УИХ-аар Хөрөнгө оруулалтын банкны тухай хуулийн төслийн анхны хэлэлцүүлгийг хийж байна. Уг хуулийг баталж гадаадын банкыг оруулж ирэх нь гэсэн хардлага нийгэмд газар аваад буй. Тэгвэл үүнд гишүүд ч эсрэг тэсрэг байр суурьтай байгаа юм. Энэ талаар төслийг санаачлагч, УИХ-ын гишүүн З.Нарантуяа болон УИХ-ын гишүүн Ё.Баатарбилэг нарын байр суурийг 24VS24 буландаа онцолж байна.
З.Нарантуяа: Хуулийг баталж байж Монголд хөрөнгө оруулалтын зах зээлийг хөгжүүлнэ
Хөрөнгө оруулалтын банкны тухай хуулийг баталж байж Монголд хөрөнгө оруулалтын зах зээлийг хөгжүүлнэ. Хөрөнгө оруулалтын банкийг улс орнууд янз бүрээр хөгжүүлж ирсэн. Европын орнууд банкуудаа хөрөнгө оруулалтын болон арилжааны чиглэлээр буюу хосолсон маягаар ажиллахыг зөвшөөрдөг.
Ингэхдээ тодорхой зохицуулалт хийдэг. Иргэдийн хадгаламж, харилцах данснаас төвлөруүлсэн хөрөнгөөр бус, зөвхөн өөрсдийнхөө мөнгөөр үнэт цаас худалдах, худалдан авах “хана” босгодог. Өөрөөр хэлбэл, харилцагчдын мөнгийг эрсдэлээс хамгаалах, ашиг сонирхлын зөрчил үүсгэхгүй, хараат бус байх хатуу зохицуулалт хийдэг. Мөн арилжааны болон хөрөнгө оруулалтын банкны үйл ажиллагааг тус тусад нь салгадаг арга бий. Манай банкуудын хувьд хадгаламж авах, харилцах данс байршуулах, төлбөр тооцоо хийхийн зэрэгцээ хөрөнгө оруулалтын үйл ажиллагаа явуулах эрхийг нэмж өгсөн ч эрсдэлгүйгээр зохицуулах тал нь дутмаг байгаа. Тиймээс энэ хуулийг баталья гэж байгаа юм. Ингэснээр юуны түрүүнд дотоодын банкуудын үйл ажиллагааг аль болох өргөжүүлж, хөрөнгө оруулалтын чиглэлээр ахисан түвшинд ажиллаж, хөрөнгөө нэмэгдүүлэх боломж бүрдэнэ.
Хоёрдугаарт, дотоодын банкуудын хийж чадахгүй байгаа, одоохондоо мэргэшиж чадаагүй зүйлсийг нутагшуулах боломжтой. Гадаадынханд хөрөнгө оруулалтын банкийг Монголд үүсгэн байгуулах эрхийг нь нээж өгснөөр өндөр түвшний шинжээчид, бэлтгэгдсэн мэргэжилтнүүд, мэдлэг, технологи болон хөрөнгийн урсгал нь Монголд чөлөөтэй орж ирнэ. Хөрөнгө хайж буй, оруулж өгөөж хайж байгаа хүмүүсийн уулзах цэг нь хөрөнгө оруулалтын банк шүү дээ. Ингэж байж хөрөнгийн зах зээл хөгжинө. Хөгжихийг нь бид 20 жил хулээлээ.
Энэ хууль хөрөнгө оруулагчийг татах маш сайн хөрс болно. Түүнээс биш, гадаадын банк шууд баахан мөнгө оруулж ирээд манай арилжааны банкуудтай өрсөлдөх орчин бий болгохгүй.
|
Ё.Баатарбилэг: Өнөөдөр энэ хуулийг батлах цаг нь нь зөв үү гэдэгт эргэлзэж байна
Гадаадын томоохон банкуудын жилийн ашиг 10-15 хувьтай байхад Монголынх 25-30 хувьтай байдаг, арилжааны банкууд ард иргэдийг мөлжиж байна гэж ярьдаг. Хөрөнгө оруулалтын банкны тухай хуулийн төслийг хэлэлцэж эхэлснээс хойш давуу талыг яриад, сул тал, болгоомжлох ёстой зүйлийг нь орхигдуулаад байна. “Жоомоо алах гээд байшингаа шатаадаг” үлгэрийг л сануулья.
Сүүлийн 20 гаруй жилийн хугадаанд шинээр бий болж, дөнгөж хөл дээрээ тогтож байгаа манай банк, санхүүгийн зах зээл маш эмзэг байгаа. Өнөөдөр энэ хуулийг батлах цаг нь мөн үү гэдэгт эргэлзэж байна. Монголын банкууд хөрөнгө оруулалтын чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулахад нээлттэй гэх. Тэдний хэдэд нь хөрөнгө оруулалтын чиглэлээр ажиллах боломж байна вэ.
Нөгөө талаас Люксембург, Сингапурын жишээг яриад байх юм. Энэ хоёр улс Монголтой хүн амаараа ойролцоо байж болох ч орчин нөхдөл нь тэс өөр, дэлхийн банк, санхүүгийн төв болсон газар шүү дээ. Банкны тухай хуульдаа нэмэлт, өөрчлөлт оруулаад энэ асуудлыг зохицуулж болдоггүй юм уу.
“Түгжээ мултална” гэдэг шиг гадаадын банкууд эхний хэдэн жил жижиг зээл олгохгүй явж байгаад дараа нь дотоодын банкуудтай өрсөлдөөд эхлэх вий. Тэгээд ч хөрөнгө оруулалт татах гэж хууль баталлаа, сан байгууллаа. Тэглээ гээд хөрөнгө оруулалт нэмэгдсэн юм алга.
Одоо энэ хуулийг нь батлаад хөрөнгө оруулалт хэр нэмэгдэх бол. Төсөл санаачлагчдын зүгээс энэ хуулийг баталсан ч ойрын хэдэн жилдээ гадаадын банк орж ирэхгүй гэж яриад байгаа. Нийгэм, эдийн засгийн эрэлт, хэрэгцээ, тодорхой шаардлагын улмаас аливаа хуулийг баталдаг шүү дээ. Ойрын хэдэн жилдээ гадаадаас банк орж ирэхгүй юм бол заавал энэ хуулийг батлах хэрэг байна уу гэдгийг бодох ёстой. |
Б.Энхжин
Сэтгэгдэл (6)