зар
Улаанбаатар
Өнөөдөр / 2025.09.18
Өдөртөө
Шөнөдөө
ХАЙЛТ ХИЙХ
Эхлэл
Улс төр
Эдийн засаг
Нийгэм
Дэлхий
24 баримт
24 фото
Элчин сайд ярьж байна
Спорт
Видео
Сошиал мэдээ
  • Эхлэл
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • 24 баримт
  • 24 фото
  • Элчин сайд ярьж байна
  • Спорт
  • Видео
  • Сошиал мэдээ

Г.Тэмүүлэн: Нэг сонгуулийн тогтолцоо, нэг тоглоомын дүрэмтэй байх ёстой

2019-12-06
0
ЖИРГЭХ

Сонгуулийн тухай хуулийн төслийн талаар УИХ-ын гишүүн Г.Тэмүүлэнтэй ярилцлаа.


-Сонгуулийн тойргийг 50:26 хуваах талаар яригдаж байна. Сонгуулийн тухай хуулийн төслийг та юу гэж харж байгаа вэ?

-Холимог тогтолцоотой холбоотой хэд хэдэн асуудал бий. Нэгдүгээрт, сонгуулийн тойргийг 50:26 хэсэгт хуваах асуудлыг техник технологи талаас нь авч үзвэл  боломжгүй гэж харж байна. Учир нь  Монгол Улсад бүртгэлтэй 34 нам бий. 34 нам тус бүрээс 26 хүн нэр дэвшүүлж, өрсөлдүүлнэ гэж тооцвол 800 гаруй хүний бүртгэлийн жагсаалт гарч ирнэ. Уг жагсаалтыг хэвлэвэл бараг ном шахуу юм болно. Ингээд иргэн санал өгөхөд цаг хугацаа их шаардана. Мөн хуудас бүрийг саналын хуудсанд уншуулахад техник технологи талаасаа мэргэжлийн хүмүүс боломжгүй гэдэг байр суурийг илэрхийлж байна. Хоёрдугаарт, нэр дэвшигчдийн тэгш байдлыг хангах талаас шударга бус болно. Учир нь тухайн нэр дэвшигч эхний 10-т жагсах уу, хорьд жагсах уу гэдгийг тухайн улстөрийн нам, эрх бүхий албан тушаалтнууд шийднэ. Энд тодорхой цензур байхгүй учраас шинэ улстөрчид улс төрд орох оролцох бололцоогүй болно. Өөрөөр хэлбэл, ямар нэгэн шалгуургүйгээр хэн нэгний үзэмжээр эрх мэдэлтэн, албан тушаалтнууд өөрсдийн төлөөллийг гаргах нөхцөл бүрдэнэ гэсэн үг.

Гуравдугаарт, манай улс шиг том газар нутагтай, тархай хүн амтай улсад сонгуулийн жагсаалтын асуудал байж болохгүй. Иргэдийн зүгээс “Буух эзэнгүй буюу тойроггүй гишүүдийг дэмжихгүй. Жагсаах асуудлыг тусгаж болохгүй” гэдэг асуудлыг тавьж байна. Тиймээс нэг талаар иргэдийн хүсээгүй зүйлийг хүчээр хийж болохгүй. Дөрөвдүгээрт, Үндсэн хуулийн цэцээс “Үндсэн хуулийн цэцээс ямар нэгэн жагсаалт эсвэл холимог тогтолцооны асуудал тухайн сонгогчийн эрхийг хязгаарлаж байна. Эргээд сонгогдсон хүн тойргоо төлөөлөх боломж байхгүй байна” гэдэг дүгнэлтийг 2016 оны сонгуулийн өмнө гаргасан. Тиймээс Сонгуулийн тухай хуульд оруулах өөрчлөлт нь Үндсэн хууль болон Үндсэн хуулийн цэцийн шийдвэрт нийцэх ёстой. Ер нь МАН-ын зүгээс бүлгийн гишүүдэд танилцуулж, хуулийн төслийг өргөн барьж байгаа болохоос биш албан ёсоор санал хураасан зүйл байхгүй.

-Одоо яригдаж байгаа Сонгуулийн тухай хуульд оруулах өөрчлөлт манай улсад тохирохгүй гэж та үзэж байгаа юм байна. Тийм үү?

-Манай улс 1992 оноос хойш долоон удаа сонгууль явуулсан байдаг. Ингэхдээ сонгууль бүрийнхээ өмнө сонгуулийн хуулийг өөрчилсөн. Өмнөх долоон удаагийн өөрчлөлтөөс харахад тухайн цаг үе, нөхцөл байдалд нийцүүлж эсвэл улстөрийн хүчний тодорхой захиалга, улстөрчдийн хүсэл эрмэлзлэлийн хүрээнд өөрчлөлт оруулах асуудлыг тавьж байсан. Тухайлбал, аль сонгуулийн тогтолцоогоор явбал тухайн нам, хүчин илүү санал авах, аль улстөрч илүү гарах магадлалтай зэрэг үндэслэлээр сонгуулийн хуульд өөрчлөлт оруулж байна. Тиймээс энэ зарчмыг буруу гэж үзэж байна.

-Энэ удаагийн хуулийн төсөл ч мөн ялаагүй гэж үү?

-Бид найм дахь удаагаа Сонгуулийн хуулиа өөрчлөх гэж үзэж байна. Хандлага нь мөн л адил. Уг хуулийн төсөлд томоохон хандлага, бодлогын өөрчлөлт гарахгүй байна. Бид улсын хэмжээнд нэг сонгуулийн тогтолцоо, нэг тоглоомын дүрэмтэй байх ёстой. Уг нь Сонгуулийн тухай хуулийг зайлшгүй шаардлага гарсан тохиолдолд өөрчилдөг байх эрх зүйн орчныг бүрдүүлэх хэрэгтэй гэж харж байна.

-Гишүүдийн ихэнх нь сонгуулийн тойргийг 50:26-аар явуулах саналыг дэмжсэн байр суурь илэрхийлж байна. Хэрэв дэмжигдвэл 26-д нь хэн нэр дэвших вэ?

-Хэн байх вэ гэдэг нь хувь хүн буюу улс төрийн намаас хамааралтай. Шударга зарчмын хүрээнд сонгогдох, тодорхой суурь зарчмын хүрээнд сонгогдох асуудал байхгүй болчихож байгаа юм. Ийм учраас дэмжихгүй. Үүн дээр үндэслэж дараагийн асуудлаа тодорхой, шударга, ардчилсан, иргэдийн оролцоог хангасан сонгуулийн тогтолцоог бүрдүүлж өгөх ёстой. Шинээр нэр дэвшиж байгаа нэр дэвшигчдэд ч гэсэн тоглоомын дүрэм нь ойлгомжтой байх нь зөв. Зөвхөн танигдсан улстөрчийг нэг тогтолцоогоор сонгогдох боломжийг нь олгоод байж болохгүй шүү дээ. Шинээр орж ирэх улстөрчдийн ч боломжийг тэгш хангах ёстой.

-Сонгуулийн тухай хуулийн төсөл хугацаандаа амжиж батлагдаж чадахгүй бол хуучин хуулиараа явна гэсэн үг үү?

-Тийм. Жижиг тойргоороо явна.

-Ирэх оны сонгуулиас өмнө Улстөрийн намын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулж чадах болов уу?    

-Улстөрийн намын тухай хуульд оруулах нэмэлт, өөрчлөлтийг ирэх зургаан сарын хугацаанд багтаж зайлшгүй шийдэх ёстой. МАН Үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлтийг арваннэгдүгээр сард баталсан. Одоо УИХ-ын бүрэн эрхийнхээ хугацаанд 30 гаруй хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах ёстой. Үүний нэг нь Улстөрийн намын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах асуудал юм. Уг хуульд нэмэлт, өөрчлөлто оруулснаар улстөрийн намуудын өнгөрсөн 22 жилийн хугацаанд өөрсдөдөө бий болгосон эрх дархыг хязгаарлах, тухайн төр, иргэн улстөрийн хүчин эдгээрийн зааг хязгаарыг тодорхойлж өгөх юм. Эргээд улстөрчид тухайн төрийн албаны томилгоонд оролцохгүй байх, төрийн албанд хутгалдахгүй байх, иргэний төрд тавих хяналт нь нээлттэй байх, тэдэнд дуу хоолойгоо хүргэх асуудал нээлттэй байх зэргийг зааглах шаардлагатай гэж харж байна. 

Б.Лхам

0
ЖИРГЭХ
Санал болгох
О.Алтангэрэл: Оюу толгойн гэрээ Монгол Улсад асар их алдагдалтай гэрээ болсон нь тодорхой болчихсон
Монгол Улс анх удаа Мэдээллийн технологийн үйлдвэрлэлийг дэмжих ВИРТУАЛ БҮС байгууллаа
Спикерийн зурсан СТРАТЕГИ!
Төрийн албаны хуулийг шинэчилсний үр дүн эхнээсээ гарч, төрийн албаны шалгалтыг бүрэн цахимжуулсанд иргэд талархаж байгаа гэв
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл (1)

  • Зочин (103.14.38.134)
    Зөв санаатай байна
    2019 оны 12 сарын 06 | Хариулах
  • Шинэ
  • Их уншсан
  • Их сэтгэгдэлтэй
  • Ү.Амарбат: Эх дэлхийгээ цэвэрлэх өдөрт 8500 гаруй залуус нэгдээд байна
    8 цаг 7 мин
  • НӨАТ-ын урамшууллын сугалааны азтанууд тодорлоо
    11 цаг 36 мин
  • Хүннү хотын дэд бүтцийн бүтээн байгуулалтын ажлууд үргэлжилж байна
    11 цаг 42 мин
  • Бөөрөлжүүтийн цахилгаан станцын II блокийг арванхоёрдугаар сарын 5-нд ашиглалтад оруулна
    12 цаг 42 мин
  • “Монгол, Хятадын найрамдлын цэцэрлэг” нээлтээ хийв
    12 цаг 54 мин
  • О.Алтангэрэл: Оюу толгойн гэрээ Монгол Улсад асар их алдагдалтай гэрээ болсон нь тодорхой болчихсон
    14 цаг 7 мин
  • Монгол Улс анх удаа Мэдээллийн технологийн үйлдвэрлэлийг дэмжих ВИРТУАЛ БҮС байгууллаа
    14 цаг 34 мин
  • Монгол, Саудын Арабын хооронд шууд нислэг үйлдэх нөхцөл бүрдлээ
    14 цаг 56 мин
  • “Халзан бүрэгтэй”-н сонсголд шинжээч томилох асуудлыг хаалттай хэлэлцлээ
    15 цаг 3 мин
  • Агаарын бохирдол ихтэй байршлуудад 5000 айл өрхийг стандартын дагуу, иж бүрэн дулаалж байна
    15 цаг 30 мин
  • Спикерийн зурсан СТРАТЕГИ!
    15 цаг 33 мин
  • Төрийн албаны хуулийг шинэчилсний үр дүн эхнээсээ гарч, төрийн албаны шалгалтыг бүрэн цахимжуулсанд иргэд талархаж байгаа гэв
    15 цаг 56 мин
  • М-Си-Эс Группийн төлсөн 1.3 их наяд төгрөгийн татвараар юу бүтээж болох вэ?
    16 цаг 33 мин
  • А.Амартүвшин: Иргэд хагас коксон нүүрс болон шахмал түлшийг хольж аваад өөрсдөө туршиж үзэх боломжтой
    17 цаг 1 мин
  • Мэдээллийн технологийн үйлдвэрлэлийг дэмжих виртуал бүс байгуулав
    17 цаг 16 мин
  • Б.Жавхлан: Хиймэл оюун ухаанаар хөрөнгө оруулалтыг эрэмбэлсэн
    17 цаг 18 мин
  • Дэлхийн аваргаас хүрэл медаль хүртсэн ОУХМ Л.Алтанцэцэгт хүндэтгэл үзүүллээ
    17 цаг 36 мин
  • Хууль зүйн байнгын хороо УИХ-ын 2025 оны намрын чуулганы хугацаанд дараах хуулийн төслүүдийг хэлэлцүүлэхээр бэлтгэж байна
    17 цаг 50 мин
  • ХҮН намын генсек П.Ганзориг УИХ дахь намын зөвлөлийнхөө даргаар сонгогдлоо
    18 цаг 4 мин
  • GenZ-ийн нүдээр улстөрчид #3: ЗАМЫН ЦААНА
    18 цаг 7 мин
  • “T-ARA”-гийн таны мэдэхгүй байж мэдэх БАРИМТУУД
  • Дэлхийн анхны Дархан цаазат уул буюу Богдхан уулын тухай 24 баримт
  • Н.Батбаяр: Би хэлмэгдсэн ч шударга ёсны төлөө бууж өгөөгүй
  • Г.Дамдинням: Уурхайчдын нөр их хөдөлмөрийг үнэгүйдүүлж, салбараа улстөрчдийн золиос болох вий гэдэгт санаа зовниж явдаг
  • Туулсан тэмцэл, тулгарсан өрсөлдөгч ихтэй Т.Тулга гавьяат
  • Д.Амарбаясгалан: Намрын чуулган нээлтээ хийж, УИХ шинэ бүтцээр ажиллаж эхэллээ
  • Цаг агаарын аюултай үзэгдлээс сэрэмжлүүлж байна
  • Төмөрлөгийн үйлдвэр байгуулах төслийн судсыг атгаж байсан ГОЛ ХҮН шүүхээс том болсон уу?
  • О.Алтангэрэл: Оюу толгойн гэрээ Монгол Улсад асар их алдагдалтай гэрээ болсон нь тодорхой болчихсон
  • Цаг агаарын аюултай үзэгдлээс сэрэмжлүүлж байна
  • Дорнодын “Элит тауэр”-ын нэг эзэмшигч нь нөгөө эзэмшигчийнхээ найман орон сууцыг өөрт нь мэдэгдэлгүйгээр бусдад худалджээ
  • Геологийн төв лабораторийн уулзварт нүхэн гарц барих ажилд “Хэт Моторс” ХХК газар чөлөөлөлт дээр зөвшилцөхгүй гурван жил болж байна
  • Шахмал түлшийг "Hotula" аппликейшнээр борлуулна
  • “Дулаан гэр-цэвэр агаар 2025” үзэсгэлэн болж байна
  • “Ulaanbaatar music festival”-ын талбайг Улаанбаатар хотын бүсүүдээр нэрлэж, нийслэлийн өнгө төрхийг шингээжээ
  • Ухаалаг камерын тусламжтайгаар татвараа төлөөгүй тээврийн хэрэгслийг илрүүлэн, зөвлөмж хүргүүлж байна
  • ТАНИЛЦ: “Mining Week & MinePro” үзэсгэлэнгийн хөтөлбөр
  • Эрчим хүчний сайд Б.Чойжилсүрэнг "Төсвийн хөрөнгөөр хувийн хотхон руугаа дулаан татдаг, өргөтгөдөг" гэв
  • Эмгэнэл
  • Улирлын томуугийн эсрэг дархлаажуулалтад дараах иргэд үнэ төлбөргүй хамрагдах боломжтой
  • “T-ARA”-гийн таны мэдэхгүй байж мэдэх БАРИМТУУД
  • Н.Батбаяр: Би хэлмэгдсэн ч шударга ёсны төлөө бууж өгөөгүй
  • Туулсан тэмцэл, тулгарсан өрсөлдөгч ихтэй Т.Тулга гавьяат
  • Дэлхийн анхны Дархан цаазат уул буюу Богдхан уулын тухай 24 баримт
  • Төмөрлөгийн үйлдвэр байгуулах төслийн судсыг атгаж байсан ГОЛ ХҮН шүүхээс том болсон уу?
  • Г.Дамдинням: Уурхайчдын нөр их хөдөлмөрийг үнэгүйдүүлж, салбараа улстөрчдийн золиос болох вий гэдэгт санаа зовниж явдаг
  • О.Алтангэрэл: Оюу толгойн гэрээ Монгол Улсад асар их алдагдалтай гэрээ болсон нь тодорхой болчихсон
  • GenZ-ийн нүдээр улстөрчид #2: ГАНБААГИЙН ГАЦАА
  • Шахмал түлшийг "Hotula" аппликейшнээр борлуулна
  • Улаанбаатарт 15 градус дулаан байна
  • Ханын материалд 1800 айлын орон сууц барих төслийн гүйцэтгэгч шалгарч, батламж гардууллаа
  • Бэлчээрийн ургамлын гарц нийт нутгийн 55 хувьд хэвийн байна
  • Ухаалаг камерын тусламжтайгаар татвараа төлөөгүй тээврийн хэрэгслийг илрүүлэн, зөвлөмж хүргүүлж байна
  • Геологийн төв лабораторийн уулзварт нүхэн гарц барих ажилд “Хэт Моторс” ХХК газар чөлөөлөлт дээр зөвшилцөхгүй гурван жил болж байна
  • “Дулаан гэр-цэвэр агаар 2025” үзэсгэлэн болж байна
  • Ардчилсан нам Хэнтий аймагт чуулж байна
  • О.Цогтгэрэл: Бид шударга үйл хэргийг, дүрэмдээ үнэнч шударга байхыг эрхэмлэнэ
  • Энэ долоо хоногт ордуудын амьдрал хэрхэн өрнөх вэ?
  • Д.Амарбаясгалан: Намрын чуулган нээлтээ хийж, УИХ шинэ бүтцээр ажиллаж эхэллээ
  • GenZ-ийн нүдээр улстөрчид #1: Сийндүүлсэн Женко
24 баримт
  • Д.Амарбаясгалан: Намрын чуулган нээлтээ хийж, УИХ шинэ бүтцээр ажиллаж эхэллээ
  • “T-ARA”-гийн таны мэдэхгүй байж мэдэх БАРИМТУУД
  • Г.Дамдинням: Уурхайчдын нөр их хөдөлмөрийг үнэгүйдүүлж, салбараа улстөрчдийн золиос болох вий гэдэгт санаа зовниж явдаг
  • Н.Батбаяр: Би хэлмэгдсэн ч шударга ёсны төлөө бууж өгөөгүй
  • Дэлхийн анхны Дархан цаазат уул буюу Богдхан уулын тухай 24 баримт
Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Нийгэм Дэлхий 24 баримт 24 фото Элчин сайд ярьж байна Спорт Видео Сошиал мэдээ
Холбоо барих Сурталчилгаа байршуулах Зар Вэб сайт хийх

Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан. Мэдээлэл хуулбарлах хориотой.

Вэб сайтыг хөгжүүлсэн: Sodonsolution ХХК