Авлигатай тэмцэх газрын Судалгаа шинжилгээний алба 2017 оны 1 дүгээр сард төрийн байгууллагуудаас ирүүлсэн Хувийн ашиг сонирхлын урьдчилсан мэдүүлэгт дүн шинжилгээ хийв.

2017 оны 1 дүгээр сард нийт 1634 хувийн ашиг сонирхлын мэдүүлэг хүлээн авч, 1 дүгээр сарын 31-ний байдлаар 1168 буюу 71,4 хувийг шалгаж шийдвэрлэсэн бол 466 буюу 28,6 хувийг шалгаж байгаа дүн гарчээ.

Ирүүлсэн мэдүүлгийн тоог байгууллагаар нь авч үзвэл Нийслэлийн мэргэжлийн хяналтын газар 118, Цагдаагийн ерөнхий газар 58, Оюуны өмч, улсын бүртгэлийн газар 35, Татварын ерөнхий газар 33, Сонгинохайрхан дүүргийн Засаг даргын тамгын газар 33, Төрийн банк 30 мэдүүлэг тус тус ирүүлсэн нь хамгийн өндөр дүнтэй гарсан байна.



Мөн Хувийн ашиг сонирхлын урьдчилсан мэдүүлэг ирүүлсэн байдлыг харьяалагдах нутаг дэвсгэрээр авч үзвэл нийт мэдүүлгийн 50 гаруй хувийг нийслэлд байрлалтай байгууллагуудаас ирүүлж, аймгуудаас Хөвсгөл, Төв, Хэнтий, Ховд аймгууд харьцангуй олон тооны мэдүүлэг, Дархан-Уул, Говьсүмбэр, Баян-Өлгий аймгууд харьцангуй цөөн тооны урьдчилсан мэдүүлэг ирүүлжээ.

Зураг 1. Ирүүлсэн мэдүүлгийн тоо, 2017 оны 1 дүгээр сарын байдлаар, аймаг, нийслэлээр



Нийтийн албанд томилогдохоор нэр дэвшсэн этгээдийн албан тушаалаар нь авч үзвэл Багийн Засаг даргын албан тушаалд (ХАСУМ) 463, Засаг даргын орлогч 62, Сургалтын менежер 20, ЗДТГ-ын дарга 16, ИТХ-ын нарийн бичгийн дарга 9, ахлах мэргэжилтэн 8 мэдүүлгийг тус тус ирүүлсэн нь харьцангуй өндөр хувьтай байна.

График 2. Мэдүүлгийн тоо, томилогдохоор ирүүлсэн ХАСУМ албан тушаалын байдлаар



График 3. Хянаж шийдвэрлэсэн байдал

Улсын Их Хурлын Байгаль орчин, хүнс, хөдөө аж ахуйн байнгын хорооны өнөөдрийн /2017.02.08/ хуралдаан 09 цаг 50 минутад гишүүдийн 57.9 хувийн ирцтэйгээр эхэллээ. Байнгын хорооны дарга Ц.Гарамжав “Хэнтийн Хан уулын нэрийг Бурхан Халдун уул гэж өөрчлөх тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төсөл, Төв цэвэрлэх байгууламжийг шинэчлэх талаар авч хэрэгжүүлж байгаа арга хэмжээний талаархи холбогдох байгууллагуудын мэдээлэл сонсоно гэж хэлэлцэх асуудлынхаа дарааллыг танилцуулав.



Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийн эцсийн хэлэлцүүлгийг хийлээ

Хуралдааны эхэнд Засгийн газраас 2016 оны 12 дугаар сарын 28-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн “Хэнтийн Хан уулын нэрийг Бурхан Халдун уул гэж өөрчлөх тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийн эцсийн хэлэлцүүлгийг хийлээ. Хуралдаанд Байгаль орчин, аялал жуулчлалын сайд Д.Оюунхорол, Тусгай хамгаалалттай нутгийн удирдлагын газрын дарга Ч.Батсансар, Хан Хэнтий дархан цаазат газрын хамгаалалтын захиргааны дарга Б.Хашмаргад, Ой, ус, тусгай хамгаалалттай газрын кадастрын хэлтсийн дарга Н. Батзаяа нар оролцсон юм.

Эцсийн хэлэлцүүлэгтэй холбогдуулж асуулт асуулттай гишүүн байсангүй. Иймд “Хэнтийн Хан уулын нэрийг Бурхан Халдун уул гэж өөрчлөх тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийг батлахыг дэмжье гэсэн саналын томьёоллоор санал хураахад хуралдаанд оролцсон гишүүд 100 хувь дэмжив. Байнгын хорооны санал, дүгнэлтийг Улсын Их Хурлын гишүүн Г.Тэмүүлэн УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаанд танилцуулахаар боллоо.




Төв цэвэрлэх байгууламжийг шинэчлэх талаар холбогдох байгууллагуудын мэдээллийг сонслоо

Үргэлжлүүлэн Төв цэвэрлэх байгууламжийг шинэчлэх арга хэмжээний талаар холбогдох байгууллагуудын мэдээллийг сонссон юм. 2016 оны арван нэгдүгээр сарын 09-ний өдөр тус Байнгын хорооноос “Төв цэвэрлэх байгууламжийн өнөөгийн байдал-хөрөнгө оруулалт” сэдэвт хэлэлцүүлгийг зохион байгуулж, мэргэжлийн байгууллагуудад хандсан зөвлөмжийг гаргасан. Энэ удаагийн мэдээлэл ч дээрх зөвлөмжийн хүрээнд болж, төв цэвэрлэх байгууламжийн талаар авч хэрэгжүүлж байгаа арга хэмжээтэй танилцав.

Хуралдаанд Барилга, хот байгуулалтын сайд Г.Мөнхбаяр, Байгаль орчин, аялал жуулчлалын сайд Д.Оюунхорол, Үндэсний хөгжлийн газрын дарга Д.Баярсайхан, Ус сувгийн удирдах газрын дарга Ц.Төрхүү, Нийслэлийн засаг даргын орлогч Ж.Батбаясгалан нарын тэргүүтэй холбогдох албаны ажлын хэсгийнхэн оролцсон юм.


Барилга, хот байгуулалтын сайд Г.Мөнхбаяр, УИХ-ын БОХХААБХ-ноос гаргасан зөвлөмжийн дагуу 2016 оны арванхоёрдугаар сарын 08-ны өдөр манай яамнаас дэд сайдаар ахлуулсан Ажлын хэсэг байгуулагдсан. Энэ хугацаанд хэд хэдэн удаагийн салбарын мэргэжилтэн, эрдэмтэн судлаач, төрийн буc байгууллагын төлөөллийг оролцуулсан томоохон хэлэлцүүлгүүдийг зохион байгуулж, салбар хоорондын уялдааг сайжруулах арга хэмжээг авлаа. Олон удаагийн мэргэжлийн техникийн уулзалт, хэлэлцүүлгээс лаг болон бохир усны боловсруулалтын асуудлыг шийдэх гарцыг тодорхойлсон. Уг шийдлээ шинэ цэвэрлэх байгууламжийг барих Францын “Артелиа Вилл энд транспорт” ХХК-ийн техник, эдийн засгийн үндэслэлд (ТЭЗҮ) тусгуулсан гэдгийг онцолсон юм.

Дараа нь “Артелиа Вилл энд транспорт” ХХК-ийн зөвшөөрч итгэмжлэгдсэн “Престиж Инжеренг” ХХК-ийн гүйцэтгэх захирал Ш.Ганзориг төв цэвэрлэх байгууламжийг шинээр барих ТЭЗҮ, техникийн зураг төслийн талаар мэдээлэл өглөө. Тус ажлын үндсэн бүрэлдэхүүн нь техник эдийн засгийн үндэслэл, техникийн зураг төсөл, байгаль орчин, нийгмийн нарийвчилсан үнэлгээнээс бүрдэх ажээ. Шинэ цэвэрлэх байгууламж нь иж бүрэн автомат ажиллагаатай, үнэргүй, дуу чимээгүй, ахуйн лагийг ашиглан дулаан, цахилгаан үйлдвэрлэх хүчин чадалтай, цэвэрлэгдээд гарч байгаа усыг эргүүлэн хөдөө аж ахуй, ногоон байгууламж, үйлдвэрүүдийн технологийн хэрэгцээнд ашиглах, гүний уст давхаргыг тэжээх боломжтой гэж үзэж байгаа ажээ.




Түүнчлэн Үндэсний хөгжлийн газрын дарга Д.Баярсайхан, “Засгийн газрын 2015 оны 450 тоот тогтоолоор шинэ цэвэрлэх байгууламжийг Концессийн гэрээгээр барихаар тусгасан байсан. Энэ дагуу өмнөх Засгийн газрын үед уралдаант шалгаруулалтыг зарлаж, эхний шатанд таван аж ахуйн нэгж шалгарсан бөгөөд төслийн санал авах эцсийн хугацаанд зөвхөн хоёр л материал ирүүлсэн. Бид цаг хугацаа хэмнэх үүднээс шинээр тендер зарлалгүй, өмнөх тендерийг нь үргэлжлүүлж байна. Техник, эдийн засгийн үндэслэл боловсруулсан болон гүйцэтгэлийн ажил хийх компаниудтай ойр ойрхон уулзаж, холбогдох засвар, нэмэлтүүдийг тусгуулсан. Шинэ цэвэрлэх байгууламжийн техник, эдийн засгийн үндэслэл бэлэн болсон байгаа” гэдгийг мэдээлэлдээ дурдав.

Байгаль орчин, аялал жуулчлалын сайд Д.Оюунхорол, “Байнгын хорооноос гаргасан зөвлөмжийн дагуу Ус бохирдуулсны төлбөрийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийг төслийг боловсруулаад байна. Хуульд орж байгаа гол өөрчлөлтүүдээс дурдвал, Монгол орны эдийн засаг хүндхэн байгаа энэ цаг үед аж ахуй нэгж байгууллагуудад эдийн засгийн хүнд дарамт учруулахгүй, нөгөө талдаа байгаль орчныг бохирдлоос хамгаалах асуудлуудыг уялдуулан ус бохирдуулсны төлбөрийн хэмжээг бууруулан тооцох нь зүйтэй гэж үзсэн. Мөн усыг дахин ашиглахад чиглэсэн техник, технологийг дэмжиж, хаягдал усан дахь бохирдлын хэмжээг үе шаттай бууруулах тогтолцоог бүрдүүлсэн гэж үзэж байна. Түүчнлэн Ус бохирдуулсны төлбөрийн тухай хуулийг дагалдан гарах журмыг батлах, Засгийн газрын тогтоолыг төслийг Засгийн газрын хуралдаанд оруулахаар бэлтгэл ажлуудыг хангаад байна” гэж байлаа.
Мэдээлэлтэй холбогдуулж Улсын Их Хурлын гишүүн А.Сүхбат, Х.Баделхан, Ж.Бат-Эрдэнэ, Д.Эрдэнэбат, Д.Тэрбишдагва, Б.Батзориг, Ж.Энхбаяр, Я.Санжмятав нар асуулт асуув. Гишүүдийн хувьд төв цэвэрлэх байгууламжид орчин үеийн дэвшилтэд техник технологийг хэрхэн нэвтрүүлэх, тус байгууламжийг барих, туслан гүйцэтгэх компаниуд эл салбарт хэр туршлагатай эсэх, байгууламжийн давуу тал, хүчин чадал, монголын талд хэзээ, ямар өртгөөр хүлээлгэн өгөх гэж байгаа талаар илүүтэй тодруулав.

Ажлын хэсгийнхний зүгээс Төв цэвэрлэх байгууламж нь 1990 оноос хойш олон улсын зээл тусламжаар удаа дараа хэсэгчлэн засах шинэчлэлтийг хийж байсан ч сүүлийн жилүүдэд үйл ажиллагаа нь доголдож, бохир ус цэвэрлэгээний үр дүн эрс буурсан. Иймээс төв цэвэрлэх байгууламжийг шинэчлэн сайжруулахаар ажиллаж байна. Одоогоор цэвэрлэх байгууламжийг барих, ашиглах, шилжүүлэх концессын гэрээний дагуу Францын “Артелиа Вилл энд транспорт” ХХК гүйцэтгэн ажиллахаар болсон. Шинэ байгууламж нь хоногт 250 000 м3 бохир усыг цэвэрлэх буюу одоо байгаа төв цэвэрлэх байгууламжийн хүчин чадлыг хоёр дахин нэмэгдүүлэх юм. Шинэ цэвэрлэх байгууламжийг 2020 онд ашиглалтад өгөх бөгөөд ойролцоогоор 2030 оноос эхлэн өргөтгөлийн ажлыг эхлүүлэхээр төлөвлөсөн. ТЭЗҮ боловсруулалт 100 хувьтай, судлагааны ажлын байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын үнэлгээг гүйцэтгэж, Байгаль орчин, аялал жуулчлалын яамны мэргэжлийн зөвлөлийн хурлаар оруулахаар хүлээгдэж байгаа. Төв цэвэрлэх байгууламжийг Францын “Артелиа Вилл энд транспорт” ХХК концессын гэрээний дагуу 25-30 жилийн хугацаанд ашиглахдаа 12-15 жилд нь хөрөнгө оруулалтаа нөхнө гэж тооцсон юм билээ. Дараа нь монголын талд үнэ төлбөргүй шилжүүлнэ гэж хариулж байв.

Үүний дараа Улсын Их Хурлын гишүүн Д.Эрдэнэбат, Д.Тэрбишдагва, Б.Батзориг, Ж.Энхбаяр, Ц.Гарамжав, А.Сүхбат, Х.Баделхан, Ж.Бат-Эрдэнэ нар санал хэлж, байр сууриа илэрхийллээ.




Тухайлбал, Улсын Их Хурлын гишүүн Ц.Гарамжав, байнгын хорооноос гаргасан зөвлөмжид шинэ цэвэрлэх байгууламжийн барилгын зураг төсөл, техник, эдийн засгийн үндэслэлд үнэлгээ өгч, ажлын хэсэг байгуулах, байгаль орчинд ээлтэй, орчин үеийн технологийг судалж, зураг төсөлд тусгах, Ус бохирдуулсны төлбөрийн тухай хуульд заасан холбогдох журмуудыг боловсруулах, шугам сүлжээний үйл ажиллагаанд технологийн хяналт, шалгалт хийж, илэрсэн зөрчил дутагдлыг хохирол багатай, цаг алдалгүй арилгуулах, цэвэрлэх байгууламжийн байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын үнэлгээ болон байгаль орчны менежментийн төлөвлөгөөнд магадлагаа хийж, технологийн горимыг мөрдүүлэх зэрэг хэд хэдэн асуудлыг тусгасан. Гэтэл ажлын хэсгээс авч хэрэгжүүлсэн арга хэмжээнүүд удаашралттай байна. Дээр нь төв цэвэрлэх байгууламжид байгаль орчинд ээлтэй, орчин үеийн технологийг судалж, зураг төсөлд тусгах хэрэгтэйг дахин сануулмаар байх юм. Ажлаа идэвхжүүлж, асуудлаа урагшлуулах хэрэгтэй гэж байв. Гишүүдийн хувьд төв цэвэрлэх байгууламжийн ажлыг эрчимжүүлж, ирэх дөрөвдүгээр сард барилгын ажлыг эхлүүлж 2020 он гэхэд ашиглалтад бүрэн оруулсан байх шаардлагатайг ажлын хэсгийнхэнд онцгойлон анхааруулсан юм.

Хуралдааны төгсгөлд Байнгын хорооноос Засгийн газарт тодорхой үүрэг, чиглэл өгөхөөр боллоо гэж УИХ-ын Тамгын газрын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээлэв.

Агаарын бохирдлыг бууруулах асуудлын дэд хорооны өнөөдрийн хуралдаан (2017.02.08) 12 цаг 28 минутад 66.7 хувийн ирцтэйгээр эхэллээ.

Хуралдаанаар Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлийн 2017 оны нэгдүгээр сарын 10-ны өдрийн 03-03 тоот зөвлөмжийн дагуу агаарын бохирдлыг бууруулах талаар авч хэрэгжүүлж байгаа арга хэмжээ болон хийж гүйцэтгэх ажлын төлөвлөгөөний талаар болон Агаарын бохирдлыг бууруулах асуудлын дэд хорооны 2016 оны арваннэгдүгээр сарын 24-ний өдрийн 12/5391 албан тоотын 6, 7, 8 дахь заалтын биелэлтийн явц, үр дүнгийн талаарх Эрчим хүчний сайдын мэдээллийг тус тус сонсов.




Уг хуралдааныг Улсын Их Хурлын гишүүн, Агаарын бохирдлыг бууруулах асуудлын дэд хорооны дарга Б.Батзориг удирдан явуулсан бөгөөд Агаарын бохирдлыг бууруулах үндэсний хорооны танилцуулгыг Улсын Их Хурлын гишүүн, Засгийн газрын гишүүн, Байгаль орчин, аялал жуулчлалын сайд Д.Оюунхорол хийсэн юм.

Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлийн 2017 оны нэгдүгээр сарын 10-ны өдрийн “Нийслэлийн агаар, орчны бохирдлын тухай” 03-03 дугаар зөвлөмжийн хэрэгжилтийг зохион байгуулах үүрэг бүхий Ажлын хэсгийг Ерөнхий сайдын 2017 оны нэгдүгээр сарын 12-ны өдрийн 05 дугаар захирамжаар Байгаль орчин, аялал жуулчлалын сайдаар ахлуулан, нийслэлийн Засаг дарга, бүх яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга, холбогдох агентлагийн дарга нарыг оролцуулан байгуулсан байжээ. Байгаль орчин, аялал жуулчлалын яамнаас дэд Ажлын хэсгийг байгуулан, нийт 37 арга хэмжээг төлөвлөсөн хэрэгжүүлж байгаа юм байна. Ерөнхий сайдын өгсөн чиглэлийн дагуу “Агаарын бохирдлын эсрэг сан”-г байгуулахаар холбогдох хуулийн төслийг боловсруулж, яамдаас санал авч байна. Мөн 2017 оны хоёрдугаар сарын 20-ны дотор “Агаарын бохирдлыг бууруулах үндэсний хөтөлбөр” боловсруулан Засгийн газрын хуралдаанд танилцуулахаар ажиллаж байгааг салбарын сайд дурдав.



Түүнчлэн “Агаарын бохирдлын хяналт” мониторинг явуулж эхэлсэн бөгөөд энэ хүрээнд иргэний нийгмийн байгууллагуудтай хамтран дугуй, ажилласан тос зэрэг хаягдал шатааж байгааг хянах, амьжиргааны түвшин доогуур зорилтот бүлгийн айл өрхийн судалгааг нягталж гаргах юм. Энэ ажилд 22,3 сая төгрөгийг зарцуулахаар тооцоо гаргаж, санхүүжилтийн эх үүсвэрийг шийдвэрлэжээ.

Иргэд олон нийтэд агаарын бохирдлын талаар үнэн бодит мэдээллийг түгээх, зохион байгуулж буй арга хэмжээнд татан оролцуулах зорилгоор олны танил хүмүүсээр дамжуулан уриалга гаргаж, “Улаанбаатар уушги нэгтэй” хөтөлбөрийн хүрээнд 10 элчийг сонгож, эхний ухуулга сурталчилгааны ажил эхэлжээ. Мөн холбогдох хуулийн төслүүдийг боловсруулсан байна. Холбогдох байгууллагуудтай хамтран “Ногоон зээлийн сан” байгуулах, дулаан алдагдал бууруулах байгальд ээлтэй бүтээгдэхүүн бий болгох чиглэлээр иргэн, аж ахуйн нэгжүүдэд хөнгөлөлттэй зээл олгох асуудлыг шийдвэрлэхээр ажиллаж байгаа аж.

Нийслэлийн Засаг даргын Ногоон хөгжил, агаарын бохирдлын асуудал хариуцсан орлогч дарга Ж.Батбаясгалан нийслэлийн Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын 2017 оны нэгдүгээр сарын 27-ны өдрийн “Агаар, орчны бохирдлыг бууруулах арга хэмжээний тусгай төлөвлөгөө батлах тухай” 07/01 дугаар тогтоолын хүрээнд хийж буй ажлын талаар танилцуулга хийсэн юм. 2011-2015 онд агаарын бохирдлыг бууруулах чиглэлээр 132 орчим тэрбум төгрөгийг зарцуулсан бөгөөд үр дүн хангалттай сайн хэмжээнд хүрч чадаагүй байна. Тухайлбал, 176 мянган сайжруулсан зуух, нүүрсийг нийт гэр хорооллын өрхийн 90 орчим хувьд нь тараасан бөгөөд Азийн хөгжлийн банкны хийсэн судалгаагаар дээрх өрхийн 20-30 хувь нь л ашигладаг гэсэн дүн гарчээ. 2016 оны эцсийн дүнгээр Улаанбаатар хотод 30 орчим иргэн нүүж ирсэн байна. Үүнээс өрхийн тоо 20 орчим мянгаар нэмэгджээ. Нийслэлийн зүгээс өрхийн эдийн засгийг сайжруулж, ажлын байрыг нэмэгдүүлэх, дэд бүтцийн асуудлыг шийдэх, хашаандаа дэд бүтцэд холбогдсон сууцтай болох технологийн шийдлийг нэвтрүүлэх зэрэг асуудлыг шийдвэрлэхэд голлон анхаарч байгааг Нийслэлийн Засаг даргын Ногоон хөгжил, агаарын бохирдлын асуудал хариуцсан орлогч дарга Ж.Батбаясгалан хэлсэн.



Үргэлжлүүлэн Засгийн газрын гишүүн, Эрчим хүчний сайд П.Ганхүү мэдээлэл хийсэн. Нийслэлийн агаарын бохирдлыг бууруулах хүрээнд гэр хорооллын айл өрхийн оройн 21.00 цагаас өглөөний 06.00 цаг хүртэл хэрэглэсэн цахилгааны тарифыг 2017 оны гуравдугаар сарыг дуустал 100 хувиар хөнгөлсөн бөгөөд энэхүү шийдвэр Засгийн газрын бүрэн эрхийн хугацаанд хэрэгжих юм. Сонгинохайрхан, Баянгол, Сүхбаатар, Баянзүрх, Хан-Уул дүүргийн нутаг дэвсгэрт байрлаж буй нийт 228 халаалтын зуухыг буулгаж, хэрэглэгчдийг төвлөрсөн дулаан хангамжид холбох тооцоог хийсэн байна. Ингэснээр жилдээ 122 мянган тонн түүхий нүүрсний хэрэглээг хязгаарлах ажээ.

Улаанбаатар хотод 2016 оны жилийн эцсийн гүйцэтгэлээр цахилгаан эрчим хүчинд холбогдсон, гэрээ байгуулсан нийт 147353 гэр хорооллын хэрэглэгч байна. Гэр хорооллын нийт цахилгаан эрчим хүч хэрэглэгчдийн 75 хувь буюу 110895 хэрэглэгч 2 тарифт тоолууртай бөгөөд 2017 оны нэгдүгээр сарын 01-ний өдрөөс 108378 хэрэглэгчийн шөнийн цагт хэрэглэсэн цахилгааны төлбөрийг 100 хувь, 38975 хэрэглэгчийг 50 хувь хөнгөлж байгаа бөгөөд нийслэлийн агаарын чанарыг сайжруулах бүсэд хамрагдаагүй 27461 хэрэглэгч байгаа юм байна.

Энэ ажлыг үргэлжлүүлэхэд 2017 онд 39,65 тэрбум төгрөг, 2018-2020 онд 217,2 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалт шаардлагатай. Уг хөрөнгөөр цахилгаан түгээх болон дамжуулах сүлжээний өргөтгөл шинэчлэлийн ажлыг хийх талаар Засгийн газрын гишүүн, Эрчим хүчний сайд П.Ганхүү танилцуулав.

Танилцуулгатай холбогдуулан Улсын Их Хурлын гишүүн Д.Эрдэнэбат, Д.Тэрбишдагва, А.Сүхбат, Б.Саранчимэг, Б.Батзориг нар асуулт асууж, санал хэлэв.



Улсын Их Хурлын гишүүн Д.Эрдэнэбат уг асуудлыг шийдвэрлэхэд эрх зүйн цогц шинэчлэл хийх шаардлагатайг онцлоод хотын А, Б бүсэд татвар, хөнгөлөлт, дахин төлөвлөлтийн асуудлыг шийдэж, иргэдийн санаачилга, хариуцлагыг сайжруулах, шат шатны байгууллагаас зоримог шийдвэрүүдийг гаргаж, нүүлгэн шилжүүлэх замаар төвлөрлийг сааруулах нь зүйтэй хэмээсэн бол Улсын Их Хурлын гишүүн А.Сүхбат агаарын бохирдлын асуудалд зөвхөн утаа нөлөөлөхгүй, хөрс, усны бохирдлыг хамтад нь ярьж, шийдэх учиртайг сануулж, нүхэн жорлонгийн бохирыг био хий болгон ашиглах технологийг судалж, нэвтрүүлэх талаар санал хэлэв.



Харин Улсын Их Хурлын гишүүн Д.Тэрбишдагва төлөвлөсөн ажлуудыг хамгийн чухлаас нь эрэмбэлж, шийдвэртэй ажиллахыг сануулаад төрийн бодлогын залгамж чанар алдагдах нь иргэдийн амьдралд олон сөрөг нөлөөг үзүүлдэг учир хэрэгжүүлж бодлогоо аль ч нам эрх баригч болсон үргэлжилдэг тогтолцоог бүрдүүлэхэд санаачилгатай ажиллах нь чухал болохыг тэмдэглэв.

Улсын Их Хурлын гишүүн Б.Саранчимэг Агаарын бохирдлыг бууруулах үндэсний хөтөлбөрийг хурдан хугацаанд Засгийн газраар хэлэлцүүлэх, ингэхдээ асуудлыг өргөн хүрээнд иж бүрэн шийдвэрлэх арга замуудыг тусгах шаардлагатай гэв.

Улсын Их Хурлын гишүүн, Агаарын бохирдлыг бууруулах асуудлын дэд хорооны дарга Б.Батзориг гэр хорооллын өрхийн цахилгааны шөнийн тарифыг хөнгөлөх арга хэмжээнд иргэд, аж ахуйн нэгжийн хандлага ямар байгаа, цаашид үргэлжлүүлэн хэрэгжүүлэхэд гарах хүндрэл, түүнийг даван туулах төлөвлөгөөний талаар асууж тодруулан санал хэлсэн.

Ингээд Агаарын бохирдлыг бууруулах асуудлын дэд хорооны гишүүд асуулт асууж, санал хэлсний дараагаар холбогдох байгууллагуудад чиглэл өгөх дэд хорооны тогтоолын төслийг хуралдаанд оролцсон гишүүдийн 83,3 хувийн саналаар батлав гэж Улсын Их Хурлын Тамгын газрын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээлэв.

Авилгатай тэмцэх газар Г.Дэнзэн нарт холбогдох

Засгийн газраас хэрэгжүүлсэн “Нүүрс” хөтөлбөрийг хариуцан ажилласан Л.Гансүх улсад их хэмжээнхий хохирол учруулсан гэх үндэслэлээр 3 жил зургаан сарын хорих ялаар шийтгүүлсэн билээ.

Интерполоор Монгол Улсын 13 иргэнийг хайж байна. Тэгвэл мөн нэмж хоёр иргэнийг хайж эхэлжээ. Тэрбээр Булган аймгийн харьяат 1991 оны О.Элбэгжаргалыг хулгайн хэргээр, 40 настай Б.Нарантуяаг бусдын эд хөрөнгийг завшсан хэргээр ийнхүү дэлхий даяар эрэн сурвалжилж эхэлжээ.



​

Монголын Үндэсний бөхийн холбоо зөвхөн Үндэсний их баяр наадамд шөвгөрсөн бөхчүүдээс сэргээшийн шинжилгээ авдаг байсныг өөрчилжээ.

Баянзүрх, Сүхбаатар, Чингэлтэй дүүргийн шүүхээс өнөөдөр сэтгүүлчдэд мэдээлэл хийлээ. Тус шүүхийн 2016 оны тайлан мэдээнд дүн шинжилгээ хийхэд Мансууруулах бодис, сэтгэцэд нөлөөлөх эм, бэлдмэл бодисыг хууль бусаар бэлтгэх, олж авах, хадгалах, тээвэрлэх, борлуулах гэмт хэрэг бусад гэмт хэргээс хамгийн их өссөн үзүүлэлттэй байна.

Дээрх гэмт хэрэг өнгөрсөн онд Улсын хэмжээнд эрүүгийн шүүхээр 72 хэргийн 130 хүнд ял шийтгэл оногдуулсан нь өмнөх он буюу 2015 онтой харьцуулахад эрүүгийн хэргийн тоо 71.4%, ял шийтгүүлэгчдийн тоо 71.1 хувиар өссөн үзүүлэлттэй гарсан байна.

Баянзүрх, Сүхбаатар, Чингэлтэй дүүргийн эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхүүдийн тухайд Мансууруулах бодис, сэтгэцэд нөлөөлөх эм, бэлдмэл бодисыг хууль бусаар бэлтгэх, олж авах, хадгалах, тээвэрлэх, борлуулах гэмт хэргийг тус онд 85 хүнд холбогдох 45 эрүүгийн хэргийг шийдвэрлсэн нь улсын хэмжээнд шийдвэрлэсэн энэ төрлийн гэмт хэргийн 62.5%-ийг эзэлж байна.

​Универсиад наадмын эмэгтэй цанын тамирчид 15 км-ийн бөөн гараанд уралдлаа. Энэ зайд 40 тамирчин уралдаж ОХУ, Казахстаны тамирчид түрүүлжээ.

Харин манай тамирчдаас ОУХМ Ч.Отгонцэцэг 50:06.4 амжилтаар 21 дүгээр байр, А.Энхтуул 51:35.5 амжилтаар 26 дугаар байр, Б.Дэлгэрмаа 53:43.1 амжилтаар 33 дугаар байрт шалгарлаа. Ийнхүү эмэгтэй тамирчид хамгийн сүүлийн зайндаа уралдаж наадмаа амжилттай дуусгалаа.

Өнөөдөр эрэгтэй цаначид наадмын сүүлийн зай болох 30 км-ийн бөөн гараатай уралдаанд уралдаж наадмаа дуусгана.

Сүүлийн жилүүдэд тээврийн хэрэгслийн тоо байнга өсөн нэмэгдэж, 2016 оны жилийн эцсийн байдлаар Монгол Улсын тээврийн хэрэгслийн бүртгэл мэдээллийн санд 841,552 тээврийн хэрэгсэл бүртгэгдсэн байна.
Эдгээрээс 532,873 тээврийн хэрэгсэл буюу 63.32 хувь нь автотээврийн болон өөрөө явагч хэрэгслийн албан татвар төлж, 300 гаруй мянган тээврийн хэрэгсэл техникийн хяналтын үзлэгт хамрагдаж, албан татвар төлдөггүй гэсэн тоо баримт гарсан байна.

Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайд Н.Номтойбаярын тушаалаар Тэтгэвэр тогтоолт, олголтыг шалгах аян өнгөрсөн сарын 16-наас улсын хэмжээнд эхэлсэн. Тус аяны ажлын хэсгийн ахлагч ХНХЯ-ны Хяналт-шинжилгээ, үнэлгээ, дотоод аудитын газрын дарга Ц.Мөнхзул болон Нийгмийн даатгалын хэлтсийн дарга Д.Ганзориг, ажлын хэсгийн бүрэлдэхүүн, НЭМНДГ-ын Захиргааны хэлтсийн дарга О.Байгалмаа нар ЧД-ийн Эрүүл мэнд, нийгмийн даатгалын хэлтсийн үйл ажиллагаатай танилцлаа.

Тэтгэвэр тогтоолт, олголтыг шалгах ажлын явцын талаарх мэдээллийг тус хэлтсийн дарга Ш.Алтанчимэг танилцуулсан юм. Чингэлтэй дүүргийн Эрүүл мэнд, нийгмийн даатгалын хэлтсээс 19 хорооны 19700 гаруй иргэн тэтгэвэр авдаг бөгөөд аяны хүрээнд нийт 8938 иргэний тэтгэвэр тогтоолт, олголтыг шалгаж, баталгаажуулалт хийсэн байна.

Мөн тэтгэврээ шалгуулах хүсэлтийг 51 иргэн гаргаж, 40 иргэнд хариуг өгч баталгаажуулалт хийсэн байна. Түүнчлэн есөн иргэнд хариу ирж авахыг мэдэгдэж, 200 гаруй иргэнд зөвлөгөө мэдээлэл өгчээ гэж Нийслэлийн эрүүл мэнд, нийгмийн даатгалын газраас мэдээллээ.

Нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газар, нийслэлийн Аялал жуулчлалын газраас “Улаанбаатарын өвлийн наадам-2017” гэр бүлийн баярыг энэ сарын 11, 12-ны өдөр Үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэнд зохион байгуулах гэж байна. Өвлийн спортын төрлийг хослуулсан тус наадмын хүрээнд мөсөн шагайн харваа, мөсөн сурын харваа, мөсөн хананы авиралт, уран гулгалт, шүхрийн үзүүлбэр, мөсөн шатар, өвлийн дугуй, 4 дугуйт мотоциклийн парад зэрэг арга хэмжээ зохион байгуулахаар төлөвлөжээ. Мөн хамгийн сайхан үндэсний хувцастай оролцогчийг шалгаруулахын зэрэгцээ гэр бүлийн хөгжөөнт болон цасан урлалын тэмцээн явуулах аж. Түүнчлэн аяллын хувцас, хэрэглэлийн үзэсгэлэн худалдаа гаргах юм байна.

Наадмыг үзэхээр ирсэн иргэд, жуулчид сур, шагайн харваж, мөсөн хананд авирч, өвлийн дугуй, нохойтой чарга унан нэг өдрийг зугаатай өнгөрөөх боломжтой аж. Өвлийн наадмын тэмцээн уралдаанд оролцох сонирхолтой иргэд 70108687, 95193734, 98198687, 90218687 дугаарын утсаар холбогдож бүртгүүлэх юм байна.

Нийслэлийн Аялал жуулчлалын газрын дарга Д.Батсүх “Наадмын үйл ажиллагаа энэ амралтын өдрүүдэд болно. Бид энэ жилийн наадмыг “Гэр бүлийн баяр” нэртэйгээр зохион байгуулж байна. Тиймээс арга хэмжээ хөтөлбөрүүд маань гэр бүл рүү чиглэсэн байх болно. Бид олон сонирхолтой хөтөлбөр бүхий наадам зохион байгуулахаар төлөвлөсөн. Наадамд ирсэн иргэд, жуулчид эдгээрийг үзэж, харж, сонирхохоос гадна тэмцээн уралдаанд оролцох боломжтойгоороо онцлогтой. Өвлийн наадам маань энэ бямба гаригийн 12:00 цагт албан ёсоор нээлтээ хийнэ” хэмээлээ гэж нийслэлийн ЗДТГ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ.

Ардчилсан нам даргаа сонгоод удаагүй байгаа. УИХ, Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн дайтай болсон санал хураалтаар УИХ дахь АН-ын бүлгийн дарга С.Эрдэнэ сонгогдсон. Тэгвэл С.Эрдэнэ тун удахгүй намын даргын суудалдаа баталгаажих нь.

УИХ-ын Байгаль орчин, хүнс хөдөө аж ахуйн байнгын хорооны хуралдаанаар Төв цэвэрлэх байгууламжийг шинэчлэх талаар авч хэрэгжүүлж байгаа арга хэмжээний тухай хэлэлцэж байна.

Шатахууны үнийг буулгах шаардлага хүргүүлэв



Засгийн газраас онцгой албан татварын хөнгөлөлтөөр дамжуулан шатахууны үнийг зохистой төвшинд байлгах чиглэлээр арга хэмжээг авч ажиллаж байгаа. Гэвч нэр бүхий зарим компаниуд шатахууны үнийг 50-150 төгрөгөөр нэмэг­дүүлээд байгаа юм. Үүнтэй холбогдуулж Шударга өрсөлдөөн хэрэглэгчийн төлөө газраас автобензин, дизелийн түлшний жижиглэнгийн үнийг нэмэгдүүлсэн “Шунхлай Трейдинг”, “Магнай трейд”, “Петростар”, “НИК” зэрэг компаниудад үнээ бууруулах шаардлага хүргүүлжээ.


Шаард­лагад эдгээр компаниуд татва­рын хөнгөлөлт эдэлсээр байж бүтээгдэхүүнийхээ үнийг нэмэгдүүлэх талаар Зөвлөлд хандалгүйгээр гэнэт нэмэгдүүлсэн нь ёс зүйгүй үйлдэл бөгөөд хууль тогтоомж зөрчсөн байж болзошгүй гэж тус газар үзэж буй юм. Иймд шатахууны үнийг 2017 оны хоёрдугаар сарын 7-ны дотор буюу өчигдөр буулгахыг нэр бүхий компаниудаас шаард­сан юм. Мөн эдийн засаг хүнд байгаа үед байгаа үед шатахууны үнийг нэмэгдүүлж иргэдийг бухимдуулж байгааг Монголын үйлдвэрчний эвлэ­лийн холбооноос эсэргүүц­лээ. Тэдний зүгээс шатахууны үнийг нэмсэн компаниудыг хэрэг­лэгчдэдээ учруулсан хохирлыг барагдуулж, компанийн эздэд хариуцлага тооцох, цаашид шатахууны үнийг тогтвортой байлгаж, хөнгөлөлтийн үр дүн борлуулалтыг оновчтой болгох, шалгалтын үр дүнг үндэслэн шатахууны үнийг хуучин үнээр борлуулах боломжтой бол буу­руулахыг шаардаж байгаа юм.


С.СҮЛД

​Ховд аймгийн Буянт сумын уугуул аймгийн арслан О.Хангай, хорт утаа, агаарын бохирдлын эсрэг ”Эрүүл ирээдүй” аян өрнүүлж байна. Уг арга хэмжээг Монголын үндэсний бөхийн холбоо дэмжиж буйгаа илэрхийлжээ. Сайн үйлсийн аянд Дундговь аймгийн Эрдэнэдалай сумын уугуул улсын начин Э.Даш, МҮБХ-ны дэд тэргүүн Д.Данзан, Ховд аймгийн Эрдэнэбүрэн сумын уугуул Улсын харцага Т.Амартүвшин, аймгийн арслан Б.Тайван тэргүүтэй бөхчүүд болон жирийн олон иргэд нэгдсэн байна.



Энэхүү арга хэмжээний хүрээнд энэ сарын 19-ний өдөр өнөө цагийн шилдэг гэсэн улсын начин, аймгийн арслангуудын халз барилдаан болох бөгөөд барилдааныг ирж үзсэнээр үзэгч та “Эрүүл ирээдүй” аянд нэгдэн, хорт удааны эсрэг тэмцэж байна гэсэн үг юм.

МАН-ын манарсан долоон сар
Ард түмэн сонгуулиар МАН-д 65 итгэл хүлээлгэсэн. Харин тэр 65 нь жаран чавганцын хурдаар ажиллаж, гараас нь ганц бүтэлтэй юм гарсангүй долоон сарыг авлаа.
Далай ламын айлчлалаас болж урд хөршдөө базуулж, гадаад хэргийн сайд нь Хятадын хөлд сөхрөх нь холгүй хошуу дэвсэж байдлыг зөөллөсөн нь эрх баригчдын горьдсон зээлд нааштай ч ард түмэнд муухай харагдсан.
Засгийн газар нь бондын өрийг төлөх ганцхан асуудалтай, түүнийхээ хойноос өдөр шөнөгүй зүтгээстэй. Дотоодоос босгож чадахгүйгээс хойш гадны зээл хөөцөлдөнө. Хугацаа нь тулсан ч бодит шийдвэр үгүй. УИХ-аар баталгаа гаргуулах ганц бичиг шидэх гэж улирлын ажил болгоно.
Долларын ханш улам бүр өссөөр. Хувийн хэвшлээ дэмжиж, ДНБ-ий өсөлтөд анхаарах сөхөөгүй. Харин иргэдийн амьжиргаа залгуулдаг ТҮЦ-ийг хураан нүүлгэж, нус нулимстай нь хутгахыг дээрээс хараастай.
Шатахууны үнэ өсөв. Эрх баригчид гитардсан зургандаа, кноп дарсандаа, идсэн уусандаа тайлбар хийж биеэ өмөөрөхөөс биш үнийн өсөлтийн талаар ганц үг дуугарахгүй. Халамжийн бодлогоороо лоозон барьж, ахмадууд, эхчүүдэд хэдэн төгрөг тарааснаа мөрийн хөтөлбөрийн биелэлт гэж цэцэрхэх ч, шатахууны үнэ өсгөх овжин бодлогын суурь болгосноо нууцална.
“Эрдэнэт”-ийг ээрээстэй. Гадагшаа урсах ногдол ашгийг үндэсний компани хүртэж, түүгээрээ өргөжүүлэх үйлдвэр, ажлын байрны нэмэгдэл, эцсийн бүтээгдэхүүн үйлвэрлэл гээд олон асуудал шийдэхийг мэдэж байгаа ч тогоондоо “алалцсаар”. Дэлхийн зах зээлд зэсийн үнэ 5000 доллароос бага үед роялти татвар төлдөггүй хуулиа өөрсдөө гарсан атлаа төсөвт өгөх татвар буурсан гэж улстөржүүлнэ. Ханш 5000-ыг давж, улсад төлөх татвар өндөр гарах үед юу гэж тайлбарлах бол.
Тавантолгойн 49 хувийг Хятадын төрийн компани “Шинхуа”-д өгөх тохироог цагаан сарын билэгшээлт өдрүүдээр амжуулахаар хотоос гарч хуралдаастай. Уг шийдвэрт “за” гэж хэлэх 65-ын ихэнх нь Тэрэлжид идсэн хоолондоо хордох вий гэж түгшээстэй.
МАН-ын эрх барьсан эхний долоохон сарыг багцлахад л ийм байна. Бүтэлтэй ганцхан жишээг сануулж, бүрхэг ирээдүйг мартагнуулаач МАН-ынхаан.
Э.Бат

https://www.facebook.com/profile.php?id=100004857520172&pnref=story

УИХ-ын сонгуулиас хойш улс төрийн хүрээнд болоод улс даяар яригдаж байгаа асуудал яах аргагүй Эрдэнэ

Их Британийн уулчин, парапланы нисэгч 53 настай Стив Нэш өнгөрсөн наймдугаар сарын 31-ний өдөр Архангай аймгийн Хангай сумын нутаг дэвсгэрт бусдын гарт амиа алдсан хэрэг гарсан. Дээрх хэргийг Архангай аймгийн харьяат, 28 настай, эрэгтэй Г гэгч хохирогчийн биед байсан эд зүйлийг авах зорилгоор цээжин тус газар нь шовх үзүүртэй зүйлээр нэвт хатгаж, амь насыг нь хөнөөсөн болох нь мөрдөн байцаалтын ажиллагааны явцад тогтоогдсон билээ.



Тэгвэл хэргийг үйлдсэн Г-д холбогдох ”Их Британийн иргэн Стивен Эдвард Нейшийг шунахай сэдэлтээр амь насыг хөнөөсөн” хэргийг Архангай аймгийн прокурорын газраас хянаж, Эрүүгийн хуулийн 91 дүгээр зүйлийн 91.2.1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж, тус аймаг дахь Сум дундын Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхэд шилжүүллээ.