Улаанбаатар хотын иргэд бид их азгүй хүмүүс юм. Өвлийн гурван сарыг нүүрс хүчлийн хийн дунд арай гэж тэсч, тэвчиж өнгөрөөсөн. Утаа арилж, уушги цэвэрших нь гэтэл улаан шороогоор нүүр, нүдгүй шуурч эхлэв. Хаврын урь орж, цэцэг навч дэлгэрэх мөч хаяанд ирсэн энэ цагт угтаа шороо бус бороо зүсэрч, эх дэлхий нүүрээ угаахтай зэрэгцэн хүмүүн төрөлхтөн ч гэсэн сэтгэлийн хир буртгаа цэвэрлэдэгсэн. Гэвч энэ жил хурмаст тэнгэр хур борооноос урьтаж, “шороон бороог” бидэнд хайрлав.
Магад эх дэлхий бидэнд гомдож, шороогоор уйлж буйн хэрэг байж ч мэдэх.
Монгол Улсын нийт газар нутгийн найм хүрэхгүй хувь нь ойн сав газар. Сүүлийн 10 гаруй жилийн хугацаанд цөлжилтөд өртөх газар нутгийн хэмжээ эрчимтэй хөгжиж буй. Харамсалтай нь, цөлжилтийг бууруулах тал дээр төр засгаас дорвитой алхам хийхгүй байгаад Швейцарийн хөгжлийн агентлагаас эхлээд НҮБ-аас удаа дараа шүүмжилсэн. Тэдний шүүмжлэлийг хар ухаанаар ухаж ойлговол “Монголчууд цөлжилттэйгээ тэмцэхгүй бол уух усгүй болно, идэх хоолгүй болно. Энэ бүхнээс урьтаж амьсгалах агааргүй болно. Цөлжилт бол зөвхөн монголчуудад тулгамдсан бэрхшээл биш. Харин эх дэлхийн иргэн бүрийн өмнө тулгамдсан асуудал. Тиймээс хамтдаа цөлжилтийн эсрэг тэмцэе” гэж олон улсын индэр дээрээс удаа дараа гуйсансан. Гэвч өнөөдөр бид ямархуу байр байдалд хүрснийг та бүхэн харж байна. Урдах зам маань 800 метрээс цааш харагдахгүй шахуу их тоосон дунд сүүмийж байна. Харамсалтай, ямар их эмгэнэл бэ.
Улаанбаатар хотод жил бүр мод тарьж, зүлэгжүүлэх ажил хийдэг. Гэвч тэр нь өнөөдөр хаана байна вэ. Хаа ч алга.
Тарьсан мод нь хотын тоостой орчинд тохирохгүй шилмүүст мод. Энэ их тоос, тоосонцор дунд амьсгалж чадахгүй болохоор тарьсан моднууд чинь үхэж, гандаж байна гэдгийг эрдэмтэд хэлж байна.
Гэвч үе үеийн хотын дарга нараас эхлээд доод албан тушаалнууд чихээ дарж, нүдээ аньсан мэт таг чиг.
Жил бүр тарьдаг зүлэг, цэцэг нь ганц настангууд. Намрын урь орохтой зэрэгцээд хагдарч унана. Бас болоогүй үүндээ тэрбум шахуу төгрөг зарсан удаатай. Төсөв захиран зурцуулах эрх бүхий албан тушаалтнуудын буруутай бодлого шийдвэрийн харгайгаар Улаанбаатарчууд шороон бороогоор нүдүүлж байна. Энэ шударга гэж үү. Энэ ардчилал мөн гэж үү.
Салхи сэрвэлзэх төдийд л элдэв хорт бодис, хүний өтгөн, шингэнээр бохирдсон хөрсний тоос, шороо агаарт дэгдэж, ам хамар руу орж байна. Ийм байхад иргэд бид яаж эрүүл амьдрах юм бэ. Удахгүй бороо орж, ил жорлонгийн бохирдол хотоор нэг урсана. Эрүүл соёл талаасаа ч, экологи талаасаа ч хүн, байглийн аль алинд нь хор хөнөөлтэй эл үзэгдэл олширч буй нь цөлжилт хаяанд ирсний цондон.
Утаанаас дөнгөж салаад уушгиа цэвэрлэе гэтэл улаан шороогоор уушги утаад эхэллээ, одоо яах вэ хотын дарга аа.
Г.Нацаг-Эрдэнэ
Сэтгэгдэл (37)