НҮБ-ын Хүн амын сангаас жил бүр эрхлэн гаргадаг “Дэлхийн хүн амын байдал-2017” тайланг танилцууллаа. Тайланд ядуу эмэгтэйчүүдэд тулгамдаж буй асуудлыг шийдвэрлэхгүй бол дэлхийн хөгжлийн зорилтод хүрч чадахгүйг анхааруулжээ. Тиймээс ядуу эмэгтэйчүүдэд гэр бүл төлөвлөлт, нөхөн үржихүйн эрүүл мэндийн үйлчилгээ үзүүлэхгүй бол эдийн засагт хүндрэл учирна гэж үзэж байна. НҮБ-ын Хүн амын сангийн суурин төлөөлөгч Наоми Китахара энэ үеэр “Монгол Улсын хувьд тэгш бус байдалд илүү анхаарах шаардлагатай болжээ. Үүний нэг хэлбэр нь нөхөн үржихүйн эрхийг хангах тухай асуудал. Дэлхийн хамгийн ядуу эмэгтэйчүүд хөдөөгүүр байгаа бөгөөд энэ нь эмэгтэйчүүдийн ажил, амьдралд сөргөөр нөлөөлж байна. Монголд бараг гурван хүний нэг нь ядуу амьдарч байна. Эндээс үзвэл эмэгтэйчүүд жирэмслэлтээс сэргийлэх арга, холбогдох мэдээллийг авч чадахгүй, улмаар ядуурлын эргүүлгээс гарч чадахгүй улам ядуурч байна. Мөн ядуу таван эмэгтэй тутмын нэг нь л жирэмсний хяналтад хамрагддаг бол чинээлэг эмэгтэйчүүдийн хоёр эмэгтэй тутмын нэг нь хамрагдаж байна. Эмэгтэйчүүд нөхөн үржихүйн асуудлаа хянадаг болсноор сурч боловсрон, ажил эрхэлж, цалинтай, эдийн засгийн эрх мэдэлтэй болдог” гэлээ.



Түүнчлэн “Монголд эдийн засгийн тэгш бус байдлыг шийдвэрлэхийн тулд гэр бүл төлөвлөлтийн хангагдаагүй хэрэгцэээг шийдэж, эмэгтэй хүн хэзээ, ямар зайтай, хэдэн хүүхэдтэй болохоо төлөвлөдөг орчинг бүрдүүлэх ёстой. ” гэж байлаа. Тайланд дурдсанаар гэр бүл төлөвлөлтийн талаарх мэдээлэл хомс байгаагаас хөгжиж буй орнуудад 89 сая хүсээгүй жирэмслэлт, 48 сая үр хөндөлт гардаг юм байна.

Сайд Д.Сарангэрэл хэлэхдээ “НҮБ-ын Хүн амын сангаас жил бүр дэлхийн хүн амын байдлын талаар тайлан гаргадаг. Энэ жилийн хувьд “Хамгийн холд нь эхэлж хүрэх” уриатай ажиллаж байгаа юм байна. Монголчууд бид уриалгыг хүлээн авч байна. Яагаад гэвэл ядуугаас болоод эмэгтэйчүүд эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээг чанартай, өөрт ойрхон байдлаар авч чадахгүй байгаа. Нөхөн үржихүйн эрүүл мэндийн асуудал нь ядууралтай холбоотой. Эхийн эндэгдэл өнгөрсөн жилээс 50 хувиар буурсан ч энэ оны эхний найман сарын байдлаар 14 эх энджээ. Нялхсын эндэгдэл өнгөрсөн жилээс 358-аар буурсан ч 825 хүүхдээ алдаад байна. Мөн одоогийн байдлаар энэ жил 18 мянган эмэгтэй үр хөндүүлсэн байна. Засгийн газар энэ чиглэлд ажиллаж байгаа. Ядуурал, эмэгтэйчүүдийн энэ асуудал нь ажилгүйдэлтэй холбоотой. Цэцэрлэгийн насны 240 мянган хүүхдийн 60 мянган нь цэцэрлэгтээ явж чадахгүй байна. Хөдөлмөрийн насны олон мянган ээж гэртээ, хүүхдээ хараад сууж байгаа. Тиймээс шинэ Засгийн газрын хэрэгжүүлэх эхний ажил бүх хүүхдийг цэцэрлэгтэй болгох. Үүнд 2018 оны төсвийг зориулж байгаа. ЭМЯ эрүүл мэндийн боловсролыг цоо шинэ түвшинд гаргахаар ажиллаж байгаа. Мэдээлэлгүйгээс болоод үр хөндүүлдэг байдлыг илааршуулахаар ажиллана” гэлээ.

ХҮҮХДЭЭ МЕНИНГИТЭЭС ХЭРХЭН ХАМГААЛАХ ВЭ?

Монгол Улсын сайд, Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын дарга Г.Занданшатар Европын холбоо түүний гишүүн орнуудаас Монгол Улсад суугаа Элчин сайд нарыг өнөөдөр хүлээн авч уулзаж, харилцаа, хамтын ажиллагааны талаар санал солилцлоо.

Монгол Улс 1990-ээд оны эхээр бие даасан гадаад бодлого хэрэгжүүлж эхэлснээсээ хойш хоёр хөршөөс гадна гуравдагч хөршийн бодлогыг хэрэгжүүлж ирсэн. Энэ зорилтын хүрээнд Европын холбоо болон түүний гишүүн орнуудтай түншлэлийн хамтын ажиллагаа хөгжүүлэхэд онцгой ач холбогдол өгдөг гэдгийг тэрээр уулзалтын эхэнд хэллээ. Европын холбоог нийгэм, эдийн засгийн хүндрэл, бэрхшээлийг даван туулах гарцыг эрэлхийлэхэд түшиг тулгуур болох чухал түнш гэж үздэг. Хүнд хэцүү цаг үед биднийг үргэлж дэмжиж, туршлагаасаа хуваалцан, санхүүгийн болон техникийн тусламж үзүүлж ирсэнд талархал илэрхийллээ.



Монгол Улсын Засгийн газар УИХ-аас баталсан 2016-2020 онд хэрэгжүүлэх үйл ажиллагааны хөтөлбөрийг үргэлжлүүлэн хэрэгжүүлнэ. Ингэхдээ ОУВС-тай хамтран “Өргөтгөсөн санхүүгийн хөтөлбөр”-ийг үргэлжүүлэн хэрэгжүүлж, төсвийн сахилга батыг сайжруулж, үргүй зардлыг багасгаж, эдийн засгийн чадавхиа нэмэгдүүлж ажиллана. Мөн мэргэшсэн төрийн албыг бэхжүүлж алигатай тэмцэж, хууль дээдлэх зарчмыг бүх түвшинд баримталж, шударга ёсыг тогтооно. Эдгээр зарчмыг тусгасан “Сахилга хариуцлага, дэг журмыг чангатгах тухай” Засгийн газрын Албан даалгавар гаргасан гэдгийг ЗГХЭГ-ын дарга Г.Занданшатар тэмдэглэлээ.

Мөн манай улс хоёр хөрштэйгөө уламжлалт, найрсаг харилцаагаа үргэлжлүүлэн хөгжүүлнэ. Мөн гуравдагч хөршийн бодлогыг улам бэхжүүлнэ. Энэ хүрээнд улс төр, эдийн засаг, нийгмийн бүхий л салбарт та бүхэнтэй өргөнөөр харилцана гэлээ.

Европын холбоотой хөгжүүлж болох хамтын ажиллагааны боломжуудыг бүрэн нээж чадаагүй байна. Тодорхой салбаруудад Европын холбооны эдийн засгийн бодит ашиг сонирхлыг бий болгоход анхаарч, дэмжлэг үзүүлж ажиллахыг Элчин сайд нараас хүслээ.

Манай Засгийн газар уул уурхайн салбараа хөгжүүлэхийн зэрэгцээ хөдөө аж ахуй, газар тариалан, эрчим хүч, аялал жуулчлал, мэдээллийн технологи зэрэг эдийн засгийн тэргүүлэх салбаруудаа хөгжүүлэхийг зорьж байна. Тэр дундаа иргэдээ эрүүл, аюулгүй хүнсээр бүрэн хангаж цаашид хүнс экспортлогч орон болохын төлөө ажиллана. Монгол Улсад хэрэгжиж буй томоохон төслүүд болон бусад салбарт Европын холбооны гишүүн орнуудын хөрөнгө оруулагчид, Европын банк, санхүүгийн байгууллагуудыг татан оролцуулах, эдийн засгийн харилцан ашигтай хамтын ажиллагааг өрнүүлэхэд Элчин сайд нарын дэмжлэг туслалцаа чухлыг Монгол Улсын сайд, Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын дарга Г.Занданшатар онцолж байлаа гэж Засгийн газрын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ.

Анх 2014 онд удирдаач С.Саруул-Одын санаачилгаар эхлүүлж байсан “City swing” классик жазз тоглолт өдгөө 4 дэх жилдээ үзэгч сонсогчдынхоо хүртээл болгох гэж байна. Дэлхийн алдарт бүтээлүүдээс толилуулж эхэлсэн цагаас хойш үзэгч сонсогчдын ташаалд нийцээд буй уг тоглолтоо 2017 оны 11-р сарын 09-нд улсын Филармонийн концертын танхимд 19:00 цагаас ганцхан удаа тоглох гэнэ.

Тоглолтод Sammy Nestico, Glenn Miller, Billy Strayhorn, Luiz Bonfa, Gordon Goodwin, Cole Porter, Duke Ellington зэрэг хөгжмийн зохиолчдийн бүтээлээс толилуулах бөгөөд Баянмонгол биг бэнд, удирдаач С.Саруул-Од /СТА/, жазз дуучин Н.Наранбаатар /СТА/, Ц.Хулан /СТА/ нар жазз хөгжмийн хөнгөн хэмнэлд нэгэн үдшийг хамдтаа өнгөрүүлэхийг урьж байна.

Тоглолтын талаарх дэлгэрэнгүй мэдээллийг 70118012, 99925074 дугаарын утсаар болон https://www.facebook.com/mongolianstatephilharmonic/ хуудаснаас лавлана уу. Дашрамд дуулгахад тоглолтын тасалбарыг 100gg оноогоор 5000₮ хөнгөлүүлэх болон Филармонийн касс, https://www.ticket.mn/event/date/823/ -c худалдан авах боломжтой.

Өнөөгийн нийгэмд хувь хүн урлаг, соёлын өндөр мэдлэгтэй байх нь зүй ёсны хэрэг тул тэд мэргэжлийн өндөр түвшинд, дэлхийн чансаанд нийцэхүйц уран бүтээлүүдийг туурвиж тэрхүү хөгжмийн мэдлэг боловсролыг олгох үүднээс дээрх тоглолтыг зохион байгуулж байгаа ажээ.

УИХ-ын дарга,

УИХ-ын эрхэм гишүүд ээ,

Манай Засгийн газар бүрэн бүрэлдэхүүнээрээ томилогдсоноос хойш долоо хоногийн хугацаанд Монгол Улсын 2018 оны төсвийн төслийг дахин боловсруулж, УИХ-д өргөн мэдүүлээд байна.

Манай Засгийн газар МАН-ын мөрийн хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх, эдийн засгаа хямралаас гаргаж сэргээх, ард түмнийхээ амьдралыг дээшлүүлэх, сахилга дэг журмыг тогтоох, авлига хээл хахуулийг хазаарлахад чиглэсэн бодлогын шинэтгэлүүдийг төсвийн төсөлд тусгалаа.

Ирэх онд аж ахуйн нэгж, бизнес эрхлэгчдээ татварын тогтвортой бодлогоор дэмжиж, татварын тогтолцоог илүү энгийн ойлгомжтой, төвөг чирэгдэл багатай, тэгш шударга болгоно. Түүнчлэн төсөв болон төлбөрийн тэнцлийн алдагдлыг бууруулж, хөрөнгө оруулагчдын итгэлийг сэргээж, хөгжлийн гарцад түүчээлсэн томоохон төсөл, хөтөлбөрүүдийг эрчимжүүлнэ. Үүний үр дүнд бид 2018 онд эдийн засгийн өсөлтийг нэмэгдүүлж 4.2 хувьд хүргэхээр төлөвлөж байна.

Би Ерөнхий сайдаар томилогдсон өдрөө төсвийн сахилга батыг чангатгаж, төрийн үргүй зардлыг багасгаж, улсын өмчийн үр ашгийг дээшлүүлэн, өрийн дарамтыг бууруулна гэж амласан. Үүнийгээ ажил хэрэг болгож өмнөх жилүүдэд гарч байсан улсын төсвийн алдагдлыг ирэх онд ДНБ-ий найман хувьд хүргэн бууруулна. Цаашид алдагдлыг үе шаттайгаар бууруулж 2020 онд ДНБ-ний 4.5 хувьд хүргэнэ.

Бид төсвийн орлогод учирч болзошгүй эрсдэлийг бодитойгоор төсөөлж боломжит эх үүсвэрийг дайчлан орлогын бааз суурийг нэмэгдүүлэхээр тооцсон.

Өргөн барьсан төслийг хэлэлцэн баталснаар Монгол Улсын 2018 оны нэгдсэн төсвийн тэнцвэржүүлсэн орлого 7 их наяд231.4 тэрбум төгрөг буюу ДНБ-ий 23.8 хувь, нэгдсэн төсвийн нийт зарлага 9 их наяд651.9 тэрбум төгрөг буюу ДНБ-ий 31.8 хувь, нэгдсэн төсвийн нийт алдагдал хоёр их наяд420.4 тэрбум төгрөг буюу ДНБ-ий 8.0 хувьд хүрч төсвийн үзүүлэлтүүд сайжрах болно.

Монгол Улсын 2018 оны төсвийн төсөлд дараахь бодлогын арга хэмжээнүүдийг хэрэгжүүлэхээр тусгалаа. Үүнд:

Нэг. Ил тод, нээлттэй байдлыг бий болгох замаар төсвийн орлогыг нэмэгдүүлнэ. Нийгмийн шударга ёсыг алдагдуулж, олон нийтийн бухимдлыг байнга дагуулж ирсэн газрын наймаа, ашигт малтмалын тусгай зөвшөөрөл дагасан эмх замбараагүй байдлыг таслан зогсоох цаг болсон. Манай Засгийн газар ашигт малтмалын тусгай зөвшөөрөл болон газар эзэмших гэрчилгээг өргөдөл нэрээр шууд гарын үсгээр олгодог, улмаар цөөн хэдхэн компани, хувь хүмүүс хэдэн зуугаар нь эзэмшиж түүнийгээ далд хэлбэрээр бэлэглэх, шилжүүлэх замаар худалдан борлуулж татвар төлдөггүй буруу жишгийн үндсийг таслах зорилгоор тусгай зөвшөөрөл, газар эзэмших гэрчилгээг ил тод нээлттэй, сонгон шалгаруулалт, дуудлага худалдааны зарчмаар олгодог байх зохицуулалт бүхий хуулийн төслийг боловсруулан УИХ-д өргөн мэдүүлээд байна. Энэ арга хэмжээний үр дүнд 2018 онд улсын төсөвт 36 тэрбум төгрөгийг төвлөрүүлэхээр тооцоолж байна.

Хоёр. Сүүлийн жилүүдэд эрс нэмэгдсэн өрийн дарамт, зээлийн хүүгийн зардлыг бууруулахад чиглэсэн дорвитой алхам хийнэ. Төсвийн алдагдлыг бууруулж, давсан орлого нэмэлт эх үүсвэрээр өрийн хэмжээг багасгах замаар Засгийн газрын өндөр хүүтэй үнэт цаасны гаргалтыг бууруулна.

Цаашид арилжааны банкнуудаас гадна гадаад дотоодын иргэн, компаниуд зэрэг бусад хөрөнгө оруулагчдын оролцох оролцоо, өрсөлдөөнийг нэмэгдүүлж, хамрах хүрээг өргөжүүлэн хүүг бууруулна. Түүнчлэн санхүү, мөнгөн хөрөнгө, өрийн удирдлагыг оновчтой болгох замаар засгийн газрын өрийн үйлчилгээний төлбөрийг 130.0 гаруй тэрбум төгрөгөөр бууруулахаар тооцлоо.

Гурав. Ерөнхий боловсролын сургуулийг 3 ээлжгүй болгох, хүүхэд бүрийг цэцэрлэгт хамруулах орчин нөхцөлийг бүрдүүлнэ. Сургууль, цэцэрлэгийн хүртээмжийг нэмэгдүүлэх, ялангуяа жирийн иргэдийн хүүхдийн сургалтын орчинд анхаарал тавих цаг болсон. Монголын төр бяцхан үрсээ сугалааны аз, хонжвороор алагчлахгүй ээ. Нийслэлийналслагдсан дүүрэг, захын хороололд амьдардаг өрхүүдийн хүүхдүүд боловсролын үйлчилгээнд эрх тэгш хамрагдах боломж хязгаарлагдмал байна. Иймд тэргүүн ээлжинд нийслэлийн гурван ээлжээр хичээллэж байгаа, хэт ачаалалтай 28 сургуулийг хоёр ээлжинд шилжүүлэх, он дамжин баригдаж байгаа сургууль, цэцэрлэг, дотуур байрыг барьж дуусгах санхүүжилтийг бүрэн шийдвэрлэхээр хөрөнгийн эх үүсвэрийг тусгалаа.

2018 онд 59 сургууль, 90 цэцэрлэгийг шинээр барьж эхлүүлнэ. Улаанбаатар хотод 36 сургууль, 47 цэцэрлэг, орон нутагт 23 сургууль, 43 цэцэрлэг баригдана. Түүнчлэн Азийн хөгжлийн банкны 50 сая ам.долларын хөнгөлөлттэй зээлийн, Японы Засгийн газрын 2.4 тэрбум иений буцалтгүй тусламжийн болон БНХАУ-ын Засгийн газрын 300 сая юанийн буцалтгүй тусламжийн эх үүсвэрийг ерөнхий боловсролын сургууль, цэцэрлэгийн хүртээмжийг нэмэгдүүлэхэд чиглүүлнэ.

Дөрөв. Засгийн газрын үйл ажиллагааны хөтөлбөрт туссан эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээний чанартай уялдсан эрүүл мэндийн санхүүжилтийн тогтолцоог нэвтрүүлэх ажлыг эхлүүллээ. Өнөөдөр Эрүүл мэндийн даатгалын үр ашгийг иргэд даатгуулагч, эмнэлэг хангалттай хүртэж чадахгүйгээс даатгалын ач холбогдол буурсан байна.

Иргэдийн халааснаасаа төлдөг эмийн зардал нэмэгдсээр байна. Даатгалтай иргэд, ялангуяа ахмадууд эмээ даатгалын хөнгөлөлттэй үнээр авахын тулд сард хоёр удаа урт дараалалд зогсож, түүнээс цөөн тооны иргэд л хөнгөлөлттэй үнээр эмээ авч байна. Гэтэл Эрүүл мэндийн даатгалын сан сүүлийн гурван жилд дунджаар 300 гаруй тэрбум төгрөгийн үлдэгдэлтэй байна. Мөнгө нь байгаа боловч зарцуулж чаддаггүй, эмнэлэг нь үйлчилгээ муутай, эм тарианы хомсдолтой, даатгуулагч иргэд нь цөхөрсөн байдлыг бид өөрчилж, энэ салбарт бүтцийн шинэчлэлийг эхлүүлнэ.

Энэ ажлын хүрээнд Эрүүл мэндийн даатгалыг 2018 оны 01 дүгээр сарын 01-ээс Нийгмийн даатгалаас тусад нь бие даалган ажиллуулахаар төлөвлөлөө. Ингэснээр эрүүл мэндийн үйлчилгээг даатгуулагч төвтэй байх тогтолцоог бий болгохын зэрэгцээ Эрүүл мэндийн даатгалын санд хуримтлагдсан жилийн нийт орлого тухайн жилдээ эрүүл мэндийн үйлчилгээнд бүрэн зарцуулагддаг болно.

Түүнчлэн төрийн өмчийн эмнэлгүүдийн бие даасан байдлыг хангаж санхүү, төсвийн талаархи шийдвэр гаргах эрх мэдлийг тухайн эмнэлгийн Удирдах зөвлөлд хариуцуулах, улсын төсвөөс санхүүжих эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээг бодит үр дүнд үндэслэн санхүүжүүлэх зэрэг бодлогын өөрчлөлтийг эхлүүлж 2019 онд бүрэн нэвтрүүлж хэрэгжүүлнэ.

Тав. Их дээд сургуульд суралцагч оюутны сургалтын төлбөрийн дарамтыг чөлөөлнө. Боловсролын зээлд тавигдах шаардлагыг хөнгөвчилж оюутны сургалтын зээлийг арилжааны банкаар дамжуулахгүйгээр шууд Боловсролын зээлийн санд хариуцуулж зээлийн үйлчилгээг шуурхай хүргэх тогтолцоог хэрэгжүүлнэ. Мөн зээлийн эргэн төлөгдөх хугацааг тухайн суралцагч оюутан суралцаж төгсөөд 5-10 хүртэлх жилийн хугацаанд мэргэжлээрээ ажил хөдөлмөр эрхлэх явцдаа, өөрт нь дарамт үүсгэхгүйгээр бүрэн төлж барагдуулах боломж олгох тогтолцоог бүрдүүлнэ.

Үүний үр дүнд Боловсролын зээлийн сангаас дотоодын их, дээд сургуульд элсэн суралцагч нийт 37 мянга орчим оюутныг сургалтын төлбөрийн хөнгөлөлттэй, урт хугацааны зээлд хамрагдах нөхцөл бүрдэнэ. 2018 онд Боловсролын зээлийн санд нийт 118.9 тэрбум төгрөг төлөвлөгдсөнөөс 75.0 тэрбум нь оюутны хөгжлийн зээлд зарцуулна.

Түүнчлэн Боловсролын зээлийн сангаас олгогддог бүтэн өнчин, хөгжлийн бэрхшээлтэй, гэр бүлийн гишүүн нь хөдөлмөрийн чадвараа алдсан оюутны болон нэг өрхийн гурав ба түүнээс дээш хүүхэд нь их, дээд сургуульд зэрэг суралцаж байгаа нэг оюутны сургалтын төлбөрийн буцалтгүй тусламжид зарцуулах хөрөнгийг 2017-2018 оны хичээлийн жилтэй харьцуулахад 50 орчим хувиар нэмэгдүүлэхээр төлөвлөлөө.

Зургаа. Орон нутаг тулгамдсан асуудлаа шийдвэрлэх замаар эдийн засгийн чадавхаа дээшлүүлэхэд чиглэсэн төсвийн дэмжлэгийг нэмэгдүүлнэ. Эдийн засаг, төсвийн хүндрэлтэй нөхцөл байдлын улмаас Орон нутгийн хөгжлийн сангийн хөрөнгө оруулалтын хэмжээ 2013 оны түвшинтэй харьцуулахад ойролцоогоор 40 хувиар буурсан байна. Үүний улмаас орон нутагт хийгдэх шаардлагатай зарим хөрөнгө оруулалтын хөтөлбөр, төсөл, арга хэмжээний хэрэгжилт тасалдаж, өр төлбөр үүссэн, эдийн засгийн идэвхжил суларсан, ажилгүйдэл нэмэгдсэн байдалтай байна. Иймд орон нутгийн төсвийн хөрөнгө оруулалтыг дэмжих зорилгоор нэг аймагт дунджаар долоо орчим, нийт 147.5 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалтын эх үүсвэрийг шилжүүлэхээр төлөвлөлөө.

Долоо. Засгийн газрын үйл ажиллагааны хөтөлбөрт туссан “Цалинтай ээж” хөтөлбөрийг хэрэгжүүлж эхэлнэ. 0-3 хүртэл насны хүүхдээ асарч байгаа эхэд сар бүр 50.0 мянган төгрөг, 0-18 насны гурав болон түүнээс дээш хүүхэдтэй өрх толгойлсон эцэг,эхэд улирал бүр 240.0 мянган төгрөгийн тэтгэмж олгоно. Энэ арга хэмжээнд нийт 72.8 тэрбум төгрөгийг нэмж зарцуулахаар төлөвлөлөө.

Найм. Тэтгэвэр, тэтгэмжийн хэмжээг инфляцын түвшинтэй уялдуулан нэмэгдүүлнэ. Нийгмийн даатгалын сангаас олгож буй бүх төрлийн тэтгэврийг 2018 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс эхлэн нэмэгдүүлнэ. Нийт 400 гаруй мянган хүний тэтгэврийн хэмжээг нэмэгдүүлэхэд 119.5 тэрбум төгрөг, Нийгмийн халамжийн сангаас тэтгэвэр авдаг 62.7 мянган хүний тэтгэвэр, 50.3 мянган хүний асаргааны тэтгэмжийн хэмжээг нэмэгдүүлэхэд 17.8 тэрбум төгрөг тус тус нэмж төлөвлөлөө.

Ес. Малчдын тэтгэвэрт гарах насыг таван жилээр наашлуулна. Малчдын нийгмийн баталгааг сайжруулах арга хэмжээг 2018 оны 01 дүгээр сарын 01-ээс эхлэн хэрэгжүүлэхэд зориулж 44.6 тэрбум төгрөгийг улсын төсвөөс Тэтгэврийн санд шилжүүлж зарцуулна. Ингэснээр цаг агаарын эрс тэс хүнд нөхцөлд, жилийн дөрвөн улирал тасралтгүй хөдөлмөрлөж нийгмийн даатгалд хамрагдаж байгаа эрэгтэй 54-58, эмэгтэй 49-53 насны нийт 13.5 мянган иргэн тэтгэвэрт гарах нөхцөл бүрдэж, тэдний нийгмийн баталгаа сайжрах болно.

Түүнчлэн эрүүл мэндийн даатгалд маш цөөн тоогоор хамрагдаж байгаа малчид, хувиараа хөдөлмөр эрхлэгчид, ажил хөдөлмөр эрхлээгүй иргэдийн эрүүл мэндийн даатгалд сар бүр төлөх шимтгэлийг 50 хувиар бууруулж тэднийг эрүүл мэндийн даатгалд хамрагдалтыг нэмэгдүүлж, эмнэлгийн тусламж үйлчилгээ авах нөхцөлийг бүрдүүлнэ.

Арав. Нийслэлийн төв цэвэрлэх байгууламжийг бүрэн шинэчлэх ажлыг эхлүүлнэ. Төв цэвэрлэх байгууламжийг шинээр барьж шинэчлэх ажлыг хөнгөлөлттэй зээлээр хэрэгжүүлнэ. Шинэ цэвэрлэх байгууламж ашиглалтад орох хүртэл хугацаанд одоогийн цэвэрлэх байгууламжийн хуримтлагдсан лагийн ариутгал, халдваргүйжүүлэлтийг хийж, нөхөн сэргээх, үнэргүйжүүлэхэд зориулж 35.0 тэрбум төгрөгийн өртөг бүхий төсөл, арга хэмжээг үе шаттай хэрэгжүүлэх бөгөөд үүнд ирэх онд 10.0 тэрбум төгрөг зарцуулна.

Арван нэг. Төсөв хэлэлцэх, батлах үйл явцыг хариуцлагажуулна. “Нэмсэн бол хас” зарчим нэвтрүүлж төсөв хэлэлцэн батлах тогтолцоог хөгжсөн улс орнуудын сайн жишигт хүргэнэ. Эдийн засгийн мөчлөг дагасан төсвийн бодлогыг халах, төсвийн сахилга батыг сайжруулахад чиглэсэн төсвийн шинэчлэл хийх зорилгоор төсөв хэлэлцэн батлах үйл явцад зарчмын томоохон өөрчлөлт хийхээр төлөвлөж байна.

УИХ, Засгийн газрын өргөн мэдүүлсэн жилийн төсөв, түүний тодотголыг Дунд хугацааны төсвийн хүрээний мэдэгдэлд нийцүүлж хэлэлцэн батлахдаа нийт зарлагын хэмжээг нэмэгдүүлэхгүй байх, хэрэв тодорхой хөтөлбөр, төсөл, арга хэмжээний төслийг нэмэгдүүлэх бол бусад хөтөлбөр, төсөл, арга хэмжээний зардлаас мөн хэмжээгээр бууруулдаг байх, татварын хэмжээг бууруулах бол зардлыг мөн хэмжээгээр бууруулдаг байх зарчмын өөрчлөлтийг Төсвийн тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай, УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдааны дэгийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөлд тусган өргөн мэдүүлээд байна.

Түүнчлэн Төсвийн сахилга бат, хяналтыг сайжруулах, төсвийн тогтвортой байдлын үндсэн үзүүлэлтүүдийн хэрэгжилтийг хангах чиглэлээр дүгнэлт гаргах үүрэг бүхий хараат бус, бие даасан Төсвийн тогтвортой байдлын зөвлөлийг УИХ-ын Төсвийн байнгын хорооны дэргэд байгуулахаар Төсвийн тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төслийг боловсрууллаа.

Бусад хөгжсөн оронд байдаг нийтлэг жишгийн дагуу эрүүл, зөв төсвийн тогтолцоотой болоход энэ өөрчлөлтийг УИХ-ын эрхэм гишүүд Та бүхэн ойлгон хүлээн авч шийдвэрлэж өгнө гэдэгт итгэж байна

Арван хоёр. Төсвийн сахилга хариуцлагыг чанд мөрдүүлнэ. “Хямарсан эдийн засагтай Монгол Улсын төсөв мөнгө хэмжээтэй, чадал хязгаартай нь үнэн.

Гэхдээ төсвийн сахилга батыг сайжруулж, төрийн үргүй зардлыг багасгаж, улсын өмчийн үр ашгийг дээшлүүлэн, хөрөнгө оруулалтыг нэмэгдүүлэх замаар ард иргэдийнхээ орлогыг нэмэгдүүлэх чиглэл баримтална. Ард түмний хөрөнгийг хулгайгаас хамгаалж, хуульд зааснаар зарцуулна ” гэдгээ Ерөнхий сайдаар томилогдох үедээ энэ индрээс би хэлж байсан.

Манай улсын эдийн засаг хүндрэлээс бүрэн гараагүй, зарим талын бэрхшээл тулгарсан хэвээр байна. Үүний шалтгаан нь төсвийн сахилга, хариуцлагагүй байдалтай холбоотой бий болсон гэж олон улсын банк, санхүүгийн байгууллагууд дүгнэж байгаатай Ерөнхий сайд миний бие санал нэг байна. Бид олон улсын хөгжлийн түншлэгч байгууллагуудтай хамтран сахилга хариуцлагыг тогтоож, эдийн засгийг хөгжлийн зөв голдрилд нь оруулна.

Сахилга хариуцлага гэж юу байх, үүнийг хэрхэн дагаж мөрдөхийг төрийн алба, бүх шатны төсвийн байгууллагаас эхлэн тогтоон мөрдүүлнэ. Төсвийн сахилга, хариуцлагыг сайжруулснаар багш, эмч, төрийн бусад албан хаагчдийн цалин орлого, нийгмийн баталгааг шат дараатайгаар шийдэх боломж бий болно гэдгийг онцлон тэмдэглэхийг хүсэж байна.

Төрийн албан хаагчдын цалинг олон улсын байгууллагуудтай хамтран хэрэгжүүлж байгаа хөтөлбөрийн дагуу 2019 он дуустал нэмэгдүүлэхгүй байх Засгийн газрын амлалтаа хэрэгжүүлнэ. Харин хэн үр дүнтэй, идэвх санаачилгатай ажиллаж байна тэр албан хаагч нэмэлт урамшуулал авдаг байх зарчимд шилжинэ. Энэ талаар бүх шатны төсөвт байгууллагын захирагч нарт Албан даалгавар хүргүүлсэн.

Төрийн албан хаагчдын жилийн эцсийн үйл ажиллагааны үр дүнгийн болон хөдөлмөрийн гэрээг дүгнэж, ажлын бүтээмж, сахилга, хариуцлага, ажлын үр дүнг харгалзан урамшуулдаг тогтолцоог бий болгох замаар тэдний орлогын баталгааг сайжруулах арга хэмжээг авч хэрэгжүүлнэ.

УИХ-ын эрхэм гишүүд ээ,

Монгол Улсын Засгийн газрын өргөн мэдүүлсэн Монгол Улсын 2018 оны төсвийн тухай хуулийн төсөл, Нийгмийн даатгалын сангийн 2018 оны хуулийн төсөл, Эрүүл мэндийн даатгалын сангийн 2018 оны хуулийн төсөл болон эдгээр хуулийн хамт өргөн барьсан бусад хуулийн төслүүдийг хэлэлцэн шийдвэрлэж өгөхийг хүсье гэж Засгийн газрын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ.

Улсын хэмжээнд 2017 оны эхний 10 сард обьектын гал түймэр нийт 3139 удаа гарч, 10,5 тэрбум төгрөгийн хохирол учирч, 36 хүн нас барж, 29 хүн түлэгдэж гэмтэн, 822 толгой мал хорогдож, 1355 гэр орон, сууц шатсан байна. Дээрх гал түймрийн аюулаас аврагч-гал сөнөөгчид 656 хүний амь нас, төр, аж ахуйн нэгж, байгууллагын 18,3 тэрбум төгрөгийн өмч хөрөнгийг авран хамгаалсан байна.

Нийслэл хотод нийт 2045 удаагийн гал түймэр гарч, 5,1 тэрбум төгрөгийн хохирол, орон нутагт 1094 удаагийн гал түймэр гарч, 5,4 тэрбум төгрөгийн хохирол тус тус учирсан байна.

Обьектод гарсан гал түймрийг өнгөрсөн оны мөн үетэй харьцуулахад гал түймрийн тоо 0,9 хувиар, учирсан хохирлын хэмжээ 32,0 хувиар тус тус өссөн үзүүлэлттэй байна.

Түүнчлэн сүүлийн үед гал түймрийн дуудлага ихсэж үүнээс үүдэн иргэдийн амь нас хохирох эрсдэл улам өсөх хандлагатай байна.

Иймд болзошгүй гал түймрийн аюулаас урьдчилан сэргийлэх, бага насны хүүхдийг хараа хяналтгүй орхихгүй байх, гэр хороолол болон галлаж үйл ажиллагаагаа явуулдаг аж ахуй нэгжүүд аюулгүй байдлыг хангаж дадахыг Онцгой байдлын ерөнхий газраас сэрэмжлүүлж байна.

Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч С.Батболд ИКЛЕЙ (ICLEI) олон улсын байгууллагын Зүүн Азийн бүсийн удирдах хорооны гишүүнээр 2018-2021 онд ажиллахаар сонгогдлоо.

Хотын захиргаадын холбоо болсон уг байгууллагад 86 улсын 1227 хот гишүүн бөгөөд 17 бүсийн нарийн бичгийн даргын газраар дамжуулан үйл ажиллагаагаа явуулдаг. Төв нь ХБНГУ-ын Бонн хотод, Зүүн Азийн төв нь Сөүл хотод ажилладаг.

ИКЛЕЙ Зүүн Азийн удирдах хороонд Япон улсын Киото хотын захирагч Дайсаку Кадокава, БНСУ-ын Сувон хотын захирагч Ём Тай-Ен, БНСУ-ын Сөүл хотын захирагчийн орлогч Лиу Гюн-гээ, Тайваны Шинэ Тайпэй хотын захирагчийн орлогч Чен Шен-Хсен нар мөн сонгогдсон байна.

Байгаль орчин, тогтвортой хөгжлийн бодлогыг хэрэгжүүлэхэд үндсэн үйл ажиллагаа нь чиглэдэг тус байгууллагын дэмжлэг, санхүүжилтээр Улаанбаатар хотын уур амьсгалын өөрчлөлт, ногоон хөгжлийн төслүүд хэрэгжиж эхлээд байгаа бөгөөд эдгээр нь нийслэл хотын тулгамдсан асуудал орчны бохирдлыг бууруулахад чухал ач холбогдолтой юм гэж нийслэлийн Байгаль орчны газраас мэдээллээ.

УИХ-ын гишүүн, Аюулгүй байдал, гадаад бодлогын байнгын хорооны дарга Ж.Энхбаяр өнөөдөр (2017.11.02) Бүгд Найрамдах Киргиз Улсаас /БНКУ/ Монгол Улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд Азамат Усеновыг хүлээн авч уулзав.



Уулзалтын эхэнд Байнгын хорооны дарга Ж.Энхбаяр, хоёр орны найрамдалт харилцаа амжилттай үргэлжилж байгааг онцлоод, хоёр орны эдийн засаг, худалдаа, соёл урлагийн салбарын ажлыг идэвхжүүлэх хүсэлтэй байгаагаа илэрхийлэв.

Элчин сайд Азамат Усенов, Байнгын хорооны даргыг цаг зав гарган хүлээн авч уулзаж буйд талархал илэрхийлээд, БНКУ-ын парламентын Аюулгүй байдал, гадаад бодлогын байнгын хорооны дарга Шагиев Аскарбек Алимбаевичийн мэндчилгээг уламжлав. Мөн энэ жил хоёр орны хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 25 жилийн ой тохиож байгаа, киргизчууд шинэ Ерөнхийлөгчөөрөө Сооронбай Шарипович Жээнбековыг сонгосон талаар мэдээллээ. Шинээр томилогдсон Элчин сайдын хувьд хоёр орны харилцаа, хамтын ажиллагааг бүх талаар дэмжиж ажиллахаа мэдэгдлээ.

Уулзалтын үеэр Байнгын хорооны дарга Ж.Энхбаяр, Монгол Улсын баруун бүсэд замын сүлжээ байгуулж, хоёр улсын худалдаа, эдийн засгийн салбарыг дэмжих боломж нээгдэж байгаа, мөн батлан хамгаалахын салбарт энхийг сахиулах ажиллагаанд Киргизийн цэргийн алба хаагчдыг хамруулахыг хөндөж ярилаа.

Уулзалтаар хоёр орны хамтын ажиллагааг худалдаа, эдийн засаг, батлан хамгаалах, соёл урлагийн салбарт эрчимжүүлэхэд хоёр тал санал нэгдэв.

Уулзалтын төгсгөлд Байнгын хорооны дарга Ж.Энхбаяр БНКУ-д Монгол Улсын элчин сайдын яам байгуулахад дэмжлэг үзүүлэхийг хүсэв гэж УИХ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтэс мэдээлэв.

УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар Ерөнхийлөгчийн тавьсан хоригийг хэлэлцлээ.

Өмнөговь орших Нэмэгт уул нь Даланзадгадаас баруун тийш 400 километрийн зайтай байдаг бөгөөд үлэг гүрвэлийн олдвор бүхий алдарт

​

Хууль зүй, дотоод хэрэг, Эрүүл мэнд, Сангийн сайдын 2017 оны 10 дугаар сарын 31-ний өдрийн А/263 А/406 А/321 дугаартай тушаалаар “Шүүх эмнэлгийн төлбөрт

Хууль зүй, дотоод хэргийн яам, Гадаадын иргэн, харьяатын газар хамтран зохион байгуулж буй “Гадаадын иргэдийн шилжилт хөдөлгөөний чиг хандлага, анхаарах асуудал” сэдэвт олон улсын эрдэм шинжилгээний бага хурал 2017 оны 11 дүгээр сарын 03-нд буюу маргааш ГХЯ-ны Зөвшилцөл танхимд 9 цагаас эхэлнэ.

Ойн хөнөөлт хортон шавж нь сүүлийн жилүүдэд Монгол Улсын газар нутгуудаар олшрох болсон билээ. Энэ талаар БОАЖЯ-ны ойн бодлого зохицуулалтын газрын мэргэжилтэн Д.Жагдагтай ярилцлаа.

-Манай улсад хэдэн төрлийн хортон шавж байдаг вэ?

-Экологийн өндөр ач холбогдолтой манай орны ойн экосистемд сөрөг нөлөө үзүүлж буй үндсэн хүчин зүйлүүдийн нэг нь ойн хөнөөлт шавжийн хөнөөл буюу утаагүй түймэр болоод байна. Манай орны навчит шилмүүст ойд 700 гаруй зүйлийн хөнөөлт шавжууд тархан хөнөөл учруулдаг болох нь эрдэмтэн судлаачдын хэвлүүлсэн бүтээлүүдэд дурдагдсан байдаг. Модлог ургамлын навч шилмүүс, иш холтос, модлог,үр боргоцой, нахиа найлзуур, үндсээр хооллон хөнөөл учруулдаг эдгээр шавжуудтай тэмцэх арга хэмжээг 1957 оноос эхлэн хэрэгжүүлж эхэлсэн байдаг.

Эдгээр шавжуудаас навч, шилмүүсэн ойд голлон хөнөөл учруулдаг 10-аад зүйлийн хөнөөлт шавж байна. Сибирийн хүр, Эгэл бийрэн сүүлт, Якобсоны төөлүүрч, Өрөөсгөл хүр эрвээхий, Моносны бүгэг, Бургасны хүр зэрэг шавжууд хөнөөл учруулж байна. 2016 оноос эхлээд ойд онц хөнөөлтэй Сибирийн хүр эрвээхэй хэт олшроод байна.

ЗОНХИЛОГЧ НАВЧ, ШИЛМҮҮСНИЙ ХӨНӨӨЛТ ШАВЖУУД

-Шавж олширч буйн гол шалтгаан нь юу вэ?

-Үүнд хэд хэдэн шалтгаан бий. Ойн хөнөөлт шавж үй олноороо үржин олшрох таатай нөхцлийг бүрдүүлж өгдөг гол хүчин зүйл нь шавжийн өөрийн биологийн онцлог, хүний үйл ажиллагаа, ойн түймэр, цаг агаарын хэт хуурайшилт зэрэг өөрчлөлтөөс шалтгаалж их хэмжээгээр хөнөөл учруулдаг билээ.

- Манай улс хортон шавжтай хэрхэн тэмцэж байна вэ?

- Монгол орны ойн сангийн хомсдол, доройтолд нөлөөлж байгаа хүчин зүйлүүдийн нэг нь энэхүү хөнөөлт шавжийн хор хөнөөл болоод байна. Иймээс утаагүй түймэр гэж нэрлэх хэмжээнд хүрээд байгаа хөнөөлт шавжийн сөрөг нөлөөг бууруулах арга хэмжээг доор дурдсан гурван чиглэлээр зохион байгуулж ажиллаж байна. Үүнд:

Тархалтыг тогтоох судалгаа
Тэмцэх арга хэмжээ
Хяналт мониторинг хийх
Ойн хөнөөлт, шавжтай тэмцсэн сүүлийн дөрвөн жилийн хийсэн ажлаас дурдвал:

2014 онд 17 аймгийн 113 суманд ойн хөнөөлт шавж, өвчний тархалтыг тогтоох судалгааны ажлыг хийж судалгаагаар 186.6 мян.га талбайд зайлшгүй тэмцлийн ажил явуулах шаардлагатай байгааг тогтоож, тэмцлийн ажлыг 97.7 мян.га талбайд хийж гүйцэтгэсэн. Тэмцлийн ажлыг ойн хөнөөлт шавжийн тоо толгойн нягтшилыг бууруулах шаардлагатай талбайн 52.3%-д зохион байгуулсан гүйцэтгэл гарсан.

2015 онд 16 аймгийн 97 суманд ойн хөнөөлт шавж, өвчний тархалтыг тогтоох судалгааны ажлыг хийж, 310.3 мян.га талбайд зайлшгүй тэмцлийн ажил явуулах шаардлагатай талбайн 163.9 мян.га талбайд тэмцлийн ажлыг хийж гүйцэтгэсэн.

2016 онд 16 аймгийн 107 суманд ойн хөнөөлт шавж, өвчний тархалтыг тогтоох судалгааны ажлыг хийж гүйцэтгэсэн. 2016 оны жилийн эцсийн байдлаар Монгол орны хэмжээнд ойн хөнөөлт шавжийн тархалттай 12 аймгийн 87 сумын ойн сангийн 740.1 мян.га талбай байгаагаас 591.1 мян.га талбайд зайлшгүй тэмцлийн ажил явуулах шаардлагатай байгаа гэсэн судалгааны үр дүн гарсан. Үүнээс улсын төсвийн хөрөнгөөр 70,8 мян.га, орон нутгийн төсвийн хөрөнгөөр 64 мян.га, нийт 131,2 мян.га талбайд тэмцлийн ажил явуулсан. Тэмцлийн ажлыг 2016 онд ойн хөнөөлт шавжийн тоо толгойн нягтшилыг бууруулах шаардлагатай талбайн 21.9%-д зохион байгуулсан гүйцэтгэл гарсан.



2017 онд 15 аймгийн 127 суманд ойн хөнөөлт шавж, өвчний судалгааны ажлыг хийж, 502.9 мян.га талбайд зайлшгүй тэмцлийн ажил явуулах шаардлагатай байгаа гэсэн судалгааны үр дүн гарсан. Үүнээс улсын төсвийн хөрөнгөөр 176.7 мян.га талбайд тэмцлийн ажил явуулсан. Тэмцлийн ажлыг ойн хөнөөлт шавжийн тоо толгойн нягтшилыг бууруулах шаардлагатай талбайн 35.1%-д зохион байгуулсан гүйцэтгэл гарсан.

Дээрх хийсэн ажлуудаас харахад бид хөнөөлийн голомттой талбайн хэмжээг бүрэн хамруулж хийх санхүүжилт байхгүйн улмаас дараа жил дахин тэмцлийн ажлыг хийх шаардлагатай болж байгаа юм. Ийм учраас хөнөөлийн голомтыг бүрэн хязгаарлаж чадахгүй байна.

- Биологийн аргаар яг хэрхэн тэмцэнэ гэсэн үг вэ?

- БОАЖЯ нь ойн хөнөөлт, шавжтай тэмцэх ажлыг химийн бодисын хэрэглээнээс үе шаттайгаар татгалзаж, биологийн болон байгаль орчинд сөрөг нөлөөгүй аргаар хийх зорилт тавин ажиллаж байна. Биологийн аргаар тэмцэнэ гэдэг нь ойд хөнөөл учруулж байгаа шавжийг идэш тэжээлийн замаар өвчлүүлэх бактерийн бэлдмэлийг онгоц, үүргийн шүршигчээр ой руу цацахыг хэлнэ. Уг бэлдмэл нь шавжийг өвчлүүлж, амьдрах чадваргүй болгодог.

Улсын төсвийн хөрөнгөөр хийгдсэн тэмцлийн ажлыг 2013 онд 124.7 мян.га талбайн 48.9%, 2014 онд 97.7 мян.га талбайн 70%, 2015 онд 163.9 мян.га талбайн 70%, 2016 онд 70.8 мян.га талбайн 100%, 2017 онд 176.7 мян.га талбайн 100%-д нь биологийн болон байгаль орчинд халгүй технологиор тэмцлийн ажлыг зохион байгуулсан.


- Биологийн ямар ямар бэлдмэлүүд байдаг бэ?

- Ойн хөнөөлт шавжтай тэмцэх ажилд Лепидоцид,СК (Bacillus thuringiensis.var. Kurstaki), Энтомотоксин(Bacillis thuringiensis), Bt-MN01(Bacillus thuringiensis. var.dakota MN-01), Green(Metarhizium anisopliae MaMn-09/22), Бассиана мускардини (Beauveria bassiana-G07, G10) зэрэг бактерийн бэлдмэлүүдийг хэрэглэж байна.

- Монгол орны хаана хамгийн их хортон шавж байдаг вэ?

- Улсын хэмжээнд 2017 оны байдлаар 12 аймаг, 48 сум, Улаанбаатар хотын ногоон бүс, Горхи-Тэрэлжийн БЦГ-ын ойд 502.9 мян,га талбайд хөнөөл учруулж байна. Ойн хөнөөлт шавж, өвчний тархалтыг тогтоох 2017 оны судалгаагаар Архангай, Завхан, Сэлэнгэ, Төв, Увс, Хөвсгөл, Орхон, Хэнтий аймгуудад болон Горхи-Тэрэлжийн БЦГ, Нийслэлийн ногоон бүсийн ойн санд ойн хөнөөлт шавж их хэмжээгээр тархсан.

- Энэ жил тэмцлийн ажлыг хэрхэн зохион байгуулсан бэ?

- 2017 онд улсын төсвийн хөрөнгөөр 150 мянган га талбайд тэмцлийн ажлыг зохион байгуулна гэж төлөвлөсөн. Өнөөдрийн байдлаар 176.7 мянган га талбайд улсын төсвийн хөрөнгөөр тэмцлийн ажлыг гүйцэтгэсэн байна. Тэмцлийн ажлыг 4 төрлийн аргаар хийж байгаа.

Онгоцоор буюу авиамикробиологийн аргаар
Үүргийн шүршигч багажаар
Механик аргаар
Гэрлийн урхиар
Мөн улсын төсвийн хөрөнгөөс гадна орон нутгийн төсвийн хөрөнгөөр тэмцлийн ажлыг хийдэг. Энэ жилийн хувьд Архангай, Хөвсгөл, Булган, Сэлэнгэ, Орхон, Төв аймгууд хөнөөлт шавжтай тэмцэх ажлыг хийсний үр дүнд 57.7 мянган га талбайд тэмцлийн ажлыг зохион байгуулсан урьдчилсан мэдээ ирүүлсэн.

Ингээд нийтдээ улсын хэмжээнд 234.4 мянган га талбайд тэмцлийн ажлын зохион байгуулсан байна. Гэхдээ 2016 оны судалгааны ажлын дүнгээр 600 мянга орчим га талбайд хөнөөлийн голомт байна гэж тогтоогдсон. Үүний дөнгөж 40 орчим хувьд л тэмцлийг хийж, үлдсэн 60 гаруй хувийг хийж чадаагүй юм. Иймээс дараа жил дахиад л хортон шавж гарж ирнэ гэсэн үг.

-Хортон шавж нь ойд, байгальд ямар хор хөнөөл учруулдаг вэ?

-Ойд хөнөөл учруулж буй шавж нь модны навч, шилмүүсээр хооллож, өсөлт хөгжилтөд муугаар нөлөөлж, ойг доройтолд оруулдаг. Хэрэв 2-3 жил дараалан идвэл тухайн мод дахин сэргэн ургах чадваргүй болдог.

ОЙН ШАВЖИЙН ХӨНӨӨЛ


ОЙН ШАВЖИЙН ХӨНӨӨЛ
-Сүүлийн жилүүдэд хөрш орнуудаас элдэв хортон шавж орж ирэх болсон гэдэг яриа байна. Энэ юутай холбоотой вэ?

-Монгол орны ой нь Сибирийн их тайгын өмнөд захын ой учраас ОХУ-ын ойд байдаг шавжийн төрөл, зүйл манай улсад бий. Ойн шавжид хил хязгаар гэж байхгүй учраас 2 тийшээ дамжих магадлалтай.

-Энэ жил Тэрэлжид хортон шавж устгалд оруулах ажилд доголдол гарсан гэсэн. Энэ асуудалд тодорхой тайлбар өгөөч?

-Горхи Тэрэлжийн байгалийн цогцолбор газарт 3,000 га талбайд авиамикробиологийн аргаар тэмцлийн ажлыг зохион байгуулсан. Энэ ажилд бид дотоодын аж ахуйн нэгжийн үйлдвэрлэсэн Монголын эрдэмтэн судлаачдын гаргасан биологийн бэлдмэлийг ашигласан. Тэмцлийн ажил хийсэн зарим газрын үр дүн муу байгаа нь шалгалтын явцад тогтоогдсон.

Тиймээс БОАЖЯ-наас тэмцлийн ажил зохион байгуулж байгаа Ойн судалгаа, хөгжлийн төв Улсын төсөвт үйлдвэрийн газарт албан бичиг хүргүүлсэн. Шалтгааныг тогтоож, буруутай этгээдэд хариуцлага тооцож ажиллах үүрэг даалгавар өгсөн. Тус төв үр дүн муутай болсон шалтгааныг тогтоохоор ажиллаж байна.

-Ирэх жилд ямар хөнөөлт шавж ихсэх хандлагатай байна вэ?

-Судалгаагаар Сибирийн хүр эрвээхий, Өрөөсгөл хүр эрвээхий их хэмжээгээр олшрох төлөвтэй байна. Энэ бол модыг маш богино хугацаанд хатааж, хуурайшуулдаг хөнөөлтэй шавжууд юм.

- Гарч байгаа хүндрэл бэрхшээлүүд юу байна. Орон нутаг хөнөөлт шавжтай тэмцэх ажлыг хийдэг юм уу?

Би өмнө нь ярьж байсан гарч байгаа гол бэрхшээл бол нийт хөнөөлийн голомттой талбайн дөнгөж 40 орчим хувьд нь тэмцлийн ажлыг зохион байгуулж байна үлдсэн 60 хувийг бид хийж чадахгүй байгаагаас дараа жил дахиад тэмцлийн ажил хийх шаардлага гардаг. Мөн орон нутаг орон нутгийн төсөвтөө ойн хөнөөлт шавжтай тэмцэх ажлын зардлыг хангалтгүй тусгаж байгаагаас хөнөөлийн голомтыг бүрэн хязгаарлаж чадахгүй байна.

Сүүлийн жилүүдэд Нийслэлийн ногоон бүсэд өрөөсгөл хүр эрвээхий, Сибирийн хүр эрвээхий их хэмжээгээр тархаж хөнөөл учруулж байна. Иймд Нийслэл ойн хөнөөлт шавжтай тэмцэх зардлыг төсөвтөө тусгаж далайцтай арга хэмжээ авах шаардлагатай байна. Улсын төсвөөр хийгдэж байгаа ажлын зардал нийт хөнөөлийн голомттой талбайн хэмжээг бүрэн хамарч чадахгүй байгаа учир хөнөөлт шавж ихээр олширсон аймгуудын удирдлага тэмцэл хийх зардлыг төсөвтөө тусгаж ажиллах шаардлагатай байна.

Мөн ойгоос орсон орлогын 85%-ийг эргүүлж ойд нь зарцуулах хуулийн заалт бий. Иймд орон нутгийн Засаг дарга энэхүү заалтыг биелүүлж ажиллах шаардлагатай юм. Улс, орон нутаг хамтарч тэмцлийн ажлыг зохион байгуулж байж энэ их хөнөөлийн голомтыг хязгаарлаж чадна.

УИХ-ын чуулганаар Сангийн сайд Ч.Хүрэлбаатарт тавьсан Ерөнхийлөгчийн хоригийг хэлэлцэж байгаа билээ. Хэлэлцэж байгаа асуудалтай холбогдуулан гишүүд асуулт тавьж, үг хэлж байгаа юм. Тэгвэл дөнгөж сая УИХ-ын чуулганы танхимд

НЗДТГ-аас нийслэлийн харьяа агентлагийн дарга нарын дунд “Ёс зүй-Сахилга хариуцлага” сэдэвт сургалт зохион байгууллаа.

Нийслэлийн Залуучуудын хөгжлийн газрын дэргэдэх “Нийслэлийн залуучуудын хөгжлийг дэмжих төв”, БНСУ-ын КОИКА /KOICA/-гийн санхүүжилттэй төслийн гүйцэтгэгч ”MKIT” сургалтын төвтэй хамтран зохион байгуулдаг компьютерын үндсэн хэрэглээний программын ээлжит сургалтыг нийт 50 гаруй иргэн амжилттай дүүргэж өчигдөр сертификатаа гардан авлаа.

Монгол Улсын Шадар сайд Ө.Энхтүвшин НҮБ-ын Ази Номхон далайн бүс нутгийн Эдийн засаг, нийгмийн комиссын Гүйцэтгэх нарийн бичгийн даргын орлогч Каве Захиди, НҮБ-ын суурин төлөөлөгч Беате Транкман нарыг өнөөдөр/2017.11.02/ хүлээн авч уулзлаа.

Увс аймгийн Засаг дарга Д.Батсайханыг огцрохыг шаардсан жагсаалыг энэ сарын 07-нд Улаангом хотын төв маршал Ю.Цэдэнбалын нэрэмжит талбайд хийхээр болжээ. Энэ талаар өнөөдөр Увс аймгийн ИТХ-ын төлөөлөгч Ц.Батболд тэргүүтэй тус аймгийн зарим сум, багийн иргэдийн төлөөлөл мэдээлэл хийлээ.

​Авлигатай тэмцэх газрын Хэлтсийн дарга, эрхэлсэн комиссар А.Дөлгөөнөөр ахлуулсан ажлын хэсэг 2017 оны 10

Улсын Их Хурлын Төсвийн байнгын хорооны өнөөдрийн (2017.11.02) хуралдаан 11 цаг 05 минутад, гишүүдийн 52,6 хувийн ирцтэйгээр эхлэв. Хуралдаанаар Монгол Улсын Ерөнхийлөгчөөс Улсын Их Хурлын 2017 оны 10 дугаар сарын 20-ны өдрийн 58 дугаар тогтоолын 1 дүгээр заалтын 6 дахь дэд заалтад тавьсан Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн хоригийг хэлэлцэхээр тогтлоо.





Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга З.Энхболд хэлэлцэж байгаа асуудлын талаар танилцуулав. Тэрбээр танилцуулгадаа, Монгол Улс дэд бүтэц, уул уурхайн салбар дахь ашиг сонирхол, авлигаар холбогдсон гучин гэр бүлийн хяналт дарангуйлалд бүрэн автаж, аливаа төсөл, хөтөлбөр тэдэнд ашиггүй бол гацдаг, гацаадаг бөгөөд монголчуудын хүртэх ёстой ашгийг зөвхөн тэд л хүртдэг хэн бүхэнд ил болсон тогтолцоотой болоод удаж байна. Иймд эдгээр гучин гэр бүлийн төлөөлөл болсон Ч.Хүрэлбаатарыг Засгийн газрын гишүүн, Сангийн сайдаар томилсон Улсын Их Хурлын 2017 оны 10 дугаар сарын 20-ны өдрийн 58 дугаар тогтоолын 1 дүгээр заалтын 6 дахь дэд заалтад Монгол Улсын Үндсэн хуулийн Гучин гуравдугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1, Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн тухай хуулийн 12 дугаар зүйлийн 8 дахь хэсгийг тус тус үндэслэн хэсэгчлэн хориг тавьж байгааг дурдав.

Хэлэлцэж байгаа асуудалтай холбогдуулан Улсын Их Хурлын гишүүн Ж. Мөнхбат Сангийн сайд Ч.Хүрэлбаатараас “Хотгор шанага” ХХК-ийн уул уурхайн лицензтэй холбоотой асуудлын талаар тодруулав. Сангийн сайд Ч.Хүрэлбаатар, Миний бие болон манай гэр бүл, ах дүүс Монгол Улсын өмч хувьчлалтай холбоотой, ард түмний өмч хөрөнгөнөөс нэг ч хөрөнгө аваагүй. Мөн уул уурхайн лиценз, болон улсын төсвийн хөрөнгөөр баригдсан тендер, концессоос нэгийг ч авч байгаагүй гэдгийг хариуцлагатайгаар мэдэгдэж байна гэж байлаа. Хэлэлцэж байгаа асуудалтай холбогдуулан УИХ-ын гишүүн Ш.Раднаасэд, Ж.Мөнхбат, Ч. Улаан нар санал хэлж, байр сууриа илэрхийлэв.



Ингээд 2017 оны 10 дугаар сарын 20-ны өдрийн 58 дугаар тогтоолын 1 дүгээр заалтын 6 дахь дэд заалтад тавьсан Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн хоригийг Төсвийн байнгын хорооны хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонх хүлээн авахыг дэмжсэнгүй.

Үргэлжлүүлэн Монгол Улсын Их Хурлын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хуулийн 31 дүгээр зүйлийн 31.1 дэх хэсгийг үндэслэсэн Монголын Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийг танилцуулав. Уг тогтоолд Монгол Улсын Ерөнхийлөгчөөс Улсын Их Хурлын 2017 оны 10 дугаар сарын 20-ны өдрийн 58 дугаар тогтоолын 1 дүгээр заалтын 6 дахь дэд заалтад тавьсан Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн хоригийг хүлээж авах боломжгүй гэж үзсүгэй хэмээн тусгасан байв. Иймд энэ талаарх Төсвийн байнгын хорооны санал, дүгнэлтийг Улсын Их Хурлын гишүүн Д.Тогтохсүрэн УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаанд танилцуулахаар болов гэж УИХ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээлэв.