-
2015 оны 11 сарын 06
ганбаатарганбаатар
-
2015 оны 11 сарын 05
Э.Эрдэнэжамьяан: АТГ маш гоё кино зохиол шиг ажилладаг
Г.Шийлэгдамбыг баривчилсан талаар танай нам ямар байр суурьтай байгаа вэ?
-Та бүхний мэдэж буйгаар МАХН-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга, ЭМС-ын сайд Г.Шийлэгдамбыг өчигдөр АТГ-ынхан баривчилсан байгаа. Үүнтэй холбоотой намынхаа байр суурийг хууль ч хүний хувьд илэрхийлж байна. Өчигдрийн баривчилгаа бол МАХН-ын удирдлагуудын өмнө хийж байгаа хэлмэгдүүлэлтийн дараагийн үе шат гэж үзэж байна. Энэ бол эрт орой хэзээ нэгэн цагт МАХН-ын гишүүд, сайд нар, удирдлагуудын хэн рүү нь ч ирэх заналхийлэл. Хамгийн гол нь хэзээ, хэнийг гэдэг нь нууцлагдмал байсан ч өчигдөр МАХН-ын ерөнхий нарийн бичгийн даргыг баривчиллаа.
Энэ бол цэвэр улс төрийн зорилготой, сонгууль дөхсөнтэй холбоотой, МАХН-ын нэр хүнд сэргэж байгаа хийгээд үйл ажиллагаа идэвхижиж байгаатай холбоотой юм. Өөрөөр хэлбэл, бидний үйл ажиллагааг сааруулах, айлгах зорилготой ажиллагааны нэг хэсэг.
-Ямар учраас хэлмэгдүүлэлт гэж үзэж байгаа юм бэ?
-МАХН бол иймэрхүү хэлмэгдүүлэлтийг саяхныг хүртэл үзсэн. Тэгвэл бид ийм хэлмэгдүүлэлтээс айхгүй. Бид “Оюутолгой”-г ард түмэндээ ашигтай байлгахын төлөө, мөн “Тавантолгой”-г олон нийтэд ашигтай байлгахын төлөө, зах замбараагүй төр засгийг эмх журманд нь оруулахын төлөө энэ байтугай зүйлээс айхгүй.
-Өчигдөр таныг АТГ-т очиход Г.Шийлэгдамба байхгүй байсан. Олдоогүй гэж байсан?
-Өчигдөр бид баривчилсан гэдгийг сонсоод хаана байна, зохих журмын дагуу баривчилсан уу гэж шалгаж үзсэн. Монгол Улсын шадар сайд Ц.Оюунбаатар, УИХ-ын гишүүн З.Баянсэлэнгэ бид хамт очсон. Бид мөрдөн байцаалтад саад учруулая гэсэн зорилгогүй. Зөвхөн хүний эрхийг хангаж байна уу гэдэг үүднээс очсон. Харамсалтай нь 12.00-02.00 цаг хүртэл АТГ-ынхан “Тийм хүн байхгүй” гэсээр байсан. Улмаар бид Хорих 461 дүгээр ангид очиход “манай дээр байхгүй, ийм хүмүүс хоригдоогүй” гэх мэт мэдээлэл өгсөөр байсан. Гэтэл бидэнд олдсон мэдээллээр 04.00 цагийн үед буюу үүрээр Хорих 461 дүгээр ангид очсон байсан. Тэгэхээр өглөө болтол АТГ энэ хүнийг хаана юу хийлгэж, ямар байдлаар байцаалт авсан нь тодорхойгүй байна. Бидний очиход хамтдаа баригдсан 4-5 хүн нь ажлын бус цагаар, прокурор, шүүхийн тогтоолгүйгээр, хүйтэн газар хоол ундгүй хоригдож байсан. Өөрөөр хэлбэл, орчин үеийн тамалгаа маягаар байж байгаад тэд суллагдсан. Өнөөдрөөс эхэлж тэдгээр хүмүүс байцаалтаа өгнө.
-Тодорхой хэмжээний мөнгөн дүнг авч байхад нь баривчилсан гэх мэдээлэл байгаа шүү дээ?
-МАХН-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Г.Шийлэгдамба авлига авах хүн биш. Мөн АТГ-ын 30-40 хүн баривчилсан гэж байгаа. Гэтэл тэр үед нь хүн авлига өгч таараад л их л сонин байгаа. Надад бол “гоё” зохиол шиг л санагдаж байна.
АТГ маш гоё кино зохиол шиг ажилладаг. Энэ нь биднийг бүр эргэлзүүлж байгаа. Ямар тэнэг хүн өнөөдөр тийм зүйл хийдэг юм бэ. Ялангуай МАХН шиг дандаа хуулийн байгууллагаар мөрдүүлж, мөшгүүлж байгаа намын ерөнхий нарийн бичиг тийм тэнэг зүйл хийгээд сууж байна гэж байхгүй. Энэ бол шал ондоо юм байгаа байх. Үүнийг АТГ шалгаж, мэдээлнэ биз.
Гэхдээ тэд хэний ч эсрэг юу ч мэдээлж чаддаг хүмүүс. Ямар ч мөнгөн дүнг хэдээр ч үржүүлээд тавьж чаддаг хүмүүс юм билээ. Бид намынхаа хүнд л итгэнэ.
Улс төрийн гар хөл болсон АТГ-ын муу муухай зүйлд итгэхгүй.
-Одоо өмгөөлөгч авсан байгаа юу?
-Өнөөдрөөс эхэлж тодорхой өмгөөлөгчидтэй уулзаж гэрээ хийж байна. Харамсалтай нь АТГ-ын эсрэг явдаг өмгөөлөгч олдохоо больжээ. Тэд айж байгаа. АТГ-тай заргалдааад явж байгаа өмгөөлөгчийг айлгаж, өмгөөлөх эрхийг нь хасуулдаг юм байна. Шоронд хорьж, эрхийг нь ч хасдаг.
Тэгэхээр одоо өөрийгөө өмгөөлж болохгүй, хүнээр өмгөөлүүлж болохгүй ядарчихсан ард түмэн болжээ бид.
-АТГ-аас гурван удаагийн зарлан дуудах хуудас явуулсан гэж байсан. Энэ талаар?
-Ер нь МАХН-аас тодорхой ажил төрөл хийж байгаа бүх хүмүүсийг өдөрт нэг удаа АТГ дууддаг гэж байгаа ш дээ.
Тухайлбал, ЭМС байсан Н.Удвал бүр аргаа барж байсан. “Манай яамны аппаратны 60 хувь нь АТГ-ын ирүүлсэн бичигт хариу өгөхөд зарцуулагдаж байна” гэж байсан. Тийм хяналтанд ажилладаг байх нь. Ийм байж бид өнөөдөр тийм балаа зүйл хийгээд, АТГ-ын 30-40 цагдаа байж байхад нь үйлдэл дээрээ авлигал авч баригдаж байдаг кино зохиолоо больчих гэж хэлмээр байна. Монголын ард түмэн ийм зүйлд итгэхгүй. Үүний төлөө бид өөрсдийн аль байдаг аргаараа тэмцэнэ гэдгээ АТГ болон захиалж байгаа хүмүүст хэлчихье.
-Та түрүүнээс хойш захиалагч гэлээ. Яг тодорхой нэр зааж хэлэх арга байна уу?
-Надаар тэрийг хэлүүлж шоронд оруулаад яахнав дээ. Би зөндөө ял аваад хаширсан хүн шүү дээ. Гэхдээ яахав хэлчихье. Нэгдүгээрт, Засгийн газар хамгийн эмзэг үе дээрээ байна. Хамгийн эмзэг цэг нь МАХН-ын Ерөнхий нарийн бичиг байж. Энэ хүнийг нь л тоншчихвол энэ Засгийн газар яваад өгөх нь дамжиггүй гэж нэг хүн тооцоолж байна. Үүнийх нь л золионд өртөж байна гэж харж байна.
МАХН-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Г.Шийлэгдамбыг баривчилсантай холбоотой асуудлаар МАХН-ын зөвлөх Э.Эрдэнэжамьяантай ярилцлаа.
-
2015 оны 11 сарын 05
Эдийн засгийн ил тод байдлын тухай хуулийг батлаад гурван сар болж байна. Тус хуулийн агуулга нь эдийн засгийн өршөөл үзүүлэх. Тодруулбал, татвараа буруу мэдүүлсэн, нуун дарагдуулсан, хууль бусаар хөрөнгө хураасан, оффшор бүсэд хөрөнгөө нууж байсан хүмүүсийг нэг удаа өршөөх зорилготой юм. Нэг үгээр хэлбэл тэдгээр хүмүүст нууц хөрөнгөө ил болгож түүнийгээ нөхөн төлөх боломжийг өгч байна гэсэн үг. Тэгвэл Татварын салбарт уг хуулийн хэрэгжилт ямар түвшинд явж буй талаар Татварын ерөнхий газрын Татвар төлөгчдөд үйчлэх газрын дарга С.Орхоноос тодрууллаа.
-
2015 оны 11 сарын 04
“Ардын эрх” сонины “Онцлох зочин”-оор УИХ дахь МАН-ын бүлгийн дарга С.Бямбацогтыг урилаа.
-
2015 оны 11 сарын 04
Зарим хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр Хятадын хилчид Монголын хилчдэд буу тулган сүрдүүлжээ гэх мэдээлэл тархсантай холбогдуулан Хил хамгаалах ерөнхий газрын Олон нийттэй харилцах албаны дарга, дэд хурандаа Д.Энхтайванаас доорхи зүйлийг тодрууллаа.
-
2015 оны 11 сарын 02
Д.Ганбат: Өршөөлд хамрагдсан хүмүүс хохирлоо барагдуулах ёстой
-
2015 оны 11 сарын 02
Монгол Улсын соёлын гавьяат зүтгэлтэн, зохиолч, яруу найрагч Гомбожавын Мэнд-Ооёог “Ардын эрх” сонин “Онцлох зочин”-оороо урьж ярилцлаа. Түүнд Монгол Улсын төрийн дээд шагнал “Чингис хаан” одонг гардуулах болсноо Ерөнхийлөгчийн Тамгын газраас баасан гаригт зарласан билээ. Энэхүү эрхэм хүндтэй дээд шагнал, тэргүүн зэргийн одонг энэ сарын 12-нд тохиох эзэн Чингис хааны мэндэлсэн өдөр-Монгол бахархлын өдрөөр гардуулах юм.
-
2015 оны 11 сарын 02
Цагдаагийн байгууллагын алба хаагч хүн амины гэмт хэрэгт холбогдсон тохиолдол нэг сар хүрэхгүйн хугацаанд хоёр удаа гарсан. Тэгвэл Цагдаагийн ерөнхий газрын даргын дэргэдэх зөвлөлийн хурлаар сахилга, хариуцлагын ноцтой зөрчил гаргасан алба хаагч болон тэдний удирдлагад хариуцлага тооцоод зогсохгүй, энэ асуудалд илүү нухацтай хандах шийдвэрийг гаргасан байна. Энэ тухай Цагдаагийн ерөнхий газрын Хэвлэл мэдээллийн төвийн дарга, цагдаагийн хошууч Б.Баатархүүгээс тодрууллаа.
-Цагдаагийн алба хаагчид сахилга, хариуцлагын ноцтой зөрчил гаргаж гэмт хэрэгт холбогдоод байна. Дөнгөж сая хуралдаж дууссан ЦЕГ-ын даргын дэргэдэх зөвлөл хурлаар тодорхой шийдвэрт хүрсэн байх.
-Цагдаагийн алба хаагч гэмт хэрэгт холбогдон шалгагдаж байна. Гэм буруугийн асуудлыг шүүх эцэслэн шийдвэрлэнэ. Сүүлийн гурван жилийн хугацаанд эрх зүйн шинэчлэл өргөн хүрээнд явагдсан. Цагдаагийн байгууллагын хууль, бүтэц зохион байгуулалт түүнийгээ дагаад өдөр тутмын үйл ажиллагаанд мөрдөгдөж байгаа журам, зааврууд бүгд шинэчлэгдэж, өөрчлөлт, шинэчлэлт хийгдээд явж байсан. Харамсалтай нь цагдаагийн алба хаагч сахилга, хариуцлагын ноцтой дутагдал гаргалаа. Гэхдээ тухайн хоёр хэрэг цагдаагийн мэргэжлийн үйл ажиллагаатай холбоотой биш гэдгийг хэлье. Ингэж хэлснээрээ зайлсхийх гэж байгаа юм биш бидний дунд байгаа манай хүмүүс. Тэгэхээр цагдаагийн албанд орох гэж буй хүмүүсийн шалгуурыг өндөрсгөж, ажил мэргэжлийн ур чадвараас гадна хувийн зан харьцаа, гэр бүл, найз нөхдийн хүрээлэл гээд бүгдийг нь нарийн судалж байж энэ эгнээнд нэгтгэдэг болъё гэдэг шийдвэрийг өнөөдөр зөвлөлийн хурлаас гаргалаа. Цагдаагийн байгууллагын Хүний нөөцийн бодлогын бичиг баримтыг Р.Чингис дарга томилогдохдоо боловсруулаад ажил хийгдээд явж байгаа. Үүнийгээ илүү нягталж, тусгай чиг үүрэгтэй байгуулагын алба хаагчдад өндөр сонгон шалгаруулалт байхад анхаарахаар боллоо.
-Тухайлбал?
-Хэрэгт холбогдсон алба хаагчдыг харахад 1989-1991 оны буюу цагдаагийн байгууллагад ажиллаад 2-4 жил болж байгаа залуухан хүмүүс байна. Ер нь цагдаагийн байгууллагад анх ажилд орох гэж байгаа хүмүүсийг үнэн, худал ярьж байгаа эсэхийг нь тогтоодог полиграфийн аппаратаар шалгадаг болъё. Хувийн байдал, гэр бүл найз нөхдийг сайтар судалдаг байсан дээхнэ үеийн шалгуурыг бүр нарийсгаж хэрэглэе. Цагдаагийн байгууллагын боловсон хүчний сонгон шалгаруулалтад реформ хийх гэж байна.
-Одоо үүргээ гүйцэтгэж буй алба хаагчдад ч хамаатай гэсэн үг байх нь ээ?
-Томилогдоод үүрэг гүйцэтгэж байгаа алба хаагчдаа ч өөрийнх нь тохирох ажилд ажиллуулж байна уу гэдгийг эргэж харна. Алба хаагчдын мэргэжлийн ур чадвар, харилцаа, ёс зүй өнөөдрийн нийгэмд тавигдаж байгаа цензурт хүрч байна уу гэдгийг алба хаагч нэг бүрээр үнэлж, дүгнэх ажлыг эхлүүлэх гэж байна. Энэ шат, шатны дарга удирдлагуудад ч хамаатай. Алба хаагчдаа нэг бүрчлэн шалгаж, үнэхээр манай алба хаагчид ажлын ачааллаас бол стрестээд байна уу, үүнийг даван туулах ямар арга зам байна. Эсвэл угаас ёс зүйгүй нэгэн хүн орчихоод цагдаагийн нэр хүндийг унагаад байгаа юм биш биз. Өмнө нь ноцтой зөрчил гаргаад эргээд орсон нөхөр цагдаад эргэж ажиллаж байна уу гээд буруу зүйл байвал түүнээс зоригтойгоор салж илүү чадварлаг боловсон хүчнээр эгнээгээ өргөжүүлэх ажлыг хийнэ.
-Ингэснээр халаа, сэлгээний асуудал гарах нь ээ.
-Үүнийг халаад, сэлгээд байна гэж ойлгож болохгүй. Өнөөдөр нийгэм өөрөө хөгжөөд, соёлжоод, иргэдийн эрх зүйн ухамсар дээшилж боловсроод байна. Гэтэл манай цагдаа хөл нийлүүлэн хөгжиж чадаж байна уу, үгүй юу. Цагдаагийн байгууллагын хүний нөөцийн асуудлыг цогцоор нь авч үзэх шаардлагатай болжээ. Цагдаагийн байгууллагын дотоод хяналт шалгалтаар олон хэргийг илрүүлж байна. Самрын хэрэгт холбогдсон алба хаагч, замын цагдаа нар, хэрэг шалгаж байхдаа бусдаас шан харамж авсан алба хаагчид хариуцлага хүлээсэн. Цагдаа бол нэр хүндтэй алба. Энэ албанд алдаа гаргаж байгааг олж илрүүлэхийн төлөө явж байгаа юм. Хууль сахиулах үүрэгтэй энэ эгнээнд хууль зөрчигч, буруу хүний байлгахыг хүсэхгүй.
-Албанд үнэхээр таарч, тохирохгүй хүн байвал шууд чөлөөлөгдөх үү?
-Тэр алба хаагч алдаатай байвал сургалтад хамруулах, мэргэжил арга зүйн чадварыг дээшлүүлэх зэргийг хийх нь мэдээж. Ингээд засрахгүй бол шаардлагатай арга хэмжээг авна. Гэхдээ өнөөдөр зөвхөн үүнийг эхлүүлэх шаардлагатай байна гэдгийг ярилцаж шийдвэрлэсэн. ЦЕГ-ын тэргүүн дэд даргаар ахлуулсан ажлын хэсэг гарч, төлөвлөгөө, бүх зүйл гараад ирэхээр илүү тодорхой болно.
Хэдий өнгөрсөн явдлын дараа эхэлж байгаа ч энэ шийдвэр цагдаагийн байгууллагад чухал нөлөө үзүүлнэ. Цагдаагийн байгууллагад хяналт суларсан байсан гэхээсээ илүүтэй чангаруулах шаардлагатай юм байна гэж ойлгосон нь зөв байх.
-Цагдаагийн байгууллагын хүний нөөцөд реформ хийнэ гэлээ. Ер нь хүний нөөц, бүтэц орон тоо ямар байдаг юм бэ. Хангалттай эсвэл дутагдалтай?
-Ер нь зуун мянган хүн тутамд тэдэн алба хаагч байх ёстой гэх мэт шалгуур үзүүлэлтээр бол манай цагдаагийн алба хаагчийн тоо хангалтгүй. Цагдаагийн байгууллагын хүний нөөц олон жилийн өмнө баталсан чигээрээ явж байгаа. Гэхдээ улсын хүн амын тоо гурван сая гарлаа. Цаашид бүтэц, орон тоо нэмэгдээд явах байх.
-Одоо танаас энэ сэдвээс жаахан гажуу хэдэн асуулт асууя. Хэрэв даргын тушаалаар зугаалсан бол албан үүргээ гүйцэтгэж явсан гэсэн үг үү. Өмнөх хэрэгтэй холбоотойгоор асууж байгаа юм.
-Монгол Улсын Цагдаагийн албаны тухай хуульд “Гэмт хэрэгтэй тэмцэх, нийтийн хэв журам хамгаалах, олон нийтийн аюулгүй байдлыг хангах чиг үүргийг цагдаагийн албан үүрэг гэнэ” гэж заасан. Хамт олноороо зугаалгад явахыг албан үүрэг гэж хэлэхийг би сайн мэдэхгүй байна.
-Зарим хэвлэлд цагдаагийн алба хаагчид сахилга, хариуцлагын ноцтой зөрчил гаргасан учир ЦЕГ-ын дарга Р.Чингисийг сайн дураараа ажлаа өгөх ёстой гэж бичиж байна.
-Тийм мэдээлэл харсан. Энэ бол Монгол Улсын Засгийн газар, Ерөнхий сайдын хэмжээний асуудал. Манай эрх хэмжээнээс давсан асуудал. Манай дарга үүргээ гүйцэтгэж байгаа.
-Сүүлд гарсан хэрэгт холбогдсон алба хаагчдад хариуцлага тооцсон уу?
-Гурван алба хаагч ажлаасаа чөлөөлөгдсөн. Мөн удирдлагуудад нь тодорхой арга хэмжээ авсан.
-Цагдаагийн байгууллагын залуухан алба хаагчид гэмт хэрэгт холбогдсон нь албан тушаалын цол олгосонтой холбоотой гэх хүн байна. Нэг талаар өрөөсгөл ойлголт ч байж болох л доо.
-Олон хүчин зүйл байгаа байх. Нөхцөл байдал, хүний суурь хүмүүжил, зан араншин гээд. Үүнтэй эрх зүйн шинэчлэл, албан тушаалын цолыг холбож ярьсан нь сонин ойлголт байсан.
-
2015 оны 11 сарын 01
ЦЕГ-ын Дотоод хяналт аюулгүй байдлын газрын хяналт шалгалт үнэлгээ, дотоод аудитын хэлтсийн дарга цагдаагийн дэд хурандаа Н.Батзогсохоос тодрууллаа.
Дотоод аюулгүй байдлын газар ямар үндсэн чиг үүрэгтэй вэ?
Цагдаагийн албаны хуульд тус нэгжийн чиг үүргийг “Дотоод хяналт-аюулгүй байдлын нэгж энэ хуулийн 13.2-т заасан чиг үүргийн хүрээнд алба хаагч, бусад ажилтны үйл ажиллагаанд төр, байгууллага, хувь хүний нууцын хамгаалалтад хяналт тавих, тэдгээрийн хууль тогтоомж зөрчих, гэмт хэрэг, зөрчил үйлдэхээс урьдчилан сэргийлэх, илрүүлэх, судалгаа хийх, цагдаагийн алба хаагч, ажилтанд холбогдох гомдол, мэдээллийг мөрдөн шалгах, шийдвэрлүүлэх зэргээр байгууллага, алба хаагчдын аюулгүй байдлыг хангана.” гэж заасан.
2014-01-01-ээс цагдаагийн албаны хууль мөрдөгдөж эхлэсэнтэй холбогдуулан уг хуульд заасанчилан дотоод хяналт аюулгүй байдлын нэгжийг өргөтгөн зохион байгуулсан. Тухайлбал энэ нэгж маань цагдаагийн байгууллага, алба хаагчийн аюулгүй байдлыг хангах, хяналт шалгалт зохион байгуулах, албаны шалгалт явуулах, санхүүгийн хяналт шалгалт явуулах гэсэн үндсэн гол ажил үүргийг гүйцэтгэж байна. Албаны хэмжээнд энэ онд эдгээр шалгалтуудыг төв орон нутгийн цагдаагийн байгууллагуудад хийлээ. Шалгалтаар илэрсэн зөрчил, дутагдалуудын 70 гаруй хувийг байгууллагын дотоод хяналт шалгалтаар илрүүлсэн байна.
“Цагдаагийн байгууллагын үйл ажиллагаанд дотоод хяналт, шалгалтыг зохион байгуулах журам”-шинэчлэн батлагдсан. Энэ журмын талаар тодруулья?
Урьд нь ЦЕГ-ын даргын 2010 оны 351 –р тушаалаар батлагдаж хэрэгжиж байсан журмыг энэ оны 10-р сарын 16 ний өдөр Хууль зүйн сайдын А/238 дугаар тушаалаар нэмэлт өөрчлөлт оруулж батлуулсан юм. Учир нь Монгол Улсын Засгийн газраас баталсан 311-р тогтоол бий. Энэ нь аж ахуй нэгж байгууллагын үйл ажиллагаанд дотоод хяналт, шалгалт зохион байгуулах нийтлэг журам юм. Энэхүү журамд агентлаг байгууллагын дотоод хяналтын журмыг Монгол Улсын сайд батлахаар зохицуулсан байдаг учир үүнд нийцүүлсэн.
Мөн цагдаагийн албаны хууль шинэчлэгдэн батлагдсантай холбогдуулан бүтэц зохион байгуулалт нэр томьёоны хувьд өөрчлөлт орсон байгаа. Мөн Төрийн хяналт шалгалтын хуульд орсон өөрчлөлттэй холбоотойгоор тухайн хуульд нийцүүлсэн байна. Мөн төсвийн тухай хуульд нийцүүлсэн зэрэг эрх зүйн талаас хууль тогтоомжуудад нийцүүлэх зайлшгүй шаардлага гарсан.
Энэ журмын өөрчлөлт, онцлог нь юу вэ?
Уг журмаар гарсан гол өөрчлөлт нь цагдаагийн байгууллага нь уламжлалт хяналт шалгалтаасаа гадна эрсдэлд суурилснаараа онцлогтой. Энэ нь цагдаагийн байгууллагууд эрсдлийг үнэлэх, тодорхойлох ажлыг урьдчилсан шатанд хийнэ. Үүний үндсэн дээр өндөр эрсдэлтэй хэсгээс эхлэж, хяналт шалгалтыг чиглүүлж, урьдчилан сэргийлэх, бууруулах чиглэлээр ажиллах болсноороо онцлогтой.
Шалгалтын төрлийг ээлжит, ээлжит бус, албаны шалгалт, хэсэгчилсэн гэх мэтээр ангилдаг байсан бол энэ журмаар төрийн хяналт шалгалтын тухай хуульд нийцүүлээд төлөвлөгөөт болон төлөвлөгөөт бус гүйцэтгэлийн гэсэн гурван төрөлтэй болсон. Төлөвлөгөөт шалгалтыг эрсдэлд суурилан байгууллагууд тухайн жилдээ төлөвлөх ёстой. Өндөр эрсдэлтэйгээсээ эхлээд шалгана гэсэн үг. Төлөвлөгөөт бус шалгалтыг тухайн цаг үед үүссэн нөхцөл байдал иргэд олон нийтээс ирүүлсэн өргөдөл гомдол санал мөн удирдлагын шийдвэрээр хийхээр зохицуулсан. Гүйцэтгэлийн шалгалтыг урьд нь хийсэн шалгалтын үр дүн биелэлтийг тооцох, гүйцэтгэлийг газар дээр нь үзэх байдлаар зохицуулсан нь журмын гол онцлог болсон юм.
Эрсдэл гэж яг юуг хэлээд байна? Энэ эрсдлийг яаж тооцох ёстой юм?
Ер бол ганц цагдаагийн байгууллага биш бүх л байгууллага хувь хүн эрсдэлээ тооцож байдаг. 2014 онд Засгийн газрын 79 дүгээр тогтоолоор Цагдаагийн байгууллагын хөгжлийн хөтөлбөр батлагдсан. Энэ хөтөлбөрийн нэг зорилт бол цагдаагийн байгууллага нь эрсдлийн удирлагын тогтолцоог нэвтрүүлнэ гэсэн зорилт байгаа. Энэ зорилтын хүрээнд цагдаагийн байгууллага нь эрсдлийн удирдлагын журмаа батласан. Түүнчлэн Хууль зүйн сайдын батласан хууль зүйн хүрээний агентлаг байгууллагуудын эрсдлийг тооцож үнэлэх аргачлал гэж бий. Энэ аргачлалын дагуу цагдаагийн нийт байгууллагууд эрсдлээ үнэлээд тооцоод тодорхойлж үнэлээд явж байгаа
Тооцож гарсан эрсдлийн үндсэн дээр энэ шалгалтуудын чиглэл гарах нь тийм үү?
Аль өндөр эрсдэлтэйгээсээ эхлээд хяналт шалгалтыг зохион байгуулна. Өндөр эрсдлийг тодорхойлсноор дотоод аудитын нэг үндсэн суурь болдог. Дээр нь эрсдлийг тодорхойлж эрсдлийн жагсаалт гаргаснаараа эрсдэлээс урьдчилан сэргийлэх, буруулах талаарх ажил арга хэмээг тухайн жилийн төлөвлөгөөнд тусгаад явах зохицуулалт хийсэн байгаа.
Албаны шалгалтын журмын талаар иргэдэд юу гэж хэлэх вэ?
Урьд нь 2010 оны ЦЕГ-ын даргын тушаалаар дотоод хяналт зохион байгуулах, албаны шалгалт зохион байгуулах, санхүүгийн хяналт шалгалт зохион байгуулах гэсэн гурван журам байсан юм. Энэ журмуудыг нэгтгэж Хууль зүйн сайдаар батлуулж зохицуулсан байгаа. Мөн урьд нь албаны шалгалтыг тухайн байгууллагын даргын даалгасан алба хаагч гүйцэтгэдэг байсан бол энэ журмаар хэсэг, тасгийн дарга түүнээс дээш удирдах албан тушаалтан биечлэн хийнэ гэснээрээ хариуцлагыг өндөржүүлж байгаа нэг зохицуулалт болсон.
Иргэд цагдаагийн байгууллагад гомдол саналаа хэрхэн хүргэх вэ?
Энэ журамд цагдаагийн байгууллага дотооддоо бол цагдаагийн төв байгууллага, түүнчлэн Улаанбаатар хотын цагдаагийн байгууллага, аймгийн цагдаагийн байгууллага түүнчлэн харьяа нэгжүүд ямар асуудалд албаны шалгалт явуулах вэ гэдэг харьяаллыг энэ журмаар тогтоож өгсөн. Иргэдийн хувьд энэ бол бидний зөвхөн дотооддоо барьж байгаа харьяалал болохоос биш өргөдөл гомдол мэдээллийг ямар ч сувгаар мэдээллийн хэрэгслээр шуудангаар амаар бичгээр урьд өгч байснаараа хаана ч очоод өгч болноо. Мөн цагдаагийн алба хаагчдын талаар гомдол саналаа өгдөг 126 дугаарын утсаар бас мэдээлэл өгч болно.
Дотооддоо ямар харьяалал тогтоосон юм бэ?
Дотооддоо өөрчлөлт оруулснаар албаны шалгалтын хүрээнд цагдаагийн дээд доод шатны байгуулагын хүрээнд хэн нь ямар асуудлыг шалгах вэ гэдгийг онцолсон. Тухайлбал Цагдаагийн төв байгууллага нь төр байгууллагын нууцтай холбоотой, гүйцэтгэх ажлын хууль тогтоомж зөрчсөн асуудал, хүний амь нас хохирсон асуудал, авлига ашиг сонирхлын зөрчилтэй асуудал, мөн тасаг хэлтсийн дарга, түүнээс дээш удирдах албан тушаалтантай холбоотой асуудал гэх мэтээр ялгаа заагийг гаргаж өгсөн байгаа. Ингэж албаны хэмжээнд харьяалал тогтоосон. Урьд нь харьяалалгүй учраас зарим нэг асуудал шалгагдах хэмжээндээ хүрч шалгагдахгүй байх, нэгж дээр шалгагдах ёстой зүйл төв дээр төвийнх нэгж дээр байх тохиолдол байсан.
Иргэдэд хүргэх нэмэлт мэдээлэл өөр юу байна?
Хяналт шалгалт явуулах хугацааны хувьд Төрийн хяналт шалгалтын хуульд зааснаар дотоод хяналт шалгалтыг ажлын 15 өдрөөс илүүгүй хугацаанд багтааж хийх ёстой. Иргэдээс ирүүлсэн өргөдөл, гомдлын хувьд иргэдээс төрийн байгууллага, албан тушаалтанд гаргасан өргөдөл, гомдлыг шийдвэрлэх тухай хуульд заасны дагуу 30 хоногт багтааж шийдвэрлэх ёстой. Гэхдээ бид 30 хоног гэж хүлээхгүйгээр шалгалтаа аль болох хурдан шуурхай, бүрэн бодитой шалгаж шийдвэрлэх зорилттой ажиллаж байна.
Түүнчлэн дотоод хяналт шалгалт, албаны шалгалт нь байгууллага, алба хаагчыг эрсдлэээс хамгаалах урьдчилан сэргийлэх зорилготойгоос гадна иргэдийн эрх зөрчигдөхөөс сэргийлэх, зөрчигдсөн эрхийг сэргээх зорилготой байдаг гэдгийг хэлмээр байна.
-
2015 оны 10 сарын 30
Хүнс, хөдөө аж ахуйн сайд Р.Бурмаа өнгөрсөн амралтын өдрүүдэд Дорнод аймагт ажиллахдаа Халхгол сумаас хөөгдөж ирсэн гэж нийгэм даяар шуугиад байгаа билээ. Нөхцөл байдлын талаар түүнтэй ярилцлаа.
-
2015 оны 10 сарын 28
Кёкүтэнзан Б.Энхбат: Би өөрийн зорилготой учраас ганцаараа орголгүй үлдсэн
-
2015 оны 10 сарын 26
“Ардын эрх” сонин “Онцлох зочин”-оороо Хөгжлийн банкны гүйцэтгэх захирал Н.Мөнхбатыг урьж ярилцлаа.
-
2015 оны 10 сарын 22
Өнөөдрийн чуулганы хуралдаанаар Монгол-Оросын “Эрдэнэт үйлдвэр” хязгаарлагдмал хариуцлагатай компанийн үйл ажиллагааны тухай Монгол Улсын Засгийн газар, ОХУ-ын Засгийн газрын хоорондын 2003 оны долдугаар сарын 1-ний өдрийн хэлэлцээрт нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай Монгол Улсын Засгийн газар, Оросын Холбооны Улсын Засгийн газар хоорондын протоколыг соёрхон батлах тухай хуулийн төслийг хэлэлцэж, соёрхон баталлаа.
Дөнгөж сая чуулганы хуралдаанаар баталсан дээрх асуудал болон сүүлийн үед хэвлэлүүдээр гараад буй “Эрдэнэт” үйлдвэртэй холбоотой зарим сөрөг мэдээллүүдийн талаар тус үйлдвэрийн захирал Ц.Даваацэрэнгээс тодрууллаа.
-
2015 оны 10 сарын 22
Улсын Ерөнхий Прокурорын орлогч, Төрийн хууль цаазын шадар зөвлөх Г.Эрдэнэбаттай ярилцлаа.
Алтанхуяг гишүүн прокурорын байгууллагын тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах хуулийн төслөө өргөн барьсан. Өөрөөр хэлбэл прокурорын дэргэдэх мөрдөн байцаах албыг сэргээхээр санал оруулсан байгаа. Энэ тал дээр танай байгууллага ямар байр суурьтай байна?
Манай байгууллага прокурорын яллах чиг үүргийг хэрэгжүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэх алба байгуулах нь зүйтэй гэсэн байр суурьтай байгаа. Гэхдээ энэ нь өмнө нь прокурорын дэргэдэх мөрдөн байцаах албаны ажиллаж байсан шиг хэрэг бүртгэгч, мөрдөн байцаагч, прокурор, шүүгч гэх мэт тусгай субъектийн хэргийг харьяалж анхнаас нь эдгээр хүмүүсийн үйлдсэн гэмт хэрэгт эрүүгийн хэрэг үүсгэх эсэх асуудлыг шийддэг байгууллага биш. Харин нэгэнт үүсгэчихсэн эрүүгийн хэргийг цааш нь шүүхэд өгч яллах хүртэл шалгах, шаардлагатай нотлох баримтыг цуглуулах чиглэлээр прокурорын яллах чиг үүргээ хэрэгжүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэх алба байх нь зүйтэй гэсэн байр суурьтай байгаа.
Өөрөөр хэлбэл ямар цагдаагийн, авилгын, тагнуулын, байгууллагын мөрдөн байцаах алба шиг гэмт хэргийн талаархи гомдол мэдээллийг анхнаас нь хүлээж аваад шалгаад явдаг биш. Эдгээр байгууллагууд хуулийн харьяаллын дагуу шалгачихсан хэргээ үргэлжлүүлээд яллаад гүйцээгээд явахад ямар нэг объектив болон субъектив хүчин зүйлийн улмаас саад учрах, хэрэг бүртгэлт мөрдөн байцаалтын ажиллагаа удаашрах, шалгах шаардлагатай зүйлийг шалгахгүй гэх мэт хүндрэл бэрхшээл практикт их гардаг.
Энэ асуудлыг шийдвэрлэдэг дэлхийн улс орны шалгарсан туршлага бол прокурор дэргэдээ дэмжлэг үзүүлэх албатай байж түүгээрээ өөрийнхөө бусдаас хараат бусаар тууштайгаар яллах чиг үүргээ хэрэгжүүлэхэд нь туслалцаа үзүүлдэг алба байх нь чухал гэсэн байр суурьтай байгаа.
Тэгвэл тусгай субъект гэж яриад байгаа Шүүгч, прокурор, мөрдөн байцаагчийн үйлдсэн хэргийг хэн шалгах юм бэ? Энэ хэргийг шалгах ажил эзэнгүйдэх юм биш үү?
Угаасаа прокурорын дэргэд мөрдөн байцаах алба байгуулагдсанаар асуудал шийдэгдэнэ гэвэл энэ өрөөсгөл ойлголт юм. Тэгвэл прокурорын дэргэд байгаа мөрдөн байцаах алба хэрэг бүртгэгч, мөрдөн байцаагч, шүүгчийн үйлдсэн гэмт хэргийг шалгана гэвэл прокурорын үйлдсэн гэмт хэргийг энэ байгууллага шалгах уу үгүй юу гэдэг нь өөрөө эргэлзээтэй асуудал болж хувирна.
Тиймээс прокурорын дэргэд байвал найдвартай авилгатай тэмцэх газрын дэргэд байвал найдваргүй гэж бодох нь бодит үндэслэлгүй асуудал болно. Энэ асуудлыг бусад улсын туршлагаас санаа аваад шийдвэрлэе гэвэл хэрэг бүртгэлт, мөрдөн байцаалт явуулдаг байгууллагуудад нь зөрүүлээд бие биед нь хяналт тавих боломжтойгоор хуульчилж болно.
Жишээ нь: Цагдаагийн алба хаагчдын үйлдсэн хэргийг тагнуулын байгууллага, тагнуулын байгууллагын албан хаагчдын үйлдсэн гэмт хэргийг авилгатай тэмцэх газар, авилгатай тэмцэх газрын үйлдсэн хэргийг цагдаагийн байгууллага шүүгч, прокурорын байгууллагын албан хаагчдын үйлдсэн гэмт хэргийг гэмт хэргийн харьяаллаар нь эдгээр бусад байгууллага шалгана гэх мэтээр шийдвэрлэж болдог.
Ийм туршлагыг харгалзан боловсруулж байгаа эрүүгийн хэргийн шалган шийдвэрлэх хуулийн төсөлдөө тусган явах нь илүү оновчтой болов уу гэж бодож байна.
Хүмүүсийн хандлага бол Авилгатай тэмцэх газар хэрэг бүртгэлт, мөрдөн байцаалт явуулах нь буруу. Энэ байгуулагын мөрдөх чиг үүргийг болиулж цагдаа, тагнуулын байгууллага прокурорын дэргэдэх мөрдөн байцаах албанд харьяалуулах нь зүйтэй гэсэн байр суурьтай байна. Энэ дээр танайх ямар байр суурьтай байна?
Нэгэнт бид авилгатай шийдвэртэй тэмцэнэ гэж авилгын эсрэг конвенцод нэгдэн орж бие даасан хараат бусаар байгууллага байгуулсан юм чинь авилгын хэргээ энэ байгууллага л шалгах ёстой. Түүнээс биш авилгатай тэмцэх газрын үйл ажиллагаанд шүүмжлэлтэй хандах гэдэг нэрийн дор энэ хэргийн харьяаллыг өөр нэг байгууллагад шилжүүлснээр асуудал шийдэгдэнэ гэвэл том эндүүрэл болно. Энэ байгууллагын үйл ажиллагаанд шүүмжлэлтэй хандаж болох боловч үйл ажиллагааг иж бүрэн цогц болгох нэг шалгуур болсон хэрэг бүртгэлт, мөрдөн байцаалт явуулах эрх мэдлийг авах нь өөрөө төдийлөн оновчтой биш гэж бодож байна.
-
2015 оны 10 сарын 21
ОХУ-ын тал хувьцаа эзэмшигчээ солих талаар мэдэгдлээ ирүүлсэн. Энэ нь гэрээндээ яаж өөрчлөлт оруулах уу гэдэг нь хууль журмынхаа дагуу л хэлэлцэгдээд явагдаж байгаа асуудал. Харин ногдол ашгийн тухайд манайх хувьцаа эзэмшигчээ гэрээний дагуу сольсныхоо дараа л энэ ногдол ашгаа авъя гэсэн бичигтэй учраас бүртгэлээрээ байгаа мөнгөө хувьцаа эзэмшигчийн асуудал шийдэгдсэний дараа өгөх ёстой юм. Түүнээс бус Эрдэнэт үйлдвэр дампууралд хүрээд ОХУ-д өгөх ёстой мөнгөө өгч чадахгүй байгаа зүйл огт байхгүй. Мөн энэ мөнгө гэнэт гараад ирсэн зүйл биш. Бүртгэлээрээ бол байж л байгаа бизнесийнхээ зарчмаар л эргэлдэж байгаа.
-
2015 оны 10 сарын 21
Хөдөлмөрийн үндэсний намын удирдах зөвлөлийн гишүүн, нарийн бичгийн дарга С.Зоригтбаатартай ярилцлаа.
-
2015 оны 10 сарын 19
Шарын гол хувьцаат компани нийслэлчүүдийг чанартай, тортоггүй, хямд үнэтэй нүүрсээр хангахаар болсон билээ. Энэ асуудлаар тус компанийн Борлуулалт, маркетингийн хэлтсийн дарга М.Цэнгэлтэй ярилцлаа.
-
2015 оны 10 сарын 16
Одоо Монголын Засгийн газар үүрэггүй. Цэвэр “Рио Тинто”-гийн үүрэг л үлдсэн. Тэд үүргээ гүйцэтгээд хурдан далд уурхайгаа ажилд оруулах хэрэгтэй. Өртөг нэмэгдсэн үү гэвэл нэмэгдсэн. Үүнээс болж манай ногдол ашиг авах хугацаа дахиад 10 гаруй жилээр хойшилж байгаа.
-
2015 оны 10 сарын 13
УИХ-ын гишүүн, Өргөдлийн байнгын хорооны дарга О.Баасанхүүтэй цаг үеийн асуудлаар ярилцлаа.
-
2015 оны 10 сарын 12
УИХ дахь МАН-ын бүлгийн дарга С.Бямбацогтоос цаг, үеийн зарим асуудлаар тодруулга авлаа.
