Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

өдөртөө 24-26 градус дулаан байна

Тулгар төрийн 2226, Их Монгол Улсын 811, Ардын хувьсгалын 96 жилийн ой, Үндэсний их баяр наадмыг зохион байгуулах Үндэсний хорооны дарга, Монгол Улсын Шадар сайд У.Хүрэлсүх Төв цэнгэлдэх хүрээлэн, сур, шагайн харвааны талбай, Хүй долоон худагт ажиллаж баяр наадмын бэлтгэлтэй танилцаад тулгамдсан ямар асуудал байгаа талаар салбар хорооны дарга нартай ярилцлаа.

Цэнгэлдэхийн гадна талын авто замын асфальтыг сольж, 1500 автомашины зогсоол барьж байгаагаас гадна дотор талд гэрэлтүүлгийн ажил шинээр хийж байна. Мөн гүйлтийн замыг шинэчлэх, үзэгчдийн суудал нэмэх зэрэг ажил ид хийгдэж байгаатай зохион байгуулах хорооныхон танилцлаа. Шагайн харвааны асарт их засвар хийж байгаа бол сурын талбайн хэмжээг томсгож, үзэгчдийн суудлыг нэмж байгаа ажээ.

Үндэсний их баяр наадам эхлэхэд сар хүрэхгүй хугацаа үлдлээ. Баяр наадмын комисс хэдэн сарын өмнө ажлаа эхэлсэн. Өнөөдрийн байдлаар бэлтгэл ажил төлөвлөгөөний дагуу буюу 60 гаран хувьтай явж байна.

Монгол Улсын Засгийн газар энэ жил баяр наадмын зохион байгуулах зардалд 2,5 тэрбум төсөвлөсөн. Энэ нь өнгөрсөн жилийнхээс 300 сая төгрөг бага зардал хэдий ч баяр наадмаа зохион байгуулалт сайтай тэмдэглэх бүхий л боломжийг бий болгохын төлөө Үндэсний хороо ажиллаж байна гэж Үндэсний их баяр наадмыг зохион байгуулах Үндэсний хорооны дарга, Монгол Улсын Шадар сайд У.Хүрэлсүх ярилаа.

Хүй долоон худагт гантай, усалгааг улам сайн хийх шаардлагатай байна. Газрын гарц энэ хэвээр тааруу байх аваас хурдан морины уралдааны зайг богиносгох нь зүйтэй гэдгийг Шадар сайд У.Хүрэлсүх Хүй долоон худаг, “Монгол наадам төв”-ийн үйл ажиллагаатай танилцах үеэрээ хэлж байлаа гэж Засгийн газрын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ.

Нийслэлийн Мэдээллийн технологийн газар Нийслэлийн цагдаагийн газартай хамтран гэрэлт шөнийн гудамж буюу Циркийн уулзвараас 45 дугаар сургуулийн уулзвар хүртэлх замд нийт 9 цэгт хяналтын 17 камер суурилуулсан.

Энэ жилийн Үндэсний их баяр наадмын нээлт, хаалтын ерөнхий найруулагчаар Төрийн соёрхолт,

Зуны улирал эхэлсэнтэй холбогдуулан зургаадугаар сарын 10-наас шөнийн тээврийн ШҮ:1 ”5 шар-Ботаник”, ШҮ:2 “Нисэх-МУБИС-Ард”, ШҮ:3

Нийслэлийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын Тэргүүлэгчдийн энэ оны дөрөвдүгээр сарын 18-ны өдрийн 71 дүгээр тогтоолоор “Нэг өрх-Нэг ажлын байр” нийслэлийн дэд хөтөлбөрийг баталсан. Дэд хөтөлбөрийн төслийг нийслэлийн Засаг даргын 2017 оны А/86 дугаар захирамжаар 9 дүүргийн Засаг дарга, харьяа байгууллага, агентлагуудын дарга нараас бүрдсэн ажлын хэсгийн 2 удаагийн хурлаар авч хэлэлцсэн бөгөөд олон нийт, хувиараа бизнес эрхлэгч, төрийн бус байгууллагын төлөөллийг оролцуулсан нээлттэй хэлэлцүүлэг зохион байгуулж, нийслэлийн холбогдох харьяа байгууллага, хэрэгжүүлэгч агентлагуудын саналыг тусган боловсруулав.

Энэхүү хөтөлбөрийн гол зорилго нь хөдөлмөрийн зах зээлийн эрэлт, нийлүүлэлтийн судалгаанд суурилсан хөдөлмөр эрхлэлтийн оновчтой бодлогыг хэрэгжүүлэн хөдөлмөр эрхлэлтийн нийтлэг үйлчилгээ, арга хэмжээг үйлчлүүлэгчдэд хүргэх таатай орчин бүрдүүлж, төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийн зарчимд тулгуурлан цогц, хүртээмжтэй, нээлттэйгээр иргэдэд хүргэх юм. Дэд хөтөлбөрт тусгасан 4 зорилт, 27 үйл ажиллагааг хэрэгжүүлж, өрх бүрийн хөдөлмөр эрхлэлт нэмэгдэж, нийслэлийн хөдөлмөр эрхлэлтийн түвшин 60 хувьд хүргэхээр төлөвлөн ажиллаж байна.

Дэд хөтөлбөрийн зорилт:

Өрхийн хөдөлмөр эрхлэлтийн судалгаанд суурилсан өрхийн хөгжил, хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжсэн бодлого боловсруулж хэрэгжүүлэх
“Хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих төв” байгуулж хөдөлмөр эрхлэлтийн үйлчилгээний цогц арга хэмжээг нэг цэгээс үзүүлэх
Өрхийн үйлдвэрлэл эрхлэгч, бичил бизнес, жижиг дунд үйлдвэрлэл эрхлэгчдийг дэмжин шинээр ажлын байр бий болгох, албан бус эдийн засгийн салбарт хөдөлмөр эрхлэгчдийг дэмжин зохистой ажлын байр бий болгох
Төр хувийн хэвшлийн хамтын ажиллагааны хүрээнд нийслэлд үйл ажиллагаа явуулж буй аж ахуйн нэгж байгууллагууд, төрийн бус байгууллага, иргэний нийгмийн байгууллагуудтай хамтран байнгын болон түр цагийн ажлын байр бий болгох
Хөтөлбөрийн нэгдүгээр зорилтын хүрээнд нийслэлийн өрхийн хөдөлмөр эрхлэлтийн байдлыг тодорхойлох судалгааг дүүргүүдийн Засаг даргын Тамгын газартай хамтран 2017 оны 04 дүгээр сарын 14-24-ний өдрүүдэд зохион байгуулж, 244,369 өрхийн судалгааны дүнг нэгтгэн гаргаад байна. Хөдөлмөр, халамж үйлчилгээний ерөнхий газраас зохион байгуулсан “Орлогыг орлуулан тооцох аргаар өрхийн амьжиргааны түвшин тогтоох” судалгааны үр дүнтэй тулгаж, өрхийн хөдөлмөр эрхлэлтийг тодорхойлох судалгааны нэгдсэн тайлан, мэдээллийг дэлгэрэнгүй байдлаар гаргах юм.

Мөн хөтөлбөрийн хүрээнд:

Монгол Улсын MNS 6620:2016 стандартын баримтлан орчин үеийн дэвшилтэт технологи, хөгжлийн чиг хандлагад нийцүүлэн тохижуулсан “Хөдөлмөр эрхлэлтийн дэмжих төв” байгуулж, хөдөлмөр эрхлэлтийн дэмжих үйл ажиллагааг нийслэлийн иргэдэд нэг цэгээс үзүүлэх,
Нийслэлийн хэмжээнд энэ оноос эхлэн хэрэгжих томоохон үйлдвэрлэл, технологийн паркийн бүтээн байгуулалтын хүрээнд шинээр бий болох ажлын байрны судалгаа, мэдээллийн сан бүрдүүлж, шаардагдах ажиллах хүчний үе шаттайгаар бэлтгэх, нийлүүлэх,
Бичил бизнес, жижиг дунд үйлдвэрлэл эрхлэгчид, эмэгтэйчүүд, залуучууд, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих зэрэг томоохон арга хэмжээг хэрэгжүүлэхээр төлөвлөөд байна.
Нийслэлийн хөдөлмөрийн насны хүн амын хөдөлмөрийн зах зээл дэх тэгш оролцоог хангаж, төр хувийн хэвшлийн түншлэлд тулгуурлан ажил олгогчийг дэмжих төсөл, хөтөлбөр хэрэгжүүлэн ажлын байр нэмэгдүүлж, зохистой хөдөлмөр эрхлэлтийг төлөвшүүлэхэд энэхүү дэд хөтөлбөрийн үр дүн чиглэнэ гэж нийслэлийн Хөдөлмөр эрхлэлтийн газраас мэдээллээ.

Дэлхийд нэн ховордоод буй Мазаалай хамгаалах ажилд бүх нийтийн анхаарлыг хандуулах зорилготой ”Мазаалай цом 2017” тэмцээн хоёр дахь жилдээ зохион байгуулагдах гэж байна.Тодруулбал, Монголын бартаат замын авто спортын холбооны цомын аварга шалгаруулах ” Мазаалай цом 2017” бартаат замын тэмцээн 2017 оны 6-р сарын 3, 4-ны 09:00 цагт Морингийн даваанд зохион байгуулагдах юм.
Тус тэмцээн:

· Сонирхогчийн ангилал буюу ТR1

· Мэргэжлийн ангилал буюу ТR3

· Truck ангилал буюу Том оврын автомашин 4x4, 6x6

· UTV ангилал гэсэн 4 ангиллаар зохиогдоно.

Тэмцээний эхний өдөр сонирхогчийн ангилал болон utv ангилал
Тэмцээний хоёр дахь өдөр Мэргэжлийн ангилал болон Truck ангилал уралдах юм.

Хамтран зохион байгуулагчаар “Зөв Монгол Ирээдүй” ТББ, Цагдаагийн ерөнхий газар тус тус ажиллаж байна.

Өнгөрсөн жил “Мазаалай 2016” тэмцээний дараа зохион байгуулагчид гурван машин засварлаж хүлээлгэж өгөхийн зэрэгцээ Говийн Их Дархан Цаазат Газарт 100 гаруй тэмдэг тэмдэглэгээг хийсэн байна. Тодруулбал, Говь нутагт сүүлийн жилүүдэд цаг агаарын өөрчлөлт, ган гачгаас болж ургамлын гарц муудаж мазаалай баавгай тарга тэвээрэг авч амжихгүй байх, хавар ичээнээс эрт гарах, хоолгүйн улмаас үхэж үрэгддэг байна. Иймд 1985 оноос мазаалай баавгай амьдардаг газруудад тэжээлийн цэгүүд бий болгон хорголжин тэжээл,ус, мах тавьж өгөх болжээ. Одоогийн байдлаар 13 цэг дээр тэжээл тавьж өгдөг. ”Говийн их дархан цаазат газар”-т уаз 469 , Landcruiser 77 , Фургон маркийн авто машинуудыг тэжээл зөөх, хамгаалах ажилд зориулан өгсөн. Үүнээс гурван автомашин үлдсэн бөгөөд эдгээр автомашинууд нь үүрэг гүйцэтгэх боломжгүй эвдрэлтэй зогсож байсныг засварлаж өгсөн байна. Мөн Говийн Их Дархан Цаазат Газарт 100 гаруй тэмдэг тэмдэглэгээг хийсэн байна.

Энэ жилийн “Мазаалай 2017” тэмцээний дараа зохион байгуулагчид мазаалай хамгаалах үйлсэд зориулсан ажиллагаа хийнэ. Тодруулбал энэ тэмцээний үзэгчдийн таксаас цугласан мөнгөөр говийн их дархан цаазат А хэсгийн хамгаалалтын бүсийн захиргаанд мотоцикль авч өгөх юм байна. Улмаар жил бүр тэмцээний дараа мазаалай хамгаалах үйлсэд зориулсан ажил хийх юм байна.

Нийслэлийн замын сангийн хөрөнгөөр хэрэгжих Баянгол дүүрэг, Хорооллын эцсээс Гэмтлийн эмнэлгийн уулзвар хүртэлх 1км автозамын шинэчлэлт /зорчих хэсгийн өргөн 16.5м/-ийн ажил эхэллээ. Тус ажлын гүйцэтгэгчээр “Наранбулаг Хан” ХХК шалгарч, 2017 оны 6 дугаар сарын 05-наас 2017 оны 9-р сарын 10-ны хооронд хийж гүйцэтгэхээр 1 098 028 562 төгрөгийн өртөг бүхий гэрээ байгуулсан байна.

Ажлын хүрээнд автозамын зорчих хэсгийг шинэчлэх бөгөөд замын 2 талын хуучин хашлагыг сольж, зорчих хэсэгт цементээр бэхжүүлсэн суурь, 0.04м суурь, 0.03м өнгө асфальт бетон хучилт хийхээр төлөвлөжээ. Мөн трассын дагууд борооны ус зайлуулах 12 ш шүүрт тагыг өндөрлөх, тэмдэг, тэмдэглэгээ шинээр хийж, цахилгааны шугам сүлжээний хамгаалалтын ажлуудыг тус тус хийх юм гэж нийслэлийн Авто замын хөгжлийн газраас мэдээллээ.

Шадар сайд болон хотын даргаар ахлуулсан баг Хүй долоо худаг дахь Монгол наадам цогцолборт ажиллаж, баяр наадмын бэлтгэл ажилтай танилцлаа. Бэлтгэл ажил 60 гаруй хувьтай явж байна. Энэ жилийн хувьд хамгийн хүндрэлтэй зүйл нь хур бороо бага байгаагаас Хүй долоон худагт гандуу, тоос шороо ихтэй байна. Энэ асуудалд баяр наадмын зохион байгуулах хороо анхаарлаа хандуулахыг хурдан морины салбар комиссоос хүссэн юм. Харин хотын даргын зүгээс үүнд анхаарал хандуулж, цаг уурын байгууллагад үүрэг өгсөн байна. Наадмын өмнө үүлэнд нөлөөлж, хот орчимд 2-3 удаа бороо оруулах төвөллөгөөтэй байгааг хэлсэн юм.

Хэрвээ баяр наадмын үеэр одоогийнх шиг хуурайшилт ихтэй байвал хурдан морьд уралдах зайг тус бүр 2 км-ээр наашлуулахаар төлөвлөж байгааг Хурдан морины салбар комиссын нарийн бичгийн дарга хурандаа Ж.Болдбаатар танилцууллаа. Мөн “Уралдааны замд өнөөдрийн байдлаар 13 айл байгаа. Эдгээр айлуудыг зохих журмын дагуу нүүлгэн шилжүүлэх ажлыг зохин байгуулна.” гэж танилцууллаа.

Энэ жил хүй долоо худагт наадамчин олонд зориулж том хэмжээтэй хоёр ЛЕД дэлгэцийг суурилуулж, төв цэнгэлдэх хүрээлэнгээс наадмын нээлт болон хүчит бөхийн барилдааныг үзүүлэхээр НЗДТГ-аас бэлтгэж байгааг дуулгалаа. Мөн 7 дугаар сарын 11, 12-ны өдрүүдэд хүй долоо худагт наадамлах наадамчин олныг уйдаахгүй соёл урлагийн олон арга хэмжээг зохион байгуулах салбар хороо бэлтгэж байгааг Шадар сайдад танилцууллаа гэж Нийслэлийн ЗДТГ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ.

Монгол Улсын Шадар сайд, Үндэсний их баяр наадмыг зохион байгуулах комиссын дарга У.Хүрэлсүх, Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч, Үндэсний их баяр наадмыг зохион байгуулах салбар комиссын дарга С.Батболд тэргүүтэй албаны хүмүүс өнөөдөр наадмын бэлтгэл ажилтай танилцлаа. Тэд эхлээд төв цэнгэлдэх хүрээлэнд ажиллав.

Төв цэнгэлдэх хүрээлэнд баяр наадмын бэлтгэл ажил 60 хувьтай байгааг цэнгэлдэх хүрээлэнгийн дарга Т.Нямдаваа хэллээ. Цэнгэлдэхийн гадна талын авто замын асфальтыг сольж, 1500 автомашины зогсоол барьж байгаагаас гадна дотор гүйлтийн замыг орчин үеийн стандартын замаар солих ажил хийгдэж байна. Мөн үзэгчдийн суудлыг угааж, засварлах, төв асарт 230 ширхэг сандал шинээр суурилуулах ажил хийгдэж байгааг комиссын гишүүдэд танилцууллаа.

Баяр наадмыг зохион байгуулахад 2 тэрбум төгрөг төсөвлөсөн байна. Энэ нь өнгөрсөн жилийн хэмжээнд байгааг Шадар сайд У.Хүрэлсүх хэллээ. Тэрбээр “Бид жил бүр тодорхой асуудлыг шийдвэрлэж байна. Тухайлбал, 2015 онд төв талбайгаа орчин үеийн стандартын хөл бөмбөгийн талбай болгосон. Энэ жил гадуурх тойрог замыг стандартад нийцсэн замаар сольж байна. Ирэх жил цэнгэлдэхийн гэрэлтүүлгийг солих төлөвлөгөөтэй байна” хэмээв.

Мөн нийтийн бие засах газар, сүүдрэвч зэргийг шинээр хийснээс гадна шагайн асарт иж бүрэн засвар хийж байгааг танилцууллаа. НМХГ-ын дарга Л.Эрдэнэчулуун хэлэхдээ “Бид газын байгууллагуудтай гэрээ хийсэн. Онцгой байдлын газраас аюулгүй ажиллагаанд хяналт тавина. Хоол үйлдвэрлэлийн стандарт журам батлагдсан. Энэ жил энэхүү журмын дагуу аж ахуйн нэгж байгууллагуудыг шалгаруулна. Үйлдвэрлэлийн технологийн багаж тоног төхөөрөмжийн шаардлага хангасан эсэхийг харгалзан, ихэвчлэн нийтийн хоол үйлдвэрлэлээр аж ахуйн нэгжид зөвшөөрөл олгохоор тооцоолж байна. Мөн худалдааг хүүхдийн тоглоом гэх зэргээр төрөлжүүлнэ.” хэмээлээ.

Монголчуудын дийлэнх хувь нь гэртээ цэнхэр дэлгэцээрээ наадмын нээлтээ үздэг. Тиймээс баяр наадмын нээлтийг сурвалжлах хэвлэл мэдээллийн байгууллагынхны зохион байгуулалтад анхаарахыг хотын дарга санууллаа гэж Нийслэлийн ЗДТГ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ.

Японы парламентын дээд танхим эзэн хаан Акихитог хаан ширээнээсээ хугацаанаасаа өмнө бууж, хэргэм зэргээ хүү Нарухитодоо шилжүүлэх хуулийн төслийг дэмжжээ. Парламентын

Төрийн орон сууцны корпораци” ТӨҮГ- аас Улаанбаатар хотын гэр хорооллын дахин төлөвлөлтийн хүрээнд “ТОСК-999” төслийг хэрэгжүүлэхээр өнөөдөр шавиа тавьлаа.

Монголын төмөр замчид дотооддоо вагон угсарч эхэлжээ. “Ачааны вагон угсрах” төслийг 2012 оноос эхлүүлжээ. Засгийн газар, тэр дундаа Зам тээврийн хөгжлийн сайд төмөр замын хөгжлийн асуудлыг ихээхэн анхаарч, өнгөрсөн хоёрдугаар сард “Ачааны шинэ вагон угсрах” төслийг хэрэгжүүлэх тухай 21 тоот тушаал гарч, ЗТХЯ,

Нийслэлийн нутаг дэвсгэрт 2017 онд гарснаар ой хээрийн түймрийн 12 удаагийн дуудлага ирсэн байна. Дуудлагын дагуу нийслэлийн Онцгой байдлын

Европын аюулгүй байдал, хамтын ажиллагааны байгууллага (ЕАБХАБ)-ын Аудитын хорооны гишүүнээр Монгол Улсын иргэн Бадамдоржийн Батбаярыг 2017 оны 6 дугаар сарын 1-нээс 3 жилийн хугацаатайгаар томилсон байна.

ЕАБХАБ-ын Аудитын хороо анх 2004 онд байгуулагдсан ба тус байгууллагын бодлогын баримт бичиг болон эрх зүйн актын хэрэгжилтэд хяналт тавих, салбарын үйл ажиллагаанд захиргааны болон санхүүгийн хяналт, шалгалт хийж, үнэлгээ, дүгнэлт өгч, зөвлөмж гаргах үүрэгтэй.

Бизнесийн удирдлагын ухааны доктор Б.Батбаяр нь Аудитын хорооны гишүүнээр ЕАБХАБ-ын 57 улсын дунд нээлттэйгээр зарласан сонгон шалгаруулалтад тэнцэж, мэргэжлийн өндөр шаардлага, шалгалтыг давж томилогдсон бөгөөд 1998-2014 онд Монгол улсын Ерөнхий аудиторын орлогчоор ажиллаж байжээ.

Үүнээс гадна манай улсын иргэн Дарьсүрэнгийн Амарсанаа ЕАБХАБ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн даргын ажлын албанд жендерийн асуудал хариуцсан ахлах зөвлөхөөр 2017 оны 3 дугаар сараас эхлэн ажиллаж байна.

2017 оны эхний зургаан сарын байдлаар Монгол Улсаас 148 гадаадын иргэнийг албадан гаргаад байна. Монгол Улсаас албадан гаргагдсан гадаад иргэдийн 47.2 хувь нь Монгол Улсад оршин суух зөвшөөрлийн хугацаагаа

СХД-16 Энхтайваны өргөн чөлөө, “Хархорин” захын хойд замд амины Hyundai Accent автомашины жолооч нь “Тoyota Prius” автомашинтай мөргөлдөж, жолооч СХД-ийн 26-р хороонд оршин суух М /29н.эр/-г гэмтээгээд хэргийн газрыг орхин явжээ.

”Мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодисын хууль бус эргэлттэй тэмцэх үндэсний хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд талуудын оролцоог хангах нь” сэдэвт үндэсний чуулган өнөөдөр Төрийн ордонд боллоо. Чуулганд Монгол Улсын Ерөнхий сайд Ж.Эрдэнэбат үг хэлэхдээ ”Хар тамхины хэрэглээ түүний хор хөнөөлийг таслан зогсооход хүн бүрийн сэтгэл, зүтгэл, оролцоо хэрэгтэй” гэж онцолсон.

Д.Оюунхорол: Хүн бүрийн тэгш эрх, оролцоог хангасан ногоон хөгжлийг цогцлооход даян дэлхийн болон монгол залуусын санаачилга маш чухал

БОАЖ-ын сайд Д.Оюунхорол JCI байгууллагаас зохион байгуулж буй Ази номхон далайн бүсийн манлайлагч залуусын нэгдсэн чуулганы Ногоон хөгжил форумд “Монгол Улсын ногоон хөгжлийн асуудал ба залуусын оролцоо” сэдэвт илтгэл тавилаа. Ази номхон далайн бүсийн манлайлагч залуусын нэгдсэн чуулганд 40 гаруй орны 3500 гаруй залуу оролцож байгаа бол “Ногоон хөгжил” салбар форумд байгаль орчны чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг 300 гаруй залуу манлайлагч хүрэлцэн ирсэн юм.

Уншигч та бүхэнд БОАЖ-ын сайд Д.Оюунхоролын илтгэлийг бүрэн эхээр нь хүргэж байна.

Эрхэм хүндэт зочид, төлөөлөгчдөө,
Хатагтай, ноёд оо,
Ази, Номхон Далайн бүсийн манлайлагч залуусын чуулганд хүрэлцэн ирж, дэлхий нийтийн хөгжлийн шинэ загвар болсон Ногоон хөгжлийн талаар хамтдаа хэлэлцэж, эерэг өөрчлөлтийг бүтээхээр энд хуран цугларсан Та бүхэнд энэ өдрийн мэндийг хүргэж, Монгол оронд тавтай морилон саатахыг урьж байна.
Дэлхий дахинаа тогтвортой хөгжлийн үзэл баримтлалыг дэвшүүлж, улс орон бүр хөгжлийн бодлогоо энэхүү үзэл баримтлалд нийцүүлэн, өнөөгийн хэрэгцээгээ хангаад зогсохгүй, ирээдүй, хойч үеийн тэгш эрхийг хангасан байдлаар авч үзэж байгаа энэ үед, олон улсын ЖиСиАй байгууллага Ази Номхон далайн бүсийн чуулганаа Монгол улсад зохион байгуулж байгаа нь ихээхэн завшаантай явдал юм.
Чухамдаа байгаль орчин, нийгэм, эдийн засгийн асуудлыг цогцоор нь уялдаатай авч үзэх нь тогтвортой хөгжилд хүрэх гол зарчим бөгөөд хүн бүрийн тэгш эрх, оролцоог хангасан ногоон хөгжлийг цогцлооход даян дэлхийн болон монгол залуусын санаачилга, хувь нэмэр, хамтын ажиллагаа ихээхэн ач холбогдолтой гэж манай яам үздэг. Манай гарагийн байгаль орчиндоо ээлтэй, гэгээлэг ногоон ирээдүй залуучууд, залуу лидерүүд та бүхний гарт байна.
2017 онд дэлхийн байгаль хамгаалах өдрийг “Хүн байгалийн хүйн холбоо” сэдвийн доор тэмдэглэх шийдвэрийг НҮБ-аас гаргасан нь байгаль эхээ хайрлах, түүнд талархахыг уриалсан хэрэг билээ. Монголчууд бид олон зууны турш байгаль дэлхийгээ шүтэн амьдарч ирсэн сайхан уламжлалтай ард түмээн. Монголын аль ч нутагт онголон тахиж хамгаалсан, нутгийн зон олны шүтэн биширдэг уул, ус, ургаа мод олныг үзэж болно. Ялангуяа хур бороо хайрладаг хөх тэнгэр, хангай дэлхийгээ нүүдэлчин монголчууд эртнээс гүнээ хүндэлж, түүнийг дагасан ёс заншил, шашин шүтлэгийн арвин их өв санг хуримтлуулсан билээ. Монголчуудын нүүдлийн соёл бол хатуу ширүүн уур амьсгал, байгальд олон зуун жилийн турш дасан зохицсон хүний нөр их тэмцлийн үр дүн юмаа.
Гэхдээ өнөөгийн Монгол улсын ногоон хөгжилд тулгамдаж байгаа бэрхшээлүүд нилээд байнаа. Хорь гаруйхан жилийн өмнө Монгол Улс нийгэм эдийн засгийн нэг системээс нөгөө системд шилжих ихээхэн ярвигтай замыг эхлүүлсэн. Энэ шилжилтийн үе бидэнд олон ололт, сургамж, эерэг сөрөг үр дагаврыг авчирсан ч өнөөдөр манай улс ардчилал, шинэчлэлийн замд эргэлт буцалтгүй орж чадлаа. Энэхүү шилжилтийн үеэс үүдэлтэй ядуурал, байгаль орчны доройтол зэрэг зарим асуудал нь өнөөгийн ногоон хөгжлийн сорилт болсоор байгаа билээ.
Нөгөөтэйгүүр монголчууд бид нэг талыг харсан шийдвэр гаргах боломжгүй хөгжлийн хэд хэдэн сонголтын өмнө ирээд байна. Тухайлбал, шинэчлэл үү эсвэл уламжлал уу, нүүдэлчдийн үнэт зүйлс илүү чухалуу эсвэл зах зээлийн ашиг олох зарчим чухал уу, нүүдэлчний эрх чөлөөтэй дураараа сэтгэлгээ юу эсвэл хот газрын хатуу дүрэм журамтай баригдмал байдалд орох уу гэсэн аль нэгийг нь орхигдуулж боломгүй мөртлөө хослуулан шийдэхэд ярвигтай асуудлуудтай тулгарч байна.
Түүнчлэн Монголын ногоон хөгжлийн нэг томоохон сорилт нь уур амьсгалын өөрчлөлт болоод байна. Манай оронд уур амьсгалын өөрчлөлт дэлхийн дунджаас илүү эрч хүчтэй явагдаж байна. Сүүлийн 70 гаруй жилийн хугацаанд агаарын жилийн дундаж температур 2.1 хэмээр дулаарсан нь дэлхийн дундажаас 3 дахин их байна. Үүний улмаас гол ус хатаж ширгэх, мөнх цэвдэг, мөстөл хайлах, хөрс бэлчээр доройтон цөлжих, ган, зуд, салхи шуурга зэрэг байгаль, цаг агаарын аюулт үзэгдлийн давтамж, эрч нэмэгдэж байна.
Ногоон хөгжилд тулгамдаж байгаа асуудлыг даван туулах зорилгоор Монгол Улсын Их Хурлаар Уур амьсгалын өөрчлөлтийн Парисын хэлэлцээрийг 2016 оны 9-р сард соёрхон баталж даян дэлхийн нийтлэг зорилгод нэгдэж байгаагаа батлан харуулсан.
Ногоон хөгжлийг Монгол Улсад цогцлооход хүүхэд залуучуудын оролцоог дэмжих зорилгоор БОАЖЯ-ны зүгээс тогтвортой хөгжил, ногоон хөгжлийн суурь зарчмууд, байгальд ээлтэй ногоон амьдралын хэв маягийг хүүхэд, залууст таниулах, мэдлэг олгох чиглэлээр олон улсын байгууллага, төсөл хөтөлбөртэй хамтран ажиллаж, сургалтын хөтөлбөр, гарын авлага боловсруулан хэвлүүлж, 96 сургагч багш бэлтгэн, 190 гаруй удаагийн сургалт, семинарыг зохион байгуулснаар 7800 орчим хүнийг хамруулан сургаад байна.
Түүнчлэн, хүүхдийн сурах орчныг ая тухтай байлгах үүднээс сургууль, цэцэрлэгийн жишиг ногоон барилга байгуулах, ногоон зээлийн сан, эко урамшуулал, татварын хөнгөлөлт зэрэг эдийн засгийн хөшүүргүүд бий болгох, орон нутагт эко сургууль, байгаль хамгаалах клүбүүдийг дэмжих ажлыг манай яам хэрэгжүүлж байна. Эко сургуулийн хүүхдүүд орчноо цэвэр байлгах, мод тарих, байгаль орчны төрөл бүрийн сурталчилгаа хийхэд маш чухал хувь нэмэр оруулдаг юм.
Залуучууд, хүүхдүүдийн эх дэлхийгээ хайрлан хамгаалах, байгальд ээлтэй хандлага, зөв дадлыг төлөвшүүлэхэд чиглэсэн шинэ санаа, үйл хэргийг үлгэрлэн манлайлах хүсэл эрмэлзлэлийг дэмжих зорилготой “Ногоон элч” санаачилгыг өрнүүлэн ажиллаж, үүнд 10 гаруй их, дээд сургуулийн оюутан залуус нэгдээд байна.
Дэлхийн дөч шахам орноос Монгол улсад хуран чуулж байгаа залуус та бүхэнд хандаж манай монголын “биеэ засаад гэрээ зас, гэрээ засаад төрөө зас” гэдэг ардын зүйр цэцэн үгийг хэлж өгөхийг хүсч байна. Энэ үгний утга учир бол өнөөдрийн бидний ярьж байгаа ногоон хөгжил, ногоон амьдралын хэв маягийн асуудалтай ихээхэн холбоотой юм. Чухамдаа байгаль дэлхийдээ ээлтэй бусдад тустай байх гэдэг нь хувь хүнээс, өрх айл бүрээс эхэлж байж улс орны томоохон хэмжээний өөрчлөлт болох учиртай. Энэ утгаараа та бүхэн бол хувь хүний түвшнээс даян дэлхийн түвшинд эерэг өөрчлөлт хийх зоригтой зөв шийдвэрийг өөрсөддөө гаргаад энэ мөрөөдөлдөө хүрэх эхний томоо алхмаа хийж байгаад чинь би талархан баяр хүргэж байна.
Та нар бол өөрийн эх орондоо аз жаргалтай, айх аюулгүй ногоон амьдралыг цогцлооход үнэтэй хувь нэмэр оруулах маш чухал хүмүүс бөгөөд бусдыг араасаа үлгэрлэн дагуулах ирээдүйн манлайлагчид билээ.
Иймд та бүхний энэ ариун үйлсэд би өндөр амжилт, аз хийморийг хүсэн ерөөж байна.
Мөн та бүхнийг өнөөдрийн хэлэлцүүлгээр олон чухал зүйлсийг бие биенээсээ суралцаж, хийж бүтээх шинэ санаа олж, мэдлэг, туршлагаа хуваалцана гэдэгт бат итгэлтэй байгаагаа илэрхийлж чуулганы үйл ажиллагаанд амжилт хүсье.
Баярлалаа.