхлүүлсэн энэ ажилд хуулийн хүрээнд Улсын Их Хурал хориг тавьсан, үүнтэй холбоотойгоор олон үйлдвэр үйл ажиллагаа явуулж байгаа хэр нь борлуулалт, зах зээлтэй холбоотой хүндрэл үүсээд байгаа. Бондын хөрөнгөөр хийсэн бүтээн байгуулалт хүн бүрийн нүдэнд ил байгаа, монголчууд зам, эрчим хүчний дэд бүтэц, шинэ орон сууцууд, ажлын байрыг нэмэгдүүлсэн олон үйлдвэр зэрэг бүтээн байгуулалтын үр ашгийг мэдэрч байна. Улс орны эдийн засгийг огцом хямралд оруулалгүй авч гарсан энэ ажлыг зарим хүн буруутгадаг. “Өр” гэж хэлдэг. Үнэндээ энэ мөнгөөр улс орны эдийн засаг огцом уналтаас аврагдсан, энэ мөнгөөр олон бүтээн байгуулалт хийгдсэн, энэ мөнгөөр хувийн хэвшлийнхэн үйлдвэртэй болсон.

Оюутолгойн хөрөнгө оруулалт бол мөн адил улсын зээлд “өр” гэж бичигддэг, гэхдээ үр ашгийг нь гадаадад байдаг эздэд нь хүртдэг. Тэгвэл “Чингис бонд”-ын хөрөнгийг монголчууд өөрсдөө зарцуулж, бүтээн байгуулалтдаа ашигласан. Бондын хөрөнгөөр барьсан, бүтээсэн бүхэн монголчуудынх. Бид эдийн засгаа солонгоруулах, хувь заяагаа өөрсдөө бүтээж, үйлдвэрлэх ажлыг эхлүүлж чадсан. Цаашид үйлдвэрлэгчид Та бүхнийг дэмжсэн бодлогуудыг төр засгаас авч хэрэгжүүлнэ гэлээ.
Монгол Улсын Хөгжлийн банкны гүйцэтгэх захирал Н.Мөнхбат бондын зарцуулалтын ерөнхий тайланг танилцуулав. Монгол Улсын Хөгжлийн банк байгуулагдсанаар монголчууд үндэсний хөгжлийн бодлогынхоо дагуу санхүүжилтийн асуудлаа шийдвэрлэн, өөрсдөө нэн даруй шаардлагатай хэмээн үзсэн төсөл хөтөлбөрүүдээ хэрэгжүүлж байгаа ач холбогдолтой болохыг тэрээр танилцуулгынхаа эхэнд хэлсэн юм.

2013-2015 онд бондын 4.9 их наяд төгрөгийг авто зам, томоохон төслүүд, хувийн хэвшлийн үйлдвэрүүдэд гэсэн гурван чиглэлээр санхүүжилт хийсэн байна. Дээрх хугацаанд 2250 км авто замын бүтээн байгуулалтад 946.7 тэрбум төгрөг, инженерийн дэд бүтцийн 69 төсөлд 318.3 тэрбум төгрөг, Гудамж төслийн бүтээн байгуулалтад 120.5 тэрбум төгрөг, автозам дэд бүтцийн төсөлд нийтдээ 1.39 их наяд төгрөгийг зарцуулсан ба гүйцэтгэл 84 хувьтай байгаа аж. Түүнчлэн улсын томоохон төслүүдийг 1.95 их наяд төгрөгөөр санхүүжүүлсэн ба гүйцэтгэл 87 хувь, хувийн хэвшлийн үйлдвэрийн төслүүдэд 1.56 их наяд төгрөгийн санхүүжилт хийсэн ба гүйцэтгэл 71 хувьтай байгаа талаар Монгол Улсын Хөгжлийн банкны гүйцэтгэх захирал танилцууллаа.
“Бондын бүтээн байгуулалт” хэлэлцүүлгийн үеэр “Орон нутгийн авто зам”, “Нийслэлийн авто зам”, “Гудамж төсөл”, “Тавантолгой, Гашуун сухайт чиглэлийн авто зам”, “Тавантолгой, Гашуун сухайт чиглэлийн төмөр зам”, “Буянт Ухаа1,2 төсөл”, “Хөтөлийн цемент шохойн үйлдвэрийн төсөл”, Барилгын материал үйлдвэрлэлийн төслүүд”, “Ноос ноолууран болон арьс ширэн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийн төслүүд”, “Жижиг дунд үйлдвэрлэл” зэрэг 30 орчим илтгэлийг холбогдох төрийн байгууллага, төсөл хэрэгжүүлэгч нэгжүүдээс танилцуулан, хэлэлцүүлэг өрнүүлэх юм.

Энэхүү хэлэлцүүлгийн нээлтийн үеэр Улсын Их Хурлын даргыг дагалдан Улсын Их Хурлын гишүүн Н.Батбаяр, Улсын Их Хурлын даргын зөвлөх Д.Лхагвасүрэн болон албаны бусад хүмүүс ажиллав хэмээн Улсын Их Хурлын Тамгын газрын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээлэв.

Засгийн газрын 2012-2016 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрт өргөн хэрэглээний бараа, бүтээгдэхүүний үнийг өсгөхгүйгээр инфляцийн түвшинтэй уялдуулан цалин, тэтгэврийн хэмжээг нэмэгдүүлэхээр заасны дагуу нийгмийн даатгалын болон халамжийн сангаас олгох тэтгэвэр, тэтгэмжийн хэмжээг 2014, 2015, 2016 онд гурван удаа нэмэгдүүллээ гэж Хүн амын хөгжил, нийгмийн хамгааллын сайд С.Эрдэнэ “Сайдын цаг” уулзалтад оролцохдоо хэллээ.

Нийгмийн даатгалын сангаас олгох бүрэн тэргэврийн доод хэмжээ 2012 онд 180 300 төгрөг байсан бол 2016 онд 251 000-д хүрч 40 хувиар нэмэгджээ. Хувь тэнцүүлсэн тэтгэврийн доод хэмжээ 49 хувиар нэмэгдэж, 216 000 төгрөгт хүрсэн байна. Дундаж тэтгэврийн хэмжээ 306 200 төгрөг болж 38 хувиар нэмэгджээ. Ингэснээр Засгийн газрын үйл ажиллагааны хөтөлбөр бүрэн хэрэгжсэн гэдгийг С.Эрдэнэ сайд онцоллоо.

Нийгмийн халамжийн тэтгэврийн хэмжээг энэ оны зургадугаар сарын 1-ээс 35 хувиар нэмэгдүүлж 140 000, асаргааны тэтгэмжийг 33 хувиар нэмэгдүүлж 64 000 төгрөгөөр тус тус тогтоосон байна гэж Засгийн газрын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах албанаас мэдээллээ.

Монголын Урлагийн Зөвлөлөөс соёл урлагийн олон төрлийг хөгжүүлэх, техник технологийн дэвшилд тулгуурласан дэлхийн шилдэг бүтээлийг Монголын үзэгчдэд хүргэх, дүрслэх урлагийн салбарын олон улсын хамтын ажиллагааг нэмэгдүүлэх зорилгоор “Улаанбаатар” олон улсын медиа урлагийн наадмыг 2016 оны 6 сарын 9-нөөс 7 сарын 9-ний хооронд Занабазарын нэрэмжит Дүрслэх Урлагийн Музейд зохион байгуулах гэж байна.

Наадамд Монгол, Австрали, АНУ, Герман, Дани, Малайз, Сингапур, Франц, Хятад зэрэг 9 орны 18 уран бүтээлчид оролцож байгаа ба наадмын хүрээнд “Уламжлал ба орчин үе” сэдэвт үзэсгэлэн, “Мөргөлдөөн” Австрали-Америкийн уран бүтээлчдийн техник технологийн хөгжил ба уламжлалыг хослуулан бүтээсэн виртуал аялал, “Тэнцвэр” Францын орчин үеийн бүжгийн тоглолт ба Бүжгийн урлагаар анагаахуй сургалт, “Номадинк” уран бүтээлчдийн графити арт зэрэг урлагийг нэг сарын хугацаанд цувралаар олон нийтэд нээлттэйгээр хүргэх болно.

Төв цэвэрлэх байгууламжийн засвар шинэчлэлтийн ажил 9 дүгээр сард дуусна

Сонгуулийн ерөнхий хорооноос УИХ болон аймаг, нийслэлийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн сонгуульд өрсөлдөх нэр дэвшигчдэд хандан аргазүйн зөвлөмж гаргажээ. Сонгуулийн сурталчилгаа энэ сарын 11 буюу ирэх бямба гаригт албан ёсоор эхэлнэ. Сурталчилгааг хэрхэн явуулах талаар зөвлөмж өгсөн байна. Тухайлбал, нэр дэвшигчдийн менежер, шадар туслах, ухуулагчдыг тухайн нутаг дэвсгэрийн сонгуулийн хороонд бүртгүүлж, үнэмлэх авах ёстойг дурджээ. Мөн ямар намаас нэр дэвшигч буй хүний сурталчилгааг хийж буйгаа тодорхой байлгахыг сануулсан байна.

Өчигдөр 19 цаг 08 минутанд Уул уурхайн аврах ангид Нийслэлийн Налайх дүүргийн 3 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт “Зоогийн эх” ХХК-ны уурхайд таван хүн нурангид дарагдсан дуудлага ОБЕГ-ын харьяа Уул уурхайн аврах ангид ирсэн байна.

Нийслэлийн Засаг дарга 2016 оны 6 дугаар сарын 08-ны өдөр “Мөнгөн урамшуулал олгох тухай” А/457 дугаар захирамж гаргалаа.

ШӨХТГ-аас Сонгуулийн тухай хуулийн талаар өнөөдөр мэдээлэл хийлээ. Сонгуулийн тухай хуулийн хүрээнд ШӨХТГ-т хэд хэдэн чиг үүрэг оногдуулсан байна. Энэ нь Сонгуулийн тухай хуулийн 70.1.6 болон 70.7 дах заалттай холбогдолтой юм.

Сонгуулийн ерөнхий хорооноос УИХ болон аймаг, нийслэлийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн сонгуульд өрсөлдөх нэр дэвшигчдэд хандан аргазүйн зөвлөмж гаргажээ.

Баянзүрх дүүргийн 11 дүгээр хороонд байрлах Хонхор тосгоны 1.79 км авто замыг хатуу хучилттай болгох ажил эхлээд байна.

Украины зөрчлөөс болж Европын холбоо ОХУ-ын эсрэг хориг тавьсны эсрэг Орос мөн европын орнуудаас жимс жимсгэнэ оруулахыг хориглосон.

Монгол Улсыг Монголын шилдэг тэргүүний хүмүүс удирдан жолоодох учиртай билээ. Гэтэл бүх шатны сонгуульд зөвхөн намууд гишүүдээсээ нэр дэвшүүлэн, дээр нь мөнгөний боломжтой цөөн тооны хүн нэрээ дэвшүүлэн өрсөлдөж, тэднээс сонгогдсон нь төрийн эрх барьдаг хуультай болохоор дээрх зорилго хэрэгжих боломжгүй байсаар байна.

Монгол Улсын нийт хүн амын насанд хүрэгчдийн дотроос тэргүүний сайчуудаа намын гишүүнчлэлээр ялгаварлахгүйгээр тодруулж, төр, засгийн алба хашуулдаг тогтолцоог бий болгохыг олон нийт хүсч, улмаар шаардах болсоор багагүй хугацаа өнгөрч байна.

Үүнтэй уялдуулан ”НАМГҮЙ СОНГОЛТ” явуулах хувилбарыг ЭНЭ ӨГҮҮЛЛЭЭР санал болгож байгаа бөгөөд энэ санал нь Үндсэн хууль болон бусад холбогдох хууль тоггоомжид өөрчлөлт оруулснаар хэрэгжих боломжтой юм.

НАМГҮЙ СОНГОЛТЫН ҮНДЭСЛЭЛ

Намгүй сонголт явуулъя гэдэг нь намуудыг устгах зорилгогүй, харин намууд өнөөгийнх шиг хатуу гишүүнчлэл нүсэр бүгэцтэй биш, цомхон бүтэцтэй, одоогийнхоос ялгаатай нь Эрдэм шинжилгээний хүрээлэн хэлбэрээр ажилладаг болно гэсэн үг юм.

Энэ хүрээлэн улс орноо хөгжүүлэх, ард түмнээ сайн сайхан амьдралд хөтлөх үзэл баримтлал, хөтөлбөрийг шинжлэх ухааны үндэслэлтэй боловсруулдаг байх бөгөөд энэ баримт бичиг нь тухайн намын мөрийн хөтөлбөр болно.

Энэ тохиолдолд одоогийн намуудын хэрэгжүүлж буй гол үүрэг болох сонгуульд нэр дэвшүүлэх, сонгуулийн сурталчилгаа хийх зэрэг ажил нь өөр субьектэд шилжин, сонгуулийг Сонгуулийн ерөнхий хороо удирдан явуулна.I

НАМГҮЙ СОНГОЛТЫН НЭР ДЭВШИГЧ

Сонгуульд нэр дэвшигч нь намын гишүүнчлэлээс татгалзсан, эсвэл нам бус байна. Намын харьяалалгүй хүмүүс УИХ-д сонгогдохын тулд эхлээд сум хороо, аймгийн төвийн багууд дээр өрсөлдөнө. Тэднийг одоогийн тогтсон практик шиг намууд нэр дэвшүүлэхгүй харин тухайн сум, хороо багийн иргэдийн Нийтийн хурлаас нэр дэвшүүлэх зохицуулалттай байхын зэрэгцээ хамгийн гол нь сонирхсон хүн бүр өөрсдөө бие даан нэр дэвших өргөн боломжоор хангагдсан байна.

Бие даан нэр дэвшихэд одоогийнх шиг олон хүний гарын үсэг цуглуул гэхгүй, харин өр төлбөргүй, ял шийтгэлгүй, зөв төлөвшилтэй байх зэрэг хүн чанарын шаардлагуудыг хангасан байхыг шалгуур болгохын зэрэгцээ ажлын чадвар туршлагатайтай байхыг чухалчилна.Энэ болзлыг хангасан тухайн нутгийн харьяат иргэн Монгол Улсын нутаг дэвсгэрийн хаана оршин сууж байгаагаас үл хамааран өөрийн төрсөн нутагтаа болон өөрийг нь таньж мэдэх сум, хороо, аймгийн төвийн багт очин тухайн тойргийн Сонгуулийн хороонд бүртгүүлэн өрсөлдөнө.

Ийнхүү сум, хороо, багт нэр дэвшин өрсөлдөхөд одоогийн сонгуулиас ялгаатай дараах дэвшил, сайн үр дүнгүүд гарна.
Үүнд:

1. Нэр дэвшигч нь өөрийн сум хороо багт өөрийг нь таньж. мэдэх хүмүүсийнхээ хүрээллээс сонгодох тул одоогийн сонгууль шиг өөрийг нь огт танихгүй сонгогчдод үнэн худал нь тодорхойгүй амлалт өгч, тэр амлалтаараа сонгогддог “хуурамч” гэмээр тогтолцоо халагдана.

Сум, хороо, багийнхан нь нэр дэвшигчийн хүмүүжил төлөвшил, зан суртахуун, хийсэн бүтээсэн зүйл, ааш авир, удам угсааг мэдэх тул “Эднийхэн” итгэж болохгүй” гэх юм уу, “Эднийхэн хэдэн үеэрээ төвшин томоотой явсан хүмүүс яасан ч худлаа ярьж хуурч мэхлэхгүй” гэх зэргээр дүгнэх тул өрсөлдөгч хүмүүсээс хэн илүүг нь олж сонгох бодит боломж бүрдэнэ.

2. Нэг нутгийн бие биесээ сайн мэдэх хүмүүс хоорондоо өрсөлдөж байгаа болохоор өөрийн өрсөлдөгчийг нутгийнхандаа гүтгэн ярих, худал муулах боломжгүй болно. Ингэснээр эв эеэ хичээдэг Монгол ёс жудаг хадгалагдан үлдэнэ.

3. Нэг сум, хороо, багт бие биенээ мэдэх хүмүүс нэр дэвших тул тэд өөрөөсөө аль ч талаараа илүү нэгэндээ сайн дураараа “бууж өгөн” нэрээ татах учир олон хүн өрсөлдөн бужигнахгүй, эрэмбэ цэгцгэй сонгууль болно.

4. Нэр дэвшигч нь нэг нутаг усны сайн таньж мэдэх хүмүүсийнхээ саналыг бэлэг сэлт өгөх замаар худалдан авч чадахгүй. Ийм үйлдэл хийхийг нутгийнхан нь нэр дэвшигчийн талаар сөрөг ойлголт авах тул энэ нь өөрийнхөө эсрэг сурталчилгаа хийсэнтэй адил болно. Ингэснээр мөнгөний сонгуупь хийдэг бохир арга үгүй болно.

5. Хороо, аймгийн төвийн багаас нэр дэвших хүн баг, хорооныхондоо танигдахын тулд тэнд олон талын ажил санаачлан хийдэг сайн эхлэл бий болно. “Дөчин мянгатын хүүхдүүд”, “Манай байрныхан”, “Нэг гудамжныхан” гэх мэтээр ярьдаг нь хот суурин газарт нутгийн харьяалал байдгийг харуулдаг.

Ийнхүү дээрх аргаар сонгууль явуулахад өнөөгийн сонгуулийн тогтолцоонд байдаг худал амлах, хуурч мэхлэх, өрсөлдөгчөө муулах, намаараа түрий барих, мөнгөөр санал худалдаж авах, нүсэр сурталчилгаа хийж их хэмжээний хөрөнгө мөнгийг үр ашиггүй урсгах зэрэг сөрөг үр дагавруууд арилах юм.

Энд ялгааг нь ойлговол зохих нэг зүйл байгаа нь сум, хороо, багийн Засаг даргыг нийт иргэдээс сонгоход ах дүү хамаатан садан олонтой нь сонгогдоно гэж болгоомжилдог гажуудал гарахгүй юм. Учир нь тухайн нутаг дэвсгэрээс сонгогдож байгаа хүмүүс нь өөрийн сум, хороо багтаа дарга болон үлдэх бус, харин аймаг дүүргийн Нэгдсэн хуралд оролцон, тэндээс УИХ-д сонгогдох, улмаар улс орны удирдах албан тушаалд ажиллахын төлөө өрсөлдөх тул аль ч сум, хороо баг өөрийн нутгийн шилдэг хүнээ сонгон, цаашид өрсөлдүүлэх сэтгэлээр сонгуульд хандах нь тодорхой юм.

УИХ-ЫН ГИШҮҮНИЙГ СОНГОХ

Дээрх аргачлалаар сум, хороо, баг бүрээс хүн амынхаа тооноос хамааран 2-4 хүн сонгогдох бөгөөд тэд тус тусын аймаг, дүүрэгтээ цуглан аймаг дүүргийн Нэгдсэн хурлыг хийнэ.

Энэхүү Нэгдсэн хурлыг хамгийн ахмад нь даргалан хуралдуулж, тухайн аймаг, дүүргээс УИХ-д суух гишүү-дийг өөрсдийн дундаас сонгоно.

Үүнийг Говь-Алтай аймгаар жишээлэн тайлбарлая. Говь-Алтай аймаг 17 сумгай, аймгийн төвдөө таван багтай нь 22 сонгуулийн нэгжтэй гэсэн үг. Энэхүү 22 нэгж дээр тус тусын нэр дэвшигчид өрсөлдөж, нэг нэгжээс хоёр хүн сонгогдон ирж, аймгийн Нэгдсэн хурал 44 гишүүний бүрэлдэхүүнтэй болно. Энэ 44 гишүүн нь тухайн аймгийн нутгаас төрөн гарсан шилдэг тэргүүний хүмүүсийн төлөөлөл тул тэдний хэн нь ч УИХ-ын гишүүн болоход шаардлага бүрэн хангах юм. Иймээс эдний дотроос УИХ-ын гишүүнийг дараах аргачлалаар сонгоно.Үүнд:

1. Сонгуулийн хуудсанд 44 хүний нэрийг бичиж, гишүүн бүрт санал хураалтын хуудсыг олгоно.

2. Говь-Алтай аймаг нэг мандаттай тул Нэгдсэн хурлын гишүүн бүр УИХ-ын нэг мандат дээр гурван хүний нэрийг (нэрийн өмнөх дугаарыг дугуйлж) дэвшүүлнэ. Энд нэг хүний нэрийг дэвшүүл гэвэл өөрийнхээ нэрийг, хоёр гишүүний нэрийг дэвшүүл гэвэл өөрийгөө болон нэг гогжээс цуг сонгогдож ирсэн нөхрийгөө хамт дэвшүүлэх магадлалтай тул сонголт хийх боломж бүрдэхгүй юм. Иймээс заавал гурван хүний нэр дэвшүүлж байгааболно.

3. Энэ санал хураалтаар цөөн санал авсан тодорхой тооны гишүүн гарах тул тэднийг хасч, үлдсэн хүмүүсийг жагсаалтад бичин саналын хуудсыг дахин үйлдэнэ. Жишээ нь, эхний санал хураалтаар хамгийн цөөн, ижил санал авсан таван хүн хасагдсан гэж үзвэл хоёр дахь саналын хуудсанд 39 хүний нэр бичигдэнэ.

4. Шинээр 39 хүний нэр бүхий саналын хуудсыг дахин 44 гишүүнд олгох бөгөөд тэд мөн дээрхийн адил гурван хүний нэрийг дугуйлж нууцаар саналаа хураалгана.

5. Энэхүү хоёр дахь санал хураалтаар мөн цөөн ижил санал авсан гишүүдийн нэрийг хасч, үлдсэн хүмүүсийг нэрсийн жагсаалтад бичин, дахин 44 гишүүн нууцаар санал хураалгана. Энэ мэтээр санал хураалтыг давтан явуулсаар УИХ-д суух нэг гишүүнийг тодруулна. Энд нэг зүйл анхаарал татаж байгаа нь нэг удаагийн санал хураалгын дараа хэдэн хүнийг нэрсийн жагсаалтаас хасах тоог урьдчилан тогтоох боломжгүй юм. Жишээ нь, нэг санал хураалтаар нэг аймаг, (дүүрэг)-т хамгийн цөөн ижил санал авсан хүн гурван байвал гурван хүнийг, өөр нэг тойрогт цөөн ижил тооны саналтай хүн таван байвал таван хүнийг, гурав дахь аймаг (дүүрэг)-т цөөн ижил саналтай хүн найман байвал найман хүнийг хасна.

Ингэхээр аймаг дүүрэг бүрт нэг удаагийн санал хураалтаар төдөн хүнийг хасна гэсэн урдчилсан тоо тогтоож өгөх боломжгүй байна. Үүний нэг адилаар аймаг дуүрэг бүрт санал хураалтыг хэдэн удаа явуулах тоо нь нэг удаагиин санал хураалтаар хэдэн хүн хасагдаж байгаагаас хамааран тойрог бүрт өөрөөр тогтоогдоно. Хэдийгээр ингэж нэг уцаагийн санал хураалтаар хасагдах хүний тоо болон санал хураалтыг хэдэн удаа давтан явуупах тооны хувьд аймаг дүүрэг бүр адилгүй байж болох боловч энэ нь сонгуулийн үр дүнд ямар ч нөлөө үзүүлэхгүй юм.

Ийнхүү дээрх аргачлалаар 1 мандатгай тойрогг 1 хүн, 2 мандаттайд 2 хүн, түүнчлэн 3, 4 мандаттай бол төдий тооны хүн үлдтэл саналыг дахин давтан хураасаар аймаг, дүүрэг бүрээс УИХ-д суух гишүүдийг тодруулна

УИХ-ЫН ДАРГЫГ СОНГОЖ, ЗАСГИЙН ГАЗРЫГ БАЙГУУЛАХ

УИХ-д сонгогдсон ги-шүүдээс хамгийн ахмад нь анхдугаар чуулганаа даргалан хуралдуулж, гишүүн бүр УИХ-ын даргад 2 хүний нэрийг нууцаар дэвшүүлэн, цөөн санал авсан хүнийг нэрсийн жагсаалтаас хасах замаар сонголтыг үргэлжлүүлсээр (аймаг дүүрэгт явуупсан сонгуулийн аргачлалаар) УИХ-ын даргыг сонгоно.

УИХ-ын дарга сонгогдсоныхоо дараа Монгол Улсын Ерөнхийлөгчөөс нэр дэвшүүлсэн Монгол Улсын Ерөнхий сайдаар ажиллуулах хүнийг УИХ-д оруулан батлуулах бөгөөд шинээр сонгогдсон Ерөнхий сайд танхимынхаа гишүүдийг УИХ-аар батлуулж Засгийн газрыг бүрдүүлнэ. Ийнхүү төр засгаа эмхлэн байгуулна.

НАМУУДЫН ХӨТӨЛБӨРИЙГ ЗАСГИЙН ГАЗРЫН ХӨТӨЛБӨРТ ТУСГАХ

Засгийн газар бүрдсэний дараа улс төрийн намууд өөрсдийн боловсруулсан хөгжлийн хөтөлбөрөө Засгийн газарт өргөн барих бөгөөд Засгийн газар тэдгээр хөтөлбөр болон Монгол Улсын тогтвортой хөгжлийн үзэл баримтлалаас сонгуульт хугацаанд хэрэгжүүлэх мөрийн хөтөлбөрөө бүрдүүлэн УИХ-аар батлуулна.

Ийн батлуулсан Засгийн газрын мөрийн хөтөлбөрт аль намын хөгжлийн хөтөлбөрөөс ямар хэмжээгээр орсныг гол үндэс болгон намуудыг санхүүжүүлдэг болно.

Ингэснээр намууд хэн нэгнээс хандив аван, түүнийхээ төлөө санхүүгийн хараат байдалд орохоо больж, цаашид Засгийн газраас санхүүжилт авахын тулд улам сайн хөтөлбөр хийхийн төлөө чармайх бөгөөд ижил буюу ойролцоо хөтөлбөр бүхий намууд хоорондоо нэгдэн нийлэх үндэслэл бүрдэнэ.

Намууд ийм статустай байх нь сонгуульд нэр дэвшихийн тулд хэн дуртай хүн нам байгуулж, улстөржин хийрхэхгүй болж, гагцхүү эх орноо хөгжүүлэх чин хүсэлтэй, өөрийн гэсэн үзэл баримтлалтай намууд үлдэж шударгаар ажиллах боломж бүрдэнэ.

НАМГҮЙ СОНГОЛТЫН ҮР ДҮН

Санал болгож буй энэ тогтолцоогоор Монгол Улсын 330 гаруй сум, аймгууцын төв, нийслэл хот бусад хот суурин газраас нийтдээ 1500-2000 шилдэг хүнийг шигшин тодруулах боломж бүрдэнэ.

Сум, хороо, аймгийн төвийн багаас өөрийг нь таньж мэддэг хүмүүсийн олон талын шалгуураар шигшигдэн гарсан боловч УИХ-д сонгогдолгүй үлдсэн нь төр засгийн ямар ч албан тушаалыг хаших чадвартай хүмүүс байж чадах билээ.

Иймээс тэднийг “Монгол Улсын удирдах боловсон хүчний нөөц”-өөр бүртгэн авч, намын гишүүнчлэл харгалзахгүйгээр яам, агентлаг, аймаг, нийслэл дүүргийн бүх шатны удирдах албан тушаалд томилон ажиллуулна. Энэ нь өөрсдийнхөө дундахь шилдэг хүмүүсээ шударгаар тодруулан, улс эх орноо удирдуулахыг мөрөөддөг ард түмний хүслийн биелэл болно.

Нөгөө талаас өнөөгийн тогтолцоонд байдаг шиг манай намын хүнүү, хүний намынх уу, нам бус уу гэдгээс үл хамааран Монгол Улс хүн хүчнийхээ нөөцийг бүрэн ашигааж, улс эх орноо хөгжүүлэх, ард түмнээ сайн сайхан амьдралд хүргэх зорилгод хүний хү-чин зүйлийн нөлөөг бүрэн ашшлах боломжийг бүрдүүлж байгаагаараа энэ тогтолцоо онцгой давуу талтай юм.

Улс эх орноо хөгжүүлэх, ард түмнээ амгалан энх, төвшин жаргалгай амьдруулах үүрэг хүлээсэн нэгдмэл зорилго бүхий аль ч талаараа шигшмэл төрийн түшээд УИХ-д бие биенийхээ эсрэг сөрөг хүчин болж ажиллах огтын шаардлага гарахгүй.

УИХ-ын гишүүд аливаа асуудлыг хэлэлцэхдээ санал хуваагдаж, үзэл бодлын зөрөөтэй бүлэг фракцууц үүсч болох боловч ийм бүлгүүдийн маргаан нь намаа хамгаалсан, намын эрх ашгийн төлөөх тэмцэл бус, тухайн асуудлын үнэнийг олж шийдэх гэсэн ажил хэрэгч мэтгэлцээн байх тул ямар ч тохиолдолд улс орон, ард түмэнд өгөөжтэй байна.

Таньдаг хүмүүсийнхээ хүрээллээс олон талын шалгуураар шигшигдэн сонгогдсон хүмүүс аливаа асуудалд зөв байр сууринаас хандах төлөвшилтэй, хээл хахууль мэтийг өгсөн ч авахгүй байж чадах ёс зүйтэй, аливаа муу зүйлийн нөлөөнд автахгүй бат тогтсон байр суурьтай байх тул өнөөгийн албан тушаалтнуудтай холбогдон яригддаг олон муу үг, үйл маргагдана. Үүгээр төр цэвэршин түмэн олон төр засагтаа штэн сүсэлдэг болж Монгол Улс батжин бэхжинэ. Үүнд энэ тогтолцооны хэтийн ач холбогдол оршиж байгаа болно.

\Эрхэм уншигч авхай Таныг энэхүү бичвэрт өгүүлсэн санааг өөр өөрийнхөө сум, хороо, багтаа хэрэгжүүлж байна гэж нутгийнхаа таньдаг, шилдэг хүмүүсийн жишээн дээр ургуулан бодож, сэтгэлдээ өрсөлдүүлэн үзэж, санал бодлоо солилцохыг хүсъе.

Доктор,Физикч,хуульч Рэгжийбуугийн Нямдорж

Нийслэлд энэ сарын нэгдүгээр долоо хоногт хонины ястай нэг килограмм мах дунджаар 6620 төгрөг, үхрийн ястай мах нэг килограмм нь дунджаар 8285 төгрөгийн үнэтэй байна.

Эйнштейний тархи

Их засаг олон улсын их сургуулийн оюутан Нарансолонго” хэмээн өөрийгөө танилцуулж бага насны хүүхдийг залилсан хэрэг өчигдөр цагдаагийн байгууллагад бүртгэгджээ.

Тээврийн прокурорын газрын хяналтын прокурор Х.Тамир, Тагнуулын ерөнхий газрын Мөрдөн байцаах хэлтэст ажиллаж байсан Б.Амарбаясгалан нарын таван хүнд холбогдох хэрэг шүүхэд шилжээд байгаа.

Цаг уурын байгууллагаас ирүүлсэн мэдээллээр 2016 оны 06 дугаар сарын 08-ны өдөр Улаанбаатар хот, Булган, Дорноговь, Дундговь, Сэлэнгэ, Төв аймгийн нутгаар, 9-11-нд зүүн аймгуудын нутгаар усархаг бороо үргэлжлэн орж, сэрүүсэх төлөв гарчээ.

Усархаг бороо орох үеэр голуудын усны түвшин огцом нэмэгдсэнээс иргэд усанд осолдох, автомашин усанд саатах, айл өрх, аж ахуйн нэгж, байгууллага усанд автах зэрэг хүндрэл гардаг.

Иймд үер, усны аюулд өртөхөөс болгоомжилж, бага насны хүүхдийг хараа хяналттай байлгах, гол ус үерлэж болзошгүй үед иргэд, малчид тээврийн хэрэгслийн жолооч нар баталгаатай гарам, гарц, гүүрээр зорчихыг анхааруулж байна.

Гол мөрөн үерлэсэн үед иргэд явганаар болон мотоцикл, мориор, автомашинтай ус гатласнаас усанд живэх, амь насаа алдах тохиолдол гардгийг Онцгой байдлын ерөнхий газраас сэрэмжлүүлж байна.

Архангай аймгийн Цэцэрлэг хотоос Тосонцэнгэлийн улсын чанартай авто замын 210 километрт байрлах Тариат сумын ”Тэрхийн голын гүүр”-нд гэнэтийн эвдрэл үүссэн билээ.