БОАЖЯ–ны Тусгай хамгаалалттай нутгийн удирдлагын газраас Азийн хөгжлийн банкнаас хэрэгжиж буй “Хөвсгөл нуурын байгалийн цогцолборт газрын орчны бүсийн иргэдийн амьжиргааг дэмжих, тогтвортой аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх нэгдсэн төсөл”-ийн дэмжлэгтэйгээр Хорьдол Сарьдагийн дархан цаазат газар байгуулагдсаны 20 жилийн ой хүрээнд “Хорьдол Сарьдаг дархан цаазат газраа дээдэлье” баримтат кино хийж байна. Уг баримтат киногоор тухайн дархан цаазат газрын түүхэн баримт, хөгжил дэвшлийг 2007, 2017 онуудаар буюу сүүлийн 10 жилээр харьцуулж, үзүүлэх юм.

Ж.Мөнхбат нэрээ татлаа

”Жилд 4000 сүрьеэгийн шинэ тохиолдол бүртгэгдэж байна ”
Сүрьеэ өвчин нь дэлхий олон улс оронд өвчлөл, эндэгдлийн зонхилох шалтгаан болж, нийгэм эдийн засаг, хүний эрүүл мэндэд ихээхэн хохирол учруулж буй нийгмийн эрүүл мэндийн тулгамдсан асуудал хэвээр байна. Сүрьеэ өвчнөөс сэргийлэх хянах үйл ажиллагаанд бодлого боловсруулагч, шийдвэр гаргагч нарын оролцоог нэмэгдүүлэх, дэмжлэг үзүүлэх зорилгоор 2017 оны энэ сарын 23-24-ний өдрүүдэд “Шийдвэр гаргагч нарын оролцоог нэмэгдүүлье” сэдэвт сүрьеэгийн үндэсний сургалт, хэлэлцүүлэгийг Blue Sky төвд зохион байгуулагдах гэж байна.
Өнөөдөр энэ асуудлаар ЭМЯ-ны Нийгмийн эрүүл мэндийн газрын дарга Д.Ганцэцэг, ДЭМБ-ын Монгол дахь суурин төлөөлөгч Ж.Нарантуяа, ХӨСҮТ-ийн ерөнхий захирал Д.Нямхүү, Глобаль сангийн төслийн зохицуулагч А.Оюунбилэг, МСЭМХ-ны тэргүүн Ц.Ганхүү нар хэвлэлийн бага хурал хийж, сэтгүүлчдэд мэдээлэл өглөө.
ФОТО: СҮРЬЕЭ өвчин ДЭЛХИЙН нийтийн өмнө ТУЛГАМДСАН асуудал болж байна Arslan.mn
”15-24, 25-34 мөн 65-с дээш насныханы дунд сүрьеэгийн өвчлөл илүү өндөр байна”
ХӨСҮТ-ийн ерөнхий захирал Д.Нямхүү:
Сүрьеэтэй тэмцэх, сэргийлэх үндэсний хөтөлбөр, стратеги, ДЭМБ болон Глобаль сангийн дэмжлэгтэй ДОХ, сүрьеэгийн зэрэг олон улсын хамтын ажиллагааг өргөжүүлэх замаар сүрьеэгийн өвчлөл, нас баралтыг бууруулахад манай улс ихээхэн амжилтанд хүрч тандалт, оношлогоо, эмчилгээ, эрдэм шинжилгээ судалгааны чиглэлээр дэвшилд хүрснийг энд хэлэх нь зүйтэй юм.
Манай улсад дэлхийн жишигт хүрсэн лабораторийн сүлжээ, үндэсний лавлах лаборатори, сорьц тээвэрлэх тогтолцоо бүрэн нэвтэрсэн, хурдавчилсан оношилгооны аргуудыг практикт хэрэглэж байгаа . Шууд хяналттай богино хугацааны эмчилгээг эрүүл мэндийн бүх шатанд баг, сум, өрх, дүүргийн эрүүл мэндийн төвөөр дамжуулан нэвтрүүлсэн. Өнөөдөр эмэнд тэсвэртэй сүрьеэг оношилж, эмчлэх чадавхитай болсон байна.
ФОТО: СҮРЬЕЭ өвчин ДЭЛХИЙН нийтийн өмнө ТУЛГАМДСАН асуудал болж байна Arslan.mn
Мөн сүрьеэгийн эм, урвалж оношлуур, халдвар хяналтын хэрэгсэл зэргийг Глобаль сан, Засгийн газраас тасралтгүй ханган нийлүүлэх арга хэмжээг хэрэгжүүлж байна. Үүнд:
Монгол улсын сүрьеэгийн өвчлөлийн түвшин 100000 хүн амд 428 байгаа нь дэлхий дахинд сүрьеэгийн өвчлөл өндөр орны тоонд орж байна.
Монгол улс НДББ-ийн 37 орны өвчлөл өндөр 7 орны нэг. Жилд дунджаар 4000 гаруй сүрьеэгийн шинэ тохиолдол бүртгэгдэж байна.
Сүрьеэгийн өвчлөлийн түвшин сүүлийн 5 жилийн дунджаар 14.0 байна. Улаанбаатар хотод бүртгэгдсэн сүрьеэгийн тохиолдол 58.6%, аймаг орон нутагт 39.7%, Хорих байгууллагад 1.7% бүртгэгдэж байна.
Сүрьеэгийн өвчлөл бүх насны хүмүүст жигд тархалттай байгаа бөгөөд 15-24, 25-34 мөн 65-с дээш насныханы дунд сүрьеэгийн өвчлөл илүү өндөр байна.
Нийт бүртгэгдсэн сүрьеэгийн шинэ тохиолдлын дотор хүүхдийн сүрьеэгийн эзлэх хувь дунджаар 10% байна.
Сүрьеэгийн улмаас жилд дунджаар 260 (239-274) хүн нас барсан байна. Сүрьеэгийн нас баралт 10000 хүн амд сүүлийн 5 жилийн дунджаар 0.88 байна.
2012-2016 онд нийт 10359 хүн сүрьеэ өвчний улмаас хөдөлмөрийн чадвар алдалтын группт орсон ба жил бүр нэмэгдсээр байна.
Уушгины халдвартай хэлбэрийн шинэ сүрьеэгийн эмчилгээний амжилт сүүлийн 5 жилийн дунджаар аймаг орон нутагт 89.2%, УБ хотод 81.2%, улсын дундаж 84.6% байна.
Олон зууны туршид нийгмийн халдварт өвчин хэмээн нэрлэгдэж ирсэн сүрьеэ өвчин нь бүх салбарт хамаатай бүх нийтийн асуудал учир нотолгоонд тулгуурласан салбар хоорондын алсыг харсан тууштай хамтын ажиллагаа нэн чухал байгааг тэмдэглэж байна.” хэмээлээ.
”Сүрьеэгийн эмчилгээний хугацаа урт, өртөг зардал өндөртэй, эмчилгээний явцад гаж нөлөө, зовиур шаналгаа их”
ЭМЯ-ны НЭМГ-ны дарга Д.Ганцэцэг:
Дэлхий дахинд халдварт өвчинтэй тэмцэх, сэргийлэх олон талт цогц арга хэмжээний үр дүнд халдварт өвчнүүд эрс буурч, халдварт бус өвчин тэргүүлэх чиглэл болж байгаа хэдий ч шинэ болон сэргэн тархаж буй халдварт өвчнүүд тулгамдсан өвчнүүд хэвээр байгаагийн нэг нь сүрьеэ юм .
Монгол улс сүрьеэгийн өвчлөлийн түвшингээр ДЭМБ-ын Номхон Далайн Баруун Бүсийн 37 орноос өвчлөл өндөртэй 7 орны тоонд орж байна. Манай улсад сүрьеэгийн тохиолдлын түвшин нийт халдварт өвчний дотор БЗДХ, Вируст гепатитын дараа гуравдугаарт, харин нас баралтын түвшингээр нэгдүгээрт орж байна.
Сүрьеэгийн эмчилгээний хугацаа урт, өртөг зардал өндөртэй, эмчилгээний явцад гаж нөлөө, зовиур шаналгаа их, өвчтөн удаан хугацаагаар хөдөлмөрийн чадвараа алдах, ажил эрхэлж, өрхийн орлого буурах зэрэг гэр бүл болон улс орны нийгэм эдийн засагт ихээхэн дарамт учруулж байна.
Манай улсад сүүлийн жилүүдэд хийгдсэн хоёр томоохон суурь судалгааны үр дүн, дүгнэлт, зөвлөмжийг шийдвэр гаргах, бодлого боловсруулах бүх шатанд ашиглаж, цаашид хэрэгжүүлэх бодлого чиглэлийн чухал баримт бичиг болж байгааг цохон тэмдэглэж байна.
Сүрьеэгийн эмчилгээний явцад өвчтөн, тэдний гэр бүлд тулгардаг эдгээр бэрхшээлийг даван туулах бүрэн эмчлэхэд эмч, эмнэлгийн ажилтан эрүүл мэндийн байгууллагаас гадна нийгмийн хамгаалал, нийгмийн халамж, хөдөлмөр, боловсрол хүн амын хөгжил зэрэг чиглэлээр ажилладаг байгууллагууд төдийгүй орон нутгийн засаг захиргааны байгууллагын оролцоо маш чухал юм.
Иймд салбар хоорондын хамтын ажиллагааг үр дүнтэй зохицуулалтаар хангаж, хамтран ажиллаж, сүрьеэ өвчний асуудлыг амжилттай шийдвэрлэж, “Сүрьеэгүй ирээдүйн төлөө” хамтдаа ажиллаж чадна гэдэгт итгэж байна.
ФОТО: СҮРЬЕЭ өвчин ДЭЛХИЙН нийтийн өмнө ТУЛГАМДСАН асуудал болж байна Arslan.mn
Энэ удаагийн үндэсний сургалт хэлэлцүүлэгт ЗГХЭГ, ЭМЯ, БСШУСЯ, ХЗДХЯ, БХЯ, ХНХЯ, УУХҮЯ, НЗДТГ, 21 аймаг, 9 дүүргийн Засаг дарга, ЭМГ-ын дарга, НЭ-ийн дарга, НМХГ, ГИХГ, ХӨСҮТ, ЭМХТ, НЭМҮТ, МСЭМХ, олон улсын байгууллагууд (ДЭМБ, Глобаль сан, Жайка, ДЗОУБ ) зэрэг төрийн болон төрийн бус байгууллага зэрэг 25 байгууллагын 170 гаруй оролцогчийг хамруулж байгаараа ихээхэн онцологтой аж.
ФОТО: СҮРЬЕЭ өвчин ДЭЛХИЙН нийтийн өмнө ТУЛГАМДСАН асуудал болж байна Arslan.mn
Үндэсний сургалт зөвлөгөөнийг зохион байгуулснаар үндэсний хэмжээнд хийгдсэн 2 томоохон судалгааны үр дүн, зөвлөмжийг танилцуулах, халдварт өвчнөөс сэргийлэх, хянах үндэсний хөтөлбөрийг танилцуулах, орон нутагт хэрэгжүүлэх дэд хөтөлбөрийг боловсруулж хэрэгжүүлэх, сүрьеэгийн тусламж үйлчилгээний заавар ЭМС-ын А/306 тоот тушаалын хэрэгжилтийн талаар мэргэжил арга зүйгээр хангах юм байна.
”Орон нутгийн засаг захиргаа анхаарал хандуулах шаардлагатай ”
Сүрьеэгийн эмийг ууж эхэлснээс хойш 14 хоногоос 3 сарын дотор халдвар дамжуулах нь эрс буурдаг байна. Манай улсын хувьд 2002 оноос хойш Глобаль сангийн дэмжлэгийг сүрьеэ өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх, эмчлэх тал дээр авч байгаа бөгөөд өнгөрсөн хугацаанд нийт 39 сая ам.долларын санхүүжилтийг авсан байна.
Глобаль сангийн дэмжлэг дуусах хугацаа дөхөж байгаа бөгөөд одоо энэ үүргийг төр бүрэн хариуцах цаг үетэй нүүр тулаад байна. Иймд шийдвэр гаргагчдын оролцоо чухлаар тавигдаж буй бөгөөд орон нутгийн засаг захиргаа энэ асуудалд хөрөнгө гаргах нь чухал байгаа юм.
Энэ сарын 23-24-нд болох сургалт, хэлэлцүүлгээр сүрьеэтэй тэмцэх ажлыг эрчимжүүлж, оношилгоо, эмчилгээний шинэ технологи нэвтрүүлэх шаардлагатай зардлыг шийдвэрлэх, орон нутагт тохирсон дэд хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд ахиц гарна хэмээн зохион байгуулагчдын зүгээс үзэж байна.

Яг одоо: МАН-ын даргад нэр дэвшигчид тодорлоо

Томуу, томуу төст өвчнөөс сэргийлье.

Шүлхий өвчнөөр өвчилсөн 100 гаруй үхрийг устгалд оруулжээ

Рентген оношилгооны чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг байгууллагуудад шалгалт хийжээ

”Сайхан Хотын төлөө Сайн бизнесийг дэмжье” аяныг эхлүүлэхээр болсноо дуулгалаа

БОАЖЯ НҮБ-ын Ази, Номхон далайн бүсийн эдийн засаг, нийгмийн комисс (ESCAP), БНСУ-ын Байгаль орчны яам, Байгаль орчны үйлдвэрлэл, технологийн хүрээлэн зэрэг байгууллагуудтай хамтран “Тогтвортой хөгжил ба Ногоон санхүүжилт: Ногоон гэрчилгээжүүлэлт, эко шошго” сэдэвт семинарыг зохион байгуулж байна. Семинараар Монгол Улсын тогтвортой хөгжлийг хангах ногоон хөгжлийн бодлого, түүнийг хэрэгжүүлэх арга механизмын талаар хэлэлцэж байгаа юм. Энэ үеэр БОАЖЯ-ны мэргэжилтнүүд Монгол Улсын Ногоон хөгжлийн бодлогын талаар мэдээлэл өгсөн бол ESCAP-ийн талаас Монгол Улсын Тогтвортой хөгжлийн төлөв байдал, тойм баримт бичгийн боловсруулалтын талаар танилцуулга хийж, БНСУ-ын Байгаль орчны үйлдвэрлэл, технологийн хүрээлэнгийн мэргэжилтнүүд ногоон санхүүжилт, ногоон сертификатын тогтолцоог нэвтрүүлсэн туршлагаасаа хуваалцлаа.

Хоёрдахь өдрөө үргэлжилж буй МАН-ын Их хурал түр завсарлаад байна. Үдээс хойших хуралдаанаар шинэ даргаа сонгох санал хураалт явагдах юм.

Монголын тэргэнцэртэй иргэдийн холбоо Монгол Улсын Хүний эрхийн Үндэсний Комисстой хамтран хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн орчны хүртээмж, бусад эрхийн хүрээнд хамтран ажиллаж ирсэн уламжлалтай юм.

НҮБ-ын Хүүхдийн эрхийн конвенц батлагдсан өдөр өчигдөр тохиосон билээ. Энэ өдрийн НҮБ-аас анх удаа Дэлхийн хүүхдийн өдөр болгон тэмдэглэн өнгөрүүлэв. Дэлхийн хүүхдийн өдрийн хүрээнд өчигдөр НҮБ-ын Хүүхдийн эрхийн хорооноос 2017 онд Хүүхдийн эрхийн тухай конвенцийн хэрэгжилтийг сайжруулах чиглэлээр Монгол Улсын Засгийн газарт хүргүүлсэн дүгнэлт, зөвлөмжийг танилцуулах уулзалтыг Японы Хүүхдийг ивээх сангаас зохион байгуулжээ.

Монголын Залуучуудын Холбоо “Монгол Улсын Иргэний андгай өргөх ёслол”-ыг 15 дахь жилдээ зохион байгуулах гэж байна. Гэр бүл, Хүүхэд, Залуучуудын агентлагтай хамтран энэ сарын 26-ны өдөр Ерөнхий сайдын ивээл дор зохион байгуулагдах уг ёслолд уламжлал ёсоор 850 хүүхэд оролцоно.

АНУ Умард Солонгосыг “терроризмыг ивээн тэтгэгч улс орнуудын жагсаалт”-д дахин орууллаа.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн 2017 оны ээлжит сонгуульд нэр дэвшсэн Х.Баттулга, М.Энхболд, С.Ганбаатар нарт иргэд, аж ахуйн нэгжээс өгсөн хандив, сонгуулийн зардлын дүнг Үндэсний Аудитын Газраас олон нийтэд ил болголоо.

МАН шинэ Мөрийн хөтөлбөртэй боллоо

МАН-ын XXVIII Их хурал хоёр дахь өдрөө үргэлжилж байна. Өнөөдрийн хуралдаанаар МАН-ынхан шинэ даргаа тодруулах бөгөөд хэн тус намын дарга болох вэ гэдэг нь олны анхаарлыг татаж байгаа юм. Одоогоор Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх, МАН-ын бүлгийн дарга Д.Хаянхярваа, МАН-ын ерөнхий нарийн бичгийн даргын зөвлөх Н.Дэмбэрэл, бизнесмэн Г.Майцэцэг нар нэр дэвшин өрсөлдөнө гэдгээ мэдэгдсэн.

Засгийн газрын 2006 оны 115-р тогтоолоор батлагдсан “Дүрслэх урлагийн шилдэг бүтээлийг улсын санд худалдан авах журам”-ын дагуу 2017 оны дүрслэх урлагийн шилдэг бүтээлийг шалгаруулах үйл ажиллагааг Боловсрол, соёл, шинжлэх ухаан, спортын яам, Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг Соёл, урлагийн газар, Уран зургийн галерей хамтран амжилттай зохион байгууллаа.

Дүрслэх урлагийн бүтээлийн үзэсгэлэн 2017 оны 10 сарын 06-аас 10-р сарын 22-ны хооронд Монголын Уран зургийн галерейд гарч Боловсрол, соёл, шинжлэх ухаан, спортын сайдын тушаалаар байгуулагдсан мэргэжлийн зөвлөл 2017 оны улсын санд худалдан авах бүтээлийн нэрсийг тодруулсан.

Шалгаруулалтанд 98 уран бүтээлчийн 131 дэсийн 180 ширхэг 369 иж бүрдэл бүхий уран бүтээл ирснээс:

1. Н.Батбаярын “Дайчин” уран баримлын бүтээл

2. Н.Сүхбүрэнгийн “Хязгааргүйн алсад” керамик бүтээл

3. Д.Цолмонгийн “Дэлгэр нутаг” уран зураг

4. Б.Номингийн “9162631 Hz” монгол зураг

5. О.Энхтайваны “Булан” уран зургийн бүтээлүүдийг улсын санд худалдан авахаар шийдвэрлэлээ.

Дүрслэх урлагийн шилдэг бүтээл шалгаруулах уралдаанд оролцогчдын тоо жил ирэх бүр нэмэгдэж уран бүтээлийн чанар сайжирсаар байна. Түүнээс гадна нийт уралдаанд ирсэн бүтээлүүдээс мэргэжлийн зөвлөлийн гишүүдээс өндөр үнэлгээ авсан 60 гаруй уран бүтээлийн каталоги хэвлэгдэн гарч байгаа нь бүтээлүүдийг олон нийтэд таниулах арга хэмжээ болж байгаа юм.

1. Н.Батбаярын “Дайчин” уран баримлын бүтээл

Найдангийн Батбаяр нь 1990 оноос Монументаль чимэглэлийн үйлдвэрт уран барималчаар ажиллаж байсан. 1999 онд Монголын урчуудын эвлэлийн гишүүнээр элссэн уран барималч юм.



2016 онд бүтээгдэж оюуны өмчийн патентаар баталгаажсан бүтээл юм. Монголын Алтан ургийн сүүлчийн хаан Лигдэн хааны үед уул ус, газар нутгаа хамгаалах тулаанд нэгдэн боссон ахмад дайчин. Эхний тулаанд ялаад амарч буй нь. Нутгийн зүг хүлгийн жолоо залмаар байвч өнгөлзөх дайсан дахин ирэхийг мэдэж байгаа түүний дотор эх орны төлөөх агуу сэтгэл дүүрэн байна.

2. Н.Сүхбүрэнгийн “Хязгааргүйн алсад” керамик бүтээл

Наранхүүгийн Сүхбүрэн нь 2005-2009 оны хооронд Монгени сургуульд керамикийн багшаар ажиллаж байсан. 2009 онд Монголын урчуудын эвлэлийн гишүүнээр элссэн уран бүтээлч юм.



3. Д.Цолмонгийн “Дэлгэр нутаг” уран зураг



4. Б.Номингийн “9162631 Hz” монгол зураг

2005 онд Дүрслэх Урлагийн Дээд Сургуулийг Монгол зургийн мэргэжлээр төгссөн. 2012 онд “Дотоод сэтгэл”, 2014 “Эрсдэл дагуулсан тоглоом”, “Сэтгэлийн өнгө” зэрэг бие даасан үзэсгэлэнгүүдээ гаргаж байсан.




5. О.Энхтайваны “Булан” уран зураг

Очирбатын Энхтайван нь 1998 онд Дүрслэх урлагийн дээд сургууль,2009 онд СУИС-ийн Урлагийн боловсролын магистрын зэргийг хамгаалсан.2001 онд МУЭ-ийн гишүүн, 2004 онд МУЭ-ийн дэргэдэх залуучуудын уран бүтээлийн нэгдлийн зөвлөлийн гишүүнээр тус тус элссэн. 2006 оноос хойш СУИС-ийн Дүрслэх урлагийн сургуульд Уран зургийн багшаар ажиллаж байгаа.



Аливаа нэг газар орон ертөнцөд булан байдаг, зарим газар булан байдаггүй. Хүний нүдэнд харагддаггүй тэр болгон анзаардагүй булангийн тухай эрмэлзлээ. Буланд байгаа орон зай их байхуу, тэр чимээгүй ч юм шиг, ихэнхдээ харанхуй байдаг, энэ булангийн тухай, оюун санааны буланд юу байдаг вэ? гэсэн асуудалд хариулах, кофе болон ноос, ноолуур хоёрын хоорондын харьцаа өгүүлэмжээр, өрнө дорно, шинэ хуучин зэргийг илэрхийлэн, хар цагаан хоёр бодит булангаар сэдэлжүүлж, зохиомжийн уламжлалт барилаас зугтан асгарсан болно. Геометрын дүрсээр илэрхийлэгдэж байгаа боловч уян зөөлөн мэдрэмж хэллэгээр түүний мөн чанар луу өнгийсөн нь өөрөө өөрийнхөө булан нь юм.

Инфографик:Цэцэрлэгийн хүүхдүүд хэрхэн хооллох ёстой вэ

Монгол Улсын Хүний эрхийн Үндэсний Комиссын дарга Ж.Бямбадорж, Ажлын албаны дарга Ч.Алтгангэрэл нар