Улсын Их Хурлын Байгаль орчин, хүнс, хөдөө аж ахуйн байнгын хорооны өнөөдрийн (2017.12.12) хуралдаан 11 цаг 27 минутад 57.9 хувийн ирцтэйгээр эхэлж хоёр асуудал хэлэлцэхээр тогтов. Эхлээд Малын генетик нөөцийн тухай хуулийн төсөл болон холбогдох бусад хуулийн төслийн эцсийн хэлэлцүүлгийг явууллаа. Төслийг эцсийн хэлэлцүүлэгт бэлтгэсэн талаар Улсын Их Хурлын гишүүн, Ажлын хэсгийн ахлагч Г.Тэмүүлэн танилцуулсан.


Байнгын хороо 2017 оны арванхоёрдугаар сарын 12-ны өдрийн хуралдаанаараа дээрх хуулийн төслүүдийн эцсийн хэлэлцүүлгийг хийж, нэгдсэн хуралдааны анхны хэлэлцүүлгээр санал хурааж, олонхийн дэмжлэг авсан зарчмын зөрүүтэй саналыг хуулийн төслийн холбогдох бүлэг, зүйл, хэсэг, заалтад нэмж тусган төслийн эцсийн хувилбарыг боловсруулсан гэлээ. Мөн төслийн агуулга, зарчмыг алдагдуулахгүйгээр үг хэллэг, нэр томъёог жигдлэх зэрэг хууль зүйн техникийн болон редакцийн шинжтэй зарим засвар өөрчлөлтийг төсөлд нэмж тусгасан байна. Байнгын хорооны хуралдаанаар Монгол Улсын Их Хурлын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хуулийн 23 дугаар зүйлийн 23.2.3-т заасны дагуу нэгдсэн хуралдааны анхны хэлэлцүүлгээр санал хурааж шийдвэрлэсэн боловч Байнгын хорооны хуралдаанд оролцсон гишүүдийн 2/3 нь дахин санал хураалгах шаардлагатай гэж үзсэн зарчмын зөрүүтэй саналуудыг хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонх дэмжсэн байна. Тухайлбал, Байнгын хороо дэмжээгүй боловч нэгдсэн хуралдааны анхны хэлэлцүүлгээр дэмжигдсэн “мал”, “амьтан” гэсэн хуулийн нэр томъёоны тодорхойлолтыг Мал, амьтны эрүүл мэндийн тухай хуульд заасан “тэжээвэр амьтан”, “мал” гэснээр ишлэх, мөн “Мал зүйч мэргэжилтний нийгмийн баталгаа” гэсэн 19 дүгээр зүйлийг төсөлд нэмж тусгах зарчмын зөрүүтэй саналын томъёоллыг Ажлын хэсгээс бэлтгэсэн болохыг Улсын Их Хурлын гишүүн, Ажлын хэсгийн ахлагч Г.Тэмүүлэн танилцуулав. Түүнчлэн Монгол Улсын Их Хурлын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хуулийн 23 дугаар зүйлийн 23.2.1 дэх хэсэгт заасан төслийн зарим зүйл, заалтыг гүйцээн боловсруулах чиглэл хуралдаан даргалагчаас өгсний дагуу холбогдох зарчмын саналуудыг хэлэлцсэн бөгөөд хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонх дэмжсэн байна.


Үүний дараа зарчмын зөрүүтэй саналын томъёолол нэг бүрээр санал хураалт явуулан шийдвэрлэв. Тухайлбал, төслийн 16 дугаар зүйлийн 16.5 дахь заалтыг “Энэ хуулийн 15.1-д заасан байгууллагын даргын албан тушаалд мал үржүүлэг, нөхөн үржихүйн чиглэлээр мэргэшсэн мал зүйч, Аймаг, нийслэлийн мал үржлийн албаны даргын албан тушаалд мал зүйч ажиллана”, мөн зүйлийн 16.6 дахь заалтыг “Сум, дүүргийн хөдөө аж ахуйн тасагт мал аж ахуйн үйлдвэрлэлийн технолги, малын генетик, нөөцийн бүртгэл, үржил, селекцийн асуудал хариуцсан мал зүйч ажиллана” хэмээн тус тус өөрчлөхийг хуралдаанд оролцсон гишүүд олонхийн саналаар дэмжсэн. Мөн “Мал зүйч мэргэжилтний нийгмийн баталгаа” гэсэн 19 дүгээр зүйлийг төсөлд нэмж тусгахыг гишүүд санал нэгтэйгээр дэмжив. Дараа нь Малын генетик нөөцийн тухай хуулийн төсөл болон холбогдох бусад хуулийн төслийн чуулганы нэгдсэн хуралдаанд танилцуулахыг хуралдаанд оролцсон гишүүд 100 хувийн саналаар дэмжлээ.


Байнгын хорооны хуралдаанаар үргэлжлүүлэн “Хууль хэрэгжүүлэх зарим арга хэмжээний тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийн анхны хэлэлцүүлгийг хийв. Тус төслийг Байнгын хорооны дарга Ц.Гарамжав танилцуулсан бөгөөд Улсын Их Хурлын гишүүн Л.Мөнхбаатар асуулт асууж, санал хэлсэн юм. Ийнхүү санал хураалт явуулахад хуралдаанд оролцсон гишүүдийн 70 хувь нь “Хууль хэрэгжүүлэх зарим арга хэмжээний тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийн анхны хэлэлцүүлгийг чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар хэлэлцэхийг дэмжлээ. Энэ үеэр Байнгын хорооны дарга Ц.Гарамжав дээрх тогтоолын төслийг анхны хэлэлцүүлгээр нь батлуулах горимын санал гаргаж, хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонх дэмжив. Ийнхүү энэ талаарх Байнгын хорооны санал дүгнэлтийг чуулганы нэгдсэн хуралдаанд танилцуулахаар тогтож, энэ өдрийн хуралдаан өндөрлөлөө гэж Улсын Их Хурлын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтэс мэдээлэв.

Ногоон, шар, цэнхэр, хар өнгийн эгнүүлэн тавьсан хогийн савнуудад цэцэрлэгийн бяцхан жаалууд хогоо ангилан хийнэ.

Учрыг нь багшаас нь лавлавал “Хүүхдүүд маань цаасан хог хаягдлыг цэнхэр өнгийн саванд, шил лаазыг шар өнгийн саванд, хуванцар, гялгар уутыг ногоон саванд, бусад хог хаягдлыг хар өнгийн саванд ангилан хийх ёстойгоо маш сайн мэддэг болсон. Хан-Уул дүүрэг нь “Эко дүүрэг” болох зорилт тавин “Хог хаягдлаа эх үүсвэр дээр нь бууруулах, ангилан ялгаж хэвшүүлэх” аян цэцэрлэг, сургуулиудад амжилттай хэрэгжүүлээд байна.” гэдгийг хэлсэн юм.

Ийнхүү Хан-Уул дүүргийн Засаг даргын Тамгын газар, хотын Захирагчийн ажлын албатай хамтран дахин “Хог хаягдлаа эх үүсвэр дээр нь бууруулах, ангилан ялгаж хэвшүүлэх” аян амжилттай хэрэгжиж буй нь жишээ бол тус дүүргийн 29 дүгээр цэцэрлэгийн багачууд байлаа.

Тус цэцэрлэгийн бүлэг бүр хог хаягдлаа ангилах хогийн савтай байх аж. Багш, ажилчид болон эцэг, эхчүүдийнхээ дунд хог хаягдлыг ангилан, ялгах тухай сургалтыг зохион байгуулж, энэ аянд нэгдэцгээж, уралдаан хүртэл зарласан байв.

Аяны талаар 29 дүгээр цэцэрлэгийн эрхлэгч Б.Энхтуяа ярихдаа “Манай багш, ажилчид хуралдаж, цэцэрлэгт маань ямар хог хаягдал ихэвчлэн гардаг, хаана ямар өнгийн хогийн савыг байрлуулбал зүгээр вэ гэдгийг ярилцсан. Ингээд ярилцахад бүлгүүдэд дахин ашиглагдахгүй буюу хар болон цэнхэр өнгийн хогийн савыг байрлуулах нь тохиромжгүй. Харин цэнхэр өнгийн савыг байрлуулах хэрэгтэй. Гал тогоонд цэвэр цаасан хог хаягдал бараг гарахгүй учраас ногоон, шар, хар өнгөтэй хогийн савыг байрлуулсан. Мөн эрхлэгч, нярав, аргазүйчийн өрөөнд ихэвчлэн цаасны хог хаягдал ихээр гардаг учраас цэнхэр өнгийн хогийн савыг байрлуулсан. Бид хүүхдүүддээ хог хаягдлаа ангилж сургахаас гадна дахин боловсруулах үйлдвэрүүдэд хогоо худалдсан мөнгөөрөө хуримтлал үүсгэж, хаврын тохижилтоороо цэцэрлэгийнхээ гадна талбайд дахин боловсруулах материалаар хийсэн сандлыг худалдан авахаар зорилт тавиад байгаа” гэлээ.

Хан-Уул дүүргийн Засаг даргын 2017-2020 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрт тусгагдсан “Эко дүүрэг-Ногоон хөгжил” зорилтын хүрээнд Хан-Уул дүүрэг “Хоггүй Хан-Уул”, “Хоггүй хороо” аянуудыг тус тус эхлүүлж, амжилттай хэрэгжүүлж “Эко дүүрэг” нэрийн хуудастай болсон.

Энэ удаагийн хэрэгжүүлж буй “Хог хаягдлаа эх үүсвэр дээр нь бууруулах, ангилан ялгаж хэвшүүлэх” аяны хүрээнд хогийн цэгт дөрвөн өнгийн хогийн савыг байрлуулж, хог тус бүрийг тусгай хуваарийн дагуу ачиж тээвэрлэх зэрэг ажлуудыг төлөвлөжээ. Цаашдаа хог хаягдлын чиглэлээр олон төсөл хөтөлбөр хэрэгжүүлэхээр төлөвлөөд байгааг албаныхан хэлж байлаа.

“Хан-Уул дүүргийн Засаг даргын мөрийн хөтөлбөрт 2017-2020 онд дүүргээ “Эко дүүрэг” болгон гэж тусгасан. Энэ мөрийн хөтөлбөрийн дагуу Засаг дарга хэд хэдэн ажлыг үе шаттайгаар зохион байгуулж байгаагийн нэг нь энэ аян юм. Дүүргийн Засаг дарга 2017 оны 11 дүгээр сарын 7-нд А/364 дугаар захирамжийг гарган, хотын Захирагчийн ажлын албатай хамтран дахин “Хог хаягдлаа эх үүсвэр дээр нь бууруулах, ангилан ялгаж хэвшүүлэх” аяны нээлтээ хийгээд байна. Уг аяны хүрээнд дүүргийн төрийн өмчийн цэцэрлэгүүд, 16 хороо, Засаг даргын тамгын газрын дэргэдэх хэлтэс, албад хог хаягдлыг дөрвөн төрлөөр ангилан ялгах бэлтгэл ажлыг хангасан” тухай Хан-Уул дүүргийн Засаг даргын Тамгын газрын Тохижилт, нийтийн аж ахуйн хэлтсийн дарга Ц.Бат-Эрдэнэ танилцууллаа.

Тэрбээр “Цаашдаа халдвартай, электрон хог хаягдлыг ангилан ялгах зорилготой байгаа. Хог хаягдлыг эх үүсвэр дээр нь ангилан ялгаснаар эдийн засгийн чухал ач холбогдолтой. Одоо бид хогийн цэг дээр ангилан ялгалт хийж байгаа. Гэтэл хог хаягдлыг эх үүсвэр дээр нь ангилан ялгаснаар эцсийн бүтээгдэхүүн хийхэд хэмнэлттэй. Дүүргийн хэмжээнд гарах хог хаягдлын хэмжээ багасна. “Монголын хог хаягдлыг дахин боловсруулах холбоо” төрийн бус байгууллагатай хамтран ажиллаж, өөрсдөө ирж хог хаягдлыг ирж, авч байгаа” талаар ярилаа.

Монгол Улсын Урлагийн гавьяат зүтгэлтэн, Бурханч лам Г.Пүрэвбатын Урлах ухааны онолын цуврал номын ёслолд зориулсан үзэсгэлэнгийн нээлт өнөөдөр Төрийн ордны ‘’Төрийн ёслол хүндэтгэлийн цогцолбор’’ дахь Монгол төрийн түүхийн музейд боллоо.

Үзэсгэлэнгийн нээлтэд УИХ-ын дарга М.Энхболд, Монгол Улсын Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх, Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Соёл, шашны бодлогын зөвлөх Ц.Хулан, албаны бусад хүмүүс, лам хувраг, иргэдийн төлөөлөл оролцлоо.

Нээлтийн ёслолд зориулан Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн соёл, шашны бодлогын зөвлөх Ц.Хулан хэлсэн үгэндээ ‘’Хэдхэн хоногийн дараа морилон ирэх шинэ оны босгон дээр Монголчууд бид оюун санааны ертөнцийн нэгэн их үйлсийг гэрч болцгоож байна. Өнөөдөр буюу Зулын 25-ны Дүйчэн энэ өдөр Монгол Улсын Урлагийн гавьяат зүтгэлтэн, Бурханч лам Г.Пүрэвбатын 30 гаруй жилийн нөр их хөдөлмөр шингэсэн Урлахуй ухааны цуврал номууд хэвлэгдэн гарч, монголын ард түмний алган дээр очлоо.

Монголчуудын уламжлалт бурханы шашны таван их ухааны нэг Урлахуй ухааныг сэргээн хөгжүүлэхэд суурь гарын авлага болгох зорилгоор энэхүү цуврал ном бүтээгдсэний зэрэгцээ бидний өвөг дээдсийн үеийн үед нандигнан хадгалж, хүндэлж дээдэлсээр ирсэн ариун өв соёлыг тасралтгүй залгамжлан авч явах залуу хойч үед энэхүү ном үнэлж баршгүй ач тусаа хайрлах нь дамжиггүй билээ. Монголынхоо урлаг соёлыг дэлхий, сансрын орон зайд гайхуулан бишрүүлж чадсан сод билигт Өндөр гэгээн Занабазарын үйлс хэргийн үргэлжлэл, бардам нотолгоо болж, монгол хүн, Монгол Улсаас өөр хэн ч, хаана ч бүтээж үл чадах бурханлиг ур ухааны чуулганыг эмхэтгэн ботилсон эдүгээ цагийн сод гансаг Г.Пүрэвбат танаа хүндэтгэн мэхийе.

“Сайн алтны шижрийг хайлж үзвэл мэдэх, Сайн оюунтны үйлсийг ном бүтээлээр нь мэдэх” хэмээн Эрдэнийн сан Субашидад өгүүлсэн байдаг. Аж амьдралын эгэл саарал өдрүүдийг гэрэлтүүлж, шүтэн урлаач их талын хөвгүүн Г.Пүрэвбат таны бүтээлүүд Монгол Улсын соёл урлагийн түүх, ард түмний сэтгэлгээний гоо сайханд хамгийн гүн тод ариун тусгалаа олж, хүн болон хүнээс мандсан нар Бурханы шашныг гийгүүлэн сацарсаар байхыг ирээдүйгээс бид харж байна.

Монгол Улсын төрийн гал голомт суурь давхарт дэлгэж буй энэхүү бэсрэг үзэсгэлэн энд залран буй мэргэд дээдэс, бурхадын төгс жаргалант лагшин дүр монголчууд та бидний гурван үүднээс үйлдсэн урьд өмнийн нүгэл хилэнцийг үлдэн хөөж, төрийн үйлс эв эеэр дэвжин дээшилж, Монгол Улс мандан бадрах болтугай’’ гэлээ.

Урлах ухааны онолын цуврал номыг Монгол түмний уламжлалт бурхны шашин XX зууны эхээр тасран мөхсөнөөс хойш эдүгээ дахин сэргэж буй энэ үед их таван ухааны нэг болох Урлах ухааныг сэргээн хөгжүүлэх суурь гарын авлага болгон гаргажээ. Өмнө нь Г.Пүрэвбат ламтаны эрхлэн гаргасан ‘’Их Монголын бурхны шашны урлахуйн ухааны үндсэн мэдэгдэхүүн’’ хэмээсэн хоёр боть номыг судалснаар Бурханы шашин дахь бурхдыг үзэж харсан даруйд гадаад дүр төрх, өмсгөл хувцас, чимэг зүүсгэл, мутрын барьц, мутарлага, суудал хөдөлгөөн, заларсан дэвсгэр ширээ, хөлөглөсөн уналга хөлөг болоод шашны зан үйл дэх тахилын төрөл зүйл, хөгжмийн зэмсэг тэргүүтэн бүхий эдлэл хэрэглэлүүдийн гарал үүсэл, хэрэглээ, хэмжээ, хэлбэр хийц, билэгдэл утга зэргийг танин мэдэх боломжтой ажээ.

Энэхүү номд орсон монголчуудын урлах ухааны 36 төрөл зүйл бүхий судалгааны зургуудын эхийг бэлтгэхэд Монголын бурханы шашны урлахуй ухааны дээд сургуульд суралцдаг шавь нар нь голлон тусалсан байна.

Буддын шашинт улс орон,түмний дотор монголчууд өвлийн тэргүүн сарын билгийн 25-ыг ‘’Зулын 25-ны их дүйчэн өдөр’’

Энэ оны арваннэгдүгээр сарын нийгэм, эдийн засгийн үзүүлэлтийн талаар өнөөдөр Үндэсний статистикийн

УХҮ-ийн сайд Д.Сумъяабазар сар бүр мэдээлэл хийж, салбарынхаа бодлого үйл ажиллагааныхаа

Энэ сарын 6-ны өдөр Дорноговь аймгийн Замын-Үүдээс БНХАУ-ын Эрээн хот руу улс хоорондын

Харумафүжи Д.Бямбадоржид холбогдох хэргийн мөрдөн байцаалт дуусчээ.

Монголын хөлбөмбөгийн холбооноос зохион байгуулдаг оны шилдгийг шалгаруулах ”Алтан бөмбөг” ёслол өнөөдөр ”Шангрила” зочид буудлын хүндэтгэлийн танхимд болно.

Энэ жил гурав дахь удаагаа зохион байгуулагдаж байгаа бөгөөд энэхүү арга хэмжээнээс 2017 оны шилдэг эрэгтэй, эмэгтэй тоглогч, шилдэг дасгалжуулагч, бэлгэдлийн 11, шилдэг гадаад тоглогчийг шалгаруулах юм. Шилдгийг шалгаруулах саналд 54 хүн хамрагджээ. Тэд шилдэгт тунаж үлдсэн тус бүр гурван оролцогчийг шалгаруулаад байгаа аж.

Цагдаагийн ерөнхий газрын дарга, Дотоодын цэргийн командлагч, цагдаагийн хурандаа С.Баатаржав

Мэргэжлийн хяналтын газрын экспорт, импорт, хилийн хорио цээрийн хяналтын

Монгол Улсын Ерөнхий сайдын ивээл дор Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яам, Гэр бүл хүүхэд залуучуудын хөгжлийн газар хамтран “Тогтвортой хөгжилд залуучуудын оролцоо” үндэсний чуулганыг 2017 оны 12 дугаар 12-ны өдөр Төрийн ордонд зохион байгуулж байна.

Ирэх оны нэгдүгээр сарын нэгнээс Залуучуудын хөгжлийн тухай хууль хэрэгжиж эхлэх бөгөөд залуучуудын өмнө тулгамдаж байгаа олон асуудлыг шийдвэрлэхэд чухал түлхэц болох юм.

Үндэсний чуулганд төрийн болон төрийн бус байгууллага, олон улсын байгууллага, 21 аймаг, нийслэлийн есөн дүүргийн төлөөлөл болох 15-34 насны залуус, эрдэмтэн, судлаач зэрэг 850 төлөөлөгч оролцож байна.

Чуулганд Монгол Улсын Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх оролцон залуучууддаа хандаж хэлсэн үгийг бүрэн эхээр нь хүргэе.

“Тогтвортой хөгжилд залуучуудын оролцоо” үндэсний чуулганы хүндэт зочид, төлөөлөгчид, залуучууд аа.

Та бүхний энэ өдрийн амар амгаланг айлтган мэндчилж байна.

Монгол Улсын ирээдүйг тодорхойлж, хөгжил дэвшлийг түүчээлэн авч явах залуучууд та бүхэнтэй “Тогтвортой хөгжилд залуучуудын оролцоо үндэсний чуулган”-аар дамжуулан уулзаж Засгийн газраас явуулж буй бодлого, шийдвэрийн талаар байр сууриа илэрхийлж, үзэл бодлоо хуваалцья гэж бодлоо.

Бас та бүхнийхээ санал бодлыг сонсож, бодлого, үйл ажиллагаандаа тусгаж ажиллахын тулд холбогдох төрийн байгууллагын шийдвэр гаргах түвшний хүмүүсийг ирүүлээд байна.

Манай улсын нийт хүн амын 34,6 хувийг 15-34 насны залуучууд Та бүхэн эзэлж байна. Бас хөдөлмөрийн насны 50 хувийг залуучууд эзлэх боллоо. Эдгээр тоо баримт “Монгол залуучуудын орон” гэсэн ойлголт үнэлэмжийг баталгаажуулахын зэрэгцээ манай улсын хөгжил дэвшлийн ирээдүйг нотлон харуулж байна.

Өөрөөр хэлбэл манай улсын жинхэнэ баялаг бол залуучууд та бүхэн юм.

Улс орны баялаг ирээдүй болсон залуучуудын тоо хамгийн өндөр байгаа энэ үеийг зөв зүйтэй ашиглаж чадвал бид хөгжил дэвшилд хүрэх нь гарцаагүй. Ийм тааламжтай үеийг ашиглаж хөгжил дэвшилд хүрсэн улс орны түүх, туршлага олон бий.

Залуучуудад зориулж хөрөнгө оруулалт хийх нь хөгжил дэвшилд хүрэх, ажилгүйдэл, ядуурлаас ангижрах нэг гарц мөн.

Тиймээс Засгийн газар залуучуудаа дэмжсэн олон бодлого, хөтөлбөрийг дэвшүүлж, хэрэгжүүлэхийн төлөө хичээн чармайж байна.

Тухайлбал Засгийн газрын үйл ажиллагааны хөтөлбөрт :

· “Гэр бүл, хүүхэд, залуучуудын асуудал эрхэлсэн төрийн байгууллагын бүтцийг бий болгоно”,

· “Шинээр сургууль төгссөн залуучуудыг байнгын ажлын байраар хангасан аж ахуйн нэгжүүдийг дэмжинэ”,

· “Боловсролын зээлийн сан шинээр байгуулж, оюутан, суралцагчид үндэсний тэтгэлэг, зээл, буцалтгүй тусламжийн үйлчилгээг үзүүлэх тогтолцоог ил тод, нээлттэй болгож, хүртээмжийг нэмэгдүүлнэ”,

· “Оюутанд суралцах хугацаандаа цагийн ажил, хөдөлмөр эрхлэх боломжийг бий болгох “Орлоготой оюутан” хөтөлбөрийг хэрэгжүүлнэ”,

· Монгол залуусаа сургаж дадлагажуулан ажлын байраар хангаж, гадаадаас авдаг ажиллагчдын тоог 50-иас дээш хувиар бууруулна”,

· “Өндөр технологийн 2000 энтрепренёр мэргэжилтэн бэлтгэнэ”,

· “Мэргэжилтэй ажилтан” бодлогын хүрээнд жилд 20.000-аас доошгүй залуучуудыг Мэргэжлийн сургалт, үйлдвэрлэлийн төвд сурган мэргэжил, ур чадвар эзэмшүүлнэ”,

· “Залуучуудад бизнесийн гарааны дэмжлэг үзүүлж, их, дээд сургууль, Мэргэжлийн сургалт, үйлдвэрлэлийн төвийн төгсөгчдийг тоног төхөөрөмжийн лизинг, жижиг зээлд хамруулах арга хэмжээ авна” гэсэн олон зорилтыг тусгасан.

Эдгээр зорилт эхнээсээ ажил хэрэг болж эхэллээ.

Залуучуудын асуудлыг хариуцсан төрийн байгууллагын бүтцийг бүх аймаг, дүүрэгт бий болголоо. “Боловсролын зээлийн сан” байгуулж, оюутан залуучууд маань сургалтын төлбөрөө төрөөс зээлж, төгсөөд ажилтай орлоготой болсныхоо дараа буцаан бага багаар төлөх тогтолцоог бүрдүүллээ.

Оюутан залуус маань сурахын зэрэгцээ цаг заваараа ажил хийх “Орлоготой оюутан” үндэсний хөтөлбөрийг Засгийн газар батлан хэрэгжүүлж эхэллээ. 2014 онд гадаадаас авах ажиллах хүчний тоо 42242 байсан бол 2017 онд 20000 орчим болгон буулгаж монгол залуучуудаа ажлын байраар хангах боломжийг нээж өглөө.

2017 онд Мэргэжил, сургалт үйлдвэрлэлийн төвүүдэд 20000 орчим залуус элсэн суралцлаа. Тэдний 70 гаруй хувь нь ажлын байраар хангагдаж байна. Залуучуудын хөдөлмөр эрхлэлт, гарааны бизнесийг дэмжих зээлийг төрийн болон олон улсын байгууллагын зээл тусламжаар олгож эхэллээ.

УИХ анх удаа Залуучуудын хөгжлийг дэмжих тухай хуулийг баталлаа. Энэ хууль 19 хоногийн дараа хүчин төгөлдөр болж, хэрэгжиж эхэлнэ. Мөн хуулийн дагуу “Өсвөр үе залуучуудын хөгжлийг дэмжих үндэсний хөтөлбөр”-ийг Засгийн газар удахгүй батлана. Залуучуудын хөгжлийг дэмжих тухай хууль, бодлого, хөтөлбөрүүд нь Үндэсний хөгжлийн цогц бодлого, Тогтвортой хөгжлийн зорилт 2030, олон улсын байгууллагуудын дэмжлэгтэйгээр хэрэгжиж буй төслүүд, улсын төсөв, төлөвлөлттэй нарийн нягт уялдаатай байж амжилттай хэрэгжинэ.

Өөрөөр хэлбэл үндэсний хэмжээнд хэрэгжиж буй бодлого, хөтөлбөрүүд нь залуучуудын хөгжлийг хангасан ээлтэй, тааламжтай орчин бүрдүүлэхэд чиглэгдсэн байх учиртай. Тиймээс энэ бүхний уялдаа зохицолдолгоог хангаж ажиллахыг залуучуудын асуудал хариуцсан төрийн байгууллагын удирдлагууд анхаарч ажиллах ёстой.

Залуучууд та бүхэндээ амласан амлалт бүрээ хэрэгжүүлэхийн төлөө манай Засгийн газар, манай нам хичээн ажиллах болно. Залуучуудын байгууллагаас ажил, амьдралынхаа гарааг эхлүүлж, залуу насынхаа ихэнхийг залуучуудын байгууллагыг бэхжүүлэхийн төлөө зориулсан Ерөнхий сайдын хувьд залуучуудынхаа хөгжил дэвшлийн төлөө бүхнийг хийж хэрэгжүүлэхээ энэ хүндэт индэр дээрээс илэрхийлж байна.

Дэлхийн бүхий л улс орны хөгжил дэвшлийн гол хүч нь залуучууд байсаар ирсэн. Тиймээс залуучууд та бүхнийг шударга нийгмийг цогцлоож, тогтвортой хөгжлийг манлайлж, шинэчлэлийг түүчээлж ажиллана гэдэгт эргэлзэхгүй байна.

Бид ямар ирээдүйг хүсч байна, тийм ирээдүйг бүтээж чадах залуучуудыг бэлтгэх ёстой. Үүний төлөө манай Засгийн газар бүхнээ дайчлан ажиллах болно.

Залуучуудын эрүүл мэнд, өрсөлдөх чадвар бүхий мэдлэг боловсрол, хөдөлмөр эрхлэлт, нийгмийн идэвх оролцоо, хариуцлагатай манлайлал гэсэн таван үзүүлэлтээр дэлхийн улс орнууд залуучуудынхаа хөгжлийг хэмжиж байна. Энэ индексээр 2016 оны байдлаар Монголын залуучууд дэлхийн 183 орноос 71-р байрт эрэмбэлэгдэж байна.

Дэлхийн залуучуудын хөгжлийн индексээр Монгол залуучуудын хөгжлийг хойш татаж байгаа хоёр үзүүлэлт бол залуучуудын эрүүл мэндийн байдал, үүний дараагаар эзэмшсэн мэргэжил, олж авсан мэдлэгээ баяжуулан эрхэлж буй ажилдаа хэрэглэх, тогтвортой хөдөлмөр эрхлэх асуудал болоод байна.

Ийм учраас дараах хэдэн чиглэлээр холбогдох албан тушаалтнуудад үүрэг, чиглэл өгч байна.

Нэгд: Залуучууд манай улсын ирээдүй гэж бид бүгд ярьж ирсэн. Гэтэл залуучуудын маань эрүүл мэндийн асуудал ихээхэн анхаарал татаж байна. 2016 оны “Монгол Улсын хүний хөгжлийн илтгэл”-ээс харахад залуучуудын маань гуравны нэг нь тамхи татдаг, согтууруулах ундаа хэрэглэдэг гэжээ.

Өнгөрсөн оны эрүүл мэндийн статистикийн мэдээллийг үзэхэд архины шалтгаант элэгний өвчнөөр өвчилсөн иргэдийн 14.6 хувийг залуучууд эзэлж байна. Хүн амын дундах эрүүл мэндийн байдлыг энэ мэтээр дүгнэн үзэхэд өвчлөлийн нилээд хувийг залуучууд эзлэх боллоо.

Бидний улсын ирээдүй эрүүл саруул байж улс орон хөгжил дэвшилд хүрнэ.

Тиймээс залуучуудын эрүүл мэндийн асуудалд холбогдох байгууллагууд судалгаа шинжилгээ хийж, эрүүл, зөв амьдралын хэв маягийг бүрдүүлэх талаар арга хэмжээ авахыг үүрэг болгоё.

2020 он гэхэд залуучуудын өвчлөлийг төрөл тус бүрээр нь буулгах арга хэмжээний төлөвлөгөөгөө танилцуулан залуучуудын байгууллагуудтай хамтран хэрэгжилтийг хангахыг эрүүл мэндийн салбарынханд чиглэл болгож байна.

Хоёрдугаарт: Залуу хүн бүр боловсролтой, эрдэм мэдлэгтэй, харилцааны зөв хандлага чиглэлтэй байж улс орон хөгжиж дэвжинэ.

Энэ бодлогын хүрээнд их, дээд сургуулийн чанарыг дээшлүүлэх, гадаадын тэтгэлэгт хөтөлбөрүүдийг залуучуудад ил тод нээлттэй болгох ёстой.

БСШУСЯ-аас гаргасан судалгаагаар 2015-2016 оны хичээлийн жилийн их, дээд сургууль төгсөгчдийн 21.7 хувь нь тухайн жилдээ ажлын байртай болсон байна.

Үүнд боловсролын, сургуулийн, төгсөгчдийн чанар гээд олон асуудал яригдана. Үүнд дүгнэлт хийж, холбогдох арга хэмжээг авахын боловсролын байгууллагын удирдлагуудад үүрэг болгож байна.

Гуравдугаарт: Залуучуудын хөдөлмөр эрхлэлт бидний санааг зовоосон асуудал хэвээр байсаар ирлээ. Эрүүл чийрэг, боловсролтой залуучуудад хөдөлмөр эрхлэх боломж нээлттэй байх ёстой. Харамсалтай нь энэ боломж хаалттай байна. Залуучуудын маань 50 гаруй хувь нь ажил хөдөлмөр эрхлэж чадахгүй байна.

2016 оны Монгол Улсын хүний хөгжлийн илтгэлээс харахад залуу гэр бүлүүдийн 60 орчим хувь нь эцэг эхтэйгээ хамт амьдарч байна. Ажилгүй залуучуудын амьдрал дэвжин дээшлэхгүй. Энэ утгаар нь авч үзвэл улс орны ирээдүй залуучууд маань нийгмийн хамгийн эмзэг хэсэг болоод байна.

Тиймээс залуучуудын хөдөлмөр эрхлэлтийн чиглэлээр тодорхой, бүтээлч, үр дүнтэй ажил хийж үр дүнг нь танилцуулахыг ХНХЯ-ны удирдлагуудад үүрэг чиглэл болгож байна.

Миний өгсөн эдгээр үүрэг, чиглэлүүдийг хэрхэн хэрэгжүүлснээр та бүхний ажлыг үнэлж дүгнэнэ.

Гэхдээ хөтөлбөр, төслүүдэд хэдэн төгрөг зарцуулснаар, ямар арга хэмжээ хэрэгжүүлсэн тайлангаар биш ганцхан гарсан үр дүн, ахиц дэвшлээр ажлыг хэмжихээ онцлон дурдья.

“Тогтвортой хөгжилд залуучуудын оролцоо” үндэсний чуулган нь залуучууд та бүхний өмнө тулгамдсан олон асуудлын гарц шийдлийг олох зорилготой.

Тиймээс залуучууд та бүхэн залуучуудын талаар төрөөс баримталж буй бодлого, шийдэл, түүний үр нөлөө, өөрсдийн эрх үүрэг, оролцооны талаар өргөн яриа хэлэлцүүлэг өрнүүлээсэй гэж хүсч байна.

Монголын залуучууд Та бүхэн төрөөс баримталж буй таатай бодлогуудад тулгуурлан өөрсдийн боломж чадавхиа бүрэн дайчилж, улс орныхоо хөгжил дэвшилд үнэтэй хувь нэмэр оруулах эрхэм үүрэгтэй хүмүүс гэдгээ сайтар ойлгох ёстой.

Залуус та бүхэн эх орныхоо баялаг түүх, өнгөрсөн үеийн алдаа сургамж бүрээс суралцаж, ахмад үеэ хүндэтгэн, улсынхаа хөгжлийг буухиалан үргэлжлүүлэх хариуцлага хүлээж, боловсролтой, хөдөлмөрч, бүтээлч иргэн байна гэдэгт Монгол Улсын Засгийн газрын тэргүүн, Залуучуудын хөгжлийн үндэсний зөвлөлийн тэргүүний хувьд итгэлтэй байна.

Залуучууд та бүхэндээ аз жаргал, эрүүл энх, сайн сайхан бүхнийг хүсэн ерөөе.

Өнөөдөр “Зулын 25” тохиож байна

Өнгөрсөн долоо хоногт Европын Холбоо түүхэндээ анх удаа оффшор бүсүүдийн нэрсийг багтаасан хар жагсаалтыг зарласаныг BBC агентлаг мэдээлсэн. Уг хар жагсаалтад багтсан 17 орны нэг нь Монгол болсон юм. Европын холбооны дэд ерөнхийлөгч Валдис Домбровскис евро бүсийн сайд нарын уулзалтын үеэр 17 орныг хар жагсаалтад оруулж, өөр 40 гаруй орныг татварын системдээ реформ хийх хүртэл “саарал” жагсаалтад оруулснаа танилцуулснаар уг мэдээлэл олон нийтэд хүрч Монголын эрх баригчдыг хөдөлгөөнд оруулаад байна. Европын холбооноос хар жагсаалтад орсон орнуудад өнгөрсөн жил шахам хугацаанд татварын системээ өөрчлөхийг зөвлөж байсан боловч хамтарч ажиллахаас татгалзсан. Тийм учраас хар жагсаалтад оруулсан гэж мэдэгдээд буй. Тэгэхээр энэ төрлийн сануулга өмнө нь манай Сангийн яаманд ирсэн ч тоолгүй өдийг хүрсэн гэсэн үг. Харин хар жагсаалтад оруулах хүртэл арга хэмжээ авсан даруйд сая нэг хөдөлж татварын хууль тогтоомжоо олон улсын хууль эрх зүйн түвшинд нийцүүлж өөрчлөхөөр болов.

Ерөнхий боловсролын сургуульд эрүүл мэндийн хичээлийг албан сургалтын хөтөлбөрт оруулахаар боллоо гэсэн сайхан мэдээгээр энэ долоо хоног эхэлж байгаа нь тун олзуурхууштай. Ер нь улс төрч байна уу, уран зохиолч байна уу, хаан нь байна уу, харц нь байна уу хамаагүй хүн эрүүл байх нь л хамгийн чухал гэдгийг мэддэг, мэдэрдэг цаг ирж байгаа нь сайшаалтай юм. Ялангуяа эрүүл байхын ач тусыг хүүхэд байхаас нь ойлгуулж, суурь боловсрол олгох болж байгаа нь бүр ч талархалтай хэрэг. Ингээд эрүүл мэндийн салбарт сүүлийн үед өрнөсөн үйл явдлыг хоёр талын байр сууринаас хүргэж байна.

Орхон аймагт болсон өчигдрийн ”Эрдэнэт хотын өдөр” арга хэмжээний үеэр 2017 онд гурван ихэр хүүхэд төрүүлсэн хоёр айлд орон сууц бэлэглэжээ.

Тодруулбал, Г.Бадамхатан болон түүний гэр бүлд Орхон аймгийн Засаг даргын тамгын газраас ”Lux Apartment” орон сууцанд хоёр өрөө байр өгчээ. Мөн Б.Солонго болон түүний гэр бүлд ”Эрдэнэт” үйлдвэр ХХК-аас гурван өрөө байрны түлхүүр гардуулсан байна.

Монголын үндэсний бөхийн холбооноос хүчит бөхчүүдийн чансааг шинэчлэн гаргажээ. Тус чансааг энэ жилийн Цагаан сарын баярт зориулсан барилдаанаас эхлэн өнгөрсөн бямба гарагт болсон эрчим хүчний салбар үүсч хөгжсөний түүхт 95 жилийн ойн нийт 15 барилдааны дүнг хамруулсан байна.

09:00 цагт: Төрийн ордны ”В” танхимд “Монгол улсад Халдварт бус өвчнийг бууруулахад хөрөнгө оруулалтын өгөөж, эдийн засгийн тооцооллын үр дүн”-г танилцуулах ДЭЭД ХЭМЖЭЭНИЙ УУЛЗАЛТ-ыг ЭМЯ, ДЭМБ, НЭМҮТ зохион байгуулна.

09:00 цагт: Глоб Интернэшнл төв БСШУСЯ-тай хамтран “Боловсролын салбар дахь нийгмийн эгэх хариуцлага” сэдэвт бодлогын зөвлөгөөнийг Улаанбаатар Зочид Буудлын “Номын Хүрээ” танхимд зохион байгуулна.

09:00 цагт: ”Тогтвортой хөгжилд залуучуудын оролцоо” сэдэвт Залуучуудын үндэсний чуулган Төрийн ордонд болно.

09:00 цагт: ХХААХҮ-ийн яамны нэг давхарт ”Хөдөө аж ахуйн шинжлэх ухаан, технологи, инноваци 2017” зөвлөлдөх уулзалт болно. Нээлтэнд ХХААХҮ-ийн сайд Б.Батзориг оролцоно.

09:00 цагт: ”ДЭЛХИЙН ЭРЭН СУРВАЛЖЛАХ СЭТГҮҮЛЗҮЙН ЧИГ ХАНДЛАГА” сэдэвт эрэн сурвалжлах сэтгүүлчдийн уулзалт, хэлэлцүүлэг болно. Хаана: Business Tower (Драмын театрын барун урд) – 19 давхарт, SMS төвд

09:30 цагт: Шадар сайд Ө.Энхтүвшин өрөөндөө Урчуудын эвлэлийн 75 жилийн ойг тохиолдуулан тус эвлэлийн Удирдах зөвлөлийн гишүүдийг хүлээн авна.

11:00 цагт: Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн яамнаас сар бүр уламжлал болгон явуулж буй “Ил тод, хариуцлагатай уул уурхай” хэвлэлийн бага хурал mev яамны хурлын танхимд болно.

11:00 цагт: Монгол Улсын татварын тогтолцооны шинэчлэл, татварын оновчлол судалгааны тайланг танилцуулна. Хаана: МҮХАҮТ-ын Их танхимд


11:00 цагт: Монгол Улсын нийгэм, эдийн засгийн энэ оны эхний 11 сарын байдлаарх хэвлэлийн бага хурал болно. Мөн III улирлын дундаж цалингийн мэдээлэл хүргэнэ. ЗГ-ын 3 дугаар байрны 204 тоот мэдээллийн танхимд

11:00 цагт: Дэлхийд ганцхан Монгол хэл бичгийн ”Уран бичлэг” үзэсгэлэн мөн Монгол Уран бичлэгийн баримтат кино бүтээлийг үнэ төлбөргүй ирж үзэхийг урьж байна. Хаана: Монголын Үндэсний Мүзей.

13:00 цагт: Монгол Улсын Филармонийн үүсэн байгуулагдсаны 45 жилийн ойн баярын хэвлэлийн бага хурал Улсын Филармонид болно.

13:00 цагт: Цэргийн дуу бүжгийн Эрдмийн чуулгын түүхт 85 жилийн ойн баярын хурал, Хүндэтгэлийн тоглолт Соёлын төв өргөөнд болно.

Цэнгэг усны нөөц, байгаль хамгаалах төвийн хурлын танхимд
10:00-14:00 цагт: Их дээд сургуулийн оюутан, залуусын дунд “Аюултай хог хаягдал, Хог хаягдлын менежмент ” сэдэвт илтгэлийн тэмцээн болон аюултай хог хаягдлын үзэсгэлэн
14:00-17:00 цагт: ”Автомашины баттерей түүний хор уршиг” хэлэлцүүлэг тус тус зохион байгуулагдана.

Одоогийн цэвэр цэмцгэр Сингапур дандаа ч ийм байсангүй. Хэдхэн жилийн өмнө манайхтай л адил байж. Тэр үед цонхоор хогоо шидэх, дуртай газраа тамхи татах, гудамжинд явж байгаад шүлсээ хаях, тэр бүү хэл согтуугаар машин жолоодох нь энгийн үзэгдэл байсан гэдэг.

1.Төсвийн байнгын хорооны хуралдаан 10.00 цагаас “Жанжин Д.Сүхбаатар” танхимд:

Хэлэлцэх асуудал:

“Төсвийн тогтвортой байдлын зөвлөлийн дүрэм” батлах тухай Төсвийн байнгын хорооны тогтоолын төсөл;
“Үндэсний аудитын газрын 2018 онд гүйцэтгэх аудитын сэдэв батлах тухай” Төсвийн байнгын хорооны тогтоолын төсөл.

2.Байгаль орчин, хүнс, хөдөө аж ахуйн байнгын хорооны хуралдаан 11.00 цагаас “Их Эзэн Чингис хаан” танхимд:

Хэлэлцэх асуудал:

Малын генетик нөөцийн тухай хуулийн төсөл болон холбогдох бусад хуулийн төсөл /Засгийн газар 2016.12.28-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, эцсийн хэлэлцүүлэг/;
Хууль хэрэгжүүлэх зарим арга хэмжээний тухай Улсын Их Хурлын тогтоолын төсөл /анхны хэлэлцүүлэг/.

3.Төрийн байгуулалтын байнгын хорооны хуралдаан 14.00 цагаас “Жанжин Д.Сүхбаатар” танхимд:

Хэлэлцэх асуудал:

Улс төрийн хилс хэрэгт хэлмэгдэгчдийг цагаатгах, тэдэнд нөхөх олговор олгох тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл /Улсын Их Хурлын гишүүн Я.Санжмятав, Д.Сарангэрэл нар 2017.09.07-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, төслийн үзэл баримтлалыг хэлэлцэх эсэх/.