УИХ-ын чуулган дөнгөж сая эхэлсэн. Хуралдаанаар Засгийн газар 2016.12.28-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн Зөрчлийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын

УИХ-ын чуулган дөнгөж сая эхэллээ. Хуралдаанаар Засгийн газар 2016.12.28-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн Зөрчлийн тухай

Чингэлтэй дүүргийн 19 дүгээр хороонд оршин суух иргэн Н-ын гэрийн вакум цонхыг түлхэн орж, мөнгөн аяга,

“Эрдэнэт” үйлдвэрийн төрийн эзэмшилд “байсан” 51 хувийг гадны банкинд барьцаалж зээл авсан тухай асуудал огт байхгүй гэж удаа дараа мэдэгдэж байсан Хууль зүй байнгын хорооны дарга Ш.Раднаасэд, “Эрдэнэт”-ийн ТУЗ-ийн дарга У.Бямбасүрэн нар худлаа ярьж байсан нь батлагдлаа.
“Жастын” гэх тодотголтой Ш.Батхүү “Эрдэнэт” үйлдвэрийн 51 хувийг Өмнөд Африкийн “Стандарт” банкинд барьцаалж 140 сая ам.долларын зээл авсан тухай мэдээлэл 2013 онд ил болсон. Харин энэ асуудлыг Лондонгийн арбитрын шүүхээр эдгээр өдрүүдэд хэлэлцэж байгаа нь нэгэнт тодорхой болоод байна. Харин төрийн төлөөллийг хэрэгжүүлж байгаа эрхмүүд хэнийг өмгөөлөх гэж, хэнээс юу нуух гэж олон нийтэд жишим ч үгүй удаа дараа худал хэлснийг би таашгүй.
Ямартай ч, нэхэмжлэгч тал болох “Стандарт” банкны хохирлыг Монголын засгийн газар барагдуулах санхүүгийн чадамжгүй гэж үзэж байгаа учраас барьцаанд байгаа хөрөнгийг хураах магадлал өндөр байгаа юм байна. Ингэсэн тохиолдол сүүлийн 30 гаруй жил “Монгол-Оросын хамтарсан үйлдвэр” гэх статустайгаар ажиллаж ирсэн “Эрдэнэт” үйлдвэр “Монгол-Өмнөд Африкийн хамтарсан үйлдвэр” болно гэсэн үг.
Эрх баригчид яаравчлан хувийн хэвшлийн эзэмшилд байсан 49 хувийг булаан авсны учир энд тайлагдаж байна. Төрийн эзэмшилд байсан 51 хувиа гадны банкны барьцаанд тавьж туучихаад ард түмэн мэдэхээс өмнө 49 хувийг төрийн эзэмшил рүү шилжүүлсэн байх нь. Тэд ард түмнээс яг юуг нуугаад байна? Үүнд хэн хариуцлага хүлээх вэ?
“Эрдэнэт”-ийн 49 хувийг хувийн хэвшлээс дээрэмдэж авангуутаа 2000 хүнийг намын томилгоогоор зүтгүүлэх гэж байсан бол одоо арбитрын шүүхэд ялагдсаны дараа Африкаас 2000 ажилчин бөөнөөр ирэх сураг байна. Яагаад гэвэл тэд 51%-ийн хууль өсны өмчлөгчид болох цаг ойрхон болжээ. Монголчууд дотроо хэмлэлдсээр гадны зууш болдог нь дахин амьдрал дээр батлагдаж байна.

ТАНИЛЦ: Эрүүл мэндийн даатгалаар үйлчлүүлж болох улсын эмнэлгүүд

УИХ-ын өчигдрийн чуулганаар Зөрчлийн тухай хуулийн анхны хэлэлцүүлгийг хийсэн. Энэ хууль нэлээд маргаан дагуулаад байгаа юм.

Монгол бөхийн өргөөнд дөрөвдүгээр сарын 30-ны 14 цагаас Улсын арслан Ц.Бадамсэрээжидийн нэрэмжит Улс, аймгийн алдар цолтой 224 бөхийн барилдаан болно.

Олон улсын валютын сангийн захирлуудын зөвлөл өнөөдөр хуралдаж, Монгол улсыг “Өргөтгөсөн санхүүжилтийн

​БНХАУ-ын олон улсын хөдөлмөрчдийн баяр ирэх сарын 1-ний өдөр тохионо. Энэ өдөр Монгол, Хятадын боомтууд амрах бөгөөд олон улсын галт тэрэг болон нисэх онгоц хуваарийн дагуу зорчих аж. Харин тавдугаар сарын 2-ноос эхлэн цагийн хуваарийн дагуу автозамын боомт ажиллана.


“Монгол, Хятадын хилийн боомт, тэдгээрийн дэглэмийн тухай Монгол Улсын Засгийн газар, БНХАУ-ын Засгийн газар хоорондын хэлэлцээр”-т заасны дагуу амрах аж.

ТОП-100 Аж ахуйн нэгжийг төсөвт төвлөрүүлсэн татвар болон борлуулалтын хэмжээ, ашиг орлого, тухайн байгууллагад ажиллаж байгаа нийт ажиллагсадын тоо болон санхүүгийн бусад үзүүлэлтүүдийг харгалзаж тодруулдаг бөгөөд Сангийн яам, Татварын Ерөнхий газар, Нийгмийн Даатгалын Ерөнхий газрын албан ёсны баталгаажсан тоон үзүүлэлтэд тулгуурлаж шалгаруулдаг билээ.



2016 онд Төрийн банкны нийт актив 2 их наяд төгрөгт хүрч, татан төвлөрүүлсэн хөрөнгийн хэмжээ 1,8 их наяд төгрөг, тайлант жилд 10.6 тэрбум төгрөгийн цэвэр ашигтай ажиллаж, Монголбанкнаас тогтоосон зохистой харьцааны шалгуур үзүүлэлтүүдийг хангаж ажилласнаас гадна нийт активт эзлэх чанаргүй зээлийн хэмжээ 1,7 хувьд хүрч, Монголын арилжааны банкнуудаас хамгийн эрсдэл багатай банк гэдгээ дахин баталгаажуулж чадлаа.



Банк нь тайлант онд энэхүү ашиг орлогын өсөлтөөс гадна үйл ажиллагааны олон чиглэлээр өсч буй байр сууриа хадгалж ирсэн бөгөөд харилцагчдад хүргэх үйлчилгээнийхээ боломжийг сайжруулах, үйл ажиллагаагаа илүү үр дүнтэй болгоход чиглэж ажилласан юм.

Одоогоос 73 жилийн өмнө буюу 1944 оны дөрөвдүгээр сарын 28-ны өдөр БНМАУ-ын Ардын сайд нарын Зөвлөлийн тогтоолоор цэргийн гарамгай 11 зүтгэлтэнд генерал хэмээх цэргийн дээд цол олгосон түүхтэй билээ.

Тиймээс жил бүрийн энэ өдрийг “Генералуудын өдөр” болгон тэмдэглэж, алтан мөрдэстэй генералууддаа тусгай чиг үүрэгтэй байгууллагууд ээлжлэн хүндэтгэл үзүүлдэг уламжлал тогтсон.

Генералуудад хүндэтгэл үзүүлэх арга хэмжээ өнөөдөр 11:00 цагаас Чингисийн хөшөөнд цэцэг өргөснөөр эхлэх юм байна.



Монгол Улсын хэмжээнд зэвсэгт хүчин, цагдаа, онцгой байдал, тагнуул, хилийн цэрэг, шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх зэрэг хүчний байгууллагууд энэ өдрийг ээлжлэн зохион байгуулдаг.

Генерал цолтонд хүндэтгэл үзүүлэх энэ жилийн арга хэмжээг Тагнуулын ерөнхий газраас зохион байгуулах юм.

Онцгой байдлын байгууллагаас хурандаа генерал С.Равдан, хошууч генерал Ч.Мижид, хошууч генерал Э.Цэрэндорж, хошууч генерал Д.Лхагвасүрэн, дэслэгч генерал Ч.Түмэндэмбэрэл, хошууч генерал Г.Махбариад, О.Отгонжаргал, хошууч генерал П.Сүндэв, хошууч генерал П.Даш, хошууч генерал Л.Гарамжил, хошууч генерал О.Үржин, бригадын генерал Т.Бадрал, бригадын генерал Г.Ариунбуян нарын алтан мөрдөст генерал цолтнууд төрөн гарсан билээ.

Монгол Улсад генерал цол бий болсны түүхт 73 жилийн ойг тохиолдуулан Онцгой байдлын байгууллагын нийт бие бүрэлдэхүүний өмнөөс алтан мөрдөст генералууддаа болон тэдний гэр бүл, үр хүүхэд, төрөл төрөгсдөд нь эрүүл энх, сайн сайхан бүхнийг хүсэн ерөөе гэж Онцгой байдлын ерөнхий газраас мэдээллээ.

ОУВС-ийн хөтөлбөрт хамрагдахын тулд 2017 оны төсөвт тодотгол хийгдэж улмаар Төсвийн тодотголын хуулийг дагаж баталсан УИХ-ын тогтоол батлагдсан.

Хүүхдийн мөнгийг хасаад хэмнэсэн мөнгө нь ердөө 50 тэрбум төгрөг

Дөчин нэгэн настай А Баянзүрх дүүргийн IX хороо буюу Шархадны эцэст гурван хүүхдийнхээ хамт амьдардаг. Тэднийх хөдөөнөөс нүүж их хотын хаяа бараадсанаас хойш 11 жил улирчээ. Таван жилийн өмнө нөхөр нь ослоор нас барснаас хойш тэрбээр гурван хүүхдээ тэжээх гэж гадаа гарч эр, гэрт орж эм болж яваа. Сургуульд цэвэрлэгч хийж 250 мянган төгрөгийн цалин авна. Энэ мөнгө мэдээж амьдралд нь хүрэлцэхгүй. Тиймээс хүнд хэцүү үед гурван хүүхдэд нь улсаас өгдөг 60 мянган төгрөг том нэмэр болдог аж.

Харин 30 настай Г хоёрдугаар ангийн охиныхоо хамт амьдардаг. Нөхөр нь салж одсоноос хойш хүүхдээ өсгөх хүнд үүрэг түүнд ногджээ. Ажил хийж олсон мөнгөөрөө байрны лизингээ төлж, хоол хүнсээ цуглуулж, ойр зуурын хувцас хунар худалдаж аваад, хоёр идэж, хоосон хонолгүй аж төрж буй. Тэрбээр сүүлийн хоёр жилийн турш хүүхдийнхээ 20 мянган төгрөгийг банкинд хадгалжээ. Их сургуульд ороход нь сургалтын төлбөрт санаа зовохгүй гэсэндээ тэр. Хүүхдийн мөнгө зарим гэр бүлд ямар чухал нөлөө үзүүлдгийг илэрхийлэхийн тулд эдгээр жишээг дурдахаас аргагүй байлаа.

Хүүхдэд мөнгө өгөх замаар хүн амынхаа өсөлтийг дэмжих бодлого зөвхөн Монголд байдаг зохицуулалт биш л дээ. Дэлхийн олон улс үүнийг хэрэглэж, хөгжлийн сууриа тавьсан гэдэг. Ялангуяа Европын өндөр хөгжилтэй орнууд хүүхдийн мөнгийг хэрхэн хуваарилдаг тусгай хууль, дүрэмтэй. Тэр нь ямар ч үед хэрэгжиж л байдаг.

Манай орны тухайд Ардчилсан нам 2004 оны сонгуульд өрсөлдөхдөө хүүхэд бүрт 10 мянган төгрөг өгнө гэж амласан нь тухайн үедээ л содон зүйл байлаа. Чухам энэ амлалт УИХ-д ганцхан суудалтай байсан тус намыг эрх барих хэмжээнд хүргэсэн гээд хэлчихэд буруудахгүй. Энэ үеэс хойш аль ч улс төрийн хүчин засгийн эрхэнд гарсан ч, хүүхдийн мөнгийг боомилж зүрхлээгүй. Хэрэв хүүхдийн мөнгөнд гараа дүрвэл олны эсэргүүцэлтэй тулгарч, намын нэр хүндээ алдаж, амлалтаасаа ухарна гэдгийг сайтар ойлгосон хэрэг.

Хоёр жилийн өмнө Ерөнхий сайд Ч.Сайханбилэг хүүхдийн мөнгийг зорилтот бүлгийнхэнд өгөх тухай санал гаргасан ч дэмжлэг хүлээгээгүй. Сөрөг хүчин байсан МАН тухайн үед хүүхдүүдийг ялгаварлан гадуурхлаа хэмээн шүүмжилж Ерөнхий сайдыг барьж идэх шахаж байсан. Ард түмэн ч тэдэнд талархалтай хандсан гэж жигтэйхэн.

Улмаар МАН сонгуульд өрсөлдөхдөө бүх хүүхдэд эрх тэгш олгоно гэж амласныг хэн ч мартаагүй. “Бид хүүхдүүдийг, олон хүүхэд төрүүлсэн ээжүүдийг, таны гэр бүлийг бүх талаар дэмжин хамгаалах болно” гэсэн гоё сайхан үгтэй мөрийн хөтөлбөр айл өрх бүрт тараагдсан гэдэгт итгэлтэй байна. Гэвч…

Ганцхан жилийн өмнө ард түмэндээ жигтэйхэн хайртай, тэдний төлөө юу ч хийхэд бэлэн байсан нөхөд эрх мэдэлтэй болонгуутаа ярьж, хэлж, тэмцэж байснаа мартана гэж хэн санах билээ. Худал амлахдаа үсчүүлсэн шүлс ч өдгөө хатаагүй л байна. Гэтэл долоон төрлийн татвар нэмж, зарим хэрэгцээгүй нийгмийн халамжийг багасгахаар төсөвт тодотгол хийсэн нь бүгдийн дургүйцлийг төрүүлсэн. Одоо ч олон нийт бухимдсан хэвээр. Тэд энэхүү шийдвэрээ ОУВС гэсэн үгээр зөвтгөөд өнгөрөх санаатай. Анх засгийн эрхэнд гармагц нийт хүүхдүүдийн 60 хувьд нь мөнгө олгоно. Үлдсэн 40 хувийнх нь мөнгийг 2019 онд бөөнд нь өгнө гэж хошгируулж байв. Гэтэл байр суурь нь дахиад л өөрчлөгдөж, “Мөнгө аваагүй хүүхдүүдэд нөхөж олгохгүй. Бас одоо авч буй 60 хувийг 40 хувь болгоно” хэмээн ард түмэн рүүгээ нулимлаа. Хэмнэсэн мөнгөө хоолны талон хэлбэрээр орлого багатай иргэдэд олгох юм гэсэн. Арай ОУВС ийм шаардлага тавиагүй л байлтай. Үнэхээр “Хүүхдийн мөнгөө хасаад оронд нь хоолны талон өг” гэж тулгасан бол их л хачин шаардлага тавьдаг сан бололтой.

ОУВС хүүхдийн мөнгийг заавал хасахыг тулгасан гэж бодохгүй байна
Хэрэв өгч чадахгүй байсан бол яах гэж амласан юм гэж эрх баригчдаас асуумаар байна. Угаас улсын эдийн засаг хүндхэн байгаа гэдгийг мэдэхийн дээдээр мэдэж байсан шүү дээ. Анх сонгуульд өрсөлдөхдөө л төсөв санхүү хүнд, хүүхдийн мөнгө олгох боломжгүй гэж хэлээд гарч ирсэн бол ард түмэн арай өөрөөр хүлээж авах байв.

Хүүхдийн мөнгө хасаад хэмнэх мөнгө нь хэд гэдгийг та мэдэх үү. Ердөө 50 тэрбум төгрөг. УИХ-д 65 суудалтай, өөрсдийгөө “хамгийн том, ууган хүчин” гэж нэрлэдэг нам энэ зэргийн мөнгийг зохицуулж, хүүхдүүдээ ялгаварлалгүй өгөхөд хүчин мөхөстсөн гэж үү. Ядаж амлалтдаа хүрдэггүй юм гэхэд муу нэр зүүхгүйн тулд өөр эх үүсвэрээс хасаж танаад ч болов өгч болмоор. Гэвч Сангийн сайд нь ОУВС гэсэн ганц мэддэг үгээ тоть мэт давтаж, бүлгийн гишүүд нь морь унасан толгойгүй хүн мэт түүнийг нь дэмжив. Хувийн өмчийг ичих ч үгүй дээрэмдэж чадсан нөхдийн хувьд хүүхдийн мөнгөнөөс хулгайлах нь юу ч биш бололтой.

Айл өрхийн хэмжээнд авч үзвэл аав, ээж нь олсон хэдэн төгрөгөөрөө өөрсдийгөө зугаацуулж тансаглаад, хүүхдэдээ талх авч өгөх мөнгөө хасаж байгаатай зүйрлүүлж болмоор. Уг нь ямар ч эцэг, эх нэн түрүүнд хүүхдэдээ санаа тавьдаг. Гэвч зөвхөн өөрсдийгөө бодож, хүүхдийг хоёрдугаарт тавьжээ. Үнэхээр эдийн засаг хэцүүдээд, улс тэр чигээрээ бүсээ чангалахаас аргагүйд хүрсэн бол ойлгож болохсон. Гэтэл үгүй юм аа. Нэг үйлдвэрийн дарга ажилд орсон даруйдаа 300 саяар өөртөө машин авч, 200 саяар байрандаа тавилга захиалсан баримт бэлээхэн байхад үүнийг нь буруушааж хориглосон албан тушаалтан нэг ч алга. Зөвхөн ганц дарга хагас тэрбумаар ийн тансаглаж байхад улсын үйлдвэрийн бусад дарга нарын зардал нийлээд хэд болохыг таашгүй. Дарга нарын тансаг хэрэглээг харахад манай улс жигтэйхэн баян мэт. Харин хүүхдүүдээ алагчлан үзэж, 50 тэрбум төгрөг харамлаад байгааг нь бодохоор Африкийн зарим орон шиг үгээгүй ядуу болсон мэт.


Манай улс 170 гаруй төрлийн халамж үзүүлж, үүнд нь дөрвөн хүн тутмын нэг нь хамрагддаг гэсэн тооцоо бий. Хэрэггүй халамжаа багасгах ёстой гэдэгтэй олон хүн санал нийлдэг. Гэхдээ хасч болохгүй халамж гэж бас бий. Үүний нэг бол хүүхдийн мөнгө. Цөөхөн монголчууд олуулаа болохыг дэмжих эдийн засгийн нэг чухал хөшүүрэг магадгүй энэ байх. Баячуудын хувьд хүүхдийн мөнгө онц шаардлагатай биш байж мэднэ.

Хэрэв тийм бол энэ мөнгөнөөсөө татгалзаж болно шүү дээ. Эсвэл амьдрах гэж ядаж яваа А-гийнх шиг айлд буцалтгүй тусламж хэлбэрээр өгчихвөл их л зөв жишиг болно. Харин энэ мөнгийг амьдрал ахуйдаа нэмэрлэдэг, хүүхдийнхээ ирээдүйн сургалтын төлбөрт зориулж хадгалдаг айл ямар олон болохыг бодоод үзээрэй. Таны санаснаас их байх вий. ОУВС хүүхдийн мөнгийг заавал хасахыг тулгаж, дарамталсан гэж бодохгүй байна. Харин хэрэггүй зардлаа танах зөвлөмжийг нь мушгин гуйвуулж, хүүхдэд очих багахан мөнгийг дээрэмдэхээр ханцуй шамласан нь харамсалтай. Уг нь хүмүүс тэднийг иргэдээ дээрэмдэж, шулаатах гэж сонгоогүй л юмсан.

Ер нь аль ч засаг мөрийн хөтөлбөрөө бүрэн гүйцэд хэрэгжүүлж чаддаггүйг бид мэднэ. Тэгээд сонгууль дөхөхөөр “Арай амжсангүй. Дахиад дөрвөн жилийн хугацаа өгчих” гээд уйлан алдана. Гэхдээ ямар ч байсан хэрэгжүүлэхийн төлөө их, бага хэмжээгээр зүтгэсэн байдаг.

Харин одоогийн хэд шиг эрх авсан даруйдаа амласан мөрийн хөтөлбөрөөсөө 100 хувь эсрэг явж байгаа засгийг би лав мэдэхгүй юм. Дэлхийн улс төрийн түүхэнд байхгүй содон шийдвэр гэж үүнийг л хэлэх биз ээ. Улс төрийн мэдрэмжгүй, иргэдийнхээ амьдралын чанарыг дордуулсан энэ шийдвэрүүд чинь эргээд та бүхнийг гудамжинд гаргах вий.

УИХ дахь АН-ын бүлгийн дарга Д.Эрдэнэбат автомашины Онцгой албан татварын хуулийн хэрэгжих хугацааг хойшлуулах хүсэлтийг Ерөнхий сайд Ж.Эрдэнэбатад хүргүүллээ.

Ардчилсан намаас Ерөнхийлөгчийн сонгуульд өмнө нь байгаагүйгээр олон хүн нэрээ дэвшүүлэхээ мэдэгдээд байгаа.

ҮЕРИЙН ДАЛАНГ СЭТЛЭЖ БАЙГАА ХҮН УСАН ТЭНЭГ ЭСВЭЛ МАШ БОГИНО БОДОЛТОЙ ХҮН БАЙДАГ

Улс төрчдийн хамгийн итгэлт “бууны нохой” Дээд Шүүх нэг муу шоронгийн луйварчны удаа дараагийн хүсэлтийг биелүүлж, ТТЭНН-ын дарга Г.Уянгыг “хөөж”, нөгөө муу шоронгийн луйварчнаа даргаар нь тавив. Монголын бүх улс төрийн намын бүх дарга нарыг заавал, албатай мэт шоронтой холбоотой хүмүүсээр тавих гэсэн адгийн бодлого хэрэгжиж байна. Энэ явдал маш эртнээс эхтэй юм. Монголын олигархууд, МАНАН-гийхан, Дээд Шүүх болон хууль хүчний байгууллагууд ганц бүсгүйд дайн зарлаад тун их удаж байна. Энэ тухай үнэн түүхийг өгүүлэх нь судлаач миний үүрэг юм.
Г.Уянгын амжилт
Г.Уянга бол улс төрийн урт удаан тэмцлийг туулан, ард түмний дундаас УИХ-д орж чадсан тун цөөн улс төрчийн нэг юм. Г.Уянга УИХ-д орсон өдрөө буюу Анхдугаар чуулганы хуралдаан дээр:
“Одоогийн УИХ тарж, шинэ Үндсэн Хуулиа баталж, намуудыг дахин бүртгээд сонгуулийг шинээр явуулъя” гэж уриалсан. Түүний үгийг хэн ч тоосонгүй. Гэвч түүний энэ үг одоо ч гэсэн ихээхэн ач холбогдолтой. Одоо эрх баригчид хүртэл Үндсэн Хууль өөрчилнө гэж давхилдаж байгаагаар Г.Уянгын үнэн бөгөөд зөв байсныг нотолж болно.
Г.Уянга УИХ дахь хулгай, дээрэм, луйвар болгоныг цохон илчилж, аймшиггүй эсэргүүцэж, таслан зогсоох улс төрийн асар хүнд бөгөөд тэнцвэргүй тулалдаан эхлүүлэв.
Хамгийн эхлээд С.Баярын АНУ дахь 7 байрны асуудлыг баримтаар гарган тавьж олон нийтийн анхааралд анх оруулав. Оюу Толгойн тэгш бус, шударга бус гэрээг Дубайд нууцаар хийснийг эсэргүүцэж Засгийн Газрыг огцруулах асуудлыг УИХ-д өргөн барив. Энэ үеэр Ч.Сайханбилэгийн Засгийн Газар Оюу Толгойд тавьсан 130 сая ам.долларын татварын актыг 30 сая ам.доллар болгон бууруулсныг Г.Уянга Засгийн Газраас нэхсэн юм. 2016 оны 01 дүгээр сард энэ асуудлыг УИХ хэлэлцэхэд Ц.Элбэгдорж өөрийн биеэр ирж үг хэлэн “сүрдүүлж” байж Засгийн Газраа авч үлдэв.
Ц.Элбэгдоржийн дотнын найз “Саусгоби сэндс” компанийн гүйцэтгэх захирал асан, АНУ-ын иргэн Жастин Каплагийн Монголд төлөх ёстой 35 тэрбум төгрөгийн татварыг нэхэв. Мөн Ц.Элбэгдорж Монголын хуулийг уландаа гишгэж, түүнийг ялаас чөлөөлснийг буруутгав. Мөн Оюу Толгой компаниас “хууль зүйн зөвлөгөө авах” нэрийдлээр Ц.Элбэгдоржийн өөр нэг “америк найз” Роберт Пейнтер авгай, нөхрийн компанид мөнгө шилжүүлсэн гэмт хэргийг илчилж, түүнд 7.1 тэрбумыг төгрөг өгөхгүй гэв. Аль хэдийн хагас тэрбум төгрөг Р.Пейнтер рүү шилжүүлсэн С.Баярцогтыг огцруулах гэж зүтгэв. Жастин Каплаг өршөөсөн Ц.Элбэгдоржийг огцруулах асуудлыг дэвшүүлэн тавив. Мөн Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж УИХ-д жил бүр тайлан тавих хуулийг 7 жил зөрчсөнийг илчилж, түүнээс шаардсаны хүчинд Ц.Элбэгдорж арга буюу УИХ-д анх удаагаа тайлангаа тавьсан нэр зүүв. Төгрөгийн ханшийг унагаж, эдийн засгийн сүйрэлд оруулсан гол буруутан Монголбанкны Ерөнхийлөгч Н.Золжаргалыг огцруулна гэв. Ноён уулыг хамгаалах хөдөлгөөн өрнүүлж, хамгаалав.
Г.Уянгын шударга, зөв, үнэн, тууштай тэмцэл асар их бэрхшээл туулсан ч ихээхэн амжилт олж, олон түмний дунд Г.Уянгын нэр хүнд тасралтгүй өсөв. Сантмарал сангийн 2015 оны 03-04 дүгээр сард хийсэн судалгаагаар Г.Уянга монголын шилдэг улс төрчдийн дунд эхнээсээ 3 дугаар байранд, 2016 оны 03 дугаар сард хийсэн судалгаагаар 4 дүгээр байранд зогсох болов. Энэ нь Г.Уянгын нэр хүнд асар их өсөж, олон түмэн түүнийг дэмжих болсныг тод харуулдаг. Ийнхүү Г.Уянга Монголын улс төрчдийн тэргүүн эгнээнд өөрийн шаргуу хүч хөдөлмөр, нөр их тэмцлийн үр дүнд орж чадсан юм. Хэрэв Г.Уянгын тавьсан шаардлагуудын мөрөөр шалгасан бол, хэрэв түүний шаардсанаар адгийн шааруудыг огцруулсан бол Монгол Улс улс төр, эдийн засгийн дампуурал сүйрлээс зайлсхийж болох байлаа.
Монголын улс төрчид “зарим нэг алдааг” шүүмжилдэг бол Г.Уянга системийн түвшинд шүүмжлэл өрнүүлж, адгийн бохир системийг эвдэх гэж тэмцсэн юм. Энэ нь хулгайч, дээрэмчин, луйварчин, авилгач эрх баригчдад таалагдаагүйгээр үл барам үлэмж ноцтой аюул тарих хэмжээнд хүрчээ. Ийм учраас олигархи, МАНАН-гийн эрх баригчид түүнийг УИХ-д дахин сонгуулахгүй байх хорон ажиллагаа сэдэж, түүнийгээ маш нууц хорлогчинтой аргаар хэрэгжүүлж эхлэв.
Бузар гүтгэлэг
Ид сонгуулийн үеэр УИХ-ын гишүүн Х.Эрдэнэчимэгийн “согтуу” хэмээх бичлэгийг тарааж, тэр бичлэгийг Г.Уянга бичиж бусдад зарж тараасан гэж бузар гүтгэлэг хийв. Үүнийгээ эрх баригчдын мэдлийн бүх хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр “үлэмж ноцтой асуудал” болгон Монгол даяар түгээв. Монголын ард түмний тархийг бүх нийтээрээ “ёс суртахууны шүүгч” болтол нь угаав. Нөхрөө “түгжилдсэн” Г.Уянгын “бузар үйлдлийг” илчлэн жигшиж, яллан шийтгэх “бүх нийтийн хөдөлгөөн” өрнүүлэв. Гэтэл саяхнаас үнэн явдал илрэв. Эл бичлэгийг тухайн үеийн УИХ гишүүн, одоо Улаанбаатарын мэр Су.Батболд хийж тараасан нь тодорхой болов. Сү.Батболд М.Энхболдын дотнын хүн гэдгийг олон хүн мэднэ…
Хамтран ажиллагсад ажил тарсны дараа хэн нэгнийхээ өрөөнд цуглаж, ганц нэг шил юм цааш харуулж, сонин хачныг ярьж, хөгжилдөх нь хэвийн үзэгдэл, шууд хэлэхэд “монгол ёс заншил” юм. Энэ үеэрээ завхай зайдан юм ярьж, марзганахгүй байна гэж номонд хазгай. Би гэхэд л хүүхнүүдээр шилэн хүзүү, далан дундуураа нүдүүлж, чимхүүлэх шийтгэл мөн ч олон удаа амссан юмдаг. Ингэлээ гээд найз нөхдийн дотно, хүмүүнлэг харилцаа тасарч байсан тохиолдлыг би л лав санахгүй байна…
Хэрэв энэ төрийн үед дээрх заншил больчихоогүй бол тэр шүү дээ. Гэхдээ ийм наргианы үеэр ярьсан яриаг олон нийтэд тарааж, тэнд оролцогчдыг, ялангуяа эмэгтэйчүүдийг гутаан шившиглэж байсан тохиолдол ганц ч байгаагүй юм. Хэрэв ингэх аваас тэр хүнийг монголчууд эр хүний нүнжиггүй, адгийн новш хэмээн нэрлэж, бүх хүн түүнээс зайгаа барих мэдээж хэрэг. Энэ дүгнэлтийн үнэн зөв болохыг Су.Батболд Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн дараагаас, цаашилбал 2020 оны сонгуулиар өмнө өөрийн биеэр мэдэж, ойлгож, амсах нь гарцаагүй…
Давхар нэр дэвшигч
Адгийн новшнууд үүнээс бүр ч илүү хорон санаа сэджээ. Тэд Чингэлтэй дүүрэгт нэр дэвшиж байсан манай Гантөмөрийн Уянгыг хорлох гэж Ганболдын Уянга гэгчийг олжээ. Тэрхүү Ганболдын Уянга гэгч нь Монголын Залуучуудын Холбооны Ерөнхийлөгч А.Мөнхбатын хамтран ажиллагч, МЗХ-ны ажилтан аж. Түүнийг Занаа, Сүхжаргалмаа зэрэг авгайчуудын “Иргэний хөдөлгөөний нам”-аас манай Г.Уянгыг сөргүүлэн тавив. Хуурамч Уянга ямар ч сурталчилгааг явуулсангүй, тойрогтоо нэг ч удаа очсонгүй, ямар ч сурталчилгааны материал хэвлүүлсэнгүй, иргэд сонгогчидтой нэг ч уулзсангүй. Түүний зорилго нэрээ дэвшүүлж, жинхэнэ Уянгыг хорлох явдал байлаа. Хуурамч Уянга бузар булай луйвар, шууд хэлбэл гэмт хэрэг үйлдчихээд ямар ч гэм зэмгүй өнгөрнө гэж бодож байвал ихээхэн эндүүрч байна. Бид түүнийг олж, удахгүй олон нийтэд зарлах болно…
Саналын хуудсанд мөр болон баганаар хоёр Уянгыг сөөлжүүлж, өрөөлдүүлэн хэвлэснээр сонгогчид олноороо будилжээ. Хуурамч Г.Уянгын төлөө бараг 700 хүн саналаа өгснийг сонгогчдын “соёл боловсролтой” биш, луйварчдын бузар үйлдэл, гэмт хэрэгтэй холбон үзэх нь зүйд нийцнэ. Г.Уянгыг “устгах” ажлыг МЗХ-ны дарга А.Мөнхбат өөрийн биеэр зохион байгуулжээ. Тэр хамгийн эхлээд өөрийн гаргасан “хар жагсаалт”-даа Г.Уянгыг оруулснаар энэ хорон ажлаа эхэлсэн юм. А.Мөнхбат Ч.Сайханбилэгийн мэдлийн Мэдээлэл харилцаа холбоо, технологийн газрын дэд даргын алба хашиж байснаа МЗХ-ын Ерөнхийлөгч гэнэт болсон этгээд юм. А.Мөнхбат сонгуулийн үеэр “Хулгайчгүй Монгол” хөдөлгөөн өрнүүлж байв. Одоо Монголын төр хулгайч, дээрэмчин, луйварчнаар пиг дүүрээд байхад түүний сүржин нэртэй “Хулгайчгүй Монгол” таг чиг байна.
Ц.Элбэгдоржийн занаа
УИХ-ыг огт тоохгүй загнадаг байсан Ц.Элбэгдоржийг зогсоож, УИХ-д анх удаа тайланг нь тавиулсанд тэр хорсох нь мэдээж. Улмаар Г.Уянга түүний “дотнын найз” Жастин Каплагийн луйврыг сөхөж, Ц.Элбэгдоржийг огцрохыг шаардсан нь бүр занал хорсол төрүүлэв.
Г.Уянга Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдоржийг огцруулах улс төрийн 12 үндэслэл гаргасан нь үлэмж ноцтой аюул бий болгожээ. Учир нь энэхүү 12 үндэслэл маш нарийн тооцоо судалгаатай учраас тун ч удахгүй дахин сөхөгдөх нь гарцаагүй. Ноён Ц.Элбэгдорж Г.Уянгын гаргасан 12 үндэслэлийн аль нэг буюу хэд хэдэн “зүйл ангиар” шийтгүүлэх нь зөвхөн цаг хугацааны асуудал юм. Ц.Элбэгдоржийн “оймс гозойх” цаг удахгүй л дээ…
Г.Уянгыг УИХ-ын сонгуульд унагах операцийн эхний шат амжилттай хэрэгжив. Одоо түүнээс ТТНЭН-ыг булаан авах нь зүйтэй…
Шоронгийн луйварчин “мандав”
УИХ-ын дараа ТТЭНН-ын анхны дарга Баянбилэг гэгч тодрон гарч, Г.Уянга руу дайрч эхлэв. Үндэслэл нь “сонгуульд нам унагасан”. Үхсэн баас л байхгүй юу ?! Хэн ч үл мэдэх наманцрыг хүлээн аваад асар богино хугацаанд нэр хүндийг нь өргөж, олон нийт таньдаг мэддэг болгосон нь зөвхөн Г.Уянгын гавъяа юм. Г.Уянгаас өмнөх ТТЭНН-д “унаад байх” ямар ч нэр хүнд байгаагүй. Харин Г.Уянгын нөр их ажлын үр дүнд ТТЭНН парламентад суудалтай 3 намын дараа 4 дүгээрт орох санал цуглуулж нэр хүндээ асар их өсгөсөн юм.
Баянбилэг УИХ-ын сонгуулийн ид үеэр буюу 2016 оны 4,5 дугаар саруудад залилан луйвар хийсэн хэргээр Ганц худагт сууж байв. Улс төрийн аль ч нам гаргасан шийдвэрээ шоронд сууж байгаа лаларт очиж үзүүлдэг явдал энэ хорвоод байхгүй. Гэтэл “надад дуулгасангүй” гэнэ. Хуцваа л байхгүй юу. Баянбилэг залилан луйвар хийсэн 180 сая төгрөгөө ТТЭНН-ын жинхэнэ дарга Г.Уянгаас гаргуулах гэж нэхэж байсныг гэрчлэх олон хүн бий…
Ингээд Баянбилэг Г.Уянгыг намын даргаас огцруулах “хөдөлгөөн” өрнүүлэв. Ийм ноцтой том ажлыг нэг муу шоронгийн луйварчин хийдэггүй юм. Гэвч түүнд туслах “дээд хүчин” байсан ба тэр нь Ц.Элбэгдорж байлаа…
Хамгийн эхлээд Ц.Элбэгдоржийн мэдлийн Монгол медиа корпорацийн гол гишүүн “news.mn” сайт Баянбилэгт тусалж, үгийг нь бичиж өгөөд, түүнийгээ тараадаг ажилтай болов. Баянбилэг тал хуудас цаас ч эвлүүлээд биччихэж чадахгүй, ямар ч боловсролгүй хөгийн гар билээ..
Гэтэл сүүлийн хагас жил гэхэд л Баянбилэг “news.mn” сайтад 7-8 удаа ярилцлагаа нийтлүүлж “рекорд” амжилт тогтоон “мандаж” эхлэв. Монголын улс төрчдөөс ганц ч хүн хагас жилийн дотор ийм олон давтамжтай ярилцлага өгч байгаагүй атал нэг муу шоронгийн луйварчин тэднээс хамаагүй хол даван гарах нь тэр. Түүнд Монголын бүх улстөрчид атаархах хэрэгтэй л дээ…
Монголын олон нийтийн өмнө ТТЭНН-ын тамга тэмдгээ дуртайяа хүлээлгэн өгсөн Баянбилэгээс намын бүх бичиг баримтыг нэхэж аваагүй нь Г.Уянгын гаргасан цорын ганц алдаа байлаа. УИХ сонгууль хаяанд ирсэн учир намын архив сонирхон үзэх цаг зав Г.Уянгад үнэндээ байгаагүй юм. Харин луйварчид үүнийг харж чаджээ…
Монголын Дээд Шүүх бол “доод сүв” мөн
Монголын өмхийртлөө ялзарсан Дээд Шүүх ахиад л улс төрийн шийдвэр гаргаж, луйварчдын талд оров. Ийм адгийн шийдвэр Дээд Шүүхийн хувьд анхных биш юм. 2011 оны 09 дүгээр сард Д.Энхбатын Ногоон Нам, С.Оюуны ИЗН-ууд нийлж, ИЗНН намыг байгуулсан юм. Энэ хоёр нам хуулийн дагуу албан ёсоор хурлаа хийж, шинэ намаа бүртгүүлэхээр Дээд Шүүхэд хандав.
Гэтэл Ц.Элбэгдоржид 2013 оны Ерөнхийлөгчийн сонгуульд хүчтэй өрсөлдөгч болох маш өндөр магадлалтай Д.Энхбатыг “устгах” бодит шаардлага үүсчээ. Ингээд Монголын Дээд Шүүх нэртэй адгийн, новшийн байгууллага ИЗНН-ыг ямар ч шалтгаангүйгээр бүртгэсэнгүй. Энэ бол адгийн шившигт, бузар хэрэг байлаа. Тэр үед би “Одоо Дээд Шүүхийг шатааж бослого гаргаж болно.” https://ganaa.mn/2011/09/16/qwiouyy/ гэсэн өгүүлэл бичсэн нь одоо ч миний блогт байгаа.
Энэ удаад Дээд Шүүх бузар луйварчдад үйлчилж Г.Уянгыг ТТЭНН-ын дарга биш, харин шоронгийн луйварчин Баянбилэгийг дарга гэсэн “шийдвэр” гаргав.
2016.04.29-нд Дээд Шүүх Г.Уянгын ТТЭНН-ын намын дарга болсныг хүлээн зөвшөөрч бүртгэсэн. Мөн 2016.11.21-нд Дээд Шүүх: “тус намын дүрэмд оруулсан нэмэлт өөрчлөлт болон намын даргаас Г.Уянгыг чөлөөлж, Ц.Баянбилэгийг сонгосон талаар ирүүлсэн баримтууд нь Улс төрийн намын тухай хууль болон уг намын дүрэмд заасан шаардлагыг хангаагүй” гэж үзээд Г.Уянгын талд гаргасан шийдвэрийн бэх нь ч хатаагүй байна. Улс даяар эрэн сурвалжлагдаж буй шоронгийн луйварчин өргөдөл бичих болгонд Дээд Шүүх хуралдаж, түүнд “давуу эрх” олгож, луйварчны талд шийдвэр гаргаж байгаа байгаа нь Монголын Дээд Шүүх “доод сүв” болон хувирсны баттай нотолгоо мөн.
Сая болсон Дээд Шүүхийн хуралд Г.Уянга оролцох боломжгүй байсан. Энэ талаар Г.Уянга өөрөө ийн бичиж байна: “Миний бие 9 долоо хоногтой бие давхар байсан бөгөөд ачаалал, хямрал нэрвэж хүүхэд минь амьгүй болж, улмаар их хэмжээний цус алдаж эмнэлэгт байсан учраас үнэндээ шүүх хуралд оролцох боломжгүй байсан.” Үүнийг Дээд Шүүх “шүүхийг үл хүндэтгэсэн” гэж ойлгожээ. Тэнд чинь голдуу эмэгтэй хүн, эх хүн ажилладаг биз дээ. Ингэхлээр “Одоо Дээд Шүүхийг шатааж бослого гаргаж болно” гэдэг үгээ би давтан хэлж байна…
Тэмцэл дүрэлзэхийн цагт…
Ийнхүү Монголын улс төрд ард түмний дундаас торойн гарч ирсэн ганц хүүхний эсрэг Монголын улс төрийн бараг бүх хүчин, олонхи хэвлэл мэдээллийн хэрэгсэл дайн зарлаж, тэр нь ямар үр дүнд хүрснийг би хангалтай харуулж чадсан гэж бодож байна.
Г.Уянгыг буруутгаж, ил тод шүүмжлэх “зоригтой” улс төрч олон жилийн явцад ганц ч гараагүйг би цохон тэмдэглэж байна. Адгийн шаарууд ил хэлэх “зориг зүрх”-гүй болохоороо далд цуврал хуйвалдаан зохион байгуулсан нь хамгийн жигшилтэй, хамгийн бузар булай үйлдэл юм.
Гэвч Г.Уянга бол ирж яваа цаг, Ц.Элбэгдорж бол харьж яваа цаг юм. Үүнийг улс төрийн үйл явдлын өрнөл тун удахгүй харуулна. Энэ бол гарцаагүй…
Мөн ТТЭНН шоронгийн луйварчны мэдэлд очсоноороо булшныхаа нүхийг ухсан гэдэгт эргэлзэх зүйлгүй. Одоо Г.Уянга болон бидний нөхдөд ТТЭНН огт хамаагүй гэдгийг хариуцлагатайгаар мэдэгдэж байна. Бидэнд хулгайч, дээрэмчин, луйварчидтай тэмцэж, тэдний бузар системийг эвдэх тэмцэл өрнүүлэх өөр асар олон арга, зам буй…
Ганцхан бүсгүйн эсрэг Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, эрх баригч АН, МАН-ын эрх баригчид бүгдээрээ нийлж, хуйвалдаж, бөөрөлхөж, гүтгэн доромжилж, гутааж, өш хонзон зангидаж байгаа бол Г.Уянга асар их хүчтэй, үнэн бөгөөд зөв түүний талд байгааг хөдөлбөргүй нотолж байна.
Тэмцэлд хатуужиж, хат суусан Г.Уянга шиг улс төрчийг зогсоож, таягдан хаях боломжгүй гэдгийг хүний адаг болсон шаарууд тун удахгүй мэдэх болно…

Сүүлийн үед өсвөр насныхан сэтгэл гутралын эмгэг, донгоор өвчлөх нь нэлээд ихэссэн гэх харамсалтай мэдээлэл гарах болсон.Үүгээр ч үл барам тухайн насныхан амиа хорлох тохиолдолд хүртэл нэг бус удаа бүртгэгдсэн билээ.Тэгвэл өсвөр насныханы онцлог, ямар хүчин зүйлийн улмаас дээрх өвчнөөр өвлөөд буй, үүнээс гарах арга замын талаар СЭМҮТ-ийн Хүүхэд, өсвөрийнклиникийн эрхлэгч Д.Энхтуяатай ярилцлаа.

ӨНӨӨДӨР 1000 ажил олгогчдын зөвлөгөөн болно
Эрүүл мэнд, нийгмийн даатгалын ерөнхий газар, Нийслэлийн эрүүл мэнд, нийгмийн даатгалын газар хамтран 1000 ажил олгогчдын зөвлөгөөнийг Монголын үйлдвэрчний эвлэлийн соёлын төв ордонд өнөөдөр зохион байгуулна. Зөвлөгөөн 10 цагт эхлэх бөгөөд шилдэг шимтгэл төлөгч, ажил олгогчдыг шалгаруулахаас гадна хууль тогтоомжийг сурталчилах нээлттэй өдөрлөгийг Эрүүл мэнд, нийгмийн даатгалын ерөнхий газар, нийслэл болон 9 дүүрэг хамтран зохион байгуулна. Зөвлөгөөнд нийслэл Улаанбаатар хотын хэмжээнд үйл ажиллагаа явуулдаг 1000 ажил олгогч оролцох бөгөөд Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайд Н.Номтойбаяр, ЭМНДЕГ-ын удирдлагууд болон холбогдох газар хэлтсийн дарга нар оролцоно.

Чуулганаар зөрчлийн тухай хуулийн төслийг үргэлжлүүлэн хэлэлцэнэ