Банк бус санхүүгийн салбарын нийт зээлийн өрийн үлдэгдэл 2017 оны хоёрдугаар улиралд 554.9 тэрбум төгрөг болж оны эхнийхээс 76.7 тэрбум, өмнөх оны мөн үеийнхээс 142.9 тэрбум төгрөгөөр өссөн байна. Нийт зээлийн өрийн үлдэгдлийн 81.1 хувийг хэвийн зээл, 5.9 хувийг хугацаа хэтэрсэн зээл эзэлсэн бол 13 хувь нь буюу 72.2 тэрбум төгрөгийн зээл чанаргүй байна. Чанаргүй зээлийн хэмжээ оны эхнийхээс 21.5 хувиар, өмнөх оны мөн үеийнхээс 47 хувиар өсжээ.

Зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх тусгай зөвшөөрөлтэй нийт 480 ББСБ-уудын зээлийн сарын жигнэсэн дундаж хүү 3.5 хувь болж өмнөх улирлынхаас 0.6 пунктээр буурсан байна.

Нийслэлийн хэмжээнд өнөөдрийн байдлаар хоёр дүүрэгт хүн мал амьтны гоц халдварт өвчин бүртгэгдээд байгаа билээ. Үүнтэй холбогдуулан Баянзүрх дүүргийн Онцгой комисс, Онцгой байдлын хэлтсээс дүүргийн нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулж буй мал эмнэлэгүүдтэй хамтран хүн мал амьтны гоц халдварт шүлхий өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх тарилгыг хийж эхлээд байна.

Баянзүрх дүүргийн хувьд урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээ сайн авсан тул одоогоор шүлхий өвчний тохиолдол бүртгэгдээгүй байгааг албаны эх сурвалж мэдээллээ. Энэ жилийн хувьд дүүргийн нутаг дэвсгэрт байгаа 22 орчим мянган үхэрт урьдчилан сэргийлэх тарилга хийхээр төлөвлөж байгаа юм. Иймд иргэдийг шүлхий өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх тарилгад идэвхтэй оролцож уриаллаа хэмээн Баянзүрх дүүргийн ЗДТГ-ын Хэвлэл мэдээллийн албанаас мэдээллээ.

Монгол Улсын Их Хурлын дарга М.Энхболд Улаанбаатар хотноо зохион байгуулагдаж буй “Монгол-Оросын хамтын ажиллагаа-2017” чуулга уулзалтад оролцож буй ОХУ-ын Холбооны хурлын Холбооны зөвлөлийн Эдийн засгийн бодлогын байнгын хорооны нэгдүгээр орлогч дарга Сергей Вячеславович Калашников тэргүүтэй төлөөлөгчдийг хүлээн авч уулзлаа.

Уулзалтын эхэнд УИХ-ын дарга М.Энхболд Монгол, ОХУ-ын харилцаа, хамтын ажиллагаа Стратегийн түншлэлийн түвшинд амжилттай хөгжиж буйг тэмдэглээд, олон зууны түүхтэй энэхүү найрсаг харилцааг бид гадаад бодлогынхоо тэргүүлэх чиглэл хэмээн үздэг хэмээн онцоллоо.

Тэрбээр “Монгол, Оросын хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 95 жилийн ойн хүрээнд 2016 онд Стратегийн түншлэлийн Дунд хугацааны хөтөлбөрт хоёр тал гарын үсэг зурсан. Энэхүү хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд Та бүхний оролцож байгаа чуулга уулзалт чухал үүрэг гүйцэтгэнэ гэдэгт итгэлтэй байна” гэв.



Түүнчлэн хууль тогтоох байгууллагуудын хамтын ажиллагаанд сэтгэл хангалуун байдгаа тэмдэглээд “Санасан хэмжээнд төдийлэн хүрэхгүй байгаа худалдаа, эдийн засгийн хамтын ажиллагааг өргөжүүлэн хөгжүүлэхэд хууль, эрх зүйн орчныг боловсронгуй болгох нь нэн чухал юм. Хоёр орны хууль тогтоох байгууллагууд энэ чиглэлээр хамтран ажиллаж, хил, гааль, татвар, тээврийн зэрэг зарим салбарын тулгамдсан асуудлуудыг шийдвэрлэхэд хүчин чармайлт тавих ёстой. Мөн хил орчмын бүс нутаг, байгууллагуудын хамтын ажиллагааг өргөтгөх, үүссэн асуудлуудыг цаг алдалгүй шийдвэрлэж байх нь харилцааг идэвхжүүлэхэд чухал түлхэц болно” хэмээн тэмдэглэлээ.

Ноён С.В.Калашников үгийнхээ эхэнд ОХУ-ын Холбооны хурлын Холбооны зөвлөлийн дарга В.И.Матвиенко, Төрийн Думын дарга В.В.Володин нарын чин сэтгэлийн мэндчилгээг УИХ-ын дарга М.Энхболдод уламжиллаа.

Тэрбээр парламент хоорондын хамтын ажиллагаанд хоёр улсын хууль тогтоох байгууллага дахь Бүлгүүд чухал үүрэг гүйцэтгэж байгааг онцлоод, ”Өнгөрсөн онд ОХУ-ын Холбооны хурал, Монгол Улсын Их Хурлын парламентын бүлгүүд Новосибирск хотноо хамтарсан хуралдаан хийж, үйл ажиллагааны зорилго, төлөвлөгөөгөө хэлэлцэж, энэ механизмыг цаашид тогтвортой ажиллуулах нь зүйтэй гэж үзсэн. Дэлхийн улс орнуудын парламентын бүлгийн практикт ийм механизм байдаггүй ч манай хоёр бүлгийн энэ харилцаа бүхий л салбарын хамтын ажиллагааг үр ашигтай, тогтвортой өргөжүүлэн хөгжүүлэхэд нэн чухал үүрэг гүйцэтгэнэ гэдэгт эргэлзэхгүй байна” гэлээ.



Ноён С.В.Калашников хил орчмын бүс нутгийн хамтын ажиллагаа чухал гэдэгт УИХ-ын даргатай санал нэг байгаагаа тэмдэглээд ОХУ-ын Монгол Улстай хийж буй худалдаа, эдийн засгийн хамтын ажиллагааны 70 хувь нь хил орчмын 60 орчим муж, хотод хамаарч байгаа юм. Тиймээс илүү үр ашигтай, нягт хамтран ажиллахад нь бид анхаарлаа хандуулах ёстой. ОХУ, Монгол Улсын Засгийн газар хоорондын комиссын хүрээнд бүс нутгийн дэд комисс ажилладаг. Тус комиссын үйл ажиллагаанд хяналт тавьж, дэмжин өргөжүүлэх нь та бидний үүрэг юм гэж онцоллоо.

Уулзалтын төгсгөлд УИХ-ын дарга М.Энхболд “Стратегийн түншлэлийн Дунд хугацааны хөтөлбөр бол бидний хамтын ажиллагааны ойрын 5 жилийн чиг баримжаа, стратегийн зорилт юм. Тиймээс энэ хөтөлбөрийг бүрэн дүүрэн хэрэгжүүлэх талаар хууль тогтоох байгууллагууд Засгийн газартаа шаардлага тавьж, дэмжин ажиллах нь зүйтэй” хэмээн онцлоод, ОХУ-ын Холбооны хурлын Холбооны зөвлөлийн дарга, хатагтай В.И.Матвиенко, Төрийн Думын дарга, ноён В.В.Володин нарт мэндчилгээ дэвшүүлэв.

Уулзалтад ОХУ-аас Монгол Улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд И.К.Азизов, ОХУ-ын Холбооны зөвлөлийн Байгалийн баялгийн ашиглалт, хөдөө аж ахуйн үйлдвэрлэлийн байнгын хорооны орлогч дарга С.М.Жиряков, Холбооны зөвлөлийн Олон улсын харилцааны байнгын хорооны гишүүн Р.Н.Зинуров, ОХУ-ын Барилга, орон сууц, нийтийн аж ахуйн орлогч сайд А.В.Чибис, УИХ-ын гишүүн, УИХ дахь Монгол, Оросын парламентын бүлгийн дэд дарга Б.Энх-Амгалан нарын зэрэг албаны хүмүүс байлцав гэж УИХ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээлэв.

Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын Орон нутгийн удирдлага, зохицуулалтын газраас “Хот, тосгоны тулгамдсан асуудал” сэдэвт хэлэлцүүлгийг Сэлэнгэ аймгийн Мандал сумын Түнхэл тосгонд зохион байгууллаа. Хэлэлцүүлэгт УИХ-ын Төрийн байгуулалтын байнгын хороо, Хууль зүйн яам, Барилга хот байгуулалтын яамны төлөөлөл, аймгийн Засаг даргын тамгын газрын дарга нар, Тосгоны захирагчид, НЗДТГ-ын Төвлөрлийг сааруулах бодлогын дэмжлэг төслийн баг, ХБНГУ-ын Конрад Аденаурын сангийн төлөөлөл оролцлоо.

Хот, тосгоны удирдлагын тогтолцоо, тулгамдсан асуудал сэдвээр ЗГХЭГ-ын ахлах референт П.Зоригтбаатар, Хот, тосгоны өнөөгийн байдал тулгамдсан асуудал сэдвээр Сэлэнгэ аймгийн Шаамар сумын Дулаанхаан тосгоны захирагч Ж.Ганболд, Дүүрэг дэх тосгоны асуудал сэдвээр НЗДТГ-ын мэргэжилтэн С.Энхжаргал нар тус тус илтгэл тавьж хэлэлцүүллээ.



Хэлэлцүүлэгт оролцогчдын санал, шүүмжлэлийг нэгтгэж УИХ-ын Төрийн байгуулалтын байнгын хорооноос явуулж буй Монгол Улсын Үндсэн хуульд оруулах нэмэлт, өөрчлөлтийн төсөлд санал оруулна.

Улсын хэмжээнд 18 тосгон байгаагаас хамгийн олон нь буюу 6 нь Сэлэнгэ аймагт байна. Тосгоны захирагчид иргэддээ төрийн үйлчилгээг хүргэж ажиллахад цөөнгүй хүндрэл тулгардаг гэлээ. Тосгоны бие даасан хараат бус байдал хуулинд тодорхой тусгагдаагүй нь оршин суугчдын нутгийн удирдлага дахь оролцоог хумигдмал байдалд байлгадаг. Хот тосгоны эрхзүйн байдлын тухай хууль, Засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж, түүний удирдлагын тухай хуулиудын дагуу ажил үүргээ гүйцэтгэхэд зөрчил үүсдэг зэргийг ч орон нутгийн удирдлагууд хэлж байв.

Хан-Уул дүүргийн Засаг даргын 2017-2020 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөртөө “Эко дүүрэг-Ногоон хөгжил” зорилтыг тусгасан. Тус зорилтынхоо хүрээнд “Хоггүй Хороо” хоёр сарын аяныг Хан-Уул дүүргийн Засаг даргын Тамгын газрын Тохижилт, нийтийн аж ахуйн хэлтэс амжилттай зохион байгуулаад явж байна.

“Хоггүй Хороо” хоёр сарын аяны хүрээнд 2017 оны наймдугаар сарын 30-ны өдөр бүх нийтийн их цэвэрлэгээг зохион байгууллаа. Их цэвэрлэгээнд дүүргийн нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа эрхэлж байгаа Хороод, СӨХ, Аж ахуйн нэгж, байгууллага, иргэд, Ерөнхий боловсролын сургууль, Цэцэрлэг, Төрийн болон төрийн өмчид газруудын ажилтан албан хаагчид идэвхитэй хамрагдлаа. Бүх нийтийн их цэвэрлэгээ хийх тухай албан тоот, удирдамж, цэвэрлэгээний газрын байршлыг хүргүүлэн аж ахуйн нэгж байгууллага иргэдийг хамруулан гаднах орчны цэвэрлэгээг хийлгэж, хяналт тавьж, дүүргийн нийтийн эзэмшлийн зам талбай болон орон сууц хорооллын дундах туслах зам, үйлдвэр хэсгийн туслах замуудын хог хаягдлыг бүрэн цэвэрлэлээ.

Нийт 945180 м2 талбайг хамруулан цэвэрлэж, 14 рейсээр 21.5 тонн хогийг ачиж, Морингийн давааны төвлөрсөн хогийн цэгт тээвэрлэлээ гэж Хан-Уул дүүргийн ЗДТГ-аас мэдээллээ.

Монгол Улсын Тод манлай уяач, Монголын үр тариа эрхлэгчдийн газар тариалан холбооны ерөнхийлөгч Л.Цандэлэг тэргүүтэй уяачид охин хоргоосон талаарх мэдээлэл олон нийтийн сүлжээнд тархаж, шуугиан дэгдээгээд байгаа билээ.

УИХ дахь АН-ын бүлгийн хуралдаан дуусчээ. Бүлэг

​НИТХ өнөөдөр хуралдаж НИТХ-ын даргыг сонгох асуудлыг хэлэлцэх байсан боловч хуралдаан хойшилжээ.



Учир нь НИТХ дахь МАН-ын бүлгээс дахин долоо хоногийн завсарлага авах хүсэлт гаргасан юм. Ингэснээр ирэх даваа гараг буюу аравдугаар сарын 9-ний 10:00 цаг хүртэл хуралдаан хойшлууллаа.

ЗХУ-ын гавьяат дасгалжуулагч, Якутын нэрт дасгалжуулагч Дмитрий Коркиний нэрэмжит эрэгтэйчүүдийн олон улсын уламжлалт тэмцээн есдүгээр сарын 30-наас аравдугаар сарын 1-нд ОХУ-ын Сахагийн бүгд найрамдах улсын «Триумф» спортын ордонд боллоо. Нийт 44 мянган.ам.долларын шагналын сантай 10 дахь удаагийн тэмцээнд 26 орны 172 тамирчин найман жинд өрсөлдөв. Манай улсаас гавьяат дасгалжуулагч А.Цэдэнсодномын удирдлага дор З.Занабазар (57), Т.Түвшинтулга (61), Т.Тулга, А.Мөнх-Эрдэнэ (65), Э.Тэмүүлэн (70), З.Сумъяабазар (74), О.Үйтүмэн, Б.Нямбаяр (86), Б.Одсүрэн (97), М.Лхагвагэрэл, О.Мөнх-Эрдэнэ (125 кг) гэсэн 11 тамирчин хүч үзсэн юм. 86 кг-ын жинд Азийн АШТ-ий мөнгө, хүрэл, цэргийн спортын наадмын хүрэл медальт, цэргийн дэлхийн аварга, Иван Ярыгиний нэрэмжит “Алтан Гранпри”-гийн мөнгөн медальт, Үндэсний шигшээ баг, “Алдар” спорт хорооны тамирчин ОУХМ Оргодолын Үйтүмэн, 125 кг-д залуучуудын Азийн АШТ-ий мөнгө, “Монголиа Опен”, Дмитрий Миндиашвилигийн нэрэмжит ОУТ-ий хүрэл, Борис Будаевын нэрэмжит залуучуудын ОУТ-ий хошой мөнгөн медальт, Үндэсний шигшээ баг, “Аварга” сургуулийн тамирчин Мөнхтөрийн Лхагвагэрэл нар хүрэл медаль хүртэв. Тэд Дмитрий Коркинийн нэрэмжит тэмцээнээс Монголын бөхчүүдийн 24, 25 дахь медалийг (нийт 3 алт, 4 мөнгө, 18 хүрэл хүртсэн) эх орондоо авчирлаа.
О.Үйтүмэн Израилийн Дмитрий Фурман, Туркийн Габер Демирташ нарыг ялсан ч хагас шигшээд “Москва-2010” ДАШТ-ий хүрэл медальт, 2009 оны Евопын аварга Хойд Осетийн 35 настай хашир туршлагатай бөх Сослан Кцоевтой тун тэнцүүхэн барилдаж 3:4-өөр ялагдав. Хүрэл медалийн төлөөх барилдаанд нутаг нэгт ОУХМ Б.Нямбаярыг цэвэр ялснаар долоо хоногийн өмнө Кемеровод болсон “Шахтерская Слава” тэмцээний хүрэл медалиа Якутад ихэрлүүлэв.
Өсч яваа залуу тамирчин М.Лхагвагэрэл шөвгийн наймд 23 хүртэлх насны ЕАШТ-ий хүрэл медальт Хойд Осетийн Виталий Голоевт ялагдсан. Улмаар хүрэл медалийн төлөөх барилдаанд энэ жилийн Буриадын Ерөнхийлөгчийн нэрэмжит ОУТ болон ОХУ-ын АШТ-ий хүрэл медальт Буриадын Цыбик Максаровтой барилдах байсан ч өрсөлдөгч нь бэртлийн улмаас дэвжээнд гарч ирээгүй.

2012 онд Багахангай дүүргийн 10 ортой Эрүүл мэндийн төвийн барилгыг Нийслэлийн мэргэжлийн хяналтын газраас цаашид үйл ажиллагаа явуулах боломжгүй гэсэн дүгнэлт гарсан учир НИТХ-ын төлөөлөгч болон Дүүргийн удирдлагууд холбогдох байгууллагад уламжилж ажилласны үр дүнд Нийслэл дүүргийн Засаг даргын 2016-2020 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрт “40 ортой эмнэлэг барих” 3 тэрбум 39 сая төгрөгийн ажил тусгагдсан бөгөөд 2017 онд нийслэлийн хөрөнгө оруулалтаар 1 тэрбум төгрөгийн барилгын ажил эхлүүлээд байна.

Уг ажлын тендэрийг 2017 оны 07–р сарын 13-нд зарлаж гүйцэтгэгчээр “Тэргүүн чансаа” ХХК шалгарсанаар барилгын шав тавих ёслолын ажиллагаа 2017 оны 09 дүгээр сарын 30-ны өдөр Багахангай дүүрэгт зохион байгуулагдлаа.

Уг арга хэмжээнд:

Нийслэлийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлын төлөөлөгч Б.Батнасан

Дүүргийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлын дарга Х.Цогцэцэг

Дүүргийн Засаг дарга С.Эрдэнэбаяр

Засаг даргын эдийн засаг, нийгмийн хөгжлийн асуудал хариуцсан орлогч Б.Болормаа

Засаг даргын Тамгын газрын дарга Э.Эрдэнэтуяа

Эрүүл мэндийн төвийн дарга Х.Ганбат

“Тэргүүн чансаа” компаний гүйцэтгэх захирал Б.Ундрахбаяр

Дүүргийн ИТХ-ын төлөөлөгчид болон холбогдох албаны хүмүүс, иргэд оролцлоо.

40 ортой эмнэлэг нь дотор, мэдрэл уламжлалтын 20, хүүхдийн 10, халдвартын тусгаарлах 5, төрөх эмэгтэйчүүдийн 5 ортой, мэс засал, сэхээн амьдруулах, төрөх өрөө, комьпютер томографик, рентген лаборатори зэрэг тусгай тоноглол, стандарт шаардлагад нийцсэн орчин үеийн зохион байгуулалттайгаар баригдах юм.

Энэхүү эмнэлэг нь баригдсанаар зэргэлдээх сумдууд болон дүүргийн хүн амд эрүүл мэндийн үйлчилгээг аюулгүй орчинд хурдан шуурхай стандартын дагуу тэгш хүртээмжтэй хүргэх, орчин үеийн тоног төхөөрөмжөөр үйлчлэх нөхцөл боломж бүрдэх юм.

2017-2018 оны хичээлийн жилд бага насны хүүхдийг зам тээврийн осол, гэмтлээс урьдчилан сэргийлэх, Замын хөдөлгөөний дүрмийг хүүхэд нэг бүрт таниулж, багаасаа зөв дадал зуршилтай ирээдүйн иргэн болгон төлөвшүүлэх зорилгоор Замын цагдаагийн алба, “Монголын сургуулийн өмнөх боловсрол хөгжлийн төв” ТББ хамтран бага насны хүүхдийн нас, сэтгэхүйн онцлогт тохирсон “Би өөрөө” сэтгүүлийг 2-4 нас, 4-6 нас гэсэн ангиллаар хэвлэн гаргаж байна.

Уг сэтгүүл нь бага насны хүүхдэд танин мэдэхүйн болон замын хөдөлгөөний дүрмийн анхан шатны мэдлэг олгох, тэдэнд зөв дадал хэвшүүлэх, замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай мэдээ мэдээллийг хүргэх, эцэг эх, асран хамгаалагчдын үүрэг, сахилга хариуцлагыг дээшлүүлэх, хүүхдийг зам тээврийн гэмт хэрэг, ослоос урьдчилан сэргийлэхэд чухал ач холбогдолтой юм.

Сэтгүүлийн нээлтийн үйл ажиллагааг Чингэлтэй дүүргийн Тэргүүний 33 дугаар цэцэрлэгт зохион байгуулсан бөгөөд нийт суралцагч хүүхдүүдэд “Би өөрөө” сэтгүүл тараан замын хөдөлгөөнд аюулгүй, зөв оролцох талаар сургалт зохин байгууллаа гэж Замын цагдаагийн албаны Урьдчилан сэргийлэх хэлтсээс мэдээлэв.

НҮБ-ын “Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүмүүсийн эрхийн тухай конвенц”-ийн 9 дүгээр зүйл “Хүртээмж” бүлэгт Мэдээлэл, харилцаа холбооны үйлчилгээ, технологи нь хот хөдөө хаана ч нийтэд хүртээмжтэй байхад чиглэсэн зохих арга хэмжээг авах тухай заасан байдаг.

Ази, номхон далайн бүс нутаг дахь Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн “ЭРХИЙГ БОДИТ БОЛГОЁ” Инчоны стратегийн Зорилго 3-д “Мэдээлэл, харилцаа холбооны хүртээмж ба ашиглах нөхцөлийг сайжруулах” зорилтын хүрээнд 2017 оны 05 сарын 01-ний өдөр үндэсний хэмжээнд хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхэд, залуусын дунд “Мэдээллийн технологийн сорил-Монгол” улсын уралдааныг анх удаа Сэргээн Засалт, Сургалт Үйлдвэрлэлийн Төв зохион байгуулсан билээ.

Уг тэмцээнд оролцогчдоос шалгарсан Г.Цолмон-Од, Б.Отгон-Эрдэнэ, Т.Төгсжаргал, А.Лхамсүрэн нар нь 2017 оны 09 сарын 17-ны өдрөөс 20-ны өдрүүдэд Бүгд Найрамдах Вьетнам улсад зохион байгуулагдсан олон улсын “GLOBAL IT CHALLENGE-2017” тэмцээнд амжилттай оролцоод эх орондоо ирлээ.

“GLOBAL IT CHALLENGE-2017” мэдээллийн технологийн уралдаанд Ази, Номхон далайн бүсийн 17 орны 25 багийн нийт 230 гаруй хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхэд, залуучууд оролцож өрсөлдсөн ба манай баг тамирчид өөрсдийн ур чадвар, авьяас, мэдлэгээ дайчлан амжилттай оролцож алт, мөнгөн медалиуд хүртлээ.

Дашрамд дуулгахад тус олон улсын тэмцээний зохион байгуулагчдын зүгээс Монгол Улсын Засгийн газарт хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхэд, залуусын дунд “Мэдээллийн технологийн сорил-Монгол” улсын уралдааныг анх удаа зохион байгуулсанд нь тусгайлан баяр хүргэж талархал дэвшүүлжээ

Манай багийн гаргасан амжилтыг дурдвал:

Монголоос оролцогч Г. Цолмон-Од тэмцээний Ганцаарчилсан төрөл болох е-Tool challenge-д тэргүүн байр буюу алтан медаль, e-Life Map challenge-д дэд байр буюу мөнгөн медаль тус тус хүртлээ.
Багийн төрөлд Монголын баг амжилттай оролцож, тусгай байрын шагнал хүртлээ.
Багийг тэргүүлж явсан МБУЧОС-ийн эрхлэгч Б.Алтмаагийн “Мэдээллийн технологийн уралдааныг эх орондоо зохион байгуулсан туршлага” илтгэл “BEST PRACTICE” илтгэлээр шалгарлаа.
Багийн нийт гишүүдэд халуун баяр хүргэхийн хамт хүүхэд залуусаа бэлтгэн, дадлагажуулж ажилласан МБУЧОС-ийн багш Л.Отгон түүнчлэн СЗСҮТ-ийн нийт хамт олонд Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яамнаас талархал илэрхийлье.

Эрхэм УИХ-ын дарга аа,

Улсын Их Хурлын эрхэм гишүүд ээ,

Хүндэт зочид оо,

Энэ удаагийн Улсын Их Хурлын намрын ээлжит чуулган нийгэм эдийн засгийн маш олон тулгамдсан асуудлыг шийдвэрлэж, урьд хожид байгаагүйгээр ажил хэрэгч байх, зөв шуурхай шийдвэрүүдийг цаг алдахгүй гаргах учиртай үед болж байгаагаараа онцлог. Тийм учраас би элдэв оршил, тайлбараас зайлсхийн шууд гол асуудлууд руу орж яръя

Эрхэм гишүүд ээ,

Цаг алдалгүй шийдвэрлэх эн тэргүүний ажил бол Засгийн газрыг богино хугацаанд эмхлэн байгуулж, ажилд нь шуурхай оруулах асуудал болоод байна. Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн хувьд би шинэ Засгийн газартай улс төржилтгүй, бодитой хамтран ажиллах, улс орны өмнө тулгамдсан асуудлуудыг хамтдаа даван туулах эрмэлзэлтэй байна.

Хэдийгээр 2017 онд эдийн засаг 5.3 хувийн өсөлттэй гарахаар таамаглал байгаа ч улс орны эдийн засаг, санхүүгийн төлөв муу байна. Зөвхөн нүүрсний үнээс үүдсэн өрөөсгөл өсөлт нь нийт эдийн засагтаа төдийлөн дэм болохгүй байгаа нь багш, эмч нарын цалингаа нэмүүлэх шаардлагаас тодорхой харагдаж байна. Ирэх жил төлөх ёстой, хүлээгдэж байгаа гадаад зээлийн төлбөрүүд гэх мэт санхүүгийн асуудлууд олон байна. ОУВС-тай хамтарч ажиллах нь энэ цаг үедээ нэмэртэй байж болох ч үүн дээр бид үндэсний онцлогт тохирсон шийдэл, үндэсний эрх ашгийг эн тэргүүнд бодолцсон заалтууд оруулж чадаж байгаа юу гэдгээ бодох хэрэгтэй. Өнөөдрийг хүртэл Монголын улстөрчдийн гаргаж ирсэн гол алдаа нь гадныхны дэмжлэг, тусламж, зөвлөгөөг үндэсний онцлогт тохируулалгүй сохроор хуулбарлах, үг дуугүй даган биелүүлэхдээ үндэснийхээ язгуур эрх ашигт яв цав тохируулалгүй явж ирсэнд л байгааг энд сануулж хэлмээр байна. ОУВС-гийн тулгасан болзлуудаас жишээ нь, малыг барьцаа хөрөнгөд тооцохгүй гэдэг бол Монголын онцлогийг яавч тусгаагүй, тооцоогүй зүйл мөн. Нүүдэлчин монголчуудын хувьд хэдэн мянган жилийн турш таван хошуу мал нь л үндсэн хөрөнгө болж ирсэн. Гэтэл тэрийг нь барьцаа биш гэж үзвэл малчид юугаараа зээл авах болж байна. Хүүхдийн мөнгийг халамжтай зүйрлэж байна. Цөөн хүн амтай Монголын хувьд энэ нь огт өөр зорилготой, аль ч Засгийн газар, намын үед хүн амаа өсгөх тууштай бодлого болгон хэлбэрэлтгүй мөрдөх хэрэгтэй. Гэх мэтээр ОУВС-гийн болзол дунд бодох зүйл цөөнгүй харагдсаныг УИХ хэлэлцэн шийдвэрлэхдээ Монголын эрх ашгийг тэргүүнд нь эрэмбэлээрэй.

Ирэх оны төсвийг УИХ-ын намрын чуулганаар маш бодитой, ажил хэрэгчээр хэлэлцэж эдийн засагт эерэг дохио өгөхөөр алдагдалгүй, чамбай төсөв батлахыг цаг хугацаа биднээс шаардаж байна. Улсын төсөв эдийн засагтаа эерэг дохио өгнө гэдэгт би төрөөс хувийн сектороо дэмжих гэж л ойлгож байна. Төрийн болон орон нутгийн хөрөнгөөр бараа үйлчилгээ худалдан авах хуульд орсон нааштай өөрчлөлтийг Засгийн газар түүний харьяа байгууллагууд чанд мөрдөж ажиллавал дотоодын үйлдвэрлэл, үйлчилгээг чамлахааргүй хэмжээнд дэмжих боломж бий.

2015 онд үндэсний үйлдвэрлэлээ дэмжих хуулийг баталж улс, орон нутгийн төсөв, төрийн болон орон нутгийн өмчит үйлдвэрүүд Монголд үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүнийг худалдан авах, Монголын компани, иргэдийн үйлчилгээг тэргүүн ээлжинд авах “Үйлдвэрлэлийг дэмжих хууль”-ийг 2015 онд баталснаас хойш бодитоор хэрэгжсэнгүй. Энэ хууль болон цуг өөрчлөлт орсон “Төрийн болон орон нутгийн хөрөнгөөр бараа, ажил үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийг” хэрэгжүүлж чадвал сургууль, цэцэрлэгийн хүүхдийн хоолны 105 тэрбум төгрөг гэхэд л дотоодын хүнс үйлдвэрлэгчдийг дэмжих мөнгө, тэр хэмжээгээр ажлын байр, цалин болж очих болно. Цэргийн дүрэмт хувцас, гутал, томоохон үйлдвэр аж ахуйн нэгжийн ажлын хувцас, сурагчийн дүрэмт хувцас зэрэг дотооддоо үйлдвэрлэж болоод байгаа барааг гадаадаас авсан албан тушаалтанд хатуу хариуцлага тооцдог болох хэрэгтэй. Цэрэг, цагдаа, шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газрын албан хаагчид гэхэд 50 мянга, уул уурхайд ажиллагчид 20 мянга, барилгын ажилчид 40 гаруй мянган хос ажлын гутал жил бүр өмсдөг. Эдгээр байгууллага дотооддоо үйлдвэрлэсэн ажлын гутал худалдан авахад энэ нь эцсийн дүндээ гутлын үйлдвэр, арьс ширний үйлдвэр цаашилбал малчдыг дэмжих мөнгөн урсгал болно. Арьс, нэхий зарагдахгүй байна, хямд байна гэж бачимдах шаардлага малчдад алга болно. Саяхан та бүхэн нэхийний үнэ хэд болсныг мэдэж байгаа. 500 төгрөг болсон. Өнөөдөр бид жилдээ 10 орчим сая ширхэг хонины нэхий, үхрийн ширийг гадагш түүхийгээр нь гаргаж байна. Хэрэв бид боловсруулах үйлдвэр барих юм бол ширхэг арьс тутам нь 300 ам.доллартай тэнцэх нэмүү өртөг бүтээх салбар байгаа юм. Хонины нэхий 500 төгрөг байхад гаднаас бид 1500 төгрөгөөр түргэн гоймон авч хэрэглэж байгаатай харьцуулах ёстой.

Хүнс болон хүнсний ногооны хувьд ч төрөөс байгаа боломжоороо дэмжиж, худалдан авалт хийх ёстой. Төрийн мэдлийн аж ахуйн нэгжүүд ажилчдын цайны газартаа Монголдоо үйлдвэрлэсэн хүнсний түүхий эдийг худалдан авдаг болох ёстой. Ингэж байж бид гарал үүсэл нь тодорхой, аюулгүй хүнс үйлдвэрлэл, хүнсний кластераа дэмжинэ. Тэрнээс бус дотоодын бүтээгдэхүүнээ хэрэглэхийн чухлыг ухуулсан сайхан үгс ажилд ямар ч нэмэргүй агаарт замхран алга болсоор байна. Шинээр байгуулагдах Засгийн газар уул уурхайн өрөөсгөл хамаарал түүнийг дагасан эрсдлийг бууруулж, эдийн засгаа олон тулгууртай болгох, хөдөө аж ахуй, газар тариалангийн экспортыг нэмэгдүүлэхэд анхаарна гэдэг итгэл найдвар бага боловч төрж байна. Энэ чиглэлээрх бүхий л хүчин чармайлтыг улсаараа, ард түмнээрээ дэмжихээс өөр арга байхгүй цаг үе ирснийг бүгд ухамсарлаж байгаа нь сайшаалтай.

Монголын эдийн засаг уул уурхайгаас хэт хамааралтай байгааг дээр дооргүй ярьдаг. Үндсэн хуулиар нийт ард түмнийх болохыг нь хуульчлан баталсан газрын баялгийг лиценз нэрээр цөөхөн гэр бүл завшсан нь эргээд улс төрд, нийгмийн шударга ёсонд хэт гажуудлуудыг авчирч байгааг яаралтай зогсоож, тэнцвэржүүлэх бодлогыг хэрэгжүүлэхгүй бол үндэсний эв нэгдэлд хортой тусахаар төлөв байдал ч үүсчээ. Ашигт малтмалын хуулиар гадаадынхан, цөөхөн эрх мэдэлтнүүд л газрын баялгийг эзэмших нөхцөлийг бүрдүүлсэн байгааг засъя. Улсын хөрөнгөөр хайгуул нь хийгдэж, нөөц нь тогтоогдсон ордыг хувийн компани, гадаадынхад найр тавьж өгдгийг болиулъё. Монголын ард түмэн өнгөрсөн хугацаанд уул уурхайд асар их найдлага тавьсан ч олигтой хожоогүй нь цаашид энэ байдлаараа үргэлжлүүлж болохгүй гэдгийн хамгийн том дохио !

Цаашид алт олборлолт, алтны уурхайд төр онцгой бодлого хэрэгжүүлэх, хяналтаа тогтоох ч шаардлага үүсч байна. Учир нь, алт бол онцгой метал. Төгрөгийн худалдан авах чадварыг тодорхойлогч учраас Монгол төр өөрийн мөнгөн тэмдэгтийн чадварыг өндөр байлгахын төлөө алтанд онцгой анхаарахаас аргагүй юм. Шинээр алтны хайгуулын болон ашиглалтын лиценз олгохыг зогсоож энэ салбарт төрийн эрх мэдлийг тогтоон, алт олборлогчдод бүх алтаа зөвхөн Монгол банкинд тушааж байх хатуу болзлыг тулгахгүй бол Монголын баялаг монголчууддаа өгөөж өгөлгүйгээр гадагшаа урссаар байна, монголчууд баялгийнхаа эзэн нь бус хохирогч нь болж үлдсээр л байх болно. Би ийм хуулийн өөрчлөлтийг удахгүй УИХ-д өргөн барина. Энэ бол дэлхийн улс орнуудад хэрэгжүүлдэг л бодлого. Манай хоёр хөрш ч алтан дээр төрийн онцгой эрх мэдлийг хэрэгжүүлдэг. Энэ бол хэн нэгний эрх ашиг бус нийт монголчуудын, Монголын санхүүгийн амин асуудал учраас элдэв эсэргүүцэл, мэдэмхийрлийг үл тоон Монголын төр алтаа бүрэн мэддэг, хянадаг болох нэн тэргүүний шаардлагатай.

Алтыг бүрэн хэмжээгээр мэдэлдээ авсны дараачаар бидэнд санхүүгийн үлэмж чадавхи үүсэх нь дамжиггүй. Ирэх жилийн төсвөөс эхлэн гадаадын валютын зээлээр зөвхөн экспортын буюу валютын орлого олох бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийг л санхүүжүүлж байх зарчмыг нэвтрүүлэх хэрэгтэй байна. Дэд бүтэц болон нийгмийн байгууламжууд зэрэг валютын урсгал татахгүй хөрөнгө оруулалтыг валютын зээлээр хийхийг бүрэн хориглох хэрэгтэй. Үүнийг тусгайлсан хууль гаргаж зохицуулах шаардлага үүсч байна.

Багш, эмч нар цалингаа нэмэгдүүлэхийг шаардаж байгаа нь байж боломгүй зүйл биш, зүй ёсны л шаардлага. Хэрвээ Үндсэн хуулийн 6 дугаар зүйлийн 1 дэх заалтыг төр хэрэгжүүлж газрын баялгийг нийт ард түмэнд хүртээмжтэй байлгах тогтвортой бодлого гаргаж, хэрэгжүүлэх аваас төсвөөс цалинждаг багш, эмч нарын цалинг үе шатттайгаар нэмэх боломж бий. Багш, эмч нарын цалинг нэг дор шийдвэрлэх боломж бололцоо байхгүй байлаа ч үе шаттайгаар нэмэх, орон сууцны хөнгөлөлттөй зээлд хамруулах зэргээр санхүүгийн хувьд дэмжих цөөнгүй арга байна.

“Байгалийн баялаг ард түмний мэдэлд” гэдэг Үндсэн хуулийн заалтыг хэрэгжүүлэлгүй явсан алдаагаа УИХ, Засгийн газар яаралтай залруулж, баялгийнхаа менежментийг иргэддээ ээлтэй болгон өөрчлөх замаар ард иргэдээ өрийн дарамтаас ангижруулах ёстой. Байгалийн баялгийн ноогдол ашгаар өртэй нь өрөө дарж, өргүй нь нэмэлт орлого болгох ёстой. Улс нь баялагтай байгаад иргэд нь өртэй байх аваас баялгийг ашиглах утга учир юунд байх юм бэ? Үндсэн хуулийн 6.1, 6.2-т харшилсан хуулиудыг үтэр түргэн залруулахад УИХ, шинээр байгуулагдах Засгийн газрыг хамтран ажиллана гэдэгт найдаж байгаа.

Засгийн газрын гишүүн, УИХ-ын гишүүн хүн өөрийн эзэмшилд байх тамхины үйлдвэрийг татвараас чөлөөлснөөр ирэх 3 жилд 60 тэрбум төгрөгийг татвараас бултуулахаар хуулийн заалт оруулан батлуулсан байгаа ганцхан жишээ гэхэд хэчнээн багшийн цалингийн нэмэгдлийг шийдэх мөнгө вэ?

Би энд Тамхины хяналтын тухай хуулийн 4 дүгээр зүйл – Тамхины талаар төрөөс баримтлах бодлогыг ноцтой зөрчсөн баримтыг дурдаж байна. Хуулийн “4.1.6 тамхи үйлдвэрлэгчийн үйл ажиллагаанд урамшуулал, татварын хөнгөлөлт болон бусад давуу тал олгохгүй байх; 4.1.7 тамхины хяналтын тухай хууль тогтоомжийг хэрэгжүүлэх үйл ажиллагаанд тамхи үйлдвэрлэгчтэй өмчийн хэлбэр харгалзахгүй адил тэгш хандах;” гэж заасныг өнгөрсөн Засгийн газар шууд зөрчиж өөрийн танхимын гишүүний импортолж байгаа тамхинд 5 хувийн татвар ногдуулах, бусад импортлогчдод 30 хувийн татвар ногдуулах журам баталсан байгаа юм. Энэ бол шударга ёс биш! Энэ бол илэрхий ашиг сонирхлын зөрчил. Үүнийг яаралтай засч, ижил нөхцөлөөр татвар ногдуулах ёстой. Эндээс олсон мөнгөө багш эмч нарын цалин, нийгмийн сайн сайханд зарцуулах ёстой.

Одоо байгуулагдах Засгийн газар энэ мэтийн ашиг сонирхлын зөрчлөөс ангид бүрдэх нь нийгмийн шаардлага юм. Уул уурхайн бизнес эрхэлдэг хүн Засгийн газарт сайд, төрийн бусад байгууллагуудад ажилд ордгийг хориглох хэрэгтэй. Өнөөдөр уул уурхайгаас цутгасан их мөнгө л улс төр, эдийн засаг, нийгмийн бүхий л салбарт шударга ёсыг алдагдуулан, хэм хэмжээг эвдэж байгаа нь нууц биш болжээ. Хамгийн том авлигын сүлжээ өнөөдөр уул уурхайгаар дамжин орж ирж байна.

Би шударга ёс алдагдсан ганцхан жишээ дурдлаа. Ийм байдал хууль, хяналтын салбарыг нөмөрчээ. Хуулийн байгууллагын ажилтнууд улс төржиж, хэн нэг улс төрчийн өрсөлдөгчдөө намнах хэрэгсэл нь болон хувирсан байна. Тэд олон нийтэд илэрхий болсон Монголын төрийг 60 тэрбум төгрөгөөр зах дээр бараа зардаг шиг арилжсан гэх “60 тэрбумын”, Монголын баялгийг гадагш нь гаргаад мөнгийг нь оруулж ирээгүй “Оффшорчдын” гэх мэт гэмт хэргүүдийг хэрэгсэхгүй болгон аргацаах, шалгаж байна хэмээн цаг авч байна. Гэтэл нөгөө талд нь нотлох баримтгүй, улс төржилтөөс үүдсэн хэргүүдийг сүр бадруулах, шүүхээр орж гэм буруутай нь тогтоогдоогүй байхад хэрэгтэн мэтээр зарлаж, улс төржүүлж байгаа нь энэ салбарт шударга ёс алдагдсаны нотолгоо гэж үзэхээс өөр арга алга. УИХ, шинээр байгуулагдах Засгийн газар эдгээр олон нийтэд илэрхий болсон дуулиант хэргүүдийг хурдан шуурхай шийдэхэд анхаарлаа хандуулах цаг болжээ. “60 тэрбумын” хэргийн гэрч нь тодорхой, үйлдэл нь тодорхой байхад яагаад эзэнгүй мэт сууж байгаа юм бэ? Авлигатай тэмцэх газрыг бид авлигатай тэмцэх гэж байгуулсан гэдгийг бас энд ирсэн зочдод анхааруулж хэлье.

Олон улсын Парламентын холбооны Парламентчдын Хүний эрхийн хорооноос Монголын хуулийн салбарт шударга ёс алдагдаж, эргэлзээтэй төлөв байдал үүсээд байгааг С.Зоригийн хэргийн явцтай танилцсаныхаа дараа 9 дүгээр сарын 14-ний өдөр Женевт анхааруулга мэдэгдэл хийжээ. 2017 оны 9 дүгээр сарын 11-13-ны өдрүүдэд Монголд ажилласан ОУПХ-ны төлөөлөгчид улс төрчийн аллагын хэрэг дээр Монголын хууль, шүүхийн байгууллагууд шударга шүүхийн олон улсын стандартад нийцэхгүй алдаатай шийдвэрүүд олонтаа гаргасан байна гэж мэдэгдэл хийсэн байна. Энэ өдөр мөн МоАХ-ны анхны тэргүүн С.Зоригийн амь үрэгдсэн эмгэнэлт өдөр. УИХ-ын гишүүд та бүхэн анхааралдаа авна биз ээ.

Монгол улсын Ерөнхийлөгчийн зүгээс хуулийн салбарт шударга ёс алдагдан, улстөржилт хэрээс хэтэрснийг болиулах, шударга ёсыг сэргээн тогтоохын төлөө онцгой анхаарч, хатуу тэмцэх болно гэдгийг энэ индэр дээрээс анхааруулж байна. Ард түмний захиалга, нийгмийн шаардлагыг биелүүлэх гэж би сонгогдсон. Энэ үүргээ биелүүлэхийн төлөө бүхнийг хийх болно.

Эрхэм гишүүд ээ, монголчууд аа

Айсуй хахир улирал, санхүүгийн хомсдолтой төлөв байдал та бидэнд харилцан ойлголцож, хамтран ажиллах замаар бэрхшээлийг даван туулахыг тулгаж байна. Улстөржилтийг таягдан хаяж, нийтийн эрх ашгийн төлөө шаргуу, шуурхай ажиллах, шийдлүүдийг цаг тухайд нь оновчтой гаргаж чадахгүй бол нийгмээрээ, нийтээрээ хохирон үлдэх хатуу нөхцөл бидэнд тулгараад байгааг хүн бүр ухамсарлаж эв эеийг эрхэмлэн, нийт нэгэн хүчийг нийлүүлэн зүтгэхийг уриалж байна.

Мөнх тэнгэр биднийг ивээг ! Баярлалаа

<iframe src=”https://www.facebook.com/plugins/video.php?href=https%3A%2F%2Fwww.facebook.com%2Fanbuleg%2Fvideos%2F1600392556666283%2F&show_text=0&width=560” width=”560” height=”315” style=”border:none;overflow:hidden” scrolling=”no” frameborder=”0” allowTransparency=”true” allowFullScreen=”true”></iframe>

Аливаа улсын нийслэлийн 90 хувь нь ногоон байгууламж байна гэсэн олон улсын стандарт байдаг юм байна. Гэтэл манай улсын нийслэл Улаанбаатар хотын ердөө тавхан хувь нь ногоон байгууламж байдаг гэсэн харамсалтай тоо бий. Тиймээс сүүлийн жилүүдэд нийслэл, дүүрэг, хороо шат шатандаа энэ асуудалд багагүй ач холбогдол өгч байгаа.

Тухайлбал, Хан-Уул дүүргийн Засаг дарга 2017-2020 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөртөө “Эко дүүрэг-Ногоон хөгжил” зорилтыг тусгаж, нийслэлийн өнгийг тодорхойлогч Хан-Уул дүүрэг нь “ЭКО ДҮҮРЭГ” болох зорилт дэвшүүлэн ажиллаж буй юм.

Тус ажлынхаа хүрээнд өнгөрсөн амралтын өдөр буюу 2017 оны 09 дүгээр сарын 30-ны өдөр “Мод тарих аян” өрнүүлж “Эко дүүрэг – Ногоон сургууль” хөтөлбөрийг хэрэгжүүллээ.

Дүүргийн Засаг дарга болон Хөдөө аж ахуйн их сургуулийн хамтран ажиллах санамж бичгийн хүрээнд ногоон байгууламжийг нэмэгдүүлэх, байгаль орчныг нөхөн сэргээх, байгаль орчноо хамгаалах үйлсэд хүн бүрийн оролцоог нэмэгдүүлэхэд оршиж нийт 10 төрлийн 1200 гаруй мод, бут сөөгийг тарилаа.

Мод тарих аянд Хан-Уул дүүргийн удирдлагууд, Засаг даргын Тамгын газрын хэлтэс албадын дарга, ажилтан албан хаагчид, Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын төлөөлөгчид болон Тэргүүлэгчдийн ажлын албаны ажилтан албан хаагчид бүрэн хамрагдаж идэвхитэй оролцлоо гэж НЗДТГ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ.

талбай

БНХАУ-ын Үндэсний баяр болон Намрын баяр энэ өдрүүдэд тохиож байна. Тиймээс өчигдрөөс эхлэн Монгол-Хятадын хилийн боомтууд амарсан.

УИХ-ын дарга М.Энхболд намрын чуулганы нээлтэд юуг онцлов

Танилц: Намрын чуулганы нээлтэд оролцсон гишүүдийн ирц

“Мөрөөдлийн театр”-ын уран бүтээлчдийн цоо шинэ уран бүтээл болох “Сошиал эвлүүлэг” шоу тоглолт өнгөрсөн хагас сайн өдөр нээлтээ хийлээ. Танхим дүүрэн үзэгч, халуун алга ташилтан дор үзэгч олонтойгоо уулзсан тус шоу тоглолт гэнэтийн бэлгээр дүүрэн байна.