-
2016 оны 8 сарын 29
Улсын Их Хурлын гишүүн, Нийгмийн бодлого, боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны байнгын хорооны дарга Л.Энх-Амгалан өнөөдөр /2016.08.29/ Азийн хөгжлийн банкны Монгол дахь Суурин төлөөлөгч Ёландо Фернандез Ломмен тэргүүтэй төлөөлөгчдийг хүлээн авч уулзав.
Уулзалтын эхэнд Азийн хөгжлийн банкны Монгол дахь Суурин төлөөлөгч Ёландо Фернандез Ломмен цаг гарган уулзаж буйд талархал илэрхийлээд Монгол Улсад Суурин төлөөлөгчөөр томилогдоод удаагүй байгаагаа дуулгав. Мөн тэрээр ирэх жилүүдэд хамтран ажиллах чиглэлийн талаар ярилцаж, санал солилцохын зэрэгцээ хэрэгжүүлэхээр зэхэж буй төсөл, хөтөлбөрийн талаар танилцуулав.
Тэрээр эхлээд Архангай, Хөвсгөл, Дорнод, Дархан, Ховд зэрэг зургаан аймагт хэрэгжүүлэхээр төлөвлөж буй “Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний оролцоог хангах үйлчилгээг сайжруулах” төслийн талаар танилцуулав. Хоёр хэсгээс бүрдэх уг төсөл хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдэд боловсрол, эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээг ойртуулах, ажил орлоготой болгоход чиглэгдэх аж.
Мөн хөдөө орон нутагт боловсролын салбарын урт хугацааны хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхээр төлөвлөжээ.
Улсын Их Хурлын гишүүн, Нийгмийн бодлого, боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны байнгын хорооны дарга Л.Энх-Амгалан хамтран ажиллах болсондоо баяртай байна гээд Улсын Их Хурлын ээлжит бус чуулганы үйл ажиллагаа болон хэлэлцэх асуудлын талаар мэдээлэл өглөө.
Тэрээр “Улсын Их Хурлын ээлжит бус чуулган өнгөрсөн долоо хоногт нээлтээ хийж, Монгол Улсын 2016 оны төсвийн тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай болон холбогдох бусад хуулийн төслүүд, Монгол Улсын Засгийн газрын 2016-2020 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрийг батлах зэрэг олон чухал асуудлыг хэлэлцэж байна. Азийн хөгжлийн банк, Улсын Их Хурлын Нийгмийн бодлого, боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны байнгын хороо олон жил хамтран ажиллаж байгаад сэтгэл хангалуун байдаг. Өнгөрсөн хугацаанд боловсрол, эрүүл мэнд, нийгмийн салбарт хийж, хэрэгжүүлсэн ажлууд үр дүнтэй болсон” хэмээгээд боловсрол, эрүүл мэндийн салбарын хууль, эрхзүйн орчныг шинэчилсэн томоохон хуулиудыг Улсын Их Хурлаас батлан гаргасан гэдгийг онцлон тэмдэглэв.
Азийн хөгжлийн банкны Монгол дахь Суурин төлөөлөгч Ёландо Фернандез Ломмен Улсын Их Хурлын гишүүн, Нийгмийн бодлого, боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны байнгын хорооны дарга Л.Энх-Амгаланд дэлгэрэнгүй мэдээлэл өгсөнд талархал илэрхийлээд эрүүл мэнд болоод боловсролын салбар нь аливаа улс орны тэргүүлэх салбарууд хэмээн онцлон тэмдэглээд цаашдын төлөвлөгөөндөө энэ талаар тусгаж, анхаарч ажиллахаа мэдэгдлээ гэж Улсын Их Хурлын Тамгын газрын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээлэв.
-
2016 оны 8 сарын 29
Монгол Улсын Их Хурлын дарга Миеэгомбын Энхболд өнөөдөр /2016.08.29/ Канад Улсаас Монгол Улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд Э.Жэйгэрийг хүлээн авч уулзав.
Элчин сайд Э.Жэйгэр уулзалтын эхэнд, Улсын Их Хурлын ээлжит сонгуульд амжилттай оролцон, олонх болсонд баяр хүргэн, цаг гарган хүлээн авч уулзсанд Улсын Их Хурлын даргад талархал илэрхийллээ. Шинээр байгуулагдсан Монгол Улсын Их Хурал болон Засгийн газар тун эрчимтэй ажиллаж байгааг тэрээр цохон тэмдэглэхийн сацуу Монголын эдийн засгийн нөхцөл байдлыг сайжруулахаар олон улсын зүгээс арга хэмжээ авч ажиллаж байгаад баяр хүргэсэн юм. Түүнчлэн “Ирэх сарын 7-10-ны өдрүүдэд Канад Улсын Парламентын Нийтийн танхимын дарга Жеофф Рэган Монгол Улсад айлчлах ба хоёр орны харилцаа, хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх өндөр үр дүнтэй айлчлал болно гэдэгт найдаж байгаагаа Улсын Их Хурлын дарга М.Энхболд танд дуулгахад таатай байна. Энэ айлчлал нь хоёр орны улс төр, эдийн засаг, соёлын харилцаа, хамтын ажиллагааг эрчимжүүлэн хөгжүүлэх суурь болно хэмээн үзэж байна” гэв. Мөн айчлалын үеэр Монгол Улсын Их Хурлын дарга, Ерөнхий сайдын ихээхэн онцолж, анхаарал хандуулж байгаа гадаадын хөрөнгө оруулалтыг дэмжих, хамгаалах хэлэлцээр болон Канад Улсын хөгжлийн туслалцаа үзүүлэх арга хэмжээг бататгах хэлэлцээрүүдэд гарын үсэг зурах талаар онцлон танилцууллаа.
Улсын Их Хурлын дарга М.Энхболд, ноён Элчин сайдын мэндчилгээг хүлээн авч, хариу талархал илэрхийлэв. Улсын Их Хурлын ээлжит сонгууль амжилттай болсон ч улс орны эдийн засгийн нөхцөл амаргүй байгааг тэрээр дурдсан юм. “Улсын төсвийн орлого таслалдан, төсвийн алдагдал нэмэгдсэн байгаа учир төрийн албан хаагчдын цалинг олгох, иргэдэд тэтгэвэр, тэтгэмжийг мөнгийг олгоход хүндрэлтэй байна. Товчхондоо, ойрын 2-3 жилийн хугацаанд монголчууд бүсээ чангалахаас өөр аргагүй нөхцөл үүссэн. Монгол Улсын төр засгаас эдийн засгийн хүндрэл иргэдийн амьдралд аль болох бага нөлөө үзүүлэх байдлаар шийдвэрлэхээр боломжит бүх арга хэмжээг авч ажиллаж байгаа. Засгийн газрын үйл ажиллагааны хөтөлбөр болон Монгол Улсын 2016 оны нэгдсэн төсвийн тодотголыг Засгийн газраас Улсын Их Хуралд өргөн мэдүүлсэн учир өнгөрсөн долоо хоногт бид ажилдаа ороод байна” гэлээ.
Эдийн засгийн өнөөгийн нөхцөлд Монгол Улсын төр засаг гадаадын хөрөнгө оруулалтад ихээхэн анхаарал хандуулж байгааг Улсын Их Хурлын дарга цохон тэмдэглэв. “2008-2012 онд бид засгийн эрхийг барьж байх үед гадаадын хөрөнгө оруулалтын хэмжээ жилд 4.6 тэрбум ам.доллар байсан бол өнгөрсөн дөрвөн жилийн хугацаанд буурсаар 30-40 сая ам.доллар болж багассан. Энэ өөрчлөлтөөс өнгөрсөн дөрвөн жилийн хугацаанд манай улс гадаадын хөрөнгө оруулагчдад таагүй нөхцөлийг үүсгэсэн болохыг харж болно. Үүнээс болж хөрөнгө оруулагчид хөрөнгөө татах, буцаж гарах, сонирхож байсан сонирхолоо зогсоох бодит байдал манайд нүүрлэлээ. Цаашид энэ байдлыг өөрчилж, засаж залруулахаар ажиллах бөгөөд Монгол Улсын хууль, тогтоолын дагуу манай улсад хөрөнгө оруулалт хийн үйл ажиллагаа явуулж буй хөрөнгө оруулагчид, тэдний хөрөнгийн аюулгүй байдлыг хангах нь монгол төрийн үүрэг болохыг Улсын Их Хурлын ээлжит бус чуулганы нээлтийн үгэндээ онцлон тэмдэглэсэн. Сангийн сайд, Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд нарт ч үүнийг ажил хэрэг болгоход анхаарах нь зүйтэй гэдэг чиглэл өгсөн” гэж Улсын Их Хурлын дарга хэллээ.
Манай хоёр улс газар зүйн байрлалын хувьд хол хэдий ч харилцаа, хамтын ажиллагаагаа олон жилийн туршид сайн хөгжүүлж ирсэн Канад Улс нь бидний гуравдагч хөрш орон болохыг тэмдэглэлээ. Ирэх сард болох Канадын Парламентын Нийтийн танхимын тэргүүний Монгол Улсад хийх айлчлал хоёр орны харилцаа, хамтын ажиллагааг өргөжүүлэн хөгжүүлэх үндэс суурь болно хэмээн үзэж буйгаа Улсын Их Хурлын дарга онцлов.
Уулзалтын үеэр талууд хоёр орны парламент хоорондын хамтын ажиллагаа болон эдийн засаг, бизнесийн харилцааг өргөжүүлэн хөгжүүлэх талаар харилцан ярилцав хэмээн Улсын Их Хурлын Тамгын газрын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээлэв.
-
2016 оны 8 сарын 29
Улсын Их Хурлын О.Баасанхүү Эрүүгийн хууль болон Зөрчлийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөлтэй холбоотойгоор өнөөдөр /2016.08.29/ сэтгүүлчдэд мэдээлэл хийж, байр сууриа илэрхийлэв.
Улсын Их Хурал 2015 оны 12 дугаар сарын 03-ны өдөр Эрүүгийн хууль, мөн оны 12 дугаар сарын 04-ний өдөр Зөрчлийн тухай хуулийг баталсан болохыг Улсын Их Хурлын гишүүн О.Баасанхүү мэдээллийнхээ эхэнд хэллээ. Эдгээр хуулийн хэрэгжих хугацаа нь 2016 оны 09 дүгээр сарын 01 буюу батлагдсан өдрөөс 9 сарын дараа байхаар хуульчлагдсан байсан. Харин Улсын Их Хуралд Эрүүгийн болон Зөрчлийн тухай хуулийн хэрэгжих хугацааг хойшлуулан 2017 оны 07 сарын 01-ний өдөр болгон өөрчлөлт оруулах хуулийн төслийг өргөн мэдүүлээд байна. Энэ нь Хууль тогтоомжийн тухай хуулийн 14.1, 14.2 дахь заалтыг зөрчиж байгаа талаар мэдээллээ.
Тодруулбал, Улсын Их Хуралд өргөн мэдүүлж буй хууль, тогтоолын төсөлд хууль тогтоомжийн төслийг боловсруулах үндэслэл, шаардлага болон хууль тогтоомжийн төслийн зорилго, төслийн ерөнхий бүтэц, зохицуулах харилцаа, хамрах хүрээг тусгасан үзэл баримтлал байх ёстой. Түүнчлэн тухайн хууль тогтоомжийн төсөл батлагдсаны дараа үүсэж болох эдийн засаг, нийгэм, хууль зүйн үр дагавар, тэдгээрийг шийдвэрлэх талаар авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээний талаарх саналыг тусгасан байхаар хуульчилсан байдаг. Мөн Хууль тогтоомжийн тухай хуулийн 14.2.4-т заасан “...хууль тогтоомжийн төсөл Монгол Улсын Үндсэн хууль, Монгол Улсын олон улсын гэрээ болон бусад хуультай хэрхэн уялдах, хуулийг хэрэгжүүлэхэд шинээр боловсруулах, хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах, хүчингүй болсонд тооцох тухай хууль тогтоомжийн талаарх санал...” зэргийг тусгаагүй байгаагаараа хууль зөрчиж байна хэмээн үзэж буйгаа хэллээ. Цаашид хууль тогтоомжийн төслийг боловсруулах, өргөн мэдүүлэх, хэлэлцэх үйл явцад буруу жишиг болж магадгүй хэмээн болгоомжилж байгаагаа тэрээр онцоллоо.
Хуульд засвар оруулах зорилгоор нэг өгүүлбэрт багтаан хуулийн төслийг боловсруулж, өргөн мэдүүлж, үүнийг нь Улсын Их Хурал хэлэлцэх нь зохисгүй бөгөөд уг шалгааны улмаас дээрх хуулийн төслүүдийг хэлэлцэхийг дэмжихгүй гэдгээ Улсын Их Хурлын гишүүн О.Баасанхүү сэтгүүлчдэд мэдээлэв. Тэрээр энэ талаарх санал дүгнэлтээ холбогдох байнгын хороонд хүргүүлнэ гэлээ.
Хэвлэлийн хурлын төсгөлд тэрээр сэтгүүлчдийн сонирхсон асуултад хариулт өгөв хэмээн Улсын Их Хурлын Тамгын газрын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээлэв.
-
2016 оны 8 сарын 29
Нийслэлд шүлхий өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх ажлыг эрчимжүүллээ
-
2016 оны 8 сарын 29
Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын даргаас өөрийн хүсэлтээр татгалзахаар болсноо мэдэгдсэн П.Цагаан өнөөдөр өөрийнх нь оронд томилогдож буй УИХ-ын гишүүн, ЭЗБХ-ын дарга асан Ц.Баярсайханд тамгаа гардуулан өгчээ.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын даргаар 2009 оноос хойш ажиллаж байсан П.Цагаан ажлаа өгөхөөр болсноо өнгөрсөн долоо хоногт мэдэгдсэн. Тэрээр “АН-аа нэг цул байх ёстой гэж үзэж ирсэн байр сууриа дахин нотолж, хуримтлуулсан төрийн болон улс төрийн ажлын туршлага, эдийн засаг, улс төр, хууль цааз, гадаад харилцааны мэдлэг боловсролоо Ардчилсан намынхаа шинэтгэлийн үйлсэд зориулах нь зүйтэй гэж шийдсэнээ та бүхэнд мэдэгдэж байна” гэж хэвлэлийн бага хурал хийх үеэрээ мэдэгдэж байсан юм.
-
2016 оны 8 сарын 29
Шадар сайд У.Хүрэлсүх БНХАУ-ын дэд сайдыг хүлээн авч уулзлаа
-
2016 оны 8 сарын 29
Монгол Улсын Ерөнхий сайд асан С.Баярыг ойрын үед ИБУИНВУ-д /Их Британи Умард Ирландын Нэгдсэн Вант Улсад/ суух Элчин сайдаар томилохоор болжээ.
Одоогоор тус улсад Н.Тулга Элчин сайдаар сууж байгаа билээ. Тэрээр 2013 оны аравдугаар сард томилогдон очсон бөгөөд Элчин сайдын албыг гурван жилийн хугацаатай хашдаг бөгөөд хугацаа нь дуусч буй юм. Дашрамд дурдахад, С.Баяр өмнө нь ОХУ-д Элчин сайдаар ажиллаж байсан билээ.
-
2016 оны 8 сарын 29
хуулиудын төслийг хэлэлцэх эсэхийг хэлэлцэнэ.
-
2016 оны 8 сарын 29
Эрүүгийн хууль, Зөрчлийн хуулийн хүчин төгөлдөр болох хугацааг 2017 оны 7 дугаар сарын 1-ний өдөр хүртэл сунгах хуулийн төслийн хүрээнд УИХ дахь АН-ын бүлэг нээлттэй хэлэлцүүлэг явуулах болжээ.
УИХ-ын ээлжит бус чуулганы хуралдаанаар 2015 оны 12 дугаар сарын 3-ны өдөр батлагдаж, 2016 оны 9 дүгээр сарын 1-ний өдрөөс хэрэгжиж эхлэх байсан Эрүүгийн хууль, Зөрчлийн хуулийн хүчин төгөлдөр болох хугацааг 2017 оны 7 дугаар сарын 1-ний өдөр хүртэл сунгах хуулийн төслийг хэлэлцэж эхлээд байгаа. Уг асуудлаар УИХ-ын АН-ын бүлэг нээлттэй хуралдаан хийж хэлэлцэх болсон байна.
Хэлэлцүүлэгт хүний эрхийн байгууллагуудыг урьж оролцуулан, санал дүгнэлтийг нь сонсох бөгөөд хэвлэл мэдээллийнхэнд нээлттэй явуулах аж. Нээлттэй хуралдаан энэ сарын 29-ний даваа гарагт 10:00 цагт Төрийн ордны “Их Эзэн Чингис” хаан танхимд болох юм байна.
-
2016 оны 8 сарын 29
Хүнд хэцүү цагт татвар нэмэх нь аж, ахуй нэгж, ард иргэдэд хэрхэн тусах вэ гэдгийг эрх баригчид мэдэхийн ихээр мэдэж байгаа. Аж, ахуй нэгж, хүн амын орлогын албан татвар нэмэгдэх нь байгууллагуудад д хүндрэл авчирна. 2013 оноос хойш гурван жил гаруй үргэлжилж энэ удаагийн хямралыг дотоодын ААН-үүд эцсийн нөөцөө шавхтал дуулгавартай, хүлцэнгүй байдлаар туулж татвар, түрээсээ төлөөд явж ирсэн нь үнэн. Бодлогын хэмжээнд асуудлаа мөн шийдэж Эдийн засгийн ил тод байдлыг дэмжих болон Өршөөлийн гэсэн хоёр хууль гарч 33 мянган ААН-ийн санхүү, татварын тайлан ил болж, үр дүнд нь 34.2 их наяд төгрөгийн ажил, үйлчилгээ, орлого гарч ирсэн билээ.
-
2016 оны 8 сарын 27
Монгол Улсын Их Хурлын дарга Миеэгомбын Энхболд өнөөдөр /2016.08.26/ Оросын Холбооны Улсаас Монгол Улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд И.К.Азизовыг хүлээн авч уулзав.
Уулзалтын эхэнд Элчин сайд И.К.Азизов, Улсын Их Хурлын даргыг цаг гарган хүлээн авч уулзсанд талархал илэрхийллээ. Улсын Их Хурлын сонгуульд үнэмлэхүй ялалт байгуулан, төрийн өндөр албан тушаалд сонгогдсонд нь УИХ-ын даргад баяр хүргэхийн зэрэгцээ Оросын Холбооны Улсын парламентын танхимуудын дарга нарын мэндчилгээг Монгол Улсын Гадаад харилцааны яамаар дамжуулан уламжилсан болохыг дуулгав. Ноён Элчин сайд ОХУ-ын Холбооны Хурлын Холбооны Зөвлөлийн даргын орлогч даргын мэндчилгээг биечлэн хүргэж ирсэн гэлээ.
Улсын Их Хурлын дарга М.Энхболд, эрхэм хүндэт Элчин сайд Искандер Кубаровичтай уулзаж буйдаа баяртай байна гээд Улсын Их Хурлын сонгуулийн үр дүнтэй холбогдуулан Оросын Холбооны Улсын Төрийн Дум, Холбооны Хурлын Холбооны Зөвлөлийн удирдлагуудын мэндчилгээг хүлээн авсан болохоо хэлэв. Оросын Холбооны Улсын Засгийн газрын тэргүүн Д.А.Медведев өнгөрсөн 07 дугаар сард манай улсад айлчлах үеэр хүлээн авч уулзаж, хоёр орны харилцаа, хамтын ажиллагааны талаарх тодорхой асуудлуудыг авч хэлэлцсэн болохыг Улсын Их Хурлын дарга тэмдэглээд, уг уулзалтыг зохион байгуулахад Элчин сайдын оруулсан хувь нэмэр чухал үүрэгтэй байсныг дурдан талархал илэрхийлсэн юм.
Уулзалтын үеэр талууд Монгол Улс, Оросын Холбооны Улсын харилцаа хамтын ажиллагаа, Байгаль нуурын яриа хэлэлцээр болон Монгол, Оросын хамтарсан “Улаанбаатар төмөр зам” хувь нийлүүлсэн нийгэмлэгийн үйл ажиллагаатай холбоотой зарим асуудлаар харилцан ярилцав. Уулзалтад Улсын Их Хурлын Тамгын газрын Гадаад харилцааны хэлтсийн дарга Ц.Нарантунгалаг, Гадаад харилцааны яамны Хөрш орнуудын газрын дарга Т.Жанабазар болон албаны бусад хүмүүс байлцлаа хэмээн Улсын Их Хурлын Тамгын газрын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээлэв.
-
2016 оны 8 сарын 26
УИХ-ын үдээс хойших хуралдаанаар “Монгол Улсын Засгийн газрын 2016-2020 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөр батлах тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төсөл ийн хэлэлцэх эсэхийг дэмжээд анхны хэлэлцүүлэгт бэлтгүүлэхээр холбогдох байнгын хороонд шилжүүлээ.
Харин одоо Монгол Улсын 2016 оны төсвийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай, Хүний хөгжил сангийн 2016 оны төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай, Нийгмийн даатгалын сангийн 2016 оны төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслүүд хэлэлцэж эхэллээ.
Хэлэлцэж буй асуудалтай холбогдуулан УИХ-ын гишүүд Засгийн газрын гишүүдээс асуулт, асууж хариулт авч байна.
Тухайлбал, УИХ-ын гишүүн Ц.Нямдорж: Сайн хөтөлбөрүүдийн их үүсвэрийн талаар мэдээлэл өгнө үү.
Сангийн сайд Б.Чойжилсүрэн: Засгийн газрын тогтоолоор ”Сайн” хөтөлбөрийг үнэт цаас гаргаж хэрэгжүүлсэн. Тэр үнэт цаасыг Монгол банк худалдаж аваад уг хөтөлбөрийг хэрэгжүүлсэн. Хэрэгжүүлэхдээ төсвийн тухай хуулийг зөрчсөн. 553.8 тэрбум төгрөгийг ”Сайн” хөтөлбөрт зарцуулаад байна.
Т.Энхэлээ
-
2016 оны 8 сарын 26
Монгол Улсын Ерөнхий сайд Ж.Эрдэнэбат Монгол Улсын 2016 оны Төсвийн тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай, Хүний хөгжил сангийн 2016 оны төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай, Нийгмийн даатгалын сангийн 2016 оны төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах талаар УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаанд үг хэллээ.
Гадаад, дотоодын эдийн засгийн нөхцөл байдлын улмаас эдийн засгийн идэвхжилт суларч, 2016 оны хүлээгдэж буй гүйцэтгэлээр ДНБ-ий өсөлт 1.3 хувьд хүрэх төлөвтэй байна. Энэхүү өсөлтөд хөдөө аж ахуйн салбар 10 орчим хувиар, үйлчилгээний салбар 3.4 орчим хувиар тус тус өсөхөөр байгаа нь голлон нөлөөлж байна. Харин 2016 онд уул уурхайн салбарын үйлдвэрлэл буурахаар хүлээгдэж байгаа тул тус салбар эдийн засгийн өсөлтөд эерэг нөлөө үзүүлэхээргүй байна.
Дэлхийн зах зээл дээрх манай улсын экспортын гол нэрийн түүхий эдийн үнийн бууралттай холбоотойгоор хүлээгдэж буй гүйцэтгэлээр экспортын хэмжээ 2015 онтой харьцуулахад 14.4 хувиар буурахаар байгаа бол эдийн засгийн идэвхжил саарсантай холбоотойгоор импортын хэмжээ 2015 оноос 12.5 хувиар буурахаар байна.
Монгол Улсын нэгдсэн төсвийн 2016 оныэхний 7 сарын гүйцэтгэлээр нэгдсэн төсвийн тэнцвэржүүлсэн нийт орлогын бүрдүүлэлт 82.2 хувийн, нийт зарлага 91.0 хувийн гүйцэтгэлтэй, төсвийн нийт тэнцэл 1,974.1 тэрбум төгрөгийн алдагдалтай буюу ДНБ-ий -8.1 хувьд хүрээд байна.
Түүнчлэн, 2016 оны хүлээгдэж буй гүйцэтгэлээр нэгдсэн төсвийн тэнцвэржүүлсэн орлогын гүйцэтгэл төлөвлөснөөс 1,669.6 тэрбум төгрөгөөр буурахаар байна.
Төсвийн орлогын ийнхүү буурахад татварын бус орлого төлөвлөсөн хэмжээнд хүрээгүй, экспортын гол нэр төрлийн бүтээгдэхүүн болох зэс, нүүрсний үнийн бууралт, импортын бууралт, аж ахуйн нэгжүүдийн ашигт ажиллагааны төвшин, борлуулалт, төлбөрийн чадвар муудсан зэрэг гадаад болон дотоод эдийн засгийн нөхцөл байдлаас нөлөөлсөн байна. Тодруулбал, эрдэс бүтээгдэхүүний үнэ, экспортын бууралтаас шалтгаалан 220.3 тэрбум төгрөгөөр, импортын бууралтаас хамаарч 485.1 тэрбум төгрөгөөр, татварын бус орлогын бууралт 641.3 тэрбум төгрөгөөр, дотоодын эдийн засгийн нөхцөл байдлаас шалтгаалан 323.0 тэрбум төгрөгөөр тус тус орлого буурахаар байна.
Монгол Улсын 2016 оны төсөв батлагдсанаас хойших хугацаанд УИХ-ын нэгдсэн чуулганаар баталсан хууль эрх зүйн орчны өөрчлөлт, мөн Засгийн газраас оны эхний хагаст гаргасан ихээхэн хөрөнгийн эх үүсвэр шаардагдсан шийдвэрүүд, гадаад, дотоод бусад хүчин зүйлийн улмаас төсвийн зарлага нийт дүнгээр 2,372,4 тэрбум төгрөгөөр нэмэгдэж нэгдсэн төсвийн нийт алдагдал ДНБ-ий 20.6 хувьд хүрэхээр байгаа нь 2016 оны төсөвт зайлшгүй тодотгол хийх шаардлагыг бий болголоо. Хэрэв УИХ, Засгийн газар Монгол Улсын төсвийн тухай хууль, Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуулиа чанд мөрдөж, хуулийг дээдлэх зарчмаа бусад ашиг сонирхлоос дээгүүрт баримтлан ажиллаж ирсэн бол өнөөгийн төсөв, санхүүгийн нэн хүндрэлтэй нөхцөлд байдалд хүргэхгүй байх бүрэн боломжтой байсан гэж үзэж байна.
Монгол Улсын 2016 оны төсвийн тодотголыг боловсруулахдаа дараах зарчмыг баримталлаа. Үүнд:
-Төсвийн орлогыг өөрчлөгдөж байгаа гадаад, дотоод зах зээлийн нөхцөлд үндэслэн бодитоор төлөвлөх;
-УИХ-ын 2016 оны сонгуулийн үр дүнгээр байгуулагдсан Засгийн газрын шинэ бүтэц, бүрэлдэхүүний дагуу яам, агентлагууд болон тэдгээрийн харьяа байгууллагын бүтэц, зохион байгуулалтын өөрчлөлтийг төсөвт тусгах;
-Төсвийн орлого буурсны улмаас санхүүжүүлэх боломжгүй урсгал зардлыг бууруулах, бүх шатны төсвийн байгууллагуудад хэмнэлтийн зарчмаар ажиллах;
-Төрийн албаны удирдлагын зардлыг бууруулах, улс төрийн болон захиргааны удирдах албан тушаалтны цалин, хөлсийг түр хугацаагаар бууруулах;
-Төрийн албан хаагчдын цалин хөлс, тэтгэвэр тэтгэмжийн одоогийн түвшнийг богино хугацаанд хадгалах, цаашид үе шаттай нэмэгдүүлэх асуудлыг төсвийн боломжтой уялдуулан дунд, урт хугацаанд шийдвэрлэх нөхцөлийг бүрдүүлэх;
-Төрийн албан хаагчийн цалин хөлс, нийгмийн баталгааг хангахад ижил, тэгш байх зарчмыг баримтлах, зарим салбарт ялгаатай, харьцангуй өндөр тогтоосныг бууруулах, хувийн хэвшил болон төрийн албаны хоорондын зааг ялгааг багасгах;
-Нийгмийн халамж, хамгааллын зарим хөтөлбөр, арга хэмжээний хэрэгжилтийг зорилтот бүлэгт чиглүүлэх, төсвийн боломжтой уялдуулан хэрэгжилтийг түр зогсоох, хойшлуулах арга хэмжээ авах;
-Тэтгэврийн сангийн урт хугацааны санхүүгийн тогтвортой байдлыг хангах чиглэлээр зайлшгүй хийгдэх зохицуулалтын арга хэмжээг авч эхлэх;
-Шинээр батлагдсан бөгөөд төсвөөс зардал нэмж шаардагдах зарим хууль, тогтоомжийг бүхэлд нь болон хэсэгчлэн хэрэгжилтийг хойшлуулах, төсвийн боломжтой уялдуулан үе шаттай хэрэгжүүлж эхлэх зарчмыг баримтлах;
-Улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтаар хэрэгжүүлж байгаа болон Хөгжлийн банкны санхүүжилтээр төсвөөс эргэн төлөгдөх нөхцөлөөр санхүүжих хөрөнгө оруулалтын төсөл, арга хэмжээний гэрээ нь байгуулагдаагүй, ажлын гүйцэтгэл нь гараагүй, удаашралтай байгаа зарим барилга байгууламжийн санхүүжилтийг хойшлуулах зэрэг болно.
Монгол Улсын 2016 оны төсвийн тодотголын дээр дурдсан өөрчлөлтүүдийг тусгахад нэгдсэн төсвийн тэнцвэржүүлсэн нийт орлого 1,669.6тэрбум төгрөгөөр буурч 5,344.3 тэрбум төгрөг болж, нэгдсэн төсвийн зарлага ба цэвэр зээл 1,787.0 тэрбум төгрөгөөр нэмэгдэн 9,741.4 тэрбум төгрөг болохоор байна. Нэгдсэн төсвийн нийт алдагдал 4,397.2тэрбум төгрөг буюу ДНБ-ний 18.2 хувьтай тэнцэхээр тооцож тусгалаа.
Монгол Улсын 2016 оны нэгдсэн төсвийн алдагдал ДНБ-ний 18.2 хувьтай тэнцэхээр байгаа ньТөсвийн тогтвортой байдлын тухай хуулиар тогтоосон төсвийн тусгай шаардлагуудыг өнөөгийн тодорхойлсон түвшинд мөрдөж, хэрэгжүүлэх боломжгүй болж байна. Иймд Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуулийн 6 дугаар зүйлийн 1.2-т заасан нэгдсэн төсвийн тэнцвэржүүлсэн алдагдлыг 2016 онд 18.5 хувиас, 2017 онд 17 хувиас, 2018 онд 15 хувиас, 2019 онд 13 хувиас, 2020 онд 9 хувиас, 2021 онд 7 хувиас, 2022 онд 5 хувиас, 2023 онд 3 хувиас, 2024 оноос 2 хувиас тус тус хэтрүүлэхгүй байхаар Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг боловсрууллаа.
Түүнчлэн Засгийн газрын өрийн зохистой түвшинг дахин тодорхойлж, Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуулийн 6 дугаар зүйлийн 1.4-т заасан өрийн тусгай шаардлагын дагуу өнөөгийн үнэ цэнээр илэрхийлсэн Засгийн газрын өрийн хэмжээ 2016 оны жилийн эцсийн хүлээгдэж буй гүйцэтгэлээр Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуульд заасан ДНБ-ий 55 хувийг давахаар байгаа тул өрийн тусгай шаардлагыг Засгийн газрын өрийн зохистой түвшин болох ДНБ-ий 60 хувьд хүргэх шилжилтийн зохицуулалтыг хуульд тусгах шаардлагатай байна. Өрийн тусгай шаардлагыг хангахын тулд Засгийн газрын өрийн ДНБ-д эзлэх хувь хэмжээг үе шаттайгаар бууруулахаар холбогдох өөрчлөлтийг боловсруулав.
Дээр дурдсан төсвийн орлого, зарлагын болон өрийн зохистой харьцааг өөрчлөн тогтоосноор оны эцэст өндөр түвшинд хүрч болзошгүй байгаа төсвийн алдагдлыг бууруулах, цаашид шинээр өрийн дарамтыг нэмэгдүүлэхгүй байх нөхцөл бүрдэж, макро эдийн засгийн тогтворжилтыг хангах эн тэргүүний, зайлшгүй нөхцөл хангагдах юм.
Монгол Улсын 2016 оны төсвийн тухайн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг дагалдууланбусад холбогдох 28 хууль, Улсын Их Хурлын нэр бүхий 3 тогтоолд өөрчлөлт оруулахаар, Хүний хөгжлийн сангийн 2016 оны төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийг дагалдуулан УИХ-ын нэг тогтоолд өөрчлөлт оруулахаар тус тус өргөн барьлаа.
Засгийн газраас өргөн барьсан Монгол Улсын 2016 оны төсвийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай, Нийгмийн даатгалын сангийн 2016 оны төсвийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай, Хүний хөгжлийн сангийн 2016 оны төсвийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хууль болон дагалдах бусад хуулиуд, Улсын Их Хурлын тогтоолд өөрчлөлт оруулах саналыг хэлэлцэн шийдвэрлэж өгнө үү.
-
2016 оны 8 сарын 26
У.Хүрэлсүх: Ард түмнийг ийм байдалд оруулсан хүмүүст хуулийн хариуцлага тооцох ёстой
-
2016 оны 8 сарын 26
эдийн засагт үүссэн хүндрэлийг богино хугацаанд тогтворжуулж, макро эдийн засгий
-
2016 оны 8 сарын 26
УИХ-ын чуулганы хуралдаанаар “Монгол Улсын Засгийн газрын 2016-2020 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөр батлах тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төсөлийг хэлэлцэх эсэхийг хэлэлцээд завсарлалаа.
Хэлэлцэж буй асуудалтай холбогдуулж УИХ-ын гишүүн Засгийн газрын гишүүдээс асуулт асууж хариулт авлаа.
Энэ үеэр Сангийн сайд Б.Чойжилсүрэн “2016 оны зургаадугаар сарын 30-ны байдлаар 179 300 төрийн албан хаагч бий. 2012 онтой харьцуулахад энэ тоо 40 мянгаар нэмэгдсэн. 2017 оны төсвийн төсөөлөлд төрийн албан хаагчдыг 20 мянгаар цомхотгоно гэж бид төлөвлөсөн. Гэхдээ зөрүүлээд ажлын байраар хангах хөтөлбөр боловсруулна” гэж мэдэгдлээ.
-
2016 оны 8 сарын 26
ИХ-ын үдээс хойших хуралдаан эхэллээ. Хуралдаанаар өнөөдрийн хэлэлцэх ёстой 12 асуудлын эхэнд багтсан “Монгол Улсын Засгийн газрын 2016-2020 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөр батлах тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төсөл ийг үргэлжлүүлэн хэлэлцэж байна. Үдээс өмнө уг асуудлыг хэлэлцсэн боловч үг хэлэх саналтай олон гишүүн байсан тул цагтаа амжаагүй. Иймд үдээс хойших Чуулганы хуралдаан дээрх асуудлаар үргэлжлүүлэн хуралдаж эхэллээ.
-
2016 оны 8 сарын 26
УИХ-ын чуулганы хуралдаанаар “Монгол Улсын Засгийн газрын 2016-2020 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөр батлах тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төсөлийг хэлэлцэх эсэхийг хэлэлцэж байна.
Уг асуудалтай холбогдуулж Засгийн газрын гишүүдээс асуулт асууж хариулт авч байгаа юм. Энэ үеэр Сангийн сайд Б.Чойжилсүрэн “2016 оны зургаадугаар сарын 30-ны байдлаар 179 300 төрийн албан хаагч бий. 2012 онтой харьцуулахад энэ тоо 40 мянгаар нэмэгдсэн. 2017 оны төсвийн төсөөлөлд төрийн албан хаагчдыг 20 мянгаар цомхотгоно гэж бид төлөвлөсөн. Гэхдээ зөрүүлээд ажлын байраар хангах хөтөлбөр боловсруулна” гэж мэдэгдлээ.
-
2016 оны 8 сарын 26
Н, МАН гэлтгүй бүгдээрээ түүхийн өмнө хариуцлага хүлээх ёстой
-
2016 оны 8 сарын 26
Чуулганы хуралдаанаар Засгийн газраас наймдугаар сарын 23-нд өргөн мэдүүлсэн “Монгол Улсын Засгийн газрын 2016-2020 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөр батлах тухай” УИХ-ын Тогтоолын төслийг хэлэлцэж байна.
Хэлэлцэж буй асуудалтай холбогдуулан гишүүд Ерөнхий сайдаас асуулт асууж, хариулт авч байна.
УИХ-ын гишүүн АН-ын бүлгийн дарга С.Эрдэнэ: Оюутолгойн нууц гэрээ байгуулж, Монголыг луйвардах гэж байснаа МАН-ынхан хэлээч. Хадгаламж зээлийн хоршоог хэдэн мянгаар нь дампууруулаад л луйвардсан мөнгөөр нь гадаад явж казино тоглосноо У.Хүрэлсүх сайд хэлэх хэрэгтэй. Өнгөрсөн засгийн үеийн юм ярих гэж байгаа бол тэрнээс ч өмнөхийг ярь. Ярья гэвэл бас ярина шүү. Өнгөрсөн 26 жилийн Монголын улс төрийн амьд архив би энд сууж байгаа шүү, хүүхдүүд ээ! Энэ дотор МАН-аас Сангийн сайдаар ажиллаж байсан хоёр ч хүн сууж байна шүү. Хэлнэ шүү.
УИХ-ын гишүүн С.Чинзориг: Хүүхдийн мөнгийг ялгаваргүйгээр өгч болохгүй юу.
Ерөнхий сайд Ж.Эрдэнэбат: МАН-ын мөрийн хөтөлбөрт хүүхдийн мөнгийг бүх хүүхдэд олгоно гэж тусгасан. Эхний ээлжинд зорилтод бүлгийнхэнд олгоод, үлдсэн хүүхдүүдэд 2019 оноос нөхөж олгохоор төлөвлөөд байна.
УИХ-ын гишүүн Х.Болорчулуун: Монгол Улс 4 их наяд төгрөгийн төсвийн алдагдал энэ онд хүлээх гэж байна. Энэ бол улсын төсвийн тал хувь нь. Дээр нь өр зээлээ төлөх хугацаа дөхөж байна. Энэ их өрийг яаж төлөх вэ. Өдөр бүрт аж, ахуй нэгжүүд хаалгаа барьж байна. Яах ёстой вэ?. Ерөнхий сайд хэмнэх танах тухай ярьж байна. Энэ нь зарим талаараа зөв ч гэлээ боломжит орлогоо ашиглах тал дээр анхаарах хэрэгтэй. Монгол Улс байгалийн баялаг ихтэй. Газрын баялаг ард түмний өмч гэдэг эрхээ эдэлж чадахгүй байна. 900 мянган тонн газрын том импортоор авч байгаа гэтэл 1 сая гаруй тонн газрын тосны түүхий эд гадагш гаргаж байна.
Ерөнхий сайд Ж.Эрдэнэбат: Үнэхээр өр төлбөр төлөх цаг ойртсоор байна. Засгийн газрын барьж байгаа бодлого бол дотоодын валютын нөөцөд халдахгүй, хямд эх үүсвэрээр өрийг солих бодлого барьж байна. Хямд эх үүсвэрээр өрийн эх үүсвэрийг олохын тулд гадаадын хөрөнгө оруулалт сайжирсан байх ёстой. Тэр ч утгаараа хөрөнгө оруулагч нартай уулзаж төсөл хөтөлбөр ярьж байна. Дээр нь яамдуудад хоёроос гурван төсөл барьж ажил гэдэг үүрэг даалгавар өгсөн. Өмнө нь 10-20 төсөл барьчихаад сууж байдаг байсан. Үүнийг болиулсан.
УИХ-ын гишүүн Б.Дэлгэрсайхан: Ард түмнийг хэмнэлтийн горимоор амьдруулж сургах хэрэгтэй. Тэгэхгүй бол хэт тансаг хэрэглээтэй яваад өнөөдрийг хүргэжээ. 1990 оны хүндрэлийг бид даваад л гарсан. Түүн шиг хүндрэлийг давах хэрэгтэй.
УИХ-ын гишүүн Д.Эрдэнэбат: Улс төржихгүйээр ажлаа явуул. 2012 онд уул, уурхайн түүхий эдийн үнэ өндөр байсан. Харин сүүлийн дөрвөн жил үнэ унасан. Ганц тулгуурт эдийн засагтай. Тэрнээсээ болоод эдийн засаг хүндэрснийг бүгдээрээ л мэднэ. Битгий танай, манай эдийн засаг гэж улс төрж.
Т.Энхэлээ
