Улсын Их Хурлын гишүүн Л.Эрдэнэчимэг, Ц.Оюунгэрэл нар сэтгүүлчдэд мэдээлэл хийлээ

Улсын Их Хурлын Байгаль орчин, хүнс хөдөө аж ахуйн байнгын хорооны дарга Л.Эрдэнэчимэг, Улсын Их Хурлын гишүүн Ц.Оюунгэрэл нар өнөөдөр /2016.04.15/ “Зарим газар нутгийг улсын тусгай хамгаалалтад авах тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төсөл батлагдсантай холбоотойгоор сэтгүүлчдэд мэдээлэл хийлээ.

Энэхүү тогтоолыг Улсын Их Хурлын гишүүн Л.Эрдэнэчимэг, Ц.Оюунгэрэл, С.Оюун, М.Батчимэг, Д.Сарангэрэл, С.Одонтуяа, Г.Уянга, Д.Бат-Эрдэнэ, С.Дэмбэрэл нарын 9 гишүүн санаачлан боловсруулж, 2016 оны 03 дугаар сарын 28-ны өдөр Улсын Их Хуралд өргөн мэдүүлсэн бөгөөд 2016 оны 04 дүгээр сарын 14-ний өдрийн Улсын Их Хурлын нэгдсэн чуулганаар анхны хэлэлцүүлгээр нь баталсан юм.

Улсын Их Хурлын Байгаль орчин, хүнс хөдөө аж ахуйн байнгын хорооны дарга Л.Эрдэнэчимэг хэлэхдээ, “Улсын Их Хурлын нэг бүхий 9 гишүүний өргөн мэдүүлсэн Зарим газар нутгийг улсын тусгай хамгаалалтад авах тухай тогтоолыг анхын хэлэлцүүлгээр нь батлууллаа. “Ирвэс хамгаалах сан” болон Өмнөговь аймгийн Гурвантэс сумын иргэдээс ирүүлсэн хүсэлтийн дагуу энэ тогтоолын төслийг боловсруулсан. Өмнөговь аймгийн Гурвантэс сумын нутаг дахь Тост-Тосонбумбын нуруу нь экологийн эмзэг, өвөрмөц орчин болсон газар учраас нутгаа хамгаалах асуудалд нутгийн засаг захиргаа, иргэд онцгой анхаарал тавьж Өмнөговь аймгийн Гурвантэс сумын ИТХТ-ийн 2010 оны хурлаар “Орон нутгийн хамгаалалттай газар” болгосон байсан. Гурвантэс суманд өнөөгийн байдлаар эрчимтэй хөгжиж газар нутгийн 70 гаруй хувийг эзэлсэн бөгөөд үлдсэн 30 хувьд нь цоохор ирвэс, аргал янгир, буга, хар сүүлт зэрэг манай улсад төдийгүй дэлхийд ховордсон ан амьтан төвлөрөн амьдарч байна. Зөвхөн ан амьтан ч төдийгүй Тост-Тосонбумбын нуруу орчмоор сумын иргэдийн амьдрах орчин, булаг шанд, малын бэлчээр зэрэг маш олон зүйлд сөрөг нөлөө үзүүлж байгаа учраас зайлшгүй тусгай хамгаалалтад авах шаардлага үүссэн. Нутгийн засаг захиргаа, иргэд долоон жилийн турш тусгай хамгаалалтад авахуулах гэж хөөцөлдөөд бүтэхгүй байсан. Тост-Тосонбумбын нуруу орчим нутагт байгаль хамгаалах үйл ажиллагааг оновчтой зохион байгуулж үр дүнтэй хэрэгжүүлснээр байгалийн унаган тогтолцоо, шим ертөнцийн бүрэн бүтэн байдлыг хадгалахад чухал үр нөлөө үзүүлнэ. Улсын Их Хурлын зүгээс байгалийн нөөц газраар авсан нь улсын тусгай хамгаалалтад авах ажлын 50 хувийг хийсэн гэсэн үг. Үлдсэн 50 хувийг Засгийн газар хийх ёстой. Тост, Тосонбумбын нурууг улсын тусгай хамгаалалтад авахад хилийн заагийг Улсын Их Хурал тогтоохгүй Засгийн газар тогтооно. Засгийн газар 60 хоногийн дотор координатын асуудлыг баталгаажуулах ёстой. Бодит байдалд судалгааны ажлыг олон улсын байгууллага буюу шинжлэх ухааны байгууллагаар хийлгэдэг. Эдгээр байгууллагууд орон нутагтай хамтарч ажиллан орон нутгаас гаргасан санал санаачлагыг үндэслэн судалгаа гаргаж өгөх ёстой” гэлээ.

Улсын Их Хурлын гишүүн Ц.Оюунгэрэл, “Бидний зүгээс нийт 896 мянган га талбайг улсын тусгай хамгаалалтад авахыг Засгийн газарт үүрэг болгосон. Засгийн газар хилийн заагийг тогтоохдоо лицензтэй газруудыг үлдээчихвий гэж санаа зовж байгаа. Гэхдээ Засгийн газраас хилийн заагийг тогтоохдоо ажлын хэсэг гаргах ёстой. Тэр ажлын хэсэгт өмнө нь лиценз олгоход байгаль орчны нөлөөллийн үнэлгээг гаргаж байсан хүмүүсийг оруулахгүй байх нь зүйтэй. Өчигдөр Улсын Их Хурлын чуулганы хуралдааны дараагаар олон улсын судлаач, экспертүүд хамтран ажиллахад бэлэн байгаагаа илэрхийлсэн. Тиймээс энэ чиглэлээр дотоод, гадаадын мэргэжилтнүүдийг дэмжин ажиллах болно. Одоогийн байдлаар Тост-Тосонбумбын нуруу орчимд 16 орчим лиценз байна. Үүнээс ихэнхийг нь хугацаа дуусч байгаа учраас нөхөн олговор олгохгүй. Тусгай зөвшөөрөл авч байгаа аж ахуйн нэгжүүд анхнаасаа байгаль орчны нөлөөллийн үнэлгээгээ үнэн зөв хийлгэх нь чухал байна. Үүнийг буруу хийж, үл тоосноос болоод эргээд олон сөрөг үр дагаврыг үүсгэж байна. Цаашид бид Гурвантэс сумын Хүрэн ханан хэцийн нуруу гэж байгалийн өвөрмөц сайхан тогтоцтой газрыг тусгай хамгаалалтад авахуулах талаар ажиллах болно” гэв.

Мөн гишүүд энэхүү тогтоол батлагдсан нь Ирвэс судлаач Т.Лхагвасүмбэрэл агсны гэгээн дурсгалд зориулсан, түүний зорьсон үйл хэргийг үргэлжлүүлсэн ажил болсныг онцлоод сэтгүүлчдийн сонирхсон асуултад хариулт өглөө хэмээн Улсын Их Хурлын Тамгын газрын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээлэв.

Хэлмэгдэгсдийн хөшөөний орчим жагсаал зохион байгуулах зөвшөөрөл олгохгүй

Харамсалтай нь, банкны системд эзлэх чанаргүй зээлийн хэмжээ сүүлийн гурван жилд бага зэрэг өслөө. Гэхдээ манай эх үүсвэрээс санхүүжүүлсэн зээлүүд дээр ийм байдал анзаарагдаагүй. Яагаад гээч? Бид хувийн хэвшлээ банкны системээр дамжуулж санхүүжүүлсэн.

“Дубай опен-2016” шатрын дэлхийн аварга шалгаруулах энэ тэмцээнд Д.Мөнхзул охин түрүүлж дэлхийн хошой аварга боллоо. Тус тэмцээн Арабын нэгдсэн эмират улсын Дубай хотноо 18 дахь удаагаа энэ сарын 11-19-ний өдрүүдэд зохиогдож байгаа билээ.

Гэндэн, Жамьян-Гүний гудамжийг тохижуулж байна

...Х.Баттулга бизнесийн өрсөлдөгч нам нэгт Г.Батхүүг архины АПУ компаниар нь дайруулж энэ хуулийн төслийг өргөн барьсан ч түүнд нь Ц.Дашдорж ороогдсон байв. ...

Хүмүүн фильм”-ийн бүтээл “Бүү март” кино өнөөдөр нээлтээ хийж, бүх кино театраар үзэгчдийн хүртээл болох гэж байна. БНМАУ-ын Ардын Их Хурлын дарга, БНМАУ-ын Сайд нарын зөвлөлийн дарга, МАХН-ын Төв хорооны Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Жамбын Батмөнхийн амьдралаар намтарчлан бүтээсэн уг кино нь мартаж болохгүй түүхийг хүмүүст хүргэж байгаагаараа онцлог гэж кино бүтээгчид өгүүлжээ.

“ЦДҮС” ТӨХК-ийн гүйцэтгэх захирал асан, Ардчилсан намын гишүүн, ардчиллын алтан хараацайнуудын нэг Ж.Равдандоржийг албан тушаалын гэмт хэрэгт холбогдуулан АТГ-аас хорих 461-р ангид саатуулан шалгаж байсан.

Мөн МАХН-ын дарга Н.Энхбаярын бие хамгаалагч М.Мөнхөөг Д.Шийлэгдамба, Н.Энхбаяр нарын хэрэгт холбогдуулан ШШГЕГ-ын харьяа 401-р хорих анги буюу Төв аймгийн мөрдөнд хориод байсан юм. Дээрх хоёрыг өнгөрсөн сарын 31-ний өдөр баривчилсан байдаг. Тэгвэл хоёр өөр намын угшилтай эдгээр иргэдийн өмгөөлөгчөөр хуульч өмгөөлөгч Г.Батбаяр нар ажиллаж байгаа бөгөөд өчигдөр орой 18.00 цагт батлан даалтанд гаргажээ.

О.Сайхан

АН-ын ҮЗХ-ны хурал дөрөвдүгээр сарын 16-нд болно гэж Ерөнхий нарийн бичгийн даргын үүргийг түр орлон гүйцэтгэгч Л.Эрхэмбаяр мэдээлсэн. Тэгвэл албан ёсоор дөрөвдүгээр сарын 18-нд зарлагдсан байна. Яагаад хойшлогдсон талаар албаны эх сурвалжаас тодруулахад “ҮЗХ хэзээ хуралдахыг албан ёсоор товлоогүй байсан. Тиймээс бид ярилцаад 18-нд буюу даваа гаригт хуралдах нь тохиромжтой гэж сонгосон” гэсэн юм.

Энэ удаагийн ҮЗХ-аар намын мөрийн хөтөлбөр болоод намын эв нэгдлийн асуудлыг хэлэлцэх юм.

Засаглалын хуваа­рилал­тын сонгодог зарчим ч юм уу, Монголын онцлогтой хуваарилалт ч юм уу аливаа хуулиас цоорхой олоод өөртөө ашигтайгаар эргүү­лэх гэсэн оролдлогыг үе үеийн Ерөнхийлөгч нар төгөлдөршүүлсээр ирсэн бай­даг юм. Үе үеийн төрийн тэр­гүүн нар ч гэж дээ, Н.Багабанди Ерөнхийлөгчийн үед өөрсдөдөө таалагдсанаа сонгуулах ганц өгүүлбэр олж чадсанаар эхэлсэн энэ “төгөлдөршил” Н.Энхбаярын үед шүүх засаглалыг ашиглан өөрийн талд үйлчлүүлэх боломж болон үргэлжилсэн. Тэр үеэс хуулийнхныг ашиглан улстөрчдийн эмзэг сэд­вийг олж аваад өөрт ашигтай шийдвэр гаргуулах үйлд­лийг “төмсөгдөх” гэдэг болсон. Өдгөө Ц.Элбэгдорж Ерөн­хий­лөгчийн үед энэ арга улам төгөлдөршжээ. Улстөрч, биз­несмэнүүдээс үгэнд нь ороо­гүйг нь “байранд” нь тавьж, лиценз, газрыг нь хуваал­цахаас өөр аргагүй болгож, өрсөл­дөгчдөө намнах, замаасаа гаргах төгс механизм болон хөгжүүлж чадсан гэдгийг бид харж, сонсож, гэрч нь болон явж байна. Түрүүлж ургасан чихнээс сүүлд ургасан эвэр ямагт урт байдаг ажээ. Анхны Ерөнхийлөгч П.Очирбатын хувьд Тамсагийн нефтийг га­раа­раа арчин тансаг дээлээ мялаан байснаас биш хуулийн цоор­хойг хувьдаа ашиглах нь бага байсан байх. Анхны Ерөн­хийлөгчдөө ард түмнээс нь бэлэг болгон өгсөн хуримын орд­ны дэргэдэх хаусыг газартай нь хувийн компанид арилжсан, Үндсэн хуулийн цэцийг улс­төрч­­­дийн муугаа далдлах оромж болгосон зэрэг яриа бол буус­­­­наас нь хойшхи явдал шүү дээ.

Японы өмнөд хэсгийн Кумамото мужид урд шөнө 6,5 магнитудын хүчтэй газар хөдөлсний улмаас 9 хүн амь үрэгдэж,250 гаруй хүн гэмтэж шархдаад байна.Үүнээс ч олон хүн байшингийн нурангид дарагдсан байх магадлалтай гэж албаны хүмүүс үзэж байна.Мөн есөн хотод наад зах нь 916 хүн гэмтэж, бэртжээ. Амиа алдсан хүмүүсийн гурав нь Машики хотын оршин суугчид байжээ. Харин гэмтэж бэртсэн хүмүүсийн 476 нь Кумамото хотын иргэд байсан бол 400 гаруй нь Машики хотын оршин суугчид байсан байна.

Өнгөрсөн шөнө цас их орж, цасаар шуурсаны улмаас орон нутгийн чанартай зам, давааг хаажээ. Тодруулбал Дархан, Орхон, Булган чиглэлийн замыг түр хаажээ.

Өмнөд Хятадын тэнгист хиймэл арал барих шийдвэр гаргасан нь олон улсын эсэргүүцэл шүүмжлэлтэй тулгарсаар удаж байгаа билээ. Тэгвэл саяхан Японы Хирошма хотод зохион байгуулагдсан ”Их долоо”-гийн уулзалтын үеэр энэ асуудал хөндөгдөж, Хятадын тал өөрийн байр суурийг тодорхой илэрхийлсэн байна. Бээжингийн зүгээс хиймлээр газар нутаг үүсгэн байгуулж байгаа үйл ажиллагаагаа зөвтгөн хамгаалж, Спратли арлуудын ойролцоо хиймэл арал байгуулах эсэх асуудал ”Их долоо”-гийн дээд хэмжээний уулзалтын зорилго, авч хэлэлцэх үндсэн асуудал нь биш хэмээн мэдэгджээ. ”Их долоо” энэ удаад даян дэлхийд энх тайвныг тогтоох, үй олноор нь устгах зэр зэвсгийн үйлдвэрлэлийг зогсоохын төлөө хуралдаж, хэлэлцэж байгаа юм. Тиймээс ч Хятадын төлөөлөгчид зорилтот асуудлаа ярихыг хүсчээ.

УИХ-ын чуулганы өчигдрийн хуралдаанаар Авлигатай тэмцэх газрын дарга, тэргүүн комиссар Н.Ганболдыг чөлөөлөх асуудлыг хэлэлцсэн. Хэлэлцэж буй асуудалтай холбогдуулан АТГ-ын дарга Н.Ганболдоос асуулт асууж, хариулт авсан юм. Мөн саналаа хэлж байв. Тэдний зарим нь улиг болсон гомдлоо АТГ-ын даргад хэлж, зарим нь хатуу, ширүүн үгийг хайр, найргүй шидэлж байлаа. Тэдгээрийн дундаас УИХ-ын гишүүн Н.Алтанхуягийн хэлсэн үг олны анхаарлыг ихээхэн татаж байна.

Энэ сарын 14-ний өдөр Улаанбаатар хотын Замын цагдаагийн газрын Жижүүрийн шуурхай удирдлагын хэлтэс нийт 288 дуудлага мэдээлэл хүлээн авснаас зам тээврийн ослын 184 дуудлага бүртгэгдэв. Үүнээс гэмт хэргийн шинжтэй гомдол мэдээлэл 14 бүртгэгдэж, 16 хүн хүнд хөнгөн гэмтсэн бөгөөд сургуулийн насны таван хүүхэд зам тээврийн осолд өртсөн тохиолдол гарчээ. Согтуугаар тээврийн хэрэгсэл жолоодсон 83 жолоочийг журамлан гарч болзошгүй осол хэргээс урьдчилан сэргийлж ажиллалаа.

Өнөөдөр УИХ-ын чуулганы хуралдаантай. Хуралдаанаар дараах асуудлуудыг хэлэлцэнэ.

Улаанбаатар хэвлэх үйлдвэрийн газрыг хувьчлах дуудлага худалдааг дуулайнтайгаар хоёр ч удаа зарласан. Тэгвэл сүүлийн дуудлага худалдаагаар “Таван Богд Трейд” ХХК хувьчилж авсан билээ. “Таван Богд”-ын зүгээс уг газрыг хэрэв хувьчилж авах юм бол өвөрмөц шийдэлтэй шинэлэг, хүмүүст хэрэгтэй төслийг хэрэгжүүлж, шинэлэг загварын барилга барина гэж байв.

Ирэх амралтын өдрүүдэд зам хаана

Эмхэтгэлд нийтлэгдсэн Улсын Их Хурлын тогтоолоор, Монгол Улсын Их Хурлын болон аймаг, нийслэлийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын ээлжит сонгуулийг 2016 оны 04 дүгээр сарын 08-ны өдрөөс товлон зарлаж, сонгуулийг зохион байгуулахтай холбоотой улсын төсвөөс санхүүжүүлэх зардлын хэмжээг 16 453 912 800 /арван зургаан тэрбум дөрвөн зуун тавин гурван сая есөн зуун арван хоёр мянга найман зуу/ төгрөгөөр тогтоожээ.

Эмхэтгэлийн энэ удаагийн дугаарт, Зарим хүмүүсийг анхан шатны шүүхийн шүүгчийн албан тушаалд томилох тухай, Элчин сайдыг эгүүлэн татах,тохоон томилох тухай Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн зарлигийг тус тус нийтлэв.

Эмхэтгэлд нийтлэгдсэн Засгийн газрын тогтоолоор , 2016 онд цэргийн албыг дүйцүүлэн хаах иргэдийн тооны дээд хязгаарыг баталсан бөгөөд цэргийн дүйцүүлэх албыг 2016 онд мөнгөн төлбөрийн хэлбэрээр орлуулан хаах иргэний төлөх төлбөрийн хэмжээг 4,807,207 (дөрвөн сая найман зуун долоон мянга хоёр зуун долоон) төгрөг байхаар тогтоосон байна.

Мөн тогтоолд, цэргийн албыг дүйцүүлэн хаалгах ажлыг зохих журмын дагуу зохион байгуулж, мөнгөн төлбөрийг төлүүлэх арга хэмжээг авч хэрэгжүүлэхийг аймаг, нийслэлийн Засаг дарга нарт даалгажээ.

Эмхэтгэлийн шинэ дугаарт, Монгол Улс дахь хүний эрх, эрх чөлөөний байдлын талаарх 15 дахь илтгэлийг бүрэн эхээр нь нийтэллээ.

Монгол Улсын Хүний эрхийн Үндэсний комиссоос бэлтгэсэн энэхүү илтгэлд, эрүү шүүлтээс ангид байх эрхийн хэрэгжилт түүний дотор ялтны эрхийн хэрэгжилт, хорих байрны орчин нөхцөл ямар байгаа, эмнэлгийн тусламж авах, эрүүл мэндээ хамгаалуулах эрхийг хэрхэн хангаж байгаа, түүнчлэн цагдан хоригдож буй сэжигтэн, яллагдагч, шүүгдэгчийн хууль зүйн туслалцаа авах эрхийн хэрэгжилт, ахмад настны эрхийн хэрэгжилт, шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх байгууллагын албан хаагчдын хөдөлмөрлөх эрхийн хэрэгжилтэд анхаарал хандуулсан байна.

Илтгэлд тусгагдсан асуудлуудыг тодорхой тохиолдол, тоо баримт, харьцуулалт, график үзүүлэлтээр баталгаажуулсан байна.

Түүнээс гадна Монгол Улсын Хүний эрхийн Үндэсний комиссоос Монгол Улсын Их Хуралд хандаж эрүү шүүлтээс ангид байх эрхийн талаар, цагдан хоригдож буй сэжигтэн, яллагдагч, шүүгдэгчийн хууль зүйн туслалцаа авах эрхийн талаар, ахмад настны эрхийн талаар, шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх байгууллагын албан хаагчдын хөдөлмөрлөх эрхийн талаар гаргуулахаар хүргүүлсэн саналуудтай энэ илтгэлээс танилцах боломжтой юм гэж УИХ-ын Тамгын газрын Хэвлэл, мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтэс мэдээлэв.

10.00 цагт: Нийслэлийн Засаг даргын санаачилгаар “Найрсаг Улаанбаатар” хөтөлбөрийн хүрээнд нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газраас Батлан хамгаалахын яам, Зэвсэгт хүчний Жанжин штаб, Хил хамгаалах Ерөнхий газар, Онцгой байдлын Ерөнхий газартай хамтран зохион байгуулж байгаа ”Монгол цэргийн жавхаа-2016’’ уралдааны нэгдүгээр шатны шалгаруулалт Хүндэт харуулын 032 дугаар ангид /Офицеруудын ордноос цайз орох замд/ болно.