Их Монгол Улс байгуулагдсаны 815, Ардын хувьсгалын 100 жилийн ойн түүхт баяр наадам болоход 25 хоног үлдлээ. Энэхүү түүхэн наадамд барилдах хүдэр чийрэг эрчүүд маань нутгийн галаа түшиж, бэлтгэл сургуулилтаа хийж эхэлжээ. Баяр наадмын түүхэнд хамгийн олон түрүү авсан “Увс нуур” галынхан тэгш тоотой жилийн наадамд одтой.

Энэ галыг түүхт 70 жилийн ойн баяр наадмын түрүү бөх, улсын аварга О.Балжинням удирдаж байгаа юм. Түүнийг жүдо гэх их айлыг удирдах он жилүүдэд олимп, дэлхийн медальтан төрөн гарч, Увсын хүчтэнүүдийн өнөөгийн амжилтын гол нөлөөг түүнтэй холбож үздэг. О.Балжинням аварга “Увс нуур” галыг өнгөрсөн хавраас эхлэн удирдах болсон.

Одоо түүний удирдлага дор улсын гарьд Ө.Бат-Орших, заан Н.Жаргалбаяр, Т.Баасанхүү тэргүүтэй шалмаг, сайн бөхчүүд ирсэн байна. Мөн улсын цол авах дайны олон бөх энд бий.

Харин аварга Н.Батсуурь, П.Бүрэнтөгс, С.Мөнхбат нар оройн тоондоо харагдсангүй. Гурван аварга юуны учир галынхантайгаа нэгдээгүй юм бол. Учрыг тайлах гэж үзье.

Н.Батсуурь аваргын энэ наадамд барилдах эсэхийг нэг тийш болгоогүй билээ. Гэхдээ тэр Баяр наадмын комиссын шийдвэрийг хүлээгээд зүгээр суух хүн биш. Тэр Харзтайд биш гэхэд хаа нэгтээ хөлсөө гаргаж л байгаа. “Сүлд” спорт хороог удирддаг тул “Сүлд”-ийнхэнтэйгээ бэлтгэлээ хангаж байж болно. Харин С.Мөнхбат аварга өнгөрсөн жил наадмын бэлтгэлдээ оройтож гарсан.

Хүмүүс янз янзаар л хэлж ярьсан. Гэвч “Бор аварга” энэ үедээ “Хилчин” спорт хорооны бөхчүүдийн бэлтгэлийг хангаж явсан юм билээ. Тэгвэл отгон аварга П.Бүрэнтөгс өнгөрсөн жилээс “Аврагч” спорт хороог удирдах болсон.  Мөн нутгийн хоёр ах аварга шиг үүрэг хүлээн “Аврагч”-ийнхантай бэлтгэлээ хийж байж болох юм. Нэг бол Увсын “Их гурвал” түүхт ойн наадмын бэлтгэлээ олны нүднээс зайдуу хангаж байж магадгүй.

Б.Жаргал