Дэлхийн нэгдүгээр дайны үеийн тэсрэх бөмбөгийг 30 жилийн турш цэцгийн ваар болгон ашиглаж байжээ

Сангийн сайд Б.Болор “Сайдын цаг” уулзалтад оролцлоо. Энэ үеэр түүнээс Төсвийн тодотголтой холбоотой зарим асуудлаар тодруулга авлаа.

Энэ онд улсын хэмжээнд 512.3 мянга га-д тариалалт хийсэн. Тухайлбал, 360.7 мянган га-д буудай, 12.5 мянган га-д төмс, 7.1 мянган га-д хүнсний ногоо, 78.5 мянган га-д тосны ургамал, 5.4 мянган га-д эмийн ургамал, 19.5 мянган га-д тэжээлийн ургамал тарьсан.

Энэ сарын 6-ны байдлаар нийт 137.2 мянган га талбайгаас 114.2 мянган тонн үр тариа, 10.3 мянган га-гаас 129.4 мянган тонн төмс, 5.3 мянган га-гаас 58.5 мянган тонн хүнсний ногоо, 14.1 мянган га-гаас 20.9 мянган тонн тэжээл, 10.1 мянган га-гаас 5,5 мянган тонн тосны ургамал тус тус хураан аваад байна.

Улсын хэмжээнд үр тариа 46.2, төмс 85.1, хүнсний ногооны хураалт 83.1 хувьтай байна. Ургац хураалтын ажилд 950 цэргийн албан хаагч 650 гаруй оюутан залуус гэрээгээр ажиллаж байгаа юм. Цаг уур орчны шинжилгээний газраас мэдээлснээр 10 дугаар сарын 6-нд нутгийн хойд хэсгээр, 6-наас 7-нд шилжих шөнө ихэнх нутгаар ахиухан хэмжээний цас, 7, 8-нд нутгийн зүүн хэсгээр бага зэргийн цас орно. Салхи баруун өмнөөс хойш эргэж 5-10м/с, 6-нд Булган, Сэлэнгийн нутгаар 16-18м/с, Төв аймгийн нутгаар 14-16 м/с хүрч ширүүсэн шороон болон цасан шуурга шуурна. 9-нөөс нутгийн баруун хэсгээр, цаашдаа ихэнх нутгаар өдөртөө бага зэрэг дулаарах төлөвтэй байна.

Ирэх жилээс 9 яамтай ажиллаж, зарим агентлагийг татан буулгана

М.Хүдэрбаатар: Ард түмнээ, улс орноо боддог л бол шүүмжлэлийг хүлээж авах ёстой

Энэтхэгт 6 кг жинтэй хүүхэд мэндэлжээ

Авлигын хэргээр гурван шатны шүүхээс ял сонсон ялаа эдэлж байх хугацаандаа Ерөнхийлөгчийн уучлалаар суллагдсан МАХН-ын дарга Н.Энхбаярын хэрэгт түүний төрсөн дүү Н.Энхтуяа, туслах Б.Тулгын ах Б.Хуяг нарыг Интерполоор 3 дахь жилдээ эрэн сурвалжлагдаж байна.

Манай сурвалжлах баг 21 аймгийн бүтээн байгуулалт болоод түүнд хувь нэмрээ оруулагч шилдэг татвар төлөгчдийг цувралаар танилцуулж буй. Энэ удаад Сэлэнгэ аймгийн топ татвар төлөгч “Сэлэнгэ Энерго” ОНӨААТҮГ-ыг онцолж байна.

Тус компани нь Сэлэнгэ аймгийн төв Сүхбаатар хотыг дулаанаар 100 хувь хангадаг орон нутгийн өмчит томоохон аж ахуйн нэгж юм. Жилд дунджаар улс, орон нутгийн төсөвт 200-400 орчим сая төгрөгийн татвар төлдөг байна. Тэр ч утгаараа орон нутгийн шилдэг татвар төлөгчөөр гурван жилд дараалан шалгарч “Шилдэг татвар төлөгч”-ийн “Хөх дэвтэр”-ийн эзэн болжээ. Ингээд тус компанийн захирал Ш.Оргилтой ярилцсанаа хүргэе.

- Компанийнхаа үйл ажиллагааны талаар танилцуулна уу?

- Манай “Сэлэнгэ Энерго” ОНӨААТҮ газар нь Сэлэнгэ аймгийн хоёр дахь дулааны станц юм. 1990 оноос Эрчим хүчний нэгдсэн үйлдвэр болж аймгийнхаа бүх халаалтыг явуулдаг байсан. Улмаар 2000 онд Сүхбаатар хотын дулаан түгээх, дамжуулах, үйлдвэрлэх гэсэн тусгай зөвшөөрөлтэйгээр үйл ажиллагаагаа явуулж байгаа. Өөрөөр хэлбэл, цахилгаан дулаан бус зөвхөн дулааныг үйлдвэрлэдэг болсон.

130 ажилчинтай аймгийн төвдөө томоохон аж ахуй нэгж байгууллага юм.

- Улс болон аймгийн зүгээс үйл ажиллагаанд тань бодитой тусламж үзүүлж чаддаж байна уу?

- Орон нутгийн өмчит газар гэдэг утгаараа улс болоод аймгийн төсвөөс тусламж үзүүлдэг. Улс болоод аймгийн төсвийн хөрөнгө оруулалтаар манай зуух, шугам шинэчлэгдсэн. Сүүлийн гурван жилийн хугацаанд 6 тэрбум төгрөгийн шинэчлэлт явагдсан. Улс, аймгаас дэмжиж өгч байгаа нь бидний ажилд маш том нэмэр болж байгаа.

- Дулааны цахилгаан станцууд зарим тохиолдолд алдагдалтай ажиллах нь их. Танай байгууллагын хувьд?

- Манайх зардлаасаа илүү гарч чадахгүй алдагдалтай ажиллаж байгаа. Аль болох өөрсдөө аж ахуйн тооцоот гэдэг утгаараа Сүхбаатар хотынхоо дулааныг тасалдалгүй, найдвартай, тав тухтай хангахыг зорьдог. Нэгдсэн үйлдвэр байхаа болиод дангаараа Сүхбаатар хотын дулааны станц гэдэг болсноос хойш алдагдалтай ажиллаж байгаа гэж хэлж болно. Дулаан цахилгааныг хосолж үйлдвэрлэдэггүй учир нүүрс, ус, шатахуунаа гаднаас нийлүүлж авах шаардлагатай болдог. Үүнийгээ хэрэглэгчдийг дулаан байлгах үүднээс халааж гаргадаг.

Гэтэл өнөөдөр түүхий эдийн үнэ өсөлттэй, дулааны үнэ нэмэгдэхгүй байгаа нь зарлага гарах нөхцөл бүрдэж байгаа юм. Цаашлаад манай хэрэглэгчид Дархан, Эрдэнэт, Улаанбаатартай манайхыг харьцуулдаг. Тэд эрчим хүчний үйлдвэртэй тул түүхий эдээ дотооддоо бэлтгэдэг. Өөрөөр хэлбэл, эдгээр газруудтай харьцуулж дулааны үнэ өндөр байна гэх зүйл ярьдаг. Тэгвэл манайх ийм биш ээ. Харин орон нутаг хийгээд улсаас дэмжээд Сэлэнгэ аймаг ядаж Сүхбаатар хотынхоо хэмжээнд дулаанаар хангачихдаг цахилгаан дулааныг хосолдог ТЭЦ болчихвол энэ бүх алдагдал, иргэдийн бухимдал арилна. ТЭЦ-тэй дан ганц дулааны станц хоёрыг харьцуулашгүй юм.

Сонирхуулахад, зун боллоо гэхэд манай аймаг хэрэглээний халуун ус байхгүй байсан. Тэгвэл 4 жилийн өмнө бид өөрсдөө санаачилж зуух тавьж зөвхөн төвлөрсөн орон сууцанд ажлын таван өдөр хэрэглээний халуун ус тавьдаг болсон. Гэхдээ хэрэглээний халуун усыг өдөр бүр 24 цагаар авдаг байх хэрэгтэй байна.

Одоо манайх 1200 гаруй айл өрх, 300-гаад аж ахуй нэгж, мөн аймгийн төвийн төрийн байгууллагуудын дулааныг хангаж байгаа.

- Хүчин чадлын хувьд?

- Анх 40 мвт-ын дулаан гаргах чадалтай байсан. Үүнээс хойш тоног төхөөрөмж ч хуучирчээ. Одоо бол анх суурилагдсан хүчин чадлынхаа 60 хувьд л хүрч ажиллах болсон. Одоогоор дөрвөн зуухтай.

- Хаягдал үнс ашигладаг уу?

- Тоосгоны үйлдвэр, хувь хүмүүс, замын компаниуд манайхаас үнс авдаг. Түүнээс биш бид бизнесийн чиглэлээр ашиглах боломж байдаггүй. Иргэд үнс авч хашааныхаа нүх сүвийг бөглөх сонирхолтой байдаг. Тэдгээр хүмүүст мөн үнсээ өгдөг.

- Түүхий эдээ хаанаас авдаг вэ?

- Нүүрс, усаа гаднаас авдаг. Тухайлбал, Шарын гол, Багануур, Шивээ-Овоо зэрэг уурхайгаас нүүрсээ авдаг. Мөн усаа Сэлэнгийн компаниас гэрээлэн авдаг. Манайх эрчим хүчний үйлдвэр биш тул түүхий эдээ авч, дулаан өгдөг 7 сарын хугацаанд 32 мянган нүүрс ашигладаг.

- Нийгмийн хариуцлага, татвар төлөлтийн тухайд?

- Нийгмийн хариуцлага гэдэг үүднээс спорт, урлагийн хэмжээнд чадлаараа оролцож, идэвхтэй байдаг. 2012 оноос хойш гурван жил дараалж шилдэг татвар төлөгч болсон. Үүний үндсэн дээр татварын байгууллагын дээд шагнал болох “Хөх дэвтэр” шагналыг авсан байгаа. 2012 онд 200 сая, 2013 онд 276.8 сая, 2014 онд 414.8 сая төгрөгийг татварт төлсөн.

- Цаашдын зорилго, зорилт?

- Аж ахуйн аргаар хямд нүүрсээ авч дулаанаа хангаад ашигтай ажиллахыг зорьж ажиллаж байна. Ерөнхийдөө Сүхбаатар хотоо дулаанаар найдвартай хангах бол туйлын зорилт. Манай Сүхтбаатар хотод халаалтгүй өвөлждөг орон сууцнууд олон байсан. Харин бидний зүгээс ажлын бүтээмж, амьдрах нөхцлийг нь сайжруулахыг зорьж ажилласнаар өнөөдөр нэг ч халаалтгүй байр байхгүй болсон байна.

Бид үүнийгээ цаашдаа улам бататгаж ТЭЦ-тэй болох асуудлыг хүчтэй тавьж ажиллаж байна.

- Ажилчдынхаа нийгмийн асуудалд хэрхэн анхаарч ажиллаж байна?

- Хүнд алдагдалтай ажиллаж байгаа хэдий ч гэр хороололд ажилладаг ажилчдадаа нэг удаад нэг тонн нүүрс үнэгүй өгдөг.

Сар болгон хоолны мөнгө ажилчдадаа өгдөг. Өнөөдөр манай ажилчид 1000 төгрөгөөр нэгдүгээр, хоёрдугаар хоолоо сэтгэл ханамжаар дүүрэн идчихэж байна. Харин орон сууцанд амьдардаг ажилчдынхаа халаалтын мөнгөнд хөнгөлөлт, урамшуулал олгодог. Аль болох халаалтын мөнгийг чөлөөлж ажилдаа ирэхдээ сэтгэл хангалуун байх талаас нь анхаардаг.

- Ярилцсанд баярлалаа.

“Сэлэнгэ Энерго” ОНӨААТҮГ нь гол түүхий эд болох нүүрсээ Багануур, Шивээ-Овоо, Шарын голын уурхайгаас авдаг тул дулааны үнэ харьцангуй өндөр байдаг аж. Мөн гэрээлэн усаа гаднаас авдаг нь эрчим хүч ашиглалтын үнэд нөлөөлдөг байна. Гэхдээ цахилгаан, дулааныг хосолж түгээдэг болчихвол аймгийн хэмжээнд 100 хувь алдал, чирэгдэлгүй ажиллаж чадна гэж тус газрын дарга Ш.Оргил ярилцлагын үеэр дурдсан юм.

зорчигчид орон нутгийн замд ил задгай бие засах бую хог хаявал 5000 мянган төгрөгөөр торгохоор заажээ. Эл зүйл заалтаа ажлын хэсгийнхэн тайлбарлахдаа 30 км тутамд бие засах газар байгуулна. Хэрэв тэнд бие засахгүй бол торгоно гэсэн хариулт өглөө.

МАН Сонгуулийн хуульд доорх өөрчлөлтийг хийх саналтай байна гэв

Дөрвөн настай охиныхоо амь насанд хүрсэн гэх хэрэгт сэжиглэгдэж буй Т.Цогт, Г.Маралмаа нарыг шүүх хурал Баянзүрх, Сүхбаатар, Чингэлтэй дүүргийн шүүхийн танхимд үргэлжилж байна.

Дөрвөн настай охиныхоо амь насанд хүрсэн гэх хэрэгт сэжиглэгдэж буй Т.Цогт, Г.Маралмаа нарыг шүүх хурал Баянзүрх, Сүхбаатар, Чингэлтэй дүүргийн шүүхийн танхимд үргэлжилж байна.

Т.Цогт, Г.Маралмаа нарыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 91.2.11, 100.1, 91.2.12, 91.2.15-т зааснаар буруутгаж байгаа юм.

Шүүх хурал эхэлмэгц Г.Маралмаа хурлыг хойшлуулах хэд хэдэн хүсэлт гаргасан ч бүтэлгүйтсэн.

Тэгвэл дөнгөж сая улсын яллагч Д.Цолмон Т.Цогт, Г.Маралмаа нарт үүсгэсэн яллах дүгнэлтийг уншиж танилцууллаа. Одоогоор тэдэнд хэдэн жилийн ял төлөвлөснөө дуулгасангүй. Гэхдээ Т.Цогт, Г.Маралмаа нарын гэм буруутай тогтоогдвол хуулийн дагуу тэдэнд 15-25 жилийн хорих ял оноох юм.

Манай сурвалжлах баг аймаг орон нутгуудын шилдэг татвар төлөгчидтэй уулзаж, туршлага зорилгоос нь олон нийттэй хуваалцаж байгаа билээ. Бусдаас бурууг, бас харыг харахаас илүүтэй ололт амжилттай талыг нь олж харах зорилготой орон нутгаас хийж буй цуврал сурвалжлагаа энэ удаад Сэлэнгэ аймгаас бэлтгэн хүргэж байна.

Азийн аварга шалгаруулах хэвтээ шахалтын тэмцээн Оман улсын Мускат хотод энэ сарын 1-5-нд боллоо. Тус тэмцээнд манай улсаас гурван тамирчин оролцож, алт, мөнгөн медаль тус бүр нэгийг авав. Тодруулбал эрэгтэйчүүдийн +120 кг-ын жинд Д.Анхбаяр алт, 150кг жинд Л.Бархасбаатар хүрэл медалийн эзэн боллоо.

Дуучин ГАриунбаатар ”Карнеги холл”-д дуулна

Байнгын хорооны даргыг нэг жилийн хугацаатай томилдог бөгөөд Д.Ганбат гишүүний бүрэн эрхийн хугацаа дуусгавар болсон байна.

хххх

Өнөөдөр Оросын Ерөнхийлөгч В.В.Путины төрсөн өдөр. Тэрбээр 1952 оны аравдугаар сарын 7-ны өдөр мэндэлжээ. Түүний тухай 24 сонирхолтой баримтыг хүргэе.

Ерөнхийлөгч УИХ-ын чуулганд мэдээлэл хийнэ

өчигдөр Дархан-Уул аймгийн МАН-ын хороо хуралдаж С.Насанбат, Ч.Цэндсүрэн нарыг огцруулахад оролцсон Дархан-Уул аймгийн ИТХ-д МАН-аас нэр дэвшиж сонгогдсон найман иргэнийг МАН-аасаа хөөх шийдвэр гаргасан байна. Харин А.Энхболд, Р.Эрдэнэбаяр нарыг энэ оны зургаадугаар сард намаас хөөсөн байжээ.