УИХ-ын намрын чуулганы өнөөдрийн хуралдаанаар Усны тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах хуулийн төслийн эцсийн хэлэлцүүгийг хийж байна. Хэлэлцэж байгаа асуудалтай холбогдуулан Их хурлын гишүүд асуулт асууж, хариулт авч байна.
Ж.Бат-Эрдэнэ: Орон нутагт байгаль хамгаалах нэртэй ганц мэргэжилтэн байна. Тэр нь худгийн зөвшөөрөл өгсөн болдог. Ажил хийдэг, бодлого хэрэгжүүлдэг газар нь хэрэгтэй байна. Тиймээс агентлаг байгуулахаар санал оруулсан. Усны бодлого хаана батлагдах бэ. Усны менежментийн төлөвлөгөөг Засгийн газар батална гэсэн. Энэ юу гэсэн үг юм бэ. Эргэж харах асуудал олон байна. Орон нутагт сав газрын захиргаа ямар байдалтай байна вэ?
Ажлын хэсэг: Гадаргын усны тогтох сав газрыг 20 бүсэд хуваасан. Аймаг бүрт ус хариуцсан нэг, нэг ажилтан бий.
М.Билэгт: Усны агентлаг байгуулах нэг асуудал. Гэтэл яамдуудын зохцуулах асуудлыг БОАЖЯ, агентлаг хариуцах болоод байна. Сав газруудын усны нөөц тогтоох судалгаа хийсэн юм уу. Хамгийн гол нь хүн ам цөөнтэй, том газар нутагтай, үйлдэрлэл хөгжөөгүй. Гэтэл уул уурхай хамгийн их хөгжсөн.
Оюутолгойгоос эхлээд гүний усыг маш ихээр ашиглаж байна. 200-300 метрийн гүнээс ус авч байна. Энэ ус нь хэдэн зуун жилийн дараа нөхөгдөнө гэсэн. Уул уурхай байгаль сүйдэлж дууслаа, яах бэ. Үнэ тогтоох асуудлыг агентлаг барих гээд байна. Гэтэл ХХААХҮЯ бэлчээрийн асуудлыг хариуцах ёстой. Үнэ тарифаа тогтоох ёстой. Дээр нь мэргэжлийн хяналтын ажлыг авах гэж байна. Хяналтыг эднийх хийх ёстой биз дээ. Гэтэл агентлаг нь ус ашиглах зорилгоор суваг цооног ухах зэрэгт дүгнэлт гаргаад зөвшөөрөл олгоно гэж байна. Гэтэл хөдөө аж ахуй эрхлэх гэвэл яах бэ. Дотоодын хэрэгцээгээ өөрсдөө хангана гэж байхад салбаруудын ажлыг танайх авчихаар бусад яам, агентлаг юу хийх юм бэ.
Ж.Бат-Эрдэнэ: Зөвшөөрөл өгөх энэ тэрд санал нэгдэхгүй байна. Бид усны бодлогоо алдчихсан шүү дээ. Чандмань эрдэнэ гээд тоогоогүй. Агентлаг байгуулж байж усаа хамгаална. Хөдөө аж ахуй бол усны хэрэглэгч салбар. Тиймээс усыг өгөх, зарцуулах менежментийг БОАЖЯ өөрсдөө авах ёстой. Энэ утгаараа агентлаг байгуулах ёстой.
Ажлын хэсэг: Жилдээ 570 орчим сая м.куб ус ашигладаг. Бэлчээрийн мал аж ахуй, хөдөө аж ахуйд 60 орчим хувийг нь зарцуулдаг. Агентлаг байгуулагдсанаар бусад албарын чиг үүрэгтэй давхцахгүй, үйл ажиллагааг нь булаахгүй.
М.Билэгт: Хэт гүний усыг уул уурхай ашиглаж байна. Энэ бол аюулын харанга. Уул уурхай дагасан газарт хүн, амьтан амьдрах эрхгүй болох нь. Агентлагийн үүрэгт хяналт тавих, шалгалт хийх орж. Гэтэл мэргэжлийн хяналт үүнийг хийдэг биз дээ.
Ажлын хэсэг: Оюутолгойн уурхай 150-400, Петрочайна Дайчин Тамсаг компани 250-500 метрийн гүнийн усыг ашигладаг. Уул уурхайд газрын гүнийн өнгөний усыг ашиглуулдаггүй. Учир нь ундны ус, хөрсний шимийг тэмжээх ёстой учир. Усны нөхөн сэргээх чадвараас давсан үед ус ашиглах үйлдлийг таслан зогсоодог.
Г.Эрдэнэ
Сэтгэгдэл (2)