Live: УИХ дахь Ардчилсан намын бүлгээс мэдээлэл хийж байна

Энэ оны эхний Үндэсний цусаа бэлэглэх өдөр өнөөдөр тохиож байна. Энэхүү уламжлалт үйл ажиллагааг

Нийгмийн сүлжээнд өнгөрөгч долоо хоногт “Хятадад хүүхдийг хөлдөөж, эд эрхтнийг нь зарах гэж байсныг илрүүллээ” гэх тайлбартай бичлэг цацагдсан.

Нийслэлийн Баянгол дүүрэг Төмөр замын хажууд байрлах 1000 машины авто захыг нүүлгэх шийдвэр гарсан билээ.

Монголын анд нөхдөө, 2018 он бидэн рүү инээмсэглэн айлчлан ирлээ. Миний бие бүх анд нөхдийн шинэ оны мэндийг эрж, чин сэтгэлийн сайн сайхны ерөөлийг дэвшүүлж байна.

Улиран одсон 2017 он Хятад, Монгол хоёр улсад ихээхэн ач холбогдолтой жил байлаа. Тухайлбал, ХКН 19-р Их хурлаа амжилттай хуралдуулж, Ши Жиньпиний шинэ эрин үеийн Хятадын онцлогт социализмын үзэл санааг баталж, хөгжлийн зорилт болон стратегийг гаргаж, Хятад Улсын ирээдүйн хөгжлийн чиглэлийг тодорхойллоо. Монгол Улсын хувьд мөн шинэ Засгийн газраа байгуулж, эрх баригч МАН 28-р Их хурлаа хуралдуулж, Монголын дараагийн шатны хөгжилд таатай суурийг бүрдүүллээ. Харин Хятад, Монгол хоёр улсын харилцааны тухайд 2017 онд мөн л арвин үр өгөөжтэй жил байлаа. Тухайн үеийн Монгол Улсын Ерөнхий сайд, одоогийн Шадар сайд болон улс төрийн намуудын уирдлагууд Хятад Улсад болсон олон улсын хурал уулзалтад оролцсон билээ. Түүнчлэн саяхан Монгол Улсын шинээр томилогдсон Гадаад харилцааны сайд Д.Цогтбаатар Хятад Улсад албан ёсоор айлчилсан нь Монгол Улсын шинэ Засгийн газар, Хятадын тал хоорондын хийсэн анхны өндөр хэмжээний уулзалт болсон юм. Тэрхүү айлчлал үр дүнгээ өгч, талууд бие биеийн язгуур эрх ашиг, чухалчилдаг асуудлуудыг харилцан хүндэтгэхээ дахин нотолж, хоёр улсын харилцааны улс төрийн үндэс суурийг бататгасан билээ. Мөн энэхүү айлчлалын ачаар Хятадын тал өөрийн үйлдвэрлэлийн илүүдлийг арилгах зэрэг олон саад бэрхшээлийг үл харгалзан ихээхэн зохицуулалт хийж, Монголын анд нөхдийн ихээхэн анхаарч буй Ганцмод боомтын нүүрсний тээвэрлэлтийн асуудлыг шийдвэрлэсэн байна. Энэ тал дээр та бүхнийг илүү олон таатай мэдээллийг авсаар байх болно гэдэгт итгэлтэй байна.
Анд нөхдөө, Хятадад “Шинэ оны шинэ эхлэл, түмэн зүйлийг шинэчилнэ” хэмээх эртний үг байдаг. Хятадын ард иргэд хуучныг үдэж, шинийг угтах мөчид сайн сайхныг хүсдэг уламжлалтай. Миний бие БНХАУ-аас Монгол Улсад суугаа Элчин сайдын хувьд Монголын анд нөхөдтэй адил шинэ жилийн баярт уур амьсгалд автахын зэрэгцээ, 2018 онд Хятад, Монголын харилцаанд мөн хүлээлт, итгэл, хүсэл эрмэлзлээр дүүрэн байна.
2018 онд талууд улс төрийн харилцан итгэлцлээ бэхжүүлж, санаа амар хөршүүд байхыг хүсэж байна. Найз нөхөд, хөрш айлын харилцааны хувьд хамгийн чухал нь харилцан хүндэтгэж, харилцан итгэлцэх байдаг. Улс хоорондын харилцаа хэдий арвин, тал бүрээр холбоотой мэт харагдах боловч үүний гол үндэс нь ердөө л энэ нэгэн энгийн ёс байдаг. Хятад Монгол хоёр улс сайн хөршүүд, сайн андууд, сайн түншүүд байхын тулд бие биеийн язгуур эрх ашиг, чухалчлан анхаардаг асуудлуудтай холбоотой бүхий л асуудлыг зайлшгүй хамгийн нэгдүгээрт тавих хэрэгтэй. Харилцан санаа амар байж, харилцан сэтгэл тайван байж гэмээнэ хоёр улсын харилцаа илүү тогтвортой, илүү хурдан, илүү ирээдүйтэй байх болно. Хятадын тал Монгол Улсын тусгаар тогтнол, бүрэн эрхт байдал, нутаг дэвсгэрийн бүрэн бүтэн байдлыг урьдын адил хүндэтгэсээр байх бөгөөд Монголын ард түмний өөрсдийн сонгосон хөгжлийн замыг хүндэтгэх болно. Энэ тал дээр Хятадын тал тууштай байх болно. Үүний нэгэн адил Монголын талыг Төвд, Тайваньтай холбоотой асуудал дээр “Нэг Хятад” ын зарчмыг чанд баримталж, амлалтаа биелүүлэхийг хүсэж байна. Түүхэнд, тэр дундаа хоёр талын сүүлийн үеийн харилцааны хөгжлийн байдал нь улс төрийн харилцан итгэлцэл бол хоёр улсын харилцааны үндэс мөн бөгөөд энэхүү үндсийг сайтар хамгаалах аваас аливаа ажил хэргийг хэлэлцэх боломжтой болж, хоёр улсын бүхий л салбарын хамтын ажиллагаа модны мөчир нахиалах мэт өргөжин тэлж, Монголын ард түмэн илүү арвин үр шимийг хүртэнэ гэдгийг ахин нотолж байна.
2018 онд талууд стратегийн уялдаа холбоогоо бэхжүүлж, дотны найз болохыг хүсэж байна. Хятадын тал Монголын талтай өндөр, дээд түвшний харилцан айлчлалын хандлагыг хадгалан бэхжүүлэхэд бэлэн байна. Бид Монголын удирдагч нар тааламжтай үед Хятад Улсад айлчлахад таатай байх болно. Миний бие БНХАУ-аас Монгол Улсад суугаа Элчин сайдын хувьд Хятад Улсын удирдлага мөн Монголд айлчлахад нааштай түлхэц өгөх болно. Эдгээр өндөр, дээд түвшний харилцан айлчлалуудыг хоёр улсын харилцааны хөгжлийг улам урагшлуулж, хоёр талын хөгжлийн дахин дахин шинэ оргил үеийг авч ирнэ гэдэгт итгэлтэй байна. Хятадын тал олон улсын арга хэмжээ, тухайлбал Хятад Улсад зохион байгуулах олон талт арга хэмжээнүүдийн завшааныг ашиглан Монголын талын удирдлага нартай харилцаа холбоогоо бэхжүүлэхэд бэлэн байна. Түүнчлэн Хятадын тал Монгол Улсын Их Хурал, Засгийн газар, улс төрийн нам, цэрэг арми болон иргэний байгууллага зэрэг байгууллагуудтай тал бүрийн, олон түвшний харилцаатай байж, харилцан суралцах, зөвшилцөх хамтын ажиллагааг хөгжүүлэхэд бэлэн байна. 2018 онд Худалдаа, эдийн засаг, шинжлэх ухаан технологийн хамтын ажиллагааны Хятад Монголын Засгийн газар хоорондын комиссын, Эрдэс баялаг, эрчим хүч, дэд бүтцийн хамтын ажиллагааны Хятад Монголын зөвлөл, Батлан хамгаалах, аюулгүй байдлын зөвлөлдөх уулзалт, Хятад Монголын парламент хоорондын байнгын уулзалтын механизмын хоёр дахь удаагийн уулзалтыг тус тус зохион байгуулах болно. Эдгээр механизмын яриа хэлэлцээ хоёр улсын харилцаа хамтын ажиллагааг ахиулахад илүү чухал нөлөө үзүүлнэ гэдэгт итгэж байна.
Үүний зэрэгцээ, Хятад Улс Монгол Улсыг олон улсын нийгэмд холбогдох үүрэг гүйцэтгэж, нөлөөллөө үзүүлж, Монгол Улсыг НҮБ, АПЕК гэх мэт олон талт хамтын ажиллагааны механизмд идэвхтэй оролцохыг үргэлжлүүлэн дэмжих болно. Одоогоор, ШХАБ нь тухайн бүс нутагтаа хамгийн олон хүн амыг хамарсан, хамгийн нөлөө бүхий олон талт хамтын ажиллагааны механизмын нэг болоод байгаа бөгөөд уг бүс нутгийнхаа эдийн засгийн хамтын ажиллагаа болон улс төрийн харилцан итгэлцэлд дэмжлэг үзүүлэхэд орлуулшгүй үүрэг гүйцэтгэж ирсэн. Улам их улс орнууд ШХАБ-д оролцох хүсэлтэй байгаагаа илэрхийлж байгаа бөгөөд өнгөрсөн жил Энэтхэг болон Пакистан энэхүү их гэр бүлд нэгдсэн. Энэ жил ШХАБ-ын хөгжлийн чухал жил болж байгаа бөгөөд Хятад Улс энэ жилийн ШХАБ-ын дээд хэмжээний уулзалтын даргалагч улс болох болно. Монгол Улсыг ШХАБ-д нэгдэхэд бид дэмжин таатай байх болно. Энэ нь гарцаагүй Монгол улсын олон улс дахь нөлөөллийг ихээхэн дээшлүүлэх бөгөөд мөн Монголын ард түмний эрх ашигт бүрэн дүүрэн нийцнэ.
2018 онд талууд бүгд урагш алхаж, хамтдаа хожих түншүүд болохыг хүсэж байна. ХКН-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Ши Жиньпин ХКН-ын 19 дүгээр Их хурал дээр Хятад Улс хүн төрөлхтний хувь заяаны цогц нэгдлийг бий болгоход түлхэц үзүүлэхэд бүх хүчин чармайлтаа гаргаж, элэгсэг дотно, үнэнч шударга, үр ашигтай, хүртээмжтэй үзэл санааг тууштай баримталж, “Нэг бүс Нэг зам”-ын бүтээн байгуулалтыг хөгжүүлэх болно гэдгээ илэрхийлсэн. Миний үзэж байгаагаар, Монгол Улс нь хөрш орны хувьд Хятадын хөгжлийн үр өгөөжөөс хуваалцах илүү давуу боломжтой. Гэвч хамгийн гол нь энэ боломжийг цаг алдалгүй, зохистойгоор атгаж авч чадахаас хамаарна. Хятад Улс Монгол Улсад элэгсэг дотно, үнэнч шударга, үр ашигтай, хүртээмжтэй үзэл санааг хэрэгжүүлэхээр баримталдаг үндсэн зарчим бол харилцан ашигтай, хамтдаа хожих явдал бөгөөд Монгол Улсыг илүү дөхөм байдлаар Хятадын хөгжлийн хурдан галт тэргэнд суухад таатай байх болно. Жишээ нь чөлөөт худалдааны хэлэлцээр. Одоогоор дэлхийн маш олон улс орон, ялангуяа хөрш орнууд Хятадтай чөлөөт худалдааны хэлэлцээр байгуулахаар ээлж дараалан хүлээж байна. Хятад Монголын чөлөөт худалдааны хэлэлцээрийн асуудал дээр өмнө нь нэгэн эрхэм “хэнд нь илүү ашигтай вэ” гэсэн асуулт дэвшүүлж байсан. Үнэндээ хариулт нь маш амархан. Хэрвээ Хятад Монголын чөлөөт худалдааны хэлэлцээр байгуулагдвал Хятадын талд 3 сая гаруй хүн амтай зах зээл нээгдэж байгаа бол, Монголын талд 1 тэрбум 400 сая хүн амтай зах зээлийн асуудал яригдана. Хэнд нь илүү ашигтай байна вэ? Хариулт нь тодорхой байна. Миний бие ч бас талууд Тавантолгой болон Тавантолгой-Гашуунсухайт чиглэлийн төмөр зам зэрэг томоохон төслүүдийн хамтын ажиллагаан дээр эртхэн эерэг бодит ахиц дэвшилд хүрээсэй гэж хүсэж байна. Хэдийгээр Хятад Улс нүүрсээр дутагдахгүй ч, бид урьдын адил олон хэлбэрээр Монгол Улсыг өөрийн давуу боломжийг дайчлан, түр зуурын эдийн засгийн хүндэрлээ даван туулахад туслалцаа үзүүлэх болно. Үүнээс гадна, Хятадын тал Монгол Улсын хөгжил, Монголын ард иргэдийн амьжиргааг дээшлүүлэх бүтээн байгуулалтад өөрийн чадах чинээгээр үргэлжлүүлэн туслах болно. 2018 онд бид бүхэн БНХАУ-ын тусламжаар илүү олон сургууль, цэцэрлэг, зам, гүүр сүндэрлэн босохыг харна гэдэгт итгэлтэй байна. Эдгээрийн шавь тавих, ашиглалтад оруулах ёслол дээр та бүхэнтэй уулзахыг хүлээж байна.
2018 онд талууд байнга харилцан зорчиж, сэтгэлийн анд болохыг хүсэж байна. Хоёр улсын удирдагчдын тохиролцооны дагуу, Хятад Монголын хүмүүнлэгийн солилцооны хамтарсан зөвлөлийн хурал тун удахгүй болох гэж байна. Бид энэхүү шинэ механизм хоёр орны ард иргэдийн харилцан ойлголцлыг эрчимтэй хөгжүүлэхэд гүүр нь болох чухал үүргээ гүйцэтгэхийг хүлээж байна. Ши Жиньпин даргын Монгол дахь айлчлалын нэгэн чухал үр дүнгийн хувьд, саяхан Хятад Улсын “Ухаарч амьдрах хорвоо” ОАК Монгол үзэгчдийн хүртээл болсон. Маш олон Монгол найзууд телевизүүд рүү, манай элчин сайдын яам руу залгаж, имэйл явуулж, халуун дотно сэтгэгдэлтэй байгаагаа илэрхийлж байсан. Цаашид улам олон Хятадын шилдэг телевизийн олон ангит кинонуудыг та бүхний мэлмийд хүртээх болно гэдэгт итгэлтэй байна. Бид улам олон Монгол найз нөхдөө Хятадад суралцах, ажиллах, аялах, эмчилгээнд хамрагдахад таатай хүлээж авах бөгөөд илүү их хөнгөлөлт дэмжлэг үзүүлэхэд бэлэн байна. Сүүлийн жилүүдэд Хятадын ард иргэд гадагш аялах нь эрс нэмэгдэж жилд давхардсан тоогоор 100 сая гаруй иргэн гадагшаа аялж байгаа бөгөөд тэд хилийн чандад жилд 100 тэрбум гаруй ам.долларыг зарцууллаа. Бүх тивүүдийн улс орнууд илүү олон Хятадын жуулчдыг татахаар хичээж байна. Үүнтэй харьцуулахад, жилд зөвхөн 300 мянга орчим Хятад иргэн Монголд ирдэг. Миний бие Монгол Улс виз гэх мэт асуудал дээр илүү хөнгөвчилсөн бодлого авч хэрэгжүүлж, Хятадын аялал жуулчлалын зах зээлийн асар том бялууг Монголын ард түмэнд хүртээж ашиг шимийг нь хүргээсэй гэж хүсэж байна.
Эдгээр хүсэл эрмэлзлүүд биеллээ олох нь Монголын найз нөхдийн дэмжлэгтэй салшгүй холбоотой. Миний бие 2018 оныг Хятад Монголын харилцаанд илүү их хөгжил, илүү их ахиц дэвшил авч ирсэн арвин их өгөөжтэй жил байлгахын төлөө Монголын найз нөхөдтэй хамтдаа хичээн зүтгэх болно. Миний бие та бүхэнтэй санал бодлоо солилцож, хамтдаа Хятад Монголын харилцааг хөгжүүлэх талаар санал гаргахад бэлэн байна. Энэ боломжийг ашиглан бяцхан сурталчилгаа хүргэхэд, манай ЭСЯ-ны фэйсбүүк пэйж（Embassy of the People’s Republic of China in Mongolia）албан ёсоор нээгдсэн байгаа. Та бүхнийг анхаарлаа хандуулж, дэмжихийг хүсэж байна. Миний бие тэнд та бүхний дуу хоолойг сонсоход бэлэн байна.

Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улсаас Монгол Улсад суугаа
Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд
Шин Хаймин

Өнгөрөгч амралтын өдрүүдэд нийслэлийн цагдаагийн газарт 6786 дуудлага мэдээлэл, 362 гэмт хэргийн шинжтэй үйлдэл бүртгэгдэж, 2018 оны нэгдүгээр сарын нэгний өдрийн байдлаар Нийслэлд онц ноцтой гэмт хэрэг, гудамж талбай олон нийтийн газар осгож нас барсан тохиолдол бүртгэгдээгүй байна. Өнгөрөгч 14 хоногийн хугацаанд гэмт хэрэг, зөрчил, зам тээврийн ослын шинжтэй 25121 дуудлага, мэдээлэл хүлээн авсан нь өмнөх 14 хоногтой харьцуулахад 2794 нэгж буюу 11.1 хувиар, гэмт хэргийн шинжтэй 1265 үйлдэл бүртгэгдсэн нь 35 нэгж буюу 2.8 хувиар тус тус өссөн үзүүлэлттэй байна. Нийт 2312 алба хаагч өдөр бүр үүрэг гүйцэтгэж, давхардсан тоогоор явган эргүүлийн 1380 чиглэлд 3512 алба хаагч, авто эргүүлийн 248 автомашинд 496 алба хаагч, цагдаагийн 16 хэсэгт 128 алба хаагч ажиллаж, архи согтууруулах ундаа хэтрүүлэн хэрэглэсэн 829 иргэнийг эрүүлжүүлж, зөрчил гаргасан 7256 иргэнийг 209.637.500 төгрөгөөр торгож, согтуугаар тээврийн хэрэгсэл жолоодсон 153 жолоочийн зөрчлийг илрүүлж, эргүүлийн чиглэлд үйлдэгдсэн 30 гэмт хэргийг шуурхай эрэн сурвалжлан, халуун мөрөөр нь илрүүлж, таслан зогсоож ажиллажээ.

Төр төмөр нүүртэй гэх үг бий. Яг үнэндээ төрийн тэрхүү төмөр нүүрийг хачин ихээр үгүйлээд байна. Үгүйлэх болсон шалтгаан нь Авто худалдааны төвийг тойрсон асуудал. Хорин хоёрын товчоо өнгөрөнгүүт цементэлж зассан том талбай тов тодхон харагдах. Цогцолборын эхний хэсэгт 6000 гаруй автомашины зогсоол, түүнийг дагасан сэлбэг хэрэгслийн төв, банк санхүү, даатгал, даатгалын зуучлагч байгууллага, нотариат, Автотээврийн үндэсний төвийн салбар байрлахаар төлөвлөсний дагуу зөөврйин байшингууд ч баригдчихсан. 10 кв.т-ын цахилгаан дамжуулах агаарын, 04-ийн кабель шугамаар есөн ерөнхий самбарыг тэжээдэг. Далд шугамаар тэжээлийг өгөх замаар цахилгааныг шийдэж байна гэсэн үг л дээ.
Авто худалдааны цогцолбор нь Сонгинохайрхан дүүргийн 32 дугаар хороонд 130 га талбайд байрлаж байгаа. Автомашины худалдаа, сэлбэг хэрэгсэл гээд цогц үйлчилгээг иргэдэд хүргэнэ. Өөрөөр хэлбэл тун удахгүй нийслэлд төвлөрсөн автомашины олон захуудыг уг цогцолбор руу нүүлгэнэ. Цаашлаад орон нутгаас ирж буй автомашинууд нийслэл рүү орохгүйгээр шууд цогцолбор руу ирэх замыг шийдсэн. Товчхондоо нийслэлийн толгойны өвчин болсон замын түгжрэлийг бууруулах алтан боломж. Нарантуул захаас долоо дахин том газар нутагт байрлах тус төвд 11 мянга гаруй суудлын болон жийп, 1100 гаруй автобус, хүнд даацын автомашины худалдаа, сэлбэг хэрэгслийн 300 орчим павилон, үйлчлүүлэгчдийн 1500 орчим зогсоол, автомашины туршилтын талбай байрлана. Эхнээсээ байршаад эхэлчихсэн байгаа. Өөрөөр хэлбэл, нийслэлийн замын түгжрэлийг бодитойгоор сааруулж, иргэдэд автомашинтай холбоотой цогц үйлчилгээг нэг дороос авах боломжийг бүрдүүлэх гээд холбогдох албаныхан хэр чадлаараа л хичээж байна. Хачирхалтай нь худалдаачид шинэ цогболбор руу нүүхийг хүсэхгүй байна. Судалгаанаас харвал Улаанбаатар хотод авто худалдааны төвлөрсөн есөн том зах, 26 жижиг цэг үйл ажиллагаа явуулдаг. Худалдаачдын хэлж буйгаар тэнд 20-30 мянган хүний ажил, амьдрал өрнөж буй. Гэхдээ энэ зах, худалдааны цэгүүд нэг сая хүний эрүүл мэнд, эрх ашгийг зөрчөөд байна. Наад зах нь замын түгжрэл, утаа, тоос шороо, хог хаягдлын гол эх үүсвэрүүдийн нэг болоод буйг худалдаачид мэдэж, бид харж байгаа. Тэгсэн атлаа л худалдаачид өөрт нь ашигтай, өрөөлд тустай боломж олгож байхад нүүхгүй хэмээн эсэргүүцэж, бүр өлсөж цангаж, зам хааж дургүйцлээ илэрхийлнэ гэх...
Ямар гээчийн хувиа хичээсэн, утгагүй бодол вэ. Тэдний машин зарах эрхийг хааж боогоогүй, хэн ч хориглоогүй. Бас машинаа зар гээд хоосон газар руу хөөж гаргаагүй. Ажлын байрыг нь бэлдэж, хувийн өмчтэй болох нөхцөлийг ч бүрдүүлсэн. Тэгэхээр ийм сайхан саналыг үл тоож, том толгойлж байгаа хүмүүст төрийн төмөр нүүрийг харуулах хэрэгтэй. Захиргааны хуулийн дагуу асуудлыг шийдэж ч болно. Газрыг нь албадан хурааж, дуудлага худалдаанд оруулах эрх ч төрд бий. Хотын удирдлагууд энэ эрхээ эдэлж, гаргасан шийдвэрээ хэрэгжүүлэх хэрэгтэй. 20-30 мянган хүний асуудал, нэг сая хүний эрх ашиг аль нь чухал болохыг харуулах ёстой. Төрийн төмөр нүүрийг одоо л нэг ашиглачихъя. Түмний тусын тулд тэр шүү дээ.

З.Урсгал

4 болон түүнээс дээш цаг тоглодог 3-5 насны хүүхдүүдийн хувьд маш хүнд төрлийн харилцааны эмгэгтэй болох, мөн өсөлт хөгжил нь удаашрах эрсдэлтэй байдаг байна.

фермерүүдээс татан авдаг сүүнийхээ үнийг нэг литр тутамд 200 төгрөгөөр нэмж байгаа

үйл ажиллагаагаа зогсоох, дуусгавар болгох арга хэмжээ авах хуулийн зохицуулалтыг хэрэгжүүлэх зорилгоор төрийн захиргааны болон нутгийн захиргааны байгууллагуудад зөвлөмж, чиглэл хүргүүлээд байна.

ТҮҮХИЙ НҮҮРСНИЙ ХЭРЭГЛЭЭГ ТАНАЖ, НИЙСЛЭЛ РҮҮ НЭВТРҮҮЛЭХИЙГ ХОРИГЛОНО

Жирэмсний таван сартайгаас эхлэн хүүхэд төрүүлэх хүртэлх хугацаанд эх сар бүр тэтгэмж авах эрхтэй.
Төрүүлсэн 0-3 хүртэлх насны хүүхдээ асарч байгаа эх сар бүр хүүхэд асарсны тэтгэмж авах эрхтэй.
Дөрөв хүртэлх насны ихэр хүүхэд төрүүлсэн эх нэг удаа тэтгэмж авах эрхтэй.
0-18 хүртэлх насны гурав болон түүнээс дээш хүүхэдтэй өрх толгойлсон эх, эцэг улирал бүр тэтгэмж авах эрхтэй.

Баримт 1. УИХ-ын гишүүн, Эрчим хүчний сайд Цэрэнпилийн Даваасүрэн 1964 оны арванхоёрдугаар сарын 14-нд Хөвсгөл аймгийн Мөрөн хотод төржээ.
Баримт 2.Тэрбээр эхнэр, гурван хүүхдийн хамт амьдардаг.
Баримт 3.Эдийн засагч, автоматикийн инженер мэргэжилтэй.
Баримт 4. Ц.Даваасүрэн бизнесийн удирдлага, эдийн-засгийн чиглэлээр магистр хамгаалж БНХАУ, Тайланд, Сингапур, Японд санхүү, хөрөнгө оруулалтаар мэргэжил дээшлүүлсэн.
Баримт 5.ОХУ-д төлөх их өрийг шийдвэрлэх үеэр Ц.Даваасүрэн техникийн ажлын хэсгийг нь ахалж байжээ.
Баримт 6. Ц.Даваасүрэнгийн улс төрийн замнал МАХН-ын Бага хурлын гишүүнээр сонгогдсон үеэс эхлэлтэй.
Баримт 7. Анх 2008 онд УИХ-ын гишүүнээр сонгогдсоноосоо хойш гурвантаа УИХ-д сонгогдсон.
Баримт 8. Жил бүр Төсвийн тухай хууль, төсвийн тодотгол, нийгэм, эдийн засгийг хөгжүүлэх үндсэн чиглэл зэрэг төсөв мөнгөтэй холбоотой асуудлыг УИХ-аар хэлэлцэхэд ажлын хэсэгт нь Ц.Даваасүрэн заавал ордог.
Баримт 9. Морь, шатрын хоббитой тэрбээр аймгийнхаа алдарт уяач цолтой.
Баримт 10. Намынхантайгаа муудалцаад 2012 онд Хөвсгөлд бие даан нэр дэвшиж гарч ирж байсан түүхтэй ч 2016 оны сонгуулийн өмнө намдаа элсч тойрогтоо өрсөлдөн УИХ-д гурав дахь удаагаа сонгогдсон юм.
Баримт 11. Түүний жилийн орлого 170 саяар яригддаг.
Баримт 12. ХОМ-ээс нь харахад, Ди Эл Өү ХХК/, ”Ээж мадам” эмэгтэйчүүдийн эмнэлэг/,“Цолмон хээр” дэлгүүр ХХК, Өег мебель ХХК, “Нэмүт” ХХК гэхчлэн компаниудад хувь эзэмшдэг.
Баримт 13. “Цолмон хээр” дэлгүүр нь морь, малд зориулсан эм, тариа, бэлдмэл борлуулдаг. Нэгэнтээ тэрхүү дэлгүүрийнх нь Англи, Америкаас авчирдаг зарим нэр төрлийн эм, эмийн төрлийн бvтээгдэхүүн нь Монгол Улсад бүртгэгдээгүй байсан хэмээн шуугиан тарьж байсан билээ.
Баримт 14. УИХ-д гурвантаа сонгогдох хугацаандаа 14 хууль санаачлан өргөн барьсан бөгөөд хоёр нь буцаагдаж хүчингүй болсон байдаг.
Баримт 15. Төвийн эрчим хүчний системд автоматикийн инженерээр ажлын гараагаа эхэлсэн тэрбээр Эрчим хүчний сайдын ажлаа авахдаа “28 жилийн дараа хөдөлмөрийн гараагаа эхэлсэн газраа ирж байна” гэж тодотгосон байна.
Баримт 16. Ц.Даваасүрэн Зам тээврийн хөгжлийн сайдад Хөвсгөл аймаг руу өвлийн нислэгтэй болох талаар хүсэлт тавьсны дагуу Улаанбаатар-Мөрөнгийн чиглэл рүү долоо хоногт хоёр удаа нислэг үйлдэх болсон.
Баримт 17. Сайд болсныхоо дараа хэлсэн үг нь “Дуудлага байх, хувь заяа байх”.
Баримт 18. Хэлсэн алдартай ишлэл:УИХ сурталчилгааны газар боллоо...
Баримт 19. УИХ-ын гишvvн Ц.Даваасvрэнг зарим хvн “Хамгийн шударга гишvvн” хэмээн итгэдэг ч хамтарч ажиллаж байсан, харилцаа холбоогоо ашиглан тендер авч байсан танил дотно хvмvvс нь тvvнийг “10 хувь”-ийн Ц.Даваасvрэн гэдгээр нь илvv сайн мэдэх юм билээ.
Баримт 20. Байсхийгээд л тойргоо сольдог гишүүдийг бодвол мань хүнийг тойрогтоо үнэнч гэж хэлж болно.
Баримт 21. Өмнөх парламентын үед Үндсэн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах эсэх асуудал хөндөгдөх үед тогоон дотроосоо ”Энэ парламент Үндсэн хуульд өөрчлөлт хийх чадамжгүй” гэж хэлсэн ганц хүн.
Баримт 22. Тэрбээр 2008 онд С.Баярцогтыг “Чи энэ Оюутолгойн гэрээнээс болж гадныханд найр тавьж гүйснээсээ болж гэр бүлдээ гай чирч, энэ эх оронд гишгэх газаргүй болно оо” хэмээн хатуу мэдэгдэж байжээ. Өдгөө түүнийг их зөнч юм гэлцэж байна.
Баримт 23. Тухайн үеийн МАН-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга, одоогийн Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх хэвлэлээр “Дандаа санасан бодсоноор нь шийдэхгүй бол шантааж хийгээд эхэлдэг. Тэр хүнийг ингэж давраахгүй” гэж хэлсэнд нь эмзэглэсэн Ц.Даваасүрэн гишүүн тун удалгүй УИХ дахь Ардын намын бүлгийн хуралд сүүлийн хоёр сар суугаагүйн дээр өөрийн хvсэлтээр бүлгээсээ гарсан атлаа “Намаасаа гарахгүй” хэмээн мэдэгдсэн нь маргашгүй үнэн.
Баримт 24. Орос, англи хэлтэй.

”Цалинтай ээж” хөтөлбөрт хамрагдах өргөдөл бичих заавар

Шинэ оны үүд нээгдэнгүүт УИХ-ын гишүүдийг хасагдагчаар бодох бодлого иргэдийн дунд бий боллоо. Энэ нь оны өмнөхөн УИХ-ын гишүүн Д.Гантулга, О.Баасанхүү, Б.Наранхүү нарыг улсын их хурлаас эгүүлэн татах болсон тухай мэдээлэл түгсэнтэй холбоотой юм. Хэрэв энэ нь үнэн бол хэл ам ихтай, ажил цалгардуулж буй гишүүдээ ийнхүү төрийн ордон шүүрдэж эхэллээ. Энэ цэвэрлэгээнд өртсөн анхны хүн бол УИХ-ын гишүүн Д.Гантулга. Цахим ертөнцийн од болоод байгаа түүний бүрэн эрхийг түдгэлзүүлэхгүй өдий хүрсэн нь гишүүдийн нэрд сэв суух нэг шалтгаан болоод байгаа гэж үзэж байгаа аж.

Бидэнд АНУ-ыг бүхэлд нь үгүй хийж чадах зэвсэг бий. Энэ бол заналхийлэл бус, харин бодит үнэн” гэжээ.

Х.Болормаа гэх шавилхан бүсгүйтэй танил болоод удаагүй байна.Түүнтэй уулзах тоолонд дандаа л ажил ярьж, бусдын төлөө гэх сэтгэл нь оргилж явах нь бий. Ийм нэг эрхэмсэг хатагтайг “Гарын үсэгтэй ярилцлага” буландаа урилаа.

Манай нядалгааны газар энүүхэнд, булан тойроод л” хэмээгээд урд орон замчлан гүйх эрийн өдөр тутам хийдэг ажил нь ердөө энэ. Хэдий чинээ эрт босч зам тосч олон хүнд зуучилна, тэр хэрээр эзний чулуудах зоосны хэмжээ өснө.

НӨАТ-ын тухай хуульд зааснаар худалдан авалтад төлсөн албан татварын 20 хүртэл хувийг буцаан олгодог. Үүнд:

Албан татвар суутган төлөгчөөс худалдан авсан байх
Худалдан авалт татварын албанд бүртгэгдсэн байх
Албан татвар ногдсон бараа, ажил, үйлчилгээ байх
Бүртгэлийн хэрэгсэл буюу бүртгэлийн машинд бүртгэгдсэн байх.

Журамд заасны дагуу албан татвар төлөгч нь төлсөн албан татварынхаа 20 хүртэлх хувийг буцаан авах хүсэлтэй бол нэмэгдсэн өртгийн албан татварын нэгдсэн системийн хэрэглэгчийн хэсэгт нэвтрэн, системийн өгөгдлийн дагуу дараах мэдээллийг бүртгүүлсэн байх шаардлагатай.

Хэрэглэгчийн овог, нэр
Регистрийн дугаар
Цахим шуудан /имэйл/-ийн хаяг
Утасны дугаар
Албан татварын буцаан олголтоо авах Монгол Улсад бүртгэлтэй банк, дансны дугаар.
Албан татвар төлөгч нь журмын дагуу бүртгэлийн мэдээллийн үнэн зөвийг өөрөө хариуцах үүрэгтэй.

Албан татвар төлөгч нь албан татвар суутган төлөгчөөс бараа, ажил, үйлчилгээ худалдан авсан тухай худалдан авалтаа нотолсон төлбөрийн баримтын мэдээллийг хэрэглэгчийн хэсэг дэх өөрийн бүртгэлдээ бүртгүүлсэн байх ба тухайн хуанлийн жилийн /2017 оны/ сүүлийн өдрийн 24.00 минутаас өмнө худалдан авсан төлбөрийн баримтын мэдээллийг дараагийн хуанлийн жилийн /2018 оны/ эхний найман өдрийн дотор бүртгүүлсэн байх шаардлагатай.

Татварын алба нь /Гааль, Татвар, Санхүүгийн Мэдээллийн Технологийн Төв УҮГ/ НӨАТ-ын тухай хуульд заасны дагуу тухайн жилд олгох буцаан олголтын дүнг дараа жилийн эхний сарын 15-ны өдрийн дотор албан татвар төлөгч бүрээр бүртгэлийн системээс гаргаж, баталгаажуулан, албан татварыг буцаан олгуулах саналын хамт татварын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллагад /Татварын ерөнхий газар/ хүргүүлдэг.

Татварын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллага НӨАТ-ын тухай хуульд зааснаар ирүүлсэн хүсэлт, саналыг хүлээн авснаас хойш ажлын долоон өдөрт багтаан хянаж буцаан олгох татварын хэмжээг тодорхойлж, энэ тухай албан татвар төлөгчид бичгээр буюу цахим хэлбэрээр мэдэгдэж, буцааж олгох албан татварын хэмжээ, өрийн дүн зэргийг хянан баталгаажуулж, албан татвар буцаан олгох саналыг ажлын хоёр өдөрт багтаан санхүү, төсвийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагад /Сангийн яам/ хүргүүлнэ. Санхүү, төсвийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага саналыг хүлээн авснаасаа хойш ажлын 45 өдөрт багтаан албан татварыг буцаан олгох шийдвэрийг гаргадаг журамтай.

2017 оны ноосны урамшууллын урьдчилсан дүнгээс харвал 2017 онд Үндэсний үйлдвэрт 20111 кг хонь, тэмээний ноос тушаасан 86465 малчны мэдээлэл баталгаажиж, 22.4 тэрбум төгрөгийн урамшуулал авахаар болжээ. Эдгээр баталгаажсан малчдын мэдээллийг аймаг, нийслэл, сумуудын мал эмнэлэг үржлийн тасагт илгээжээ.