Автотээврийн болон өөрөө явагч хэрэслийн албан татвар, төлбөрийг улсын дугаарын сүүлийн тооноос хамаарч, тогтоосон хугацаанд төлдөг журамтай.

Төрийн өндөр албан тушаалтан буюу төрийн албан хаагчдын мэдүүлсэн ХОМ-ыг тавдугаар сарын 5-ны дотор

”Амгалан” амаржих газраас хүүхэд хулгайлах гэж завджээ.

Баригдаж байгаа барилгаас төмөр унаж хүн гэмтээсэн хэрэг өчигдөр гарчээ.

”Гацуурт” компанийн Ерөнхий захирал Л.Чинбат нийгэм тустай ажил байс гээд өрнүүлдэг.

ОХУ-ын нийслэл Москва хотыг хар салхи дайран өнгөрсөн талаар “TASS” агентлаг мэдээллээ.

УИХ-ын Өргөдлийн байнгын хорооноос өнөөдөр Нийслэлийн Сүхбаатар дүүргийн Эрүүл мэндийн төв, Нэгдсэн эмнэлэг, тус дүүргийн 11 дүгээр хорооны өрхийн эмнэлгүүдэд ажиллав

Монгол Улсын Их Хурлын дарга М.Энхболд өнөөдөр (2017.05.30) Монгол улсын хөдөлмөрийн баатар, Японы мэргэжлийн сүмо бөхийн 69 дэх

БОАЖЯ Олон улсын шилжилт хөдөлгөөний байгууллагатай хамтарч ажиллана

Африк гаралтай АНУ-ын иргэн Мартин гэгч эмэгтэй уул уурхайн хөрөнгө оруулалт хийнэ гэж монголчуудыг хууран мэхэлдэг байжээ. Тэрээр өдгөө таван тэрбум

Улсын Их Хурлын Төсвийн байнгын хорооны өнөөдрийн (2017.05.30) хуралдаан 09 цаг 36 минутад гишүүдийн 52,6 хувийн ирцтэй эхэлж, хоёр асуудал хэлэлцэн шийдвэрлэв.




Хуралдааны эхэнд Засгийн газраас 2017 оны 04 дүгээр сарын 28-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн Монгол Улсын эдийн засаг, нийгмийг 2018 онд хөгжүүлэх үндсэн чиглэл батлах тухай Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийн анхны хэлэлцүүлгийг хийлээ. Тогтоолын төслийн талаар Улсын Их Хурлын гишүүн, Засгийн газрын гишүүн, Сангийн сайд Б.Чойжилсүрэн танилцуулав.

Тэрбээр танилцуулгадаа, Үндсэн чиглэлийн төслийг боловсруулахдаа Улсын Их Хурлын 2016 оны 19 дүгээр тогтоолоор батлагдсан “Монгол Улсын тогтвортой хөгжлийн үзэл баримтлал-2030”, Монгол Улсын Засгийн газрын 2016-2020 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрт тусгагдсан зорилт, арга хэмжээ болон салбарын хөгжлийн бодлогын баримт бичгүүд, яамд, агентлагаас ирүүлсэн саналд үндэслэн улсын төсвийн хөрөнгө оруулалт болон бусад хөрөнгийн эх үүсвэртэй уялдуулсан гэдгийг дурдлаа.

Монгол Улсын эдийн засаг, нийгмийг 2018 онд хөгжүүлэх үндсэн чиглэлийн төсөл нь Макро эдийн засгийн бодлого, Эдийн засгийн өсөлтийг дэмжих салбаруудын бодлого, Бүс нутаг, хөдөөгийн хөгжил, байгаль орчны бодлого, Хүний хөгжлийг дэмжих нийгмийг хөгжүүлэх бодлого, Засаглал, эрх зүйн шинэчлэл, гадаад бодлого, батлан хамгаалах салбарын бодлого гэсэн нийт 5 бүлэг, 18 зорилт, 99 бодлогын арга хэмжээг тусгаснаас гадна зорилт, арга хэмжээ бүрийн шалгуур үзүүлэлт, хүрэх түвшин, шаардагдах санхүүжилт, хөрөнгийн эх үүсвэр, урт болон дунд хугацааны хөтөлбөр, бодлогын баримт бичгүүдтэй уялдсан байдал, хариуцан хэрэгжүүлэх байгууллагыг тусгасан. Салбарын яамд, агентлагуудаас ирүүлсэн арга хэмжээний саналуудыг үндсэн чиглэлийн төсөлд тусгахдаа бодлогын зорилт, арга хэмжээг улсын төсөв болон бусад хөрөнгийн эх үүсвэрийн боломжтой уялдуулан 18 зорилт 99 арга хэмжээний хүрээнд нийтдээ 7 их наяд 311.4 тэрбум төгрөгийг санхүүжүүлэхээс улсын төсвийн хөрөнгөөр 318.1 тэрбум төгрөг, гадаад эх үүсвэрээс 1 их наяд 541.5 тэрбум төгрөг, төр, хувийн хэвшлийн түншлэл болон хувийн хөрөнгө оруулалтаар 5 их наяд 436.4 тэрбум төгрөг, бусад эх үүсвэрээс 15.4 тэрбум төгрөгөөр тус тус санхүүжүүлэхээр төлөвлөсөн гэдгийг Сангийн сайд танилцуулгадаа онцлов.

Уг тогтоолын төсөлтэй холбогдуулж Улсын Их Хурлын гишүүн Х.Баделхан, Б.Баттөмөр, Ч.Хүрэлбаатар, Ч.Улаан нар Ажлын хэсгээс асуулт асууж, хариулт авав. Гишүүдийн зүгээс Засгийн газрын мөрийн хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх хүрээнд 2018 онд томоохон төсөл, хөтөлбөрүүдийг хөдөлгөж амжих эсэх, ядууралтай хэрхэн тэмцэх,нийгмийн даатгалд хамрагсдын хүрээг тэлэх, 2020 онд жилд нэг сая жуулчин хүлээж авах зорилтыг хангахад хэрхэн ажиллаж байгааг сонирхож байлаа. Мөн Таван толгой Гашуун сухайтын төмөр замын суурь бүтэц, хятадын талтай огтлолцох цэгээсээ 18-20 километрээр зөрсөн шалтгаан, Сайншанд- Хөөт чиглэлийн төмөр зам барих шороон овоолгын асуудал ямар шатандаа явааг болон дээрх асуудалд хариуцлага алдсан албан тушаалтнуудад өнөө хэр хариуцлага тооцоогүй байгаагийн шалтгааныг тодруулав. Түүнчлэн үндсэн чиглэлийн төсөлд туссан бусад төмөр замын суурь бүтэц барих ажлын зураг төслүүд бэлэн эсэхийг лавласан.

Сангийн сайд Б.Чойжилсүрэн хариултдаа, Монгол Улсын Засгийн газрын 2016-2020 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх хүрээнд Таван толгой, Гацуурт, Багахангайн дулааны цахилгаан станцын төслүүдийг эхлүүлэхээр бэлтгэл ажлаа хангаад байна. Ядуурлыг бууруулахын тулд ажлын байрыг олноор болгох чиглэлээр ажиллаж байна. Монгол Улсын хэмжээнд нийгмийн даатгал төлөх нэг сая 750 мянган хүн байгаа ч үүний 950 мянга нь нийгмийн даатгал төлдөг. Энэ тоог нэмэгдүүлэх зорилтыг тавьж ажиллаж байна гэж байлаа.

Харин Байгаль орчин, аялал жуулчлалын сайд Д.Оюунхорол хариултдаа, Монгол Улсын Засгийн газраас эдийн засгийг солонгоруулах, өргөжүүлэхийн тулд аялал жуулчлалын салбарыг хөгжүүлэх шаардлагатай гэж үзэж байгаа. Өнгөрсөнд аялал жуулчлалын салбарын хөгжил хувийн хэвшлийн нуруун дээр явж ирсэн. Иймд энэ асуудалд төрийн бодлого гарган хандахаар болсон. Өөрөөр хэлбэл, эрчим хүч, авто зам гээд дэд бүтцийг хөгжүүлэх, шууд нислэг нэмэх, аймгуудад нисэх буудал барих, жуулчдыг татах цогцолбор, үзмэр барих шаардлагатай байна. Тухайлбал, Хэнтий аймгийн Дадал суманд Чингис хааны цогцолбор барихаар төлөвлөсөн. Энэ хүртлэх 270 км хатуу хучилттай авто зам барих, Хөвсгөл аймгийг эрчим хүчний нэгдсэн сүлжээнд бүрэн холбох гээд бодлогоор хандах асуудлууд байна. Үүнд төсөв, хөрөнгө ихээхэн шаардлагатай байгааг онцлов.

Зам, тээврийн хөгжлийн яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга Ж.Бат-Эрдэнэ, “Таван толгой Гашуун сухайтын төмөр зам Хятадын талтай хилийн ямар цэгээр огтлолцох асуудал шийдэгдээгүй байгаа. Монгол Улсын хувьд хилийн 700 дахь баганын цэгээр огтлолцох байр суурьтай байгаа. Ингэснээр 100 сая ам долларын хэмнэлт гарна гэсэн тооцоо бий. Бусад Бичигт -Хөөт, Нарийн сухайт-Шивээ хүрэн, Зүүн баян-Ханги, Эрдэнэт-Овоотын 3 дугаар үе шатны төмөр зам, Мандал-Багахангай чиглэлийн Богдхан төмөр замын суурь бүтэц барих төслийг эхлүүлэхээр төлөвлөж байгаа, зураг төсөл нь бэлэн. Харин өмнө нь төмөр зам барих асуудалд алдаа гаргасан албан тушаалтнууддаа хариуцлага тооцох асуудлыг ярилцаж байгаа гэж хариулав.

Дараа нь Улсын Их Хурлын гишүүн Ч.Улаан, Б.Баттөмөр, Н.Амарзаяа, Ц.Нямдорж, Ч.Хүрэлбаатар нар санал хэлж, байр сууриа илэрхийлэв. Тухайлбал, Улсын Их Хурлын гишүүн Ц.Нямдорж “Гишүүдийн зүгээс Зам, тээврийн яамны өмнөх удирдлага таван аймагт төмөр замын суурь бүтэц барихаар ТЭЗҮ-гүй, тендергүйгээр ажил эхлүүлсэн. Тэр ажил шороон овоолго болоод дууссан. Хөрөнгө, мөнгөний асуудал хэрхэн шийдэгдсэнийг тодруулаад, хариуцлага тооцох асуудлыг сөхөж байхад, Зам, тээврийн хөгжлийн яамныхан энэ асуудлыг сайн судалж, танилцаагүй байна. Иймд энэ талаар сайн судлаад, Байнгын хороонд бичгээр хариулт өгөх хэрэгтэй гэсэн саналыг хэлэв.

Хэлэлцэж байгаа асуудалтай холбогдуулдан гишүүдээс зарчмын зөрүүтэй санал гараагүй тул Монгол Улсын эдийн засаг, нийгмийг 2018 онд хөгжүүлэх үндсэн чиглэл батлах тухай Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийн анхны хэлэлцүүлэг хийсэн талаарх Төсвийн байнгын хорооны санал, дүгнэлтийг Эдийн засгийн байнгын хороонд хүргүүлэхээр боллоо.

Монгол Улсын нэгдсэн төсвийн 2018 оны төсвийн хүрээний мэдэгдэл, 2019-2020 оны төсвийн төсөөллийн тухай хуулийн төслийг анхны хэлэлцүүлгээр батлахыг дэмжив



Үргэлжлүүлэн Засгийн газраас 2017 оны 04 дүгээр сарын 28-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн Монгол Улсын нэгдсэн төсвийн 2018 оны төсвийн хүрээний мэдэгдэл, 2019-2020 оны төсвийн төсөөллийн тухай хуулийн төсөл болон хууль батлагдсантай холбогдуулан авах арга хэмжээний тухай Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийн анхны хэлэлцүүлгийг хийлээ.

Хэлэлцэж байгаа асуудалтай холбогдуулан Улсын Их Хурлын гишүүн Х.Баделхан, Б.Баттөмөр, Ц.Нямдорж, Ч.Хүрэлбаатар нар асуулт асууж, санал хэлж, байр сууриа илэрхийлэв.

Төсвийн байнгын хорооны дарга Ч.Хүрэлбаатар “ОУВС-ийн хөтөлбөрт багтсан хэдий ч энэ нь Монгол Улсын эдийн засаг сайжирлаа, тогтвортой боллоо гэсэн баталгаа биш. Иймд Засгийн газар макро эдийн засгийн бодлогын хүрээнд 2018 онд эдийн засгийг богино хугацаанд тогтворжуулах бодлого хэрэгжүүлж, эдийн засгийн өсөлтийг нэмэгдүүлэхэд үр дүнтэй ажиллах хэрэгтэй. Түүнчлэн ОУВС-тай тохирсон зүйл дээрээ хатуу байр суурьтай байх шаардлагатай” хэмээн онцгойлон анхааруулж байлаа.

Хэлэлцэж байгаа асуудалтай холбогдуулж гишүүдийн зүгээс зарчмын зөрүүтэй санал гарсангүй. Иймд Монгол Улсын нэгдсэн төсвийн 2018 оны төсвийн хүрээний мэдэгдэл, 2019-2020 оны төсвийн төсөөллийн тухай хуулийн төсөл болон хууль батлагдсантай холбогдуулан авах арга хэмжээний тухай Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийг анхны хэлэлцүүлгээр батлах саналыг хуралдаанд оролцсон гишүүдийн 66,7 хувь нь дэмжлээ гэж УИХ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээлэв.

Маргаашаас эхлэн олон газарт борооших нь ээ. Хүүхдийн баяраар бүрхэг, бороотой байж магадгүйг

Энэтхэгт анх удаа зика вирусээр халдварласан тохиолдол илэрсэн тухай Дэлхий нэрүүл мэндийн байгууллагаас мэдэгдсэн байна.

Уимблдоны теннисний тэмцээн явагддаг Бүх Английн теннисний клубын бэлтгэл сургуулилтын талбайд гал гарчээ.

Улсын Их Хурлын Төрийн байгуулалтын байнгын хорооны өнөөдрийн (2017.05.30) хуралдаан 9 цаг 52 минутад 57.9 хувийн ирцтэй эхэлж, “Монгол Улсын эдийн засаг, нийгмийг 2018 онд хөгжүүлэх үндсэн чиглэл батлах тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийг хэлэлцлээ. Засгийн газраас өнгөрсөн сарын 28-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн уг тогтоолын төслийн үзэл баримтлалыг хэлэлцэх эсэх асуудлыг чуулганы өнгөрсөн долоо хоногийн Пүрэв гарагийн нэгдсэн хуралдаанаар хэлэлцээд дэмжсэн юм.

Засгийн газрын гишүүн, Монгол Улсын сайд Ж.Мөнхбат уг тогтоолын төслийн талаархи танилцуулгадаа, Монгол Улсын эдийн засаг, нийгмийг 2018 онд хөгжүүлэх үндсэн чиглэлийн төслийг боловсруулахдаа Улсын Их Хурлын 2016 оны 19 дүгээр тогтоолоор батлагдсан “Монгол Улсын тогтвортой хөгжлийн үзэл баримтлал-2030”, Монгол Улсын Засгийн газрын 2016-2020 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрт тусгагдсан зорилт, арга хэмжээ болон салбарын хөгжлийн бодлогын баримт бичгүүд, яамд, агөнтлагаас ирүүлсэн саналд үндэслэн улсын төсвийн хөрөнгө оруулалт болон бусад хөрөнгийн эх үүсвэртэй уялдуулсан.




Үндсэн чиглэлийн төсөлд нийт 5 бүлэг, 18 зорилт, 99 бодлогын арга хэмжээг тусгаснаас гадна зорилт, арга хэмжээ бүрийн шалгуур үзүүлэлт, хүрэх түвшин, шаардагдах санхүүжилт, хөрөнгийн эх үүсвэр, урт болон дунд хугацааны хөтөлбөр, бодлогын баримт бичгүүдтэй уялдсан байдал, хариуцан хэрэгжүүлэх байгууллагыг тодорхой зааж өгсөн. Үндсэн чиглэлийн төсөлд тусгасан дээрх зорилт, арга хэмжээнүүдийг хэрэгжүүлэхэд нийтдээ 7 их наяд 311.4 тэрбум төгрөгийн санхүүжилт шаардагдахаас улсын төсвийн хөрөнгөөр 318.1 тэрбум төгрөг, гадаад эх үүсвэрээс 1 их наяд 541.5 тэрбум төгрөг, төр, хувийн хэвшлийн түншлэл болон хувийн хөрөнгө оруулалтаар 5 их наяд 436.4 тэрбум төгрөг, бусад эх үүсвэрээс 15.4 тэрбум төгрөгөөр тус тус санхүүжүүлэхээр төлөвлөж тусгасан гэдгийг танилцуулав.

Монгол Улсын эдийн засаг, нийгмийг 2018 онд хөгжүүлэх үндсэн чиглэлийн төсөлд макро эдийн засгийг богино хугацаанд тогтворжуулах бодлого хэрэгжүүлж, эдийн засгийн өсөлтийг 1,8 хувьд хүргэх, инфляцийг 8,0 хувийн түвшинд барих, ажлын байр нэмэгдүүлэх замаар ажилгүйдлийн түвшинг 8,0 хувиас ихгүй байлгах, нэгдсэн төсвийн тэнцлийн алдагдлыг өмнөх оны түвшнээс бууруулж, дунд хугацаанд төсвийн үндсэн тэнцлийг эерэг болгох нөхцөлийг бүрдүүлэх, эдийн засгийн суурь үзүүлэлтүүд болон зээлжих зэрэглэлийг сайжруулж, гадаадын хөрөнгө оруулагчдын итгэлийг сэргээх, хөрөнгө оруулалт татах арга хэмжээг авч хэрэгжүүлэх, санхүүгийн салбарын эрсдэлийг бууруулж, санхүүгийн тогтвортой байдлыг хангах, бодит салбаруудын хөгжпийг дэмжих, нийгмийн үйлчилгээний чанар, хүртээмжийг дээшлүүлэх зэрэг зорилт, арга хэмжээг хэрэгжүүлэхээр төлөвлөсөн байна.



Хэлэлцэж буй асуудалтай холбогдуулан тус Байнгын хорооны эрхлэх асуудлын хүрээнд хамаардаг Ерөнхийлөгчийн Тамгын газар, Улсын Их Хурлын Тамгын газар, Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газар, Сонгуулийн ерөнхий хороо, Төрийн албаны зөвлөл зэрэг төрийн байгууллагуудын удирдлагууд, төсвийн ерөнхийлөн захирагчид болон холбогдох албан тушаалтнууд хуралдаанд оролцов.


Сайдын танилцуулгатай холбогдуулан Улсын Их Хурлын гишүүн Д.Эрдэнэбат, Б.Батзориг, Б.Жавхлан нар ажлын хэсгээс асуулт асууж тодруулан хариулт авсан юм. Сангийн дэд сайд Х.Булгантуяа гишүүдийн асуултад өгсөн хариултдаа, үндсэн чиглэлийн төсөлд Оюутолгойн ордын далд уурхай, газрын тос боловсруулах, зэс хайлуулах үйлдвэрүүд, Тавантолгой, Гацууртын орд зэрэг эдийн засагт үр өгөөжөө өгөх томоохон төслүүдийн ажлын явцыг эрчимжүүлэх чиглэлээр тодорхой зорилтуудыг тусгасан. ОУВС-тай тохирсон хөтөлбөрийн үр дүнд зарим улс орон, олон улсын банк санхүүгийн байгууллагуудаас зээл авахын зэрэгцээ санхүүжилтийн хөтөлбөр хэрэгжүүлэхээр ярилцаж байгаа. Эдгээр зээлийн гэрээ, санхүүжилтийн хэлэлцээрийн төслийг соёрхон батлах, зөвшилцөх асуудал Байнгын хороодоор яригдаж байгаа, одоогоор эцэслэгдээгүй байна.

Өнгөрсөн оны эцсийн байдлаар улсын хэмжээнд ажилгүйдлийн түвшин 10 хувьтай байна гэсэн тооцоо судалгаа гарсан, үүнийг 2018 онд 8 хувь болгож бууруулахаар үндсэн чиглэлд тусгасан. Мөн ипотекийн зээлийг үргэлжлүүлэн олгоход ирэх онд 120 тэрбум төгрөгийн санхүүжилт хийхээр төсвийн хүрээний мэдэгдэлд тусгагдсан гэлээ.


Харин Засгийн газрын гишүүн Ж.Мөнхбат банкны салбарыг эрүүлжүүлэх чиглэлээр ОУВС-гийн хөтөлбөрт орохдоо Засгийн газар хүлээсэн үүргээ хэрэгжүүлэх чиглэлээр тодорхой арга хэмжээ авч ажиллана. Иймээс юуны түрүүнд Хөрөнгө оруулалтын банкны тухай хуулийн төслийг батлах шаардлагатай байгаа тул гишүүд анхаарч дэмжих нь чухал байна. Ерөнхий боловсролын сургууль, цэцэрлэгийн хүртээмжийг сайжруулах үүднээс одоо гурван ээлжээр хичээллэж байгаа 30 гаруй сургуулийн асуудлыг ирэх онд бүрэн шийдвэрлэж, бүх сургуулийг хоёр ээлжинд шилжүүлэх зорилт тавьж байгаа.

Жижиг дунд үйлдвэрийн тухай хуулийн төсөл боловсруулахаар ажлын хэсэг гаргаад ажиллуулж байгаа, энэ асуудлыг Улсын Их Хурлын намрын чуулганд оруулж шийдвэрлүүлнэ. Харин улс орны эдийн засгийн байдал амаргүй ийм үед их, дээд сургуулийг хотоос гаргаж нүүлгэн шилжүүлэхтэй холбогдсон зардал төсөв үндсэн чиглэлд тусгагдаагүй. Эдийн засаг сэргэсэн үед энэ асуудлыг авч үзэж болох байх гэсэн хариулт өгсөн юм.

Хэлэлцэж буй асуудалтай холбогдуулан үг хэлсэн Улсын Их Хурлын гишүүн Б.Жавхлан зээлийн хүү өндөр байгаа ийм үед ажлын байрыг шинээр нэмэгдүүлэх нь хүндрэлтэй учраас одоо байгаа ажлын байрыг хадгалах, аж ахуйн нэгжүүдийг төсөв санхүүгийн бодлогоор дэмжих нь чухал, иймээс зөв бодлого барьж магадгүй стандарт бус шийдвэр гаргах шаардлага үүсч мэдэх тул энэ талаар анхаарч ажиллах шаардлагатай, Улсын Их Хурлын гишүүн Г.Занданшатар эдийн засгийн өсөлтийг дэмжих салбаруудын бодлогод анхаарах, ялангуяа төрийн өмчийн үр ашгийг дээшлүүлэх, хувьчлах бодлогыг тодорхой болгож Улсын Их Хуралд оруулж ирэх, Улсын Их Хурлын гишүүн Б.Батзориг 2018 оны үндсэн чиглэлийг зөв тодорхойлж чадвал Засгийн газрын үйл ажиллагааны хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх гол суурь тавигдах учраас нухацтай хандах нь зүйтэй, жижиг дунд үйлдвэрийг хөгжүүлэх, хувиараа бизнес эрхоэгчдийг дэмжих асуудлыг үндсэн чиглэлд тусгах шаардлагатай байна гэсэн саналууд хэллээ.

Мөн Улсын Их Хурлын гишүүн Д.Эрдэнэбат экспортыг нэмэгдүүлэхэд жижиг дунд үйлдвэрийн эрх зүйн орчин чухал нөлөөтэй учраас энэ талаар анхаарах, их, дээд сургуулиудыг Дархан-Уул, Орхон, Сэлэнгэ зэрэг үйлдвэрлэлийн бүс, том хотууддаа нүүлгэн шилжүүлж төвлөрүүлэх эхний шатны арга хэмжээг авч хэрэгжүүлэхээр үндсэн чиглэлд тусгах, Улсын Их Хурлын гишүүн Н.Энхболд Хөгжлийн бодлого төлөвлөлтийн тухай хууль, 2030 он хүртэлх урт хугацааны тогтвортой хөгжлийн үзэл баримтлалыг хэрэгжүүлэхэд үндсэн чиглэлийн суурь зарчим чиглэх учиртайг анхаарах, түүнчлэн үндсэн чиглэл, төсвийн уялдааг хангахад анхаарч хариуцлагын тогтолцоог тусгаж өгөх шаардлагатайг хэлж байв.




Дараа нь “Монгол Улсын эдийн засаг, нийгмийг 2018 онд хөгжүүлэх үндсэн чиглэл батлах тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төсөлтэй холбогдуулан Байнгын хорооны гишүүдээс гаргасан зарчмын зөрүүтэй саналын томьёоллуудаар санал хурааж шийдвэрлэсэн юм. Тухайлбал, Улсын Их Хурлын гишүүн Г.Занданшатар үндсэн чиглэлийн Зорилт.16-ийн 1-д “төрийн өмчийн үр ашгийг сайжруулах, хувьчлах үндсэн чиглэл, бодлогыг шинэчлэх” гэж нэмэх, Улсын Их Хурлын гишүүн Д.Эрдэнэбат Зорилт.4-т “Багануурын дулааны цахилгаан станцыг барих ажлыг үргэлжлүүлэх” гэж нэмэх зарчмын зөрүүтэй санал гаргасныг хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонхи нь дэмжив. Мөн Улсын Их Хурлын гишүүн Б.Батзориг Зорилт.3-т “Монгол ноолуур, Жижиг дунд үйлдвэрлэл, хувиараа бизнес эрхлэгчдийг дэмжих хөтөлбөр хэрэгжүүлэх” гэж, Улсын Их Хурлын гишүүн Н.Энхболд Зорилт.1-д “Хөгжлийн урт хугацааны төлөвлөлт, түүний тогтвортой хэрэгжилтийг хангах тогтолцоог боловсронгуй болгох санал боловсруулж 2018 оны нэгдүгээгр улиралд багтаан Улсын Их Хуралд танилцуулах” гэж тус тус нэмэх санал гаргасан нь дэмжигдлээ.

Ингээд тогтоолын төслийн талаархи Байнгын хорооны санал, дүгнэлт, гишүүдээс гаргасан зарчмын зөрүүтэй саналын томьёолуудыг Эдийн засгийн байнгын хороонд хүргүүлэхээр тогтлоо гэж Улсын Их Хурлын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтэс мэдээлэв.

Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч С.Батболд тэргүүлдэг Нийслэлийн хүүхдийн төлөө төвлөлийн энэ оны 2 дугаар хуралдаан өнөөдөр боллоо. Хүүхдийн төлөө зөвлөлийн эхний хуралдаан өнгөрсөн гуравдугаар сард зохион байгуулагдахдаа бүрэлдэхүүнээ шинэчлэн батлан, дүрмээ тогтоож, 2017 оны төлөвлөгөөг боловсруулан гаргаж, нийслэлийн харьяа байгууллагууд, дүүргүүдэд хүүхдийн асуудалд анхаарч ажиллахыг үүрэг болгосон.



Энэ удаагийн хуралдаанаар зөвлөмж үүргийн дагуу хэрхэн ажилласан талаарх мэдээллийг сонсохоос гадна хүүхдийн амралт, чөлөөт цагийн асуудлаар хэлэлцэж тодорхой шийдвэр заавруудыг гаргахаар төлөвлөжээ. Мөн хүүхдийн өмнө ямар асуудлууд тулгарч байгаа талаар Хүүхдийг ивээх сангаас зохион байгуулсан “Өсвөр үеийнхний дуу хоолой” судалгааны дүнг танилцуулав. Уг судалгааг хүүхдүүд гэртээ, сургуульдаа, амьдарч буй нутаг орондоо өөрт нь өдөр тутам нөлөөлж байдаг асуудлаар ямар бодол, сэтгэгдэлтэй байдгийг мэдэх зорилгоор Улаанбаатар хотын 9 дүүргийн ерөнхий боловсролын сургуулийн 6, 8, 10 дугаар ангийн 11-16 насны 1236 сурагчийн дунд явуулсан байна.



Хүүхдийг ивээх сангийн Хүүхдийн эрхийн засаглал хөтөлбөрийн зохицуулагч Э.Цолмон “Хүүхдийн үзэл бодолтой байх, санал бодлоо илэрхийлэх эрх нь бүх орчинд хэрэгжиж байх ёстой. Хүүхдэд нөлөөлөх бүхий л асуудлаар хүүхдийн дуу хоолой, санал бодлыг сонсох, тэрхүү санал бодолд зохих ач холбогдол өгч үйл ажиллагаандаа тусган хэрэгжүүлэх нь насанд хүрэгчдийн үүрэг, хариуцлага бөгөөд хүүхдүүд эрхээ мэдэж, эрхийн зөрчлийг таньж, мэдэгдэх, цаашилбал хэрхэн шийдвэрлэх талаарх саналаа илэрхийлэх нь ардчилсан нийгэмд байх ёстой энгийн хэвийн соёл юм” гэлээ.



Нийслэлийн Хүүхэд гэр бүлийн хөгжлийн газрын дарга Ө.Ган-Өлзий “Хүүхдийн эрхийг хамгаалах өдрийг тохиолдуулан 2 дугаар хуралдаанаа өргөтгөсөн хэлбэрээр хийлээ. Хуралд маань Хүүхдийг ивээх сангийн Монгол дахь захирал Мицуаки Тоёода болон ТББ, судалгаанд хамрагдсан хүүхдүүдийн төлөөлөл оролцож байгаагаараа онцлог юм. Хүүхдээсээ санал бодлыг нь сонсдог өдөртэй болсноор ганцхан өдөр хүүхдүүдийн дуу хоолойг сонсоод зогсохгүй бөгөөд ер нь тэднийг чиглэсэн хөрөнгө оруулалт хэр үр дүнтэй хүрч байна. Цаашлаад дүүрэг, хороонд хүүхдүүдэд зориулсан халамж, тусламжийн хөрөнгө, санхүү хэр үр ашигтай явагдаж байгааг тодорхойлох боломж бүрдэнэ. Монгол Улсын хүн амын тал хувь нь нийслэлд амьдардаг. Үүний 30 хувь нь буюу 450 мянга гаруй нь хүүхэд. Ингээд харахад бид хүүхдүүддээ илүү анхаарч ажиллах нь хамгийн чухал юм. Хүүхдийн эрх нийгмийн аль ч хэсэгт зөрчигддөг. Эрх нь зөрчигдсөн хүүхдүүдэд эрх, үүргийг нь таниулах, багш сурган хүмүүжүүлэгчдийн дунд сургалт зохион байгуулах зэрэг ажлыг манай байгууллагын зүгээс төлөвлөгөө гарган хийж байна. Мөн 152 хороонд эрсдэлийн программыг ажиллуулж байгаа” хэмээв.



Түүнчлэн бүх орчинд насанд хүрэгчид, шийдвэр гаргагчид хүүхдийг сонсон зөвлөлддөг байвал тэдний төлөө хэрэгжүүлэх аливаа үйл ажиллагаа илүү үр дүнтэй болно гэж хүүхдүүд үзэж байна. Судалгааны дүнд үндэслэн хүүхэд бүрийн дуу хоолойг шийдвэр гаргах түвшинд хүргэх зорилгоор Нийслэл, дүүргийн түвшинд хүүхдээ сонсдог өдөртэй болгох тогтоол гаргахаар тогтоолын төслийг танилцууллаа



Уг хуралдааны төгсгөлд нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч, Нийслэлийн хүүхдийн төлөө зөвлөлийн тэргүүн С.Батболд “Хүүхдээ сонсох өдөр”-ийг бий болгох тухай тогтоолыг батлав. Тогтоолын дагуу жил бүрийн тавдугаар сарын сүүлийн 7 хоногийн лхагва гаригийг “Хүүхдээ сонсох өдөр” болгон тэмдэглэхээр боллоо. Энэ үеэр хотын дарга “Нийслэлийн хүүхдийн төлөө зөвлөлийн 2 дугаар хуралдаанаар жил бүрийн тавдугаар сарын сүүлийн 7 хоногийн лхагва гаригийг “Хүүхдээ сонсох өдөр” болгосныг албаг ёсоор зарлаж байна. Энэ тогтоолын дагуу дүүрэг бүрийн Хүүхдийн зөвлөлийн дарга нарт “Хүүхдээ сонсох өдөр”-тэй болохыг үүрэг болгож байгаа юм. Харин уг өдрийг тэмдэглэн өнгөрүүлэх ажлын зохион байгуулалтыг нийслэлийн Гэр бүлийн хөгжлийн газрын дарга Ө.Ган-Өлзийд даалгаж байна. Хүүхдээ сонсч, тэдний дуу хоолойг хүндэтгэн гэдэг бидний ажлын үр дүнтэй шууд холбоотой. Хүүхэд рүү чиглэсэн хөрөнгө оруулалт, бодлогын зөв бурууг хүүхдүүд өөрсдөө дүгнэж хэлбэл бид ажлынхаа үр дүнг бодитоор харах болно” хэмээн тогтоолын төслийг танилцуулахдаа онцлов гэж нийслэлийн ЗДТГ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ.

Арабын нэгдсэн Эмират улсын Абу Дабу хотод 10 сард болон “Дэлхийн ур чадвар” /World skills/ олон улсын тэмцээний өмнөх сорилго – “Монгол ур чадвар” тэмцээн 2016, 2017 онуудад гурван үе шаттайгаар явагдаж өндөрлөлөө. Тус олон улсын тэмцээнд манай улс таван мэргэжлээр оролцохоор бүртгүүлсэн бөгөөд өрөг угсралтад Ц.Мягмарсүрэн, цахилгаанд Л.Төгөлдөр, мужаанд Н.Эрдэнэмөнх, сантехникт Ц.Долгормаа, гагнуурт Ж.Жанлав-Ойдов нар шалгараад байна. Эдгээр тамирчдыг Монгол улсын шилдэг залуу мужаан, өрлөгчид хэмээн нэрлэж болно. Учир нь Монгол орон даяар үйл ажиллагаа явуулдаг МСҮТ-д суралцагч 43 мянган хүүхдээс шилдгээр шалгарсан таван тамирчин бол эд юм. Ингээд тэдний төлөөлөл болгож, Монгол Улсын шилдэг залуу өрлөгчин Ц.Мягмарсүрэнгийн ярилцлагыг та бүхэндээ хүргэе.



-Өөрийгөө үе тэнгийнхэндээ танилцуулахгүй юу. Өрлөг угсралтын мэргэжлийг хэрхэн сонгож байсан бэ?
-Намайг Цэцэгбадамын Мягмарсүрэн гэдэг. Би Хөвсгөл аймгийн Тариалан суманд 1999 онд төрсөн. Дороо хоёр эмэгтэй дүүтэй. Миний бага нас хөдөөний хүүхдүүдийн нэгэн адилаар морь мал, хурга ишгийн дунд өнгөрсөн. Барилгын техникийн коллежид өөрийн хүсэлтээр элсэн суралцсан. Өрлөг бол үргэлж дээшээ явж байдаг маш сайхан мэргэжил. Багад манай саахалтын айл блокоор байшин барьсан юм. Тэрийг хараад надад өрлөг маш сайхан мэргэжил юм шиг санагдсан. Тариалан сум маань ой модоор хүрээлэгдсэн, модоор хэрэгцээтэй зүйлсээ хийдэг болохоор блокоор байшин барина гэдэг бидэнд сонин сайхан санагдсан юм шиг байгаа юм.

-Өрлөгөөрөө уралдаан, тэмцээнд хэр их оролцсон бэ?
-24 сургуулийн 24 сурагч өрсөлдсөн 2016 оны хаврын “Монгол ур чадвар” бол миний оролцсон анхны тэмцээн. Сар гаруй бэлтгэл хийгээд оролцож байсан. Анхны тэмцээн учраас их сандарч байсан л даа. Гэхдээ амжилттай оролцож, гуравдугаар байр эзэлсэн. Хоёр ба гуравдугаар шатны тэмцээндээ харин хоёуланд нь түрүүлж, олон улсын тэмцээний эрхээ авсан. Надтай сая шалгарч үлдсэн тамирчин маань анхан шатны тэмцээнд түрүүлж байсан юм. Үндсэндээ сая бид хоёр нэг, нэг хожилтой, хайнаагаа хагалсан гэх үү дээ.

-Амжилтаа юутай холбож бодож байна. Бэлтгэл ханасан байсан уу?
-Бэлтгэлийн хувьд адилхан байсан байх. Тэмцээний аз гэж байдаг юм болов уу гэж боддог. Миний хувьд эхний хоёр тэмцээн дээр их сандарсан. Харин финалын тэмцээн дээр огт сандраагүй. Багш нар маань намайг харчихаад “Нүдэнд нь оч гялалзаад байна” гэж хэлж байсан. Туслах хүний ур чадвар тэмцээнд амжилттай оролцоход нөлөөлдөг юм байна. Хоёдугаар шатны тэмцээнд нэгдүгээр курсээс цуг сурсан У.Ууганбаатар найзыгаа туслахаар авсан. Бид хоёр гар нийлж чадсан учраас амжилт гаргасан гэж боддог. Тэмцээнд өрсөн хананы тэгш хэм, үзэмж, нарийн деталийн хэмжээг гол болгодог.

-Олон улсын тэмцээний бэлтгэлээ хэрхэн хангаж байна?
-Эксперт багштайгаа өдөр бүр бэлтгэл хийдэг. 10 сард болох тэмцээнээс өмнө бид Герман руу явж, шигшээ багтай нь хамтарсан бэлтгэл хийнэ. Тэд бол тэмцээнд олон удаа орсон туршлагатай баг. Монгол бол хоёр дахь удаагаа л олон улсын тэмцээнд оролцох гэж байна. Тиймээс тэндээс их зүйлийг сурна гэж найдаж байгаа.

-“Монгол ур чадвар”-т түрүүлсний дараа үеийнхний чинь хандлага өөрчлөгдөж байна уу?
-Үеийнхэн гэхээсээ доод курсийн дүү нар маань ирж, туршлага асууж байгаа. Зарим төрлөөр тэмцээн зохиогдохгүй байгаа. Бетоны ангид сурдаг нэг хүү ирээд “Манай төрлөөр тэмцээн зохиогдохгүй байна. Олон улсын тэмцээнд орохсон” гээд нүдэнд нь нулимс цийлэгнээд ярьж байсан. Энэ бол эзэмшиж буй мэргэжилдээ эзэн болж байгаагийн илэрхийлэл байх л даа.
Ер нь хоёр сурагч зэрэгцээд ажиллаж байгааг харахад мэргэжилдээ үнэхээр дуртай нь сайн хийж зогсдог. Дургүй нь тэгс ингэс хийгээд байж байдаг. Багшийн хэлсэн юмыг хэдэн хормын дараа мартсан зогсож байгаа нь ч мэргэжилдээ сонирхолгүйн шинж гэж боддог. Уг нь хажууд хийж байгаа хүүхдээсээ ч суралцах боломжтой шүү дээ.

-МСҮТ-ийн ирээдүйг хэрхэн хардаг вэ?
-Суралцаж байгаа суралцагчдын 70-80 хувь нь өөрсдийн хүсэлтээр суралцаж байгаа хүүхдүүд гэж боддог. Ар гэрийнхээ шахалтаар орж ирсэн хүүхэд байлаа ч гэсэн үнэгүй зааж байгаа дээр нь нэг ч гэсэн юм сураад авах хэрэгтэй. Хүүхдэд маш их боломж олгодог, ирээдүйтэй сургууль гэж боддог доо.

-Арабын нэгдсэн Эмират улсын Абу Даби хотод болох тэмцээнд ямар амжилт гаргана гэж бодож байна?
-Амжилттай сайн оролцох юмсан л гэж бодож байна даа. Өөрийн хичээл зүтгэлээс хамаарах байх.

-Тэмцээнд орж ирээд юу хийх төлөвлөгөөтэй байна?
-Сургуульдаа багшлах юмсан гэж боддог.

-Тэмцээндээ амжилттай оролцохыг хүсэн ерөөе.



Д.Төв

Алтны арилжаанаас үүсэлтэй нэр бүхий компанийн хариуцах авлагыг эрсдэлийн сангаас хаасан талаар мэдээлэл хэвлэл мэдээллийн

Сонгинохайрхан дүүргийн нутаг Баянхошууны замд хонда маркийн автомашины жолооч Т нь согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ

Энэ сарын эхээр нийслэлийн Сүхбаатар дүүргийн нэгэн дунд сургуулийн 7-р ангийн сурагч “Цэнхэр халим” гэх тоглоомоор тоглож, амиа хорлосон байж болзошгүй хэрэг гарчээ.