-
2015 оны 10 сарын 10
Монгол Улсын Их Хурлын 2015 оны намрын ээлжит чуулганы анхны /2015.10.10.Баасан гараг/ үдээс хойших нэгдсэн хуралдаан цаг сунган хуралдаж, Улсын Их Хурлын гишүүн Ц.Даваасүрэн, Б.Бат-Эрдэнэ, Х.Болорчулуун, С.Ганбаатар, Г.Уянга, Л.Цог нараас Оюутолгой төслийн хэрэгжилтийн өнөөгийн явц, татвар төлөлтийн байдал болон “Эвлэрлийн гэрээ”-ний талаар Монгол Улсын Ерөнхий сайд Ч.Сайханбилэгт тавьсан асуулгын хариуг сонсов. Энэ талаарх гишүүдийн асуулгын хариуг Ерөнхий сайд Ч.Сайханбилэг чуулганы нэгдсэн хуралдаанд танилцуулсан юм.
“Оюутолгой” нь тогтвортой байдлын гэрээтэй цорын ганц компани
Ерөнхий сайд гишүүдийн асуулгад өгсөн хариултдаа, “Оюутолгой” ХХК нь үйл ажиллагаагаа эхлүүлснээс хойш Монгол Улсад хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж байгаа холбогдох хууль тогтоомжийн хүрээнд шууд болон шууд бус байдлаар татвар, хураамж, төлбөр төлж, улсын төсөвт төвлөрүүлж байгаа. Тухайлбал, тус компанийн борлуулалтын орлого 2013 онд 59.4 сая, 2014 онд 1,945.7 сая ам.доллар байсан бол улсын төсөвт 2013 онд 173 сая, 2014 онд 207 сая ам.доллар, үүнээс Ашигт малтмалын нөөц ашигласны татварт 2013 онд 4.7 сая, 2014 онд 67.8 сая ам.долларын татвар төлжээ. Харин баяжмал үйлдвэрлэлт 2013 онд 290 мянга, 2014 онд 563 мянган тонн, зэсийн баяжмал ачилт 2013 онд 74.9 мянга, 2014 онд 742.9 мянган тонн, зэсийн баяжмалын борлуулалт 2013 онд 24.1 мянган тонн байсан бол 2014 онд 733 мянган тонн болж өссөнийг дурдав.
Асуулга тавьсан гишүүд Ерөнхий сайдын 2012 оны 45 дугаар захирамжаар байгуулсан Ажлын хэсгийн хөрөнгө оруулалтын гэрээг сайжруулах талаар Рио Тинто компанитай хийж буй хэлцлийн агуулга, үр дүн ямар байгаа талаар,Улсын Их Хурлын 2009 оны 57 дугаар тогтоолыг хэрэгжүүлэх, Оюутолгойн баялгийн борлуулалтын орлогыг Монголын татварын дансаар дамжуулдаг болгох, зэс цэвэршүүлэх үйлдвэр байгуулах ажлын явц ямар байгаа талаар хариулт авахыг хүсчээ. Энэ талаар Ерөнхий сайд хариулахдаа, Оюутолгойн ордыг ашиглах Хөрөнгө оруулалтын гэрээний 3.19-д “Засгийн газраас бичгээр хүсэлт гаргасан бол Үйлдвэрлэлийн үйл ажиллагаа эхэлсэнээс хойш 3 /гурав/ жилийн дотор Хөрөнгө оруулагч Үндсэн үйл ажиллагаанаас гаргасан ашигт малтмалын баяжмалын Бүтээгдэхүүнийг металл болгох, зэс хайлуулах үйлдвэрийг /цаашид “Хайлуулах үйлдвэр” гэх/ Монгол Улсад барих. ажиллуулах эдийн засгийн боломжийн талаарх судалгааны тайланг боловсруулна” гэж заасан. Үүний дагуу “Оюутолгой” ХХК зэс хайлуулах үйлдвэртэй холбоотой судалгааны ажлуудыг эхлүүлэхээр төлөвлөсөн бөгөөд Монголын талын хувьцаа эзэмшигчдийн зүгээс мөн ялгаагүй гэрээний хэрэгжилт буюу зэс хайлуулах үйлдвэр байгуулж, нэмүү өртөг шингэсэн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх зорилтыг баримталж ажиллаж байгаа гэдгийг хэлэв. Түүнчлэн “Оюутолгой” ХХК нь Улсын Их Хурлаас баталсан тогтвортой байдлын гэрээтэй цорын ганц компани. Ашигт малтмалын тухай хуульд заасны дагуу ”Оюутолгой” ХХК болон ”Эрдэнэт үйлдвэр” ХХК нь ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөрийг улсын төсөвт төлдөг. 2010 оны 11 дүгээр сарын 25-ны өдөр Ашигт малтмалын тухай хуульд орсон нэмэлт, өөрчлөлтийн хүрээнд ”Эрдэнэт” УҮГ ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөрийг өссөн шатлалаар төлөх эрх зүйн орчин бүрдсэн гээд энэ талаарх зарим тоо баримтыг дурдав.
Монгол Улсын Шадар сайд, Сангийн сайд, Уул уурхайн сайдын 2013 оны 3 дугаар сарын 25-ны өдрийн хамтарсан тушаалаар байгуулсан “Оюутолгой” ХХК-ийн зардлын хэтрэлтийг шалгах Ажпын хэсгийн дүгнэлтийн талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл өгөхийг асуулга тавьсан гишүүд хүсчээ. Эрдэс баялгийн мэргэжлийн зөвлөлийн 2010 онд хүлээж авсан ТЭЗҮ-д туссанаар Оюутолгой төслийн анхан шатны хөрөнгө оруулалт 5.1 тэрбум ам.доллар байсан. Төслийн хүрээнд төлөвлөсөн ажлуудаас цахилгаан станц барих гэх зэрэг зарим ажил хийгдээгүй бөгөөд дээрх нөхцөл байдалд нийцүүлж ТЭЗҮ-д тохиргоо хийхэд 4.7 тэрбум ам.доллар болж байна. Ажлын хэсгийн дүгнэлтээс үзэхэд гүйцэтгэл нь 6.1 тэрбум ам.доллар болж, анхны хөрөнгө оруулалт ТЭЗҮ-д таамагласнаас 1.4 тэрбум ам.доллараар хэтэрсэн байна. Энэ нь ажлын цар хүрээ, төлөвлөгөөний өөрчлөлт, цаг хугацааны хэтрэлт, татвар зэрэг хэд хэдэн хүчин зүйлээс шалтгаалж байгааг дурдлаа. Тухайлбал, ажлын цар хүрээ, төлөвлөгөөний өөрчлөлтийн тухайд алд уурхайн босоо амуудыг өргөтгөх, агааржуулалтыг сайжруулах, аюулгүйн тоноглолыг нэмэх, хонгилуудыг өргөтгөх зэрэг ажлуудыг нэмэлтээр хийж гүйцэтгэсэн. Хөрөнгө оруулалтын гэрээ анх төлөвлөж байсан хугацаанаас даруй 9 сараар хоцорч зурагдсан. Хүчин төгөлдөр болох хугацаа мөн адил 6 сарын дараа үйлчилж эхэлсэн бөгөөд үүний дагуу зохих ажлуудыг эхлүүлэх үйл ажиллагаа олон сараар хоцорч, багагүй хохирол учруулсан. Газар, барилга, ус, цахилгааны болон бусад ажлын зөвшөөрлүүд хугацаандаа олгогдоогүйгээс гэрээ байгуулсан компаниудад алданги төлөх, зураг, тооцооны ажлыг дахин шинэчлэх, бараа, материалыг нэмж агуулах. суурилуулсан эд зүйлсийг хадгалж хамгаалах, зээлийн хүүгийн төлбөр гэх зэрэг тооцоогүй зардлууд гарсан. Ил уурхай болон баяжуулах үйлдвэрийн бүтээн байгуулалтын явцад дэлхийн өнцөг булан бүрээс ханган нийлүүлж байгаа харилцагчдаас ирүүлсэн бараа, материалуудын шаардлага бүрэн хангах байдал, стандарт, угсарсан байдал, хоорондын уялдаа зэрэг нь ялгаатай байсан учир нэмэлт татан авалт олонтаа хийгдсэн.
НӨАТ, менежментийн төлбөрийн тухайд Хөрөнгө оруулагч талтай Монгол Улсын Засгийн газар анх НӨАТ-ыг буцаан олгоно гэж тохирсон боловч явцын дунд энэ нь өөрчлөгдсөн. Иймд 2012 он хүртэл 243 сая ам.долларын НӨАТ төлсөн нь зардлын хэтрэлтэд нөлөөлсөн. Мөн менежментийн зардлыг ТЭЗҮ-д туссаны дагуу зардлын өсөлттэй уялдуулж тооцсон нь өсөлтөд нөлөөлөх шалтгаан болсон. Хэдийгээр дээрх зардлын хэтрэлтүүд хөрөнгө оруулагч талуудад ашиггүй ч Монгол Улсад 243 сая ам.долларын НӨАТ-ын орлогыг нэмж төвлөрүүлэх боломжийг бүрдүүлсэн гэдгийг дурдав.
Хөрөнгө оруулагчтай эвлэрлийн гэрээ байгуулж, татварын төлөх өр, анхны хөрөнгө оруулалтын гэрээний баримтаар баталгаажаагүй 2.0 тэрбум ам.долларын хэтрэлтийг цайруулах саналыг Засгийн газраас тавьсан эсэх, харилцан буулт хийх яриа, хэлцэл явагдаж байгаа эсэх тухайд Улсын Их Хурлын 2015 оны 5 дугаар сарын 22-ны өдрийн чуулганы нэгдсэн хуралдаанд Ерөнхий сайд мэдээлэл хийсэн гэдгийг хэллээ.
Ажлын хэсгийн дүгнэлтийн мөрөөр шийдвэрлэвэл зохих асуудлын хэрэгжилтийн тухайд ”Эрдэнэс-Оюутолгой” ХХК-ийн түвшинд шийдвэрлэх 4 асуудлаас нэг асуудал нь бүрэн биелсэн, харин нэг асуудал нь 80, хоёр асуудал нь 70 хувийн явцтай байгаа. “Эрдэнэс-Оюутолгой” ХХК, “Оюутолгой” ХХК-ийн түвшинд хамтран шийдвэрлэх 5 асуудлаас 4 нь 75-100 хувийн хэрэгжилттэй, нэг асуудал нь байнга хэрэгжих ангилалд байна. Харин “Оюутолгой” ХХК-ийн түвшинд шийдвэрлэх 18 асуудлаас 12 асуудал 100 хувь хэрэгжсэн, 4 асуудал нь 80 хувийн хэрэгжилттэй, 2 асуудал нь байнга хэрэгжих ангилалд хянагдаж байна. Нийт 27 асуудал дунджаар 88 хувийн хэрэгжилттэй байгааг гишүүдийн асуулгын талаарх танилцуулгад дурдсан байна.
-
2015 оны 10 сарын 09
Ч.Сайханбилэг БНХАУ-ын Батлан хамгаалахын сайдыг хүлээн авч уулзлаа
-
2015 оны 10 сарын 09
УИХ-ын гишүүн Ө.Энхтүвшин АСЕМ-ын уулзалтад хөрөнгө төсөвлөж байгааг дэмжээд гэхдээ энэхүү уулзалтыг далимдуулж илүү мөнгө төгрөг гаргах гэсэн оролдлого байж болохгүй гэсэн юм. УИХ-ын гишүүн Ч.Хүрэлбаатар, “Есөн яамтай болно гэж байгаа бол нэгдүгээр сарын нэгнээс хийчих хэрэгтэй” гэсэн бол УИХ-ын гишүүн Ж.Батсуурь, “Царцаагдсан обьектуудыг цаашид барьж дуусгаад заримыг нь хувийн хэвшил рүү шилжүүлэх хэрэгтэй. Засаг захиргааны олон барилгыг сургууль цэцэрлэг болгох нь зөв” гэсэн саналтай байгаагаа хэллээ.
Цалинтай холбоотой асуудлыг хэд хэдэн гишүүн тодруулж Сангийн сайдаас лавлахад Б.Болор сайд, “Ирэх онд улс төрийн өндөр албан тушаалтнуудын цалинг 30 хүртэлх хувь бууруулах ажил хэвээр үргэлжилнэ. Төсөв сайжирсан үед цалин нэмэх асуудлыг хөндөнө. Төрийн албан хаагчдаа цомхотгохоосоо илүү хувийн хэвшил рүү шилжүүлэх бодлого барьж байна. Үүний зэрэгцээ ажлын байрны давхардал маш их байна. Төсвийн ерөнхийлөн захирагч нарыг үүн дээр ажиллаж, сул орон тоон дээр хүн нэмж ажиллуулахгүй байх чиглэл өгч байгаа. 15 хувийн хэмнэлтийн тухай асуудал дээр эрүүл мэнд, боловсролын салбарыг бага хамруулж, бусад салбарт таналтыг нэлээд хийсэн” гэв.
УИХ-ын гишүүн Л.Эрдэнэчимэг Онцгой албан татварын хуулинд өөрчлөлт оруулах замаар ахмадын тэтгэврийг нэмэгдүүлэх санал дэвшүүлсэн бол УИХ-ын гишүүн Д.Хаянхярваа бүх орлогч нарыг танах хэрэгтэй гэлээ. УИХ-ын гишүүн Д.Оюунхорол, “Загастай давааны 67 км замыг засварлана гээд хоёр жил боллоо. Загастайн даваа маш өндөр даваа. Санхүүжилтэд онцгой анхаарч өгөөч” гэсэн хүсэлт илэрхийлсэн. Мөн тэрбээр Байгаль хамгаалах санг татан буулгахыг эсэргүүцэж буйгаа хэллээ.
УИХ-ын гишүүн С.Дэмбэрэл, ”Хэдэн агентлагийг нааш цааш болгоод өөрчлөлт болж чадахгүй. Шилэн дансны биелэлтийг харахад АНУ явж туршлага судална гээд зарим нэг албан хаагч 2-3 хүний жилийн цалингаар тансаглаж байна. Энэ мэт асуудлаа олж харах байтал цалингийн асуудлыг хамгийн түрүүнд ярьж байна” гэв.
-
2015 оны 10 сарын 09
Ц.Элбэгдорж: Мод тарина, суулгац бэлдэнэ гэдэг бол үйлдвэрлэл юм
-
2015 оны 10 сарын 09
МАХН-ынхан сонгуулийг 10 сард хийх хуулийн төсөл өргөн барих гэж байна
-
2015 оны 10 сарын 09
Шенгений орнуудын дипломат төлөөлөгчийн газрууд визийн мэдээллийн систем (ВМС)- ийг нэвтрүүлж байна
-
2015 оны 10 сарын 09
Үдээс хойшхи чуулганы хуралдаан эхэллээ. Хуралдаанаар Ерөнхий сайд Ч.Сайханбилэгт УИХ-ын гишүүн Ц.Даваасүрэн, Б.Бат-Эрдэнэ, Х.Болорчулуун, С.Ганбаатар, Г.Уянга, Л.Цог нараас Оюу толгой төслийн хэрэгжилтийн өнөөгийн явц, татвар төлөлтийн байдал болон “Эвлэрлийн гэрээ”-ний талаар тавьсан асуулгын хариуг сонсох ч Ерөнхий сайд Хятадын Батлан хамгаалын сайдттай уулзаж байгаа гэх шалтгаанаар хойшлууллаа.
Ерөнхий сайдын оронд Шадар сайд Ц.Оюунбаатар асуултад хариулах гэсэн боловч асуулга тавьсан гишүүд зөвшөөрсөнгүй. Ерөнхий сайд Ч.Сайханбилэгийг уулзалтаа дуусган орж иртэл Төсвийн тодотголыг хэлэлцэхээр тогтож одоо хэлэлцэж байна.
-
2015 оны 10 сарын 09
Монгол Улсын 2015 оны төсвийн тодотголын нэг дэх хэлэлцүүлгийг хийлээ
-
2015 оны 10 сарын 09
Улс орны эдийн засгийн нөхцөл байдал улам бүр доройтож байна. Эрх баригчид яг одоо төсвийн тодотголоо батлуулахаар Их Хурал дээр ярилцаж байна. Бүх зүйлээ танана гэж ярьж сууна.
Гэтэл АН-ынхан үнэхээр хүүхдийн гэмээр асуудал гарж түүгээр улс төр хийж эхэллээ. Тодруулбал, УИХ-ын гишүүн О.Баасанхүүг чуулган нэгдсэн хуралдаан дээр АН-ын бүх гишүүдээс албан ёсоор уучлал гуйхыг шаарджээ. Үүнийгээ АН-ын бүлгийн дарга Б.Гарамгайбаатар албан ёсоор Шударга ёс бүлгийн дарга Н.Батцэрэгт хүргүүлжээ.
Ийнхүү шаардах болсон шалтгаан нь УИХ-ын гишүүн О.Баасанхүү байнгын хорооны хурал дээр байнгын хорооны даргыг сонгох үеэр үг хэлэхдээ Ардчилсан намыг гутаан доромжилсонтой холбоотой гэнэ. Урд нь улс орны чухал ажил овоорчихоод байхад тэд үнэхээр хүүхдийн гэмээр зүйлээр улс төр хийж явна.
-
2015 оны 10 сарын 09
УИХ-ын гишүүн Ц.Даваасүрэн, “Яамдаа цөөлөх хэрэгтэй. Тухайлбал, Дэд бүтцийн яам гэхэд бялуу хуваалтын үр дүнд дөрөв, Нийгмийн хамгаалал, хөдөлмөрийн яамыг хоёр болгож хуваасан. Эдгээр яамдаа цөөлж, хэмнэлтийг өөрсдөөсөө эхлэх нь зүйтэй. Оны сүүлчээр эдийн засаг их хүндэрнэ шүү. Ирэх оны зургадугаар сараас яамаа цөөлнө гэж байна. Энэ ажлыг яаравчлах хэрэгтэй байна” гэсэн юм.
УИХ-ын гишүүн Я.Содбаатар хэд хэдэн асуулт тавьсаны дотор “Өвөрхангайн багш нар оны сүүлчээр цалингаа авч чадахгүйд хүрч, 928 сая төгрөг дутаж буй талаар ярьж байна. Үүнийг яаж шийдэх гэж байна вэ” гэв.
Сангийн сайд Б.Болор, “Улсын эдийн засаг хүнд байгааг хаа хаанаа ойлгож байгаа. Гэхдээ эмч багш, цэрэг цагдаагийнхан цалингаа тогтмол авч байгаа. Ганц нэг хоцорсон тохиолдол гарсан байж магадгүй. Багш нарын цалин он дуустал бүрэн тавигдаад явна. Салбарын яамнаас багш нарын цалингийн асуудлыг тодруулах хэрэгтэй. Сангийн яамны хувьд цаг хугацаанд нь санхүүжилтээ хийгээд явж байна” гэсэн юм.
Мөн УИХ-ын гишүүн Д.Хаянхярваа, “Төрийн албан хаагчдын цалинг бууруулах асуудал байж болохгүй. Энэ бүх хүмүүс чинь цалингаа тооцоолоод орон сууцны зээл авсан байгаа. Алсдаа энэ нь банк санхүүгийн байгууллагуудын үйл ажиллагааг доголдуулах хэмжээнд хүргэх юм биш биз” гэж байлаа. Ерөнхий сайд төрийн албан хаагчийн цалин гэлтгүй ахмад настны тэтгэврийг ч цаг хугацаанд олгох чиглэлийг Засгийн газар барьж ажиллаж байгааг онцолсон бөгөөд мөн эрүүл мэнд, боловсролын салбарт түлхүү анхаарч байгаа гэв.
-
2015 оны 10 сарын 09
Энэ оны төсвийн орлогын хүлээгдэж буй гүйцэтгэл өмнө төлөвлөж байснаасаа буурахаар байгаа нь төсвийн тодотголыг хийх зайлшгүй шаардлага бий болжээ. Өнөөдрийн байдлаар төсвийн тасалдал 600 тэрбум төгрөгт хүрч, оны эцэст 1 их наяд төгрөгт хүрч болзошгүй хэмээн Сангийн яамнаас мэдээлж буй.
Өөрөөр хэлбэл, 2015 оны төсвийн орлогыг бодитойгоор тооцох, баталсан хэмжээг бууруулан, урсгал болон хөрөнгийн зардлыг орлоготойгоо уялдуулан дахин тооцож төсөвт тусгах шаардлага үүсчээ. Иймд Сангийн сайд Б.Болор энэ сарын 6-нд төсвийн тодотголыг УИХ-ын даргад өргөн барьсан юм.
Уг хуулийг өргөн барьсантай холбогдуулж УИХ-ын дарга З.Энхболд дээрх хуулийн төслийг нэн яаралтай хэлэлцүүлэх тухай захирамж гаргасан. Иймээс чуулганы өнөөдрийн нэгдсэн хуралдаанаар 2015 оны төсвийн тодотгол, 2016 оны төсвийг хэлэлцэж эхэллээ.
-
2015 оны 10 сарын 09
Улсын Их Хурлын гишүүн Ц.Даваасүрэн, Б.Бат-Эрдэнэ, Х.Болорчулуун, С.Ганбаатар, Г.Уянга, Л.Цог нараасОюу толгой төслийн хэрэгжилтийн өнөөгийн явц, татвар төлөлтийн байдал болон “Эвлэрлийн гэрээ”-ний талаар Монгол Улсын Ерөнхий сайд Ч.Сайханбилэгт тавьсан асуулгын хариуг сонсох.
-
2015 оны 10 сарын 09
УИХ-ын чуулганы өнөөдрийн хуралдаан 09.00 цагт эхлэхээр товлогдоод байна. Хуралдаанаар доорх асуудлуудыг хэлэлцэнэ.
-
2015 оны 10 сарын 09
эмхтгэл
-
2015 оны 10 сарын 09
АН-ын фракцийн эрх ашиг, дотоод зөрчил нь бүр сүүлдээ Байнгын хорооны даргыг томилох асуудлыг гацаадаг болов. Тэд өмнө нь арай том амбиц буюу Ерөнхий сайд, УИХ-ын дарга, Намын дарга, Ерөнхий нарийн бичгийн даргын албан тушаал дээр алалцдаг байлаа. Гэтэл өнөөдөр Байнгын хорооны даргын албан тушаалыг хүртэл булаацалдаж төрийн ажлыг цалгардуулдаг болж.
-
2015 оны 10 сарын 08
зарчмын томоохон өөрчлөлтийг тусгасан байна
-
2015 оны 10 сарын 08
МОНГОЛ, ХЯТАДЫН БАТЛАН ХАМГААЛАХЫН САЙД НАР ХАМТАРСАН ХЭЛЭЛЦЭЭ ХИЙЛЭЭ
-
2015 оны 10 сарын 08
МАН-ын бүлэг Ерөнхий сайдад шаардлага хүргүүллээ
-
2015 оны 10 сарын 08
Уг ажлын хэсэг ажиллаад Засгийн газар нь Үндсэн хуулийн цэцийг үнэтэй машин болон мөнгөөр хахуульдсан гэдэг нь тодорхой байна. Үндсэн хуулийн цэц мөнгийг нь авчихсан учраас Засгийн газрын талд шийдвэр гаргажээ. 11 дүгнэлтийн хувьд ч ялгаагүй Засгийн газрын лоббинд автсан байна гэж дүгнэжээ.
-
2015 оны 10 сарын 08
Газар хөдлөлтийн аюулаас урьдчилан сэргийлэх төлөвлөгөөнд өөрчлөлт оруулахыг “Шийдлийн цаг”-аар үүрэг болголоо
